Bài giảng Lịch sử các học thuyết kinh tế: Chương 10 - Nguyễn Văn Vũ An

KQHT 10. CÁC LÝ THUYẾT KINH TẾ
CỦA CHỦ NGHĨA TỰ DO MỚI
Giảng viên: Nguyễn Văn Vũ An
Bộ mơn Tài chính – Ngân hàng


I. Sự phục hồi lý thuyết “Tự do kinh
doanh” – Chủ nghĩa tự do mới
Tư tưởng cơ bản của nó là tự do kinh doanh, tự do
tham gia thị trường, chống lại sự can thiệp của nhà
nước
Họ muốn kết hợp tất cả các đặc điểm cũng như
phương pháp luận của các trường phái tự do cũ,
trường phái phi cổ điển, trường phái Keynes, trường
phái trọng thương mới để hình thành nên hệ tư tưởng
điều tiết kinh tế


II. Sự phát triển của chủ nghĩa tự do
mới ở Cộng hịa liên bang Đức
1. Hồn cảnh xuất hiện
Sau chiến tranh thế giới thứ hai, các nhà kinh tế học
của Đức cho rằng sự điều tiết kinh tế một cách độc
tài, phát xít của nhà nước khơng mang lại hiệu quả.
Họ phê phán chủ nghĩa độc tài dân tộc, “kinh tế chỉ
huy” và ủng hộ mạnh mẽ quan điểm tự do


2. Những nguyên tắc cơ bản của kinh
tế thị trường ở cộng hòa liên ban Đức
Theo Muller và Armark mà kinh tế thị trường

xã hội khác với kinh tế thị trường truyền
thống. Đó là sự kết hợp giữa nguyên tắc tự do
và nguyên tắc công bằng xã hội trên thị trường
 Bảo đảm nguyên tắc tự do cá nhân, khuyến khích,
động viên động lực cá nhân thơng qua lợi ích kinh
tế
 Bảo đảm công bằng xã hội, phân phối thu nhập
tương xứng với phần đóng góp của mọi người


2. Những nguyên tắc cơ bản của kinh
tế thị trường ở cộng hịa liên ban Đức





Có chính sách kinh doanh theo chu kỳ
Xây dựng chính sách tăng trưởng
Thực hiện chính sách cơ cấu hợp lý
Bảo đảm tính tương hợp của thị trường hay nói
khác hơn là tính tương hợp của cạnh tranh đối với
tất cả các hành vi của chính sách kinh tế đã nêu
trên


3. Các chức năng cạnh tranh trong nền
kinh tế thị trường xã hội

Sử dụng các nguồn tài nguyên một cách tối ưu

Khuyến khích tiến bộ kỹ thuật
Chức năng phân phối lại thu nhập
Thỏa mãn nhu cầu người tiêu dùng
Đảm bảo tính linh hoạt của sự điều chỉnh, cạnh tranh điều
chỉnh liên tục các nguồn tài nguyên đến nơi sử dụng có hiệu
quả hơn
Sự kiểm sốt sức mạnh kinh tế
Sự kiểm sốt sức mạnh chính trị
Quyền tự do lựa chọn và hành động cá nhân có hiệu quả tạo ra
quyền tự do tối đa cho sự lựa chọn và hành động của từng xí
nghiệp tham gia các hoạt động kinh doanh


4. Vấn đề xã hội trong kinh tế thị trường
Trong kinh tế thị trường xã hội, chú ý giải
quyết những vấn đề xã hội, thơng qua một loạt
chính cách bảo đảm thu nhập, mức sống cho
những người khó khăn, giúp cho những người
không may, gặp rủi ro trong xã hội có cuộc
sống bình thường


4. Vấn đề xã hội trong kinh tế thị trường
Muốn vậy chính phủ phải sử dụng các cơng cụ
sau đây:






Tăng trưởng kinh tế
Phân phối thu nhập công bằng
Bảo hiểm xã hội
Phúc lợi xã hội
Các biện pháp khác của chính sách xã hội


5. Vai trò nhà nước trong nền kinh tế
thị trường xã hội

Ngun tắc hỗ trợ: Cần có một chính phủ
mạnh nhưng chỉ can thiệp khi cần thiết ở mức
độ hợp lý
 Giữ vai trò chủ đạo khi giải quyết vấn đề là nhà
nước can thiệp hay ko và can thiệp đến mức nào
 Mục đích của nguyên tắc:
o Cạnh tranh có hiệu quả
o Sự ổn định tiền tệ
o Sở hữu tư nhân
o An ninh xã hội và công bằng xã hội


5. Vai trò nhà nước trong nền kinh tế
thị trường xã hội
Nguyên tắc tương hợp với thị trường: Chính
phủ cần tuân thủ là tạo ra sự hài hòa giữa các
chức năng của nhà nước với thị trường







Chính sách sử dụng nhân cơng
Chính sách tăng trưởng
Chính sách chống chu kỳ
Chính sách thương mại
Chính sách đối với các ngành và các vùng lãnh thổ


II. Các trường phái “Tự do kinh tế”
mới ở Mỹ

1.Trường phái tiền tệ
Trường phái tiền tệ hay còn gọi là trường phái
tự do Chicago. Đại biểu cho trường phái này là
ơng Milton Friedman
Những người theo trường phía này chủ trương
vai trị của chính phủ chỉ là duy trì một tốc độ
tăng tiền tệ ổn định hàng năm và điều đó sẽ
đảm bảo cho sự tăng trưởng kinh tế vững chắc
với giá cả ổn định


1.Trường phái tiền tệ
Thứ nhất: Họ cho
rằng giá cả và tiền
công trong nền kinh
tế TBCN là tương đối

linh hoạt, mặc dù họ
cũng thừa nhận họ có
một chúng có một sức
ì nào đó


1.Trường phái tiền tệ
Thứ hai: Phái tiền tệ cho rằng kinh tế tư nhân
tự nó vốn có trình độ ổn định cao nếu khơng
có sự tác động ngoại lai nào khác
Thứ ba: Những biến động trong tổng sản
lượng quốc gia danh nghĩa (GNP) theo quan
điểm của phái tiền tệ suy cho cùng là do biến
động trong lúc cung tiền gây nên


1.Trường phái tiền tệ
Từ công thức: MV = PQ = GNP
Với M: khối lượng tiền tệ (mức cung tiền tệ)
V: tốc độ chu chuyển của đồng tiền
P: giá cả trung bình của hàng hóa và dịch vụ
PQ: tổng sản lượng quốc gia danh nghĩa
Đó là cách đặt vấn đề
của “phái tân cổ điển”


1.Trường phái tiền tệ
Còn cách tiếp cận của trường phái tiền tệ

2. Trường phái kinh tế vĩ mô dự kiến
hợp lý
Trường phái này xuất hiện với hai luận điểm
cơ bản là:
 Giá cả và tiền cơng linh hoạt, do đó các thị trường
luôn ở thế cân đối
 Ứng xử kinh tế của mọi người đều dựa trên những
“dữ liệu hợp lý” của họ về kinh tế


2. Trường phái kinh tế vĩ mô dự kiến
hợp lý
Từ những luận điểm cơ bản đó, phái “dữ liệu
hợp lý” tập trung giải thích hai vấn đề quan
trọng của kinh tế vĩ mô: 1) Công ăn, việc làm,
thất nghiệp; 2) Hiệu quả chính sách kinh tế của
nhà nước


2. Trường phái kinh tế vĩ mô dự kiến
hợp lý