Vài kinh nghiệm ươm, trồng và chăm sóc Hoa vạn thọ ngày Tết pptx

Vài kinh nghiệm ươm, trồng và chăm sóc
Hoa vạn thọ ngày Tết

“Ai ơi dẫu có đi xa
nhớ gieo vạn thọ mười ba tháng mười”

Câu ca dao như một lời nhắn nhủ, nhắc nhở cho tất cả những ai là
người Việt Nam tôn trọng ngày Tết cổ truyền của dân tộc. Nói đến ngày Tết
không thể không nói đến hoa. Hoa trồng quanh năm, hoa nở quanh năm;
nhưng cũng có chỉ thường được trồng vào mùa Tết, hoặc vì nó chỉ trổ hoa rộ
và đẹp vào những ngày Tết hoặc vì nó càng được tôn tạo vẻ đẹp và ý nghĩa
vào ngày Tết. Người ta có thể không sắm sửa cho nhà mình đầy đủ các loại
hoa ngày Tết, nhưng ít ai trong chúng ta lại thiếu đi hương thơm của cây hoa
vạn thọ( còn gọi là cúc vạn thọ). Ngày Tết người ta chúc thọ cho các bậc cao
niên, chúc tuổi cho nhau cũng thường sử dụng hình ảnh hoa vạn thọ. Vạn
thọ dễ trồng, dễ ra hoa và càng dễ tạo hoa theo ý muốn của mình mà không
cần đến những kỹ thuật công phu cho lắm. Chịu khó một tý và có tinh
thần… yêu hoa một chút là chúng ta có thể tự trồng và chăm sóc cho mình
một vài chậu vạn thọ góp vui và thêm phần ý nghĩa cho ba ngày Tết.
Xin chia sẻ vài kinh nghiệm ươm, trồng và chăm sóc hoa vạn thọ
ngày Tết, làm thế nào để hoa đẹp và trổ đúng vào dịp Tết.
Chọn giống và gieo giống.
Hiện nay trên thị trường người ta thường dùng hai giống phổ biến là
vạn thọ Pháp và vạn thọ Thái lan.
Trước tiên là khâu chọn giống. Theo kinh nghiệm dân gian, người ta
thường chọn những bông hoa giống lớn, cánh mịn, láng mượt, màu sắc đẹp
hài hòa, ví dụ màu cam và màu vàng. Trên cùng một cây hoa, thường chọn
những hoa thuộc nhánh chính, không chọn ở nhánh phụ, sẽ bị thoái hóa hoặc
lai giống (dân gian gọi là bị đốc). Bông hoa chỉ được hái vào làm giống khi
đã chuyển sang héo khô nhưng không khô hoàn toàn; và không để giống lâu
quá sáu tháng trong điều kiện ẩm ướt hoặc quá khô nóng. Giống thường

được lấy sớm nhất vào khoảng thời gian sau Tết Đoan Ngọ (Mùng 5 tháng 5
âm lịch), trễ nhất nên trước tháng chín âm lịch. Đất chuẩn bị sẵn phải được
băm nhỏ, nên trộn với phân rác hữu cơ, xơ dừa hoặc tro trấu cho đất luôn giữ
độ tơi xốp, cây dễ bắt rễ phát triển mà cũng dễ nhổ lên trồng về sau. Hạt
giống sau khi tách ra ra khỏi hoa nên để hong ngoài bóng râm một buổi
sáng, có người còn khuyên nên phơi sương một hai đêm để hạt giống quang
hợp hài hòa với khí trời. Rải hạt giống đều lên bề mặt liếp đất tơi xốp có tưới
ướt nhẹ trước, dằn cho nằm đều sát mặt đất rồi tưới nhẹ bằng vòi sen sao cho
hạt giống vừa đủ ướt ẩm vừa gắn tương đối chặt vào bề mặt liếp đất. Cũng
có thể ươm vào các túi nilong. Nên làm giàn che mát, không để tiếp xúc trực
tiếp dưới ánh nắng mặt trời. Mỗi ngày đều tưới nhẹ giữ độ ẩm vừa phải và
liên tục cho khu vực gieo giống. Khoảng 3 – 4 ngày sau, rễ và mầm bắt đầu
mọc ra. Thời gian này càng không được để lộ trực tiếp ra ánh nắng mặt trời.
Có thể cho giàn che mỏng bớt để cây con được hô hấp với ánh sáng. Buổi tối
nên bỏ giàn che để cây quan hợp tốt. Từ 10 – 15 ngày có thể tưới nhẹ phân
đạm urê ( hoặc phân N-P-K 16 :16: 8) lần đầu với tỷ lệ thật nhỏ (môt muỗng
canh cho một thùng tưới vòi sen 12lít). Canh chừng một tuần đến 10 ngày
cho tưới một lần theo tỷ lệ tăng từ từ, sao cho lá cây luôn giữ được màu xanh
đậm tự nhiên. Nên nhớ luôn tưới vào buổi chiều tối và xả lại nước thường
vào buổi sáng trước khi mặt trời lên cao( khoảng trước 9 giờ sáng là tốt
nhất).
Tách cây trồng riêng, chăm sóc và đi hoa.
Thông thường cây con phát triển tốt thì sau 20 – 25 ngày có thể tách
đàn (dân gian gọi là đem đi cấy). Nghĩa là khoảng đầu tháng đến mùng mười
tháng mười một âm lịch. Người ta thường gieo hạt vào thời điểm 13 tháng
10, và nên không trễ hơn 25 tháng 10. Thường sau 65 – 75 ngày kể từ ngày
gieo giống, vạn thọ sẽ cho hoa nở rộ đồng đều.
Người ta có thể cấy trực tiếp vào chậu, một hoặc hai cây con cho mỗi
chậu, giỏ nan, cũng có thể trồng ra ngoài ô đất rộng đã được chuẫn bị kỹ
trước, nếu nhà có diện tích sân lớn (nhà quê chẳng hạn) . Tách nhổ nhẹ

nhàng từng cây con ra sao cho rễ còn nguyên vẹn, không bị đứt không bị
giập. Khi đặt cây con vào vị trí định sẵn nên nhớ một điều là không cho rễ
con tiếp xúc trực tiếp với đất cứng mà không có trộn trước với phân hữu cơ
hay phân rác, tro trấu để tránh dập rễ non. Ba ngày đầu sau khi trồng, không
nên để cây giống tiếp xúc trực tiếp dưới ánh sáng mặt trời, sẽ làm héo và mất
nước lá non, héo rễ, gây còi, chậm phát triễn và cũng có thể chết cây con.
Sau đó cho cây tiếp xúc bình thường với ánh nắng. Ngày nên tưới hai ba lần,
sáng sớm để xả sương, buổi trưa trước lúc nắng gắt và buổi chiều tối khi mặt
trời sấp lặn. Ba đến bốn ngày sau khi cấy cần tưới liều nhẹ urê cho rễ bắt
nhịp phát triển tốt.
Khoảng 15 – 18 ngày sau, tiến hành bấm đọt (còn gọi là cơi ngọn )
cho cây phát tán chiều ngang, không vươn cao, vì ít nhánh sẽ trổ ít hoa, cây
lại không cân đối, mất tính thẩm mỹ. Một hoặc hai ngày trước khi bấm đọt
không được tưới phân, hai ngày sau khi bầm đọt mới nên tưới phân vào cho
chồi nách đâm ra ngang nhanh hơn. Cũng cần nhắc lại chút về kinh nghiệm
chọn thời điểm bấm đọt. Cây con sau khi phát triển bình thường đến thời
điểm đã định, quan sát kỹ ta thấy cây thường có 5 hay 6 cặp lá tính từ gốc tới
trước cặp lá đọt non. Đợi cặp đọt non vươn cao khoảng 1 – 1,5cm mới nên
bấm đọt; vì nếu bấm sát quá sẽ bị hỏng cặp đọt kế phía dưới, cũng có thể
làm gãy mất một đọt nhánh nhỏ làm mất cân đối tán vạn thọ. Làm sao cho
tán vạn thọ xoay đều, các đọt nhánh đâm ra các hướng đều nhau, bố cục
không lộn xộn, không cao thấp là điều cần chú ý. Có như vậy, khi ra hoa,
mười cây như một, hoa trổ đồng loạt, đều đặn trông bắt mắt hơn. Trong thời
gian này luôn giữ cho cây xanh tự nhiên, và tránh để sâu rầy làm hại. Các
loại bệnh thường gặp nhất là héo tươi do nấm, quăn đọt do bọ trĩ truyền
virus. Bệnh thường xuất hiện khi độ ẩm quá cao, không cân đối dinh dưỡng,
khi mưa lớn hoặc tưới mạnh gây xay xát cho cây. Có thể phòng bằng các
loại thuốc như Aliette, Rovral, Daconil, Foraxyl, Benlat, Bacterine… phòng
trừ các bệnh do nấm hoặc vi khuẩn gây hại, có thể dùng Tregart, Regent (đối
với sâu vẽ bùa), Serpa, Supracide (đối với sâu ăn lá) để phòng và trị. Để hoa

nở đẹp, đầy đặn và lâu tàn nên dùng thêm phân bón lá hữu cơ (Supermes…)
phun định kỳ 10 ngày một lần. Nếu gặp đất tốt, cây có thể phát triển rất
nhanh, lá nhiều và to, điều này có thể sẽ làm giảm bớt vẻ đẹp khi cây ra hoa.
Kinh nghiệm cho thấy, trong trường hợp này, hoa thường trổ chậm hơn và
thường bị tán lá che khuất. Ta có thể bấm bỏ bớt những cành lá thừa và lộn
xộn, thường là những lá gốc hoặc sát thân hoa. Cũng có thể tưới phân Kali
với liều lượng nhẹ để giảm bớt tốc độ tăng trưởng của cây. Nên nhớ chỉ liều
lượng nhẹ vì nếu không cây có thể chựng lại và ra hoa. Cũng có trường hợp
bộ lá phát triển nhanh làm bộ rễ không phát triển theo kịp, cây dễ ngã đổ.
Trường hợp này có thể tưới một lượng vừa đủ phân lân (50 – 100 gam cho
20 lít nước) để giúp rễ phát triển tốt, chắc tàn. Vượt qua được các công đoạn
này xem như đã yên tâm. Giờ chỉ việc canh giữ nước hằng ngày và độ 10
ngày tưới urê (hoặc N-P-K 16-16-8) nhẹ một lần. Được khoảng 2 tháng kể
từ ngày gieo hạt, người ta bắt đầu ngưng tưới phân đạm kích thích sinh
trưởng, để cây bắt đầu dừng phát triển lá, chuyển sang giai đoạn kết nụ và ra
hoa. Thông thường nụ từ lúc tượng hình đến khi thành hoa là khoảng 2 tuần.
Nên theo dõi sát tình hình này, có hướng xử lý thích hợp để vạn thọ ra hoa
rộ đều vào các ngày 27 – 28 Tết, như thế sẽ đẹp nhất vào mầy ngày Tết.
Một cây vạn thọ có 8 hoa lớn, 8 hoặc 16 hoa phụ (nụ)
Có một số người chơi hoa vạn thọ chỉ thích cho cây trổ 8 hoa đại
xoay đều và 16 nụ hoặc hoa phụ ăn theo. Cách này cũng khá đơn giản nếu ta
chịu để ý một chút và phải có lòng… đừng tham nhiều hoa mới được.
Giai đoạn này bắt đầu vào lúc chuẩn bị bấm đọt. Sau khi cây đã được
tách trồng ra chậu khoảng 18 – 20 ngày, ta quan sát cây có 5 – 7 cặp lá ( có
thể bỏ không tính cặp lá dưới cùng gần gốc) tính luôn đọt thì bấm bỏ cặp đọt
trên cùng. Nếu cây có hơn số cặp đọt cũng bấm bỏ để lại đúng bốn cặp; nếu
chưa tới phải chờ thêm ít ngày cho đủ. Bốn cặp cành – đọt này, nếu phát
triển bình thường sẽ là 8 hoa trong tương lai. Điều cốt yếu là, luôn chăm sóc,
tỉa lá thứa, lá già bao chung quanh các cành chủ đạo này sao cho không được
mọc thêm một nhánh phụ nào ăn theo nữa. Cho cây tiếp xúc đều ánh nắng

vào các hướng để tán lá và đọt xoay tròn đều. Đến khi ra hoa, thông thường
cạnh chân cuống hoa chính sẽ ra thêm nhiều nụ ăn theo, ta chọn những nụ
chắc ăn để lại, còn thừa bấm bỏ hết. Như vậy là ta đã có một chậu hoa đẹp,
tán tròn đều như quả bóng với 8 hoa đại xoay tròn, điểm thêm 8 hoa phụ làm
tăng nét quyến rũ của chậu hoa vạn thọ ngày Tết rồi.
Tự mình chăm sóc cho mình một vài chậu vạn thọ chuẩn bị cho ngày
Tết cổ truyền chắc chắn sẽ làm tăng thêm ý nghĩa ngày Tết cũng như làm
cho tâm hồn mình lãng mạn hơn, thanh cao hơn trong mấy ngày Tết. Và
chắc chắn bạn sẽ thích thú hơn khi ra chợ mua hoa đem về.
Chúc bạn thành công