Đáp án đề thi duyên hải môn sinh học k11 2017

HỘI CÁC TRƯỜNG THPT CHUYÊN
KHU VỰC DH & ĐB BẮC BỘ
TRƯỜNG THPT CHUYÊN ĐHSP HÀ NỘI
ĐỀ THI ĐỀ XUẤT

ĐÁP ÁN ĐỀ THI MÔN: SINH HỌC KHỐI
11
NĂM HỌC 2016 – 2017
Thời gian làm bài 180 phút

Câu 1(2 điểm).
Nước thoát từ lá ra khơng khí theo hai con đường.
1. Đó là hai con đường nào?
2. Nêu những đặc điểm của hai con đường đó?
3. Trình bày cơ chế điều chỉnh q trình thoái hơi nước?
Hướng dẫn chấm

1. Hai con đường thoát hơi nước: Con đường qua bề mặt lá (qua cutin) và con 0,5
đường qua khí khổng.
2. Đặc điểm mỗi con đường:
- Qua bề mặt lá: vận tốc yếu, lượng nước nhỏ, nhiều nhất chỉ được 30% và khơng 0,25
có sự điều chỉnh lượng nước thốt ra (mang nặng tính chất vật lí).
- Qua khí khổng: vận tốc lớn, lượng nước nhiều, ít nhất cũng đạt 70% và lượng 0,25
nước thoát ra được điều chỉnh bằng việc đóng mở khí khổng.
3. Cơ chế điều chỉnh q trình thốt hơi nước: Thốt hơi nước chủ yếu qua khí 1,0
khổng nên cơ chế điều chỉnh thốt hơi nước chính là cơ chế đóng mở khí khổng.
Có 3 cơ chế đóng mở khí khổng:
- Cơ chế ánh sáng
- Cơ chế AAB:
- Cơ chế bơm ion
Câu 2 (2 điểm).

Khi chiếu ánh sáng qua lăng kính vào một sợi tảo dài trong dung dịch có các vi khuẩn hiếu
khí, quan sát dưới kính hiển vi ta thấy:
1. Vi khuẩn tập trung ở hai đầu của sợi tảo. Hãy giải thích hiện tượng này.
2. Số lượng vi khuẩn tập trung ở hai đầu sợi tảo khác nhau rõ rệt. Hãy giải thích vì sao?
3. Nêu thí nghiệm chứng minh O2 thải ra trong quang hợp là O2 của nước.
Hướng dẫn chấm

1.
- Khi chiếu ánh sáng qua lăng kính, ánh sáng sẽ phân thành bảy màu: đỏ, da cam, 0,5
Trang 1/ 9


vàng, lục, lam, chàm, tím. Các tia sáng đơn sắc này sẽ rơi trên sợi tảo theo thứ tự
từ đỏ đến tím từ đầu này đến đầu kia.
- Như vậy, một đầu của sợi tảo sẽ hấp thụ ánh sáng đỏ, đầu kia sẽ hấp thụ ánh
sáng tím và ở hai đầu của sợi tảo, quang hợp sẽ xảy ra mạnh nhất, thải nhiều oxi 0,5
nhất và vi khuẩn hiếu khí sẽ tập trung ở hai đầu này.
2.
- Vi khuẩn tập trung với số lượng khác nhau ở hai đầu của sợi tảo, ở đầu sợi tảo 0,25
đỏ hấp thụ ánh sáng đỏ vi khuẩn sẽ tập trung nhiều hơn vì:
+ Cường độ quang hợp chỉ phụ thuộc vào số lượng photon, không phụ thuộc vào
năng lượng photon.

0,25

+ Trên cùng một cường độ chiếu sáng thì số lượng photon của ánh sáng đỏ nhiều
gấp đơi ánh sáng tím (vì năng lượng photon của ánh sáng tím gần gấp đơi năng
lượng photon của ánh sáng đỏ).
3. Nêu 2 thí nghiệm về quang hợp:
- Thí nghiệm 1: Sử dụng H2O có oxi phóng xạ, thấy oxi thải ra trong quang hợp 0,25

có oxi phóng xạ.

0,25

- Thí nghiệm 2: Sử dụng CO2 có oxi phóng xạ, thấy oxi thải ra trong quang hợp
khơng chứa oxi phóng xạ.
Câu 3 (2 điểm).
Trong một thí nghiệm, người ta cho các tinh thể axit ascorbic là một chất khử mạnh vào
một ống nghiệm chứa dung dịch methyl đỏ là một chất oxi hóa mạnh (có màu đỏ khi ở
trạng thái oxi hóa và khơng màu khi ở trạng thái khử) đến mức bão hịa thì thấy dung dịch
vẫn có màu đỏ. Tuy nhiên, nếu cho thêm một lượng vừa phải clorophin vừa tách khỏi lá
vào ống nghiệm và đặt ống nghiệm dưới ánh sáng thì màu đỏ biến mất và xuất hiện màu
xanh lục.
1. Hãy giải thích kết quả thí nghiệm.
2. Nêu ý nghĩa của thí nghiệm này.
Hướng dẫn chấm

1.
- AH là chất khử mạnh còn MR là chất oxi hóa mạnh nên bậc thang oxi hóa khử 0,5
rất xa nhau.
 Khi trộn hai chất vào nhau điện tử không thể chuyển từ AH đến MR được nên
Trang 2/ 9


MR vẫn ở trạng thái oxi hóa và có màu đỏ.

0,5

- Khi cho clorophin vào và nó được kích thích bởi ánh sáng nên có chức năng
truyền điện tử từ AH đến MR làm cho MR bị khử mất màu để lộ màu xanh của

clorophin.
2. Ý nghĩa của thí nghiệm:
- Giúp xác định khả năng hoạt động của các sắc tố quang hợp thơng qua đó đánh 0,5
giá khả năng quang hợp của lá cây (xác định trên cơ sở đo thời gian chuyển màu
từ đỏ sang lục).

0,5

- Minh họa sự cần thiết của chuỗi truyền điện tử trong quá trình chuyển hóa
Câu 4 (2 điểm).
Dựa vào thuyết Quang chu kì, hãy giải thích các biện pháp xử lí sau trong trồng trọt:
1. Thắp đèn ban đêm ở các vườn trồng hoa cúc vào mùa thu
2. Thắp đèn ban đêm ở các vườn trồng thanh long vào mùa đông
3. Bắn pháo hoa ban đêm ở các đồng mía (ở Cu Ba) vào mùa đông
Hướng dẫn chấm
Nội dung của thuyết quang chu kì là: thời gian ban đêm quyết định quá trình ra hoa.
1.
- Cúc ra hoa vào mùa thu, vì mùa thu thời gian ban đêm bắt đầu dài hơn ban ngày 0,5
 thích hợp cho cúc ra hoa.
- Thắp đèn ban đêm ở vườn hoa cúc vào mùa thu nhằm rút ngắn thời gian ban đêm,
để hoa cúc không ra hoa.

0,5

- Cúc ra hoa chậm hơn vào mùa đông (khi khơng có thắp đèn nữa) sẽ có cuống dài
hơn, đóa hoa to hơn, đẹp hơn và mùa đơng ít loài hoa nên nhu cầu lớn, lợi nhuận
thu về cao.
2.
- Thanh long ra hoa vào mùa hè, mùa có thời gian ban đêm ngắn hơn ban ngày  0,5
mùa đông ban đêm dài hơn ban ngày, thanh long không ra hoa.

- Để thanh long có thể ra hoa trái vụ vào mùa đông, phải thắp đèn ban đêm để cắt
đêm dài thành hai đêm ngắn.
3.
- Mía là cây ngày ngắn và ra hoa vào mùa đông (mùa đông ngày ngắn, đêm dài), 0,5
nhưng mía ra hoa sẽ tiêu tốn lượng đường lớn.
Trang 3/ 9


- Để mía khơng ra hoa vào mùa đơng sẽ phải cắt đêm dài thành hai đêm ngắn bằng
cách bắn pháo hoa ban đêm.
Câu 5 (2 điểm).
1. Một cây non trồng trong một hộp xốp chứa mùn ẩm, có nhiều lỗ thủng ở đáy và được
treo nghiêng. Sau một thời gian người ta quan sát thấy cây mọc thẳng, trong khi đó rễ lại
mọc chui ra khỏi lỗ hộp xốp một đoạn rồi lại chui vào lỗ hộp xốp rồi lại chui ra và cứ như
vậy rễ sinh trưởng có kiểu uốn theo kiểu làn sóng. Thí nghiệm này nhằm chứng minh điều
gì? Giải thích.
2. Các nhà khoa học tiến hành một số thí nghiệm trên 6 cây ngơ 45 ngày tuổi với 10 lá trên
mỗi cây. Tiến hành thực nghiệm cắt bỏ 2 lá của của 3 cây ngô và 3 cây cịn lại làm đối
chứng khơng cắt bỏ lá, sau đó tiến hành đo tốc độ thải oxi trong quá trình quang hợp của
các lá trên cả 6 cây ngô. Người ta nhận thấy rằng tốc độ thải oxi của lá cây ngô trên những
cây bị cắt bớt lá tăng đáng kể so với những cây ngô làm đối chứng. Hãy chỉ ra 4 giả thiết để
có thể giải thích cho hiện tượng trên.
Hướng dẫn chấm

1.
- Ngọn cây mọc thẳng là do hướng đất âm, hướng sáng dương.
- Rễ cây phải mọc theo hướng đất dương theo chiều thẳng đứng nhưng nhu cầu về 0,25
nước và chất dinh dưỡng nên rễ phải vòng lên qua các lỗ thủng vào nơi chứa đất
ẩm, cứ thể tạo nên hình làn sóng của rễ. Thí nghiệm này thể hiện tính hướng kép:
hướng đất và hướng nước.

0,25

- Ngọn hướng sáng dương còn đầu rễ hướng đất dương.
- Dưới tác động của ánh sáng auxin ở phần ngọn và phần rễ chuyển về phía khơng 0,25
có ánh sáng làm cho sự sinh trưởng, mặt dưới của phần chồi nhanh hơn làm cho
phần ngọn mọc thẳng lên theo tính hướng sáng dương.
- Trong khi đó mặt dưới của rễ hàm lượng auxin lại quá cao do lượng auxin từ 0,25
phần ngọn chuyển xuống gây ức chế sự sinh trưởng ở mặt dưới so với mặt trên.
Làm cho đỉnh rễ quay xuống hướng đất dương.
2.
Giải thiết 1: Ở cây thí nghiệm (bị cắt lá) tồn bộ Nitơ, khoáng chất và nước từ rễ 0,25
đã tập trung cho các lá còn tồn tại khiến chúng nhận được nhiều chất hơn và tăng
tốc độ quá trình chuyển hóa trong đó có quang hợp.
Trang 4/ 9


Giả thiết 2: Số lượng lá ít đi, chúng khơng còn che khuất nhau trước ánh sáng mặt 0,25
trời, lượng ánh sáng nhận được nhiều hơn nên cường độ quang hợp cao hơn.
Giả thiết 3: Lá lá cơ quan nguồn, các cơ quan khác như rễ và thân không bị cắt bỏ,
nhu cầu vẫn không thay đổi. Theo nguyên lý phản hồi ngược, cường độ quang hợp 0,25
sẽ phải gia tăng để đẩy mạnh tốc độ sản xuất sinh chất phục vụ nhu cầu các cơ
quan khác.
Giả thiết 4: Khi cắt lá, nhu cầu của cơ thể nhằm: Chữa lành vết thương, mọc lá 0,25
mới đòi hỏi cần nhiều nguyên liệu và ATP do vậy các lá được tăng cường quá trình
quang tổng hợp.
Câu 6 (2 điểm).
1. Ở người, khi thở ra áp suất trong khoang màng phổi là -4. Tại sao khi hít vào thì áp suất
trong khoang màng phổi lại là -7? Khi tràn dịch màng phổi làm mất áp lực âm trong khoang
màng phổi thì thể tích phổi, dung tích sống, nhịp thở thay đổi như thế nào? Giải thích.

2. Trong hoạt động tiêu hóa ở Người, khi kích thích dây thần kinh giao cảm thì khả năng
hấp thụ chất dinh dưỡng giảm nhưng khi kích thích dây thần kinh đối giao cảm thì lại làm
tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng ở ruột. Hãy giải thích nhận định trên.
Hướng dẫn chấm

1.
- Khi thở ra cơ hô hấp giãn, lồng ngực giãn ra trước khi phổi giãn do vậy thể tích 0,25
khoang màng phổi tăng lên, tăng áp suất âm.
- Khi dịch tràn màng phổi làm mất lực âm, do tính đàn hồi phổi co nhỏ lại dẫn đến 0,25
thể tích phổi giảm.
- Phổi co lại khơng cịn khả năng co giãn như trước nữa nên dung tích sống giảm.

0,25

- Phổi co nhỏ lại dẫn đếm giảm thơng khí và trao đổi khí ở phổi, giảm O2 và tăng
lượng CO2 trong máu tác động trực tiếp và gián tiếp lên trung khu hô hấp làm tăng 0,25
nhịp thở.
2.
- Dây thần kinh giao cảm gây co mạch, giảm lưu lượng máu tới ruột; .....

0,5

- Dây thần kinh đối giao cảm gây dãn mạch, tăng lưu lượng máu tới ruột....

0,5

Câu 7 (2 điểm).
1. Nêu đặc điểm của mao mạch phù hợp với chức năng của chúng?
Trang 5/ 9

2. Giải thích tại sao bình thường ở người chỉ có chừng 5% tổng số mao mạch là ln có
máu chảy qua?
Hướng dẫn chấm

1.
- Mao mạch có đường kính rất nhỏ đủ chỉ để cho các tế bào hồng cầu di chuyển 0,5
theo một hàng nhằm tối đa hóa việc trao đổi chất với dịch mô.
- Mao mạch chỉ được cấu tạo từ một lớp tế bào khơng xếp sít với nhau nhằm giúp 0,5
cho một số chất cần thiết và bạch cầu có thể dễ ra vào mao mạch nhằm thực hiện
chức năng vận chuyển các chất và bảo vệ cơ thể.
2.
- Số lượng mao mạch trong các cơ quan là rất lớn, chỉ cần khoảng 5% số mao 0,5
mạch có máu lưu thơng là đủ.
- Số cịn lại có tác dụng điều tiết lượng máu đến các cơ quan khác theo nhu cầu
sinh lý của cơ thể. Lượng máu tới các mao mạch được điều tiết bởi các cơ vòng ở 0,5
đầu các động mạch máu nhỏ trước khi tới lưới mao mạch.
Câu 8 (2 điểm).
1. Khi huyết áp thấp thì quá trình lọc ở cầu thận của cơ quan bài tiết nước tiểu bị trở ngại,
thận đã tự điều chỉnh huyết áp bằng cách nào để quá trình lọc trở lại bình thường?
2. Nêu sự khác biệt về cấu trúc thận của lồi động vật có vú sống ở sa mạc với cấu trúc thận
của loài động vật có vú sống ở nước. Giải thích?
Hướng dẫn chấm

1.
- Cầu thận chỉ lọc được dễ dàng khi có áp suất lọc, mà áp suất lọc = huyết áp – (áp 0,5
suất keo + áp suất thủy tĩnh của dịch lọc trong nang Bao man).Huyết áp thấp thì áp
suất lọc càng thấp nên trở ngại cho quá trình lọc máu tạo nước tiểu đầu. Thận đáp
ứng lại bằng cách tiết ra renin điều chỉnh huyết áp qua hệ thống renin-angiotensinaldosteron (RAAS) để tạo thành Angiotensin II. Chất này làm co mạch máu dẫn
đến tăng huyết áp.

0,5

- Angiotensin II cũng kích thích tuyến thượng thận tăng tiết hoocmon Aldosteron
và hoocmon này tác động lên ống lượn xa làm tăng tái hấp thu Na + và nước ở ống
lượn xa dẫn đến tăng thể tích máu và tăng huyết áp
2.
Trang 6/ 9


- Thận của các lồi có vú sống ở sa mạc có vùng tủy thận dày hơn nhiều so với 0,5
vùng tủy thận của động vật sống ở nước.
- Lý do là vùng tủy thận dày chứa quai Helen dài và có ống góp nhằm tái hấp thu 0,5
được nhiều nước trở lại cơ thể, do vậy chúng tiết kiệm được nước.
Câu 9 (2 điểm).
Tập tính (hành vi) giao phối ở động vật bao gồm các hành vi tìm kiếm, hấp dẫn, lựa chọn
bạn tình là sản phẩm của chọn lọc tự nhiên. Tập tính giao phối của động vật phụ thuộc rất
nhiều vào hệ thống giao phối của loài vật là đơn phối (trong đời cá thể, một cá thể chỉ giao
phối với một cá thể khác giới) hay đa phối (một cá thể giao phối với nhiều cá thể khác
giới).
Làm thế nào người ta có thể xác định được một hành vi giao phối nào đó của con vật là học
được hay là hành vi bẩm sinh?
Hãy cho biết ở những lồi có các đặc điểm sinh học như thế nào thì chọn lọc tự nhiên ủng
hộ tập tính giao phối theo kiểu đơn phối? Đặc điểm sinh học của lồi như thế nào thì chọn
lọc tự nhiên ủng hộ hành vi có tập tính giao phối kiểu đa phối?
Hướng dẫn chấm
- Nuôi những con non vừa mới đẻ cách li hoàn toàn với bố mẹ của chúng cũng như 1,0
với các cá thể trưởng thành cùng loài khác. Nếu các con non này lớn lên vẫn có các
hành vi giao phối giống như các cá thể trưởng thành cùng lồi thì đó là hành vi
bẩm sinh cịn khơng thì là hành vi học được.

- Lồi nào mà các con non sinh ra khơng thể tự chăm sóc và sống sót độc lập ngay 1,0
được mà cần có sự chăm sóc của bố mẹ thì chọn lọc tự nhiên sẽ duy trì hành vi
giao phối kiểu đơn phối. Vì các con đực nếu giao phối với nhiều con cái thì sự
thành đạt sinh sản của nó (số lượng con sống sót được) sẽ khơng bằng so với khi
nó có hành vi đơn phối để cùng với con mẹ chăm sóc con cái tốt hơn. Lồi nào mà
có các đặc điểm sinh học khiến các con non có thể tự kiếm ăn và chăm sóc bản
thân sớm hơn ít cần sự chăm sóc của bố mẹ thì các con đực sẽ để lại được nhiều
con hơn nếu có hành vi đa phối.
Câu 10 (2 điểm).

Trang 7/ 9


1. Vì sao trong suốt thời kì phụ nữ mang thai, nang trứng khơng chín, trứng khơng rụng và
khơng có kinh nguyệt? Trình bày cơ sở khoa học của phương pháp chẩn đốn có thai qua
nước tiểu?
2. Trình bày những điểm khác biệt cơ bản giữa quá trình thụ tinh ở động vật có vú với q
trình thụ tinh ở thực vật có hoa?
Hướng dẫn chấm
1.
-Ở thời kì mang thai: 3 tháng đầu nhau thai tiết HCG duy trì thể vàng (thể vàng tiết 0,5
progesteron và estrogen); sau 3 tháng nhau thai thay thế thể vàng tiết progesteron
và estrogen.
=> Nồng độ 2 hoocmon này luôn cao, ức chế ngược tuyến yên và vùng dưới đồi
làm giảm tiết FSH và LH…..

0,5

- Cơ sở khoa học của phương pháp chẩn đốn có thai qua nước tiểu:
Trong thời kì mang thai (2 tháng đầu, nhau thai tiết HCG để duy trì sự tồn tại của

thể vàng  HCG có mặt trong nước tiểu trong hai tháng đầu.
Do đó có thể kiểm tra sự có mặt của HCG trong nước tiểu ở 2 tháng đầu  Biết
được có thai hay khơng.
2.
Thụ tinh ở thực vật có hoa
Thụ tinh ở động vật có vú
-Tinh tử khơng có khả năng tự di -Tinh trùng tự bơi đến trứng mà khơng

1,0

chuyển đến trứng mà cần có sự hỗ trợ cần sự hỗ trợ của một cơ quan khác.
của ống phấn.

-Có rất nhiều tinh trùng cùng tham gia

-Chỉ có 1 tinh tử thụ tinh cho trứng.

q trình thụ tinh cho một trứng.

-Trứng hoàn thành giảm phân trước thụ -Trứng sau khi thụ tinh mới hồn thành
tinh.

giảm phân.

-Có thụ tinh kép.

-Khơng có thụ tinh kép.
……….HẾT …..
Giám thị khơng giải thích gì thêm!

Người ra đề

Trang 8/ 9


Nguyễn Vĩnh Hà
ĐT: 0984995969

Trang 9/ 9