Ứng dụng kỹ thuật, công nghệ trong xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc trên báo mạng điện tử hiện nay (khảo sát các báo tuoitre vn, thanhnien vn, dantri com vn năm 2018)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

TRẦN VĂN PHƯƠNG

ỨNG DỤNG KỸ THUẬT, CÔNG NGHỆ
TRONG XỬ LÝ THÔNG TIN SAI LỆCH, XUYÊN TẠC
TRÊN BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ HIỆN NAY
(Khảo sát các báo: tuoitre.vn, thanhnien.vn, dantri.com.vn năm 2018)

LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ HỌC

HÀ NỘI - 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

TRẦN VĂN PHƯƠNG

ỨNG DỤNG KỸ THUẬT, CÔNG NGHỆ
TRONG XỬ LÝ THÔNG TIN SAI LỆCH, XUYÊN TẠC
TRÊN BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ HIỆN NAY

(Khảo sát các báo: tuoitre.vn, thanhnien.vn, dantri.com.vn năm 2018)

Ngành

: Báo chí học

Mã ngành

: 8 32 01 01

Chuyên ngành : Báo chí

LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ HỌC
Người hướng dẫn khoa học: TS. Trần Quang Diệu

HÀ NỘI - 2019


Luận văn đã được chỉnh sửa theo khuyến nghị của Hội đồng chấm luận
văn thạc sĩ.

Hà Nội, ngày……tháng…..năm 2019
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG

PGS,TS. Lương Khắc Hiếu


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan: Luận văn “Ứng dụng kỹ thuật, công nghệ trong xử

lý thông tin sai lệch, xuyên tạc trên báo mạng điện tử hiện nay (khảo sát các
báo tuoitre.vn, thanhnien.vn, dantri.com.vn) là cơng trình nghiên cứu của
riêng tôi, dưới sự hướng dẫn của TS. Trần Quang Diệu. Các số liệu, kết quả
nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kì cơng
trình nào khác.
Tơi xin cam đoan: các thơng tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ
rõ nguồn gốc. Tôi xin chịu trách nhiệm đối với luận văn của mình.

Hà Nội, ngày 15 tháng 10 năm 2019
Tác giả

Trần Văn Phương


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ỨNG DỤNG KỸ THUẬT,
CÔNG NGHỆ TRONG XỬ LÝ THÔNG TIN SAI LỆCH, XUYÊN TẠC
TRÊN BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ .................................................................... 9
1.1. Kỹ thuật, công nghệ và ứng dụng kỹ thuật công nghệ trong xử lý thông
tin sai lệch, xuyên tạc .................................................................................. 9
1.2. Xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc trên báo mạng điện tử .................. 15
Chương 2: KỸ THUẬT, CÔNG NGHỆ TRONG XỬ LÝ THÔNG TIN
SAI LỆCH, XUYÊN TẠC TRÊN BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ HIỆN NAY . 30
2.1. Sơ nét về báo điện tử tuoitre.vn , thanhnien.vn, dantri.vn ................... 30
2.2. Thực trạng thông tin sai lệch, xuyên tạc trên báo điện tử.................... 36
2.3. Pháp luật về xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc hiện nay …………..61
2.4. Khả năng xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc trên báo điện tử ở nước ta
hiện nay .................................................................................................... 64
2.5. Nhận định chiều hướng phát triển thông tin sai lệch, xuyên tạc .......... 77

Chương 3: GIẢI PHÁP KỸ THUẬT, CÔNG NGHỆ TRONG XỬ LÝ
THÔNG TIN SAI LỆCH, XUYÊN TẠC TRÊN BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
HIỆN NAY.................................................................................................. 82
3.1. Giải pháp về nghiệp vụ báo chí .......................................................... 82
3.2. Giải pháp về quản lý nhà nước ........................................................... 86
3.3. Giải pháp về kỹ thuật, công nghệ ....................................................... 88
KẾT LUẬN ................................................................................................. 93
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................... 95
PHỤ LỤC.................................................................................................... 99


DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1 - Mơ hình cấu tạo một neural ........................................................ 23
Hình 1.2 - Phân tích cảm xúc từ văn bản ...................................................... 24
Hình 1.3 - Minh hoạ mạng neural CNN cho xử lý ngơn ngữ tự nhiên .......... 25
Hình 1.4 - Minh hoạ ma trận max-pooling trong CNN ................................. 26
Hình 1.5 - Mơ hình mạng neural RNN ......................................................... 27
Hình 2.1 - Giao diện báo điện tử tuoitre.vn .................................................. 31
Hình 2.2 - Giao diện báo điện tử thanhnien.vn ............................................. 33
Hình 2.3 - Giao diện báo điện tử dantri.com.vn ............................................ 35
Hình 2.4 - Tít của bản tin “Ơng Đinh La Thăng khai chỉ định thầu là "do chủ
trương của Bộ Chính trị"” được sửa lại là “Ông Đinh La Thăng nhận
trách nhiệm”. ...................................................................................... 46
Hình 2.5 - Tin “Bắt nguyên cục trưởng Cục Cảnh sát phịng chống tội phạm
cơng nghệ cao” trên tuoitre.vn lúc 15 giờ 26 phút ngày 11/3/2018 ..... 47
Hình 2.6 - Cải chính của tuoitre.vn về bài viết "Ruồi bu kín nhà dân gần trại
gà hiện đại nhất Tiền Giang" .............................................................. 49
Hình 2.7 - Cải chính bài viết “Chủ tịch nước đồng ý cần ban hành Luật Biểu
tình” trên tuoitre.vn ngày 16/7/2018 ................................................... 52
Hình 2.8 - Bài viết “Sao trong quy hoạch chưa thấy cao tốc cho miền Tây?”

đăng trên tuoitre.vn ngày 26/5/2017 ................................................... 54
Hình 2.9 - Sau đó, báo đã đăng lại bản tin lúc 7 giờ 18 phút ngày 12/3/2018 57
Hình 2.10 - Bản tin “Đắk Lắk: Bắt nghi phạm đâm người phụ nữ 14 nhát rồi
rạch bụng trước khi phi tang” đăng trên dantri.com.vn lúc 11 giờ 05
ngày 3/10/2018................................................................................... 60
Hình 2.11 - Sơ đồ tổng quan hệ thống linh kiện ........................................... 65
Hình 2.12 - Sơ đồ tổng quan module Crawler .............................................. 66
Hình 2.13 - Sơ đồ chi tiết website crawler .................................................... 66
Hình 2.14 - Sơ đồ chi tiết Facebook crawler ................................................. 67
Hình 2.15 - Sơ đồ chi tiết Youtube Crawler.................................................. 67
Hình 2.16 - Sơ đồ module index ................................................................... 68
Hình 2.17 - Mơ hình sử dụng Elastic Search cơ bản ..................................... 68


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Toàn cầu đang sống trong thời kỳ kỹ thuật và công nghệ số, hiện nay
gọi là công nghệ 4.0 hay cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Sau hàng
ngàn năm sống trong thế giới thực, hiện nay loài người đang chung sống
trong cả hai thế giới, gồm thế giới thực và thế giới ảo - thế giới trong mơi
trường số, trong đó việc chung sống với thế giới ảo còn rất mới mẻ.
Trước đây báo chí - truyền thơng sử dụng thơng tin chính thống là
chính. Thơng tin chính thống được xác thực, được thông qua một “bộ lọc”
nhất định của cơ quan có trách nhiệm và cá nhân, tổ chức có trách nhiệm.
Ngày nay, thông tin trên môi trường số, trên mạng điện tử tính xác thực thấp.
Kỹ thuật và cơng nghệ số là yếu tố có vai trị quyết định tính chất môi
trường truyền thông số, mạng điện tử với đặc điểm nổi trội là khả năng siêu
kết nối. Môi trường truyền thông số đã và đang tạo những cơ hội vàng cho

báo chí, truyền thơng, đặc biệt là với báo mạng điện tử.
Môi trường truyền thông số cũng mở ra các kênh chuyển tải thơng tin
nhanh chóng, cập nhật tin tức, kiến thức cho công chúng, là nguồn tin phong
phú, đầu tiên và đa chiều, là nơi chia sẻ thông tin rộng rãi giúp báo chí có
nhiều cơ hội để khai thác thông tin thuận lợi. Sự ra đời của mạng xã hội cũng
tạo nên sự cạnh tranh mạng mẽ với báo chí truyền thống và báo mạng điện tử,
khiến báo chí phải cải thiện chất lượng và tốc độ đưa tin.
Tất cả những điều đó cho thấy mơi trường số, mạng điện tử đang là
một trong những nguồn cung cấp năng lượng cho xã hội vô cùng quan trọng,
không thể thiếu trong xã hội ngày nay.
Bên cạnh đó, mạng điện tử hiện nay cũng như “con dao hai lưỡi” đối
với xã hội và công chúng khi thông tin sai lệch xuất hiện ngày một nhiều, chủ
đích ngày càng rõ ràng hơn, được thực hiện một cách chuyên nghiệp hơn.


2

Thời gian qua đã có khơng ít thơng tin sai lệch, xuyên tạc, sai sự thật trên môi
trường số, mạng điện tử, báo mạng điện tử, điển hình là trên mơi trường mạng
xã hội hay website và nó xuất hiện ngày càng nhiều hơn, tính chất nghiêm
trọng hơn, gây ra hậu quả nặng nề hơn. Thông tin sai lệch, xuyên tạc, bị lợi
dụng, gây hoang mang và bất bình trong dư luận tần suất dày hơn, khó kiểm
sốt hơn…
Hiện nay, thông tin sai lệch, xuyên tạc trên mạng điện tử ngày một
nhiều. Đó là những thơng tin bịa đặt, bóp méo sự thật, xuyên tạc vấn đề,
“đổi trắng, thay đen”, làm lẫn lộn đúng - sai, thật - giả; hoặc có một phần sự
thật nhưng được đưa tin với dụng ý xấu, phân tích và định hướng dư luận
bằng luận điệu sai trái, thù địch. Một số thông tin chưa được kiểm chứng,
thông tin sai sự thật gây ảnh hưởng đến cá nhân, tổ chức; một số thơng tin có
ngơn từ thơ tục, nội dung phản cảm, soi mói đời tư của người khác, xúc

phạm danh dự, nhân phẩm của nhiều cá nhân, vi phạm chuẩn mực đạo đức,
văn hóa, thuần phong mỹ tục; kích động đồi trụy, bạo lực, bôi nhọ đời tư, vu
khống…
Mạng điện tử ngày càng phát triển, tác động ngày càng lớn đến xã hội
và đời sống của con người cả hai mặt tích cực và tiêu cực như đã nêu. Điều đó
đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với việc ứng dụng các kỹ thuật, công nghệ trong
nhận diện và xử lý thông tin sai lệch trong mơi trường ấy. Đó là lý do tơi chọn
đề tài nghiên cứu “Ứng dụng kỹ thuật, công nghệ trong xử lý thông tin sai
lệch, xuyên tạc trên báo mạng điện tử hiện nay”.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Năm 1991, một số nhà khoa học của Đại học Quốc gia Úc và Viện
công nghệ thông tin Việt Nam tiến hành thí nghiệm kết nối các máy tính ở Úc
và Việt Nam thông qua đường dây điện thoại. Năm 1992, thí nghiệm thành
cơng và Viện cơng nghệ thơng tin Việt Nam có hộp thư điện tử riêng với
“đi” ở Úc để trao đổi Email. Sau 2 năm thử nghiệm cung cấp dịch vụ điện


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

3

thư, năm 1994, Viện công nghệ thông tin Việt Nam trở thành nhà cung cấp
dịch vụ Internet đầu tiên ở nước ta, với dịch vụ thư điện tử dưới tên miền
quốc gia .vn. Lịch sử Internet ghi nhận ngày 19/11/1997 Việt Nam chính thức
hịa vào mạng Internet tồn cầu. Từ đó Việt Nam trở thành một trong những
quốc gia có Internet phát triển với tốc độ nhanh nhất thế giới. Năm 2018,
trong số 96,02 triệu dân số Việt Nam, có 64 triệu người sử dụng Internet,
chiếm 67%, trong số đó có 55 triệu người sử dụng mạng xã hội.
Cùng với sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, đặc biệt là
công nghệ 4.0 hiện nay, môi trường truyền thông số, mạng điện tử, báo mạng

điện tử đã trở nên quen thuộc với mọi tầng lớp, đối tượng trong xã hội. Mạng
điện tử cũng ngày càng được sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau, khơng
chỉ trong lĩnh vực truyền thơng mà cịn vào mọi lĩnh vực khác của đời sống.
Thông tin sai lệch cũng xuất hiện ngày một nhiều hơn. Và đây cũng là một
đối tượng nghiên cứu của khoa học, đặc biệt là khoa học báo chí - một trong
những lĩnh vực chịu ảnh hưởng vô cùng mạnh mẽ của truyền thông số, mạng
điện tử.
Trong quá trình xây dựng đề cương luận văn, chúng tôi đã tiếp cận
một số tài liệu nghiên cứu như dưới đây:
Nguyễn Thị Trường Giang (chủ biên, 2017), "Báo chí và truyền thông
đa phương tiện" [14] . Đây là cuốn sách rất hữu ích cho nghiên cứu trong lĩnh
vực báo chí và truyền thơng, trong đó có các vấn đề cần quan tâm về tin giả
và xử lý tin giả trong môi trường số hiện nay.
Nguyễn Văn Ngọc (2000), “Hoạt động phá hoại tư tưởng chống Việt
Nam của báo chí và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh của cơ
quan an ninh”. Tác giả nghiên cứu sâu về các hoạt động chống phá Việt Nam
thông qua báo chí; đồng thời đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác
đấu tranh của các cơ quan an ninh về vấn đề này [25].

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

4

Hồ Thị Hồng Anh (2005), “Báo chí Việt Nam đấu tranh chống những
quan điểm sai trái trong tình hình hiện nay”. Tác giả nghiên cứu về các quan
điểm sai trái và vai trị của báo chí Việt Nam trong việc đấu tranh chống quan
điểm sai trái. Tác giả nêu lên các mặt tích cực, hạn chế và những vấn đề đặt ra

trong công tác đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch; đồng thời đề
xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả đấu tranh chống quan điểm sai trái
tương đối sát với thực tế [1].
Nguyễn Thanh Phong (2014), "Xây dựng bộ lọc phát hiện các website
có nội dung khiêu dâm dựa trên url và text content" [31]. Tác giả nghiên cứu
về việc xây bộ lọc web có thể tự động phát hiện các website cần truy có nội
dung khiêu dâm dựa trên url và text content của website; nghiên cứu cách
khai phá url và text content của website để từ đó đề xuất mơ hình lọc các
website có nội dung khiêu dâm dựa trên url và text content.
Nguyễn Trung Thành (2015), "Ứng dụng công nghệ thông tin trong
hoạt động của các cơ quan nhà nước ở Việt Nam" [38]. Tác giả nghiên cứu
về thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan nhà
nước ở Việt Nam giai đoạn 2011-2014.
Bùi Thị Vân Anh (2016), "Vấn đề ứng dụng công nghệ thực tại ảo
trong tác phẩm báo chí đa phương tiện (khảo sát dữ liệu trên CNN, BBC,
Ryot, Thairah) [2]. Trên cơ sở đánh giá thực trạng ứng dụng công nghệ thực
tại ảo của một số hãng thông tấn trên thế giới, tác giả nghiên cứu, đưa ra đề
xuất ứng dụng công nghệ thực tại ảo trong tác phẩm báo chí đa phương tiện
phù hợp với hiện trạng và xu hướng công nghệ tại Việt Nam.
Đỗ Quốc Bảo (2013) "Giải pháp biểu diễn và so sánh mức độ tương đồng
giữa các hồ sơ trên mạng xã hội" [3] . Tác giả nghiên cứu về một số kỹ thuật
liên quan trong xử lý so sánh mức độ tương đồng giữa các hồ sơ trên mạng xã
hội. Trong đó một trong những vấn đề được tác giả nghiên cứu sâu là phương
pháp tách từ tiếng Việt dựa trên thống kê từ internet và thuật giải di truyền.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

5

Ngoài ra, một số nghiên cứu của các học giả nước ngoài cũng đề xuất
các vấn đề liên quan đến tin giả và các nguồn tin giả như các cuốn sách của
Mark Dice về tin giả [48], truyền thông xã hội và tin giả trong bầu cử năm
2016 [37] hay khoa học của tin giả [38]….
Các cơng trình nghiên cứu khoa học của nhiều nhà nghiên cứu liên
quan đến luận văn đã phản ánh nhiều khía cạnh xử lý thông tin sai lệch, xuyên
tạc trên báo điện tử hiện nay đã giúp cho tác giả hiểu rõ hơn vấn đề liên quan.
Đề tài luận văn thạc sĩ của tác giả kế thừa có chọn lọc kết quả các cơng
trình nghiên cứu như đã nêu, đồng thời xác định đây là cơng trình nghiên cứu
có mục đích, u cầu và nội dung tương đối độc lập so với các cơng trình đã
có để đưa ra góc nhìn tổng qt về xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc trên báo
mạng điện tử.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Vấn đề xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc trên báo mạng điện tử hiện
nay ở góc độ kỹ thuật, cơng nghệ và ở góc độ báo chí
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Thơng tin sai lệch, xuyên tạc và các kỹ thuật, công nghệ trong xử lý
thông tin sai lệch, xuyên tạc trên báo mạng điện tử hiện nay, khảo sát các báo
tuoitre.vn, thanhnien.vn, dantri.com.vn năm 2018.
4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nhận diện, phân tích, đánh giá thực trạng thông tin sai lệch
trên báo mạng điện tử, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý
thông tin trên báo mạng điện tử hiện nay.
Để đạt được mục đích này, người nghiên cứu tổng hợp thông tin sai
lệch trên báo mạng điện tử ở Việt Nam hiện nay trong một biên độ nhất định,
bao gồm tổng hợp về số lượng sai lệch, nội dung sai lệch và tính chất sai lệch.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

6

Luận văn phân tích và làm rõ vai trò, trách nhiệm của các đối tượng liên quan,
như cơ quan quản lý nhà nước, hệ thống quy định pháp luật, tổ chức và cá
nhân liên quan đến thông tin sai lệch trên báo mạng điện tử… Qua đó phân
tích, đánh giá, đưa ra kết luận và kiến nghị.
4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
+ Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về thông tin sai lệch, xuyên tạc
trên báo mạng điện tử.
+ Hệ thống hóa một số vấn đề về kỹ thuật xử lý thông tin sai lệch,
xuyên tạc trên báo mạng điện tử.
+ Đề xuất giải pháp xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc trên báo mạng
điện tử.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
- Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở quan điểm Mác - Lê nin về
báo chí - truyền thông và quản lý thông tin truyền thông trên báo mạng điện
tử; đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển truyền thông
số, báo mạng điện tử ở nước ta hiện nay.
- Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận về báo chí truyền
thơng.
- Kết hợp vận dụng các lý thuyết về khoa học liên ngành như báo chí
học, cơng nghệ thơng tin…
5.2 Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp nghiên cứu chung
Dựa trên cơ sở phương pháp tư duy logic, luận văn sử dụng các
phương pháp nghiên cứu chung như: sưu tầm, thống kê, phân tích nội dung,
chứng minh, so sánh - đối chiếu, tổng hợp, trong đó phương pháp phân tích,
chứng minh được sử dụng chính.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

7

- Phương pháp nghiên cứu cụ thể
Trong quá trình thực hiện đề tài, luận văn vận dụng tổng hợp một số
phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây:
+ Phương pháp sưu tầm, thống kê tư liệu và phân tích nội dung: Các
phương pháp này dùng để tổng hợp và phân tích các thơng tin sai lệch, xun
tạc và một số ứng dụng trong xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc trên mạng
điện tử hiện nay.
+ Các phương pháp phân tích, chứng minh, so sánh - đối chiếu:
Những phương pháp này sử dụng để nghiên cứu thực trạng thông tin sai lệch,
xuyên tạc trong môi trường truyền thông số, trên báo mạng điện tử ở Việt
Nam hiện nay.
+ Các phương pháp tổng hợp: Nhằm đánh giá, rút ra những kết luận
khoa học cần thiết cho luận văn.
+ Phương pháp điều tra xã hội học: Tác giả luận văn thực hiện phỏng
vấn sâu lãnh đạo cơ quan báo chí, người làm nhiệm vụ quản lý chuyên môn
kỹ thuật về báo mạng điện tử và xử lý thông tin sai lệch trong môi trường
mạng điện tử.

6. Ý nghĩa lý luận và giá trị thực tiễn của đề tài
Luận văn cố gắng khơng chỉ phân tích, đánh giá thực trạng thơng tin
sai lệch, xuyên tạc trên môi trường mạng điện tử, báo mạng điện tử, mà cịn
góp phần làm rõ những vấn đề mới phát sinh, đề xuất giải pháp, những vấn đề
cần giải quyết nhằm giúp các nhà quản lý có thêm dữ liệu, cơ sở tham khảo
cho việc hồn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, tăng cường trách nhiệm
quản lý thông tin trên môi trường báo mạng điện tử, quy định chặt chẽ quyền
và trách nhiệm của công dân, nhà báo, người làm truyền thông khi đưa thơng
tin trên báo mạng điện tử.
Đề tài có ý nghĩa thiết thực trong hoạt động quản lý, quản trị thông tin
trên môi trường mạng điện tử hiện nay, đề xuất biện pháp kịp thời nhận diện,

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

8

phát hiện, ngăn chặn, tham mưu cơ quan có thẩm quyền xử lý đối với các
hành vi vi phạm…
7. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tham khảo, nội dung chính
của luận văn sẽ bao gồm 3 chương:; 13 tiết.
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về ứng dụng kỹ thuật, công nghệ
trong xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc trên báo mạng điện tử
Chương 2: Kỹ thuật, công nghệ trong xử lý thông tin sai lệch, xuyên
tạc trên báo mạng điện tử hiện nay
Chương 3: Đề xuất giải pháp trong xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc
trên báo mạng điện tử hiện nay

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

9

Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ỨNG DỤNG KỸ THUẬT, CÔNG
NGHỆ TRONG XỬ LÝ THÔNG TIN SAI LỆCH, XUYÊN TẠC TRÊN
BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
1.1. Kỹ thuật, công nghệ và ứng dụng kỹ thuật công nghệ trong xử
lý thông tin sai lệch, xuyên tạc
1.1.1. Kỹ thuật, công nghệ
Kỹ thuật trong phạm vi nghiên cứu của đề tài được hiểu là là việc ứng
dụng kiến thức khoa học vào thực tiễn để thiết kế, xây dựng và duy trì các cấu
trúc, máy móc, thiết bị, hệ thống vận hành... Kỹ thuật có thể bao gồm việc sử
dụng sự hiểu biết sâu sắc để tìm ra, tạo mơ hình, và thay đổi quy mô một giải
pháp hợp lý cho một vấn đề hay một mục tiêu. Khái niệm kỹ thuật vơ cùng
rộng, nó được sử dụng cho nhiều lĩnh vực khác nhau. Mỗi phân vùng nhấn
mạnh đến những lĩnh vực công nghệ và những kiểu ứng dụng riêng.
Tổ chức ECPD của các kỹ sư Hoa Kỳ định nghĩa: Kỹ thuật là việc ứng
dụng một cách sáng tạo những nguyên lý khoa học vào việc thiết kế hay phát
triển các cấu trúc, máy móc, cơng cụ, hay quy trình chế tạo hoặc những cơng
trình sử dụng chúng một cách riêng lẻ hay kết hợp với nhau, có thể là việc xây
dựng hay vận hành những đối tượng đó dưới những điều kiện nhất định...
Trong các từ điển tiếng Việt, các từ, "kỹ thuật", "công nghệ" đôi khi
được dùng với nghĩa tương tự nhau hay được ghép lại với nhau, như "kỹ thuật
công nghệ" hay “công nghệ kỹ thuật” hoặc ghép với các từ khác, như “khoa

học kỹ thuật” hay “khoa học cơng nghệ”... Tuy nhiên, xét một cách tồn diện,
kỹ thuật có những điểm khác nhất định với cơng nghệ.
Cơng nghệ là sự tạo ra, sự biến đổi, sử dụng kiến thức về các cơng cụ,
máy móc, kỹ thuật, kỹ năng nghề nghiệp, hệ thống, và phương pháp tổ chức,

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

10

nhằm giải quyết một vấn đề, cải tiến một giải pháp đã tồn tại, đạt được một
mục đích, hay thực hiện một chức năng cụ thể.
Còn kỹ thuật là việc ứng dụng các kiến thức khoa học, kinh tế, xã hội
và thực tiễn để thiết kế, xây dựng và duy trì các cấu trúc, máy móc, thiết bị,
hệ thống, vật liệu hay một q trình nào đó.
K.Marx đã dự đốn: Đến giai đoạn cơng nghiệp, việc sản sinh ra sự
giàu có thực sự khơng phụ thuộc nhiều vào thời gian lao động, mà lại phần
lớn phụ thuộc vào tình trạng chung của khoa học và sự tiến bộ kỹ thuật hay sự
vận dụng khoa học vào sản xuất.
Ngày nay, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang phát triển mạnh
mẽ. Kỹ thuật, công nghệ ngày càng chiếm vai trị quan trọng hơn trong sự
phát triển của lồi người nói chung và mỗi quốc gia, mỗi lĩnh vực, mỗi ngành
hoạt động nói riêng. Ở khía cạnh kinh tế, dưới tác động của kỹ thuật, công
nghệ, các nguồn lực sản xuất được mở rộng. Đó là sự mở rộng khả năng phát
hiện, khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên; làm biến đổi chất lượng
nguồn lao động. Cơ cấu lao động xã hội chuyển từ lao động giản đơn là chủ
yếu sang lao động bằng máy móc, nâng cao năng suất lao động. Mở rộng khả
năng huy động, phân bổ và sử dụng các nguồn vốn đầu tư hiệu quả…

Các công nghệ mới đã làm cho kinh tế chuyển từ phát triển theo chiều
rộng sang phát triển theo chiều sâu, tức là tăng trưởng kinh tế đạt được dựa
trên việc nâng cao hiệu quả sử dụng các yếu tố sản xuất. Kỹ thuật, công nghệ
là phương tiện để chuyển nền kinh tế nông nghiệp sang nền kinh tế tri thức,
trong đó phát triển nhanh các ngành cơng nghệ cao, sử dụng nhiều lao động
trí tuệ là đặc điểm nổi bật.
Đối với phát triển con người, kỹ thuật, công nghệ là một công cụ hữu
hiệu. Kỹ thuật, công nghệ, đặc biệt là công nghệ sinh học, công nghệ gen…
ngày càng phát triển và được ứng dụng rộng rãi trong chăm sóc sức khỏe. Đã
có những bước nhảy vọt trong lĩnh vực y tế, nhất là trong việc phát minh ra

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

11

những loại thuốc, vắc xin, thiết bị y tế… Đồng thời, việc phát triển những
công nghệ sạch đã cải thiện môi trường sống của con người, giảm ô nhiễm
môi trường…
Kỹ thuật và công nghệ đến với con người thơng qua q trình giáo dục,
đào tạo. Mặt khác, do sự thường xuyên đổi mới theo hướng hiện đại dần của
các tranh thiết bị sản xuất và đời sống, buộc con người phải thường xuyên học
tập, trau dồi kiến thức, chun mơn để khơng bị đào thải khỏi q trình sản
xuất xã hội thích ứng với cuộc sống hiện đại. Chính nhờ vậy trình độ và chất
lượng của đội ngũ người lao động trong lực lượng sản xuất không ngừng
được nâng cao và hiện đại hóa.
1.1.2. Thơng tin sai lệch, xun tạc
Hiểu một cách súc tích nhất, thơng tin là truyền báo rộng rãi đến cộng

đồng. Thông tin là những gì đem lại sự hiểu biết cho con người về thế giới
xung quanh và về chính con người. Sai lệch là chệch đi so với cái được coi là
chuẩn. Xuyên tạc là cố tình làm sai sự thật. Thơng tin sai lệch là thông tin
chệch chuẩn. Thông tin xuyên tạc là cố tình đưa thơng tin sai sự thật. Thơng
tin sai lệch, xuyên tạc là thông tin chệch chuần, cố tình làm sai sự thật.
Hiện nay, mạng xã hội cùng với một số mặt trái của kinh tế thị trường
đang là những yếu tố tác động mạnh mẽ đến hoạt động của báo chí. Áp lực
cạnh tranh thơng tin gay gắt trong một thế giới mà mọi thứ đều diễn biến với
tốc độ chóng mặt chỉ qua những cú nhấp chuột, báo chí đang đứng trước
những lằn ranh chênh vênh đầy thách thức. Khơng ít tờ báo đã coi nhẹ sự thật
và đạo đức nghề nghiệp, chạy theo cách làm báo câu view, câu like. Tình
trạng nhà báo câu kết thành nhóm “đánh hội đồng” một tổ chức, cá nhân nào
nó nhằm trục lợi qua thơng tin bóp méo sự thật khơng cịn là chuyện hiếm.
Những vụ việc như vậy đã ảnh hưởng tiêu cực tới hình ảnh của người làm
báo, gây tổn hại tới niềm tin bạn đọc...

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

12

Con số cơ quan báo chí, nhà báo vi phạm trong việc đưa sai thông tin
bị phạt hay xử lý kỷ luật trong thời gian qua thật sự gióng lên hồi chng
báo động về vấn đề đạo đức, năng lực, trách nhiệm, bản lĩnh của người làm
báo. Các thơng tin sai lệch, xun tạc, bóp méo sự thật, đi ngược lại đường
hướng phát triển của đất nước, không phù hợp với văn hóa, thuần phong mỹ
tục của Việt Nam cần được phát hiện kịp thời và xử lý kiên quyết, buộc tháo
gỡ, đính chính.

Giống như mọi lĩnh vực hoạt động khác của xã hội, hoạt động báo chí
ln phải đáp ứng yêu cầu tôn trọng sự thật, tôn trọng cộng đồng, phân biệt
được giới hạn giữa quyền được khai thác thông tin và nghĩa vụ tôn trọng, bảo
mật đời tư của cá nhân, cũng như nghĩa vụ chấp hành pháp luật. Đưa thơng tin
trung thực, có trách nhiệm đến với bạn đọc, tôn trọng pháp luật là điều xã hội
và người đọc luôn yêu cầu ở mỗi người làm báo, mỗi cơ quan báo chí.
1.1.3. Kỹ thuật, cơng nghệ trong xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc
Các ứng dụng kỹ thuật, công nghệ trong xử lý thông tin sai lệch hướng
tới hai mục tiêu. Thứ nhất là nhận lọc bỏ thông tin sai lệch, xuyên tạc. Thứ hai
là tạo lập thơng tin chính thức và điều hướng. Kỹ thuật để thực hiện để các
mục tiêu này có một số thành phần cơ bản sau:
Search - tìm kiếm
Cơng cụ tìm kiếm (search) là một phần mềm nhằm cho phép người
dùng tìm kiếm và đọc các thơng tin có trong phần mềm đó, trên một
trang web, một tên miền, nhiều tên miền khác nhau, hay trên toàn bộ internet.
Elastic search là cơng cụ tìm kiếm, phân tích và lưu trữ văn bản, có khả năng
mở rộng cao. Nó cho phép lưu trữ, tìm kiếm và phân tích với dữ liệu rất lớn,
cho kết quả gần với thời gian thực. Elastic Search thường được sử dụng như
một công cụ hỗ trợ cho những ứng dụng, hệ thống có chức năng search hoặc
yêu cầu phức tạp.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

13

Search engines là các chương trình tìm kiếm dữ liệu, thơng tin cho một
từ khóa nào đó và trả về danh sách các văn bản có liên quan đến từ khóa được

tìm kiếm. Một bộ máy tìm kiếm về cơ bản là một lớp các phần mềm, chương
trình, tuy nhiên ngày nay mọi người thường mô tả search engines là các
website như Google, Bing, Yahoo...
Các bộ máy tìm kiếm web gửi những spider - “con nhện” để thu thập
càng nhiều dữ liệu càng tốt. Trong khi đó một chương trình khác - gọi là
anindexer, sau đó sẽ đọc các tài liệu đó và tạo ra các chỉ mục dựa vào các từ
có trong văn bản. Mỗi một bộ máy tìm kiếm sẽ sử dụng các thuật tốn phân
tích khác nhau để cho ra các kết quả có liên quan đến câu truy vấn.
Việc sử dụng công cụ hay ứng dụng search được dùng cho rất nhiều
trường hợp. Ví dụ như chạy một web bán hàng online, công cụ search cho
phép người truy cập có thể tìm kiếm tìm kiếm sản phẩm cần tìm… Việc ứng
dụng cơng nghệ hay viết các chương trình search - tìm kiếm của các trang báo
điện tử phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố.
Các thành phần cơ bản của search, gồm có:
Near realtime - có nghĩa là thời gian thực hiện của thuật tốn có độ trễ
rất nhỏ, rất gần với thời gian thực. Độ trễ của bài toán thường chỉ 1 giây từ
việc lập chỉ mục đến thời gian đưa ra kết quả search.
Node - nút, kết nối, là một server đơn lẻ, là một phần của cluster, lưu
trữ data - dữ liệu, tham gia vào chức năng lập chỉ mục và tìm kiếm. Cũng như
cluster, node cũng được định danh, mỗi node được biết đến với một tên
thường được đặt mặc định ngẫu nhiên bởi Universally Unique IDentifier
(UUID). Việc đặt tên được tiến hành khi thiết lập, cũng có thể tự định danh
cho node. Tên của node rất quan trọng trong việc xác định node này thuộc
cụm nào trong elasticsearch.
Cluster là một tập hợp một hay nhiều node hay server - máy chủ cùng
nắm giữ toàn bộ data - dữ liệu, cung cấp khả năng lập chỉ mục và tìm kiếm

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

14

liên kết giữa các node với nhau. Mỗi cluster được định danh bằng một tên duy
nhất, ví dụ tên của cụm là "elasticsearch", mỗi node là một phần của Cluster
khi được thiết lập được nối với Cluster bằng tên "elasticsearch".
Index - chỉ mục, mục lục, là một tập hợp của tài liệu chứa những đặc
điểm tương tự. Ví dụ, có chỉ mục về dữ liệu khách hàng, một chỉ mục khác về
danh mục sản phẩm, và những chỉ mục khác cho những data khác. Chỉ mục
cũng được định danh bằng tên, tên này được sử dụng khi thực hiện các hoạt
động như lập chỉ mục, tìm kiếm, cập nhật hoặc xóa các tài liệu trong đó.
Type - loại, được sử dụng làm danh mục của chỉ mục cho phép lưu trữ
các loại dữ liệu khác nhau trong cùng một chỉ mục.
Document - tài liệu là đơn vị cơ bản của thông tin, được đánh chỉ mục.
Với một chỉ mục hoặc một loại, có thể lưu bao nhiêu tài liệu tùy thích. Tuy
nhiên tài liệu cần phải đánh chỉ mục.
Shard - phân mảnh: Chỉ mục có thể lưu trữ một lượng lớn dữ liệu, có
thể vượt qua giới hạn phần cứng của nút. Ví dụ, một chỉ mục chứa 1 tỷ tài liệu
chiếm 1TB dung lượng, có thể dung lượng của ổ đĩa khơng đủ chứa có thể
làm chậm quá trình trả lời các request từ những nút đơn lẻ. Để giải quyết vấn
đề này, Elasticsearch cung cấp khả năng chia nhỏ chỉ mục thành nhiều phần
nhỏ hơn gọi là shard - phân mảnh. Khi tạo chỉ mục, có thể chỉ cần xác định số
lượng phân đoạn theo nhu cầu. Shard rất quan trọng vì hai lý do: Cho phép
phân mảnh theo chiều ngang mở rộng khối lượng bản ghi. Thứ hai là cho
phép phân phối và hoạt động song song trên các phân đoạn, nhờ đó tăng hiệu
suất làm việc.
Replica - bản sao: Trong môi trường mạng hay đám mây, có thể xảy ra
lỗi bất cứ lúc nào như một nút bị ẩn hoặc biến mất, sử dụng bản sao được
khuyến khích để có cơ chế dự phịng trong những trường hợp đó. Để làm

được điều đó, elasticsearch hỗ trợ, cho phép tạo nhiều bản sao của một phân
đoạn chỉ mục các bản sao đó được gọi là replica shards hay replicas for short.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

15

Replica quan trọng vì hai lý do: Cung cấp khả năng sẵn sàng cao trong trường
hợp một nút biến mất hoặc ẩn đi (một nút hay nhiều nút khơng thành cơng).
Cũng vì lý do này, bản sao khơng bao giờ được phân bố trên cũng một nút với
phân đoạn gốc mà nó chỉ được sao chép từ đó. Thứ hai là cho phép mở rộng khối
lượng tìm kiếm vì có thể thực hiện trên tất cả các bản sao song song.
1.2. Xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc trên báo mạng điện tử
1.2.1. Thu thập và xử lí thơng tin
Theo nghĩa từ vựng, thu thập là tìm kiếm, góp nhặt và tập hợp lại. Vậy
thu thập thơng tin là q trình tập hợp thơng tin theo những tiêu chí cụ thể
nhằm làm rõ những vấn đề, nội dung liên quan đến lĩnh vực nhất định. Quá
trình này địi hỏi phải xác định được nhu cầu thơng tin, tìm nguồn thơng tin,
thực hiện tập hợp thơng tin theo yêu cầu nhằm đáp ứng mục tiêu đã được định
trước.
Hoạt động thu thập thơng tin phải đảm bảo tính mục đích. Khi thu thập
thơng tin cần giải đáp 3 câu hỏi: Thơng tin này thu thập để làm gì? Phục vụ
cho cơng việc gì? Liên quan đến những khía cạnh nào của vấn đề?
Thực tế cho thấy, phương pháp, cách thức thu thập thông tin rất đa
dạng, phong phú. Tuy nhiên, tùy theo yêu cầu về thông tin, nguồn lực, việc áp
dụng các phương pháp, cách thức thu thập thông tin sao cho phù hợp. Việc
lựa chọn nguồn thông tin thích hợp bảo đảm hiệu quả cho q trình thu thập

thơng tin và chất lượng của thơng tin. Do đó, thu thập thơng tin có thể tìm
kiếm từ các nguồn và các kênh thông tin khác nhau bởi mỗi kênh thơng tin có
những ưu điểm và nhược điểm riêng.
Có thể nói, thu thập thơng tin là một q trình liên tục, nhằm bổ sung,
hồn chỉnh thơng tin cần thiết. Đây là một khâu trong q trình thơng tin của
một tổ chức, gắn với yếu tố đầu vào của tổ chức. Thu thập thông tin chịu tác
động của nhiều nhân tố về kỹ năng thu thập thông tin, kỹ năng sử dụng các
phương pháp, cách thức thu thập thông tin.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

16

Thu thập thông tin luôn gắn liền với q trình xử lý thơng tin, nhằm
đảm bảo thơng tin cho hoạt động của tổ chức. Xử lý thông tin là hoạt động
phân tích, phân loại, sắp xếp các dữ liệu thông tin theo một số nguyên tắc và
phương pháp nhất định, trên cơ sở đó đưa ra các biện pháp giải quyết cơng
việc. Đó là q trình đối chiếu, chọn lọc, chỉnh lý, biên tập thơng tin theo mục
đích, u cầu. Cơng việc này đóng vai trị quan trọng, nhằm nâng cao chất
lượng và hiệu quả sử dụng thông tin, tránh sự quá tải, nhiễu thông tin. Thông
qua việc kiểm tra tính chính xác, tính hợp lý của các tài liệu, số liệu để đưa ra
các giải pháp, phương án cho các quyết định quản lý dưới các hình thức khác
nhau như: kiến nghị, đề xuất sáng kiến, ban hành các văn bản…
Trong thời đại khoa học kĩ thuật phát triển như vũ bão hiện nay, việc
xử lý thông tin khơng chỉ được thực hiện bằng trí tuệ con người mà còn được
hỗ trợ bởi nhiều thiết bị kỹ thuật ngày càng hiện đại và “thông minh ”. Tuy
nhiên, để đáp ứng được yêu cầu đặt ra, người xử lý thơng tin phải khơng

ngừng tự hồn thiện bản thân, chủ động nâng cao tri thức chuyên môn.
Thu thập và xử lý thông tin phục vụ trực tiếp cho quá trình lập kế
hoạch và ra quyết định. Đây là cơng việc phức tạp và khó khăn nhưng có ý
nghĩa tiên quyết đối với các nhà quản lý. Để có được những kế hoạch và
những quyết định đúng đắn, các nhà quản lý cần rất nhiều thơng tin. Nếu
khơng có thơng tin, các nhà quản lý khó có thể giải quyết đúng đắn và hiệu
quả các vấn đề đặt ra.
Trong các hoạt động của nhà truyền thơng, q trình thu thập và xử
lý thơng tin có liên hệ chặt chẽ với nhau. Nếu thu thập thơng tin khơng đầy đủ
sẽ khó nhận diện được bản chất, quy luật của vấn đề. Thông tin thu thập đầy
đủ nhưng thiếu kỹ năng xử lý cũng sẽ làm giảm ý nghĩa của thông tin, không
đem lại cơ sở khoa học vững chắc cho quá trình xử lý thơng tin.
Trong hoạt động báo chí, cụ thể với báo điện tử, việc thu thập thông
tin sai lệch, xun tạc có vai trị đặc biệt quan trọng. Nó quyết định sự sống

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

17

cịn của website. Bởi nếu để thơng tin sai lệch, xuyên tạc xuất hiện trên
website, đồng nghĩa với uy tín của tờ báo bị ảnh hưởng, có thể bị xử phạt, bị
đình bản, thậm chí có thể phải đóng cửa. Vì thế, việc thu thập thơng tin nhằm
ngăn chặn sai lệch, xuyên tạc xảy ra luôn là bài tốn của các cơ quan báo chí.
Và để ngăn chặn nó, phải được thực hiện ở tất cả các bước, đầu tiên từ chính
nhà báo, đến bộ phận biên tập tác phẩm, duyệt tác phẩm và đăng thông tin
phản hồi, trong đó các ứng dựng kỹ thuật, cơng nghệ giữ một vai trò quan
trọng nhất định.

1.2.2. Báo mạng điện tử
PGS.TS Nguyễn Thị Trường Giang đưa ra khái niệm “Báo mạng điện
tử là một loại hình báo chí được xây dựng dưới hình thức của một trang
website, phát hành trên mạng internet”. [10, tr.28]
Điều 3, Luật báo chí 2016 đưa ra khái niệm “Báo điện tử là loại hình
báo chí sử dụng chữ viết, hình ảnh, âm thanh, được truyền dẫn trên mơi
trường mạng, gồm báo điện tử và tạp chí điện tử”. [34]
Có nhiều tên gọi khác nhau, như báo điện tử, báo mạng, báo mạng
điện tử… Tuy nhiên, “báo mạng điện tử” là khái niệm chính thức được Học
viện Báo chí và Tuyên truyền sử dụng sau khi học viện tuyển sinh một chuyên
ngành đào tạo mới là chuyên ngành báo mạng điện tử và thành lập tổ bộ mơn
báo mạng điện tử.
Báo chí được chia thành 4 loại hình khác nhau, bao gồm: báo in, báo
phát thanh, báo truyền hình và báo mạng điện tử. Xuất hiện muộn nhất trong
tất cả các loại hình khác là báo mạng điện tử.
Năm 1962, ý tưởng đầu tiên về mạng kết nối các máy tính với nhau của
J.C.R. Licklider ra đời. Năm 1969, mạng này được đưa vào hoạt động và là
tiền thân của Internet. Sau những năm nghiên cứu đề ra những giải pháp giải
quyết những vấn đề đang còn vướng mắc, năm 1984, giao thức chuyển tin
giao thức chuyển gởi tin TCP/IP (Transmision Control Pro- tocol và Internet

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

18

Protocol) trở thành giao thức chuẩn của Internet, hệ thống các tên miền DNS
(Domain Name System) ra đời để phân biệt các máy chủ.

Năm 1991, ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản HTML (Hyper Text Markup Language) ra đời cùng với giao thức truyền siêu văn bản HTTP (Hyper
Text Transfer Protocol), Internet từ đó thực sự trở thành công cụ đắc lực với
hàng loạt các dịch vụ mới. WWW ra đời, đem lại cho người dùng khả năng
tham chiếu từ một văn bản đến nhiều văn bản khác, chuyển từ cơ sở dữ liệu
này sang cơ sở dữ liệu khác với hình thức hấp dẫn và nội dung phong phú.
Nhờ áp dụng khoa học công nghệ, dần dần các cơ quan báo chí đi vào khai
thác thơng tin trên mảnh đất màu mỡ này và hàng loạt tờ báo điện tử của các
nước trên thế giới ra đời vào các năm 1992, 1993, 1994...
Trong cuốn sách “Báo mạng điện tử - những vấn đề cơ bản”, tác giả
Nguyễn Thị Trường Giang khẳng định báo mạng điện tử trên thế giới xuất
hiện khá sớm. Từ đầu thập niên 90 của thế kỷ 20 đã xuất hiện tờ báo mạng
điện tử đầu tiên. “Tờ báo mạng điện tử đầu tiên được biết đến trên thế giới là
tờ Chicago Tribune ra đời vào tháng 5/1992 có máy chủ đặt tại nhà cung cấp
dịch vụ American online (cũng có tài liệu cho rằng tờ báo mạng điện tử đầu
tiên ra đời tháng 10/1993 tại Khoa báo chí thuộc Đại học Floria).” [11, tr.11]
Năm 1997, Việt Nam chính thức kết nối Internet với tên miền .vn. Năm
1997 cũng là thời điểm tờ báo trực tuyến đầu tiên của Việt Nam ra đời, là tạp
chí Quê hương điện tử. Năm 1998: Báo điện tử Vietnamnet ra đời. Năm 1999:
Báo Nhân dân điện tử ra đời.
Báo mạng điện tử ở Việt Nam hiện nay được chia thành hai dạng phổ
biến. Thứ nhất là các tờ báo mạng điện tử hình thành và phát triển độc lập,
không xuất phát từ báo in như: vnexpress.net, vietnamnet.vn, dantri.com,
vietnamplus… Loại thứ hai được phát triển từ những tờ báo in như:
tuoitre.vn, thanhnien.vn, laodong.vn, tienphong.vn…

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

19

Tính đến tháng 11/2018, theo “Báo cáo đánh giá cơng tác báo chí năm
2018 và một số nhiệm vụ trọng tâm năm 2019”, có 24 cơ quan báo chí điện tử
độc lập và 189 giấy phép thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp được cấp
cho các cơ quan báo chí in, phát thanh, truyền hình. Số lượng báo mạng điện
tử và các trang thông tin điện tử tổng hợp nói trên cho thấy sự phát triển của
nền báo chí điện tử Việt Nam đang ngày càng đi lên.
Các giai đoạn phát triển của báo mạng điện tử Việt Nam có thể chia
theo 3 giai đoạn: Giai đoạn 1 (1997-2001): giai đoạn này đánh dấu sự ra đời
của báo mạng điện tử ở Việt Nam. Các tờ báo cịn đơn giản cả về nội dung và
hình thức, thậm chí là những bản sao của các phiên bản báo in. Giai đoạn 2
(2001-2005): xuất hiện hàng loạt các trang báo điện tử, tiêu biểu như
Thanhnien online, Tuoitre Online, Vietnamnet, Vnexpress, Dân trí... Giai
đoạn 3 (từ 2005 đến nay): xuất hiện thêm dạng blog, địa chỉ web của các cá
nhân, cơ quan, các diễn đàn...
Về công nghệ, báo điện tử có thể đồng thời tích hợp nhiều hình thức đa
phương tiện, từ chữ viết, âm thanh, biểu đồ, đến hình ảnh tĩnh, động... Về nội
dung truyền tải, báo điện tử có những lợi thế mà báo in, phát thanh, truyền
hình khơng thể sánh bằng bởi khơng gian khơng giới hạn của báo điện tử.
Cùng với sự phát triển của Internet, máy tính và các thiết bị thơng
minh, báo điện tử đã và đang là loại hình báo chí có nhiều độc giả nhất trên
thế giới. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu thế vượt trội, báo mạng điện tử vẫn
tồn tại những hạn chế đặc thù: độ tin cậy của thơng tin cịn thấp so với các
loại hình báo chí truyền thống; khi muốn đọc, xem, nghe báo mạng thì độc giả
ít nhất cũng phải có các thiết bị thơng minh, có kết nối Internet và biết những
thao tác sử dụng đơn giản nhất.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn