Bệnh tả hiện nay có thể bị
xâm nhập ngoại lai
Có sự khác biệt giữa phẩy khuẩn tả hiện nay và những
năm trước
Trải qua mấy đợt dịch nhưng kết quả vẫn là chủng này.
Như vậy bệnh tả hiện nay không phải do chủng trước đây
bùng phát lại mà hoàn toàn là một chủng khác. Vấn đề đặt
ra cho các nhà khoa học hiện nay là týp huyết thanh
Ogawa từ đâu đến?
cũng xảy ra dịch tả vào năm ngoái, các chuyên gia dịch tễ
đang đề xuất nghiên cứu xem có mối liên hệ nào giữa
phẩy khuẩn tả gây bệnh ở các nước xung quanh và Việt
Nam, vì hiện nay sự giao lưu quốc tế là rất lớn, sự xâm
nhập của vi khuẩn bên ngoài vào là rất có thể và chúng sẽ
gây bệnh nếu có được một môi trường thuận lợi. Đồng
thời cũng sẽ tiếp tục nghiên cứu về độc lực của phẩy
khuẩn tả vì hiện nay diễn biến lâm sàng của bệnh rất
nhanh và điển hình.
Khác nhau về mặt kháng nguyên nhưng không khác
nhau về độc lực
Qua các kết quả nghiên cứu lâm sàng của bệnh nhân tả và
các kết quả nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, PGS.TS.
Nguyễn Trần Hiển cho biết, giữa týp huyết thanh tả Inaba
và Ogawa không có sự khác biệt về độc lực tuy chúng
khác nhau về mặt kháng nguyên.
Phẩy khuẩn tả (Vibrio cholerae) nhóm huyết thanh O1
bao gồm 2 týp sinh học cổ điển và El Tor, mỗi týp sinh
học cổ điển gồm có các týp huyết thanh như Inaba,
Ogawa và Hikojima nhưng Hikojima là týp huyết thanh ít
gặp. Hình ảnh lâm sàng của bệnh tả do các týp gây ra
thường tương tự nhau vì chúng cùng tạo ra độc tố ruột
như nhau. Bên cạnh đó thì nhóm huyết thanh O139 của
Vibrio cholerae cũng làm xuất hiện một số điểm dịch ở
các quốc gia khác. Hiện nay týp sinh học El Tor là phổ
biến ở các vụ dịch tả trên thế giới. Biểu hiện của 2 týp
huyết thanh Inaba và Ogawa là tình trạng nhiễm khuẩn
cấp tính đường tiêu hoá, khởi phát đột ngột. Người bệnh
không có cảm giác đau bụng nhiều nhưng đi ngoài nhiều
lần và phân toàn nước. Một số người có cảm giác nôn.
Nếu không được điều trị, bù dịch kịp thời cơ thể sẽ mất
nước nhanh chóng, nhiễm độc axít, trụy mạch, hạ huyết
áp, hạ đường huyết và suy giảm chức năng thận. Những
bệnh nhân nặng nếu không được điều trị sẽ tử vong
nhanh trong vòng vài giờ.Những người thiếu axít dịch vị
có nguy cơ mắc bệnh cao, trong khi trẻ đang bú mẹ thì
được bảo vệ. Sau khi nhiễm khuẩn lâm sàng ban đầu do
Vibrio cholerae O1 týp sinh học cổ điển sẽ tạo ra kháng
thể với týp sinh học cổ điển và týp sinh học El Tor, nhưng
nếu nhiễm khuẩn lâm sàng ban đầu do týp El Tor thì chỉ
bảo vệ được týp này mà thôi. Những nhiễm khuẩn ở
chủng O1 không có khả năng bảo vệ đối với chủng O139
và ngược lại.
Việt Nam sắp sản xuất vaccin tả thế hệ mới
Các chuyên gia dịch tễ cho biết, ổ chứa phẩy khuẩn tả có
sự tồn tại trong môi trường của các loài động vật thuỷ
sinh và các động vật phù du sống trong nước mặn và các
vùng cửa sông. Những loài thuỷ sinh sống ở vùng cửa
sông, ven biển có khả năng tồn tại ổ chứa thiên nhiên của
Vibrio cholerae týp huyết thanh Inaba. Hiện nay nhiều
mẫu xét nghiệm của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương lấy
ở cống thoát nước, ao, hồ, sông tại những khu vực có
bệnh nhân tả thấy phẩy khuẩn tả (Hà Nội, Thanh Hoá, Hà
Tây). TS. Hiển cho biết khi nước bề mặt bị nhiễm phẩy
khuẩn tả sẽ rất khó kiểm soát, ở sông thì phẩy khuẩn sẽ
khuếch tán theo dòng chảy. Hiện tại một số ao ở Thanh
Hóa, người ta cắm biển báo có phẩy khuẩn tả nhưng khi
mùa mưa đến nước tràn bờ thì cũng không thể kiểm soát
được mức độ loang ra của phẩy khuẩn tả đến đâu.
Theo TS. Nguyễn Huy Nga, Cục trưởng Cục Y tế dự
phòng- môi trường, Bộ Y tế thì tình trạng không có nhà
vệ sinh hay xả nước nhà vệ sinh ra thẳng cống rãnh đang
là nguyên nhân làm ô nhiễm trầm trọng nước bề mặt. Các
ao hồ ở nông thôn, sông ở thành thị hiện nay đã trở thành
những nơi chứa nước thải, nguy cơ tiêu chảy cấp trong đó
có nguyên nhân do tả sẽ rất trầm trọng nếu người dân
không thực hiện tốt ăn chín, uống sôi, rửa sạch tay trước
khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
TS. Nguyễn Trần Hiển cho biết, để nâng cao hơn hiệu lực
phòng bệnh của vaccin tả hiện nay (chỉ có độ miễn dịch
khoảng 60%), Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương sẽ cùng
Công ty vaccin và sinh phẩm số 1 sản xuất vaccin tả thế
hệ mới có khả năng phòng bệnh tới trên 90%. Hiện công
nghệ sản xuất vaccin đã có và việc ra đời thế hệ vaccin
này chỉ còn là thời gian