0402 quản lý nhà nước về công nghiệp trên địa bàn tỉnh bình định luận văn tốt nghiệp

BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO
TRƢỜNGĐẠIHỌCQUYNHƠN

NGUYỄNTIẾN DŨNG

QUẢNLÝNHÀNƢỚCVỀCƠNGNGHIỆPTRÊNĐ
ỊA BÀN TỈNHBÌNHĐỊNH
Chunngành:Quảnlýkinhtế
Mãsố:8310110

Ngƣờihƣớngdẫn:PGS.TS.NguyễnĐìnhHiền


LỜICAMĐOAN
Tơi

xincam

đoanLuận

văn

thạc

sỹ“Quản

lýnhànƣớc

vềc ơ n g nghiệptrênđịabàntỉnhBìnhĐịnh”lcơngtrnhnghincứucủacn h nt
ơi,chƣađƣợccơngbốvs d ụ n g ởbấtcứmộtcôngtrnhnghincứunokhcL u ậ n
v ă n đ ƣ ợ c v i ế t t h e o q u a n đ i mc n h nc ủ a h cv i ê n t r nc ơ s ở nghi n cứu lluận,

tổng hợp thực ti nC c t i liệu tham khảo và số liệu đƣợctrình bày trong luận văn
đều trung thực và có trích dẫn nguồn gốc rõ ràng. Tơihồntồnchịutr chnhiệmvềc
c nộidungtrongđềt inghi ncứucủa mình.
Bình Định,ngày...tháng11năm2021
Ngƣờithựchiệnluậnvăn

NguyễnTiến Dũng


LỜICẢM ƠN
Với tấm lịng chân thành và tình cảm sâu sắc, cho phép tơi bày tỏ
lịngbiếtơnđếntấtcảtấtcảcácqthầy,cơ,cánbộđ ngkínhtrongPhịngSauđại
hoc và Khoa Lý luận chính trị - luật và quản lý nhà nƣớc của Trƣờng Đạihoc
Quy Nhơn đã tạo điều kiện, giúp đỡ tơi trong suốt q trình hoc tập vànghiên
cứu.
Đặc biệt, tơi xin bày tỏ sự kính trong và lịng biết ơn sâu sắc đếnPGS.TS.
Nguyen Đình Hiền, ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn và hết lịng
giúpđỡtơihồnthànhluậnvănnày
Sau cùng, tơi xin chân thành cảm ơn ngƣời thân và gia đình đã tích
cựcđộngvin,giúp đỡtơi trongsuốtqtrìnhhoc tập vàhồn thành luận văn
Xintrântrong cảmơn!
Bình Định,ngày...tháng09năm2021
Ngƣờithựchiệnluậnvăn

NguyễnTiếnDũng


MỤCLỤC
LỜICAMĐOANLỜICẢ
MƠN

MỞĐẦU............................................................................................................1
1. Tínhcấpthiếtcủađềtài.....................................................................................1
2. Tổngquantìnhhìnhnghiêncứuđềtài.................................................................2
3. Mụctiêu,nhiệmvụnghiêncứu.......................................................................6
4Đốitƣợngvàphạmvinghiêncứu......................................................................7
5. Phƣơngphpnghiêncứu.................................................................................7
6. Nhữngđónggópmớicủaluậnvăn......................................................................7
7. Kếtcấucủađềtài.............................................................................................8
Chƣơng1.CƠSỞLÝLUẬNQUẢNLÝNHÀNƢỚCVỀCƠNGNGHIỆP.............9
1.1. Mộtsốcơsởlýluậnvềcơngnghiệp..................................................................9
1.1.1. Quanniệmvềcơngnghiệp.....................................................................9
1.1.2. Vaitrịcơngnghiệptrongnềnkinhtế.......................................................10
113Đ ặ c đimcủacơngnghiệp........................................................................11
1.14.Mộtsốtiêuchíđnhgingànhcơngnghiệp.................................................14
1.2. Quảnlýnhànƣớcvềcơngnghiệptrênđịabàntỉnh.........................................19
1.2.1. Kháiniệmquảnlýnhànƣớcđốivớicơngnghiệpcủatỉnh.........................19
1.2.2. Vaitrịcủaquảnlýnhànƣớcđốivớicơngnghiệpcủatỉnh.........................21
1.2.3. Nộidungquảnlýnhànƣớcvềcơngnghiệpcủatỉnh.................................23
1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quảnlý nhà nƣớc về công nghiệp trên địa
bàntỉnh.............................................................................................................30
1 3 1 Chính s ch đối với cơngnghiệp và quản lý nhà nƣớc về công
nghiệptrênđịabàntỉnh.............................................................................................30
1.3.2.Chủ trƣơng,đƣờng lốipháttrinkinhtế- xãhội củatỉnh...............................30


MỤCLỤC
1 3 3 Năng lực và trình độ quản lý nhà nƣớc về cơng nghiệp trên địa bàntỉnh. .31
134Điềukiệntựnhiên,tiềmnăngphttriencơngnghiệpcủatỉnh.........................32
1.3.5.Nguồnlựclaođộngvàtàichínhcủatỉnh.................................................33
1.4. Kinh nghiệm thực tien quản lý nhà nƣớc về công nghiệp ở một số tỉnh

vàvậndụngvàotỉnhBìnhĐịnh..........................................................................34
1.4.1. Kinhnghiệmquảnlýnhànƣớcvềcơngnghiệpởmộtsốtỉnh......................34
1.4.2. BàihockinhnghiệmđốivớitỉnhBìnhĐịnh............................................37
Tieukếtchƣơng1...................................................................................................39
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
CƠNGNGHIỆPTRÊNĐỊABÀNTỈNHBÌNHĐỊNH.............................................40
2.1. KháiqttỉnhBìnhĐịnhliênquanđếnpháttriencơngnghiệp........................40
2.1.1 Điềukiệntựnhiên.................................................................................40
212ĐặcđiemkinhtếxãhộicủatinhBìnhĐịnh................................................42
213Điềukiệnkếtcấuhạtầngliênquanđếnpháttriencơngnghiệp........................45
2.2. KháiqtvềngànhcơngnghiệptỉnhBìnhĐịnh...........................................47
2.2.1 Vềquymơvàgiátrịsảnxuấtcơngnghiệptỉnh..........................................47
2.2.2. Vềtìnhhìnhmộtsốngànhcơngnghiệpchủyếucủatỉnh...........................48
2.2.3. Vềtieuthủcơngnghiệpvàngànhnghềnơngthơn...................................53

2.3. ThựctrạngquảnlýnhànƣớcvềcơngnghiệptrênđịabànBìnhĐịnh................55
2.3.1. Ban hành và tổ chức thực hiện quy hoạch, ke hoạch đối với
cơngnghiệptrênđịabàntỉnhBìnhĐịnh..........................................................55
2.3.2. Ban hành cơ chế, chính sách của nhà nƣớc đối với cơng nghiệp
trênđịabàntỉnhBìnhĐịnh............................................................................58
2.3.3. Thực hiện bố trí ngân sách của địa phƣơng đối với cơng
nghiệpvàcơngnghiệphỗtrợ...........................................................................59
2.3.4. Hồnthiệnbộmáy,pháttrienđộingũcánbộđequảnlýnhànƣớcđốivớicơng
nghiệptrênđịabàntỉnhBìnhĐịnh.................................................................59


MỤCLỤC
2.3.5. Tổ chức thanh tra,kiem tra việc thực hiện chủ trƣơng phát trien
cơngnghiệpvàhoạtđộngQLNNvềcơngnghiệptrênđịabàntỉnh......................62
2.4. Đánhgiákếtquả,hiệuquảquảnlýnhànƣớcvềcơngnghiệptrênđịabàntỉnhBình

Định...............................................................................................................62
2.4.1. Kếtquả..............................................................................................62
2.4.2. Hạnchế.............................................................................................64
2.4.3. Ngunnhân.....................................................................................65
Tieukếtchƣơng2...................................................................................................65
Chƣơng 3. ĐỊNHHƢỚNG VÀGIẢI PHÁPQUẢN LÝNHÀ
NƢỚCVỀCƠNGNGHIỆPTRÊNĐỊABÀNTỈNHBÌNHĐỊNH.............................67
3.1. ĐịnhhƣớngpháttriencơngnghiệptrênđịabàntỉnhBìnhĐịnhđến
năm2025.......................................................................................................67
3.1.1. Bốicảnhtồncầuhóa,cuộccáchmạngcơngnghiệp4.0vàchiếnlƣợcpháttri
enquốcgiatácđộngđếncơngnghiệpcủatỉnhBìnhĐịnh...................................67
3.1.2. Những vấn đề đặt ra từ quy hoạch phát trien kinh tế - xã hội đối
vớicơngnghiệpcủatỉnhđếnnăm2025vàtầmnhìnđến2030.............................72
3.1.3. Địnhhƣớngquảnlýnhànƣớcvềcơngnghiệptrênđịabàntỉnh
BìnhĐịnh....................................................................................................76
3.2. GiảiphápnângcaohiệuquảquảnlýnhànƣớcvềcơngnghiệptrênđịabàntỉnhBìn
hĐịnh.............................................................................................................79
3.2.1. Nângcaochấtlƣợngquyhoạchpháttriencơngnghiệp............................79
3.2.2. Tăng cƣờng cải cách hành chính và nâng cao năng lực quản trị
địaphƣơngcủachínhquyềntỉnh....................................................................83
3.2.3. Phát triennhân lực chất lƣợng cao đáp ứng yêu cầu đối với
côngnghiệptrênđịabàn.................................................................................88
3.2.4. Đẩy mạnh huy động các nguồn lực, đặcbiệt là thu hút vốn đầu tƣ
chocôngnghiệptrênđịabàntỉnh....................................................................90


MỤCLỤC
3.2.5. Đẩy mạnh xúctiến đầutƣvàmởrộngthị trƣờng......................................91
3.2.6. Tăngcƣờng thanh tra, kiem tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện
cơchế,chínhsáchđốivớicơngnghiệpcủatỉnh.................................................92

Tieukếtchƣơng3...................................................................................................94
KẾTLUẬNVÀKIẾNNGHỊ...............................................................................95
1. Kếtluận......................................................................................................95
2. Kiếnnghị....................................................................................................96
2.1. Đối vớiTrung ƣơng..................................................................................96
2.2. ĐốivớiUBNDtỉnhBìnhĐịnh..................................................................97
DANHMỤCTÀILIỆUTHAMKHẢO...............................................................98
QUYẾTĐỊNHGIAOĐỀTÀILUẬNVĂNTHẠCSĨ(BẢNSAO)


DANHMỤC CÁCTỪVIẾTTẮT
STT

Kí hiệu

Ngunnghĩa

1

CN

Cơngnghiệp

2

CNH,HĐH

Cơngnghiệphóa,hiện đại hóa

3

FDI

Đầutƣtrựctiếpnƣớcngồi

4

GTSXCN

Giátrịsảnxuấtcơngnghiệp

5

KCN

KhuCơngNghiệp

6

QLNN

Quảnlýnhànƣớc

7

SXCN

Sảnxuấtcơngnghiệp

8

KKT

Khukinhtế

9

CCN

Cụmcơngnghiệp

10 VLXD

Vậtliệuxâydựng

11 NSNN

Ngânsáchnhànƣớc

12 HĐND

Hộiđồngnhândân

13 UBND

Ủybannhândân

14 LN

Làngnghề

1

MỞĐẦU
1. Tínhcấpthiết củađềtài
Hội nhập quốc tế là nội dung quan trong trong sự nghiệp đổi mới của
ViệtNam, đồng thời là tất yếu khách quan nhằm đƣa Việt Nam tiếp cận với
trìnhđộ một nền sản xuất cơng nghiệp tiên tiến, hiện đại ngang tầm các nƣớc
trongkhuvựcvàtham giasâuhơnvàochuổi sảnxuất cơngnghiệptồncầu.Thủtƣớng Chính phủ đã phê
duyệt Chiến lƣợc phát trien công nghiệp Việt Namlà: đến năm 2025, công
nghiệp Việt Nam phát trien với cơ cấu hợp lý theongành và lãnh thổ, có khả
năng cạnh tranh đe phát trien trong hội nhập, cócơng nghệ hiện đại và tham gia
chuỗi giá trị toàn cầu ở một số chuyên ngành,lĩnh vực, có khả năng đáp ứng cơ
bản các yêu cầu của nền kinh tế và xuấtkhẩu. Công nghiệp đã, đang và sẽ là
động

lực

quyết

định

phát

trien

kinh

tế

xãhộic ủ a n u ớ c t a t r o n g s u ố t t h ờ i k ỳ cô ng n g h i ệ p h o á . C ô n g n g h i ệ p l à n g à
n h kinhtếcóvaitrịquantrongtrongcơcấucơngnghiệp-nơngnghiệp-dịchvụcủanềnkinhtếquốc dân.
Bình Định là một tỉnh miền Trung có ngành cơng nghiệp phát trien khásớm
vào nhƣng năm đầu của thập niên 60 thế kỷ trƣớc, thành phố Quy Nhơnvà một
số khu vực phụ cận nhƣ thị xã An Nhơn, huyện Tây Sơn… đã đƣợcxem là nơi
có ngành cơng nghiệp tƣơng đối phát trien. Trong thời kỳ đổi mớicơng nghiệp
Bình Định khá phát trien, góp phần tích cực trong chuyen dịch cơcấukinhtếtheohƣớng
tiếnbộ,tăngthunhậpchođịaphƣơngvàmởrộnghộinhậpquốctế…sẽlàcơsở,nềntảngchocơngnghiệptiếptụcpháttrien.
Đồngthờimộttrongnhữngđiềukiệnthuậnlợiđepháttriencơngnghiệpởtỉnhlàcóvịtríđiạlývàcácnguồnlựcthuậnlợivớitàingun
đadạng,phongphú,nguồnnhânlực dồidào...
Tuyn h i ê n , h i ệ n n a y c ô n g n g h i ệ p c ủ a t ỉ n h p h á t t r i e n c ò n c h ậ m , q u y
mô


cịn nhỏ hẹp, trình độ cơng nghệ cịn thấp, tài nguyên sản xuất công nghiệp
đadạng nhƣng phân tán, công nghiệp phụ trợ chƣa phát trien, hạ tầng cơ sở
cònnhiều bất cập. Do vậy cần phải tích cực phát trien ngành cơng nghiệp với
vaitrị là nền tảng cho phát trien kinh tế, mà trƣớc hết là phát trien theo
hƣớnghợplý,hiệuquảnhằmkhaithác tốtcácnguồnlựccủađịaphƣơng.
Từ cơ sở trên tác giả chon đề tài“Quản lý nhà nƣớc về cơng nghiệptrên
địa bàn tỉnh Bình Định”làm luận văn tốt nghiệp cao hoc. Đề tài nhằmđánh
giá đúng thực trạng, xác định phƣơng hƣớng và đƣa ra một số giải pháptăng
cƣờnghiệuquảquảnlýnhànƣớcvềcơngnghiệptrênđịabàntỉnhBìnhĐịnhhiệnnay.
2. Tổngquantìnhhìnhnghiêncứuđềtài
Quản lý nhà nƣớc về cơng nghiệp là một vấn đề không mới trên thếgiới,
rất nhiều nƣớc đã nhận thức rõ vai trị của cơng nghiệp trong phát trienkinh tế xã hội và sớm quan tâm xây dựng hệ thống lý thuyết, chính sách pháttrienngànhcơng
nghiệp.Hiệnnaycómộtsốcơngtrìnhcủacácnƣớcnghiêncứuvềlĩnh vựccơngnghiệpdƣới cáckhíacạnh
khácnhau cụthe:
PeterLarkin,thePresidentandCEOoftheNationalGrocersAssociation(NGA),

(2011), “Comprehensive Supporting Industries” ThaiLandBoard of Invesment
North

American”,

Supporting

industries

in

ThaiLand.Nhómn g h i ê n c ứ u k h ẳ n g đ ị n h n g à n h c ô n g n g h i ệ p p h á t t r i e n
T h á i L a n c h o phépcácnhàđầutƣ,cácnhàsảnxuấtlắprápgiảmthờigian,giảmchiphívàtăng hiệu quả sản
xuất thơng qua việc cung ứng đầu vào ngay tại Thái Lan.Bài viết khẳng định
một ngành công nghiệp sôi động, hoạt động hiệu quả đãthúc đẩy nền kinh tế
Thái Lan tăng trƣởng ổn định lâu dài và bền vững. Đâycũng chính là yếu tố the
hiện năng lực cạnh tranh nhằm thu hút FDI của TháiLan so với các nƣớc. Chính
vì thế, từ lâu Thái Lan đã đƣợc coi là một trongnhữngđiemđến hấpdẫn
củacácnhàđầutƣtrên ThếGiới.


- Prema - Chandra Athukorala, (2002),“ Đầu tư nước ngoài trực tiếpvà
xuất khẩu hàng công nghiệp chế tạo: cơ hội và chiến lược”,Đề án Khoakinh tế
Trƣờng Nghiên cứu Châu Á Thái Bình Dƣơng, Đại hoc Quốc
giaAutralia.Đ ề á n p h â n t í c h v ề v a i t r ò v à m ố i q u a n h ệ c ủ a s ả n p h ẩ m chi t i ế t ,
cơng

nghiệp

chế tạo

cho

q trình sản

xuất

sản

phẩm

chính đối

với

việc

thuhútFDI.Từđótácgiảchỉracơhội,tháchthứctrongthuhútFDIvàđethuhút FDI
hiệu

quả

,

cần

quan

tâm

phát

trien

cơng

nghiệp

chế

tạo,

đó

là

chìakhóachoviệcthuhútđầutƣtrựctiếpởnƣớcngồi.
- Do Manh Hong, (2008), “ Promotion of Supporting Industries Thekeyforattracting FDI in developingcountries” (Xúc tiến cơng nghiệp hỗ
trợ -chìa khóa cho thu hút FDI ở các nƣớc đang phát trien). Tác giả chỉ ra vai
trịngày càng quan trong của cơng nghiệp trong q trình phát trien kinh tế ở
cácnƣớc đang phát trien. Đe thúc đầy nền kinh tế phát trien bền vững, các
nƣớcđang phát trien cần tạo moi điều kiện đe thu hút FDI, song đe thu hút
đƣợcvốn FDI và sd ụ n g

có

hiệu

quả

nguồn

FDI,

các

n ƣ ớ c đ a n g p h á t t r i e n c ầ n c ó cơ chế chính sách hợp lý nhằm
thúc đẩy ngành công nghiệp hỗ trợ phát trienbền vững.
- Nguyen Sinh (2005), công nghiệp Việt Nam 20 năm đổi mới:
thànhtựu và vấn đề đặt ra, Lý luận chính trị số 12/2005. Nội dung bài viết đã
phântích khá chi tiết những thành tựu đạt đƣợc của công nghiệp trong gần 20
nămđổi mới và chỉ rõ 6 vấn đề đặt ra cần giải quyết trong thời gian tới cho
ngànhcông nghiệp Việt Nam. Bài viết cũng đề xuất một số giải pháp mang
tính địnhhƣớngđepháttriencơngnghiệpViệtNamgiaiđoạntiếptheo.
- Kenichi Ohno, Nguyen Văn Thƣờng (chủ biên) (2005), hoàn
thiệnchiến lƣợc phát trien cơng nghiệp Việt Nam, NXB Lý luận chính trị, Hà
Nội.Sự kết hợp nghiên cứu giữa một chuyên gia ngƣời Việt Nam và một
chungiaNhậtBảnđãgópphầnlàmrõhơnchiếnlƣợcpháttriencơngnghiệpViệ
t


Nam, đánh giá thực trạng và đề xuất, gợi ý cho giai đoạn phát trien tiếp
theo.Cơng trình này cũng so sánh chiến lƣợc phát trien công nghiệp của Việt
Namvớicác nƣớc trong khu vực, nêu lên những kinh nghiệm của các
nƣớcASEANtrongpháttriencácngànhcôngnghiệpđiện,điệnt,sảnxuấtôtô,
xe máy và một số ngành công nghiệp phụ trợ. Trên cơ sở đó, cơng trình rút
ranhữngbài hockinhnghiệmbổ ích chongành cơngnghiệp Việt Nam.
Ngồiracịncómộtsốcơngtrìnhnghiêncứudƣớidạngsáchchunkhảo,
sáchthamkhảo,mặcdùđãxuấtbảnkhálâunhƣngvẫncógiátrịthamkhảonhấtđịn
h.Cáccơngtrìnhcóthe keđếnl à: PhạmXnNamchủbiên(2014),Qtrình

pháttriểncơngnghiệpởViệtNam-Triểnvọngtrongcơngnghiệphóahiệnđạihóađấtnước,NXBkhoahọcxãhội;Bộcơngnghiệp;Chiếnl ượ cphát t
riển cơ ng n g h i ệ p đ ế n năm 2020,Hà N ộ i ; B ộ k ế hoạch v à Đầutư(2016),Quy
hoạchtổngthểpháttriển cơngnghiệpvà kếtcấuhạtầng.
Bên cạnh đó có một số bài tạp chí liên quan nhƣ: Tạp chí Quản lý
Nhànƣớc, Hoc viện Hành chính Quốc gia, 7/2017, bàn về đánh giá quản lý
Nhànƣớc đối với phát trien kinh tế ở Việt Nam của Ngơ Thúy Quỳnh; Tạp
chíngân hàng;Đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nơng nghiệp, nơng
thơntrongtìnhhìnhmới(2018)củaGS,TSHồ VănVĩnh; Tạp chíCộng sản...
Các cơng trình nêu trên tiếp cận từng khía cạnh, từng lĩnh vực côngnghiệp
nhƣ tốc độ tăng trƣởng; tỷ trong công nghiệp GDP, chuyen dịch cơcấu kinh tế
trong công nghiệp; trình độ cơng nghệ, trang thiết bị và lao độngcơng nghiệp;
chỉ

ra

những

kết

quả

đạt

đƣợc,

những

yếu

kém

trong

Quản

lýnhànƣớcvềcơngnghiệpthờigianqua,đềxuấthệthốnggiảiphápnhằmquảnlývà

thúc

đẩypháttriencơngnghiệptrongthờigiantới.
Ngồi ra cũng có một số cơng trình nghiên cứu về công nghiệp trên
địabàn tỉnhcũngđángchúý:
- NguyenQuốcTuấn(2017),Pháttriencôngnghiệptrênđịabàntỉnh


Quảng Trị - Thực trạng và giải pháp, Luận án Tiến sĩ kinh tế, Hoc viện
chínhtrịquốcgia HồChíMinh.
- Phạm Văn Mải (2018), Phát trien công nghiệp trên địa bàn tỉnh
BếnTre thực trạng và giải pháp, luận văn thạc sĩ kinh doanh và quản lý, Hoc
việnchính trị -Hành chínhquốc giaHồChíMinh.
- Võ Thị Bích Khoa (2013), Quản lý nhà nƣớc đối với cơng nghiệp
ởtỉnh Quãng Ngãi, luận văn thạc sĩ kinh doanh và quản lý, Hoc viện chính trị
-Hành chínhquốc giaHồChí Minh.
- Lê Thị Phƣơng (2014), Đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài trong lĩnh
vựcCơng nghiệp ở tỉnh Thanh Hóa, luận văn thạc sĩ kinh tế, Hoc viện chính
trị -Hành chínhquốc giaHồChí Minh.
Nhƣ vậy, có nhiều cơng trình nghiên cứu khác nhau về cơng nghiệp
nóichung,cơngnghiệptỉnhnóiriêngcóthekháiqtcáchƣớngchínhbaogồm:
Một là,phân tích cơ sở lý luận và thực tien, đánh giá thực trạng, xuhƣớng
vận động, phát trien của công nghiệp Việt Nam và đề xuất những giảipháp

nhằm hoàn thiện chính sách quản lý nhà nƣớc về cơng nghiệp của cảnƣớc;
phân tích mối quan hệ giữa phát trien cơng nghiệp với phát trien nôngnghiệp,
dịch vụ. Đây là hƣớng nghiên cứu chung, đề xuất những gợi ý
chínhsáchởtầmquốc gia.
Hai là,hƣớng phân tích một ngành, một lĩnh vực nhất định ở phạm viquốc
gia nhƣ cơng nghiệp chế biến, cơng nghiệp khai khống... hoặc nghiêncứu cơng
nghiệp ở một tỉnh nào đó. Hƣớng nghiên cứu này thƣờng là cáccơng trình dƣới
dạng luận văn, luận án hoặc đề tài khoa hoc của các địaphƣơng và thu hút đƣợc
những nhà nghiên cứu am hieu thực tien. Trên cơ sởkhung lý thuyết chung,
cơng trình trong hƣớng này sẽ vận dụng vào điều kiệncủatỉnh,phântích,đánhgiáthựctrạng
quảnlýnhànƣớcvềcơngnghiệpcủatỉnhvàtìmkiếmnhữnggiảiphápkhả thi.


Ba là,hƣớng tiếp cận phát trien cơng nghiệp từ góc nhìn quản lý nhànƣớc
hoặc mang tính đột phá và phát trien công nghiệp nhƣ công nghiệp mũinhon,
công nghiệp chủ lực..., các cơng trình nghiên cứu hƣớng này tập trungnhấn
mạnh vai trò của Nhà nƣớc hoặc tầm quan trong của một số ngành côngnghiệp
chủ lực, công nghiệp mũi nhon dựa trên thế mạnh về nguồn lực
hoặcđiềukiệntựnhiêncủatỉnhnghiêncứu
Tuynhiênchođến
thờiđiemnàychƣacótácgiả,haycơngtrìnhnghiêncứunàotập trungvềvấnđềquảnlý
nhànƣớ cvềcơng nghi ệp trênđịabàn tỉnhBìnhĐịnh...Từthựctếnày,nghiên
cứuvềQLNNvềcơngnghiệptrênđịabàntỉnhBìnhĐịnhcótínhcấpthiếtnhằmđềxuấtcácgiảiphápcó
tínhứng dụng vào thực tien đe cơng tác QLNN về cơng nghiệp trên đại bàn
tỉnhBình Địnhtrongthờigiantớiđạthiệuquảtốthơn.
3. Mụctiêu,nhiệmvụ nghiêncứu
3.1. Mụctiêu nghiêncứu
Trên cơ sở lý luận quản nhà nƣớc về công nghiệp, đề tài đánh giáđúngthực
trạng ngành cơng nghiệp tỉnh Bình Định,đƣa ra những giải pháp phù hợpnhằm
nâng cao hiệu quả quản lý nhà nƣớc về cơng nghiệp đúng định hƣớngvàđạtmục tiêu

đếnnăm2025củatỉnhBìnhĐịnh.
3.2. Nhiệmvụnghiêncứu
Đeđạtđƣợcmụctiêunêutrên,đềtàinghiêncứucácnhiệmvụchínhsau:
- Hệthốnghốcácvấnđềlýluậnquảnlýnhànƣớcvềcơngnghiệp.
- Đánh giá thực trạng ngành cơng nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình
Địnhtrong giai đoạn 2016 - 2020 từ đó phân tích ngun nhân tồn tại hạn chế,
đánhgiáđúng,đầyđủ,khách quan,kếtquảquảlýnhànƣớcvềcơngnghiệp.
- Đƣa ra các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nƣớc
vềcông nghiệp phù hợp với đặc điem, điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh
BìnhĐịnh.


4. Đốitƣợngvàphạmvinghiêncứu
4.1Đốitượng nghiêncứu
Quảnlýnhànƣớcvềcơngnghiệptrênđịabàntình BìnhĐịnh.
4.2.Phạm vi nghiêncứu
Về nộ i d un g: t ậ p trungnghi ên c ứ u cô ng t ácquản l ý c ủ a chí nh quyềntỉnh

về

cơngnghiệpgồm:cáccơsởcơngnghiệp,khucơngnghiệp,cácngànhcơngnghiệpcủatỉnh BìnhĐịnh.
- Vềkhơnggian:tỉnhBìnhĐịnh
- Về thời gian: Đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc về cơng
nghiệptrong thờigian2016 -2020ởtỉnhBìnhĐịnh.
5. Phƣơngphápnghiêncứu
-Luận văn tuân thủ quan điem duy vật biện chứng và duy vật lịch scủaChủ
nghĩa Mác - Lê nin, quán triệt tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về đổi mới và pháttrien
kinh tế. Đồng thời, căn cứ vào đƣờng lối phát trien kinh tế - xã hội
nóichungvàđƣờnglốipháttriencơngnghiệpnóiriêngcủaĐảngvànhànƣớc.
-Luậnvănsd ụ n g cácphƣơngphápnghiêncứu:

+Phƣơng pháp phân tích và tổng hợp; thống kê đe xây dựng cơ sở lýluậnvà
phântíchthực trạngvấn đềnghiêncứu
+ Phƣơng pháp chuyên gia, dự báo đe khảo sát và đánh giá thực
trạngtìmranguyên nhân,đề xuấtcác giải phápchothờigiantới.
+ Phƣơng pháp phân tích và đánh giá chính sách đe đánh giá những kếtquả
đạt đƣợc, những hạn chế tồn tại, ngun nhân chủ quan, khách quan
vàđềxuấtgiảipháp,kiếnnghịhồnthiệnQLNNvềcơngnghiệptỉnhBìnhĐịnh
6. Nhữngđónggópmới củaluậnvăn
6.1. Vềlýluận

Đã khái quát và làm rõ một số vấn đề lý luận về cơng nghiệp trên địa
bàncấptỉnhdƣớigócđộquảnlýkinhtế,vớichủthequảnlýlàchínhquyềncấp


tỉnh;đãxácđịnhđƣợccácnộidungchủyếutrongquảnlýnhànƣớccủachínhquyềncấptỉnhvềlĩnh
vực

cơng

nghiệp

làm

cơ

sở

cho

những

nghiên

cứu

liênquanđếnlĩnhvựccơngnghiệpvàquảnlýcơngnghiệp.
6.2. Vềthựctiễn

Luận văn đã phân tích, đánh giá thực trạng quản lý ngành cơng
nghiệpcủa chính quyền tỉnh Bình Định, làm rõ những kết quả đạt đƣợc, hạn
chế vànguyên nhân của những hạn chế làm cơ sở cho đề xuất, kiến nghị giải
pháp,chính sách; đã phân tích bối cảnh tác động, xác định mục tiêu, đề xuất
đƣợcmộtsốgiảipháppháttriencơngnghiệptỉ nh BìnhĐịnhthờigiantớitừ
gócđộquảnlýcủachínhquyềncấptỉnh.Đâylànguồntàiliệucógiátrịthamkhảo cho các nhà nghiên cứu,
hoạt

động

thực

tien

của

tỉnh

và

địa

phƣơngkhácliênquanđếnngànhcơngnghiệp.
7. Kếtcấucủa đềtài
Ngồiphầnmởđầuvàkếtluận,đềtàiđƣợckếtcấuthành3chƣơngsau:Chƣơng1:C
ơsởlýluậnquảnlýnhànƣớc vềcơngnghiệp.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý nhà nƣớc về cơng nghiệp trên địa bàn
tỉnhBìnhĐịnhhiệnnay.
Chƣơng 3: Định hƣớng và giải pháp chủ yếu quản lý nhà nƣớc về
cơngnghiệptrên địabàntỉnhBình Định tronggiaiđoạnhiệnnay.


Chƣơng1
CƠSỞLÝLUẬNQUẢNLÝNHÀNƢỚCVỀC
ƠNGNGHIỆP
1.1. Mộtsốcơsởlý luậnvềcơng nghiệp
1.1.1. Quanniệmvềcơngnghiệp
Theo từ đien bách khoa tồn thƣ: “Công nghiệp, là một bộ phận của
nềnkinh tế, là lĩnh vực sản xuất hàng hóa vật chất mà sản phẩm đƣợc chế tạo
vàchế biến cho nhu cầu tiêu dùng hoặc phục vụ hoạt động kinh doanh tiếp
theo.Đây là hoạt động kinh tế, sản xuất quy mô lớn, đƣợc sự hỗ trợ thúc đẩy
mạnhmẽcủa các tiếnđộ cơngnghệ,khoahoc vàkỹthuật”.
Có nhiều loại công nghiệp, theo mức độ thâm dụng vốn và tập trung
laođộng có cơng nghiệp nặng và cơng nghiệp nhẹ; theo sản phẩm và theo
ngànhnghề có cơng nghiệp ơ tơ, cơng nghiệp dầu khí, cơng nghiệp dệt, cơng
nghiệpnăng lƣợng,…theo phân cấp quản lý có cơng nghiệp trung ƣơng, cơng
nghiệpđịaphƣơng…
Nhƣ vậy, cơng nghiệp là toàn the những hoạt động kinh tế nhằm khaithác
các tài nguyên, các nguồn năng lƣợng và chuyen biến các nguyên nhângốc
động vật, hoặc thực vật hay khoáng vật thành sản phẩm, công nghiệp làhoạt
động kinh tế quy mô lớn, mà sản phẩm có the là phi vật the tạo ra trởthành
hànghóa.[7]

Trongnềnki nht ế, bieuhiệncủacơng nghiệpl à quymơ,cơ cấu, tr ìnhđộ,
chất

lƣợng

và

đóng

góp

của

cơng

nghiệp

vào

phát

trien

kinh

tế

-

xã

hội.Phátt r i e n c ơ n g n g h i ệ p c ò n b a o h à m s ự t h a y đ ổ i v ề c h ấ t c ủ a n g à n
h c ô n g nghiệptheohƣớngtiếnbộ,từthủcơng sang tự động hóa, từ trình đột h ấ p sang trình
độ cao. Việc nâng cao cả về lƣợng và chất ngành cơng nghiệp
thehiệntrênnhữngkhíacạnhsau:sốlƣợng,quymơcơsởsảnxuấtcơngnghiệp


tăng lên, doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, đồng thời thu hút thêm nhiềudoanh
nghiệp mới, nâng cao giá trị hàng hóa của các cơ sở cơng nghiệp; trìnhđộ khoa
hoc cơng nghệ, trình độ quản lý các cơ sở cơng nghiệp đƣợc
nângcao,thehiệnquaqtrìnhđầutƣ,pháttriencơngnghệ,nghiêncứu,trienkhaicác

sản

phẩmmới,cơngnghệsảnxuấtmới,đàotạonângcaotrìnhđộ;hiệuquả sản xuất tăng lên the hiện ở các chỉ
tiêu nhƣ doanh thu, lợi nhuận, sứccạnh tranh của doanh nghiệp đƣợc cải thiện;
có nhiều chủ the tham gia vàoquản lý cơng nghiệp trên địa bàn tỉnh, trong đó có
các chủ the chính sau: cácdoanh nghiệp;chínhphủ; chínhquyềntỉnh.
Trong phạm vi nghiên cứu này, cơng nghiệp đƣợc nghiên cứu dƣới gócđộ
chun ngành quản lý kinh tế, nhấn mạnhvai trị của cơng nghiệp và
sựquảnlýnhànƣớctrong phát trienngành cơngnghiệp.
1.1.2. Vaitrị cơng nghiệptrongnềnkinhtế
Ngànhcơngnghiệpcómộtsốvaitrịnhƣsau:
- Cơng nghiệp là một bộ phận hợp thành cơ cấu công nghiệp,
nôngnghiệp, dịch vụ, do những đặc điem vốn có của nó. Trong quá trình phát
triennền kinh tế lên sản xuất lớn, cơng nghiệp phát trien từ vị trí thứ yếu trở
thànhngành có vị trí hàng đầu và dẫn dắt các ngành kinh tế khác trong nền
kinh tếquốc dân. Nhờđó thúc đẩy nền kinh tế phát trientoànd i ệ n , p h á t
huy,

k h a i thácđầy đủmoitiềm năng thếmạnhvề cácnguồnlựccủa đất

nƣớc,đ ẩ y mạnhhộinhậpquốc tế.
- Công nghiệp là ngành khai thác tài nguyên và tiếp tục chế biến
cácloại khoáng sản, động thực vật thành các sản phẩm trung gian và sản xuất
racác sản phẩm cuối cùng ngày càng phát trien, mở rộng đe thỏa mãn nhu
cầuvật chất và tinh thần ngày càng tăng của con ngƣời cả trong và ngoài
nƣớc.Sản phẩm cơng nghiệp ngày càng góp phần nâng cao chất lƣợng cuộc
sốngtoàndiệncảvềđờisốngvậtchấtvà tinhthần.


- Sự phát trien của công nghiệp là yếu tố có tính quyết định thực
hiệnq trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Vai trị chủ đạo của
cơngnghiệp trong quá trình phát trien nền kinh tế lên nền sản xuất lớn là tất
yếukhách quan, xuất phát từ bản chất, đặc điem vốn có của cơng nghiệp.
Cơngnghiệp có vai trị chủ đạo trong quá trình phát trien nền kinh tế Việt
Nam theođịnhhƣớngxãhộichủnghĩabởitrongqtrìnhpháttriennềnkinhtế,cơngnghiệp là ngành có
khả năng tạo ra động lực là định hƣớng sự phát trien củanềnkinhtếkháclênnền
sản xuấtlớn.[7]
1.1.3. Đặcđiểm củacông nghiệp
Qtrìnhsảnxuấtxãhộilàsựtổnghợpcủahaimặt:mặtkỹthuậtcủasản xuất
và

mặt

kinh

tế

-

xã

hội

của

sản

xuất.

Do

sự

phát

trien

của

phân

cơnglaođ ộ n g x ã h ộ i , c á c n g à n h s ả n x u ấ t v ậ t c h ấ t đ ƣ ợ c c h i a t h à n h n h i ề u n g
à n h kinhtếnhƣcôngnghiệp,nôngnghiệp,lâmnghiệp,ngƣnghiệp,xâydựng.. Song, xét trên phƣơng diện
sự khác biệt về công nghệ sản xuất, công nghiệpvà nơng nghiệp đƣợc coi là hai
ngành lớn có tính chất đại diện, cịn các ngànhkinhtếkhácchỉlànhữngdạngđặcthùcủahaingành
này.Ngànhcơngnghiệpcónhữngđặcđiemsau:
- Về cơng nghệ sản xuấtvàsự biến đổi của đối tượng lao động sau
mỗichu kỳsảnxuất

Sản xuất công nghiệp chủ yếu sử dụng các phƣơng pháp cơ hoc, lý
hoc,hốhocvàqtrìnhsinhhoclàmthayđổihìnhdáng,kíchthƣớcvàtínhchấtcủa ngun liệu đe tạo ra các
sản phẩm phục vụ sản xuất hoặc sinh hoạt. Đặcbiệt sau mỗi giai đoạn của q
trình cơng nghệ, các đối tƣợng lao động -ngun liệu của cơng nghiệp có sự
thay đổi về hình dáng, kích thƣớc, tínhchất. Trong sản xuất cơng nghiệp, từ một
loại nguyên liệu có the tạo ra nhiềuloại sảnphẩmcó giá trị sửdụngkhác nhau.
Từđặcđiemnàycủasảnxuấtcôngnghiệp,chothấykhảnăngcủasản


xuất công nghiệp, ý nghĩa thiết thực với việc tổ chức sản xuất và tổ chức
laođộng và ứng dụng các thành tựu mới của khoa hoc cơng nghệ thích ứng
vớimỗi ngànhtrongcôngnghiệp.
- Mức độ ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đến sản xuất và cơng
dụngcủa sảnphẩmcơngnghiệp
Có the nói, cơng nghiệp ln chịu tác động của tự nhiên trong q trìnhsản
xuấtcơngnghiệp,tuynhiêncácngànhkhácnhauchịuảnhhƣởngvớinhững mức độ khác nhau: các ngành
công nghiệp khai thác chịu ảnh hƣởngcủa điều kiện tự nhiên với mức độ lớn
hơn các ngành công nghiệp chế biến.Với sự phát trien khoa hoc cơng nghệ, sản
xuất cơng nghiệp có the phát trienmạnh ngay cả khi điều kiện tự nhiên không
thuận lợi. Đặc điem này cho thấycơng nghiệp có khả năng sản xuất cao hơn
nơng nghiệp và các ngành kinh tếkhácvàkhẳngđịnh vaitrịchủđạocủa cơngnghiệp
trongnềnkinh tế.
Về mặt sản phẩm, nếu nhƣ sản phẩm nông nghiệp chủ yếu đáp ứng nhucầu
ănuốngcủaconngƣờivàdùnglàmnguyênliệuchomộtsốngànhcôngnghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, thì
sản phẩm cơng nghiệp có khả năng đápứng hầu hết moi nhu cầu của sản xuất và
đời sống. Công nghiệp là ngành kinhtếcóvaitrịsảnxuấtcácloạitƣliệulaođộng,từnhữngcơngcụthủcơng
đơngiản,đếnhệthốngmáymóchiệnđại.Dovậy,sựpháttriencủangànhcơngnghiệp có tác động trực tiếp và
to lớn đến q trình hiện đại hố nền kinh tế,pháttriensảnxuấtvànângcao
mứcsống củadâncƣ.
- Trình độ xã hội hóa trong sản xuất và nhu cầu nguồn lao động

củangành cơngnghiệp
Có the nói, cơng nghiệp là ngành có trình độ xã hội hố cao. Một sảnphẩm
cơng nghiệp làm ra thƣờng kết tinh lao động của nhiều đơn vị khácnhau, có the
cùng

trong

một

tổ

chức,

hoặc

những

tổ

chức

khác

nhau

đƣợcphânb ố ở n h ữ n g đ ị a đ i e m k h á c n h a u , t h ậ m c h í ở c á c n ƣ ớ c k
hácnhau.