Phân tích đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga (Trích Lục Vân Tiên) của Nguyễn Đình Chiểu.

Bi vn hay lp 9

đề Bài
Phân tích đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga (Trích Lục Vân
Tiên) của Nguyễn Đình Chiểu.
Bài làm
Từ biệt tôn s về đi thi, giữa đờng bất chợt gặp cảnh lũ cớp hoành hành, Lục Vân Tiên
vụt dũng mÃnh nhnh nh chàng Thạch Sanh trong truyện cổ tích. Và, thơm thảo đọng m Ãnh nhi
trong lòng ngời đọc là hình ảnh chàng trai họ Lục với những phẩm chất tốt đẹp.
Vân Tiên ghé lại bên đàng,
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô.
Kêu rằng: Bớ đảng hung đồ,
Chớ quen cái thói hồ đồ hại dân...
Có cảm giác là sự việc diễn ra quá bất ngờ, nhanh chóng. Bất ngờ cũng phải thôi, vì
Vân Tiên giữa đờng gặp cảnh bất bình, hoàn toàn ngẫu nhiên. Không kịp suy nghĩ,
không kịp đắn đo, chàng bất chấp hiĨm nguy, ra tay cøu gióp. Chµng lµ ai? Ngêi đợc che
chở không hề biết; chỉ biết chàng đang quyết liệt sống mái với lũ cớp đờng. Quả thật, theo
mạch truyện, chính Vân Tiên đÃnh nh bị cuốn vào cuộc đấu một cách không chủ động. Chàng
có thể tránh xa nếu là ngời hèn nhát, có thể dửng dng nếu là một kẻ ích kỉ... Vân Tiên đÃnh nh
không bàng quan, không để ngoài tai, ngoài mắt những điều trông thấy. Và sự bất ngờ
vào cuộc của chàng tạo nên thế tự chủ vững vàng trong cái ngẫu nhiên ấy. Giá nh Vân
Tiên biết rằng ngời bị cớp tấn công là nàng Kiều Nguyệt Nga xinh đẹp, hiền thục; giá nh
chàng kịp dừng lại để suy nghĩ một chút thiệt hơn thì đoạn thơ sẽ mất đi cái hấp dẫn của
t thế chủ động tả đột hữu xông ; khác nào Triệu Tử mở vòng... mạnh mẽ ấy. Ta gặp một
chàng trai Nam Bộ thực sự cơng trực và... hơi liều lĩnh nữa; thấy cảnh bọn cớp làm thói
hồ đồ hại dân là xông vào đánh hết mình, đánh bằng lòng căm của một đấng nam nhi
quả cảm, bằng tài võ nghệ điêu luyện. Hình ảnh Vân Tiên ngang tàng xông pha giữa
đám đầu trâu mặt ngựa nh biểu hiện của chính nghĩa đang trừng trị cái ác, cái xấu.
Nhân nghĩa và can trờng biết bao!
Không hiện lên trớc mắt ngời đọc nh một Từ Hải vai năm tấc rộng, thân mời thớc
cao, cũng không vào trong phong nhÃnh nh ra ngoµi hµo hoa” nh Kim Träng trong Trun

KiỊu cđa Ngun Du, nhng qua lêi nãi, viƯc lµm cđa Lơc Vân Tiên, Nguyễn Đình Chiểu
đÃnh nh tạo đợc ấn tợng đậm nét về chàng. Làm ơn mà không màng đợc trả ơn là cách sống
của ngời quân tử xa nay; nhng thái độ của Lục Vân Tiên trớc tình cảnh và sự hàm ơn của
Nguyệt Nga lại có những nét riêng đáng yêu. Bạo liệt, xông xáo trong cuộc chiến với lũ c ớp bao nhiêu, chàng lại nhút nhát và e dè trớc ngời con gái nhờ mình mà thoát nạn bấy
nhiêu. Khi Nguyệt Nga định bớc ra tạ ơn, Vân Tiên ngợng ngùng:
Khoan khoan ngồi đó chớ ra,
Nàng là phận gái, ta là phận trai...
Dẫu cha nguôi sợ hÃnh nhi, chắc rằng Nguyệt Nga khó mà giấu đ ợc nụ cời kín đáo trớc
chàng trai nhát gái này. Cã lÏ ngêi ta sÏ kh«ng bt miƯng nãi nh thế nếu là một kẻ thạo
đời, lọc lõi trong tiếp xúc với phụ nữ. Liệu hình ảnh Lục Vân Tiên có đẹp một cách trọn
vẹn nếu nh chàng tỏ ra vồ vập đối với Nguyệt Nga? Thì ra tâm hồn, bản chất chàng trai
họ Lục thật trong sáng, tơi trẻ. Càng đáng quý hơn nữa khi cái chất trong trẻo, hiền lành
ấy ẩn chứa sau một tính cách khí khái, dũng cảm. Sự cứng rắn của thép, nét non nớt, th
sinh của chàng vừa bớc vào đời hài hoà trong con ngời Vân Tiên. Không chỉ qua hành
động, cách giao tiÕp, øng xư cịng béc lé râ phÈm c¸ch cđa chàng. Dám liều mình cứu ngời, lời lẽ đanh thép khi giao chiến với giặc cớp, để rồi trớc một cô gái dịu dàng, Vân Tiên
không tránh khỏi ngại ngùng bẽn lẽn - điều đó, tự nhiên đ Ãnh nh biểu lộ một lối sống lành
mạnh, có giáo dục, nền nếp. Lời nói, thái độ khiêm nhờng, nhÃnh nh nhặn: Làm ơn há dễ
trông ngời trả ơn, Nhớ câu kiến ng·nh nhi bÊt vi, Lµm ng êi thÕ Êy cịng phi anh hùng... vừa
cho ta cảm cái tâm nhân ái, võa kh©m phơc tríc quan niƯm sèng träng nghÜa cđa V©n


Bi vn hay lp 9
Tiên.
Cái nhìn, cách nghĩ của nhà văn bao giờ cũng lộ rõ trong tác phẩm, trong cách thể
hiện hình tợng, chi tiết... Có ý kiến cho rằng, cuộc đời Lục Vân Tiên là hình bóng cuộc đời
nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu. Chỉ qua vài chi tiết nhỏ - Vân Tiên bẻ cây làm gậy có thể
thấy đợc cảm quan hiện thực của nhà thơ. Không rút gơm, rút kiếm một cách oai phong
nh các binh tớng hay văn nhân quý tộc cao đạo, hành động của chàng chỉ mang tính dân
dÃnh nh, bộc trực. Bất kì một ngời con trai bình dân nào cũng có thể bẻ cây làm gậy để làm
việc nghĩa, không cầu kỳ, chẳng nề hà. Thực chất ở đây, Vân Tiên vẫn là một chàng trai

có học, sống giữa những ngời lao động, cha phải là một quan chức của nhà nớc phong
kiến nh ở đoạn sau. Chỉ một cử chỉ ấy thôi, ngời đọc đÃnh nh thấy rõ sự gắn bó mật thiết giữa
tâm hồn, tình cảm của nhà thơ với cuộc sống nhân dân, hồn hậu nh hạt lúa, củ khoai.
Việc làm và cách nghĩ của Lục Vân Tiên nh minh chứng cho quan niệm của Nguyễn Đình
Chiểu về lẽ sống ở đời:
Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm,
Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà
Vẫn là những vần thơ mang đậm phong cách dân gian quen thuộc nhng đợc tác giả
gọt giũa và nâng cao, tạo đợc sự hấp dẫn, thích thú đối với ngời đọc, nhất là trong những
lời đối thoại giữa Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga. Lời thơ trau chuốt, không còn là thứ
ngôn ngữ mộc mạc thờng ngày:
Chút tôi liễu yếu đào thơ,
Giữa đờng gặp phải bụi dơ đà phần.
Hà Khê qua đó cũng gần,
Xin theo cùng thiếp đền ân cho chàng...
Đây đúng là lời lẽ của một tiểu th con nhà khuê các, có giáo dục. Và điều đó cũng
chứng tỏ nhà thơ đÃnh nh có dụng công khi dừng câu chữ và có dụng ý khi thể hiện nhân vật.
Lấp lánh sau những câu thơ giản dị, hồn hậu là nét đẹp của phẩm cách, tấm lòng
đáng quý, đáng phục của Vân Tiên, Nguyệt Nga... Đoạn thơ ngời sáng nh chính cái tâm
nhân ¸i cđa cơ §å ChiĨu.