(Tiểu luận) tiểu luận học phầnmôn pháp luật đại cương đề bài phân tích vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội

BỘ NGOẠI GIAO
HỌC VIỆN NGOẠI GIAO
KHOA TRUYỀN THÔNG VÀ VĂN HĨA ĐỐI NGOẠI

TIỂU LUẬN HỌC PHẦN
MƠN: PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG
Đề bài: Phân tích vai trị của pháp luật trong đời sống xã hội
Sinh viên thực hiện:
Lớp:
Mã sinh viên:
Giảng viên hướng dẫn:

Nguyễn Cao Kỳ Dương
TTQT48A1-TC (27)
TTQT48A1-1310
ThS. Phạm Thanh Tùng
ThS. Hoàng Thị Ngọc Anh

Hà Nội, tháng 1 năm 2022

h


Mục lục
Lời nói đầu

1

Cơ sở lý luận

2

Pháp luật

2

Khái niệm pháp luật

2

Nguồn gốc pháp luật

2

Đặc điểm của pháp luật

3

Phân loại pháp luật

3

Mối quan hệ giữa pháp luật và đời sống xã hội
Vai trò của pháp luật đối với đời sống xã hội

4
6

Pháp luật điều tiết và định hướng sự phát triển của các quan hệ xã hội

6

Pháp luật là cơ sở để đảm bảo an toàn xã hội

6

Pháp luật là cơ sở để giải quyết các tranh chấp trong xã hội

7

Pháp luật là phương tiện bảo đảm và bảo vệ quyền con người

8

Pháp luật là phương tiện đảm bảo dân chủ, cơng bằng, bình đẳng và tiến bộ xã
hội
9
Pháp luật đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội

10

Pháp luật có vai trị giáo dục với xã hội

10

Kết luận

12

Danh mục tài liệu tham khảo

13

1

h


37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

Lời nói đầu
Hiện nay, có rất nhiều mối quan hệ điều chỉnh khác nhau trong xã hội, như
thói quen, phong tục tập quán, đạo đức, lối sống,…mỗi hình thức mang trong mình
những ưu, nhược điểm khác nhau. Tuy nhiên, khi xã hội ngày càng phát triển thì
càng nảy sinh nhiều vấn đề cần được quan tâm trong đời sống con người, và những
mối quan hệ trên không thể bao quát tồn diện những khía cạnh của xã hội. Vì thế,
cần có sự can thiệp và quản lý một cách tồn diện, sâu rộng hơn của một hệ thống,
và được bảo đảm thực hiện. Hệ thống đó được gọi là pháp luật. Vậy pháp luật có
vai trị như thế nào đối với đời sống xã hội, và thực trạng hiện tại của những vai trị
đó là gì?
Với mong muốn được nghiên cứu và phân tích rõ hơn về những vai trị của
pháp luật đối với đời sống xã hội, em xin đưa ra đề tài nghiên cứu của mình: Phân
tích vai trò của pháp luật đối với đời sống xã hội. Đây là vấn đề mang tính cấp
thiết, cần được phân tích và làm rõ để đáp ứng, xử lý và đưa ra những giải pháp kịp
thời với những sự thay đổi trong đời sống xã hội của nhân dân trong thời kỳ phát
triển, đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế.
Do kiến thức cũng như kinh nghiệm cịn có nhiều hạn chế, nên trong bài làm
của em không thể tránh khỏi những thiếu xót. Rất mong thầy cơ quan tâm và giúp đỡ
và chỉ bảo để bài làm của em thêm phần hoàn thiện.
Em xin chân thành cảm ơn!

Từ khóa: Pháp luật, đời sống xã hội, vai trị

1

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99

h


37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

1. Cơ sở lý luận
1.1. Pháp luật
1.1.1. Khái niệm pháp luật
Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự chung do nhà nước đặt ra, thừa nhận
và đảm bảo thực hiện để điều chỉnh các quan hệ xã hội và các hành vi của mọi chủ
thể trong xã hội như cá nhân, tổ chức và cơ quan theo mục đích, định hướng của
nhà nước.
Xét về mặt bản chất, pháp luật:
● Được hình thành từ những tập quán, phong tục, chuẩn mực đạo đức
hoặc tiền lệ có sẵn, hoặc được Nhà nước ban hành và đảm bảo thực
hiện.
● Mang tính giai cấp: Giai cấp thống trị biến ý chí của mình thành ý chí
nhà nước, và trên cơ sở đó, Nhà nước biến ý chí của mình thành pháp
luật thơng qua các cơ quan có thẩm quyền. Thơng qua pháp luật, Nhà
nước điều chỉnh các quan hệ xã hội ở mức giai cấp nhằm định hướng
phát triển phù hợp với ý chí của giai cấp thống trị.
● Mang tính xã hội: Dù được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban
hành, nhưng chỉ những quy phạm pháp luật phù hợp với lợi ích của đa
số trong xã hội, hướng sự phát triển phù hợp với các quy luật khách

quan mới được giữ lại trên thực tiễn và phát triển.

1.1.2. Nguồn gốc pháp luật
Nguồn gốc sơ khai của pháp luật đã xuất hiện từ xã hội cộng sản nguyên thủy,
dưới hình thức là các phong tục, tập quán, chuẩn mực đạo đức và tín điều tơn giáo.
Mặc dù khơng phải pháp luật, nhưng các quy phạm xã hội này đã phản ánh được
lợi ích của các thành viên trong xã hội, xuất phát từ nhu cầu lợi ích chung của cộng
đồng và được bảo đảm thực hiện bằng sự tự giác của mỗi ngươi và bằng uy tín tự
nhiên của các thủ lĩnh cộng đồng.
Khi chế độ tư hữu ra đời và xã hội bắt đầu xuất hiện sự phân chia giai cấp, các
phong tục, tập quán trước đây không cịn phản ánh lợi ích chung của tồn xã hội,
các tầng lớp tư hữu cố gắng hướng mọi hành vi của xã hội phù hợp với lợi ích của
riêng mình, từ đó làm gia tăng sự mâu thuẫn và đối lập giữa các giai cấp, từ đó dẫn
2

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99

h


37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

tới sự tan rã của xã hội cộng sản nguyên thủy. Khi sự đối lập kinh tế và sự mâu
thuẫn, đấu tranh giữa các giai cấp, giai cấp nắm trong tay lực lượng sản xuất và của
cải chủ yếu đã tổ chức một thiết chế với những công cụ đặc biệt có sức mạnh
cưỡng chế và khả năng tác động toàn diện để giữ xã hội trong một trật tự nhất định,
đó chính là nhà nước. Nhà nước đã xây dựng lên hệ thống các quy tắc xử sự mang
tính bắt buộc chung trong mọi lĩnh vực của xã hội, dựa trên cơ sở của việc thừa
nhận những phong tục, tập quán có sẵn và phù hợp với những điều kiện của xã hội
mới để hướng cộng đồng theo mong muốn của giai cấp thống trị. Đó chính là tiền

thân của pháp luật hiện nay.

1.1.3. Đặc điểm của pháp luật
Thứ nhất, pháp luật được Nhà nước ban hành và đảm bảo thực hiện. Do
pháp luật là quy tắc xử sự chung trong tồn xã hội, được ban hành thơng qua nhiều
trình tự và thủ tục chặt chẽ, phức tạp của rất nhiều cơ quan nhà nước có thẩm
quyền, nên được Nhà nước đảm bảo thực hiện bằng nhiều biện pháp, từ giáo dục,
thuyết phục tới cưỡng chế, làm cho pháp luật luôn được các cá nhân và tổ chức tôn
trọng và thực hiện nghiêm chỉnh, có hiệu quả trong đời sống xã hội.
Thứ hai, pháp luật có tính quy phạm phổ biến. Pháp luật được thể hiện
trong những hình thức xác định, có kết cấu logic chặt chẽ, xuất phát từ sự khái quát
hóa của rất nhiều trường hợp có tính phổ biến trong xã hội. Các quy định pháp luật
được dự liệu không chỉ cho một cá nhân hay tổ chức cụ thể, mà cho tất cả các cá
nhân và tổ chức trong xã hội, thể hiện tính khái qt hóa cao.
Thứ ba, pháp luật có tính xác định chặt chẽ về mặt hình thức. Pháp luật
phải ln được thể hiện dưới những hình thức nhất định, được chứa đựng trong các
nguồn luật như tập quán pháp, tiền lệ pháp, văn bản quy phạm pháp luật,… Đây là
điều kiện để phân biệt giữa pháp luật với những quy định không phải pháp luật,
đồng thời tạo nên sự thống nhất, chặt chẽ, rõ ràng, chính xác về nội dung của pháp
luật.

1.1.4. Phân loại pháp luật
Mỗi hình thái kinh tế - xã hội nhất định trong lịch sử đều đi kèm với một kiểu
pháp luật, phù hợp với ý chí của giai cấp thống trị đương thời và định hướng phát
triển của xã hội. Dựa vào đó, có thể phân thành bốn kiểu pháp luật chính, với bản
chất, đặc điểm và hình thức khác nhau:1
1

Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình lý luận chung về nhà nước và pháp luật, NXB Tư pháp, Hà Nội, 2020

3

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99

h


37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

❖ Kiểu pháp luật chủ nô: Nguồn gốc là phong tục tập qn, pháp luật chủ
nơ hợp pháp hóa sự bóc lột khơng giới hạn của chủ nơ đối với nô lệ,
củng cố và bảo vệ quan hệ sản xuất chiếm hữu nô lệ. Pháp luật chủ nô
quy định hệ thống hình phạt tàn bạo, củng cố tình trạng bất bình đẳng
trong gia đình và xã hội, mang tính tản mạn, thiếu thống nhất, được thể
hiện chủ yếu dưới hình thức tập quán pháp.
❖ Kiểu pháp luật phong kiến: Ghi nhận sự bất bình đẳng giữa các giai cấp
khác nhau trong xã hội, sự lệ thuộc của nông dân vào giai cấp địa chủ,
bảo vệ sự áp bức, bóc lột của giai cấp địa chủ phong kiến đối với nông
dân. Pháp luật phong kiến công khai cho mỗi đẳng cấp những đặc
quyền riêng, cao nhất là vua, sau đến địa chủ lớn, tăng lữ,đồng thời quy
định các biện pháp, trách nhiệm khác nhau căn cứ vào đẳng cấp. Pháp
luật phong kiến mang tính chất dã man, tàn bạo, hợp pháp hóa tính
chun quyền và có liên quan mật thiết tới tôn giáo và đạo đức phong
kiến.
❖ Kiểu pháp luật tư sản: Lần đầu thiết lập nguyên tắc: “Mọi công dân đều
bình đẳng trước pháp luật”, pháp luật tư sản tồn tại và phát triển trên cơ
sở của quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa và chịu sự chi phối có tính
chất quyết định của các quan hệ đó. Pháp luật tư sản thể hiện ý chí của
giai cấp tư sản: Bằng mọi giá phải duy trì và củng cố chế độ tư hữu và
sự chi phối không hạn chế của nó đối với các yếu tố xã hội, kinh tế và

chính trị.
❖ Kiểu pháp luật xã hội chủ nghĩa: Thể hiện ý chí và bảo vệ quyền lợi của
giai cấp công nhân, nhân dân lao động và cả cộng đồng dân tộc nói
chung, có mối quan hệ mật thiết với đường lối, chủ trương, chính sách
của Đảng cộng sản, thừa hưởng những thành quả của pháp luật tư sản.
Pháp luật xã hội chủ nghĩa đồng thời có tính thống nhất nội tại cao, có
quan hệ chặt chẽ với các quy phạm xã hội để phát triển và áp dụng vào
thực tiễn.

1.2. Mối quan hệ giữa pháp luật và đời sống xã hội
Pháp luật không chỉ là công cụ để nhà nước quản lý xã hội, là phương tiện để
công dân thực hiện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, mà cịn tạo mơi
trường thuận lợi cho sự phát triển của ý thức đạo đức, lành mạnh hóa đời sống xã
hội, góp phần bồi đắp những giá trị mới. Việc tăng cường vai trò của pháp luật
trong đời sống xã hội khơng chỉ nhằm mục đích xây dựng một xã hội có trật tự, kỷ
cương và văn minh, mà còn bảo vệ và phát triển các giá trị chân chính, nhất là ý
4

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99

h


37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

thức về đạo đức. Pháp luật đầy đủ, chặt chẽ sẽ giáo dục, phát triển ý thức đạo đức
con người. Khi đạo đức được mở rộng, có sự ảnh hưởng tồn diện và tích cực tới
mọi hành vi, mọi mối quan hệ trong xã hội, pháp luật sẽ được thúc đẩy và phát
triển.
Trong điều kiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đang phát

triển ở nước ta hiện nay, pháp luật phải có tác động tích cực đến nền đạo đức của
xã hội, mỗi cá nhân trong xã hội phải tuân thủ và chấp hành pháp luật nghiêm
chỉnh trong từng hoạt động của mình. Pháp luật góp phần hình thành ý thức tơn
trọng và và chấp hành những quy phạm chung, giúp con người có những hành vi
ứng xử văn minh, giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc trong q trình tồn cầu hóa,
hiện đại hóa đất nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nhấn mạnh rằng: “Hiệu lực
của pháp luật chỉ có được khi mọi người nghiêm chỉnh chấp hành.” Chính vì vậy,
công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục về pháp luật trong đời sống của nhân
dân cần được chú trọng hơn nữa. Đồng thời, cần thực thi pháp luật một cách
nghiêm minh, đảm bảo sự bình đẳng của mọi công dân về cả quyền và nghĩa vụ,
mọi hành vi vi phạm pháp luật cần được xử lý nghiêm khắc.2

Trang Thông tin Phổ biến Giáo dục Pháp luật Tỉnh Cà Mau, Pháp luật trong đời sống xã hội, đăng ngày
03/11/2021, truy cập ngày 02/01/2022. Truy cập đường dẫn: Pháp luật trong đời sống xã hội
2

5

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99

h


37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

2. Vai trò của pháp luật đối với đời sống xã hội
2.1. Pháp luật điều tiết và định hướng sự phát triển của
các quan hệ xã hội
Pháp luật không sinh ra các quan hệ xã hội, nhưng pháp luật được xem như
một phương thức hữu hiệu để điều tiết và định hướng các quan hệ xã hội, tạo ra

hành lang pháp lý, khuôn khổ cho các mối quan hệ xã hội vận hành. Pháp luật nói
lên giới hạn cần thiết mà nhà nước quy định để mọi người có thể xử sự một cách tự
do trong khuôn khổ nhất định, giúp các cá nhân và tổ chức trong xã hội nắm bắt
được những hành vi nào là hợp pháp, được khuyến khích, bắt buộc hay bị ngăn
cấm, để từ đó có cách ứng xử phù hợp trong những tình huống cụ thể. Pháp luật
tăng cường các xu hướng phát triển tốt của các quan hệ xã hội, hạn chế và loại bỏ
những quan hệ xã hội lỗi thời, kìm hãm sự phát triển của đời sống, trái với mục
đích, định hướng của nhà nước.
Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế có sự ảnh hưởng lớn tới đời sống xã
hội, vai trò của pháp luật ngày càng được thể hiện rõ, khẳng định những yếu tố
mới, tích cực và tiến bộ, phù hợp với quá trình phát triển của đời sống xã hội của
nhân dân, đồng thời loại bỏ những yếu tố có thể gây ảnh hưởng xấu tới các quan hệ
xã hội. Cần chú trọng đến những quan hệ xã hội chịu sự thay đổi trong thời kỳ đổi
mới của đất nước để điều chỉnh pháp luật, tạo điều kiện và hành lang pháp lý mới,
phù hợp hơn với tình hình hiện tại của các quan hệ đó.
Ví dụ: Khoản 1, Điều 19, Mục 1, Chương III: Quan hệ giữa vợ và chồng, Luật
Hơn nhân và Gia đình năm 2014: “Vợ chồng có nghĩa vụ thương yêu, chung thủy,
tơn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ nhau; cùng nhau chia sẻ, thực hiện các cơng
việc trong gia đình.”3 Mối quan hệ vợ chồng đã có từ lâu, nhưng được pháp luật
củng cố vững chắc hơn so với các phong tục tập quán và chuẩn mực đạo đức cũ,
tạo điều kiện để phát triển tốt đẹp hơn.

2.2. Pháp luật là cơ sở để đảm bảo an toàn xã hội
An toàn xã hội là khi con người được yên ổn trong sinh hoạt hằng ngày, trong
lao động, học tập, nghỉ ngơi, tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm,…
khơng bị xâm hại. Pháp luật có sự tác động mạnh mẽ, toàn diện tới xã hội, bảo đảm
an toàn xã hội không bị xâm hại hay phá vỡ từ các thế lực thù địch, ngăn cấm
những hành vi gây mất an ninh chính trị, trật tự, quy định các biện pháp trừng phạt
3

Xem thêm: Điều 19, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, truy cập đường dẫn: Luật Hơn nhân và gia đình 2014

6

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99

h


37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

đối với những chủ thể xâm hại tới an toàn xã hội. Chỉ khi đất nước được ổn định,
khơng có bạo động chính trị hay xung đột vũ trang, người dân mới được sống và
làm việc trong một môi trường an tồn, khơng bị xâm phạm.
Hiện nay, sự phát triển của Internet đã đem tới khơng ít thách thức và nguy
hiểm, làm gia tăng sự quan trọng của vai trò của pháp luật trong việc đảm bảo an
toàn xã hội. Các thế lực thù địch có thể sử dụng diễn biến hịa bình, lợi dụng sự
thiếu hiểu biết của người dân khi sử dụng các nền tảng mạng xã hội để tuyên truyền
nội dung chống phá Đảng và Nhà nước, gây mất an ninh và gia tăng nguy cơ bạo
động. Vì vậy, trong thời kỳ này, ngồi việc gìn giữ trật tự an toàn xã hội, cần ngăn
chặn sớm những nguy cơ đến từ nhiều con đường khác nhau, với những thủ đoạn
thâm độc hơn, đặc biệt là trên không gian mạng. Pháp luật của Việt Nam đã áp
dụng Luật An ninh Mạng để ngăn chặn những hành vi xâm hại tới an toàn xã hội,
đảm bảo cho sự ổn định của đất nước và trong cuộc sống của người dân.
Ví dụ: Khoản 1, Điều 24, Chương IV: Hoạt động bảo vệ an ninh mạng, Luật
An ninh mạng năm 2018: “Kiểm tra an ninh mạng đối với hệ thống thông tin của
cơ quan, tổ chức không thuộc Danh mục hệ thống thông tin quan trọng về an ninh
quốc gia trong trường hợp sau: a) Khi có hành vi vi phạm pháp luật về an ninh
mạng xâm phạm an ninh quốc gia hoặc gây tổn hại nghiêm trọng trật tự, an tồn xã
hội; b) Khi có đề nghị của chủ quản hệ thống thông tin.”4 Nhà nước đã đưa ra bộ

luật an ninh mạng phù hợp với tình hình phát triển của xã hội trong thời kỳ mới, tuy
nhiên vẫn chậm hơn so với thế giới và cần có thêm sự sửa đổi và bổ sung để bộ luật
thêm phần hoàn thiện, bao quát hơn.

2.3. Pháp luật là cơ sở để giải quyết các tranh chấp
trong xã hội
Pháp luật là các chuẩn mực chung, có hiệu quả nhất để các cá nhân, tổ chức
trong xã hội tự giải quyết các tranh chấp trong đời sống, là căn cứ để phân định
đúng sai giữa các bên. Xã hội ngày càng phát triển thì những tranh chấp và mâu
thuẫn ngày càng phát sinh thêm nhiều, vì thế cần tới pháp luật để quy định thẩm
quyền, trình tự, thủ tục để giải quyết các tranh chấp trong đời sống một cách vừa
công bằng, vừa thấu tình, đạt lý, đảm bảo tính cơng minh của pháp luật.
Trong những năm gần đây, số lượng các vụ tranh chấp xã hội được hịa giải
thành cơng đã gia tăng đáng kể. Theo trang Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam,
“Trong 6 tháng đầu năm 2021, toàn thành phố Hà Nội đã hồ giải thành cơng
1.577/1.953 vụ việc, đạt tỉ lệ 80,75%, nhờ đó góp phần bảo đảm an ninh chính trị,
Xem thêm: Điều 24, Luật An ninh mạng năm 2018. Truy cập đường dẫn: />4

7

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99

h


37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

trật tự an toàn xã hội các địa bàn dân cư”5, điều đó cho thấy sự hiệu quả của các bộ
luật giải quyết các tranh chấp xã hội. Trong quá trình hiện đại hóa đất nước, cần
duy trì và phát huy những giá trị mà các bộ luật cũ đã tạo ra, đồng thời sửa đổi và

phát triển thêm những điều luật mới, đảm bảo tính cơng bằng và nghiêm minh
trong việc hòa giải, đem lại trật tự cho đời sống xã hội của người dân.

2.4. Pháp luật là phương tiện bảo đảm và bảo vệ quyền
con người
Quyền con người là khả năng được tự do lựa chọn hành động, cách thức và
mức độ thể hiện thái độ, cũng như hành động theo ý mình, khơng bị hạn chế, ràng
buộc hay cấm đốn vơ lý. “Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Tạo
hóa ban cho họ những quyền khơng ai có thể xâm phạm được; trong những quyền
ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền được mưu cầu hạnh phúc.”6 Quyền
con người là giá trị chung đã được tồn thế giới cơng nhận. Pháp luật quy định
trách nhiệm của nhà nước cũng như toàn xã hội trong việc bảo vệ và bảo đảm cho
các quyền con người được hiện thực hóa. Tuy nhiên, quyền con người và tự do các
nhân cũng cần phải có điểm dừng, không thể được hiểu là ai muốn làm gì thì làm.
Quyền tự do của mỗi cá nhân ln bị giới hạn bởi quyền tự do của cá nhân khác, và
pháp luật là phương tiện để mỗi cá nhân phải bị ràng buộc với cá nhân khác và với
xã hội, để mỗi cá nhân có thể làm những điều mà pháp luật không hạn chế, nhưng
không gây hại cho người khác hay cho cộng đồng.
Khoản 1, Điều 14 của Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
năm 2013 đã quy định rằng: “Ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các
quyền con người, quyền cơng dân về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội
được cơng nhận, tơn trọng, bảo vệ, bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật.”7 Quyền
con người được Nhà nước đảm bảo và bảo vệ bằng pháp luật, gắn liền với quyền
công dân của mỗi người. Tuy nhiên, công tác tổ chức thi hành pháp luật chưa được
đầu tư đúng mức và đủ mạnh để thực thi hiệu quả quyền con người trong mọi lĩnh
vực hiện nay. Công tác phổ biến pháp luật về quyền con người còn có nhiều hạn
chế, và những hành vi vi phạm quyền con người qua không gian mạng như đánh
cắp thông tin, xâm phạm bí mật đời tư,... đang có xu hướng gia tăng. Vì thế, cần
chú trọng và đẩy mạnh sự phát triển của vai trò của pháp luật trong việc bảo đảm
quyền con người cho mỗi cơng dân, giữ gìn trật tự an toàn xã hội.

Xem thêm: Vy Thảo, Hoà giải thành công hơn 80% vụ việc mâu thuẫn tại cơ sở, Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt
Nam, đăng ngày 06/07/2021, truy cập ngày 03/01/2022. Truy cập đường dẫn: Hịa giải thành cơng hơn 80% vụ việc
mâu thuẫn tại cơ sở
6
Thomas Jefferson, Tuyên ngôn Độc lập Hoa Kỳ, Quốc hội Lục địa lần thứ hai tại Pennsylvania, 04/07/1776
7
Xem thêm: Điều 14, Hiến pháp năm 2013. Truy cập đường dẫn: Hiến pháp năm 2013
5

8

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99

h


37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99

h


37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99

h

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99

h


37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99

h


37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66

37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99