Giáo trình tiện ren thang (nghề cắt gọt kim loại cao đẳng)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (308.8 KB, 47 trang )
BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI
GIÁO TRÌNH
MƠ ĐUN: TIỆN REN THANG
NGHỀ: CẮT GỌT KIM LOẠI
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
Ban hành kèm theo Quyết định số:
/ QĐ-CĐCG ngày … tháng.... năm……
của Trường cao đẳng Cơ giới
Quảng Ngãi, năm 2022
(Lưu hành nội bộ)
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu
lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
2
LỜI GIỚI THIỆU
Trong chiến lược phát triển và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ
cho sự nghiệp cơng nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước. Đào tạo nguồn nhân lực
phục vụ cho cơng nghiệp hóa nhất là trong lĩnh vực cơ khí – Nghề cắt gọt kim loại
là một nghề đào tạo ra nguồn nhân lực tham gia chế tạo các chi tiết máy móc địi
hỏi các sinh viên học trong trường cần được trang bị những kiến thức, kỹ năng cần
thiết để làm chủ các công nghệ sau khi ra trường tiếp cận được các điều kiện sản
xuất của các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Khoa Cơ khí Trường Cao đẳng cơ
giới Quảng Ngãi đã biên soạn cuốn giáo trình mơ đun Tiện ren thang. Nội dung
của mô đun để cập đến các công việc, bài tập cụ thể về phương pháp và trình tự gia
công các chi tiết.
Căn cứ vào trang thiết bị của các trường và khả năng tổ chức học sinh thực
tập ở các cơng ty, doanh nghiệp bên ngồi mà nhà trường xây dựng các bài tập
thực hành áp dụng cụ thể phù hợp với điều kiện hoàn cảnh hiện tại.
Mặc dù đã rất cố gắng trong quá trình biên soạn, song khơng tránh khỏi
những sai sót. Chúng tơi rất mong nhận được những đóng góp ý kiến của các bạn
và đồng nghiệp để cuốn giáo trình hồn thiện hơn.
Quảng Ngãi, ngày
tháng
năm 2022
Tham gia biên soạn
1. Trương Thị Ngọc Thư
2. …………..............
3. …………..............
3
Chủ biên
MỤC LỤC
STT
1
2
3
4
5
6
7
NỘI DUNG
Lời giới thiệu
Mục lục
Bài 1: khái niệm chung về ren thang
Bài 2: dao tiện ren thang, mài dao tiện ren
Bài 3: tiện ren thang ngoài
Bài 4: tiện ren thang trong
Tài liệu tham khảo
TÊN MÔ ĐUN: TIỆN REN THANG
Mã mơ đun: MĐ 32
Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trị của mơ đun:
4
TRANG
2
3
13
21
27
35
44
- Vị trí: Mơ đun tiện ren vng được bố trí sau khi sinh vên đã học MH07,
MH09, MH10, MH11, MH12, MH15, MĐ22; MĐ23; MĐ31.
- Tính chất: Là mơ đun chuyên môn nghề thuộc các môn học, mô đun đào tạo
nghề.
- Ý nghĩa và vai trị: Là mơ đun có ý nghĩa và vai trò quan trọng, người học
được trang bị những kiến thức, kỹ năng cơ bản về tiện ren thang, sử dụng dụng cụ
thiết bị và thực hiện tiện ren vng ngồi và trong đúng qui trình, đạt u cầu kỹ
thuật.
Mục tiêu của mơ đun:
Kiến thức:
-
A1. Trình bày được các các thơng số hình học của dao tiện ren thang ngoài và
ren thang trong
A2. Nhận dạng được các bề mặt, lưỡi cắt, thơng số hình học của dao tiện ren
thang ngồi và trong;
A3. Xác định được các thơng số cơ bản của ren thang
A4. Trình bày được yêu cầu kỹ thuật khi tiện ren thang ngoài và trong;
A5. Tra được bảng chọn chế độ cắt khi tiện ren thang
A6. Phân tích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp phòng
ngừa;
-
Kỹ năng:
B1. Vận hành được máy tiện để tiện ren thang ngồi và trong đúng qui trình
qui phạm, ren đạt cấp chính xác 7-6, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật,
đúng thời gian qui định, đảm bảo an tồn lao động, vệ sinh cơng nghiệp
-
Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
C1. Tích cực, tự giác, hợp tác trong học tập. Đảm bảo được an toàn lao động
và vệ sinh môi trường
5
C2. Vệ sinh nhà xưởng
1.Chương trình khung nghề cắt gọt kim loại
Mã MH,
MĐ
I
Số tín chỉ
Thời gian đào tạo (giờ)
Tổng số
Trong đó
Lý thuyết
Thực hành
Kiểm tra
Các mơn
học
chung
18
435
157
255
23
MH 01
Chính trị
3
75
41
29
5
MH 02
Pháp luật
2
30
18
10
2
MH 03
Giáo dục
thể chất
2
60
5
51
4
Giáo dục
quốc
phòng An ninh
3
75
36
35
4
MH 05
Tin học
3
75
15
58
2
MH 06
Ngoại ngữ
(Anh văn)
5
120
42
72
6
106
2370
860
1411
99
60
33
24
3
60
20
38
2
60
46
12
2
45
34
8
3
MH 04
II
6
Tên môn
học, mô
đun
Các môn
học, mô
đun đào
tạo nghề
bắt buộc
MH 07
Vẽ kỹ
thuật
3
MH 08
Autocad
3
MH 09
Cơ lý
thuyết
4
MH 10
Sức bền
vật liệu
3
7
3
MH 11
Dung sai –
Đo lường
kỹ thuật
MH 12
Vật liệu
cơ khí
3
4
MH 13
Nguyên lý
– Chi tiết
máy
2
MH 14
Kỹ thuật
an toàn và
Bảo hộ lao
động
2
MH 15
Tổ chức
quản lý
sản xuất
MH 16
Nguyên lý
cắt
3
4
MH 17
Máy cắt
và máy
điều khiển
theo
chương
trình số
MH 18
Đồ gá
2
3
MH 19
Cơng
nghệ chế
tạo máy
và Thiết
kế quy
trình cơng
nghệ
MĐ 20
Nguội cơ
bản
2
45
34
8
3
45
41
2
2
60
50
7
3
30
28
0
2
30
19
9
2
45
34
8
3
60
50
5
5
45
39
4
2
75
64
7
4
60
14
43
3
8
MĐ 21
Kỹ thuật
điện –
Điện tử
công
nghiệp
3
MĐ 22
Tiện trụ
ngắn, trụ
bậc, tiện
trụ dài
l 10d
MĐ 23
Tiện rãnh,
cắt đứt
1
3
MĐ 24
Gia công
lỗ trên
máy tiện
3
MĐ 25
Phay, bào
mặt phẳng
ngang,
song song,
vng
góc,
nghiêng
2
MĐ 26
Phay, bào
mặt phẳng
bậc
2
MĐ 27
Phay, bào
rãnh, cắt
đứt
MĐ 28
Tiện cơn
2
3
MĐ 29
Phay, bào
rãnh chốt
đuôi én chữ T
MĐ 30
Tiện ren
2
3
45
37
5
3
90
16
71
3
30
5
24
1
75
16
56
3
90
15
72
3
45
8
35
2
45
8
35
2
45
10
33
2
75
20
52
3
60
13
45
2
tam giác
MĐ 31
Tiên ren
vuông
3
MĐ 32
Tiện ren
thang
3
MĐ 33
Phay đa
giác
2
2
MĐ 34
Phay bánh
răng trụ
răng thẳng
2
MĐ 35
Phay bánh
răng trụ
răng
nghiêng,
rãnh xoắn
MĐ 36
Tiện CNC
cơ bản
3
MĐ 37
Phay CNC
cơ bản
3
3
MĐ 38
Tiện lệch
tâm, tiện
định hình
Tiện chi
tiết có gá
lắp phức
tạp
2
Doa lỗ
trên máy
doa vạn
năng
2
MĐ 41
Thực hành
hàn
2
MĐ 42
Mài mặt
2
MĐ 39
MĐ 40
9
60
11
47
2
60
11
47
2
45
7
36
2
60
8
50
2
45
15
28
2
75
7
65
3
75
7
65
3
15
57
3
8
50
2
5
38
2
12
46
2
12
31
2
75
60
45
60
45
phẳng
MĐ 43
Mài trụ
ngồi, mài
cơn ngồi
2
MĐ 44
Lập
chương
trình gia
cơng sử
dụng chu
trình
tự
động, bù
dao
tự
động trên
máy phay
CNC
4
MĐ 45
Ngoại ngữ
chuyên
ngành
Thực tập
sản xuất
5
MĐ 46
45
12
31
2
60
18
39
3
60
40
16
4
180
18
162
0
3
Tổng cộng
126
2805
1017
1666
122
2. Chương trình chi tiết mô đun
Số TT
Tên các
bài trong
mô đun
Thời gian đào tạo (giờ)
Tổng
số
Lý
thuyết
Thực
hành
Kiểm
tra*
1
Khái niệm chung về ren thang
4
4
0
0
2
Dao tiện ren thang – Mài dao tiện ren
8
3
4
1
3
Tiện ren thang ngoài
28
3
25
0
4
Tiện ren thang trong
35
3
31
1
10
Cộng
75
13
60
2
3. Điều kiện thực hiện mơn học:
3.1. Phịng học Lý thuyết/Thực hành: Đáp ứng phòng học chuẩn
3.2. Trang thiết bị dạy học: Projetor, máy vi tính, bảng, phấn, tranh vẽ....
3.3. Học liệu, dụng cụ, mơ hình, phương tiện: Giáo trình, máy tính,…
3.4. Các điều kiện khác: Người học tìm hiểu thực tế về tiện ren vuông
4. Nội dung và phương pháp đánh giá:
4.1. Nội dung:
- Kiến thức: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức
- Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng.
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần:
+ Nghiên cứu bài trước khi đến lớp.
+ Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập.
+ Tham gia đầy đủ thời lượng mơn học.
+ Nghiêm túc trong q trình học tập.
4.2. Phương pháp:
Người học được đánh giá tích lũy mơn học như sau:
4.2.1. Cách đánh giá
- Áp dụng quy chế đào tạo Trung cấp hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư
số 09/2017/TT-BLĐTBXH, ngày 13/3/2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương
binh và Xã hội.
11
- Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Cơ giới như
sau:
Điểm đánh giá
Trọng số
+ Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1)
40%
+ Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2)
+ Điểm thi kết thúc môn học
60%
4.2.2. Phương pháp đánh giá
Phương pháp Phương pháp
đánh giá
tổ chức
Thường
xuyên
Viết/
Hình thức
kiểm tra
Chuẩn đầu ra
đánh giá
Số
cột
Thời
điểm
kiểm tra
Tự luận/
A1, C1
1
Sau 10
giờ.
3
Sau 20
giờ
1
Sau 60
giờ
Thuyết trình Trắc nghiệm/
Báo cáo
Định kỳ
Viết và
thực hành
Kết thúc môn
học
Vấn đáp và
thực hành
Tự luận/
A1, A2, A3, A4,
Trắc nghiệm/ A5, A6, B1, C1
thực hành
Vấn đáp và A1, A2, A3, A4,
thực hành A5, A6, B1, C1, C2
trên mơ
hình
4.2.3. Cách tính điểm
- Điểm đánh giá thành phần và điểm thi kết thúc môn học được chấm theo
thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến một chữ số thập phân.
12
- Điểm môn học là tổng điểm của tất cả điểm đánh giá thành phần của môn
học nhân với trọng số tương ứng. Điểm môn học theo thang điểm 10 làm tròn đến
một chữ số thập phân.
5. Hướng dẫn thực hiện môn học
5.1. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng cao đẳng cắt gọt kim loại
5.2. Phương pháp giảng dạy, học tập môn học
5.2.1. Đối với người dạy
* Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gờm: Trình chiếu, thuyết
trình ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, bài tập cụ thể, câu hỏi thảo luận
nhóm….
* Thực hành:
- Phân chia nhóm nhỏ thực hiện bài tập thực hành theo nội dung đề ra.
- Khi giải bài tập, làm các bài Thực hành, bài tập:... Giáo viên hướng dẫn,
thao tác mẫu và sửa sai tại chỗ cho nguời học.
- Sử dụng các học cụ mô phỏng để minh họa các bài tập ứng dụng về
autocad
* Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nội dung đề ra.
* Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân cơng các thành viên trong
nhóm tìm hiểu, nghiên cứu theo yêu cầu nội dung trong bài học, cả nhóm thảo
luận, trình bày nội dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm.
5.2.2. Đối với người học: Người học phải thực hiện các nhiệm vụ như sau:
- Nghiên cứu kỹ bài học tại nhà trước khi đến lớp. Các tài liệu tham khảo sẽ được
cung cấp nguồn trước khi người học vào học môn học này (trang web, thư viện, tài
liệu...)
13
- Sinh viên trao đổi với nhau, thực hiện bài thực hành và báo cáo kết quả
- Tham dự tối thiểu 70% các giờ giảng tích hợp. Nếu người học vắng >30% số
giờ tích hợp phải học lại mơ đun mới được tham dự kì thi lần sau.
- Tự học và thảo luận nhóm: Là một phương pháp học tập kết hợp giữa làm
việc theo nhóm và làm việc cá nhân. Một nhóm gồm 2-3 người học sẽ được cung
cấp chủ đề thảo luận trước khi học lý thuyết, thực hành. Mỗi người học sẽ chịu
trách nhiệm về 1 hoặc một số nội dung trong chủ đề mà nhóm đã phân cơng để
phát triển và hồn thiện tốt nhất tồn bộ chủ đề thảo luận của nhóm.
- Tham dự đủ các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ.
- Tham dự thi kết thúc môn học.
- Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học.
6. Tài liệu tham khảo:
1. PGS.TS. TRẦN VĂN ĐICH - Kỹ thuật tiện - Nxb Khoa học kỹ thuật. Hà Nội,
2002.
2. NGUYỄN QUANG CHÂU - Kỹ thuật tiện - Nxb Thanh niên, 1999.
3. NGUYỄN HẠNH - Kỹ thuật tiện - Nxb Trẻ, 2002.
4. NGUYỄN TIẾN ĐẠT - Biên dịch - Hướng dẫn dạy tiện kim loại - Nxb Lao
động.
14
BÀI 1. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ REN THANG
Mã bài: MĐ 32. 01
Giới thiệu:
Ren thang thường được dùng trên trục vít và các bộ phận khác trong máy đòi
hỏi sự truyền động công suất cực đại. Muốn thực hiện việc tiện ren vng bằng dao
tiện trên máy tiện thì cần phải biết xác định các thông số của ren, nguyên lý tạo
ren…nhằm linh hoạt hơn trong việc xử lý các bước ren cần cắt kể cả với những
bước ren khơng có trong bảng bước ren của máy.
Mục tiêu:
- Trình bày được các thơng số cơ bản của ren thang;
- Trình bày được các phương pháp lấy chiều sâu cắt khi tiện ren thang;
- Tính tốn được bộ bánh răng thay thế;
- Chọn, lắp và điều chỉnh được bộ bánh răng thay thế để tiện ren thang;
- Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, chủ động và tích cực trong học tập.
Phương pháp giảng dạy và những quy định khi thực tập tại xưởng
-
Đối với người dạy: Sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn
giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); tác phong đúng nội quy tại xưởng
Đối với người học: chấp hành nghiêm túc nội quy trong xưởng khi thực hành
Điều kiện thực hiện bài học
-
15
-
Phịng học chun mơn hóa/nhà xưởng: Phịng học chun mơn
-
Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác
-
Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình mơn học, giáo trình, tài
liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan.
-
Các điều kiện khác: Khơng có
Kiểm tra và đánh giá bài học
-
Nội dung:
Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến
thức
Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.
Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần:
+ Nghiên cứu bài trước khi đến lớp
+ Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập.
+ Tham gia đầy đủ thời lượng môn học.
+ Nghiêm túc trong quá trình học tập.
-
Phương pháp:
Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)
Kiểm tra định kỳ lý thuyết: khơng có
Kiểm tra định kỳ thực hành: khơng có
Nội dung chính:
1. Các thơng số cơ bản của ren thang
Mục tiêu:
- Vẽ hình và trình bày được các thơng số của ren thang;
- Tính tốn được các thơng số cơ bản của ren.
16
1.1. Công dụng.
Ren thang được dùng trong chi tiết máy truyền chuyển động chịu tải trọng hai
chiều như vít truyền lực của máy tiện, máy ép,...
1.2. Hình dáng và kích thước ren thang
Trắc diện ren thang có hình dạng vng và góc prơfin
= 0. Vì vậy hiệu suất
của nó khá cao nhưng khó chế tạo, khó lắp chính xác. Khi mòn sinh ra khe hở
hướng tâm và chiều trục.
Ren thang khơng được tiêu chuẩn hố, khi thiết kế ren vng người ta dựa
vào đường kính và bước ren như đối với ren thang.
Ký hiệu: Ren thang: V, số tiếp theo chỉ đường kính ngồi, tiếp theo nữa là
bước ren. Ví dụ: V36x6; V28x6...
h = S/2
h1 = (P + 0,25)/2
L = L1 = P/2
Hình 1.1.Hình dáng, kích thước ren thang
d4 = d – 2h1 = d – (P + 0,25)
d1 = d – P
d3 = d - 0,25
e = e’ = 0,25
Trong đó:
D1 : đường kính đỉnh ren lỗ.
D3 : đường kính chân ren lỗ.
17
d : đường kính đỉnh ren trục.
D4: đường kính chân ren trục.
L : là bề rộng đáy ren trong hay bề rộng lưỡi cắt của dao tiện ren
trong.
z : là khe hở giữa trục ren và đai ốc.
Thông thường với ren có bước nhỏ hơn hay bằng 5 thì z = 0,25. Với ren có
bước lớn từ 6 trở lên thì chọn z = 0,5
2. Các phương pháp lấy chiều sâu cắt khi tiện ren thang
Mục tiêu:
- Trình bày được các phương pháp lấy chiều sâu cắt khi tiện ren thang;
- Vận dụng để tiện được ren thang với các bước ren khác nhau đạt yêu cầu.
Thông thường để cắt hết biên dạng ren thì người ta thực hiện tiến dao sau mỗi
lượt cắt bằng cách quay tay quay của bàn dao ngang một lượng bằng chiều sâu cắt.
Với những bước ren lớn, khi tiện dùng dao có lưỡi cắt chính nhỏ hơn nửa bước ren
để cắt đủ chiều sâu, sau đó thực hiện tiến dao bằng bàn trượt dọc trên để cắt đủ
chiều rộng rãnh ren.
18
Hình 1.2. Cách tiến dao khi tiện ren thang
3. Tính toán bộ bánh răng thay thế, điều chỉnh máy
Mục tiêu:
- Trình bày rõ nguyên tắc tạo ren bằng dao tiện trên máy tiện theo sơ đồ;
- Tính bánh răng thay thế để tiện các bước ren có bước bất kỳ trên máy tiện
vạn năng;
Các bước ren tiêu chuẩn của từng loại ren cụ thể được cho trong bảng gắn ở ụ
đứng của máy. Khi gia công chỉ cần điều chỉnh vị trí các tay gạt.
Các bước ren khơng có trong bảng ta phải sử dụng các tỉ số truyền trong hộp
chạy dao để cắt các bước ren có trong bảng gần sát nhất với bước ren cần cắt và
thay đổi tỉ số truyền của các bánh răng thay thế được lắp trên chạc điều chỉnh trong
bộ thay thế. Tỉ số truyền của các bánh răng thay thế được tính theo công thức:
+ Với ren hệ mét: it = Z1/Z2.Z3/Z4.Pc/Pb
+ Với ren hệ anh: it = Z1/Z2.Z3/Z4.nb/nc
19
+ Với ren mơ đun: it = Z1/Z2.Z3/Z4.mc/mb
Trong đó:
Z1, Z2, Z3, Z4 là các bánh răng thay thế lắp trên chạc để cắt các bước ren có
trong bảng.
Pc: Bước ren hệ một cần cắt.
Pb: Bước ren có trong bảng gần sát nhất với bước ren cần cắt.
nc: Số vòng ren/inch của ren cần cắt.
nb: Số vịng ren/inch có trong bảng gần sát nhất với số vòng ren/inch của ren
cần cắt.
mc: Mô đun của ren cần cắt.
mb: Mô đun của ren có trong bảng gần sát nhất với mơ đun ren cần cắt.
-
Sơ đồ lắp bánh răng thay thế:
+Trường hợp 1: Có 1 cặp bánh răng thay thế:
it =
Kiểm tra bước xoắn: Pn = Pvm.
+ Trường hợp 2: Có 2 cặp bánh răng thay thế:
it =
Z1
Z2
Kiểm tra điều kiện ăn khớp:
Z1+ Z2 ≥ Z3 + 15÷20 răng
Z3+ Z4 ≥ Z2 + 15 ÷ 20 răng
+ Trường hợp 3: Có 3 cặp bánh răng thay thế:
20
