phần 1 miễn dịch chương 1 đại cương về miễn dịch miễn dịch không đặc hiệu và miễn dịch đặc hiệu

1
Phần một: MIỄN DỊCH
Chƣơng I
ĐẠI CƢƠNG VỀ MIỄN DỊCH
MIỄN DỊCH KHÔNG ĐẶC HIỆU VÀ MIỄN DỊCH ĐẶC HIỆU
Mục đích – yêu cầu:
 
 

 Li

Số tiết lên lớp: 4
Bảng phân chia thời lƣợng
STT
NỘI DUNG
SỐ TIẾT
1

1
2
Min dc hiu
1
3
Min dc hiu
1
4
 
1
Trọng tâm bài giảng:
 

 
Nội dung bài giảng
1.1. Khái niệm về miễn dịch: [3 tr 1]
 
 và các mô  
.
Có 2 h thng min dch hoc lp và phi hp v bo v :
 H thng min dc hiu
 H thng min dc hiu
1.2. Miễn dịch không đặc hiệu [3 tr 3]
1.2.1. Các cơ chế bảo vệ cơ thể của miễn dịch không đặc hiệu:
 
 
 

2
Ví dụ
(1) S giãn mch và tính thm ca m
Hóa chc gii phó

ính thm  các mao mng thoát dch giàu
p vùng b t 
(2) S ng thc bào: Neutrophil và i thc bà
mc bào 
1.2.2. Các yếu tố thể dịch và tế bào chính của miễn dịch không đặc hiệu:
1.2.2.1. Các thành phần dịch thể của miễn dịch không đặc hiệu:
 Lysozym
 
 Interferon (IFN): 
- và IFN-

-)
Ví dụ:              
               
interleukin 1
 là 1 nhóm protein huyó kh 
dit   , là  c bào do hi ng opsonization 
ng phn ng viêm và áp ng min dch.
1.2.2.2. Các thành phần tế bào của miễn dịch không đặc hiệu:
 
 st
 
 
1.3. Miễn dịch đặc hiệu: [3 tr 6]
Là mt h chn bic các vt l c hiu, làm bng, trung hòa
hoc tiêu hy chúng.
1.3.1. Ba thuộc tính cơ bản của miễn dịch đặc hiệu:
 Tính phân bit cu trúc bn thân và ngoi lai
 Tíc hiu
 Trí nh min dch
1.3.2. Hai loại đáp ứng miễn dịch:
 áp ng min dch th dch
 áp ng min dch qua trung gian t bào

3
1.3.3. Các yếu tố thể dịch và tế bào chính của miễn dịch đặc hiệu:
1.3.3.1. Các thành phần dịch thể của miễn dịch đặc hiệu:
 
 
1.3.3.2. Các thành phần tế bào của miễn dịch đặc hiệu:
 áp ng min dch th dch

 áp ng min dch qua trung
gian 
Câu hỏi thảo luận
Câu 1: ?
Câu 2: 
Câu 3: 
Câu 4: Nêu ví 
Câu 5        

Câu 6: 
Câu 7:  
Câu hỏi ôn tập
xâm

A. 
B. Virut
C. 
D. 
không thuộc 
A. Immunoglobulin
B. o
C. 
D. Da, màng nhày

A. 
B. 
C. 
D. 
tgiúp:

4
A. C
B. 
C. 
D. 
không phải 
A. Kg Histamin
B. 
 
C. 
D. 

A. 
B. 
C. -interferon
D. 
không phải 
A. 
B. Tín
C. 
D. 






ymphokin:
A. immunoglobulin
B. histamin

C. interleukin-2
D. serotonin

Câu 10: Lymphokin :

n






5
Chƣơng II
KHÁNG NGUYÊN – KHÁNG THỂ
Mục đích – yêu cầu:
 Kháng nguyên:
 Trình bày 
 
 

 :
  
 

Số tiết lên lớp: 4
Bảng phân chia thời lƣợng
STT
NỘI DUNG
SỐ TIẾT

1
Kháng nguyên
1
2

1
3
 
1
4

1
Trọng tâm bài giảng:
 
 
 
Nội dung bài giảng
2.1. Kháng nguyên [3 tr 21]
2.1.1. Khái niệm:
Khái niệm:        

kháng nguyên là protein hay polysaccharide.
Mi kháng nguyên có nhiu v trí epitope khá gn kt vi kháng th



6
2.1.2. Các đặc điểm kháng nguyên:
 Khối lƣợng phân tử lớn     
 

 Cấu trúc phân tử phức tạp
 ng nguyên
2.1.3. Nguồn gốc kháng nguyên:
 Kháng nguyên ngoại sinh 

 Kháng nguyên nội sinh 
n hób

2.1.4. Hapten:


 

Ví dụ
2.1.5. Epitop:
L


2.2. Kháng thể [3 tr 27]
2.2.1.Khái niệm:
 glycoprotein), do
các t bào lympho B ào 

á
2.2.2. Cấu trúc cơ bản của kháng thể: 
 2 chuỗi nặng (H: heavy) 
H
và V
H

 2 chuỗi nhẹ (L: light)     
L
 



7

Hình 2.1: Cấu trúc kháng thể
2.2.3. Tính đặc hiệu kháng nguyên:
Epitop khánV
H
và V
L
, là
 kháng nguyên 
2.2.4. Kháng thể đơn dòng và đa dòng:
 Kháng th t vc hiu
 : 
2.2.5. Thuộc tính sinh học của các lớp globulin miễn dịch:
2.2.5.1. IgG
 
 
 Opsonin hóa
 
 
 
 
2.2.5.2. IgA
 

 
 
2.2.5.3. IgM
 
 
 

8
2.2.5.4. IgD
  
2.2.5.5. IgE
 
 
2.3. Sự kết hợp kháng nguyên – kháng thể
2.3.1. Các đặc điểm liên quan đến quá trình nhận diện kháng nguyên:
 


 Tính đặc hiệu:      
 
-
 Tính đa dạng: 
9
)
 
này no


 Ái lực và ái tính: 





2.3.2. Các đặc điểm liên quan đến chức năng hiệu quả:


nhau.
Câu hỏi thảo luận
Câu 1: Kháng nguyên là gì?
Câu 2: 
Câu 3: 


9
Câu 4: 
ph
Câu 5: 
kháng nguyên khác nhau?
Câu 6: 
Câu hỏi ôn tập
Câu 1: Kháng nguyên là:
A. 
B. 
C. 
D. 
sai:
A.  kháng nguyên
B. Kháng nguyên 
do 
C. 



D. 
Câu 3
A. 


B.  

C. 
D. 

không đúng 
A. Có tính gây mi
B. 
C. 
D. 

A.  hau
B. 


10
C. 
D. 
 
  

A.    kháng nguyên
B.    kháng nguyên

C.    
D.    kháng nguyên

A. IgE, IgD, IgG, IgA
B. IgE, IgD, IgG
C. IgE, IgD, IgG, IgA, Ig M
D. IgE, IgD, IgA, Ig M
:
1. IgG

2. IgD

3. IgM

4. IgE
 lympho B
A. 1-III; 2-IV; 3-II; 4-I
B. 1-IV; 2-III; 3-II; 4-I
C. 1-III; 2-IV; 3-I; 4-II
D. 1-I; 2-II; 3-III; 4-IV
không phải 
A. 
B. kháng nguyên
C. 
D.  








A. IgM
B. IgA

11
C. IgG




A. IgG


D. IgM
E. IgD

A. glycoprotein
B. albumin
C. globulin
D. lipoprotein
























12


A. IgG
B. IgM
C. IgA
D. IgE
E. IgD
Câu 18












E. B và D


















13














Câu 24: Kh


in











14
Chƣơng III
SỰ HÌNH THÀNH ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH
Mục đích – yêu cầu:
 
 
 

Số tiết lên lớp: 4
Bảng phân chia thời lƣợng
STT
NỘI DUNG
SỐ TIẾT
1

1,5
2
 
1,5
3

1
Trọng tâm bài giảng:
 
 
 
Nội dung bài giảng
3.1. Quá trình hình thành đáp ứng miễn dịch thể dịch [3 tr 69]



Kháng nguyên cáng ngu
à      
ngoi bào.


 
 

 liên kkháng nguyên
 
 

15

Hình 3.1: Các pha của đáp ứng miễn dịch dịch thể
3.2. Quá trình hình thành đáp ứng miễn dịch qua trung gian tế bào [3 tr 67]

(APC)
t bà b
nhim virus, vi khun hoc các ký sinh trong t bào, c các t bà không bình
ng hoc các t bàà các t bào ca mô l c cy ghép.
Bƣớc 1: Xử lý kháng nguyên: là quá trình hóa dáng protein l (virus, t bào ung
) thành cán peptid các t bào APC
Bƣớc 2: Trình diện kháng nguyên: là quá trình cán peptid gây min dch
trc liên kt có chn lc vi phân t protein MHC và phc nàc biu l trên b
mt t bà t bào T nhn din
 Trường hợp 1
u l trên b mt t bà t bào TCD8 nhn

din
 Trường hợp 2
u l trên b mt t bà t bào TCD4 nhn
din
Bƣớc 3: kháng nguyên


16

H
 
hóa T
H

C
,
lympho B

Hình 3.2: Quá trình biệt hóa của các tế bào lympho T
Hong ca t bào T:
   
H
            các


 
C


 











17
3.3. Tƣơng tác giữa các tế bào miễn dịch trong đáp ứng miễn dịch đặc hiệu

Hình 3.3: Sự tương tác giữa các tế bào miễn dịch
Câu hỏi thảo luận
Câu 1: 

Câu 2: 
Câu 3: 
Câu 4: 
Câu 5
Câu 6
Câu hỏi ôn tập


A. 
B. 
C.  
D. 
sai:

A. 
B. 

18
C. 

D. 
Câu 3sai
A. Các  T 
hóa
B. 
C. Ckháng 
D. 

A. 

B. 


C. 
D.  

 

A. bào
B. 
C. 
D. 
 m 
nó , vì:

A. 
B. 
C. 
D. 


A.  ý trên
B. 
C. 

D. 

19


A. 
B. 
C. Tiêm chích
D. 
Câu 9:  bào 

A. 

B. 
C. 


D. 

A. 

B. 
C. Các lympho bào B và T
D. 
không tham gia 

A. 
B. Các lympho bào T
C.  
D. 
Câu 12: 

A. 
B. 
C. Cá
D. 

A. Hai trong ba ý trên
B. 
C.  
D. 

20
ác kháng nguyên 

A. Peptid - - - receptor CD4 và CD8
B. - - - receptor CD4 và CD8
C. - - - receptor CD4 và CD8
D. 
Câu 15:

























vaccine






21






















22
Phần hai: CÔNG NGHỆ SINH HỌC ỨNG DỤNG TRONG
SẢN XUẤT DƢỢC PHẨM
Chƣơng I
CƠ SỞ CÔNG NGHỆ SINH HỌC ỨNG DỤNG TRONG SẢN XUẤT
DƢỢC PHẨM
Mục đích – yêu cầu:
 
 
 
 
 
Số tiết lên lớp: 4
Bảng phân chia thời lƣợng
STT
NỘI DUNG
SỐ TIẾT
1
Công ngh
1,5
2


1
3

1
4

0,5
Trọng tâm bài giảng:
 
gen
 

Nội dung bài giảng
1.1. Công nghệ lên men vi sinh vật [2 tr 26]



1.1.1. Công thức chung về phƣơng trình lên men:
ng + V V 



23
1.1.2. Các hình thức lên men:
 
 
 
 
1.1.3. Quá trình sản xuất dƣợc phẩm bằng phƣơng pháp lên men vi sinh vật

gồm 4 giai đoạn chính:
 La chng thích hp
 Tuyn chn ging v
 Lên men   t
 Thu nhn và tinh ch 
1.1.4. Môi trƣờng lên men
1.1.4.1. Thành phần nuôi cấy:
 Ngun Carbon
 Ngu
 Ngun khoáng: K, P, Ca, Mg, Fe
 Ngun khoáng: Co
 Các vitamin
 Cht kích thíng:2,4D;
 -naptylacetic acid
1.1.4.2. Điều kiện nuôi cấy:
 Nhi
 pH
1.1.5. Các nguồn nguyên liệu chủ yếu của công nghệ lên men:
 Nguồn nguyên liệu từ nông nghiệp
 

 Nguồn nguyên liệu từ lâm nghiệp

 Nguồn nguyên liệu từ công nghiệp

 Nguồn rác đô thị, bùn, nƣớc cống



24

1.1.6. Giống vi sinh vật
1.1.6.1. Yêu cầu chất lƣợng giống:
 To ra  chính vt cao,  ph ít
 Phát trin tt trên các ngun nguyên liu r tin
 Sau lên men d tách sn phm ra khi sinh khi
 Phi là chng  thun khit
 Có kh ích ng và sinh sn mnh
 Thi gian lên men ngn, hiu sut cao
 D bo qun, bo tc tính di truyn trong sut thi gian
bo qun và s dng
1.1.6.2. Nguồn giống vi sinh vật
 Phân lập từ nguồn tự nhiên     
P    


 Nguồn giống từ ngân hàng giống hoặc bảo tồn giống: chu
kin và ng thích h kích hot giào
sn xut
 Nguồn giống sẵn có từ các cơ sở sản xuất:
B1: phân lp l 
B
B
B 
 
1.1.6.3. Các biện pháp nâng cao chất lƣợng giống
 K thut bin
 K thut dung hp t bào
 
1.1.6.4. Sơ đồ tổng quát quá trình nhân giống vi sinh vật cho sản xuất:
 Giai đoạn nhân giống trong phòng thí nghiệm: Ging 

c bo qun trên  th   ng cp
ng lng

25
 Giai đoạn nhân giống phân xƣởng: Thu nhn ging c
 Nhân ging cp 4,5,6 trong thit b lên men có cánh
khuy bng thép không r
1.1.7. Các giai đoạn lên men
1.1.7.1. Cấp không khí vô trùng
     

1.1.7.2. Khử trùng môi trƣờng trƣớc khi lên men
 Khử trùng trực tiếp bằng nhiệt      
          
 

 Khử trùng liên tục bằng hơi nƣớc quá nhiệt: không gây bin tính
các thành phn cng nuôi cy vì thi gian tip xúc nhit
ngn
1.1.7.3. Quá trình sục khí:
Cung cp O
2
cho 1 s quá trình oxy hóay nhanh quá trình làm thoát
CO
2
và các khí c hi ra khi môi trng
1.1.7.4. Khuấy trộn:

 Các bt khí có th


2
ng nhi
1.1.8. Thu nhận và tinh chế sản phẩm
     
    
1.2. Công nghệ tế bào (công nghệ nuôi cấy tế bào động vật) [4 tr 191]
1.2.1. Cách tạo dòng tế bào bất tử sử dụng trong công nghệ tế bào:
 
 
Ví dụ: 
-