LINQ to SQL Tutorial_2 docx

LINQ to SQL Tutorial

22


Có một điều hay là những thay đổi ở trên hoàn toàn được thực hiện ở lớp ánh xạ LINQ to SQL – có
nghĩa là tất cả những đoạn lệnh mà tôi đã viết trước đây đều có thể tiếp tục làm việc mà không cần
thay đổi bất ký điều gì. Điều này giúp tránh phải thay đổi lại code ngay cả nếu sau này bạn muốn
dùng một hàm SPROC tối ưu hơn sau này.
8. Tổng kết
LINQ to SQL cung cấp một cách thức đơn giản, sáng sủa để mô hình hóa lớp dữ liệu trong ứng dụng
của bạn. Môt khi bạn đã định nghĩa mô hình dữ liệu, bạn có thể thực hiện các câu truy vấn, thêm, cập
nhật và xóa dữ liệu một cách dễ dàng và hiệu quả.
Dùng trình thiết kế LINQ to SQL có sẵn trong Visual Studio và Visual Web Developer Express, bạn
có thể tạo và quản lý mô hình dữ liệu cực kỳ nhanh. Trình LINQ to SQL designer cũng vô cùng mềm
dẻo để bạn có thể tùy biến các hành vi mặc nhiên và ghi đè hoặc mở rộng hệ thống sao cho phù hợp
với những yêu cầu cụ thể nào đó.
Trong những bài tiếp theo tôi sẽ dùng mô hình dữ liệu chúng ta đã tạo ra trong bài này để đào sau
hơn vào việc truy vấn, thêm, cập nhật và xóa dữ liệu. Trong các bài viết về cập nhật, thêm, xóa tôi
cũng sẽ thảo luận về cách thêm các đoạn lệnh để kiểm tra dữ liệu cũng như các quy tắc vào các lớp
thực thể chúng ta đã định nghĩa ở trên.
Mike Taulty cũng có một số đoạn video rất hay về LINQ to SQL mà bạn nên xem tại đây. Chúng
cung cấp một cách tuyệt vời để học bằng cách xem những người khác từng bước sử dụng LINQ to
SQL.

LINQ to SQL Tutorial

23

Bài 3: Truy vấn Cơ sở dữ liệu
Tháng trước tôi bắt đầu viết loạt bài về LINQ to SQL. LINQ to SQL là một bộ khung (framework)

có sẵn cho O/RM (object relational mapping) trong .NET 3.5, nó cho phép bạn dễ dàng mô hình hóa
các CSDL quan hệ dùng các lớp .NET. Bạn có thể dùng các biểu thức LINQ để truy vấn CSDL, cũng
như có thể cập nhật/thêm/xóa dữ liệu từ đó.
Trong bài viết này, tôi sẽ đi sâu hơn vào cách chúng ta dùng mô hình dữ liệu đã tạo trong phần 2, và
cách dùng nó để truy vấn dữ liệu bên trong một dự án ASP.NET.
1. Mô hình hóa CSDL Northwind dùng LINQ to SQL
Trong phần 2 của loạt bài này, tôi đã đi qua các bước để tạo một mô hình các lớp LINQ to SQL bằng
cách dùng trình LINQ to SQL có sẵn trong VS 2008. Dưới đây là một hình mà tôi đã tạo dùng CSDL
mẫu Northwind:

2. Lấy các sản phẩm
Một khi đã định nghĩa mô hình dữ liệu như trên, chúng ta có thể dễ dàng truy vấn và lấy dữ liệu từ
CSDL. LINQ to SQL cho phép bạn làm điều này bằng cách viết các câu truy vấn dùng cú pháp
LINQ với lớp NorthwindDataContext mà chúng ta đã tạo dùng trình thiết kế LINQ to SQL designer
ở trên.
Ví dụ, để lấy và duyệt qua một tập các đối tượng Product, tôi có thể viết code như dưới đây:
LINQ to SQL Tutorial

24


Trong câu truy vấn trên, tôi đã dùng một mệnh đề “where” trong cú pháp LINQ để chỉ trả về các sản
phẩm trong một category cho trước. Tôi hiện đang dùng CategoryID của Product để thực hiện lọc ra
các dùng mong muốn.
Một trong những điểm hay là tôi có rất nhiều lựa chọn, rất nhiều cách để tùy biến câu lệnh, và tôi có
thể nắm bắt ưu điểm của mối quan hệ giữa các thực thể mà tôi đã tạo khi mô hình hóa các lớp để làm
cho câu lệnh phong phú và tự nhiên hơn. Ví dụ, tôi có thể sửa lại câu truy vấn để lọc ra các dòng theo
CategoryName thay vì CategoryID bằng cách viết câu lệnh LINQ như sau:

Chú ý cách tôi dùng thuộc tính “Category” trên mỗi đối tượng Product để lọc theo CategoryName

của Category chứa Product đó. Thuộc tính này được tự động tạo ra bởi LINQ to SQL vì chúng ta đã
mô hình hóa các lớp Category và Product như một mối quan hệ một-nhiều.
Một ví dụ khác về cách dùng quan hệ trong mô hình dữ liệu bên trong các câu truy vấn, chúng ta có
thể viết câu lệnh LINQ như dưới đây để lấy về chỉ những Product có 5 hoặc hơn đơn đặt hàng:

Chú ý cách chúng ta đã dùng tập hợp “OrderDetails” mà LINQ to SQL đã tạo trên mỗi lớp Product
(nhờ vào mối quan hệ một-nhiều mà chúng ta đã mô hình hóa trong trình thiết kế LINQ to SQL).
LINQ to SQL Tutorial

25

3. Trực quan hóa các câu truy vấn LINQ to SQL trong trình gỡ lỗi
Các trình ánh xạ O/R (Object relational mapper) như LINQ to SQL tạo ra và thực thi các câu lệnh
SQL một cách tự động mỗi khi bạn thực hiện một câu truy vấn hay cập nhật mô hình đối tượng của
nó.
Một trong những điều quan tâm lớn nhất mà các lập trình viên mới quen với ORM là: “Câu lệnh
SQL thực sự được thực thi là gì?”. Một điều thực sự thú vị về LINQ to SQL là nó cho phép xem rất
dễ dàng câu lệnh SQL được thực thi thực sự khi bạn chạy ứng dụng trong chế độ gỡ lỗi.
Bắt đầu từ bản Beta2 của VS 2008, bạn có thể dùng một LINQ to SQL visualizer plug-in để xem một
cách dễ dàng (và kiểm tra) bất kỳ câu lệnh truy vấn LINQ to SQL nào. Chỉ cần đặt một breakpoint và
di chuột lên trên một câu lệnh LINQ to SQL, sau đó nhấn vào biểu tượng chiếc kính lúp để xem giá
trị của câu lệnh một cách trực quan:

Một cửa sổ sẽ hiện lên cho phép bạn xem một cách chính xác câu lệnh LINQ to SQL mà LINQ to
SQL sẽ dùng để lấy về các đối tượng Product:

Nếu bạn nhấn nút “Execute” trên cửa sổ này, nó sẽ cho phép bạn chạy câu lệnh SQL trực tiếp trong
trình debugger và xem một cách chính xác dữ liệu được trả về:
LINQ to SQL Tutorial

26


Điều này rõ ràng làm cho việc xem những gì LINQ to SQL làm cho bạn trở thành cực kỳ dễ dàng.
Nhớ rằng bạn có thể dễ dàng thay thế câu SQL mà LINQ to SQL thực thi nếu muốn - mặc dù trong
98% trường hợp tôi nghĩ bạn sẽ thấy rằng câu lệnh mà LINQ to SQL thực thi là thực sự, thực sự tốt.
4. Gắn nối các câu truy vấn LINQ to SQL vào các control LINQ to SQL
Các câu truy vấn LINQ trả về kết quả mà nó sẽ implement interrface IEnumerable – đây cũng là
interface mà các control ASP.NET dùng để hỗ trợ gắn nối các đối tượng. Điều này có nghĩa là bạn có
thể gắn nối kết quả của bất kỳ câu lệnh LINQ, LINQ to SQL hay LINQ to XML vào bất kỳ control
ASP.NET nào.
Lấy ví dụ, bạn có thể khai báo một control <asp:gridview> trong một trang .aspx giống như sau:

Tôi cũng có thể gắn nối kết quả của câu LINQ to SQL đã viết trước đây vào GridView giống như
sau:
LINQ to SQL Tutorial

27


Nó sẽ sinh ra một trang trông như sau:

5. Data Sharping
Hiện tại, mỗi khi xác định kết quả truy vấn, chúng ta lấy toàn bộ các cột dữ liệu cần thiết cho các đối
tượng thuộc lớp Product:
Ví dụ, câu truy vấn sau lấy về các sản phẩm:

Và toàn bộ kết quả được trả về:
LINQ to SQL Tutorial

28


Thường thì chúng ta chỉ muốn trả về một tập con của dữ liệu về mỗi sản phẩm. Chúng ta có thể dùng
tính năng data shaping mà LINQ và các trình dich C#, VB mới hỗ trợ để chỉ ra rằng chúng ta chỉ
muốn một tập con bằng cách chỉnh sửa lại câu truy vấn như sau:

Điều này sẽ trả về chỉ một tập con dữ liệu được trả về từ CSDL:
LINQ to SQL Tutorial

29


Một điều thực sự thú vị về LINQ to SQL là tôi có thể tận dụng tất cả ưu điểm của các quan hệ trong
mô hình dữ liệu khi muốn gọt giũa lại dữ liệu. Nó cho phép tôi biểu diễn đầy đủ và hiệu quả các câu
truy vấn. Lấy ví dụ, câu truy vấn dưới đây lấy về ID và Name từ thực thể Product, tổng số đơn hàng
đã được đặt cho sản phẩm đó, và rồi lấy tổng giá trị của từng đơn hàng:

LINQ to SQL đủ thông minh để có thể chuyển biểu thức LINQ ở trên thành câu SQL dưới đây khi
nó được thực thi:
LINQ to SQL Tutorial

30


Câu SQL ở trên cho phép tính toán tất cả các giá trị của NumOrders và Revenue từ ngay trên SQL
server, và trả về chỉ những dữ liệu như dưới đây (làm cho việc thực thi được nhanh chóng):

Chúng ta có thể gắn nối tập kết quả vào control GridView để tạo ra một giao diện đẹp hơn:
LINQ to SQL Tutorial

31


Bạn cũng có thể được hỗ trợ đầy đủ bởi tính năng intellisense bên trong VS 2008 khi viết các câu
truy vấn LINQ:

Trong ví dụ trên, tôi đang sử dụng một kiểu vô danh (anonymous type) và dùng object initialization
để gọt giũa và định nghĩa cấu trúc trả về. Một điều thực sự tuyệt vời là VS 2008 cung cấp intellisense
đầy đủ, kiểm tra lúc dịch và cả refactoring khi làm việc cả với các tập kết quả có kiểu vô danh:
LINQ to SQL Tutorial

32


6. Phân trang kết quả truy vấn
Một trong những yêu cầu chung khi viết các trang web là bạn phải có khả năng phân trang một cách
hiệu quả. LINQ cung cấp sẵn hai hàm mở rộng cho phép bạn có thể làm điều đó một cách dễ dàng và
hiệu quả – hàm Skip() và Take().
Bạn có thể dùng Skip() và Take() như dưới đây đê chỉ ra rằng bạn chỉ muốn lấy về 10 đối tượng sản
phẩm – bắt đầu từ một sản phẩm cho trước mà chúng ta chi ra trong tham số truyền vào:

Chú ý ở trên tôi đã không dùng Skip() và Take() trong câu khai báo truy vấn các sản phẩm – mà chỉ
dùng tới khi gắn kết dữ liệu vào GridView. Mọi người hay hỏi “Có phải làm như vậy thì câu lệnh
đầu tiên sẽ lấy toàn bộ dữ liệu từ CSDL về lớp giữa, rồi sau đó mới thực hiện việc phân trang ?”. Câu
trả lời là “Không”. Lý do là vì LINQ chỉ thực sự thực thi các câu truy vấn khi bạn lấy kết quả từ nó
mà thôi.
LINQ to SQL Tutorial

33

Một trong những ưu điểm của mô hình này là nó cho phép bạn có thể viết các câu lệnh phức tạp bằng
nhiều bước, thay vì phải viết trong một câu lệnh đơn (giúp dễ đọc hơn). Nó cũng cho phép bạn tạo ra
các câu truy vấn từ các câu khác, giúp bạn có thể xây dựng các câu truy vấn rất phức tạp cũng như có
thể dùng lại được các câu truy vấn khác.
Một khi tôi đã có phương thức BindProduct() định nghĩa ở trên, tôi có thể viết lệnh như dưới đây để
lấy về chỉ số đầu từ query string, và cho phép danh sách sản phẩm có thể được hiện phân trang và
hiển thị:

Nó sẽ cho chúng ta một trang hiển thị các sản phẩm có nhiều hơn 5 đơn đặt hàng, cùng với doanh thu
tương ứng, và được phân trang dựa trên tham số truyền vào qua query string:

Ghi chú: Khi làm việc với SQL 2005, LINQ to SQL sẽ dùng hàm ROW_NUMBER() để thực hiện
việc phân trang logic trong CSDL. Nó đảm bảo rằng chỉ 10 dòng dữ liệu được trả về khi chúng ta
thực hiện các câu lệnh trên:
LINQ to SQL Tutorial

34


Nó làm cho việc phân trang hiệu quả và dễ dàng hơn, đặc biệt là với các tập dữ liệu lớn.
7. Tổng kết
Hi vọng các bước trên đã cung cấp một cái nhìn đầy đủ về những đặc tính mà LINQ to SQL cung
cấp, để tìm hiểu thêm về các biểu thức LINQ và cú pháp mới được dùng trong C# và VB.NET trong
VS 2008, xin hãy tham khảo thêm các bài viết sau:
 Automatic Properties, Object Initializer and Collection Initializers
 Extension Methods
 Lambda Expressions
 Query Syntax
 Anonymous Types

Trong bài viết tiếp theo trong loạt bài này, tôi sẽ cho thấy cách thêm các phép kiểm tra vào mô hình
dữ liệu của chúng ta, và biểu diễn cách chúng ta có thể dùng để đưa logic chương trình vào mỗi lần
thực thi các câu lệnh update, insert, hay delete dữ liệu. Tôi cũng sẽ cho các bạn thấy các tính năng
cao cấp hơn của lazy loading và eager loading, cách dùng control mới <asp:LINQDataSource> để hỗ
trợ việc khai báo databinding trong ASP.NET, cách giải quyết xung đột…

LINQ to SQL Tutorial

35

Bài 4: Cập nhật cơ sở dữ liệu
Trong bài hôm nay, tôi sẽ nói rõ hơn về cách chúng ta dùng CSDL đã được mô hình hóa trước đây,
và dùng nó để cập nhật, chỉnh sửa và xóa dữ liệu. Tôi cũng sẽ cho các bạn thấy các chúng ta có thể
thêm các quy tắc (business rule – sau này trở đi tôi sẽ để nguyên từ business rule, vì từ này rõ nghĩa
hơn) và tùy biến cách xác thực tính hợp lệ của dữ liệu.
1. CSDL Northwind được mô hình hóa dùng LINQ to SQL
Trong phần 2 của loạt bài này, tôi đã đi qua các bước để tạo nên mô hình các lớp LINQ to SQL dùng
LINQ to SQL designer có trong VS 2008. Dưới đây là sơ đồ lớp đã được tạo cho CSDL mẫu
Northwind và cũng sẽ là mô hình được dùng trong bài viết này:

Khi chúng ta định nghĩa mô hình dữ liệu dùng LINQ to SQL designer như trên, chúng ta đã định
nghĩa ra 5 lớp mô hình: Product, Category, Customer, Order and OrderDetail. Các thuộc tính của
mỗi lớp ánh xạ vào các cột tương ứng trong bảng dữ liệu. Mỗi đối tượng thuộc lớp thực thể sẽ biểu
diễn một dòng trong bảng CSDL.
Khi định nghĩa mô hình dữ liệu, LINQ to SQL designer cũng tạo ra một lớp DataContext cung cấp
các cách thức để truy vấn và cập nhật lại dữ liệu. Trong mô hình mẫu chúng ta đã định nghĩa ở trên,
lớp này được đặt tên là “NorthwindDataContext”. Lớp NorthwindDataContext có các thuộc tính biểu
LINQ to SQL Tutorial

36

diễn các bảng chúng ta đã định nghĩa trong CSDL (Products, Categories, Customers, Orders,
OrderDetails).
Như chúng ta đã xem trong phần 3, chúng ta cũng dễ dàng dùng các biểu thức LINQ để truy vấn và
lấy dữ liệu từ CSDL bằng cách dùng lớp NorthwindDataContext. LINQ to SQL sau đó sẽ tự động
diễn dịch các biểu thức đó thành các câu lệnh SQL thích hợp để thực thi.
Ví dụ, chúng ta có thể viết biểu thức LINQ như dưới đây để lấy về một đối tượng Product đơn bằng
cách tìm dựa trên tên sản phẩm:

Tôi cũng có thể viết thêm một câu truy vấn LINQ dưới đây để lấy về tất cả các sản phẩm từ CSDL
mà hiện tại chưa có đơn đạt hàng, và giá tiền nhiều hơn $100:

Chú ý cách tôi đang dùng “OrderDetails” kết hợp với mỗi sản phẩm như một phần của câu truy vấn
để chỉ lấy về các sản phẩm không có đơn đặt hàng.
Change Tracking và DataContext.SubmitChanges()
When we perform queries and retrieve objects like the product instances above, LINQ to SQL will
by default keep track of any changes or updates we later make to these objects. We can make any
number of queries and changes we want using a LINQ to SQL DataContext, and these changes will
all be tracked together.
Khi chúng ta thực hiện các câu truy vấn và lấy về các đối tượng như đối tượng product ở trên, LINQ
to SQL sẽ mặc nhiên lưu lại vết của các thao tác thay đổi hay cập nhật mà chúng ta thực hiện trên các
đối tượng đó (gọi là change tracking). Chúng ta có thể thực hiện bao nhiêu câu truy vấn và thay đổi
mà chúng ta muốn bằng cách dùng LINQ to SQL DataContext, và tất cả các thay đổi đó sẽ được lưu
vết lại.
LINQ to SQL Tutorial

37

Ghi chú: Việc lưu vết LINQ to SQL xảy ra bên phía chương trình gọi, và không liên quan gì đến
CSDL. Có nghĩa là bạn không hề dùng tài nguyên trên CSDL, hoặc bạn không cần cài đặt thêm hay

thay đổi bất kỳ thứ gì trên CSDL để cho phép làm điều này.
Sau khi đã cập nhật các đối tượng chúng ta lấy từ LINQ to SQL, chúng ta có thể gọi phương
thức ”SubmitChanges()” trên lớp DataContext để cập nhật lại các thay đổi lên CSDL. Việc gọi
phương thức này sẽ làm cho LINQ to SQL để tính toán động và thực thi các câu lệnh SQL phù hợp
để cập nhật CSDL.
Lấy ví dụ, bạn có thể viết câu lệnh dưới đây để cập nhật lại giá tiền và số lượng đơn vị còn lại của
sản phẩm “Chai”:

Khi tôi gọi northwind.SubmitChanges() như ở trên, LINQ to SQL sẽ xây dựng và thực thi một câu
lệnh SQL “UPDATE” mà nó sẽ cập nhật lại hai thuộc tính của sản phẩm mà chúng ta đã sửa lại như
ở trên.
Tôi có thể viết đoạn lệnh dưới đây để duyệt qua danh sách các sản phẩm ít phổ biến và giá cao, sau
đó đặt lại thuộc tính “ReorderLevel” = 0:

Khi tôi gọi northwind.SubmitChanges() như trên, LINQ to SQL sẽ tính toán và thực thi một tập thích
hợp các phát biểu UPDATE để cập nhật các sản phẩm có thuộc tính ReorderLevel đã bị thay đổi.
Hãy nhớ là nếu giá trị của các thuộc tính của đối tượng Product không bị thay đổi bởi câu lệnh trên,
có nghĩa là bản thân đối tượng không bị thay đổi, thì LINQ to SQL cũng sẽ không thực thi bất kỳ câu
lệnh UPDATE nào trên đối tượng đó. Ví dụ, nếu đơn giá của đối tượng “Chai” đã là 2 và số san
phẩm còn lại là 4, thì việc gọi SubmitChanges() sẽ chẳng làm thực thi bất kỳ câu SQL nào. Cũng
vây, chỉ các sản phẩm trong ví dụ thứ hai có ReorderLevel không bằng 0 mới được cập nhật khi gọi
SubmitChanges().
2. Các ví dụ Insert và Delete
Ngoài việc cập nhật các dòng đã có trong CSDL, LINQ to SQL còn cho phép bạn thêm và xóa dữ
liệu. Bạn có thể làm được điều này bằng việc thêm/bớt các đối tượng dữ liệu từ các tập hợp bảng
LINQ to SQL Tutorial

38

trong lớp DataContext, và sau đó gọi SubmitChanges(). LINQ to SQL sẽ lưu vết lại các thao tác này,

và tự động thực thi câu lệnh SQL INSERT hay DELETE phù hợp khi phương thức SubmitChanges()
được gọi.
a. Thêm một sản phẩm
Bạn có thể thêm một sản phẩm mới vào CSDL bằng việc tạo ra một đối tượng thuộc lớp “Product”,
gán các giá trị thuộc tính, và sau đó thêm nó vào tập hợp “Products” của DataContext:

Khi gọi “SubmitChanges” như trên, một dòng mới sẽ được thêm vào bảng Product.
b. Xóa các sản phẩm
Cũng như tôi đã nói về việc thêm một sản phẩm mới bằng cách đổi tượng Product vào tập hợp
Products của DataContext, tôi cũng có thể làm một cách ngược lại khi muốn xóa một sản phẩm từ
CSDL bằng cách xóa nó khỏi tập hợp này:

(RemoveAll đã được thay đổi bằng DeleteOnSubmit trong phiên bản hiện tại)
Chú ý cách tôi lấy một tập hợp các sản phẩm không còn được sản xuất và cũng không có đơn đặt
hàng nào bằng cách dùng một câu truy vấn LINQ, rồi sau đó truyền nó cho phương thức RemoveAll
của tập hợp Products trong DataContext. Khi gọi SubmitChanges(), tất cả các sản phẩm đó sẽ bị xóa
khỏi CSDL.
3. Cập nhật thông qua các quan hệ
Điều làm cho các trình ORM như LINQ to SQL cực kỳ mềm dẻ là nó cho phép chúng ta dễ dàng mô
hình hóa mối quan hệ giữa các bảng trong mô hình dữ liệu. Ví dụ, tôi có thể mô hình hóa
LINQ to SQL Tutorial

39

mỗi Product trong một Category, mỗi Order để chứa các OrderDetails cho từng mục, kết hợp các
OrderDetail với một Product, và làm cho mỗi Customer kết hợp với một tập các Order. Tôi đã biểu
diễn cách xây dựng và mô hình hóa các mối quan hệ trong phần 2 của loạt bài này.
LINQ to SQL cho phép tôi tận dụng được ưu điểm của các mối quan hệ trong việc truy vấn và cập
nhật dữ liệu. Ví dụ, tôi có thể viết đoạn lệnh dưới đây để tạo một Product mới và kết hợp nó với một
category “Beverages” trong CSDL như dưới đây:

(Add đã được thay đổi bằng InsertOnSubmit trong phiên bản hiện tại)
Hãy chú ý cách tôi thêm một đối tượng Product vào tập hợp Products của một Category. Nó sẽ chỉ ra
rằng có một mối quan hệ giữa hai đối tượng, và làm cho LINQ to SQL tự động duy trì mối quan hệ
foreign-key/primary key giữa cả hai khi tôi gọi SubmitChanges.
Một ví dụ khác cho thấy LINQ to SQL có thể giúp quản lý quan hệ giữa các bảng như thế nào và
giúp cho việc lập trình sáng sủa hơn, hãy xem một ví dụ dưới đây khi tôi tạo một Order mới cho một
khách hàng đã có. Sau khi đặt giá trị cho ngày chuyển hàng và chi phí cho việc đặt hàng, tôi sẽ tạo
tiếp 2 mục chi tiết trong đơn đặt hàng để chỉ đến các sản phẩm mà khách hàng đang muốn mua. Sau
đó, tôi sẽ kết hợp đơn đặt hàng với khách hàng, và cập nhật các thay đổi vào CSDL.
LINQ to SQL Tutorial

40


(Add đã được thay đổi bằng InsertOnSubmit trong phiên bản hiện tại)
Như bạn thấy, mô hình lập trình trên cho phép thực hiện tất cả các công việc này một cách cực kỳ
sáng sủa theo phong cách hướng đối tượng.
4. Transactions
Một transaction (giao dịch) là một dịch vụ được cung cấp bởi một CSDL (hoặc một trình quản lý tài
nguyên khác) để đảm bảo rằng một tập các thao tác độc lập sẽ được thực thi như một đơn vị duy nhất
– có nghĩa là hoặc tất cả cùng thành công, hoặc cùng thất bại. Và trong trường hợp thất bại, tất cả các
thao tác đã là làm sẽ bị hoàn tác trước khi bất kỳ thao tác nào khác được cho phép thực hiện.
Khi gọi SubmitChanges() trên lớp DataContext, các lệnh cập nhật sẽ luôn được thực thi trong cùng
một transaction. Có nghĩa là CSDL của bạn sẽ không bao giờ ở trong một trạng thái không toàn vẹn
nếu bạn thực thi nhiều câu lệnh – hoặc tất cả các thao tác bạn làm sẽ được lưu lại, hoặc không có bất
kỳ thay đổi nào.
Nếu không có một transaction đang diễn ra, DataContext của LINQ to SQL sẽ tự động bắt đầu một
transaction để bảo vệ các thao tác cập nhật khi gọi SubmitChanges(). Thêm vào đó, LINQ to SQL
còn cho phép bạn tự định nghĩa và dùng đối tượng TransactionScope của riêng bạn. Điều này làm

cho việc tích hợp các lệnh LINQ to SQL vào các đoạn mã truy cập dữ liệu đã có dễ dàng hơn. Nó
cũng có nghĩa là bạn có thể đưa cả các tài nguyên không phải của CSDL vào trong cùng transaction.
Ví dụ: bạn có thể gửi đi một thông điệp MSMQ, cập nhật hệ thống file (sử dụng khả năng hỗ trợ
transaction cho hệ thống file),… và nhóm tất cả các thao tác đó vào trong cùng một transaction mà
bạn dùng để cập nhật CSDL dùng LINQ to SQL.
LINQ to SQL Tutorial

41

5. Kiểm tra dữ liệu và Business Logic
Một trong những điều quan trọng mà các nhà phát triển cần nghĩ đến khi làm việc với dữ liệu là làm
sao để kết hợp được các phép xác thực dữ liệu và các quy tắc chương trình (business logic). LINQ to
SQL cũng hỗ trợ nhiều cách để các nhà phát triển có thể dễ dàng tích hợp chúng vào với các mô hình
dữ liệu của họ.
LINQ to SQL cho phép bạn thêm khả năng xác thực dữ liệu mà không phụ thuộc vào cách bạn tạo ra
mô hình dữ liệu cũng như nguồn dữ liệu. Điều này cho phép bạn có thể lặp lại các phép kiểm tra ở
nhiều chỗ khác nhau, và làm cho mã lệnh sáng sủa và dễ bảo trì hơn rất nhiều.
6. Hỗ trợ kiểm tra các giá trị thuộc tính dựa trên schema của CSDL
Khi định nghĩa các lớp mô hình dữ liệu dùng LINQ to SQL designer trong VS 2008, chúng sẽ mặc
nhiên được gán các quy tắc xác thực dựa trên cấu trúc định nghĩa trong CSDL.
Kiểu dữ liệu của thuộc tính trong các lớp mô hình dữ liệu sẽ khớp với các kiểu dữ liệu tương ứng
trong CSDL. Điều này có nghĩa là bạn sẽ gặp lỗi biên dịch nếu cố gắng gán một giá trị kiểu boolean
và cho một thuộc tính decimal, hoặc nếu thử ép kiểu dữ liệu một cách không hợp lệ.
Nếu một cột trong CSDL được đánh dấu cho phép mang giá trị NULL, khi đó thuộc tính tương ứng
trong mô hình dữ liệu được tạo bởi LINQ to SQL designer cũng cho phép NULL. Các cột không cho
phép NULL sẽ tự động đưa ra các exception nếu bạn cố gắng lưu một đối tượng có thuộc tính đó
mang giá trị NULL. LINQ to SQL sẽ đảm bảo các cột định danh/duy nhất không bị trùng lắp trong
CSDL.
Bạn có thể dùng LINQ to SQL designer để ghi đè lên các quy tắc xác thực dựa trên schema nếu
muốn, nhưng các quy tắc này sẽ được tạo ra tự động và bạn không cần làm bất kỳ điều gì để cho

phép chúng. LINQ to SQL cũng tự động xử lý các chuỗi escape, do vậy bạn không cần lo lắng về lỗi
SQL injection.
7. Hỗ trợ tùy biến việc kiểm tra giá trị các thuộc tính
Việc kiểm tra dữ liệu dựa trên cấu trúc định nghĩa trong CSDL rất hữu ích, nhưng chỉ được coi như ở
mức cơ bản, trong thực tế có thể bạn sẽ gặp phải những yêu cầu kiểm tra phức tạp hơn nhiều.
Hãy xem một ví dụ trong CSDL Northwind, khi tôi định nghĩa thuộc tính Phone thuộc lớp Customer
có kiểu dữ liệu là nvarchar. Các nhà phát triển dùng LINQ to SQL có thể viết code giống như dưới
đây để cập nhật nó với một số phone hợp lệ:

Vấn đề là đoạn code trên được coi là hợp lệ đứng từ góc độ kiểu dữ liệu SQL, vì chuỗi trên vẫn là
một chuỗi nvarchar mặc dù có thể nó không phải là một số phone hợp lệ:
LINQ to SQL Tutorial

42


Để tránh việc thêm các số phone kiểu như trên vào CSDL, chúng ta có thể thêm một quy tắc kiểm tra
tính hợp lệ vào lớp Customer. Thêm một quy tắc để kiểm tra thực sự đơn giản. Tất cả những gì
chúng ta cần làm là thêm một partial class vào và định nghĩa phương thức như dưới đây:

Đoạn code trên tận dụng ưu điểm của 2 đặc tính trong LINQ to SQL:
1) Tất cả các lớp được tạo ra đều là partial – có nghĩa là nhà phát triển có thể dễ dàng thêm vào các
phương thức, thuộc tính và thậm chí cả các sự kiện (và đặt chúng trong một file riêng biệt). Điều này
làm cho việc thêm các quy tắc xác thực và các hàm phụ trợ vào mô hình dữ liệu và lớp DataContext
rất dễ dàng. Bạn không cần cấu hình hay viết thêm các code nào khác để làm được điều này.
2) LINQ to SQL đã tạo sẵn một loạt các điểm mở rộng trong mô hình dữ liệu và lớp DataContext mà
bạn có thể dùng để thêm vào các phép kiểm tra dữ liệu trước và sau khi thực hiện các công việc.
Nhiều trong số đó ứng dụng một đặc tính ngôn ngữ mới được gọi là “partial method” có trong VB và
C# có trong VS 2008 beta 2. Wes Dyer trong nhóm C# có một bài nói về cách các partial method
làm việc tại đây.

Trong ví dụ về việc kiểm tra tính hợp lệ dữ liệu ở trên, tôi dùng phương thức OnPhoneChanging, đây
là một phương thức sẽ được thực thi bất kỳ lúc nào người dùng gán lại giá trị cho thuộc tính Phone
trên một đối tượng Customer. Tôi có thể dùng phương thức này để xác thực giá trị đầu vào theo bất
kỳ cách gì tôi muốn (trong ví dụ này, tôi dùng một biểu thức chính quy). Nếu giá trị đã hợp lệ, tôi chỉ
đơn giản return và không làm gì cả, khi đó LINQ to SQL sẽ cho là các giá trị này là giá trị hợp lệ,
ngược lại tôi có thể phát ra một Exception bên trong phương thức kiểm tra, và phép gán khi đó sẽ
không được thực hiện.
8. Hỗ trợ tùy biến việc kiểm tra tính hợp lệ của thực thể
Việc kiểm tra trên từng thuộc tính như trong các ví dụ trên rất hữu dụng khi bạn muốn kiểm tra giá
trị của từn thuộc tính riêng lẻ. Nhưng đôi khi, bạn sẽ cần phải kiểm tra dựa trên nhiều giá trị của các
thuộc tính khác nhau.