Lựa chọn hệ thống bài tập để giúp học sinh lớp 3 cảm thụ văn học theo bộ sách cánh diều

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

LỰA CHỌN HỆ THỐNG BÀI TẬP ĐỂ GIÚP HỌC
SINH LỚP 3 CẢM THỤ VĂN HỌC THEO BỘ
SÁCH CÁNH DIỀU


I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Đặt vấn đề
Lý luận
• Việc dạy học sinh cảm thụ văn học góp một phần rất quan trọng trong việc hình
thành và phát triển cái đẹp trong tâm hồn của học sinh
• Khi học sinh cảm thụ được bài văn là sự kết tinh của những nhận xét tinh tế, là sản
phẩm, là sự đúc kết của việc tiếp thu và vận dụng những kiến thức đã học
• Nội dung mơn Tiếng Việt bậc tiểu học được sắp xếp theo cấu trúc đồng tâm theo
các chủ đề

Thực tiễn
• Khả năng cảm thụ văn học của các em còn hạn chế


2. Mục đích đề tài

Thứ 1

Thứ 2

Thứ 3

Giúp HS hình thành khả năng cảm thụ văn học và phát huy tính
sáng tạo

Trau dồi năng lực mơn Tiếng Việt cho HS tiểu học nói chung và
học sinh lớp 3 nói riêng

Tìm thêm các giải pháp nâng cao chất lượng cảm thụ văn học cho
HS lớp 3 thông qua hệ thống bài tập


II. NỘI DUNG
1. Thực trạng đề tài

11

Các em không hào hứng mạnh dạn phát biểu bài

Khả năng cảm thụ văn của HS cịn yếu

HS ít hứng thú khơng bộc lộ và phát triển năng lực

HS chưa hiểu rõ nội dung văn bản

cá nhân
HS luôn lệ thuộc vào thầy cô

Chưa biết cách để làm một bài cảm thụ

Một số GV còn làm việc máy móc, rập khn, khơng

Bài viết cịn q sơ sài, vụng về, dùng từ

năng động sáng tạo

còn nghèo nàn

Kiến thức bó gọn trong bài

Kĩ năng đọc của HS chưa được hay


3. Biện pháp giải quyết
Giải pháp 1: Xác định nội dung dạy học phù hợp với đối tượng học sinh
• Ví dụ: Từ bài đọc “Mùa thu của em” (Bài 1 trang 15 Tiếng Việt 3 Bộ sách Cánh diều tập 1), ngoài
câu hỏi trong sách giáo khoa đã thực hiện trong giờ tập đọc, trong tiết dạy bồi dưỡng giáo viên mở
rộng bằng cách hỏi học sinh: Em thích hình ảnh nào? Vì sao?


3. Biện pháp giải quyết
Giải pháp 3: Lựa chọn hệ thống bài tập để giúp HS cảm thụ văn học
Dạng bài phát hiện những hình ảnh chi tiết có giá trị gợi tả
• Với dạng bài tập này tơi cho HS sử dụng các phương
pháp sau :
§ Phương pháp kỹ thuật đặt câu hỏi, phương pháp
trình bày một phút, phương pháp kỹ thuật hoạt
động nhóm, PP kỹ thuật chúng em biết ba, PP kỹ
thuật đọc tích cực, PP kỹ thuật viết tích cực, PP kỹ
thuật KWLH.
§ Học cá nhân, học nhóm, học cả lớp.

• Ví dụ: Khi tơi cho các em cảm thụ bài: “Thả
diều” (Bài 3 trang 36 Tiếng Việt 3 Bộ sách

Cánh diều tập 1)


3. Biện pháp giải quyết
Giải pháp 3: Lựa chọn hệ thống bài tập để giúp HS cảm thụ văn học
Dạng bài tìm hiểu và vận dụng một số biện pháp tu từ
a. Biện pháp so sánh
• Ví dụ: Giáo viên cho các em cảm thụ một đoạn của bài thơ “Hai bàn tay em” (Bài 3 trang 42 Tiếng
Việt 3 Bộ sách Cánh diều tập 1) của nhà thơ Trần Đăng Khoa


3. Biện pháp giải quyết
Giải pháp 3: Lựa chọn hệ thống bài tập để giúp HS cảm thụ văn học
Dạng bài tìm hiểu và vận dụng một số biện pháp tu từ
c. Điệp ngữ
• Ví dụ : Khi cho các em cảm thụ đoạn thơ trong bài: “Thả diều” (Bài 3 trang 36 Tiếng Việt 3 Bộ sách
Cánh diều tập 1). Em hãy gạch tên các cụm từ được nhắc lại trong bài thơ “ Thả diều”


3. Biện pháp giải quyết
Dạng bài tìm hiểu và vận dng mt s bin phỏp tu t
ã ip ng
Đ Vớ dụ: Hãy tìm từ được nhắc lại nhiều lần trong bài thơ “ Bận”? Theo
em từ đó đã có tác dụng nhấn mạnh được ý nghĩa gì sâu sắc?

Dạng bài tập về đọc sáng tạo
• Ví dụ : Em hãy đọc ba, bốn lần bài “Trận bóng dưới lịng đường” và trả
lời các câu hỏi sau :
1/ Các bạn nhỏ chơi bóng ở đâu ?
2/ Chuyện gì xảy ra khiến trận bóng phải tạm dừng lần đầu

3/ Chuyện gì khiến Quang ân hận ?
4/ Câu chuyện muốn nói điều gì ?


III. KẾT LUẬN
1. Tóm lược các giải pháp
Cho HS hiểu rõ thế nào là cảm thụ văn học và nắm vững các yêu cầu rèn luyện về cảm thụ
văn học
Đọc nghiên cứu các tài liệu tham khảo về môn TV nhất là các tài liệu tham khảo về năng lực
cảm thụ văn học cho HS tiểu học nói chung và HS lớp 3 nói riêng

Thường xuyên nhận xét chữa bài cho các em để kịp thời động viên và phát hiện các thiếu sót

Lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực cảm thụ văn học cho HS một cách có hệ thống


3. Đề xuất - kiến nghị

PGS & DT
Mở những đợt trao đổi kinh
nghiệm về vấn đề hướng dẫn học
sinh tiểu học cảm thụ văn học để
giáo viên trong TP có điều kiện
học hỏi, trao đổi kinh nghiệm

Nhà trường
• Mua thêm các tài liệu văn học
và các tài liệu về cảm thụ văn
học ở tiểu học
• Thường xuyên dự giờ thăm lớp