để đạt điểm cao môn văn

ĐỂ ĐẠT ĐIỂM CAO MÔN VĂN
•
•
•
TS. Trịnh Thu Tuyết, giáo viên chuyên Văn, trường THPT Chu Văn An
"Môn Ngữ văn là một trong những môn thi mang đặc trưng về khoa
học xã hội, ngoài kiến thức học trên lớp, các thí sinh cần hiểu rộng,
biết nhiều các kiến thức thực tế của xã hội. Làm sao để kết hợp
nhuần nhuyễn những kiến thức đó cùng với kỹ năng làm bài để đạt
điểm cao ".
TS Trịnh Thu Tuyết, giáo viên chuyên Văn, trường THPT Chu Văn An đã
đưa ra một vài gợi ý giúp thí sinh ôn luyện hiệu quả, và đây thực sự là
những chia sẻ rất quý báu cho các sĩ tử thi ĐH khối C và D.
• Tổng hợp kiến thức theo vấn đề.
Cùng với tâm lý lo lắng, hồi hộp khi gần đến ngày thi, các thí sinh thường
mắc phải việc học ôm đồm. Vì vậy, thí sinh thường không tự tin và trở nên
hoang mang bởi lượng kiến thức phải ôn lại quá nhiều.

Theo cô Tuyết, điều quan trọng nhất vẫn là nắm chắc kiến thức, đặc biệt,
không hiểu nhầm hoặc hiểu sai về tác phẩm. Từ đó, các thí sinh có thể hệ
thống hóa kiến thức theo các giá trị nội dung, nghệ thuật của mỗi tác
phẩm.

Ví dụ: Tư tưởng nhân đạo trong Hai đứa trẻ, Đời thừa, Chí Phèo, Vợ
chồng A Phủ,Vợ nhặt, Chiếc thuyền ngoài xa; khuynh hướng sử thi, cảm
hứng lãng mạn, chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong Rừng xà nu, Những
đứa con trong gia đình; chất cổ điển và hiện đại trong thơ Hồ Chí Minh

Cô Tuyết cũng nhấn mạnh: ôn theo vấn đề như vậy, các thí sinh vừa nhớ
được tác phẩm, vừa có thể tiếp cận với những vấn đề cơ bản nhất trong
mỗi tác phẩm có thể xuất hện trong đề thi.

Ngoài ra, thí sinh cần thống kê thời gian và bối cảnh các tác phẩm ra đời,
điều đó sẽ giúp cho việc viết bài của các em có sự chính xác và cảm xúc
hơn.
• “Mẹo” để đạt điểm tối đa ở các phần thi.
Mỗi phần thi có những đặc trưng riêng, yêu cầu những kỹ năng khác nhau,
chính vì thế, cách viết cho mỗi phần cũng khác.

Chia sẻ về cách làm tốt từng phần trong bài thi môn Ngữ văn, cô Tuyết đã
phân tích rất rõ ràng và cụ thể đối với từng đối tượng.

Với câu hỏi 2 điểm, có yêu cầu tái hiện kiến thức về giai đoạn văn học, các
giá trị cụ thể về nội dung hoặc nghệ thuật của tác phẩm, những vấn đề về
tác giả Câu hỏi này đòi hỏi các sĩ tử có khả năng ghi nhớ, phân tích, cảm
nhận, đánh giá kiến thức.

Để thể hiện trong một đoạn văn ngắn gọn, hàm súc, mạch lạc, thí sinh có
thể viết theo cấu trúc tổng- phân - hợp hoặc diễn dịch.

Câu nghị luận xã hội chiếm 3 điểm trong toàn bài thi lại hướng tới yêu cầu
trình bày suy nghĩ, cảm xúc về một tư tưởng đạo lí hoặc một hiện tượng xã
hội. Để làm tốt câu hỏi này, thí sinh cần xác định chính xác vấn đề cần nghị
luận.

Cấu trúc trong phần thi này cần phải có đó là: giải thích các khái niệm có
thể xuất hiện trong vấn đề, lí giải, chứng minh và bàn luận vấn đề một cách
thấu đáo, toàn diện ở nhiều góc độ, nhiều cách nhìn. Thí sinh cần lưu ý
đưa thêm ví dụ để chứng minh và giúp bài viết sinh động hơn. Yêu cầu bài
viết cần mạch lạc, logic, và nhất là phải chân thành.

Cuối cùng là câu “giữ” nhiều điểm nhất trong bài thi, câu nghị luận văn học.
Câu hỏi này có thể yêu cầu phân tích, cảm nhận về một giá trị nào đó của
tác phẩm, hoặc nội dung, hoặc nghệ thuật, ví dụ: tư tưởng nhân đạo, tình
huống nghệ thuật, chất thơ ; có thể xuất hiện dạng bài so sánh hai nhân
vật, hai đoạn văn/ thơ, hai chi tiết nghệ thuật

Vì vậy, thí sinh cần xác định đúng dạng bài, đúng vấn đề. Đặc biệt, cần
hình thành dàn ý sơ lược theo yêu cầu đã được định hướng trong đề bài.
Đây là lúc thí sinh cần huy động kiến thức đã ôn tập trong nhiều tác phẩm,
đặc biệt là tác phẩm nằm trong đề thi.

Ngoài ra, thêm những ví dụ ở tác phẩm khác nhằm so sánh để bài viết đạt
điểm cao hơn. Để có một bài viết sâu sắc, thí sinh phải vận dụng những kĩ
năng phù hợp để triển khai ý, nghị luận sắc sảo theo nội dung có trong vấn
đề đã xác định.

Khác với những môn thi khác, môn Ngữ văn cần căn chỉnh thời gian thật
chính xác, tránh trường hợp câu ít điểm viết dài, câu nhiều điểm viết ngắn
vì không kịp thời gian.

Thí sinh có 180 phút làm bài thi, cần dành ra 10 phút cho việc đọc và phân
tích đề. Đối với mỗi câu có thể chia như sau: dành 20 phút cho câu 1, 50
phút cho câu 2 và ít nhất 100 phút cho câu nghị luận văn học 5 điểm.
• Ba bước khiến môn Văn trở nên “nhàn” hơn
Trả lời phỏng vấn trên tờ QĐND, TS Trịnh Thu Tuyết, giáo viên chuyên
Văn, trường THPT Chu Văn An đã đưa ra một vài gợi ý giúp thí sinh ôn
luyện hiệu quả, và đây thực sự là những chia sẻ rất quý báu cho các sĩ tử
thi ĐH khối C và D.
Thời gian này, thí sinh chịu áp lực rất lớn từ khối lượng kiến thức của 6
môn thi tốt nghiệp. Kiểu học “nhồi nhét” sẽ không mang lại hiệu quả. Do

đó, mỗi ngày học sinh chỉ cần tập trung ôn luyện trong 1 giờ đồng hồ theo
đúng phương pháp, sẽ khiến cho việc họcmôn Văn trở nên “nhàn” hơn.
Trong phần riêng, các em chỉ được phép lựa chọn một trong hai câu nghị
luận văn học 5 điểm. Kiến thức trong đề thi tốt nghiệp THPT chủ yếu nằm
ở chương trình lớp 12, thực chất gồm 16 bài giảng văn. Nếu đã có sự tích
lũy trong cả năm học, thời gian ôn thi cuối năm, các em chỉ cần dành cho
mỗi bài khoảng 1 tiếng là có thể hệ thống hóa những kiến thức cơ bản
nhất.
Trước hết, thí sinh đọc lại một vài lượt văn bản tác phẩm trong sách giáo
khoa (phải thuộc thơ và thuộc những dẫn chứng quan trọng trong tác
phẩm văn xuôi); đọc 1 đến 2 lần phần bài giảng đã ghi chép trong vở giảng
văn.
Sau đó, tự mình tái hiện lại toàn bộ cấu trúc bài giảng văn ra nháp (cảm
hứng chủ đạo, những giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm, các luận
điểm chính…).
Cuối cùng, mở vở đối chiếu, bổ sung, điều chỉnh những kiến thức còn
thiếu. Nếu việc học diễn ra một cách nghiêm túc, học sinh có thể ghi nhớ
tác phẩm trong 1 giờ đồng hồ.
Những lỗi cơ bản thí sinh hay mắc phải trong phần thi này là phân tích thơ
như diễn xuôi và phân tích văn xuôi biến thành tóm tắt ý, kể chuyện. Vì
vậy, thí sinh cần đặc biệt lưu ý (trong thơ) đến yếu tố hình thức như từ
ngữ, hình ảnh, vần, thanh, nhịp điệu, các biện pháp tu từ… để tìm ra
những nội dung cảm xúc ẩn chứa bên trong.
Với văn xuôi là các vấn đề về tình huống, nhân vật, ý nghĩa các chi tiết
mang tính biểu tượng; các giá trị nội dung của tác phẩm như tư tưởng
nhân đạo, khuynh hướng sử thi, cảm hứng lãng mạn…
Ở phần thi riêng, hai đề chọn một thường sẽ có sự xuất hiện toàn diện của
hai câu hỏi về văn xuôi và thơ, vì thế, học sinh thường sai lầm khi chọn
“học tủ” hoặc văn xuôi, hoặc thơ. Đó là một việc làm mạo hiểm và các em
đã tự làm mất đi cơ hội đảm bảo làm bài tốt trong kỳ thi.

Giai đoạn này, thí sinh rất dễ bị “ngộp” trong kiến thức, do đó, không chỉ
học mà nghỉ ngơi cũng cần có khoa học. Trong điều kiện gấp rút về thời
gian, việc học xen kẽ các môn khác, thay đổi kiến thức ôn tập cũng là một
hình thức thư giãn.