Khảo sát hệ thống nhiên liệu lpg cho xe hijet jumbo 1 6

Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6

Låìi nọi âáưu

Ngy nay, khi x häüi cng phạt triãøn con ngỉåìi â cọ
nhỉỵng bỉåïc tiãún måïi trong khoa hoỹc kyợ thuỏỷt. Cọng
nghióỷp phaùt trióứn: caùc cọng trỗnh, nhaỡ maùy moỹc lón, thỗ
vỏỳn õóử ọ nhióứm mọi trổồỡng ngy cng tråí nãn tráưm
trng.Trong âọ khê x do âäüng cồ õọỳt trong gỏy ra laỡ vọ
cuỡng lồùn. Vỗ thóỳ viãûc thay thãú nhiãn liãûu måïi vaì cäng nghãû
måïi âãø gim ä nhiãøm mäi trỉåìng v náng cao nàng sút
âäüng cå âang âỉåüc cạc nh khoa hc quan tám nghiãn cỉïu.
Âäüng cå âäút trong sỉí dủng cạc loải nhiãn liãûu truưn
thäúng cng våïi cạc phỉång tiãûn giao thäng váûn ti l
ngưn gáy ä nhiãùm ch úu v nghiãm trng cho mäi
trỉåìng khäng khê. Ngy nay, våïi sỉû tiãún bäü ca khoa hoỹc
kyợ thuỏỷt caùc quaù trỗnh laỡm vióỷc cuớa õọỹng cå âäút trong â
âỉåüc âiãûn tỉí hoạ, tin hc hoạ tảo ra nhỉỵng thnh cäng
âạng kãø vãư ci thiãûn cäng suáút âäüng cå, náng cao hiãûu
suáút, tiãút kiãûm nhiãn liãûu, gim ä nhiãùm mäi trỉåìng.
Nhỉng våïi sỉû gia tàng vãư sọỳ lổồỹng phổồng tióỷn giao
thọng nhổ hióỷn nay thỗ caùc gii phạp trãn khäng âạp ỉïng
âỉåüc cạc tiãu chøn khàõt khe ca lût mäi trỉåìng. LPG l
loải khê âäút cọ nhiãưu trong tỉû nhiãn v khàõc phủc âỉåüc
nhỉỵng khọ khàn ca lût mäi trỉåìng.
Våïi âãư ti:” Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG cho xe
HiJet Jumbo 1.6” â giụp em hiãøu âỉåüc vai tr ca LPG âäúi
våïi cạc phỉång tiãûn giao thäng váûn ti.
D â ráút cäú gàõng nhỉng våïi thåìi gian hản chãú chàõc

chàõn khäng thãø trạnh khi sai sọt, em ráút mong âỉåüc sỉû
chè dảy ca qu Tháưy cä.

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 1


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
Em xin chán thnh cm ån tháưy Âäù Phuù Baù õaợ tỏỷn tỗnh
hổồùng dỏựn, caùc thỏửy trong bọỹ män v cạc bản sinh viãn â
giụp em hon thnh âäư ạn ny.
 nàơng ngy 22 thạng 6
nàm 2005
Sinh viãn thổỷc hióỷn
Nguyóựn Tỏỳn
Trổỷc
Chổồng1. TầNH HầNH NHIM MI TRặèNG DO PHặNG
TIN GIAO

THNG VN TAI GY RA VAè HặẽNG

KHếC PHUC
1.1. TầNH HầNH NHIM MI TRặèNG DO PHặNG
TIN GIAO

THNG VN TAI GÁY RA

1.1.1 GIÅÏI THIÃÛU CHUNG

Trong nhỉỵng tháûp niãn gáưn âáy tỗnh hỗnh ọ nhióựm mọi
trổồỡng õang laỡ vỏỳn õóử hóỳt sæïc nghiãm troüng âäúi våïi mäùi
quäúc gia trãn thãú giåïi. Khi nãưn cäng nghiãûp phạt triãøn lm
cho âåìi säúng con ngổồỡi õổồỹc caới thióỷn, mổùc sọỳng nỏng
cao thỗ lổồỹng caùc cháút âäüc hải thi ra mäi trỉåìng ngy
cng låïn. Trong âọ khê thi âäüng cå âäút trong ln l úu
täú âỉåüc cạc nh khoa hc quan tám nháút.
Näưng âäü ca cạc cháút gáy ä nhiãùm mäi trỉåìng khäng
khê cọ màût trong khê x âäüng cå nhỉ : NO x, CO, HC, bäư
họng...cọ xu hỉåïng gia tàng mảnh m cng våïi sỉû gia tàng
ca cạc loải phỉång tiãûn giao thäng váûn ti. Cạc säú liãûu
cho trong bng dỉåïi âáy cho tháúy sỉû gia tàng mäüt cạch
âạng ngải näưng âäü ca mäüt säú cháút ä nhiãùm trong báưu
khê quøn.
Bng 1.1. Sỉû gia tàng ca cạc cháút ä nhiãùm trong khê
quøn.

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 2


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
Cháút ä
nhiãùm
CO2
N2O
CO
SO2

Thåìi k tiãưn
cäng nghiãûp
(ppm)
270
0,28
0,05
0,001

Hiãûn nay
(ppm)
340
0,3
0,13
0,002

Täúc
âäü
tàng
(%/nàm)
0,4
0,25
3
2

Bng 1.2. T lãû phạt thi cạc cháút ä nhiãùm åí Nháût
(tênh theo %).
Nguọửn phaùt ọ nhióựm
CO
HC

NOx
tọ
93,0
57,3
39
Saớn xuỏỳt õióỷn nng
0,1
0,1
21,5
Quaù trỗnh chaùy trong
0,0
26,4
31,3
cọng nghióỷp
Caùc quaù trỗnh chaùy
khaùc
Cọng nghióỷp dỏửu moớ
Caùc hoaỷt õọỹng khaùc
Tọứng cäüng

6,3

0,7

0,8

0,6
100

14,8

0,7
100

5,1
2,6
100

Bng 1.3. T lãû phạt thi cạc cháút ä nhiãùm åí Mé (tênh
theo %).
Ngưn phạt ä nhiãùm
CO
HC
NOx
Ätä
64,7
45,7
36,6
Cạc phỉång tiãûn giao
9,0
7,2
10,5
thäng khaùc
Quaù trỗnh chaùy trong
9,1
16,8
42,8
cọng nghióỷp
Cọng nghióỷp dỏửu moớ
5,2
5,3

1,7
Caùc hoaỷt õọỹng khạc
12,5
25,0
8,4
Täøng cäüng
100
100
100
Qua cạc säú liãûu tỉì cạc bng trãn ta cọ thãø dãù dng
nháûn tháúy ràịng tu theo chênh sạch nàng lỉåüng ca mäùi
nỉåïc m sỉû phán bäú t lãû phạt sinh ä nhiãùm ca cạc
ngưn khạc nhau nhỉng ngưn phạt sinh ä nhiãùm åí ä tä
chiãúm t lãû cao nháút.

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 3


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
1.1.2. KHÊ X ÂÄÜNG CÅ V L THUÚT HÇNH THNH CẠC
CHÁÚT Ä
NHIÃÙM TRONG KHÊ X ÂÄÜNG CÅ.
1.1.2.1. Cå chóỳ hỗnh thaỡnh CO.
CO laỡ chỏỳt khờ khọng maỡu, khọng muỡi, sinh ra do quaù
trỗnh chaùy khọng hoaỡn toaỡn cuớa häùn håüp giu hay do phán
gii sn pháøm ca quạ trỗnh chaùy. Nọửng õọỹ CO phuỷ thuọỹc
maỷnh vaỡo thaỡnh phỏửn häùn håüp () . ÅÍ âiãưu kiãûn häùn

håüp giu, lỉåüng äxi cọ màût trong häùn håüp khäng â âãø
äxi hoạ hon ton cacbon ca nhiãn liãûu thnh khê CO 2. Màût
khạc åí âiãưu kiãûn nhiãût âäü cao, phn ỉïng phán gii sn
pháøm chạy cng lm tàng näưng âäü CO ngay c khi häùn
håüp ngho.
Khi âäüng cå lm viãûc åí chãú âäü non ti, do âiãưu kiãûn
chạy ca häùn håüp khäng thûn låüi, tảo ra cạc vng chạy
khäng hon ton củc bäü, nãn näưng âäü CO trong khê x cao
cho d hãû säú dỉ lỉåüng khäng khê  âỉåüc bäü tảo häùn
håüp âiãưu chènh dao âäüng chung quanh giạ trë chạy hoaỡn
toaỡn lyù thuyóỳt. Chờnh vỗ thóỳ, khi ọtọ hoaỷt õọỹng trong thaỡnh
phọỳ thỗ sổỷ phaùt sinh CO õaùng quan tỏm nháút, do âäüng cå
thỉåìng xun lm viãûc åí chãú âäü taới thỏỳp.
1.1.2.2. Cồ chóỳ hỗnh thaỡnh NOx
- Cồ chóỳ hỗnh thaỡnh monoxyde nitồ (NO):
Sổỷ hỗnh thaỡnh NO do ọxy hoaù nitå trong khäng khê cọ
thãø âỉåüc mä t bàịng cå chãú Zeldovich. Trong âiãưu kiãûn
hãû säú dỉ lỉåüng khäng khê xáúp xè 1. nhỉỵng phn ỉïng
chênh tảo thnh v phán hu NO l :
O + N2




N + O2




SVTH :Nguyễn Tấn Trực

Trang 4

NO + N
NO + O

(1.1)
(1.2)


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
N + OH




NO + H

(1.3)

Phn ỉïng (1.3) xy ra khi häùn håüp ráút giu. NO tảo
thnh trong mng lỉía v trong sn pháøm chạy phêa sau
mng lỉía. Trong õọỹng cồ, quaù trỗnh chaùy dióựn ra trong õióửu
kióỷn aùp sút cao, vng phn ỉïng ráút mng ( khong
0,1mm) v thåìi gian chạy ráút ngàõn, thãm vo âọ ạp sút
trong xylanh tng trong quaù trỗnh chaùy, õióửu naỡy laỡm cho bäü
pháûn khê chạy trỉåïc cao hån nhiãût âäü âảt âỉåüc ngay sau
khi ra khi khu vỉûc mng lỉía nãn âải bọỹ phỏỷn NO hỗnh
thaỡnh trong khu vổỷc sau maỡng lổớa.

- Cồ chóỳ hỗnh thaỡnh dioxyde nitồ (NO2):
Dioxyde nitồ NO2 õổồỹc hỗnh thaỡnh tổỡ monoxyde nitồ NO
vaỡ caùc chỏỳt trung gian ca sn váût chạy theo phn ỉïng :



NO + HO2

NO2 + OH

(1.4)

Trong âiãưu kiãûn nhiãût âäü cao, NO 2 cọ thãø bë phán gii
theo phn ỉïng :
NO2 + O




NO + O2

(1.5)

Trong trỉåìng håüp NO2 sinh ra trong ngn lỉía bë laỡm maùt
ngay bồới mọi chỏỳt coù nhióỷt õọỹ thỏỳp thỗ phn ỉïng (1.5) bë
khäúng chãú, nghéa l NO2 tiãúp tủc tọửn taỷi trong saớn vỏỷt
chaùy. NO2 cuợng hỗnh thaỡnh trón âỉåìng x khi täúc âäü thi
tháúp v cọ sỉû hiãûn dióỷn cuớa ọxy.
- Cồ chóỳ hỗnh thaỡnh protoxyde nitồ (N2O):
Protoxyde nitồ N2O chuớ yóỳu hỗnh thaỡnh tổỡ caùc chỏỳt trung

gian NH v NCO khi chụng tạc dủng våïi NO.
NH + NO




NCO + NO

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 5




N 2O + H
N2O + CO

(1.6)
(1.7)


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
N2O chuớ yóỳu õổồỹc hỗnh thaỡnh ồớ vuỡng äxy hoạ cọ näưng
âäü ngun tỉí H cao, m hrä l cháút tảo ra sỉû phán hu
mảnh protoxyde nitå theo phn ỉïng :
N2O + H





N2O + H

NH + NO



(1.8)

N2 + OH

(1.9)
Chờnh vỗ vỏỷy N2O chố chióỳm tyớ lóỷ rỏỳt thỏỳp trong khờ
xaớ cuớa õọỹng cồ õọỳt trong.
1.1.2.3. Cồ chóỳ hỗnh thaỡnh HC
Hydrocarbure chổa chaùy HC do quaù trỗnh chaùy khọng hon
ton hồûc do mäüt bäü pháûn häùn håüp nàịm ngoi khu vỉûc
lan trn mng lỉía. Âiãưu ny xy ra do sỉû khäng âäưng nháút
ca häùn håüp hồûc do sỉû dáûp tàõt mng lỉía åí khu vỉûc
gáưn thnh hay trong cạc khäng gian chãút, nghéa l åí khu
vỉûc cọ nhiãût âäü tháúp. Cå chãú täi mng lỉía cng våïi cạc
khäng gian chãút l ngun nhán chênh phạt sinh HC trong khê
x âäüng cå.
Täi mng lỉía hay sỉû dáûp tàõt mng lỉía diãùn ra khi nọ
tiãúp xục våïi thnh bưng chạy. Quạ trỗnh tọi maỡng lổớa coù
thóứ xaớy ra trong caùc õióửu kiãûn khạc nhau : mng lỉía bë
lm lảnh trong quạ trỗnh tióỳp xuùc vồùi thaỡnh trong quaù trỗnh
dởch chuyóứn hoỷc mng lỉía bë dáûp tàõt trong nhỉỵng khäng
gian nh liãn thäng våïi bưng chạy.

Khi mng lỉía bë täi, nọ s gii phọng mäüt låïp mng
häùn håüp chỉa chạy hay chạy khäng hon ton trãn cạc bãư
màût tiãúp xục hay åí cạc khäng gian chãút.
1.1.3. TẠC HẢI CA KHÊ X ÂÄÜNG CÅ
1.1.3.1. Âäúi våïi sỉïc kho con ngỉåìi

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 6


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
Tạc hải ca CO : CO ngàn cn sỉû dëch chuøn häưng
cáưu trong mạu lm cho cạc bäü pháûn ca cå thãø bë thiãúu
äxy. Nản nhán bë tỉí vong khi 70% säú häöng cáöu bë khäúng
chãú ( khi näưng âäü CO trong khäng khê låïn hån 1000ppm). ÅÍ
näưng âäü tháúp hån, CO cng cọ thãø gáy nguy hiãøm láu di
âäúi våïi con ngỉåìi : khi 20% häưng cáưu bë khäúng chãú nản
nhán bë nhỉïc âáưu, chọng màût, bưn nän v khi tè säú ny
lãn âãún 50%, no bäü con ngỉåìi bàõt âáưu bë nh hỉåíng
mảnh.
Tạc hải ca NOx : NOx l h cạc oxyde nitå. NO khäng
nguy hiãøm máúy, nhỉng nọ l cå såí âãø tảo ra NO 2. NO2 l
mäüt cháút khê cọ mu håi häưng, cọ mi, khỉïu giạc cọ thãø
phạt hiãûn khi näưng âäü ca nọ trong khäng khê âảt khong
0,12ppm. NO2 l cháút khọ ho tan nãn nọ cọ thãø theo âỉåìng
hä háúp âi sáu vo phäøi gáy viãm v lm hu hoải cạc tãú
bo ca cå quan hä háúp. Nản nhán bë máút ng, ho, khọ thåí.
Tạc hải ca HC : HC gáy tạc hải âãún sỉïc kho con

ngỉåìi ch úu l do cạc hydrocarbure thåm. Tỉì láu ngỉåìi ta
â xạc âënh âỉåüc vai tr ca benzen trong càn bãûnh ung thỉ
mạu khi näưng âäü ca nọ låïn hån 40ppm hồûc gáy räúi loản
hãû tháưn kinh khi näưng âäü låïn hån 1g/m 3, âäi khi nọ l
ngun nhán gáy cạc bãûnh vãư gan.
Tạc hải ca SO2 : Oxyde lỉu hunh l mäüt cháút haùo
nổồùc, vỗ vỏỷy noù rỏỳt dóứ hoaỡ tan vaỡo nổồùc mi, bë äxy hoạ
thnh H2SO4 v múi amonium räưi âi theo âỉåìng hä háúp âi
sáu vo trong phäøi. Màût khạc, SO2 lm gim kh nàng âãư
khạng ca cå thãø v lm tàng cỉåìng âäü tạc hải ca cạc
cháút ä nhiãùm khạc âäúi våïi nản nhán.
Tạc hải ca bäư họng : Bäư họng täưn tải dỉåïi dảng
cạc hảt ràõn cọ âỉåìng kờnh trung bỗnh khoaớng 0,3m nón
SVTH :Nguyn Tn Trc
Trang 7


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
ráút dãù xám nháûp sáu vo phäøi. Sỉû nguy hiãøm ca bäưì
họng, ngoi viãûc gáy tråí ngải cho cå quan hä háúp nhỉ báút
k mäüt håüp cháút cå hc no khạc cọ màût trong khäng
khê, nọ cn l ngun nhán gáy ra bãûnh ung thỉ do cạc
hydrocarbure thåm mảch vng háúp thủ trãn bãư màût ca
chụng trong quạ trỗnh hỗnh thaỡnh.
Taùc haỷi cuớa chỗ (Pb) : Chỗ coù mỷt trong khờ xaớ do
Theùtraùetyl chỗ Pb (C2H5)4 õổồỹc pha vo xàng âãø tàng tênh
chäúng kêch näø ca nhiãn liãûu. Sỉû pha träün cháút phủ gia
ny vo xàng hiãûn nay vỏựn coỡn õóử taỡi baỡn caợi cuớa giồùi

khoa hoỹc. Chỗ trong khê x âäüng cå täưn tải dỉåïi dảng
nhỉỵng hảt cọ âỉåìng kênh cỉûc bẹ nãn ráút dãù xám nháûp
vo cå thãø qua da hồûc âỉåìng hä háúp. Khi â vo âỉåüc
trong cå thãø, khong tỉì 30% âãún 40% lỉåüng chỗ naỡy õi vaỡo
maùu. Sổỷ hióỷn dióỷn cuớa chỗ gỏy xạo träün ion åí no, gáy tråí
ngải cho sỉû täøng hồỹp enzyme õóứ hỗnh thaỡnh họửng cỏửu,
vaỡ õỷc bióỷt hồn nỉỵa cọ tạc âäüng lãn hãû tháưn kinh lm tr
em chỏỷm phaùt trióứn trờ tuóỷ. Chỗ bừt õỏửu gỏy nguy hiãøm
âäúi våïi con ngỉåìi khi näưng âäü ca nọ trong mạu khäng
vỉåüt quạ 200 âãún 250 g/lêt.
1.1.3.2. Âäúi våïi mäi trỉåìng
- Thay âäøi nhiãût âäü khê quøn:
Sỉû hiãûn diãûn ca cạc cháút ä nhiãùm, âàûc biãût l
nhỉỵng cháút gáy hiãûu ổùng nhaỡ kờnh, trong khọng khờ aớnh
hổồớng õóỳn quaù trỗnh cán bàịng nhiãût ca báưu khê
quøn,lm cho nhiãût âäü báưu khê quøn tàng lãn.Trong säú
nhỉỵng cháút gáy hiãûu ỉïng nh kờnh, ngổồỡi ta quan tỏm õóỳn
khờ carbonic CO2, vỗ noù l thnh pháưn chênh trong sn pháøm
chạy ca nhiãn liãûu cọ chỉïa thnh pháưn carbon.

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 8


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
Våïi täúc âäü gia tàng näöng âäü khê carbonic trong báưu khê
quøn nhỉ hiãûn nay ngỉåìi ta dỉû âoạn vo giỉỵa thãú k
22, näưng âäü khê carbonic cọ thãø tàng lãn gáúp âäi. Khi âọ

theo dỉû tênh ca cạc nh khoa hc, s xy ra sỉû thay âäøi
quan trng âäúi våïi sỉû cán bàịng nhiãût trãn qu âáút :
Nhiãût âäü báưu khê quøn s tàng lãn tỉì 2 âãún 3 oC.
Mäüt pháưn bàng åí vng Bàõc cỉûc v Nam cỉûc s tan
lm tàng chiãưu cao mỉûc nỉåïc biãøn.
Lm thay âäøi chãú âäü mỉa giọ v sa mảc hoạ thãm bãư
màût trại âáút.
- nh hỉåíng âãún sinh thại:
Sỉû gia tàng ca NOx, âàûc biãût l protoxyde nitå N 2O cọ
nguy cå lm gia tàng sỉû hy hoải låïp ozone åí thỉåüng táưng
khê quøn, låïp khê cáưn thiãút âãø lc tia cỉûc têm phạt xả
tỉì màût tråìi. Tia cỉûc têm gáy ung thỉ da v gáy âäüt biãún
sinh hc, âàûc biãût l âäüt biãún sinh ra cạc vi trng cọ kh
nàng lm láy lan cạc bãûnh lả dáùn âãún hu hoải sỉû säúng
ca mi sinh váût trãn trại âáút giäúng nhỉ âiãưu kiãûn hiãûn
nay trãn Sao Ha.
Màût khạc cạc cháút khê cọ tênh acide nhỉ: SO 2, NO2, bë
oxy hoạ thnh acide sulfuric, acide nitric ho tan trong nỉåïc,
trong tuút, trong sỉång m...lm hu hoải thm thỉûc váût
trãn trại âáút (mổa acide) vaỡ gỏy n moỡn caùc cọng trỗnh kim
loaỷi.
Nhổ váûy, chụng ta â tháúy r sỉû nguy hải ca cạc
cháút gáy ä nhiãùm mäi trỉåìng do cạc phỉång tiãûn giao thäng
váûn ti gáy ta, âàûc biãût l cạc phỉång tiãûn sỉí dủng cạc
lải nhiãn liãûu truưn thäúng nhỉ xàng , dáưu diesel. Màûc d
våïi sỉû phạt triãøn ca khoa hc k thût, hiãûn nay cạc
phỉång tiãûn â âỉåüc trang bë nhỉỵng thiãút bë ỉïng dủng
SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 9

Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
k thût cäng nghãû âiãûn tỉí, tin hc...Âiãưu âọ â gọp
pháưn náng cao tênh nàng kinh tãú v k thût cho cạc
phỉång tiãûn, gim ä nhiãùm mäi trỉåìng. Nhỉng våïi täúc âäü
gia tàng ca cạc loải phỉång tiãûn nhổ hióỷn nay, õóứ giaớm ọ
nhióựm mọi trổồỡng thỗ ngoaỡi cạc gii phạp k thût cäng
nghãû chụng ta cáưn nghiãn cỉïu v sỉí dủng cạc ngưn
nàng lỉåüng måïi, nhiãn liãûu måïi khäng gáy ä nhiãùm mäi
trỉåìng hay gáy ä nhiãùm mäi trỉåìng ráút êt âãø thay thãú cho
cạc loải nhiãn liãûu truyãön thäúng.

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 10


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
1.2. HặẽNG KHếC PHUC TầNH HầNH NHIM DO
PHỈÅNG

TIÃÛN GIAO THÄNG VÁÛN TI GÁY RA.

Ätä sảch l mủc tiãu hỉåïng tåïi ca cạc nh nghiãn cỉïu
chãú tảo ätä hiãûn nay. Cọ nhiãưu gii phạp â âỉåüc cäng
bäú trong nhổợng nm gỏửn õỏy, tỏỷp trung laỡ hoaỡn thióỷn quaù
trỗnh chạy ca âäüng cå Diesel, sỉí dủng cạc loải nhiãn liãûu

khäng truưn thäúng cho ätä nhỉ LPG, khê thiãn nhiãn,
methanol, ethanol, biodiesel, âiãûn, pile nhiãn liãûu, nàng lỉåüng
màût tråìi. Xu hỉåïng phạt triãøn ätä sảch cọ thãø täøng håüp
nhỉ sau :
1.2.1. HON THIÃÛN ÂÄÜNG CÅ DIESEL
Cạc k thût måïi âãø hon thiãûn âäüng cå Diesel â cho
phẹp náng cao r rãût tênh nàng ca nọ bao gäưm ạp dung hãû
thäúng phun common rail âiãưu khiãøn âiãûn tỉí, lc bäư họng
v xỉí l khê trãn âỉåìng x bàịng bäü xỉí l ba chỉïc nàng,
hồûc náng cao cháút lỉåüng nhiãn liãûu. Viãûc dng âäüng cå
Diesel sỉí dủng âäưng thåìi nhiãn liãûu khê v nhiãn liãûu lng
cng l mäüt gii phạp náng cao tênh nàng ca âäüng cå
Diesel.
1.2.2. ÄTÄ DNG ÂIÃÛN
Ätä dng âiãûn l mäüt trong nhỉỵng gii phạp täúi ỉu
nháút ca cạc loải phỉång tiãûn khäng gáy ä nhiãùm mäi
trỉåìng. Tuy nhiãn, vóử mỷt kyợ thuỏỷt thỗ hióỷn nay ọtọ chaỷy
õióỷn coù hai nhỉåüc âiãøm quan trng âọ l : nàng lỉåüng
dỉû trỉỵ tháúp ( khong 100 láưn tháúp hån ätä dng âäüng cå
nhiãût truưn thäúng ) v giạ thnh ban âáưu cao hån

(30

40% cao hån so våïi ätä duìng âäüng cå nhiãût truưn thäúng ).
Våïi nhỉỵng loải ätä sỉí dủng ngưn õióỷn trổỷc tióỳp trón
õổồỡng dỏy thỗ laỡ loaỷi ọtọ saỷch, cå âäüng, nhỉng hãû thäúng
cung cáúp nàng lỉåüng cho chụng (dáy cạp âiãûn tráưn) lm
máút cnh quan v khäng an ton. Cn våïi loải ätä âiãûn
SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 11

Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
chảy bàịng ạc qui cọ mäüt säú váún âãư âàût ra v cáưn gii
quút khi âỉa ätä chảy âiãûn vo ỉïng dủng trong thỉûc tãú
mäüt cạch âải tr l kh nàng tàng täúc, thåìi gian nảp âiãûn,
bạn kênh hoảt âäüng, váún âãư sỉåíi v âiãưu ho khäng khê
trong ọtọ.

Hỗnh:1 tọ õióỷn lỏỳy õióỷn trổỷc
tióỳp trón õổồỡng dỏy caùp âiãûn
tráưn
1.2.3. ÄTÄ ÂA ÂÄÜNG LỈÛC
Ätä âa âäüng lỉûc sỉí dủng êt nháút hai ngưn sỉïc kẹo
bäø sung cho nhau, cạc ngưn sỉïc kẹo ny cọ thãø l :
-Âäüng cå âiãûn v âäüng cå nhiãût.
-Âäüng cå âiãûn v hãû thäúng ạc qui âäüng nàng.
-Âäüng cå âiãûn åí âáy cọ thãø chảy bàịng acqui thäng
thỉåìng hay pile nhiãn liãûu. Âäüng cå nhiãût åí âáy cọ thãø l
âäüng cå Diesel hiãûn âải våïi hãû thäúng lc bäư họng v sỉí
l khê x hay âäüng cå sỉí dủng nhiãn liãûu khê ( khê thiãn
nhiãn, khê dáưu m hoạ lng LPG).

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 12


Bi thi cúi khoạ

Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
1.2.4. ÄTÄ CHẢY BÀỊNG PILE NHIÃN LIÃÛU

H×nh 2: Xe but chảy bàịng dáưu
thỉûc váût åí Grenoble (Phạp)

Mäüt trong nhỉỵng gii phạp ca ngưn nàng lỉåüng
sảch cung cáúp cho ätä trong tỉång lai l pile nhiãn liãûu. Pile
nhiãn liãûu l hãû thäúng âiãûn hoạ biãún âäøi trỉûc tiãúp hoạ
nàng trong nhiãn liãûu thnh âiãûn nàng. Do khäng cọ quạ trỗnh
chaùy xaớy ra nón saớn phỏứm hoaỷt õọỹng cuớa pile nhión lióỷu laỡ
õióỷn, nhióỷt vaỡ hồi nổồùc. Vỗ vỏỷy coù thãø nọi ätä hoảt âäüng
bàịng pile nhiãn liãûu l loải ätä sảch tuût âäúi theo nghéa
phạt thi ä nhiãùm trong khê x. Ätä chảy bàịng pile nhiãn
liãûu khäng nảp âiãûn maỡ chố naỷp nhión lióỷu hydro, vỗ vỏỷy
khoù khn trong viãûc lỉu trỉỵ hydro dỉåïi ạp sút cao.
1.2.5. ÄTÄ CHẢY BÀỊNG CẠC LOẢI NHIÃN LIÃÛU LNG
THAY THÃÚ
Cạc loải nhiãn liãûu lng thay thãú hiãûn nay l cäưn,
colza...cọ ngưn gäúc tỉû dáưu thỉûc váût. Do thnh pháưn C
trong nhiãn liãûu tháúp nón trong quaù trỗnh chaùy sinh ra ờt chỏỳt
ọ nhióựm cọ gäúc carbon, âàûc biãût l gim CO 2, cháút khê gáy
hiãûu ỉïng nh kênh. Ngy nay viãûc ỉïng dủng cạc ngưn
nhiãn liãûu lng thay thãú trãn cạc phỉång tiãûn giao thäng

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 13

Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
váûn ti váùn cn ráút hản chãú do giạ thnh ca nhiãn liãûu
cn cao.
1.2.6. ÄTÄ CHẢY BÀỊNG KHÊ THIÃN NHIÃN
Sỉí dủng ätä chảy bàịng khê thiãn nhiãn l mäüt chênh
sạch ráút hỉỵu êch vãư nàng lỉåüng thay thãú trong tỉång lai.
Cho tåïi nay cọ hai gii phạp sỉí dủng khê thiãn nhiãn trãn ätä,
âọ l khê thiãn nhiãn dỉåïi dảng khê v khê thiãn nhiãn dỉåïi
dảng lng. Ätä chảy bàịng khê thiãn nhiãn tho mn dãù
dng cạc qui âënh khàõt khe nháút vãư ä nhiãùm mäi trỉåìng
âäúi våïi ätä. Màûc d ngy nay ngỉåìi ta â cọ nhiãưu gii
phạp cäng nghãû lm gim ä nhiãùm trong khê x âäüng cå,
nhỉng cạc gii phạp ny khäng tháût bãư vỉỵng, tênh hiãûu
qu ca nọ gim theo thåìi gian. Trong khi âọ khê x âäüng cå
sỉí dủng nhiãn liãûu khê thiãn nhiãn chỉïa êt cháút âäüc hải
ngay tỉì ngưn nãn sỉû gim tênh nàng ca cạc hãû thäúng
xỉí l trãn âỉåìng x khäng gáy nh hỉåíng låïn âãún mỉïc
âäü phạt ä nhiãùm nhỉ âäúi våïi cạc loải âäüng cå sỉí dủng
nhiãn liãûu truưn thäúng. Ỉu âiãøm ca loải nhiãn liãûu ny,
ngoi mỉïc âäü phạt ä nhiãùm tháúp, nọ cn l ngưn nhiãn
liãûu däưi do, phán bäú âãưu trãn khàõp trại âáút.
Mäüt trong nhỉỵng khọ khàn khiãún cho ngưn nàng
lỉåüng ny chỉa âỉåüc ạp dủng räüng ri trãn phỉång tiãûn
giao thäng váûn ti l váún âãư lỉu trỉỵ khê thiãn nhiãn trãn
ätä.
Ngy nay vióỷc chóỳ taỷo bỗnh chổùa khờ thión nhión õaợ
õổồỹc ci thiãûn nhiãưu c vãư màût cäng nghãû láùn váût lióỷu,
chúng haỷn sổớ duỷng bỗnh chổùa composite gia cọỳ bũng sồỹi

carbon. Bỗnh chổùa õổồỹc kióứm tra an toaỡn tuyóỷt õọỳi theo
cạc tiãu chøn khàõt khe nãn khäng thãø xy ra sổỷ cọỳ nọứ
bỗnh. Mỷt khaùc trón ọtọ sổớ duỷng khờ thiãn nhiãn coï hãû

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 14


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
thäúng phạt hiãûn r khê âãø trạnh ho hoản màûc d nọ
khäng cọ mi v khäng âäüc nhỉ Diesel hay xàng.
1.2.7. ÄTÄ SỈÍ DỦNG NHIÃN LIÃÛU KHÊ HOẠ LNG
LPG
Sỉí dủng nhiãn liãûu khê âãø chảy âäüng cå ngoi viãûc
âa dảng hoạ ngưn nàng lỉåüng cn gọp pháưn âạng kãø
vo viãûc gii quút váún âãư ä nhiãùm mäi trỉåìng do phỉång
tiãûn giao thäng váûn ti gáy ra. Nhiãn liãûu khê dáưu m hoạ
lng LPG âỉåüc xem nhỉ mäüt loải nhiãn liãûu sảch thay thãú
cạc loải cho nhiãn liãûu truưn thäúng.
Trong nhỉỵng nàm gáưn âáy, våïi sỉû phạt triãøn mảnh
m ca khoa hc k thût, kinh tãú v u cáưu vãư mäi
trỉåìng, nhỉỵng ỉïng dủng ca LPG cng tråí nãn räüng ri v
âang tråí thnh nhiãn liãûu cọ nhiãưu ỉu âiãøm nháút,âàûc biãût
âäúi våïi næåïc ta hiãûn nay.

Chæång 2. GIÅÏI THIÃÛU CHUNG VÃƯ Ä TÄ SỈÍ DỦNG KHÊ HOẠ
LNG LPG
Âãø náng cao hiãûu quaí cuía viãûc khäúng chãú ä nhiãùm

mäi trỉåìng do phỉång tiãûn giao thäng váûn ti gáy ra; chụng
ta cáưn tạc âäüng âãún nhiãn liãûu âãø náng cao tênh nàng ca
nhiãn liãûu truưn thäúng hồûc sỉí dủng cạc loaûi nhiãn liãûu
SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 15


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
sảch, sỉí dủng ngưn nhiãn liãûu khê âãø chảy âàûc biãût l
khê hoạ lng LPG.Ngoi viãûc âa dảng hoạ ngưn nàng
lỉåüng LPG cn gọp âạng kãø vo viãûc gii quút ä nhiãùm
mäi trỉåìng do phỉång tiãûn giao thäng váûn ti gáy ra.
2.1. TÇNH HÇNH Ä TÄ GAS HIÃÛN NAY
Vióỷt Nam hióỷn nay õaợ coù cọng trỗnh nghión cỉïu vãư
ätä chảy bàịng gas hoạ lng LPG do: Giạo Sỉ ,Tiãún sé khoa
hc Bi Vàn Ga thỉûc hiãûn, cọ tãn l Green Bus.

Âãư ti

ny âỉåüc ỉïng dủng trãn xe HIJET JUMBO 1.6 ca hng
DAIHATSU våïi âàûc âiãøm nhỉ sau:
-Âỉåüc âọng thng trãn nãưn chassi xe ti nhẻ Daihatsu
Jumbo 1.6.
-Bäü tảo häøn håüp hai nhiãn liãûu LPG/xàng âỉåüc ci tảo
tỉì bäü chãú ho khê ngun thu dỉûa trãn ngun l ca
bàịng âäüc quưn sạng chãú säú 3692.
-Cọ sỉïc chåí 15 ngỉåìi , ph håüp våïi âiãưu kiãn váûn
hnh trong thnh phäú.

Våïi tênh nàng kinh tãú k thût khi chảy bàịng LPG so vồùi khi
chaỷy bũng xng thỗ:
-Giaớm nọửng õọỹ caùc cháút ä nhiãøm âãún 70%.
-Tiãút kiãûm khoaíng 25% chi phê nhiãn liãûu.
-Êt gáy äön, tuäøi thoü âäüng cå tàng.
Cäng nghãû chuøn âäøi:
Bäü chuøn âäøi âỉåüc chãú tảo trong nỉåïc.Âáy l mäüt
thûn låüi âãø chụng ta ch âäüng vãư cäng nghãû v giạ
thnh.

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 16


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6

Hỗnh3: tọ HIJET JUMBO 1.6 sổớ duỷng LPG.
Hiãûn nay trãn ton thãú giåïi cọ trãn bäún triãûu xe sỉí
dủng LPG táûp trung åí 40 nỉåïc v ch úu tải cạc vng
kinh tãú phạt triãøn do tải âáy cọ mỉïc säúng cao v váún âãư
ä nhiãøm mäi trỉåìng âang l váún âãư bỉïc xục âỉåüc chênh
ph cạc nỉåïc quan tám nhỉ l màût trại ca sỉû phạt triãøn
kinh tãú.
Täøng mỉïc tiãu thủ LPG trong lénh vỉûc ny hiãûn nay
khong 1,8 triãûu táún chiãúm 6% täøng mỉïc tiãu thủ LPG trãn
ton cáưu.

SVTH :Nguyễn Tấn Trực

Trang 17


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 18


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
Hỗnh4:Mọỹt sọỳ ọtọ sổớ duỷng nhión lióỷu LPG trón thóỳ
giồùi.

Hỗnh 5:Chọứ õỷt bỗnh gas cuớa mọỹt sọỳ xe.
Hióỷn nay lỉåüng LPG ch úu âỉåüc dng lm cháút
âäút âãø sinh nhiãût gia dủng hay cäng nghiãûp.Lỉåüng khê
hoạ lng lng laìm nhiãn liãûu cho Ä tä hiãûn chè chiãúm mäüt
tè lãûû khiãm täún:1% åí Phạp,3% åí M, 8% åí Nháût...
Tuy nhiãn åí mäüt säú nỉåïc cọ chênh sạch khuún khêch
sỉí dủng LPG lm nhiãn liãûu cho Ätä nhàịm mủc âêch giaớm ọ
nhióựm mọi trổồỡng thỗ tố lóỷ naỡy rỏỳt õaùng kãø, chàóng hản
nhỉ H lan, (42%)...Cạc säú liãûu trỉãn chỉa kãø âãún ä tä
chun dng sỉí dủng LPG (chàóng hản nhỉ ä tä chảy trong
sán bay, xe náng chuøn, mạy mọc näng nghiãûp... )
Sỉû phạt triãøn ätä dng nhiãn liãûu LPG phủ thüc vo
ch trỉång ca mäøi qúc gia, âàûc biãût l chênh sạch bo

SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 19


Bi thi cúi khoạ
Kho sạt hãû thäúng nhiãn liãûu LPG
trãn xe HiJet Jumbo1.6
vãû mäi trỉåìng.Sỉû khuún khêch ätä sỉí dủng LPG thãø
hiãûn qua chênh sạch thú ỉu âi ca mäøi qúc gia âäúi våïi
loải nhiãn liãûu ny.

T lãû Ätä sỉí dủng nhiãn liãûu LPG åí mäüt säú nỉåïc
nhỉ sau:
Hn
Qúc

7.6%

Nhá
ût

0.7%

M
Phạp

0.4%
0.1%

Y
4.4%
Ï
ÅÍ mäüt säú nỉåïc Cháu Ạ nhỉ Hn Qúc v Nháût
Bn..,âãø
trỉåìng âä thë, chênh
H gim ä nhiãøm mäi
8.6% ph cạc
Lan
nỉåïc khuún
khêch , tiãún tåïi bàõt büc taxi phi dng nhiãn
liãûu khê hoạ lng.
Hiãûn nay ton bäü taxi Hn Qúc âãưu dng nhiãn liãûu
ny.
2.2. TÄØNG QUAN VÃƯ NHIÃN LIÃÛU KHÊ DÁƯU M
HỌA LNG LPG
LPG l tãn viãút tàõt ca khê dáưu m hoạ lng ( Liquefied
Petrolium Gas ), l
sn pháøm phủ trong quạ trỗnh loỹc. Thaỡnh phỏửn chuớ
yóỳu laỡ C3H8 (Propan) vaỡ C4H10 (Butan) âỉåüc hoạ lng dỉåïi ạp
sút cao âãø thûn låüi cho viãûc täưn chỉïa v váûn
chuøn.LPG âỉåüc nẹn theo t lãû pháön tràm Butan/Propan.
SVTH :Nguyễn Tấn Trực
Trang 20