Đề tài: "Phân tích tình hình tài chính thông qua hệ thống báo cáo tài chính kế toán và các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty XNK THIẾT BỊ ĐIỆN ẢNH - TRUYỀN HÌNH”. pdf

Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


1

Lời nói đầu

Trong nền kinh tế thị trờng, mỗi doanh nghiệp là một tế bào kinh tế, là
một đơn vị hạch toán độc lập, tiến hành quá trình sản xuất kinh doanh để tạo
ra các sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội
nhằm thực hiện các mục tiêu về lợi nhuận. Tối đa hoá lợi nhuận là kim chỉ
nam cho mọi hoạt động của doanh nghiệp. Muốn vậy, doanh nghiệp cần phải
có những quyết sách, chiến lợc phù hợp, kịp thời đối với các hoạt động kinh
tế của mình. Tuy nhiên, trong nền kinh tế thị trờng đa thành phần, nếu chỉ
dựa vào khả năng của mình và bỏ qua sự hỗ trợ của các nguồn lực bên ngoài,
doanh nghiệp khó có thể đứng vững và phát triển đợc.
Phân tích tình hình tài chính là một công việc thờng xuyên và vô cùng
cần thiết không những đối với chủ sở hữu doanh nghiệp mà còn cần thiết đối
với tất cả các đối tợng bên ngoài doanh nghiệp có quan hệ về kinh tế và pháp
lý với doanh nghiệp. Đánh giá đợc đúng thực trạng tài chính, chủ doanh
nghiệp sẽ đa ra đợc các quyết định kinh tế thích hợp, sử dụng một cách tiết
kiệm và có hiệu quả vốn và các nguồn lực; Nhà đầu t có quyết định đúng
đắn với sự lựa chọn đầu t của mình; các chủ nợ đợc đảm bảo về khả năng
thanh toán của doanh nghiệp đối với các khoản cho vay; Nhà cung cấp và
khách hàng đảm bảo đợc việc doanh nghiệp sẽ thực hiện các cam kết đặt ra;
các cơ quan quản lý Nhà nớc có đợc các chính sách để tạo điều kiện thuận
lợi cũng nh hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và đồng thời
kiểm soát đợc hoạt động của doanh nghiệp bằng pháp luật.
Báo cáo tài chính kế toán là sản phẩm cuối cùng của công tác kế toán, tất
cả các thông tin mà kế toán cung cấp đều đợc thể hiện trên báo cáo tài chính

kế toán cuối kỳ của doanh nghiệp. Chính vì vậy mà chúng ta có thể coi hệ
thống báo cáo tài chính kế toán là một tấm gơng phản ánh toàn diện về tình
hình tài chính, khả năng và sức mạnh của một doanh nghiệp tại một thời điểm
nhất định. Do đó, việc trình bày các báo cáo tài chính kế toán một cách trung
thực và khách quan sẽ là điều kiện tiên quyết để phân tích chính xác tình hình
tài chính của doanh nghiệp .
Nhận thức đợc tầm quan trọng của việc phân tích tình hình tài chính và
đánh giá thực trạng tài chính của một doanh nghiệp, trong thời gian thực tập
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


2

tại Công ty XNK
thiết bị điện ảnh - truyền hình

, nhờ có sự giúp đỡ của
giáo viên hớng dẫn và các cán bộ phòng kế toán tài vụ, Ban quản lý của
Công ty, em đã mạnh dạn chọn đề tài: "Phân tích tình hình tài chính thông
qua hệ thống báo cáo tài chính kế toán và các biện pháp nâng cao hiệu
quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty XNK Thiết bị điện ảnh -
truyền hình.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, chuyên đề đợc trình bày với nội dung nh
sau :
Phần I: Lý luận chung về phân tích tình hình tài chính thông qua hệ thống
báo cáo tài chính kế toán trong doanh nghiệp
Phần II:

Phân tích tình hình tài chính của Công ty XNK Thiết bị điện
ảnh - truyền hình chủ yếu thông qua bảng CĐKT và
BCKQKD :
Phần III: Một số kiến nghị và giải pháp đề xuất nhằm cải thiện tình hình tài
chính và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của Công ty XNK
Thiết bị điện ảnh - truyền hình
.









Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


3

Phần I
Lý luận chung về phân tích tình hình tài chính
thông qua hệ thống báo cáo tài chính kế
toán trong doanh nghiệp
&

I. Tài chính doanh nghiệp và sự cần thiết phải phân tích tình
hình tài chính doanh nghiệp.
1. Khái niệm về tài chính doanh nghiệp và các mối quan hệ tài
chính chủ yếu của doanh nghiệp.
1.1. Khái niệm về tài chính doanh nghiệp :
Tài chính doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng không chỉ trong bản thân
doanh nghiệp mà cả trong nền kinh tế, nó là động lực thúc đẩy sự phát triển
của mỗi quốc gia mà tại đây diễn ra quá trình sản xuất kinh doanh : Đầu t,
tiêu thụ và phân phối, trong đó sự tru chuyển của vốn luôn gắn liền với sự vận
động của vật t hàng hoá.
Hoạt động tài chính là một trong những nội dung cơ bản thuộc hoạt động
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm giải quyết các mối quan hệ kinh
tế phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh đợc biểu hiện dới hình thái
tiền tệ. Nói cách khác, trên giác độ kinh doanh vốn, hoạt động tài chính là
những quan hệ tiền tệ gắn trực tiếp với việc tổ chức, huy động, phân phối, sử
dụng và quản lý vốn một cách có hiệu quả.
Để nắm đợc tình hình tài chính của doanh nghiệp mình cũng nh tình
hình tài chính của các đối tợng quan tâm thì việc phân tích tài chính là rất
quan trọng. Thông qua việc phân tích tình hình tài chính, ngời ta có thể sử
dụng thông tin đánh giá tiềm năng, hiệu quả kinh doanh cũng nh rủi ro trong
tơng lai và triển vọng của doanh nghiệp. Bởi vậy, việc phân tích tình hình tài
chính của doanh nghiệp là mối quan tâm của nhiều nhóm đối tợng khác
nhau nh Ban giám đốc (Hội đồng quản trị) các nhà đầu t, các cổ đông, các
chủ nợ, các nhà cho vay tín dụng, nhân viên ngân hàng, các nhà bảo hiểm và
kể cả cơ quan Nhà nớc cũng nh ngời lao động. Mỗi nhóm ngời này có
nhu cầu thông tin khác nhau, do vậy mỗi nhóm có những xu hớng tập trung
vào các khía cạnh riêng trong bức tranh tài chính của một doanh nghiệp.

Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software

For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


4

1.2: Các mối quan hệ tài chính chủ yếu của doanh nghiệp:
Hoạt đônag tài chính của doanh nghiệp rất phức tạp, phong phú và đa
dạng, muốn phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp thì trớc hết phải
hiểu rõ đợc các mối quan hệ tài chính chủ yếu của doanh nghiệp:
1.2.1: Quan hệ giữa doanh nghiệp với Nhà nớc:
Quan hệ này phát sinh dới hình thái tiền tệ, theo hai chiều vận động
ngợc nhau. Đó là: Ngân sách Nhà nớc góp phần hình thành vốn sản xuất
kinh doanh (tuỳ theo mức độ và loại hình sở hữu doanh nghiệp); Ngợc lại
doanh nghiệp phải nộp các khoản thuế, phí, lệ phí theo quy định để hình
thành Ngân sách Nhà nớc.
1.2.2: Quan hệ giữa doanh nghiệp với các tổ chức trung gian tài chính:

Các trung gian tài chính (chủ yếu là ngân hàng ) là cầu nối giữa ngời có
vốn tạm thời nhàn rỗi với ngời cần vốn để đầu t kinh tế. Quan hệ này phát
sinh khi doanh nghiệp đi vay vốn của các tổ chức tín dụng đồng thời trả chi
phí cho việc sử dụng vốn đi vay đó .
1.2.3: Quan hệ giữa doanh nghiệp với thị trờng:
Với t cách là một chủ thể kinh doanh, doanh nghiệp có quan hệ với thị
trờng cung cấp các yếu tố đầu vào và thị trờng phân phối đầu ra.Thông qua
thị trờng, doanh nghiệp có thể xác định nhu cầu sản phẩm và dịch vụ cung
ứng, từ đó doanh nghiệp xác định số tiền đầu t cho kế hoạch sản xuất và tiêu
thụ nhằm thoả mãn nhu cầu xã hội và thu đợc lợi nhuận tối đa với lợng chi
phí bỏ ra thấp nhất , đứng vững và liên tục mở rộng thị trờng trong môi

trờng cạnh tranh khốc liệt.
Trong nền kinh tế thị trờng, ngoài các yếu tố nêu trên, các doanh nghiệp
còn phải tiếp cận với thị trờng vốn. Doanh nghiệp có thể tạo ra đợc nguồn
vốn dài hạn bằng việc phát hành chứng khoán nh kỳ phiếu, cổ phiếu, đồng
thời có thể kinh doanh chứng khoán để kiếm lời trên thị trờng này.
1.2.4: Quan hệ phát sinh trong nội bộ doanh nghiệp:
Biểu hiện của quan hệ này là sự luân chuyển vốn trong doanh nghiệp. Đó
là các quan hệ tài chính giữa các bộ phận sản xuất kinh doanh với nhau, giữa
các đơn vị thành viên với nhau, giữa quyền sử dụng vốn và sở hữu vốn. Các
quan hệ này đợc biểu hiện thông qua các chính sách tài chính của doanh
nghiệp nh chính sách phân phối thu nhập, chính sách về cơ cấu vốn, về đầu
t và cơ cấu đầu t.
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


5

1.2.5: Quan hệ giữa doanh nghiệp với hộ gia đình:
Quan hệ này phát sinh khi doanh nghiệp thu hút sức lao động, tiền vốn
của các thành viên hộ gia đình để phục vụ cho mục tiêu kinh doanh, đồng thời
doanh nghiệp phải trả tiền lơng, lãi suất cho họ.
1.2.6: Quan hệ giữa doanh nghiệp với các đối tác nớc ngoài:
Quan hệ này phát sinh khi doanh nghiệp vay, cho vay, trả nợ và đầu t với
các tổ chức kinh tế nớc ngoài.
Tóm lại, thông qua các mối quan hệ trên cho thấy tài chính doanh nghiệp
đã góp phần hình thành nên nền kinh tế quốc dân. Vì vậy, các doanh nghiệp
phải sử dụng đúng đắn và có hiệu quả các công cụ tài chính nhằm thúc đấy

doanh nghiệp không ngừng hoàn thiện các phơng thức kinh doanh để đạt
hiệu quả cao hơn, nếu không sẽ kìm hãm sự phát triển của toàn bộ hệ thống
tài chính quốc gia
.
2. Sự cần thiết phải phân tích tình hình tài chính của doanh
nghiệp.
Trong môi trờng cạnh tranh gay gắt trên nhiều lĩnh vực khác nhau của
nền kinh tế thị trờng hiện nay, các doanh nghiệp muốn đứng vững và phát
triển đợc thì phải bảo đảm một tình hình tài chính vững chắc và ổn định.
Muốn vậy phải phân tích đợc tình hình tài chính của doanh nghiệp. Phân tích
tài chính là nghiên cứu khám phá hoạt động tài chính đã đợc biểu hiện bằng
con số. Cụ thể hơn , phân tích tình hình tài chính là quá trình xem xét, kiểm
tra, đối chiếu và so sánh số liệu về tài chính hiện hành với quá khứ mà nếu
không phân tích thì các con số đó cha có ý nghĩa lớn đối với những ngời
quan tâm đến tình hình tài chính của doanh nghiệp. Nhiệm vụ của phân tích
tình hình tài chính của doanh nghiệp là sử dụng các công cụ, phơng pháp và
kỹ thuật để làm các con số nói lên thực chất của tình hình tài chính của doanh
nghiệp. Các quyết định của ngời quan tâm sẽ chính xác hơn nếu nh họ nắm
bắt đợc cơ chế hoạt động tài chính thông qua việc sử dụng thông tin của
phân tích tài chính. Mặc dù việc sử dụng thông tin tài chính của một nhóm
ngời trên những góc độ khác nhau, song phân tích tình hình tài chính cũng
nhằm thoả mãn một cách duy nhất cho các đối tơng quan tâm, cụ thể là:
Đối với bản thân doanh nghiệp: Việc phân tích tình hình tài chính sẽ giúp
cho các nhà lãnh đạo và bộ phận tài chính doanh nghiệp thấy đợc tình hình
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng

6

tài chính của đơn vị mình và chuẩn bị lập kế hoạch cho tơng lai cũng nh
đa ra các kết quả đúng đắn kịp thời phục vụ quản lý. Qua phân tích, nhà lãnh
đạo doanh nghiệp thấy đợc một cách toàn diện tình hình tài chính trong
doanh nghiệp trong mối quan hệ nội bộ với mục đích lợi nhuận và khả năng
thanh toán để trên cơ sở đó dẫn dắt doanh nghiệp theo một chiều hớng sao
cho chỉ số của chỉ tiêu tài chính thoả mãn yêu cầu của chủ nợ cũng nh của
các chủ sở hữu.
Đối với các chủ Ngân hàng và các nhà cho vay tín dụng: Phân tích tình
hình tài chính cho thấy khả năng thanh toán của doanh nghiệp về các khoản
nợ và lãi. Đồng thời, họ quan tâm đến số lợng vốn của chủ sở hữu, khả năng
sinh lời của doanh nghiệp để đánh giá đơn vị có trả nợ đợc hay không trớc
khi quyết định cho vay.
Đối với nhà cung cấp: Doanh nghiệp là khách hàng của họ trong hiện tại
và tơng lai. Họ cần biết khả năng thanh toán có đúng hạn và đầy đủ của
doanh nghiệp đối với món nợ hay không. Từ đó họ đặt ra vấn đề quan hệ lâu
dài đối với doanh nghiệp hay từ chối quan hệ kinh doanh .
Đối với các nhà đầu t : Phân tích tình hình tài chính giúp cho họ thấy
khả năng sinh lợi, mức độ rủi ro hiện tại cũng nh trong tơng lai của doanh
nghiệp để quyết định xem có nên đầu t hay không.
Đối với công nhân viên trong doanh nghiệp: Nhóm ngời này cũng
muốn biết về thu nhập của mình có ổn định không và khả năng sinh lời của
doanh nghiệp.
Đối với Nhà nớc: Cần thông tin cho việc áp dụng các chính sách quản
lý vĩ mô, để điều tiết nền kinh tế.
Nh vậy, hoạt động tài chính tập trung vào việc mô tả mối quan hệ mật
thiết giữa các khoản mục và nhóm các khoản mục nhằm đạt đợc mục tiêu
cần thiết phục vụ cho chủ doanh nghiệp và các đối tợng quan tâm khác nhằm
đa ra quyết định hợp lý, hiệu quả phù hợp với mục tiêu của đối tợng này.

Mục đích tối cao và quan trọng nhất của phân tích tình hình tài chính là giúp
cho nhà quản trị lựa chọn đợc phơng án kinh doanh tối u và đánh giá
chính xác tiềm năng của doanh nghiệp. Để phân tích tình hình tài chính của
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


7

doanh nghiệp thì hệ thống báo cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp chính
là cơ sở tài liệu hết sức quan trọng .
II. Hệ Thống báo cáo tài chính kế toán trong phân tích tình
hình tài chính của doanh nghiệp.
1. Khái niệm và ý nghĩa.
1.1. Khái niệm:
Báo cáo tài chính kế toán là những báo cáo tổng hợp đợc lập dựa vào
phơng pháp kế toán tổng hợp số liệu từ các sổ sách kế toán, theo các chỉ tiêu
tài chính phát sinh tại những thời điểm hoặc thời kỳ nhất định. Các báo cáo tài
chính kế toán phản ánh một cách có hệ thống tình hình tài sản, công nợ, tình
hình sử dụng vốn và kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong
những thời kỳ nhất định, đồng thời chúng đợc giải trình giúp cho các đối
tợng sử dụng thông tin tài chính nhận biết đợc thực trạng tài chính và tình
hình sản xuất kinh doanh của đơn vị để đề ra các quyết định cho phù hợp .
1.2. ý nghĩa:
Báo cáo tài chính kế toán là căn cứ quan trọng cho việc đề ra quyết định
quản lý điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh một cách thích hợp, giúp
cho chủ doanh nghiệp sử dụng một cách tiết kiệm và có hiệu quả vốn và các
nguồn lực, nhà đầu t có đợc quyết định đúng đắn đối với sự đầu t của

mình, các chủ nợ đợc bảo đảm về khả năng thanh toán của doanh nghiệp về
các khoản cho vay, Nhà cung cấp và khách hàng đảm bảo đợc việc doanh
nghiệp thực hiện các cam kết, các cơ quan Nhà nớc có đợc các chính sách
phù hợp để hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp cũng nh kiểm soát đợc doanh nghiệp bằng pháp luật
2. Vai trò mục đích và các yêu cầu đối với các thông tin trình bày
trên hệ thống báo cáo tài chính kế toán
2.1. Vai trò:
Hệ thống báo cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp có những vai trò
sau đây :
* Cung cấp những chỉ tiêu kinh tế tài chính cần thiết, giúp kiểm tra phân tích
một cách tổng hợp toàn diện có hệ thống tình hình sản xuất kinh doanh, tình
hình thực hiện các chỉ tiêu tài chính chủ yếu của doanh nghiệp .
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


8

* Cung cấp thông tin, số liệu để kiểm tra, giám sát tình hình hạch toán
kinh doanh, tình hình chấp hành các chính sách chế độ kế toán - tài chính của
doanh nghiệp .
* Cung cấp thông tin và số liệu cần thiết để phân tích và đánh giá tình
hình, khả năng về tài chính- kinh tế của doanh nghiệp, giúp cho công tác dự
báo và lập kế hoạch tài chính ngắn hạn và dài hạn của doanh nghiệp .
2.2. Mục đích :
Doanh nghiệp phải lập và trình bày các báo cáo tài chính kế toán với các
mục đích sau:

* Tổng hợp và trình bày một cách tổng quát và toàn diện tình hình biến
động về tài sản công nợ và nguồn vốn chủ sở hữu, tình hình kết quả hoạt động
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán .
* Cung cấp các thông tin kinh tế tài chính chủ yếu phục vụ việc đánh
giá, phân tích tình hình kết quả hoạt động kinh doanh đánh giá thực trạng tài
chính của doanh nghiệp trong kỳ hoạt động đã qua ,làm cơ sở để đa ra các
quyết định kinh tế trong tơng lai .
2.3. Yêu cầu đối các thông tin trình bày trên các báo cáo tài chính kế
toán:
Để thực hiện đợc vai trò là hệ thống cung cấp thông tin kinh tế hữu
ích của doanh nghiệp cho các đối tợng sử dụng, các thông tin trên các báo
cáo tài chính kế toán phải đáp ứng các yêu cầu sau:
Tính dễ hiểu: Các thông tin do các báo cáo tài chính kế toán cung cấp
phải dễ hiểu đối với ngời sử dụng để họ có thể lấy đó làm căn cứ đa ra các
quyết định của mình. Tất nhiên ngời sử dụng ở đây phải là ngời có kiến
thức về hoạt động kinh doanh và hoạt động kinh tế, hiểu biết về lĩnh vực tài
chính kế toán ở một mức độ nhất định .
Độ tin cậy: Để báo cáo tài chính kế toán thực sự hữu ích đối với ngời sử
dụng, các thông tin trình bầy trên đó phải đáng tin cậy. Các thông tin đợc coi
là đáng tin cậy khi chúng đảm bảo một số yêu cầu sau
+ Trung thực: Để có độ tin cậy, các thông tin phải đợc trình bầy một
cách trung thực về những giao dịch và sự kiện phát sinh.
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


9

+ Khách quan : Để có độ tin cậy cao, thông tin trình bầy trên báo cáo tài
chính kế toán phải khách quan, không đợc xuyên tạc hoặc bóp méo một
cách cố ý thực trạng tài chính của doanh nghiệp. Các báo cáo tài chính sẽ
không đợc coi là khách quan nếu việc lựa chọn hoặc trình bầy có ảnh hởng
đến việc ra quyết định hoặc xét đoán và cách lựa chọn trình bầy đó nhằm đạt
đến kết quả mà ngời lập báo cáo đã biết trớc .
+ Đầy đủ: thông tin trên báo cáo tài chính kế toán cung cấp phải đảm bảo
đầy đủ, không bỏ sót bất cứ khoản mục hay chỉ tiêu nào vì một sự bỏ sót dù
nhỏ nhất cũng có thể gây ra thông tin sai lệch dẫn đến kết luận phân tích
nhầm lẫn .
+ Tính so sánh đợc: Các thông tin do hệ thống báo cáo tài chính kế toán
cung cấp phải đảm bảo cho ngời sử dụng có thể so sánh chúng với các kỳ
trớc, kỳ kế hoạch để xác định đợc xu hớng biến động thay đổi về tình hình
tài chính của doanh nghiệp. Ngoài ra, ngời sử dụng cũng có nhu cầu so sánh
báo cáo tài chính kế toán của các doanh nghiệp trong cùng lĩnh vực để đánh
giá mối tơng quan giữa các doanh nghiệp cũng nh so sánh thông tin khi có
sự thay đổi về cơ chế chính sách tài chính kế toán mà doanh nghiệp áp dụng.
+ Tính thích hợp: Để báo cáo tài chính kế toán trở nên có ích cho ngời sử
dụng, các thông tin trình bầy trên báo cáo tài chính kế toán phải thích hợp với
ngời sử dụng để họ có thể đa ra các quyết định kinh tế của mình.
3. Nguyên tắc trình bầy thông tin trên hệ thống báo cáo tài chính
kế toán.
Nhìn chung, báo cáo tài chính kế toán là sản phẩm cuối cùng của quá
trình hạch toán của doanh nghiệp. Tất cả các phần hành kế toán đều có mục đích
chung là phản ánh các giao dịch và sự kiện phát sinh trong kỳ để lập và trình bầy
báo cáo tài chính kế toán.Vì vậy, việc trình bầy thông tin trên hệ thống báo cáo tài
chính kế toán của doanh nghiệp phải tuân thủ các nguyên tắc chung sau :
Nguyên tắc thớc đo tiền tệ: yêu cầu thông tin trình bầy trên báo cáo tài
chính kế toán phải tuân thủ các quy định về đơn vị tiền tệ và đơn vị tính một
cách thống nhất khi trình bầy các chỉ tiêu trong một niên độ kế toán.

Nguyên tắc coi trọng bản chất hơn hình thức: Một thông tin đợc coi là
trình bày một cách trung thực về những giao dịch và sự kiện khi chúng phản
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


10

ánh đợc bản chất kinh tế của giao dịch và sự kiện đó chứ không đơn thuần là
hình thức của giao dịch và sự kiện.
Nguyên tắc trọng yếu: Theo nguyên tắc này, mọi thông tin mang tính
trọng yếu cần thiết đợc trình bày riêng rẽ trong báo cáo tài chính kế toán vì
thông tin đó có thể tác động trực tiếp đến việc đa ra các quyết định kinh tế
của ngời sử dụng báo cáo tài chính kế toán.
Nguyên tắc tập hợp: Theo nguyên tắc này, đối với các thông tin không
mang tính trọng yếu thì không cần thiết phải trình bày riêng rẽ mà cần tập
hợp chúng lại theo cùng tính chất hoặc cùng chức năng tơng đơng nhằm
mục đích đơn giản hoá công tác phân tích báo cáo tài chính kế toán.
Nguyên tắc nhất quán: Việc trình bày và phân loại các khoản mục trong
báo cáo tài chính kế toán cần đợc duy trì một cách nhất quán từ niên độ này
sang niên độ khác, trừ khi có sự thay đổi quan trọng về tính chất của các hoạt
động của doanh nghiệp.
Nguyên tắc so sánh: Các thông tin trình bày trên các báo cáo tài chính kế
toán phải đảm bảo tính so sánh giữa niên độ này và niên độ trớc nhằm giúp
cho ngời sử dụng hiểu đợc thực trạng tài chính của doanh nghiệp tại thời
điểm hiện tại và sự biến động của chúng so với các niên độ trớc.
Nguyên tắc dồn tích: Báo cáo tài chính kế toán cần đợc lập trên cơ sở
dồn tích ngoại trừ các thông tin liên quan đến các luồng tiền mặt. Theo

nguyên tắc này, tất cả các giao dịch và sự kiện cần đợc ghi nhận khi chúng
phát sinh và đợc trình bày trên các báo cáo tài chính kế toán phù hợp với
niên độ mà chúng phát sinh.
Nguyên tắc bù trừ: Theo nguyên tắc này, báo cáo tài chính kế toán cần
trình bày riêng biệt tài sản Có và tài sản Nợ, không đợc phép bù trừ các tài
sản với các khoản nợ để chỉ trình bày vốn chủ sở hữu và tài sản thuần của
doanh nghiệp.
4. Các loại báo cáo trong hệ thống báo cáo tài chính kế toán của
doanh nghiệp:
Nhìn chung, hệ thống báo cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp ở bất kỳ
quốc gia nào trên thế giới đều cũng phải trình bày 4 báo cáo chủ yếu sau:
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


11

Bảng cân đối kế toán, mẫu số B01-DN.
Báo cáo kết quả kinh doanh, mẫu số B02-DN.
Báo cáo lu chuyển tiền tệ, mẫu số B03-DN.
Bản thuyết minh báo cáo tài chính, mẫu số B04-DN.
Ngoài ra, để phục vụ cho yêu cầu quản lý kinh tế tài chính, yêu cầu chỉ
đạo mà các ngành, các công ty, các tập đoàn sản xuất, các liên hiệp xí nghiệp,
các công ty liên doanh có thể quy định thêm các báo cáo tài chính kế toán
khác. Tuy nhiên, trong phạm vi nghiên cứu đề tài, chúng ta sẽ đề cập đến các
báo cáo cơ bản nh đã trình bày ở trên.
4.1. Bảng cân đối kế toán (Mẫu số B01-DN):
4.1.1. Khái niệm và ý nghĩa:

a) Khái niệm:
Bảng CĐKT (hay còn gọi là bảng tổng kết tài sản) là một
báo cáo tài chính kế toán tổng hợp phản ánh khái quát tình hình tài sản của
doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định, dới hình thái tiền tệ theo giá trị tài
sản và nguồn hình thành tài sản. Về bản chất, Bảng CĐKT là một bảng cân
đối tổng hợp giữa tài sản với nguồn vốn chủ sở hữu và công nợ phải trả của
doanh nghiệp .
b) ý nghĩa: Bảng CĐKT là tài liệu quan trọng để phân tích, đánh giá một
cách tổng quát tình hình và kết quả kinh doanh, trình độ sử dụng vốn và
những triển vọng kinh tế tài chính của doanh nghiệp.
.1.2. Cơ sở lập và các nguyên tắc chung trình bày thông tin trên Bảng cân
đối kế toán:
a) Cơ sở lập bảng CĐKT: Bảng CĐKT đợc lập căn cứ vào số liệu của
các sổ kế toán tổng hợp và chi tiết (sổ cái và sổ chi tiết) các tài khoản có số d
cuối kỳ phản ánh tài sản, công nợ và nguồn vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp
và Bảng CĐKT kỳ trớc.
b) Các nguyên tắc trình bày thông tin trên bảng CĐKT:
Bảng CĐKT là một trong những báo cáo kế toán quan trọng nhất trong hệ
thống báo cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp. Nó cung cấp thông tin về
thực trạng tài chính và tình hình biến động về cơ cấu tài sản, công nợ và
nguồn vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định. Vì vậy,
thông tin trình bày trên Bảng CĐKT phải luôn tuân thủ các nguyên tắc sau :
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


12

Nguyên tắc phơng trình kế toán: Theo nguyên tắc này, toàn bộ tài sản
của doanh nghiệp luôn luôn tơng đơng với tổng số nợ phải trả và nguồn vốn
chủ sở hữu, thể hiện bằng phơng trình sau:
Tổng tài sản = Tổng nguồn vốn
Hay là:
Tài sản = Nợ phải trả + Nguồn vốn chủ sở hữu
Hoặc là:
Nguồn vốn chủ sở hữu = Tài sản - Nợ phải trả.

Nguyên tắc số d: Theo nguyên tắc này, chỉ những tài khoản có số d mới
đợc trình bày trên Bảng CĐKT. Những tài khoản có số d là những tài khoản
phản ánh tài sản (Tài sản Có) và những tài khoản phản ánh Nợ phải trả và
nguồn vốn chủ sở hữu (Tài sản Nợ). Các tài khoản không có số d phản ánh
doanh thu, chi phí làm cơ sở để xác định kết quả kinh doanh trong kỳ không
đợc trình bày trên Bảng CĐKT mà đợc trình bày trên Báo cáo kết quả kinh
doanh.
Nguyên tắc trình bày các khoản mục theo tính thanh khoản giảm dần:
Theo nguyên tắc này, các khoản mục tài sản Có của doanh nghiệp đợc
trình bày và sắp xếp theo khả năng chuyển hoá thành tiền giảm dần nh sau:
Tài sản lu động và đầu t ngắn hạn:
I. Tiền .
II. Đầu t ngắn hạn .
III. Các khoản phải thu .
IV. Tồn kho.
Tài sản cố định và đầu t dài hạn.
Nguyên tắc trình bày Nợ phải trả theo thời hạn: Theo nguyên tắc này,
các khoản nợ phải chả đợc trình bày theo nguyên tắc các khoản vay và nợ
ngắn hạn đợc trình bày trớc, các khoản vay và nợ dài hạn đợc trình bày
sau.
4.1.3. Nội dung và kết cấu của bảng CĐKT:

Bảng CĐKT có cấu tạo dới dạng bảng cân đối số, đủ các tài khoản kế toán
và đợc sắp xếp các chỉ tiêu theo yêu cầu quản lý. Bảng CĐKT gồm có hay
phần:
Phần tài sản: phản ánh giá trị tài sản.
Phần nguồn vốn: Phản ánh nguồn hình thành tài sản.
Hai phần Tài sản và Nguồn vốn có thể đợc chia hai bên (bên trái và
bên phải) hoặc một bên (phía trên và phía dới ). Mỗi phần đều có số tổng
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


13

cộng và số tổng cộng của hai phần bao giờ cũng bằng nhau vì cùng phản ánh
một lợng tài sản theo nguyên tắc phơng trình kế toán đã trình bày ở trên.
Phần tài sản đợc chia làm hai loại:
Loại A: TSLĐ và ĐTNH phản ánh giá trị của các loại tài sản có thời gian
chuyển đổi thành tiền trong vòng một năm hay một chu kỳ kinh doanh.
Loại B: TSCĐ và ĐTDH phản ánh giá trị của các loại tài sản có thời gian
chuyển đổi thành tiền từ một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh trở nên.
Phần nguồn vốn đợc chia làm hai loại:
Loại A: Nợ phải trả thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp với các chủ nợ
(ngời bán chịu, ngời cho vay, Nhà nớc, công nhân viên).
Loại B: Nguồn vốn chủ sở hữu thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp trớc
chủ sở hữu đã đầu t vốn vào doanh nghiệp.
Trong mỗi loại của BCĐKT đợc chi tiết thành quách khoản mục, các
khoản bảo đảm cung cấp thông tin cần thiết cho ngời đọc và phân tích báo
cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp.

Tóm lại, về mặt quan hệ kinh tế, qua việc xem xét phần Tài sản cho
phép đánh giá tổng quát năng lực và trình độ sử dụng tài sản.Về mặt pháp lý,
phần tài sản thể hiện số tiềm lực mà doanh nghiệp có quyền quản lý, sử
dụng lâu dài gắn với mục đích thu đợc các khoản lợi ích trong tơng lai. Khi
xem xét phần Nguồn vốn, về mặt kinh tế, ngời sử dụng thấy đợc thực
trạng tình hình tài chính của doanh nghiệp. Về mặt pháp lý, ngời sử dụng
thấy đợc trách nhiệm của doanh nghiệp về tổng số vốn đã đăng ký kinh
doanh với Nhà nớc, về số tài sản đã hình thành bằng vốn vay Ngân hàng ,vay
đối tợng khác cũng nh trách nhiệm phải thanh toán các khoản nợ với ngời
lao động, với cổ đông, với nhà cung cấp, với Ngân sách
4.2. Báo cáo kết quả kinh doanh (Mẫu số B02-DN):
4.2.1. Khái niệm và ý nghĩa :
a) Khái niệm
: Báo cáo kết quả kinh doanh (BCKQKD) là một báo cáo tài
chính kế toán tổng hợp phản ánh tổng quát tình hình và kết quả kinh doanh,
tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nớc của doanh nghiệp trong một kỳ
hạch toán.
b) ý nghĩa: BCKQKD là tài liệu quan trọng cung cấp số liệu cho ngời sử
dụng thông tin có thể kiểm tra, phân tích và đánh giá kết quả hoạt động kinh
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


14

doanh của doanh nghiệp trong kỳ, so sánh với các kỳ trớc và các doanh
nghiệp khác trong cùng ngành để nhận biết khái quát kết quả hoạt động của
doanh nghiệp trong kỳ và xu hớng vận động nhằm đa ra các quyết định

quản lý và quyết định tài chính cho phù hợp.
4.2.2. Cơ sở lập và nguyên tắc chung trình bày thông tin trên BCKQKD:
a) Cơ sở lập BCKQKD: BCKQKD đợc lập căn cứ vào số liệu của các sổ
kế toán tổng hợp và chi tiết các khoản phản ánh doanh thu, thu nhập và chi
phí của doanh nghiệp và sổ kế toán chi tiết tài khoản thuế phải chả phải nộp.
b) Các nguyên tắc trình bày thông tin trên BCKQKD:
Cùng với bảng CĐKT, BCKQKD là một trong những báo cáo quan trọng
nhất của hệ thống báo cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp. BCKQKD
cung cấp thông tin về kết quả kinh doanh và nghĩa vụ đối với Nhà nớc trong
một khoảng thời gian nhất định (thờng là một kỳ ) của doanh nghiệp .
Các thông tin trình bày trên báo cáo kết quả kinh doanh phải tuân thủ các
nguyên tắc sau đây:
Nguyên tắc phân loại hoạt động: BCKQKD phân loại hoạt động theo mức
độ thông dụng của hoạt động đối với doanh nghiệp. Nh vậy, các hoạt động
thông thờng của doanh nghiệp sẽ đợc phân loại là hoạt động sản xuất kinh
doanh, kết quả hoạt động này tạo ra doanh thu của doanh nghiệp. Các hoạt
động liên quan đến đầu t tài chính đợc phân loại là hoạt động tài chính,
hoạt động không xảy ra thờng xuyên sẽ đợc phân loại là hoạt động bất
thờng.
Nguyên tắc ghi nhận doanh thu và chi phí:
+ Nguyên tắc phù hợp: BCKQKD trình bày các khoản doanh thu, thu nhập
và chi phí của doanh nghiệp trong kỳ. Vì vậy, BCKQKD phải đợc trình bày
theo nguyên tắc phù hợp giữa doanh thu và chi phí.
+ Nguyên tắc thận trọng: Theo nguyên tắc này, một khoản cha xác
định chắc chắn sẽ đem lại lợi ích kinh tế trong tơng lai cho doanh nghiệp thì
cha đợc ghi nhận là doanh thu trong kỳ của doanh nghiệp và không đợc
trình bày trên BCKQKD. Ngợc lại, một khoản lỗ trong tơng lai cha thực tế
phát sinh đã đợc ghi nhận là chi phí và đợc trình bày trên BCKQKD.
4.2.3. Nội dung và kết cấu của báo cáo kết quả kinh doanh:
BCKQKD gồm có 3 phần:

Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


15

Phần I: Lãi, lỗ, phản ánh tình hình kết quả hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp, bao gồm hoạt động kinh doanh và các hoạt động khác.
Phần II: Tình hình thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nớc: phản ánh tình hình
thực hiện nghĩa vụ về thuế và các khoản phải trả khác của doanh nghiệp đối
với Nhà nớc.
Phần III: Thuế GTGT đợc khấu trừ, thuế GTGT đợc hoàn lại, đợc miễn
giảm: phản ánh số thuế GTGT đợc khấu trừ, đã khấu trừ và còn đợc khấu
trừ cuối kỳ, số thuế GTGT đợc hoàn lại và còn đợc hoàn lại, số thuế GTGT
đợc miễn giảm, đã miễn giảm và còn đợc miễn giảm.
4.3. Báo cáo lu chuyển tiền tệ (Mẫu số B03- DN):
4.3.1. Khái niệm và ý nghĩa :
a) Khái niệm: Báo cáo lu chuyển tiền tệ (LCTT) là báo cáo kế toán tổng
hợp phản ánh việc hình thành và sử dụng lợng tiền trong kỳ báo cáo của
doanh nghiệp. Căn cứ vào báo cáo này, ngời ta có thể đánh giá đợc khả
năng tạo ra tiền, sự biến động tài sản thuần của doanh nghiệp, khả năng thanh
toán cũng nh tình hình lu chuyển tiền của kỳ tiếp theo, trên cơ sở đó dự
đoán đợc nhu cầu và khả năng tài chính của doanh nghiệp .
b) ý nghĩa: Báo cáo LCTT cung cấp các thông tin bổ sung về tình hình
tài chính của doanh nghiệp mà BCĐKT và BCKQKD cha phản ánh đợc do
kết quả hoạt động trong kỳ của doanh nghiệp bị ảnh hởng bởi nhiều khoản
mục phi tiền tệ. Cụ thể là, báo cáo LCTT cung cấp các thông tin về luồng vào
và ra của tiền và coi nh tiền, những khoản đầu t ngắn hạn có tính lu động

cao, có thể nhanh chóng và sẵn sàng chuyển đổi thành một khoản tiền biết
trớc ít chịu rủi ro lỗ về giá trị do những sự thay đổi về lãi suất giúp cho ngời
sử dụng phân tích đánh giá khả năng tạo ra các luồng tiền trong tơng lai, khả
năng thanh toán các khoản nợ, khả năng chi trả lãi cổ phần đồng thời những
thông tin này còn giúp ngời sử dụng xem xét sự khác nhau giữa lãi thu đợc
và các khoản thu chỉ bằng tiền.
4.3.2. Cơ sở lập và nguyên tắc chung trình bày thông tin trên Báo cáo
LCTT:
a) Cơ sở lập báo cáo LCTT
:
Báo cáo LCTT đợc lập căn cứ vào bảng CĐKT, BCKQKD và một số
các sổ chi tiết tài khoản liên quan.
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


16

b) Các nguyên tắc trình bày thông tin trên báo cáo LCTT:
Báo cáo LCTT là một báo cáo quan trọng trong hệ thông báo cáo tài
chính kế toán của doanh nghiệp. Các thông tin trình bày trên Báo cáo LCTT
phải đợc tuân thủ theo các nguyên tắc sau đây:
Nguyên tắc phân loại hoạt động: Ngyuên tắc phân loại hoạt động sản xuất
kinh doanh, hoạt động đầu t và hoạt động tài chính trên báo cáo LCTT khác
biệt với nguyên tắc phân loại hoạt động trên báo cáo KQKD. Việc phân loại
trên báo cáo LCTT căn cứ vào bản chất của hoạt động đó đối với doanh
nghiệp, tức là hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động đầu t và hoạt động
tài chính.

+ Hoạt động sản xuất kinh doanh: là hoạt động tạo ra doanh thu của
doanh nghiệp .
+ Hoạt động đầu t: là hoạt động làm thay đổi các tài sản dài hạn và các
khoản đầu t của doanh nghiệp vào một doanh nghiệp khác.
+ Hoạt động tài chính: là các hoạt động tạo ra sự thay đổi của vốn chủ sở
hữu của doanh nghiệp.
Việc phân loại hoạt động trên Báo cáo LCTT cũng còn tuỳ thuộc vào
đặc điểm và tuỳ loại hình doanh nghiệp. Ví dụ, đối với lĩnh vực ngân hàng
hay các tổ chức tài chính, việc cho vay và huy động vốn là hoạt động sản xuất
kinh doanh bình thờng. Nhng đối với các doanh nghiệp khác, luồng tiền từ
hoạt động cho vay lại có thể đợc phân loại thành hoạt động đầu t và luồng
tiền từ việc huy động vốn lại đợc phân loại là hoạt động tài chính.
Nguyên tắc trình bày luồng tiền theo phơng pháp trực tiếp:
Theo nguyên tắc này chỉ những giao dịch bằng tiền mới đợc trình bày
trên báo cáo lu chuyển tiền tệ. Theo chuẩn mực kế toán quốc tế để trình bày
các luồng tiền theo phơng pháp trực tiếp có hay cách:
+ Thứ nhất: Các luồng tiền đợc trình bày căn cứ vào các bút toán ghi sổ
chi tiết các giao dịch bằng tiền.
+ Thứ hai: Các luồng tiền đợc xác định bằng cách điều chỉnh:
- Doanh thu cộng (trừ) các khoản phải thu.
- Chi phí điều chỉnh cho các khoản giá vốn, các khoản phải trả và khấu hao
thực tế phát sinh trong kỳ.
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


17

Nguyên tắc trình bày luồng tiền theo phơng pháp gián tiếp:
Theo nguyên tắc này, luồng tiền thuần của hoạt động sản xuất kinh
doanh trong kỳ đợc tính từ lợi nhuận trớc thuế sau khi đợc điều chỉnh cho
các khoản phi tiền tệ và lãi lỗ của hoạt động đầu t và tài chính sẽ đợc bù trừ
cho các biến động của các khoản phải thu, hàng tồn kho và các khoản phải
trả.
Nguyên tắc phơng trình lu chuyển tiền: Theo nguyên tắc này, lu
chuyển tiền của doanh nghiệp trong kỳ không chỉ đơn thuần là lu chuyển
tiền mặt mà còn bao gồm cả lu chuyển các khoản tơng đơng tiền, lu
chuyển tiền và các khoản tơng đơng tiền trong kỳ phải tuân thủ phơng
trình sau:

Tiền và các khoản
tơng đơng tiền lu
chuyển trong kỳ
=
Tiền
tồn
cuối kỳ

-
Tiền
tồn
đầu kỳ

+
(-)

Các khoản chênh
lệch tỷ giá phát

sinh trong kỳ

Nguyên tắc quy ớc các luồng tiền: Theo nguyên tắc này các luồng tiền
vào doanh nghiệp đợc thể hiện bằng số dơng (+) và các luồng tiền ra khỏi
doanh nghiệp đợc thể hiện bằng số âm (-). Đối với các khoản mục dựa trên
số chênh lệch cuối kỳ và đầu kỳ, luồng tiền vào và ra đợc xác định nh sau:
+ Đối với các khoản mục nợ phải thu, hàng tồn kho và tài sản khác nếu
số d cuối kỳ lớn hơn số d đầu kỳ thì số chênh lệch là dòng tiền ra sẽ mang
dấu trừ (-) và ngợc lại.
+ Đối với các khoản mục phải trả và nguồn vốn Chủ sở hữu nếu số d
cuối kỳ lớn hơn đầu kỳ thì số chênh lệch là dòng tiền vào sẽ mang dấu dơng
(+).
4.3.4. Nội dung kết cấu của báo cáo LCTT:
Báo cáo LCTT gồm có ba phần:
a) Phần I: Lu chuyển tiền từ hoạt động SXKD phản ánh toàn bộ dòng
tiền thu vào và chi ra liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp nh tiền thu bán hàng, tiền thu từ các khoản thu thơng mại, các chi
phí bằng tiền nh tiền trả cho ngời cung cấp (trả ngay trong kỳ và tiền trả
cho khoản nợ từ kỳ trớc) tiền thanh toán cho công nhân viên về lơng và
BHXH, các chi phí khác bằng tiền (chi phí văn phòng phẩm, công tác phí ).
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


18

b) Phần II: Lu chuyển từ hoạt động đầu t: Phản ánh toàn bộ dòng
tiền thu vào và chi ra liên quan trực tiếp đến hoạt động đầu t của doanh

nghiệp, bao gồm đầu t cơ sở vật chất kỹ thuật cho bản thân doanh nghiệp
nh hoạt động XDCB, mua sắm TSCD, đầu t vào các đơn vị khác dới hình
thức góp vốn liên doanh, đầu t chứng khoán, cho vay, đầu t ngắn hạn và dài
hạn. Dòng tiền lu chuyển đợc tính gồm toàn bộ các khoản thu do bán
thanh lý tài sản cố định, thu hồi các khoản đầu t vào các đơn vị khác, chi
mua sắm, xây dựng TSCĐ, chi để đầu t vào các đơn vị khác.
c) Phần III:
Lu chuyển tiền từ hoạt động tài chính phản ánh toàn bộ
dòng tiền thu vào và chi ra liên quan trực tiếp đến hoạt động tài chính của
doanh nghiệp. Hoạt động tài chính bao gồm các nghiệp vụ làm tăng, giảm vốn
kinh doanh của doanh nghiệp nh chủ doanh nghiệp góp vốn, vay vốn, nhận
vốn liên doanh, phát hành trái phiếu, cổ phiếu, trả nợ vay Dòng tiền lu
chuyển đợc tính bao gồm toàn bộ các khoản thu, chi liên quan nh tiền vay
nhận đợc, tiền thu do nhận vốn góp liên doanh bằng tiền, do phát hành cổ
phiếu, trái phiếu, tiền chi trả lãi cho các bên góp vốn, trả lãi cổ phiếu, trái
phiếu bằng tiền ,thu lãi tiền gửi.
4.4. Thuyết minh báo cáo tài chính (Mẫu số B04- DN):
4.4.1. Khái niệm và ý nghĩa:
a) Khái niệm:
Thuyết minh báo cáo tài chính là một bộ phận hợp thành
hệ thống báo cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp đợc lập để giải thích
một số vấn đề về hoạt động sản xuất kinh doanh và tình hình tài chính của
doanh nghiệp trong kỳ báo cáo mà các báo cáo tài chính kế toán khác không
thể trình bày rõ ràng và chi tiết đợc.
b) ý nghĩa:
Thuyết minh báo cáo tài chính trình bày khái quát đặc điểm
hoạt động của doanh nghiệp, nội dung một số chế độ kế toán đợc doanh
nghiệp lựa chọn để áp dụng, tình hình và lý do biến động của một số đối
tợng tài sản và nguồn vốn quan trọng, phân tích một số chỉ tiêu tài chính chủ
yếu và các kiến nghị của doanh nghiệp. Đồng thời, Thuyết minh báo cáo tài

chính cũng có thể trình bày thông tin riêng tuỳ theo yêu cầu quản lý của Nhà
nớc và doanh nghiệp, tuỳ thuộc vào tính chất đặc thù của từng loại hình
doanh nghiệp, quy mô, đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh tổ chức bộ
máy và phân cấp quản lý của doanh nghiệp.
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


19

4.4.2. Cơ sở lập thuyết minh báo cáo tài chính:
Thuyết minh báo cáo tài chính đợc lập căn cứ vào số liệu trong:
Các sổ kế toán kỳ báo cáo.
Bảng CĐKT kỳ báo cáo.
Báo cáo KQKD kỳ báo cáo.
Thuyết minh báo cáo kỳ trớc, năm trớc.
4.4.3. Nội dung và kết cấu của Thuyết minh báo cáo tài chính:
Thuyết minh báo cáo tài chính đợc lập cùng với BCĐKT và
BCKQKD, khi trình bày và lập Thuyết minh báo cáo tài chính phải trình bày
bằng lời văn ngắn gọn dễ hiểu, phần số liệu phải thống nhất với số liệu trên
các báo cáo kế toán khác. Thuyết minh cáo tài chính có nội dung cơ bản sau :
Đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp.
Chế độ kế toán áp dụng tại doanh nghiệp: Bao gồm các thông tin về niên độ
kế toán, đơn vị tiền tệ sử dụng trong ghi chép kế toán, nguyên tắc, phơng
pháp kế toán tài sản cố định, kế toán hàng tồn kho, phơng pháp tính toán các
khoản dự phòng, tình hình trích lập và hoàn nhập dự phòng.
Chi tiết một số chỉ tiêu trong báo cáo tài chính kế toán bao gồm :
+ Chi phí sản xuất kinh doanh theo yếu tố.

+ Tình hình tăng giảm theo từng nhóm tài sản cố định, từng loại tài sản
cố định.
+ Tình hình thu nhập của công nhân viên.
+ Tình hình tăng, giảm vốn chủ sở hữu.
+ Tình hình tăng, giảm các khoản đầu t vào các đơn vị khác.
+ Các khoản phải thu và nợ phải trả.
+ Giải thích và thuyết minh một số tình hình và kết quả hoạt động sản
xuất kinh doanh
+ Một số chỉ tiêu đánh giá khái quát tình hình hoạt động của doanh
nghiệp nh chỉ tiêu bố trí cơ cấu vốn, tỷ suất lợi nhuận, tình hình tài chính
+ Phơng hớng sản xuất kinh doanh trong kỳ tới.
+ Các kiến nghị.
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


20

5. Khái quát hệ thống các chỉ tiêu phân tích tình hình tài chính
của doanh nghiệp từ hệ thống báo cáo tài chính kế toán.
Dựa trên cơ sở và nguyên tắc lập các báo cáo tài chính kế toán để phần tích
tình hình tài chính của doanh nghiệp chúng ta có thể khái quát hệ thống các
chỉ tiêu chủ yếu để phần tích tình hình tài chính của doanh nghiệp qua hai báo
cáo quan trọng nhất là BCĐKT và BCKQKD nh sau:
5.1. Nhóm chỉ tiêu chủ yếu để phân tích tình hình tài chính của
doanh nghiệp đợc rút ra trên cơ sở số liệu của BCĐKT:
TSCĐ và Đầu t dài hạn
Tỷ suất đầu t = * 100%

Tổng tài sản

Nguồn vốn chủ sở hữu
Tỷ suất tự tài trợ = *100%

Tổng tài sản

Nợ phải trả
Tỷ suất Nợ = *100% =1- Tỷ suất tự tài trợ
Tổng tài sản

Nợ phải trả
Tỷ suất Nợ = * 100%
Tổng nguồn vốn

Nợ phải trả
Tỷ suất nợ vốn cổ phần = *100%
Nguồn vốn chủ sở hữu

Nợ dài hạn
Tỷ suất Nợ =
Nguồn vốn chủ sở hữu

Tỷ lệ các khoản Tổng nợ phải thu
phải thu so với =
khoản phải trả Tổng nợ phải trả

Tỷ lệ các khoản Tổng số tiền phải trả
phải trả so với =
tổng TSLĐ Tổng TSLĐ

Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


21


Tỷ suất Khả năng thanh toán (số tiền có thể dùng để thanh toán)
khả năng =
thanh toán Nhu cầu thanh toán (số tiền phải thanh toán)

Tỷ suất Vốn bằng tiền + Các khoản ĐTNH + Phải thu
thanh toán =
nhanh Tổng nợ ngắn hạn
Tỷ suất Tổng tài sản lu động
thanh toán =
hiện hành Tổng nợ ngắn hạn

Tỷ suất Tổng vốn bằng tiền
thanh toán =
tức thời Tổng nợ ngắn hạn
Tỷ suất Tổng vốn bằng tiền
thanh toán của =
vốn lu động Tổng tài sản lu động

Mức độ bảo đảm Nguồn vốn TSLĐ
Thừa (+) hoặc thiếu (-) = lu động - dự trữ

nguồn vốn lu động thực tế thực tế


Số VCĐ Số vốn Khấu hao Hệ số Tăng
(giảm)
phải bảo toàn = đợc giao - cơ bản * điều chỉnh + vốn
đến cuối kỳ đầu kỳ trích trong kỳ giá trị TSCĐ (-) trong kỳ


Số VCĐ Số vốn Hệ Tăng (giảm)
phải bảo toàn = đợc giao * số + vốn
đến cuối kỳ đầu kỳ trợt giá (-) trong kỳ

Số VLĐ Số vốn Hệ số
phải bảo toàn = đãđợc * trợt giá
đến cuối năm giao VLĐ
5.2. Nhóm chỉ tiêu có liên hệ giữa BCĐKT với BCKQKD trong phân
tích tình hình tài chính của doanh nghiệp:

Doanh thu thuần
Sức sản xuất của TSCĐ =
Nguyên giá bình quân TSCĐ
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


22

Lợi nhuận trớc thuế
Sức sinh lợi của TSCĐ =
Nguyên giá bình quân TSCĐ

Nguyên giá bình quân TSCĐ
Suất hao phí TSCĐ =
Doanh thu thuần hoặc Lợi nhuận trớc thuế

Doanh thu thuần
Hiệu suất sử dụng VCĐ =
VCĐ bình quân
Lợi nhuận trớc thuế
Tỷ suất sinh lợi của VCĐ =
VCĐ bình quân

Tổng doanh thu thuần
Sức sản xuất của VLĐ =
VLĐ bình quân

Lợi nhuận trớc thuế
Sức sinh lợi của VLĐ =
VLĐ bình quân

Tổng doanh thu thuần
Số vòng quay của VLĐ =
VLĐ bình quân

Thời gian Thời gian của kỳ phân tích
của một vòng =

luân chuyển Số vòng quay của VLĐ trong kỳ

VLĐ bình quân
Hệ số đảm nhiệm VLĐ =
Tổng doanh thu thuần



Số doanh thu thuần VLĐ Tốc độ luân Tốc độ luân
tăng thêm(+) = bình * chuyển của VLĐ - chuyển của VLĐ
hoặc mất đi(-) quân kỳ phân tích kỳ gốc


Số VLĐ Tổng doanh thu thuần kỳ phân tích
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


23

tiết kiệm(- ) = *
hoặc lãng phí(+) Thời gian của kỳ phân tích

Thời gian của một Thời gian của một
* Vòng luân chuyển - vòng luân chuyển
kỳ phân tích kỳ gốc

Lợi nhuận trớc thuế
Hệ số doanh lợi của vốn kinh doanh =
Vốn kinh doanh

Lợi nhuận trớc thuế
Hệ số doanh lợi của vốn chủ sở hữu =
Vốn chủ sở hữu

Hệ số Giá thực tế nguyên vật liệu dùng trong kỳ
quay kho =
nguyên vật liệu Giá thực tế nguyên vật liệu tồn kho bình quân


Hệ số Giá vốn hàng tiêu thụ trong kỳ
quay kho của =
sản phẩm hàng hoá Giá vốn hàng tồn kho bình quân

Thời gian Thời gian theo lịch
của một =
vòng quay Hệ số quay số

Số vòng Doanh thu thuần
luân chuyển =
các khoản phải thu Số d bình quân các khoản phải thu

Trên đây là hệ thống chỉ tiêu dùng để phân tích tình hình tài chính của
doanh nghiệp, về nội dung và ý nghĩa của các chỉ tiêu này sẽ đợc trình bày
kỹ ở phần nội dung và phơng pháp phân tích tình hình tài chính của doanh
nghiệp.

Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


24

III. nội dung và phơng pháp phân tích tình hình tài chính của
doanh nghiệp.
1. Phơng pháp phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Phơng pháp phân tích báo cáo tài chính kế toán là một hệ thống các công
cụ, biện pháp, các kỹ thuật và cách thức nhằm tiếp cận, nghiên cứu các hiện
tợng và các mối liên hệ bên trong và bên ngoài, các luồng chuyển dịch và
biến đổi tài chính, các chỉ tiêu tài chính tổng hợp và chi tiết nhằm đánh giá
tình hình tài chính của một doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định. Từ đó
giúp các đối tợng sử dụng báo cáo tài chính kế toán có các quyết định phù
hợp tuỳ theo mục đích và yêu cầu của từng đối tợng. Để đáp ứng nhu cầu
của mọi đối tợng sử dụng báo cáo tài chính kế toán, ngời ta có nhiều
phơng pháp phân tích khác nhau nh: phơng pháp so sánh, phơng pháp
loại trừ, phơng pháp liên hệ, phơng pháp hồi quy tơng quan để có thể
nắm đợc thực trạng tài chính của doanh nghiệp dới nhiều góc độ, phục vụ
cho nhiều mục đích khác nhau. Tuy nhiên, phơng pháp so sánh là phơng
pháp chủ yếu đợc dùng trong nội dung phân tích tình hình tài chính của
doanh nghiệp, điều này đợc thể hiện:
So sánh số thực hiện kỳ này với số thực hiện kỳ trớc để thấy rõ xu hớng
thay đổi tình hình tài chính doanh nghiệp. Đánh giá sự tăng trởng hay tụt lùi
trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
So sánh số thực hiện với số kế hoạch để thấy rõ đợc mức độ phấn đấu của
doanh nghiệp.

So sánh giữa số liệu của doanh nghiệp với số trung bình của ngành, của các
doanh nghiệp khác để đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp mình là
tốt hay xấu, đợc hay cha đợc.
So sánh có ba hình thức : so sánh theo chiều dọc, so sánh theo chiều ngang
và so sánh theo xu hớng.
+ So sánh theo chiều dọc để xem xét tỷ trọng của từng chỉ tiêu so với
tổng thể.
+ So sánh theo chiều ngang của nhiều kỳ để thấy đợc sự biến đổi cả về
số tơng đối và số tuyệt đối của một chỉ tiêu nào đó qua các kỳ liên tiếp.
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.
Chuyên đề tốt nghiệp nguyễn hữu ninh
khoa tài chính ngân hàng


25

+ So sánh xu hớng thờng dùng số liệu từ ba năm trở lên để thấy đợc sự
tiến triển của các chỉ tiêu so sánh và đặt trong mối liên hệ với chỉ tiêu khác để
làm nổi bật sự biến động về tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Khi tiến hành so sánh phải giải quyết các vấn đề về điều kiện so sánh và tiêu
chuẩn so sánh:
Điều kiện so sánh đợc: khi so sánh theo thời gian, các chỉ tiêu cần thống
nhất về nội dung kinh tế, về phơng pháp và đơn vị tính. Khi so sánh về
không gian, thờng là so sánh trong một ngành nhất định nên cần phải quy
đổi về cùng một quy mô với các điều kiện kinh doanh tơng tự nhau.
Tiêu chuẩn so sánh: là các chỉ tiêu đợc chọn làm căn cứ so sánh (còn gọi
là kỳ gốc). Tuỳ theo mục đích, yêu cầu của phân tích mà chọn các tiêu chuẩn
so sánh thích hợp.
2. Nội dung phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp:

Xuất phát từ nhu cầu thông tin về tình hình tài chính của chủ doanh
nghiệp và các đối tợng quan tâm khác nhau, phân tích tình hình tài chính
phải đạt đợc các mục tiêu sau:
Phân tích tình hình tài chính phải cung cấp thông tin để đánh giá rủi ro từ
hoạt động đầu t cho vay của nhà đầu t, ngân hàng.
Phân tích tình hình tài chính phải cung cấp thông tin về khả năng tạo ra
tiền và tình hình sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp.
Phân tích tình hình tài chính phải làm rõ sự biến đổi của tài sản, nguồn vốn
và các tác nhân gây ra sự biến đổi đó.
Trên cơ sở đó, ta có thể đề xuất các biện pháp hữu hiệu và ra các quyết
định cần thiết để nâng cao chất lợng công tác quản lý kinh doanh và nâng
cao hiệu quả kinh doanh. Để cung cấp đầy đủ các thông tin cần thiết có giá trị
về xu thế phát triển của doanh nghiệp, về các mặt mạnh, mặt yếu của hoạt
động tài chính chúng ta sẽ tiến hành phân tích các nội dung chủ yếu về tình
hình tài chính của doanh nghiệp sau đây:
+ Đánh giá khái quát tình hình tài chính của doanh nghiệp.
+ Phân tích tình hình sử dụng và hiệu quả sử dụng TSLĐ của doanh
nghiệp.
Generated by Foxit PDF Creator â Foxit Software
For evaluation only.