988 Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Rủi Ro Thanh Khoản Của Nhtm Niêm Yết Trên Thị Trường Chứng Khoán Vn 2023.Docx

BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO
NGÂNHÀNGNHÀNƢỚCVIỆTNAM
TRƢỜNGĐẠIHỌCNGÂNHÀNGTP.HỒCHÍMINH

NGUYỄNHỒNG HÂN

CÁCYẾUTỐẢNHHƢỞNGĐẾNRỦIROTHANHKHOẢNCỦANG
ÂNHÀNGTHƢƠNGMẠINIÊMYẾTTRÊN
THỊTRƢỜNGCHỨNGKHỐNVIỆTNAM
KHỐ
LUẬNTỐTNGHIỆPCHUNNGÀNH: TÀI
CHÍNH-NGÂNHÀNG
MÃSỐ:52340201

NGƢỜIHƢỚNGDẪNKHOAHỌCTS.
ĐẶNGTHỊ QUỲNHANH

TP.HỒCHÍ MINH,NĂM2022


NGUYỄNHỒNG HÂN

CÁCYẾUTỐẢNHHƢỞNGĐẾNRỦIROTHANHKHOẢNCỦANG
ÂNHÀNGTHƢƠNGMẠINIÊMYẾTTRÊN
THỊTRƢỜNGCHỨNGKHỐNVIỆTNAM
KHỐ
LUẬNTỐTNGHIỆPCHUNNGÀNH: TÀI
CHÍNH-NGÂNHÀNG
MÃSỐ:52340201

NGƢỜIHƢỚNGDẪNKHOAHỌCTS.

ĐẶNG THỊQUỲNH ANH

TP.HỒCHÍ MINH,NĂM2022


TÓMTẮT
Tênđềtài:
Các yếu tố ảnh hƣởng đến rủi ro thanh khoản của ngân hàng thƣơng
mạiniêmyếttrênthịtrƣờngchứngkhốnViệtNam.
Nộidungluận văn:
Bài nghiên cứu này phân tích số liệu của 20 ngân hàng thƣơng mại cổ
phầnniêm yết trên thị trƣờng chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn 2011-2021 để
kiểmđịnh tác động của các yếu tố kinh tế vĩ mô và yếu tố vi mô đến rủi ro thanh
khoảncủacácNHTMCPtrênTTCKViệtNam.Phƣơngphápđƣợcsửdụngđểƣớclƣợnglà
phƣơngphápphântíchhồiquydữliệubảnggồmmơhìnhhồiquygộp(PooledOLS), mơ hình ảnh hƣởng cố định
(FEM) và mơ hình các tác động ngẫu nhiên(REM). Bằng phƣơng pháp bình
phƣơng

tối

thiểu

tổng

qt

khả

thi

(FGLS)

với

ƣuđiểmcóthểkhắcphụchiệntƣợngphƣơngsaithayđổivàtựtƣơngquan.
Bài nghiên cứu đã tìm thấy rủi ro thanh khoản của ngân hàng bị tác động
bởicácy ế u t ố c ụ t h ể l à Q u y m ô n g â n h à n g , T ỷ s u ấ t l ợ i
nhuận,

Tỷ

lệ

vốn

chủ

sở

h ữ u trêntổngtàisản,Tỷlệ chovaytrên

tổngtàisản,TăngtrƣởngGDPvà Lạmphát.
Từ kết quả nghiên cứu, tác giả đã đề xuất một số khuyến nghị dựa trên
cácyếu tố vĩ mơ và yếu tố vi mơ có ý nghĩa trong nghiên cứu đối với các nhà quản
trịngân hàng và cơ quan quản lý nhà nƣớc nhằm góp phần hạn chế nợ xấu và thúc
đẩyngànhngânhàngpháttriểnbềnvững.
Từkhóa:
Rủi ro thanh khoản, Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Việt Nam, yếu tố
tácđộng,REM,FEM,FGLS.

ABSTRACT
Thesistitle:
Factors affecting liquidity risk of commercial banks listed on Vietnam
stockmarket.
Dissertationcontent:
This study analyzes the data of 20 joint stock commercial banks listed on
theVietnamstockmarketintheperiod2011-2021totesttheimpactofmacro-economic
and micro-factors on liquidity risk of joint stock commercial banks inVietnam
stock market. The method used to estimate is the panel data regressionanalysis
method including pooled regression model (Pooled OLS), fixed effectsmodel
(FEM) and random effects model (REM). By the method of feasible
generalleastsquares(FGLS)withtheadvantageofbeingabletoovercomet h e phenomen
onofvariablevarianceandautocorrelation.
The study found that liquidity risk of banks is affected by specific
factorssuch asBank size, Profit ratio, Equity to total assets ratio,Loant o t o t a l
r a t i o . Assets,GDPGrowthandInflation.
From

the

research

results,

the

author

has

proposed

some

recommendationsbased on the macro factors and the micro factors that are
significant

in

the

researchforbankadministratorsandstatemanagementagenciesinordertocontributelimi
tingbaddebtandpromotingsustainabledevelopmentofthebankingindustry.
Keywords:
Liquidityr i s k , V i e t n a m J o i n t S t o c k C o m m e r c i a l B a n k , i n f l u e n c i n g f a
c t o r s , REM,FEM,FGLS.


LỜI CAMĐOAN
Tơi xin cam đoan Khóa luận tốt nghiệp này do chính tơi thực hiện với sự
hỗtrợ của giảng viên hƣớng dẫn. Các thơng tin và dữ liệu trong Khóa luận này
đƣợctríchdẫnnguồnđầyđủvàrõràng.

Sinhviên

Nguyễn

Hồng

Hân


LỜICẢMƠN
Lời cảm ơn đầu tiên em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả Quý
ThầyCô giảng dạy tại trƣờng Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh, đặc biệt
là cơĐặngThịQuỳnhAnhđãlnlntậntìnhgiảngdạy,nhiệttìnhchỉbảovàtậntâmtruyền đạt những kiến thức
q báu hỗ trợ trong suốt thời gian em nghiên cứu vàhồn thành Khóa luận tốt
nghiệp. Đó là nền tảng vững chắc và hành trang q báucho cơng việc sau này của
em.

Em

xin

kính

chúc

tất

cả

các

q

thầy

cơ

ln

thànhcơngvàg ià u s ức khỏe để tiế ptục đ ồn g hà nh c ũ n g n hƣ truyềnlửa đa m mêv
à tri thứcđếnvớicácbạnsinhviêntrongtƣơnglai.
Do thời gian có hạn, kinh nghiệm cũng nhƣ kiến thức của bản thân cịn
thiếusótrấtnhiềunênkhơngthểtránhkhỏinhữngsaisót,khuyếtđiểm.Emkínhmongnhận đƣợc ý kiến đóng góp
của các thầy cơ để rút kinh nghiệm và hoàn thiện bảnthântốthơn.
Sau cùng, em xin gửi lời cảm ơn đến gia đình và bạn bè đã ln là chỗ
dựatinhthầnvữngchắctrongqtrìnhhọc tậpcủa mình.
Sinhviên

NguyễnHồngHân


MỤCLỤC
DANHMỤCCHỮ VIẾTTẮT..................................................................................10
DANHMỤCBẢNG.................................................................................................11
DANHMỤCHÌNH...................................................................................................12
CHƢƠNG1GIỚITHIỆUĐÈTÀI................................................................................1
1.1.

LÝDOCHỌNĐỀTÀI...................................................................................1

1.2.

MỤCTIÊUCỦA ĐỀTÀI..............................................................................2

1.2.1.

Mụctiêutổngqt....................................................................................2

1.2.2.

Mụctiêucụ thể........................................................................................2

1.3.

CÂUHỎI NGHIÊNCỨU..............................................................................2

1.4.

ĐỐITƢỢNGVÀPHẠMVINGHIÊNCỨU....................................................2

1.5.

PHƢƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU....................................................................3

1.6.

ĐĨNGGĨPCỦANGHIÊNCỨU...................................................................4

1.7.

KẾTCẤUKHĨA LUẬN..............................................................................4

CHƢƠNG 2CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ RỦI RO THANH KHOẢN VÀ CÁC
YẾUTỐLIÊN QUANĐẾNRỦIROTHANHKHOẢN......................................................6
2.1.

TỔNGQUANVỀTHANHKHOẢNTẠINGÂNHÀNGTHƢƠNGMẠI6

2.1.1.

Kháiniệmthanhkhoản.............................................................................6

2.1.2.

Cungvàcầuthanh khoản..........................................................................7

2.2.

TỔNGQUANVỀRỦIROTHANHKHOẢN................................................10

2.2.1.

Rủirothanhkhoản..................................................................................10

2.2.2.

Nguyênnhângâyrủirothanhkhoản.........................................................10

2.2.3.

Cácphƣơngphápđolƣờngrủirothanhkhoản..............................................12

2.2.4. Tác động của rủi ro thanh khoản đến hoạt động kinh tế xã hội và
đếnhoạtđộngcủaNHTM.....................................................................................15
2.2.5.
2.3.

Cácyếutốtácđộngđếnrủirothanhkhoảntàicácngânhàngthƣơngmại
16

MỘTSỐ NGHIÊNCỨULIÊNQUAN.........................................................18

2.3.1.

Cácnghiêncứuởnƣớcngoài....................................................................18

2.3.2.

Cácnghiêncứutrongnƣớc.......................................................................20


2.3.3.

Khoảngtrốngnghiêncứu.......................................................................25

CHƢƠNG3MƠHÌNHNGHIÊNCỨUVÀP H Ƣ Ơ N G PHÁPNGHIÊNCỨU...........27
3.1.

PHƢƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU..................................................................27

3.1.1.

Quytrìnhnghiêncứu..............................................................................27

3.1.2.

Dữliệunghiên cứu.................................................................................29

3.2.

MƠHÌNH NGHIÊNCỨUVÀCÁCGIẢ THUYẾTNGHIÊNCỨU...............29

3.2.1.

Mơhìnhnghiêncứu................................................................................29

3.2.2.

Giảthuyết nghiêncứu............................................................................33

CHƢƠNG4KẾTQUẢNGHIÊNCỨUVÀTHẢOLUẬN...........................................37
4.1. Thực trạng rủi ro thanh khoản của các ngân hàng thƣơng mại Việt
Namtronggiaiđoạntừ2011–2021...........................................................................37
4.2.

Thốngkêmơtảmẫunghiêncứu......................................................................38

4.3.

Phântíchtƣơngquancủacácbiếnđộclậptrongmơhình......................................40

4.4.

KẾTQUẢ MƠHÌNH HỒIQUY..................................................................40

4.4.1.

Kếtquảhồiquycủacácmơhình................................................................40

4.4.2. So sánh sự phù hợp giữa mơ hình tác động cố định FEM và tác
độngngẫunhiên REM........................................................................................42
4.5. KIỂM ĐỊNH CÁC KHUYẾT TẬT CỦA MƠ HÌNH TÁC ĐỘNG
NGẪUNHIÊNREM.............................................................................................42
4.5.1.

Kiểmđịnhhiệntƣợngđacộngtuyến..........................................................42

4.5.2.

Kiểmđịnhhiệntƣợngphƣơngsaithayđổi...................................................43

4.5.3.

Kiểmđịnhtựtƣơngquan..........................................................................44

4.6.

THẢOLUẬNKẾTQUẢNGHIÊNCỨU......................................................45

4.6.1. Kết luận mơ hình tác động ngẫu nhiên REM sau khi khắc phục
cáckhuyếttật mơhình.........................................................................................45
4.6.2.

Kếtluậngiảthuyết nghiêncứu................................................................49

CHƢƠNG5KẾTLUẬNVÀGỢIÝCHÍNHSÁCH......................................................53

5.1.

KẾTLUẬNNGHIÊNCỨU.........................................................................53

5.2.

HÀMÝCHÍNH SÁCH................................................................................55

5.3.

HẠNCHẾCỦAĐỀTÀI...............................................................................58

5.4.

HƢỚNGNGHIÊNCỨUTIẾPTHEO...........................................................58

TÀILIỆU THAMKHẢO.........................................................................................60


PHỤLỤC......................................................................................................................


DANHMỤCCHỮVIẾTTẮT
STT

Kýhiệu

TiếngViệt

1

FEM

Mơhìnhtácđộng cốđịnh

2

GDP

Tốcđộtăngtrƣởngkinhtế

3

NHNN

NgânhàngNhàNƣớc

4

NHTM

Ngânhàngthƣơngmại

5

NHTMCP

6

NHTW

NgânhàngTrungƢơng

7

REM

Mơhìnhtácđộngngẫunhiên

8

ROA

Tỷsuấtsinhlờitrêntổngtàisản

9

ROE

Lợinhuận trênvốnchủsởhữu

10

TTCK

Ngânhàngthƣơngmạicổphần

Thịtrƣờngchứngkhốn

DANHMỤCBẢNG
Kýhiệu

Tên

Bảng2.1

Tómtắtcácnghiêncứu liênquan

22

Bảng3.1

Bảngmơtảcácbiếnđƣavàomơhìnhnghiêncứu

31

Bảng4.1

Kếtquảthốngkê mơtả dữliệunghiêncứu

38

Bảng4.2
Bảng4.3
Bảng4.4
Bảng4.5
Bảng4.6

Matrậntƣơngquangiữacácbiếngiảithíchtrongmơhình

Tổnghợpkếtquả hồiquyPooledOLS,REMvàFEM
KếtquảkiểmđịnhsựphùhợpcủamơhìnhFEMvàREM

Kếtquảkiểmđịnhhiệntƣợngđacộngtuyến
Kếtquảkiểmđịnhhiệntƣợngphƣơngsaisaisốthayđổi

Trang

40
41
42
42
43

Bảng4.7

Kếtquảkiểmđịnhhiệntƣợngtựtƣơngquan

44

Bảng4.8

KếtquảƣớclƣợngmơhìnhbằngphƣơngphápFGLS

45

Bảng4.9

Tómtắtkết quảnghiên cứuvàcácbiếnđộclậpcủamơhình

46


DANHMỤCHÌNH
Kýhiệu
Hình3.1

Tên
Mơhìnhnghiêncứuđềxuất

Trang
27

Biểuđồbiểudiễntình hìnhrủiro
Hình4.1

thanhkhoảncủacácNHTMCPniêmyếttạiTTCKcủaViệtNamqua
cácnămtừ 2011 –2021

37


1

CHƢƠNG1GIỚITHIỆUĐÈTÀI
1.1.

LÝDOCHỌN ĐỀTÀI
Rủi ro thanh khoản là rủi ro nguy hiểm nhất trong các rủi ro của ngân

hàng,nó khơng chỉ đe dọa sự an toàn của bản thân từng ngân hàng thƣơng mại, mà
cịnliên quan đến sự an tồn của cả hệ thống ngân hàng (Eichberger và Summer,
2005).Ở Việt Nam trong quá khứ, đã xảy ra một số trƣờng hợp ngân hàng bị rủi ro
thanhkhoảngâyảnhhƣởngnghiêmtrọngđếnhệthốngngânhàng(ĐặngVănDân,2015).Tình
trạngcăngthẳngthanhkhoảntiêubiểulàNHTMCPÁChâunăm2003,2012hay NHTMCP Phƣơng Nam năm
2005, biến động trên thị trƣờng nửa cuối 2010cho đến nay đã cho thấy tầm quan
trọng của quản lý rủi ro thanh khoản trong cácngânhàngthƣơng mại(ĐặngMai
Trâm,2018).
Hơn hai thập kỷ qua, kể từ khi hệ thống ngân hàng Việt Nam thực hiện
qtrìnhcảicáchcácngânhàngthƣơngmạiđãcóbƣớcpháttriển,sựpháttriểncủanềnkinh tế cũng
nhờmộtphầnđónggópkhơngkémphầnquantrọngcủathịtrƣờngtàichính. Nền kinh tế mở ra nhiều cơ hội
cho các ngân hàng thƣơng mại, nhƣng để đạtđƣợckếtquảấyphảichấpnhậnnhiềurủiro,nhiềungânhàng
phảiđốimặtvớitìnhtrạng căng thẳng thanh khoản khi mà sự cạnh tranh về thu hút nguồn
tiền gửi huyđộngbắtbuộccácngânhàngphảitìmkiếmcácnguồntàitrợkhác.
Thêm vào đó, rủi ro thanh khoản cịn là một trong những rủi ro đặc thù
củahoạt động kinh doanh ngân hàng, bên cạnh những loại rủi ro khác nhƣ rủi ro
tíndụng, rủi ro lãi suất, rủi ro thị trƣờng, rủi ro hoạt động...R ủ i r o t h a n h
k h o ả n c h ị u tác động của nhiều yếu tố, bao gồm cả yếu tố bên trong và yếu tố
bên ngoài ngânhàng.
Do vậy, việc nghiên cứu các yếu tố tác động đến rủi ro thanh khoản tại
cácNgânhàngthƣơng

mạiViệtNamlàrấtcầnthiết,gópphầnnângcaokhảnăngthanhkhoản

củacácngânhàngnóiriêngvàđảmbảosựvữngmạnhcủahệthốngngânhàngViệtNamnóichung.


Xuất phát từ tính cấpt h i ế t đ ó t á c g i ả đ ã l ự a c h ọ n đ ề t à i :
“ Các yếu tố tácđộng đến rủi ro thanh khoản của các Ngân hàng TMCP niêm

yết trên thịtrƣờng chứng khốn Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu, nhằm tìm hiểu
những yếutốtácđộngchínhđếnrủirothanhkhoảncủacácngânhàngthƣơngmạiViệtNam.
1.2.

MỤCTIÊUCỦAĐỀ TÀI

1.2.1. Mụctiêutổngquát
Xác định các yếu tố ảnh hƣởng và mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố đó
đếnrủiro thanh khoảncủacácNHTMCPniêmyếttrênTTCK ViệtNam giaiđoạn2011
–2021từđóđƣaracáckhuyếnnghịnhằmhạnchếrủirothanhkhoản.
1.2.2. Mụctiêucụthể
Thứnhất:XácđịnhcácyếutốtácđộngđếnrủirothanhkhoảncủaNHTMCPniêmyế
ttrênTTCKViệtNam giaiđoạn2011–2021
Thứ hai:Xác định mức độ ảnh hƣởng của từng yếu tố tác động đến rủi
rothanh khoản của các NHTMCP niêm yết trên TTCK Việt Nam giai đoạn 2011 –
2021
Thứba:ĐƣaramộtsốhàmýchínhsáchnhằmhạnchếrủirothanhkhoảnchocácN
HTMCPniêmyếttrênTTCK ViệtNamtrongthờigiansắptới.
1.3.

CÂUHỎINGHIÊNCỨU
Thứn h ấ t : N h ữ n g y ế u t ố n à o t á c đ ộ n g đ ế n r ủ i r o t h a n h k h o ả n

c ủ a c á c NHTMCPniêmyếttrênTTCKViệtNamgiai đoạn2012–2021?
Thứh a i : M ứ c độ tá c đ ộ n g c ủa c á c y ế u t ố đế n rủ ir o t h a n h k hoả n c ủ a c á c N
HTMCPniêm yếttrênTTCKViệtNamgiaiđoạn2012 –2021nhƣ thếnào?
Thứba:NhữnghàmýchínhnàođƣợcđềxuấtđểhạnchếrủirothanhkhoảncủacácNHT
MCP niêmyếttrênTTCKViệt Namtrongthờigiansắptới?
1.4.

ĐỐITƢỢNGVÀPHẠMVINGHIÊNCỨU


Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài:Các yếu tố tác động đến rủi ro
thanhkhoảncủacácNHTMCPniêmyếttrênTTCKViệtNam.
Phạmv i n g h i ê n c ứ u : B a o g ồ m 2 0 N H T M C P n i ê m y ế t t r ê n T T C
K V i ệ t Nam. Lý do tác giả lựa chọn số NHTMCP niêm yết này vì các ngân hàng này có
sốliệutrênBCTCđầyđủquacácnămthuậnlợitrongviệcthuthập dữ liệuthứ cấp.
Thời gian thu thập dữ liệu:Từ năm 2011 đến 2021. Tác giả lựa chọn
khoảnthờigiannàylàvìgiaiđoạnsaukhủnghoảngkinhtếthếgiới,nềnkinhtếcácquốcgia, trong đó có Việt Nam
đang bắt đầu khơi phục lại do đó các điều kiện và bốicảnh kinh tế vĩ mơ sau khủng
hoảng sẽ có tác động nhất định đến rủi ro thanh khoảncủaNHTMCPniêmyếttrênTTCKViệt
Nam. Ngoài ra trong giai đoạn này cókhủng hoảng tài chính 2018 và đại dịch Covid 19 trong
2020 – 2021 do đó có nhiềubiếnđộngvàthayđổi.
1.5.

PHƢƠNGP H Á P N G H I Ê N C Ứ U
Tác giả sử dụng phƣơng pháp phân tích, đánh giá dựa vào tài liệu và

cácnghiêncứutrƣớcvềrủirothanhkhoảnnhằmđềxuấtmơhìnhnghiêncứucácyếutố
ảnhhƣởngđếnrủirothanhkhoảncủacácNHTMCPniêmyếttrênTTCKViệtNam.
Bên cạnh đó nghiên cứu này sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu định
lƣợngphân tích hồi quy đa biến trên cơ sở dữ liệu bảng cân bằng để đánh giá mức
độ ảnhhƣởng của các yếu tố trong mô hình nghiên cứu đến rủi ro thanh khoản của
cácNHTMCP niêm yết trên TTCK Việt Nam. Để phân tích dữ liệu bảng, khóa luận
sửdụngbaphƣơngphápƣớclƣợngkhácnhaubaogồm:mơhìnhbìnhphƣơngbénhấtPooled
OLS, mơ hình tác động cố định FEM (Fix Effects Model) và mơ hình tácđộng ngẫu nhiên REM (Random
Effects Model). Tiếp đến để đảm bảo sự phù hợpcủa mơ hình với dữ liệu nghiên
cứu, tác giả sẽ tiến hành thực hiện một số kiểm địnhBreusch-PaganLagrangrianđểlựachọngiữa
PooledOLSvàREM,kiểmđịnhHausmanđểlựa chọngiữaREMvàFEM.

Sau cùng, tác giả tiến hành kiểm định các giả định trong phân tích mơ
hìnhhồi quy bao gồm: hiện tƣợng đa cộng tuyến; hiện tƣợng phƣơng sai sai số
thay đổi;hiện tƣợng tự tƣơng quan; phần dƣ có phân phối chuẩn để khẳng định các kết
quảhồiquylàhiệuquảvàđángtincậy.
1.6.

ĐĨNGGĨPCỦANGHIÊNCỨU
Nghiên cứu góp phần xác định các yếu tố ảnh hƣởng đến rủi ro thanh

khoảncủa các NHTM. Dựa trên cơ sở lý thuyết và các nghiên cứu thực nghiệm có
liênquan, tác giả kế thừa và điều chỉnh mơ hình nghiên cứu ảnh hƣởng của các yếu
tốnội tại và các yếu tố vĩ mô đến rủi ro thanh khoản của các NHTMCP niêm yết
trênTTCK Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cung cấp bằng chứng thực nghiệm giúp
cácNHTMCP niêmyết trên TTCK Việt Nam cóthể lựa chọn cácg i ả i p h á p
t h í c h h ợ p để tác động đến các yếu tố ảnh hƣởng nhằm hạn chế rủi ro thanh
khoản,

đảm

bảo

sựantồn

thanhkhoảnvàhiệuquảtrongqtrìnhhoạtđộngcủacácngânhàng.
1.7.

KẾTCẤUKHĨALUẬN
Khóaluậnđƣợcchiabốcục5chƣơng

Chƣơng1:Giớithiệuđềtài
Trong chƣơng này, tác giả sẽ tiến hành giới thiệu nêu tính cấp thiết của

đềtài; đặt ra mục tiêu nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu và xác định phƣơng pháp
nghiêncứu;đồngthờixácđịnhđƣợcýnghĩacủađềtài mìnhthựchiện.
Chƣơng 2: Cơ sở lý thuyết về rủi ro thanh khoản và các yếu tố liên
quanđếnrủirothanhkhoản
Trong chƣơng này, tác giả sẽ tiến hành tổng hợp các lý thuyết liên quan
đếnrủi ro thanh khoản của ngân hàng thƣơng mại, các khái niệm liên quan đến tác
độngđến rủi ro thanh khoản. Đồng thời, tác giả khảo lƣợc các cơng trình nghiên cứutrongvàngồinƣớcđểđƣara
mơhìnhnghiên cứuđềxuất.
Chƣơng3:Mơhìnhvàphƣơngphápnghiêncứu


Trongchƣơngnày,tácgiảsẽtrìnhbàyquytrìnhnghiêncứutrongviệclấysốliệu,xửlýsốliệu
vàcáchệsốkếtquảnàođƣợctrìnhbàyđểthểhiệnýnghĩacủakếtquảnghiêncứu.
Chƣơng4:Kếtquảnghiêncứuvàthảoluận
Trongchƣơngnày,tácgiảsẽtrìnhbàykếtquảtừsốliệuđƣợcthuthậpthơngqua STATA, từ
đó tác giả sẽ thảo luận các kết quả nghiên cứu thơng qua các mơhình hồi quy, đồng thời kiểm định các
khuyết tật mơ hình và đƣa ra kết luận với cácgiảthuyếtnghiêncứu.
Chƣơng5:Kếtluậnvàhàmýchínhsách
Trong chƣơng này, tác giả sẽ kết luận tổng hợp lại vấn đề và kết quản
nghiêncứu.Từđó,tácgiảdựavàokếtquảđóđƣaracáchàmýchínhsáchvàcáckhuyếnnghịchocáctổchứcliênquan.

TĨMTẮTCHƢƠNG1
Trong chƣơng 1, đã tiến hành giới thiệu nêu tính cấp thiết của đề tài; đặt
ramụct i ê u n g h i ê n c ứ u , c â u h ỏ i n g h i ê n c ứ u v à x á c đ ị n h p h ƣ ơ n g p h á p n g h i
ê n c ứ u ; đồngthờixácđịnhđƣợcýnghĩacủađềtài
mìnhthựchiện.Đồngthờitrongchƣơngnàyđãđƣarađƣợcbốcụcdựkiếncủakhóaluậnđểtạocơsởtrìnhbàycho
nhữngchƣơngtiếptheo.

6

CHƢƠNG2
CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ RỦI RO THANH KHOẢN VÀ CÁC YẾU
TỐLIÊNQUANĐẾN RỦIRO THANH KHOẢN
2.1.

TỔNGQUANVỀTHANHKHOẢNTẠINGÂNHÀNGTHƢƠNGMẠI

2.1.1. Kháiniệmthanhkhoản
Theo Rose (2001) định nghĩa “Thanh khoản ngân hàng là việc ngân hàng có
thểcóđƣợcnhữngkhoảnvốnkhảdụngvớichiphíthấpđúngtạithờiđiểmngânhàngcónhu cầu”. Điều này gợi ý rằng,
ngân hàng có thanh khoản tốt khi ngân hàng có trongtay một lƣợng vốn khả dụng với
quy

mơ

hợp

lý

hoặc

ngân

hàng

có

thể

nhanh

chónghuyđộngvốnthơngquaconđƣờngvaynợhaybántàisản.Theo đó,thanhkhoảnngânhàng
thƣờngmangýnghĩathờiđiểmrấtlớn.Đasốcácucầuthanhkhoảncủangânhàng mang tính tức thời hoặc gần
nhƣ vậy. Hầu hết các vấn đề về thanh khoản đềuxuất hiện từ ngồi ngân hàng do
những hoạt động tài chính của khách hàng. Trên thựctế, các vấn đề về thanh khoản
của khách hàng thƣờng chuyển về phía ngân hàng. Nếukhách hàng thiếu hụt vốn
trong thanh khoản, họ có thể thực hiện vay vốn ngân hànghoặc rút tiền khỏi tài khoản
tiền gửi. Trong cả hai điều này ngân hàng đều bắt buộcphảiđáp ứngnhucầuvốnbổsung.
Theo Duttweiler (2009) thanh khoản là sự chuyển đổi một cách dễ dàng một
tàisản cụ thể thành tiền mặt và khi ngân hàng muốn chuyển tài sản đó thành tiền mặt
thìthịtrƣờngvẫncịnkhảnăngchấpnhậncácgiaodịch.
Basel III (2010) cho rằng: “Thanh khoản là một thuật ngữ chuyên ngành nói
vềkhả năng đáp ứng các nhu cầu về sử dụng vốn khả dụng phục vụ cho hoạt động
kinhdoanhtạimọithờiđiểmnhƣchitrảtiềngửi,chovay,thanhtoán,giaodịchvốn...”
Nguyễn Văn Tiến (2009), thanh khoản đƣợc định nghĩa: “Là khả năng
ngânhàng đáp ứng đầy đủ và kịp thời các nghĩa vụ tài chính phát sinh trong q trình
hoạtđộng giao dịch nhƣ chi trả tiền gửi, cho vay, thanh toán và các hoạt động giao
dịch tàichínhkhác”.


Nói tóm lại trong nghiên cứu này thanh khoản đƣợc hiểu là sự chuyển đổi
mộttài sản cụ thể nào đó bằng tiền mặt và kho việc chuyển đổi đó thành tiền mặt thì
thịtrƣờngvẫnchấpnhận cácgiaodịchđó.
2.1.2. Cungvàcầuthanhkhoản
Theo Đàng Quang Vắng (2018) thanh khoản đƣợc chia thành hai nhóm
chínhđólàcungvàcầuthanhkhoản:

Cung thanh khoản:là nguồn cung cấp thanh khoản cho ngân hàng, bao
gồmcáckhoảnvốnlàmtăngkhảnăngchitrảcủangânhànggồm:
 Cáckhoảntiềnkýthác:
Là nguồn cung thanh khoản chủ yếu của ngân hàng. Để tăng cung thanh
khoản,ngân hàng có thể thực hiện các biện pháp nhƣ: điều chỉnh lãi suất huy động,
tạo cácdịch vụ hấp dẫn khác (nhƣ chƣơng trình khuyến mại, thƣởng), phong cách
phục vụchunnghiệp,uytíncủa ngân hàng.
 Cáckhoảntíndụnghồntrả:
Là khoản tín dụng đƣợc thanh tốn đầy đủ ngun gốc sau khi sử dụng để
ngânhàngbảotồnnguồnvốn.Nếumọikhoảntíndụngđềuđƣợcthanhtốnđúnghạnthìkhơng những đảm bảo hiệu
quả hoạt động kinh doanh mà còn là nguồn cung thanhkhoảnchínhchongânhàng.
 Cáckhoảnthutừdịchvụ:
Là các khoản thu từ việc cung cấp dịch vục h o k h á c h h à n g n h ƣ t h u
p h í b ả o lãnh,phímởL/C,phíchuyểntiền,…
 Pháthànhcổphiếurathịtrƣờng:
Ngân hàng có thể phát hành cổ phiếu ra thị trƣờng để tăng nguồn cung
thanhkhoản.Tuynhiên,nguồnthutừpháthànhcổphiếuthƣờngđƣợcsửdụngcho mụctiêuphát
triển mở rộng quy mô, thị phần hay cơ cấu lại vốn chủ sở hữu là chủ yếu, ít khi
sửdụngchomụctiêuthanhkhoảncủangânhàng.
 Cáckhoảnbántàisản:
Khicónhucầuthanhkhoản,ngânhàngcóthểchuyểnmộtphầntàisảnthành
tiền.


 Cáckhoảnvaytừthịtrƣờngtiềntệ:
Đểtăngnguồncungthanhkhoản,ngânhàngcóthểvaytrênthịtrƣờngtiềntệtừcác

NHTM

kháchoặcNHTW,nhấtlàtrongthờikỳkhủnghoảngthanhkhoảnthìvaytừthịtrƣờngliênngânhàngcàngđóngvaitrị

quantrọngđểgiảiquyếtkhókhănthanhkhoảntrongthờigiannhanhnhất.
Cầu thanh khoản:Cầu về thanh khoản phản ánh nhu cầu rút tiền khỏi
ngânhàngởnhữngthờiđiểmkhác nhau.Nhucầu nàyphụthuộcvàocácnhântốsau:
 Chitrảtiềngửichokháchhàng:
Khách hàng có thể có nhu cầu rút tiền thƣờng xuyên và tức thời, bao gồm
cáckhoản tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi thanh tốn, tiền gửi có kỳ hạn đến hạn và
cáckhoảntiềnmàkháchhàngcóthểrúttrƣớchạn.Đánglƣlàtiềngửikhơngkỳhạnvàtiền gửi thanh
tốn,ngânhànglnphảiđảmbảokhoảndựtrữđểđápứngnhucầuthanhtốntừ tàikhoảnnày
 Cấptíndụngchokháchhàng:
Đây là nghiệp vụ chính của ngân hàng khi sử dụng vốn huy động để cho
kháchhàng vay. Nhu cầu vay tiền từ khách hàng có tác động mạnh đến cầu thanh
khoản củangân hàng và nhu cầu này chịu ảnh hƣởng bởi các nhu cầu đầu tƣ của
khách hàng, lãisuấtchovay, cácquyđịnhvềđiều kiệnđƣợcvayvốn,…
 Hoàntrảcáckhoảnkinhtế:
Đây là khoản mà ngân hàng phải hoàn trả cho các khoản đi vay từ các tổ
chứckinhtế,cánhân,TCTDkháchoặcNHNN.
 Chiphíquảnlýđiềuhànhvàchiphídịchvụ:
Là các khoản chi phí hoạt động của ngân hàng nhƣ chi tiền lƣơng, tiền
thƣởng,cácchiphídịchvụ muangồinhƣchiphíđiện,nƣớc,quảngcáo,…
 Chiphílãivay:
Là các khoản chi phí trả lãi huy động, trả lãi phát hành giấy tờ có giá mà
ngânhàngđãhuyđộngtrƣớcđây.
 Chiphícổtức:Cáckhoảnchitrảcổtứcchocáccổđơng.