Giáo trình tiện rãnh cắt đứt (nghề cắt gọt kim loại cao đẳng)

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI

GIÁO TRÌNH
Mơ đun: Tiện Rãnh Cắt Đứt
Nghề: Cắt Gọt Kim Loại
Trình độ: Cao Đẳng

Ban hành kèm theo quyết định số:

/QĐ-CĐCG-KT&KĐCL

Quảng Ngãi, ngày tháng năm 2022
của Trường Cao Đẳng Cơ Giới

Quảng Ngãi, năm 2022
(Lưu hành nội bộ)
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN


Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thể được
phép dùng ngun bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu
lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.

LỜI GIỚI THIỆU

2


Trong những năm qua, dạy nghề đã có những bước tiến vượt bậc cả về số

lượng và chất lượng, nhằm thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật
trực tiếp đáp ứng nhu cầu xã hội. Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ
trên thế giới, lĩnh vực cơ khí chế tạo nói chung và nghề Cắt gọt kim loại ở Việt
Nam nói riêng đã có những bước phát triển đáng kể.
Chương trình khung quốc gia nghề hàn đã được xây dựng trên cơ sở phân tích
nghề, phần kỹ thuật nghề được kết cấu theo các môđun. Để tạo điều kiện thuận lợi
cho các cơ sở dạy nghề trong quá trình thực hiện, việc biên soạn giáo trình kỹ thuật
nghề theo theo các mơđun đào tạo nghề là cấp thiết hiện nay.
Mô đun 16: Tiện cắt rãnh, cắt đứt là mô đun đào tạo nghề được biên soạn theo
hình thức tích hợp lý thuyết và thực hành. Trong q trình thực hiện, nhóm biên
soạn đã tham khảo nhiều tài liệu trong và ngoài nước, kết hợp với kinh nghiệm
trong thực tế sản xuất.
Mặc dầu có rất nhiều cố gắng, nhưng không tránh khỏi những khiếm khuyết,
rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của độc giả để giáo trình được hồn thiện
hơn.

Quảng Ngãi, ngày tháng năm 2022
Tham gia biên soạn
Tác giả: Nguyễn Đình Kiên

3


MỤC LỤC
STT

4

NỘI DUNG

TRANG

1

Lời giới thiệu

2

2

Mục lục

3

3

Dao tiện rãnh, dao cắt đứt - Mài dao tiện rãnh, dao cắt đứt

13

4

Tiện rãnh

23

5

Tiện cắt đứt

37

6

Tài liệu tham khảo

49


GIÁO TRÌNH MƠ ĐUN
Tên mơ đun: tiện cắt rãnh, cắt đứt
Mã mơ đun: MĐ23
Vị trí, tính chất, của mơ đun:
Vị trí:
- Trước khi học mơ đun này sinh viên phải hồn thành: MH07; MH08; MH09;
MH10; MH11; MH12; MH15; MĐ22;
Tính chất:
- Là mô-đun chuyên môn nghề thuộc mô đun đào tạo nghề;
Ý nghĩa và vai trò

5


- Là mơ đun có ý nghĩa và vai trị quan trọng, người học được trang bị những
kiến thức, kỹ năng sử dụng dụng cụ thiết bị và thực hiện tiện được rãnh, cắt đứt
đúng qui trình, đạt yêu cầu kỹ thuật.
Mục tiêu của mơ đun:
-

Kiến thức:

A1. Trình bày được các các thơng số hình học của dao tiện rãnh, cắt đứt và
các yêu cầu kỹ thuật khi tiện rãnh, cắt đứt.
A2. Nhận dạng được các bề mặt, lưỡi cắt, thơng số hình học của dao tiện.
A3. Phân tích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục.

-

Kỹ năng:
B1. Mài được dao tiện rãnh, tiện cắt đứt đạt độ nhám Ra1.25, lưỡi cắt thẳng,

đúng góc độ, đạt yêu cầu kỹ thuật và thời gian qui định, đảm bảo an tồn lao động,
vệ sinh mơi trường.
B2. Vận hành máy tiện để tiện rãnh, cắt đứt đúng qui trình qui phạm, đạt cấp
chính xác 8-10, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định,
đảm bảo an toàn cho người và máy.
-

Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
C1. Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, chủ động và tích cực trong học

tập.
C2. Giữ gìn vệ sinh cơng nghiệp, đảm bảo an tồn cho người và thiết bị.

6


1.Chương trình khung nghề cắt gọt kim loại
Số tín chỉ
Thời gian đào tạo (giờ)

Mã MH,
MĐ

Tên mơn
học, mơ
đun

Trong đó
Tổng số
Lý thuyết

7

Thực hành

Kiểm tra


I

MH 01

MH 02

MH 03

MH 04

MH 05

MH 06

8

Các mơn
học chung
18

435

157

255

23

3

75

41

29

5

2

30

18

10

2

2

60

5

51

4

3

75

36

35

4

3

75

15

58

2

5

120

42

72

6

Chính trị

Pháp luật

Giáo dục
thể chất

Giáo dục
quốc
phòng An ninh
Tin học

Ngoại ngữ
(Anh văn)

II

Các môn
học, mô
đun đào
tạo nghề
bắt buộc

106

2370

860

1411

99

60

33

24

3

60

20

38

2

60

46

12

2

45

34

8

3

45

34

8

3

45

41

2

2

3
MH 07

Vẽ kỹ
thuật
3

MH 08

Autocad

4
MH 09

Cơ lý
thuyết
3

MH 10

Sức bền
vật liệu

MH 11

Dung sai –
Đo lường
kỹ thuật

3

3
MH 12

9

Vật liệu
cơ khí


MH 13

Nguyên lý
– Chi tiết
máy

MH 14

Kỹ thuật
an toàn và
Bảo hộ lao
động

MH 15

Tổ chức
quản lý
sản xuất

MH 16

MH 17

4
60

50

7

3

30

28

0

2

30

19

9

2

45

34

8

3

60

50

5

5

45

39

4

2

75

64

7

4

2

2

Nguyên lý
cắt

3

Máy cắt
và máy
điều khiển
theo
chương
trình số

4

2
MH 18

Đồ gá

MH 19

Cơng
nghệ chế
tạo máy
và Thiết
kế quy
trình cơng
nghệ

10

3


2
MĐ 20

Nguội cơ
bản
3

MĐ 21

Kỹ thuật
điện –
Điện tử
công
nghiệp

3

MĐ 22

Tiện trụ
ngắn, trụ
bậc, tiện
trụ dài
l 10d

60

14

43

3

45

37

5

3

90

16

71

3

30

5

24

1

75

16

56

3

90

15

72

3

45

8

35

2

1
MĐ 23

Tiện rãnh,
cắt đứt

MĐ 24

Gia công
lỗ trên
máy tiện

MĐ 25

Phay, bào
mặt phẳng
ngang,
song song,
vng
góc,
nghiêng

MĐ 26

Phay, bào
mặt phẳng
bậc

11

3

3

2


MĐ 27

Phay, bào
rãnh, cắt
đứt

2
45

8

35

2

45

10

33

2

75

20

52

3

60

13

45

2

60

11

47

2

60

11

47

2

45

7

36

2

2
MĐ 28

Tiện côn

MĐ 29

Phay, bào
rãnh chốt
đuôi én chữ T

3

2
MĐ 30

Tiện ren
tam giác
3

MĐ 31

Tiên ren
vuông
3

MĐ 32

Tiện ren
thang
2

MĐ 33

12

Phay đa
giác


MĐ 34

Phay bánh

răng trụ
răng thẳng

MĐ 35

Phay bánh
răng trụ
răng
nghiêng,
rãnh xoắn

2
60

8

50

2

45

15

28

2

75

7

65

3

75

7

65

3

15

57

3

8

50

2

5

38

2

2

3
MĐ 36

Tiện CNC
cơ bản
3

MĐ 37

Phay CNC
cơ bản
3

MĐ 38

MĐ 39

MĐ 40

13

Tiện lệch
tâm, tiện
định hình

75

Tiện chi
tiết có gá
lắp phức
tạp

2

Doa lỗ
trên máy
doa vạn
năng

2

60

45


MĐ 41

Thực hành
hàn

2

12

46

2

45

12

31

2

45

12

31

2

60

18

39

3

60

40

16

4

180

18

162

0

60
2
MĐ 42

Mài mặt
phẳng
2

MĐ 43

MĐ 44

Mài trụ
ngồi, mài
cơn ngồi
Lập
chương

trình gia
cơng sử
dụng chu
trình
tự
động, bù
dao
tự
động trên
máy phay
CNC

3

4
MĐ 45

Ngoại ngữ
chun
ngành
5

MĐ 46

14

Thực tập
sản xuất

Tổng cộng

126
1017

1666

2805

2. Chương trình chi tiết mơ đun
Thời gian (giờ)
STT

Tên các bài
trong mô đun

Tổng số

Lý thuyết

Thực hành

Kiểm tra

1

Dao tiện rãnh,
dao cắt đứt –
Mài dao tiện
rãnh, dao cắt

đứt.

8

3

4

1

2

Tiện rãnh.

10

1

9

0

3

Tiện cắt đứt

12

1

11

Cộng

15

30

5

24

1

122


3. Điều kiện thực hiện mơn học:
3.1. Phịng học Lý thuyết/Thực hành: Đáp ứng phòng học chuẩn
3.2. Trang thiết bị dạy học: Projetor, máy vi tính, bảng, phấn, tranh vẽ....
3.3. Học liệu, dụng cụ, mơ hình, phương tiện: Giáo trình, máy tiện, thước cặp,
phôi, dao tiện,…
3.4. Các điều kiện khác: Người học tìm hiểu thực tế về cách tiện cắt rãnh, cắt đứt
4. Nội dung và phương pháp đánh giá:
4.1. Nội dung:
- Kiến thức: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức
- Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng.
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần:
+ Nghiên cứu bài trước khi đến lớp.
+ Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập.

+ Tham gia đầy đủ thời lượng môn học.
+ Nghiêm túc trong quá trình học tập.

4.2. Phương pháp:
Người học được đánh giá tích lũy mơn học như sau:
4.2.1. Cách đánh giá
- Áp dụng quy chế đào tạo Trung cấp hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư
số 09/2017/TT-BLĐTBXH, ngày 13/3/2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương
binh và Xã hội.

16


- Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Cơ giới như
sau:
Điểm đánh giá

Trọng số

+ Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1)

40%

+ Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2)

+ Điểm thi kết thúc môn học

60%

4.2.2. Phương pháp đánh giá

Phương pháp Phương pháp
đánh giá
tổ chức

Thường
xuyên

Viết/

Hình thức
kiểm tra

Chuẩn đầu ra
đánh giá

Số
cột

Thời
điểm
kiểm tra

Tự luận/

A1, C1, C2

1

Sau 10
giờ.

Thuyết trình Trắc nghiệm/
Báo cáo

17


Định kỳ

Viết và
thực hành

Kết thúc môn
học

Vấn đáp và
thực hành

Tự luận/

A2, A2, A3, B1,
C1, C2
Trắc nghiệm/
thực hành
Vấn đáp và
thực hành
trên mơ
hình

A1, A2, A3, B1,

B2, C1, C2,

3

Sau 20
giờ

1

Sau 60
giờ

4.2.3. Cách tính điểm
- Điểm đánh giá thành phần và điểm thi kết thúc môn học được chấm theo
thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến một chữ số thập phân.
- Điểm môn học là tổng điểm của tất cả điểm đánh giá thành phần của môn
học nhân với trọng số tương ứng. Điểm mơn học theo thang điểm 10 làm trịn đến
một chữ số thập phân.
5. Hướng dẫn thực hiện môn học
5.1. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng Trung cấp cắt gọt kim loại
5.2. Phương pháp giảng dạy, học tập môn học
5.2.1. Đối với người dạy
* Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gờm: Trình chiếu, thuyết
trình ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, bài tập cụ thể, câu hỏi thảo luận
nhóm….
* Thực hành:
- Phân chia nhóm nhỏ thực hiện bài tập thực hành theo nội dung đề ra.
- Khi giải bài tập, làm các bài Thực hành, bài tập:... Giáo viên hướng dẫn,
thao tác mẫu và sửa sai tại chỗ cho nguời học.

18


- Sử dụng các học cụ mô phỏng để minh họa các bài tập ứng dụng cách tiện
căt
* Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nội dung đề ra.
* Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân cơng các thành viên trong
nhóm tìm hiểu, nghiên cứu theo yêu cầu nội dung trong bài học, cả nhóm thảo
luận, trình bày nội dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm.
5.2.2. Đối với người học: Người học phải thực hiện các nhiệm vụ như sau:
- Nghiên cứu kỹ bài học tại nhà trước khi đến lớp. Các tài liệu tham khảo sẽ được
cung cấp nguồn trước khi người học vào học môn học này (trang web, thư viện, tài
liệu...)
- Sinh viên trao đổi với nhau, thực hiện bài thực hành và báo cáo kết quả
- Tham dự tối thiểu 70% các giờ giảng tích hợp. Nếu người học vắng >30% số
giờ tích hợp phải học lại mơ đun mới được tham dự kì thi lần sau.
- Tự học và thảo luận nhóm: Là một phương pháp học tập kết hợp giữa làm
việc theo nhóm và làm việc cá nhân. Một nhóm gồm 2-3 người học sẽ được cung
cấp chủ đề thảo luận trước khi học lý thuyết, thực hành. Mỗi người học sẽ chịu
trách nhiệm về 1 hoặc một số nội dung trong chủ đề mà nhóm đã phân cơng để
phát triển và hoàn thiện tốt nhất toàn bộ chủ đề thảo luận của nhóm.
- Tham dự đủ các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ.
- Tham dự thi kết thúc môn học.
- Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học.
6. Tài liệu tham khảo:
1. PGS.TS. Trần Văn Địch - Kỹ thuật tiện - Nxb Khoa học kỹ thuật. Hà Nội, 2002.
2. Nguyễn Quang Châu - Kỹ thuật tiện - Nxb Thanh niên, 1999.
3. Nguyễn Hạnh - Kỹ thuật tiện - Nxb Trẻ, 2002.

19

4. Nguyễn Tiến Đạt - Biên dịch - Hướng dẫn dạy tiện kim loại - Nxb Lao động.

BÀI 1: DAO TIỆN RÃNH, CẮT ĐỨT- MÀI DAO TIỆN RÃNH, CẮT ĐỨT
Mã bài: MĐ23.1
Giới thiệu
Dao tiện rãnh, dao cắt đứt và mài dao tiện rãnh,cắt đứt được áp dụng và thực
hiện thường xuyên trên các chi tiết khi gia công tiện. Do đó nắm được kiến thức và
kỹ năng của bài này giúp cho chúng ta làm tiền đề để thực hiện các công việc trong
thực tế khi gia công tiện.
Mục tiêu

20