Chương 1 kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
VIỆN KỸ THUẬT & CÔNG NGHỆ

(Dùng cho sinh viên các ngành kỹ thuật)

Giảng viên: TS. Cao Thành Nghĩa

Tell:

0919725098

Email:


Nghệ An, 2021


CHUẨN ĐẦU RA CHƯƠNG 1
• Hiểu biết cơ bản về lịch sử phát sinh và phát triển của kỹ thuật, các ngành nghề kỹ thuật,
chân dung của người kỹ sư và nghề nghiệp của họ, kỹ thuật trong bối cảnh tồn cầu hóa
và những thách thức trong tương lai.
• Biết cách và thực hiện tìm thơng tin, phân biệt, trình bày tổng quát về các ngành kỹ thuật;
cách trình bày tóm tắt lý lịch của người kỹ sư, nghề nghiệp hiện tại và tương lai, ....Tiếp

xúc với các chuyên gia, doanh nghiệp trong ngành kỹ thuật;
• Nhận ra và biết cách chuẩn bị trước các cơ hội và thách thức đối với người kỹ sư trong
bối cảnh hội nhập và tồn cầu hóa;

• Nắm vững những cơ sở của kỹ thuật là tiền đề quan trọng cho người kỹ sư có được nền
tảng vững chắc cho chun mơn và nghề nghiệp sau này;

• Sinh viên cảm thấy thú vị, phấn khởi và yêu thích ngành nghề kỹ thuật.
Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

2


NHỮNG NỘI DUNG CHÍNH

1.1. Lịch sử phát sinh và phát triển
1.2. Các ngành kỹ thuật
1.3. Kỹ thuật trong bối cảnh tồn cầu hóa
1.4. Những cơ sở của kỹ thuật

Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

3


CÂU HỎI THẢO LUẬN

• Tại sao bạn lại chọn ngành kỹ thuật?
• Bạn hiểu gì về kỹ thuật?
Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

4


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
1.1.1. Định nghĩa kỹ thuật

▪ Kỹ thuật là nghề nghiệp, trong đó các tri thức
nhận được thông qua học tập, trải nghiệm và thực

hành những mơn học về khoa học tự nhiên và
tốn học, được áp dụng để phát triển những
phương pháp sử dụng hiệu quả các nguyên vật
liệu và nguồn lực của tự nhiên nhằm mang lại lợi
ích cho con người.
▪ Hiểu một cách đơn giản, kỹ thuật là việc sử dụng vật liệu tự nhiên và các nguồn
lực tự nhiên vì lợi ích của nhân loại.
Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

5


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
1.1.2. Tổng quan về sự phát triển của kỹ thuật
❖Thời kỳ đầu của kỹ thuật

▪ Họ quan sát môi trường sống, xung quanh và mong muốn nhìn thấy mọi thứ đẹp đẽ,
sạch sẽ và ổn định hơn.

▪ Họ tìm cách cải thiện bữa ăn bằng cách săn thú trong rừng và bắt cá dưới nước.
▪ Họ đã tìm ra cách thức để có nơi ở tốt hơn cho gia đình.
❖Kỹ thuật xây dựng
Kỹ thuật xây dựng là một đặc trưng quan trọng của cơng nghệ, đã có những bước
phát triển dài với các cơng trình xây dựng nổi tiếng đến tận ngày nay ở Ai Cập,

Mesopotami, Ý, Trung Quốc, ...
Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

6


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
▪ Kỹ thuật xây dựng

• Các kim tự tháp nổi tiếng nhất là các
kim tự tháp Ai Cặp, được xây dựng
bằng gạch hay đá.
• Đại kim tự tháp Giza là một trong
những cái lớn nhất ở Ai Cập và trên thế
giới.
• Người Ai Cập cổ đại dùng vàng chụp

lên đỉnh các kim tự tháp và ốp các mặt

Kim tự tháp Giza

ngoài bằng đá vơi trắng đánh bóng
Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

7


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN

Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

8

1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
Các ngôi đền ờ Hy Lạp
▪ Parthenon là một ngôi đền thờ thần Athena,
được xây dựng vào thế kỷ 5 trước Công

nguyên ở Acropolis.
▪ Đây là cơng trình xây dựng nổi tiếng nhất
cồn lại của Hy Lạp cổ đại, và đã được ca
ngợi như là thành tựu của kién trúc Hy Lạp.
▪ Các điêu khắc trang trí của ngơi đền bằng
đá cẩm thạch (marble) trắng, được coi như

Đền Parthenon ở Athens

là đinh cao của nghệ thuật Ai Cập cổ đại.
Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

9


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
Vào thế kỷ thứ ba, các kỹ sư
La Mã đã xây dựng một hệ
thống đường hầm và bể chứa
để đưa nước tới thành phố
Aspendos, Thổ Nhĩ Kỳ ngày
nay.

Hệ thống dẫn nước ở La Mã
Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

10


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
Được xây dựng bằng đất và đá từ thế
kỷ 5 TCN cho tói thế kỷ 16, để bảo vệ

Đế quốc Trung Quốc khỏi những cuộc
tấn công của người Mông cổ, người

Turk, và những bộ tộc du mục khác đến
từ những vùng hiện thuộc Mông cổ và
Mãn Châu

Vạn lý trường thành - Trung Quốc

Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

11


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN

Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

12

1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
Thăng long thời lý

Kinh thành Huế

Thành nhà Hồ

Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

13


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
1.1.3. Các thời đại của phát triển kỹ thuật
❖ Trên thế giới:
➢ Năm 1200 (trước công nguyên) đến năm 1 (sau công nguyên):
▪ Chất lượng sắt rèn được cải thiện.
▪ Gươm (kiếm) được chế tạo hàng loạt.
▪ Các tường thành được xây dựng hồn hảo.
▪ Người Hy Lạp phát triển cơng nghệ chế tạo.

▪ Archimedes giới thiệu toán học ở Hy Lạp.
▪ Bê tông được dùng để xây các cầu, đường và kênh dẫn nước ở La Mã.
Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

14


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN

1.1.3. Các thời đại của phát triển kỹ thuật
➢ Năm 1 đến năm 1000 (sau công nguyên):
▪

Người Trung Hoa phát triển các nghiên cứu về tốn học.

▪

Thuốc súng được hồn thiện.

▪

Bơng và tơ lụa được sản xuất.

➢ Năm 1000 đến năm 1400:
▪

Công nghiệp tơ lụa và thủy tinh tiếp tục phát triển.

▪

Nhà toán học thời trung cổ Leonardo Fibonacci (1170-1240) viết quyển sách đại

số đầu tiên ở phương Tây.

Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

15

1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
1.1.3. Các thời đại của phát triển kỹ thuật
➢ Năm 1400 đến năm 1700:
- Georgius Agricola có một luận án về khai thác mỏ và luyện kim, được công bố sau khi ông qua đời.
- Federigo Giambelli chế tạo bom lần đầu tiên được sử dụng để chống lại các lực lượng Tây Ban Nha,
bao vây Antwerp, Bỉ.
- Bồn cầu đầu tiên được phát minh tại Anh.
- Galileo tạo ra một loạt kính viễn vọng và quan sát các hành tinh quay quanh mặt trời.
- Sử dụng rãnh tiêu nước và cối xay gió, Jan Adriaansz Leeghwater hồn thành hệ thống thốt nước của
hồ Beemster, dự án lớn nhất của loại hình này ở Hà Lan (17.000 mẫu Anh).
- Otto von Guerick lần đầu tiên chứng minh sự tồn tại của chân không.
- Issac Newton xây dựng kính thiên văn phản xạ đầu tiên.
- Nhân văn và khoa học lần đầu tiên được phân biệt là hai lĩnh vực rõ ràng riêng biệt.
- Định luật khí của Boyle (xác định áp suất thay đổi tỉ lệ nghịch với thể tích) được giới thiệu lần đầu tiên.
- Leibniz phát minh ra một máy tính thực hiện phép tính nhân và chia.
Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

16


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
1.1.3. Các thời đại của phát triển kỹ thuật
➢ Năm 1700 đến năm 1800:

▪ Cách mạng công nghiệp bắt đầu ở Châu Âu.
▪ James Watt phát minh động cơ hơi nước đầu tiên.

▪ Hiệp hội kỹ sư (một tổ chức nghề nghiệp kỹ thuật)
được thành lập ở Ln Đơn.
▪ Tồ nhà đầu tiên được xây dựng hoàn toàn bằng

gang đúc ở Anh Quốc.

Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

Động cơ hơi nước do James
Watt phát minh
17


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
➢ Năm 1800 đến năm 1825:

▪ Tự động hóa máy móc được thực hiện đầu tiên
ở Pháp.
▪ Đầu máy xe lửa cho đường sắt đầu tiên được
thiết kế và chế tạo.
▪ Các ký hiệu hoá học được bắt đầu sử dụng, như

các ký hiệu đang dùng ngày nay (Au, He,...).
▪ Điện tín có dây bắt đầu được phát triển.
Máy điện tín có dây đầu tiên
Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

18


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
➢ Năm 1825 đến năm 1875:

▪ Bê tông cốt thép lần đầu tiên được sử dụng.

▪ Vật liệu nhựa tổng hợp đầu tiên được chế tạo.
▪ Bessemer phát triển quy trình cơng nghệ chế tạo thép bền hơn với số lượng lớn.
▪ Giếng khoan dầu đầu tiên được đưa vào sản xuất ở Pennsylvania.
▪ Máy đánh chữ được hoàn thiện.
➢ Năm 1875 đến năm 1900:
Alexander Graham Bell phát minh điện thoại tại Mỹ.

Thomas Edison phát minh bóng đèn và máy hát.
Gottlieb Daimler phát triển động cơ xăng.
Chương- 1.Karl
Kỹ thuật
và những
cơ sở của
thuật – TS. Cao Thành Nghĩa
Benz
giới thiệu
xe kỹ
hơi.

Động cơ Gottlieb Daimler

19


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
1.1.3. Các thời đại của phát triển kỹ thuật
 Năm 1900 đến năm 1925:
- Anh em nhà Wright hoàn thành chuyến bay đầu tiên xuyên Đại Tây Dương.
- Ford phát triển động cơ diesel đầu tiên.
- Đường bay thương mại đầu tiên từ Paris đi London.

- Detroit trở thành trung tâm của ngành công nghiệp ô tô (cho đến ngày nay).

Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

20


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
1.1.3. Các thời đại của phát triển kỹ thuật
 Năm 1925 đến năm 1950:

- John Logie Baird phát minh ti vi đầu tiên.
- Xe vw Beetle được đưa vào sản xuất.
- Bom nguyên tử đầu tiên được sử dụng.

- Transistor được phát minh.

Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

21


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN

1.1.3. Các thời đại của phát triển kỹ thuật
 Năm 1950 đến năm 1975:
- Máy tính được giới thiệu ra thị trường và trở nên thông dụng vào năm 1960.
- Liên Xô lần đầu tiên phóng vệ tinh nhân tạo Sputnik I vào không gian.

- Vệ tinh truyền thông đầu tiên Telstar được đưa vào khơng gian.

- Hoa Kỳ hồn thành việc đưa người lên mặt trăng lần đầu tiên.

Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

22


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
1.1.3. Các thời đại của phát triển kỹ thuật
 Năm 1975 đến năm 1990:
▪ Máy bay siêu thanh Concord thực hiện chuyến bay lần đầu tiên từ châu

Âu sang Hoa Kỳ.
▪ Tàu con thoi Columbia được tái sử dụng cho du hành không gian.

▪ Lần đầu tiên tim nhân tạo được cấy ghép thành công.

Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

23


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
1.1.3. Các thời đại của phát triển kỹ thuật

 Năm 1975 đến năm 1990:
- Máy bay siêu thanh Concord thực hiện chuyến bay lần đầu tiên từ châu Âu

sang Hoa Kỳ.
- Tàu con thoi Columbia được tái sử dụng cho du hành không gian.

-Lần đầu tiên tim nhân tạo được cấy ghép thành công.

Chương 1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

24


1.1. LỊCH SỬ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN
• 1.1.3. Các thời đại của phát triển kỹ thuật

 Năm 1990 đến nay:
- Robot du hành trên Sao Hỏa.
- Đường hầm dưới biển nối liền Anh và Pháp được hoàn thành.

- Hệ thống định vị toàn cầu (GPS) được sử dụng trong dự báo thời
tiết và nhiều thiết bị dân dụng khác (máy tính, điện thoại di động,
Chươngv.v.).
1. Kỹ thuật và những cơ sở của kỹ thuật – TS. Cao Thành Nghĩa

25