Giáo trình lắp đặt mạng điện sinh hoạt (nghề xây dựng trình độ cao đẳngtrung cấp)

TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.

LỜI GIỚI THIỆU
Giáo trình Mơđun 24: Lắp đặt mạng điện sinh hoạt được biên soạn thông qua
tham khảo và nghiên cứu các tài liệu kỹ thuật chuyên ngành xây dựng và điện, đồng
thời dựa trên thực tế thi công, quản lý và giám sát thi cơng cơng trình, cũng như phân
tích nghề phù hợp với vùng miền, địa phương.
Nhằm đáp ứng nhu cầu về kiến thức và kỹ năng cho sinh viên nên cấu trúc
chung của chương trình đã được điều chỉnh qua kiểm nghiệm thực tế giảng dạy và
mức độ tiếp thu của sinh viên sao cho phù hợp nhất.
Đồng thời giáo trình cũng được tính tốn mức độ kiến thức giúp được cho sinh
viên sau khi ra trường có thể tiếp cận với mơi trường làm việc thực tế. Giáo trình MĐ
24 là một trong những khối kiến thức cơ bản và cần thiết đối với chương trình đào tạo
nghề chuyên ngành xây dựng.
Tác giả xin cám ơn đồng nghiệp đã đóng góp ý kiến q báu để biên soạn giáo
trình này.
Giáo trình này sẽ có rất thiếu sót,rất mong sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp
và người học để giáo trình hoàn thiện hơn.
Cần Thơ, ngày
tháng năm 2021
Tác giả
1. Nguyễn Trung Quang
2. Nguyễn Ngọc Đăng Khoa

1

MỤC LỤC
Tên chương/bài

TT

Trang

1

Lời giới thiệu

1

2

Giáo trình mơ đun 24: Lắp đặt mạng điện sinh hoạt

3

3

Bài 1. Lắp đặt dây dẫn đi trong ống nhựa nổi

4

4

Bài 2. Lắp đặt dây dẫn đi ngầm trong tường

6

6

Bài 3. Lắp bảng điện nổi

8

7

Bài 4. Lắp bảng điện ngầm

10

8

Bài 5. Lắp đèn tròn, đèn dài

12

10

Bài 6. Lắp chuông báo

21

11

Bài 7 Lắp quạt treo trần, tường

24

13

Bài 8. Lắp bơm nước

38

14

Tài liệu tham khảo

41

2


GIÁO TRÌNH MƠ ĐUN
Tên mơ đun: Lắp Đặt Mạng Điện Sinh Hoạt
Mã mô đun: MĐ 24
Thời gian thực hiện mô đun: 45 giờ (Lý thuyết:15 giờ; Thực hành: 26 giờ; Kiểm tra:
4 giờ)
I. Vị trí tính chất mơ đun :
- Vị trí mơ đun: Được bố trí học sau khi học xong các môn học chung và mô
đun nghề bắt buộc.
- Tính chất mơ đun: Là mơ đun nghề tự chọn có nội dung, kiến thức, kỹ năng đáp
ứng yêu cầu của sự thay đổi công nghệ hoặc đặc thù về sử dụng lao động của ngành,
vùng, miền.
II. Mục tiêu của mô
- Mô tả được chất lượng môđun:
* Về kiến thức:

- Nêu được các loại vật liệu và thiết bị sử dụng trong lắp đặt mạng điện sinh hoạt.
- Nêu được các yêu cầu kỹ thuật lắp đặt mạng điện sinh hoạt.
- Giải thích được các sự cố về điện trong mạng điện sinh hoạt.
- Phát hiện được các hư hỏng trong mạng điện sinh hoạt.
- Trình bày được các bước trong lắp đặt mạng điện sinh hoạt
* Về kỹ năng:
- Đọc được bản vẽ mặt bằng bố trí thiết bị điện.
- Sử dụng được các dụng cụ đo, lắp các thiết bị điện cơ bản như đèn, quạt..
- Lắp đặt được mạng điện sinh hoạt đạt yêu cầu kỹ thuật.
- Đánh giá được chất lượng các loại vật liệu và thiết bị sử dụng trong lắp đặt.
- Sử dụng được các dụng cụ thi cơng an tồn, đúng kỹ thuật.
* Về năng lực tự chủ và trách nhiệm:
- Cẩn thận , chính xác, trong q trình thực hiện cơng việc.
- Hợp tác tốt theo nhóm, tổ để thực hiện công việc.
- Tuân thủ các quy định về nội quy an toàn về điện.
III. Nội dung của module:

3


BÀI 1
LẮP ĐẶT DÂY DẪN ĐI TRONG ỐNG NHỰA NỔI
Mục tiêu của bài:
* Kiến thức:
- Đọc được bản vẽ sơ đồ mạng điện sinh hoạt.
- Nêu được các yêu cầu kỹ thuật lắp đặt dây dẫn đi trong ống nhựa nổi
- Trình bày được các bước trong lắp đặt dây dẫn đi trong ống nhựa nổi
* Kỹ năng:
- Xác định được vị trí đặt dây và thết bị.
- Lắp đặt được dây dẫn đi trong ống nhựa nổi đúng yêu cầu kỹ thuật

- Sử dụng được đồng hồ đo điện và máy khoan bê tông dùng trong thi công
* Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
- Cẩn thận , chính xác
- Tổ chức được tổ, nhóm lắp đặt đường dây đảm bảo an toàn.
Trước đây, phương pháp này được sử dụng rất thông dụng thay cho những
đường dây điện loằng ngoằng, chằng chịt… rất nguy hiểm cho ngườ sử dụng. Phương
pháp này sử dụng các ống nhựa tròn hoặc dẹt bọc dây điện và ốp lên tường hoặc trần
nhà vừa an toàn lại thẩm mỹ hơn phương pháp đi dây truyền thống.

Dây trong kẹp nhựa

Đi dây trong phòng

1. Lưu ý khi đi dây nổi:

 Cần tính tốn vị trí đi dây ở vị trí cao, thích
hợp tránh bị ảnh hưởng, va chạm bởi sinh hoạt của
con người. Nên lắp dây điện cao tối thiểu 2,5 m so
với mặt sàn và mặt bằng làm việc.
 Không lắp đường dây nổi ở vị trí ẩm thấp,
gần nguồn nước vì rất dễ rị điện…
 Dùng dây điện có vỏ bọc bằng vật liệu
chống cháy, chịu được công suất cao ở những nơi
dễ gây cháy nổ như nhà bếp, phịng tắm có bình
nóng lạnh…
 Đường ống bị dập vỡ cần phải thay thế đường ống mới
 Không được đấu tắt trong ống ghen tránh trường hợp chập cháy đường dây vào
mùa ẩm.

4

2.Ưu nhược điểm của đi dây nổi:

* Ưu điểm:
 Chi phí lắp đặt khơng q lớn
 Thuận lợi cho sửa chữa điện, khắc phục sự cố
 Dễ dàng thay đổi khi có nhu cầu
 Lắp đặt sau khi xây nhà cũng được thay vì phải thiết kế trước sơ đồ như đi dây
chìm
* Nhược điểm:
Tính thẩm mĩ chưa được cao so với đi dây ngầm
Tốn diện tích khơng gian nếu bố trí, lắp đặt khơng hợp lý

Bài tập:
Mỗi nhóm 02 sinh viên thực hiện lắp đặt dây dẫn đi trong ống nhựa nổi ở độ
cao 3m, dài 6m, có đi qua cột.
5


BÀI 2
LẮP ĐẶT DÂY DẪN ĐI ÂM TƯỜNG
Mục tiêu của bài
* Kiến thức:
- Xác định được vị trí đặt dây và thiết bị.
- Nêu được các yêu cầu kỹ thuật lắp đặt dây dẫn đi ngầm trong tường.
- Trình bày được các bước trong lắp đặt dây dẫn đi ngầm trong tường.
* Kỹ năng:
- Sử dụng được các dụng cụ đồng hồ đo điện và máy khoan bê tông dùng trong
thi công

- Kiểm tra được chất lượng các loại vật liệu và thiết bị sử dụng trong lắp đặt
mạng điện sinh hoạt
- Lắp đặt được dây dẫn đi ngầm trong tường đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật.
* Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
- Cẩn thận , chính xác.
- Tuân thủ các quy định an toàn về điện, an toàn khi sử dụng máy cắt.
- Hợp tác tốt với nhóm, tổ để thực hiện cơng việc.
Phương pháp này sử dụng các đường ống dẫn và chôn xuống đất hoặc trong
tường nhà. Vì vậy, hệ thống điện được lắp đặt ngay từ lúc bắt đầu xây nhà.

1. Lưu ý khi đi dây điện ngầm trong nhà:

Không lắp đặt tùy tiện nếu khơng có kiến thức về đấu nối mạch điện
Khơng lắp đường dây điện chung ống với đường dẫn internet , dây cáp tivi… vì
có thể làm nhiễu cho các thiết bị
Lắp đặt đường dây ngầm phải có ống bảo vệ. Tránh đặt trong ống thông hơi
Tránh nối tắt điện ở các đường trục chính
Nên lựa chọn ống bảo vệ bằng vật liệu chống cháy nổ, thấm nước
Tính tốn phần dây điện dự trữ để sử dụng về sau nếu có sự cố
Khơng đặt đường dây điện ngầm trong tường chịu lực khi bề sâu rãnh chôn quá
1/3 bề dày tường
Tuyệt đối không đặt dây dẫn dọc mái nhà hoặc chơn trực tiếp dưới lớp đất ngồi
nhà.
6


2. Ưu nhược điểm của đi dây chìm

* Ưu điểm:
Tiết kiệm khơng gian, tăng tính thẩm mỹ

Khơng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngồi
Tính an tồn khá cao
* Nhược điểm:
Chi phí lắp đặt cao
Phải thiết kế sơ đồ lắp đặt trước khi xây nhà
Khó khăn hơn trong việc sửa chữa, khắc phục sự cố

Đi ống sau khi hoàn thiện và sửa chữa ổ điện âm tường

Bài tập:
Mỗi nhóm 04 sinh viên thực hiện cắt rãnh tường ở độ cao 1m8, dài 0,5m,
lắp đặt ruột gà và tiến hành luồng dây điện vào; Sau khi thực hiện xong, tiến
hành dùng vữa xi măng trát kín lại.

7


BÀI 3
LẮP BẢNG ĐIỆN NỔI
Mục tiêu của bài
* Kiến thức:
- Nêu được yêu cầu kỹ thuật các thiết bị trên bảng điện nổi.
- Liệt kê được các thiết bị lắp trên bảng điện.
- Đọc được bản vẽ sơ đồ mạng điện sinh hoạt.
- Trình bày được trình tự lắp bảng điện nổi.
* Kỹ năng:
- Xác định được ví trí đặt các thiết bị điện trên bảng điện.
- Chọn được các thiết bị đúng yêu cầu .
- Lắp đặt được bảng điện nổi bảo đảm yêu cầu kỹ thuật.
- Đánh giá được độ bền của các thiết bị lắp trên bảng điện.

- Sử dụng được các dụng cụ điện, khoan bê tông để thực hiện công việc.
* Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
- Cẩn thận , chính xác
- Tuân thủ các quy định an toàn về điện.

1. Yêu cầu kỹ thuật:
-Bảng điện nổi được lắp phải thỏa các yêu cầu sau:
+Đúng với nguyên lý yêu cầu thiết kế của mạch điện.
+Bố trí các khí cụ đện ngay ngắn,hợp lý và thẩm mỹ.
+Đấu các đầu dây,mối nối đảm bảo tiếp xúc tốt với thiết bị.
+Bố trí dây dẫn gọn gàng cách điện tốt với các mối nối

2. Lấy dấu vị trí đặt công tắc ,ổ cắm trên bảng điện:
a. Dụng cụ, vật liệu và thiết bị:
Dụng cụ:Kìm cắt dây, Kìm tuốt dây, Khoan tay, Dao, Tua vít, Bút thử điện..
Vật liệu và thiết bị: Bảng điện, Công tắc, ổ cắm, cầu chì, dây dẫn điện, giấy ráp,
băng cách điện, Bóng đèn và đui đèn..
b. Nội dung và trình tự thực hiện:
- Tìm hiểu về chức năng của bảng điện

8


- Bảng điện chính; Bảng điện nhánh;
- Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện bảng điện
Bảng điện gồm
2 cầu chì
1 ổ cắm điện
1 cơng tắc điều khiển một bóng đèn
a/ Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý

b/ Sơ đồ lắp đặt mạch điện
Mục đích sử dụng, vị trí lắp đặt bảng điện
Vị trí, cách lắp đặt của các phần tử của mạch điện
Phương pháp lắp đặt dây dẫn: Lắp đặt nổi
- Lắp mạch điện bảng điện
Qui trình lắp mạch điện bảng điện
+Bố trí thiết bị trên bảng điện.
+Vạch dấu các lỗ khoan.
+ Khoan
+ Nối dây các thiết bị điện trên bảng điện.
+ Lắp thiết bị điện vào bảng điện
+ Kiểm tra
- Lắp thiết bị lên bảng.
- Đấu dây các thiết bị.
-Cố định bảng lên tường.
-Kiểm tra và hoàn thiện sản phẩm.

9


BÀI 4
LẮP BẢNG ĐIỆN NGẦM
Mục tiêu của bài
* Kiến thức:
- Nêu được yêu cầu kỹ thuật các thiết bị trên bảng điện ngầm.
- Đọc được bản vẽ sơ đồ mạng điện sinh hoạt.
- Trình bày được trình tự lắp bảng điện ngầm.
* Kỹ năng:
- Liệt kê được các thiết bị lắp trên bảng điện .

- Xác định được vị trí đặt các thiết bị trên bảng điện.
- Chọn được các thiết bị đúng yêu cầu .
- Lắp đặt được bảng điện ngầm bảo đảm yêu cầu kỹ thuật.
- Đánh giá được độ bền của các thiết bị lắp trên bảng điện.
- Sử dụng được các dụng cụ đồng hồ đo điện, khoan bê tông để thực hiện công
việc.
*Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
- Cẩn thận , chính xác
- Tuân thủ các quy định an tồn về điện.
Qui trình lắp bảng điện ngầm cũng tương tự như lắp bảng điện nổi chỉ khác là
bảng điện ngầm được âm vào trong tường để tạo tính thẩm mỹ cho cơng trình .

1. Yêu cầu kỹ thuật:
-Bảng điện nổi được lắp phải thỏa các yêu cầu sau:
+Đúng với nguyên lý yêu cầu thiết kế của mạch điện.
+Bố trí các khí cụ đện ngay ngắn,hợp lý và thẩm mỹ.
+Đấu các đầu dây,mối nối đảm bảo tiếp xúc tốt với thiết bị.
+Bố trí dây dẫn gọn gàng cách điện tốt với các mối nối

2. Lấy dấu vị trí đặt cơng tắc ,ổ cắm trên bảng điện:
a. Dụng cụ, vật liệu và thiết bị:
Dụng cụ:Kìm cắt dây, Kìm tuốt dây, Khoan tay, Dao, Tua vít, Bút thử điện..
Vật liệu và thiết bị: Bảng điện, Công tắc, ổ cắm, cầu chì, dây dẫn điện, giấy ráp,
băng cách điện, Bóng đèn và đui đèn..
b. Nội dung và trình tự thực hiện:
- Tìm hiểu về chức năng của bảng điện
10


- Bảng điện chính

- Bảng điện nhánh
- Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện
bảng điện
Bảng điện gồm
2 cầu chì
1 ổ cắm điện
1 cơng tắc điều khiển một bóng đèn
a/ Tìm hiểu sơ đồ nguyên lí

b/ Sơ đồ lắp đặt mạch điện
Mục đích sử dụng, vị trí lắp đặt bảng điện
Vị trí, cách lắp đặt của các phần tử của mạch điện
Phương pháp lắp đặt dây dẫn: Lắp đặt nổi
- Lắp mạch điện bảng điện
Qui trình lắp mạch điện bảng điện
+Bố trí thiết bị trên bảng điện.
+Vạch dấu các lỗ khoan.
+ Khoan
+ Nối dây các thiết bị điện trên bảng điện.
+ Lắp thiết bị điện vào bảng điện
+ Kiểm tra
- Lắp thiết bị lên bảng.
- Đấu dây các thiết bị.
-Cố định bảng lên tường.
-Kiểm tra và hoàn thiện sản phẩm.
Bài tập: Mỗi nhóm 02 sinh viên thực hiện lắp 01 bảng điện nổi và 01 bảng điện ngầm
gồm: 01 CP, 01 công tắc, 01 ổ ghim.
11

BÀI 5
LẮP ĐÈN TRÒN, ĐÈN DÀI
5.1. LẮP ĐÈN TRÒN
Mục tiêu của bài
* Kiến thức:
- Đọc được bản vẽ sơ đồ mạng điện sinh hoạt.
- Trình bày được trình tự lắp đặt.
* Kỹ năng:
- Xác định được vị trí lắp đèn.
- Kiểm tra được chất lượng các loại vật liệu và thiết bị sử dụng trong lắp đèn.
- Lắp đèn đạt yêu cầu kỹ thuật.
* Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
- Cẩn thận , chính xác.
- Tuân thủ các quy định an toàn về điện.
1. Mục tiêu
- Lập được quy trình lắp đặt bóng đèn trịn
- Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, vật tư, thiết bị để lắp đặt
- Sử dụng thành thạo đồng hồ đo điện và máy khoan bê tơng dùng trong thi cơng
- Lắp đặt được bóng đèn tròn đúng yêu cầu kỹ thuật
- Kiểm tra và đánh giá được chất lượng sản phẩm sau khi lắp đặt.
- Sửa chữa và khắc phục được các dạng sai hỏng khi lắp đặt.
- Thực hiện tốt nội quy, an tồn lao động và tác phong cơng nghiệp
2. Nội dung
Trình tự thao tác
- Đọc bản vẽ sơ đồ thi công
- Xác định vị trí cần lắp bóng đèn trên tường.
Lắp đuôi đèn
2.1. Lý thuyết liên quan:
- Đặt đuôi đèn lên vị trí đã vạch dấu, dùng bút chì đánh dấu các lỗ bắt vít sao cho
cân bằng, khơng xiên, xẹo.

- Dùng khoan bê tơng khoan vào vị trí đã đánh dấu trên tường.
- Đưa vít nở vào lỗ vừa khoan.
- Đấu đầu dây ra vào đuôi đèn.
- Gá đuôi đèn lên tường, vặn vít xoắn cố định đui đèn lên tường.

12


2.2. Trình tự thao tác:

Khoan lỗ lên tường vào
vị trí đã đánh dấu

Đi đèn

Đóng vít nở vào tường.

Đấu dây nguồn vào đui đèn

- Gá đui đèn lên tường, xoay đui đèn vào vị trí hợp lý
- Dùng tuốc nơ vít vặn vít xoắn cố định đui đèn lên tường.
3. Lắp bóng đèn
3.1. Cấu tạo của bóng đèn:
Gồm 3 bộ phận chính: Sơi đốt, bóng thủy tinh và đi đèn
Sợi
đốt

bóng

Đui

đèn

Cấu tạo của bóng đèn trịn

13


- Sợi đốt (dây tóc).
Sợi đốt Thường làm bằng Vonfram, vì vonfram chịu được đốt nóng ở nhiệt độ
cao. Nó có dạng lị xo xoắn, khi ở nhiệt độ cao sợi đốt thực hiện biến đổi điện năng
thành quang năng

Dây tóc

- Bóng thủy tinh: Làm bằng thuỷ tinh chịu nhiệt. Kích cỡ bóng có nhiều loại
khác nhau tương ứng với cơng xuất của từng loại bóng. Bóng được bơm khí trơ vào
bóng để tăng tuổi thọ cho dây tóc.
- Đi đèn: Làm bằng đồng hoặc sắt tráng kẽm được gắn chặt với bóng thuỷ
tinh. Đi đèn có hai loại: Đi xốy, đi ngạnh.
Với bóng ngạnh: dịng điện đi vào từ hai cực tiếp xúc ở phía dưới đi đèn.
Với bóng xốy: dịng điện đi vào từ hai cực tiếp xúc, một cực phía dưới đi đèn,
một cực là phần xốy của đi đèn

Các loại bóng đèn: loại đi vặn và loại đuôi gài
14


Hai cực tiếp xúc

b. Nguyên lý làm việc của bóng đèn:

Đặt điện áp vào 2 cực tiếp xúc của bóng đèn khi đó theo định luật ơm sẽ xuất
hiện dịng điện chạy trên dây tóc bóng đèn, dịng điện chạy trên dây tóc, dây tóc sinh
nhiệt nóng đến nhiệt độ cao và dây tóc đèn phát sáng.
c. Đặc điểm
Bóng đèn có ưu điểm:
- Đèn sử dụng được với cả dịng xoay chiều và một chiều.
- Rẻ tiền, kích thước nhỏ, bố trí đơn giản
- Bật sáng ngay, sử dụng dễ dàng.
Bên cạnh đó thì bóng đèn cịn có nhược điểm:
- Dễ chói mắt cần có chụp để đỡ chói.
- Bị ảnh hưởng nhiều khi điện áp thay đổi
3.2. Trình tự thao tác
- Chọn bóng cho phù hợp với từng loại đui đèn ( kiểu xoắn ốc hoặc kiểu ngạnh)
- Quá trình lắp phải cẩn thận, nhẹ nhàng, khơng bóp chặt bóng hoặc ấn quá mạnh
dễ làm bể bóng gây mất an tồn cho người và thiết bị
- Đối với bóng đèn đui ngạnh lúc lắp bóng vào đui thì phải ấn đi bóng vào
trong đui và xoay nhẹ sao cho ngạnh của bóng khớp vào ngạnh của đui đèn để các
điểm tiếp xúc giữa bóng và đui được tốt
- Đối với bóng đèn đui vặn thì lúc lắp bóng ta đưa đi bóng vào trong đui và
vặn nhẹ theo chiều từ trái sang phải để ren ở đui bóng ăn vào ren của đui đèn cho đến
khi bóng đẵ chắc chắn được gắn trên đui và các điểm tiếp xúc giữa bóng và đui được
tốt nhất.

15


4. Tóm tắt quy trình thực hiện:
Tên các bước
TT
cơng việc

1

Dụng cụ,
thiết bị, vật
tư

- Bản vẽ sơ
Xác định vị trí
đồ điện
lắp đèn trịn
- Bút chì

2

Lắp đui đèn

3

Lắp bóng đèn

- Kìm
- Tuốc nơ vít
- Kìm cắt
- Đui đèn
- Bóng đèn
trịn

u cầu kỹ
thuật

Các chú ý về an tồn
lao động

- Cẩn thận
- Chính xác
- Vị trí làm việc đảm
bảo an tồn
- Sử dụng các dụng cụ
- Đúng vị trí
hợp lý, chính xác
- Cân đối
- Các điểm nối đảm
- Chắc chắn
bảo tiếp xúc tốt
- Đảm bảo
- Sử dụng các dụng cụ
chắc chắn cân hợp lý, chính xác
đối,
- Đảm bảo an tồn khi
- Tiếp xúc tốt làm việc trên cao
- Đúng vị trí
- Đúng chủng
loại

5.2. LẮP ĐÈN HUỲNH QUANG
Mục tiêu của bài
* Kiến thức:
- Đọc được bản vẽ sơ đồ mạng điện sinh hoạt.
- Trình bày được trình tự lắp đặt.

* Kỹ năng:
- Xác định được vị trí lắp đèn.
- Kiểm tra được chất lượng các loại vật liệu và thiết bị sử dụng trong lắp đèn.
- Lắp đèn đạt yêu cầu kỹ thuật.
* Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
- Cẩn thận , chính xác.
- Tuân thủ các quy định an toàn về điện.

1. Mục tiêu:
- Lập được quy trình lắp đặt đèn huỳnh quang
- Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, vật tư, thiết bị để lắp đặt
- Sử dụng thành thạo đồng hồ đo điện và máy khoan bê tông dùng trong thi công
- Lắp đặt được đèn huỳnh quang đúng yêu cầu kỹ thuật
- Kiểm tra và đánh giá được chất lượng sản phẩm sau khi lắp đặt.
- Sửa chữa và khắc phục được các dạng sai hỏng khi lắp đặt.
- Thực hiện tốt nội quy, an toàn lao động và tác phong công nghiệp
16


2. Nội dung:
2.1. Sơ đồ nguyên lý

Bộ đèn huỳnh quang gồm: Bóng đèn, chấn lưu, tắc te (con chuột), đui đèn, máng đèn

Hình ảnh chấn lưu

Hình ảnh tắc te (con chuột)
2.2. Nguyên lý làm việc của tắc te:
Khi đóng mạch điện toàn bộ điện áp đặt vào 2 đầu của tắc te nên xảy ra phóng
điện trong tắc te. Thanh lưỡng kim của tắc te biến dạng do nhiệt độ và tiếp xúc với

điện cực kia, dòng điện chạy qua tắc te và đốt nóng các điện cực của đèn. Sau khi xảy
ra hồ quang giữa các điện cực của tắc te thanh lương kim nguội đi và “ mở mạch”, hở
mạch dẫn đến việc tạo nên quá điện áp cảm ứng (do chấn lưu) làm đèn thắp sáng.
Khi lắp đèn huỳnh quang cần chú ý chấn lưu, tắc te… phải phù hợp với công suất
đèn, nếu không đèn không sáng, thậm chí cịn cháy đèn và các phụ kiện.
2.3. Trình tự thao tác
2.3.1. Sơ đồ lắp đặt mạch đèn huỳnh quang
Nguồn

Đui
đèn

Đui
đèn

Chấn lưu

Sơ đồ lắp mạch đèn huỳnh quang

Stater

17


2.3.2. Các bước thực hiện
- Lắp tắc te vào ổ

- Đấu dây từ chấn lưu đến tắc te

- Lắp 2 đuôi đèn vào 2 đầu của máng đèn

4. Cố định máng đèn vào vị trí đã xác định
4.1. Lý thuyết liên quan:
Sau khi đã xác định vị trí đặt đèn ở bước 2, chúng ta dùng máy khoan khoan 2 lổ
trên tường, đóng vít nở vào 2 lổ vừa khoan rồi lắp máng đèn ngay ngắn sát tường,
dùng tuôc nơ vít vặn 2 vít để cố định máng đèn đảm bảo chắc chắn và ngang bằng
4.2. Trình tự thao tác
- Khoan lỗ vào vị trí đã xác định
18


- Đặt vít nở vào vị trí đã khoan
- Vặn vít vào nở
- Gá máng đèn lên tườn theo vị trí đã xác định
- Xiết chặt vít vào máng đèn và tường, trần nhà
5. Lắp bóng đèn
5.1. Lý thuyết liên quan
Bóng đèn huỳnh quang gồm một ống thủy tinh, mặt trong được phủ một lớp
mỏng chất huỳnh quang. Hai đầu ống bịt kín, bên trong rút hết khơng khí và có nạp
một lượng nhỏ khí agon và thủy ngân.

Các loại bóng đèn huỳnh quang
- Một số lưu ý trong quá trình lắp bóng:
- Vị trí đứng láp đảm bảo chắc chắn, an tồn
- Ngàm tiếp xúc giữa đui và bóng chính xác, tiếp xúc tốt
5.2. Trình tự thao tác
- Lắp bóng vào đầu đui thứ nhất
- Lắp bóng vào đầu đui thứ 2
- Xoay bóng vào ngàm

Bóng đèn sau khi lắp hoàn chỉnh

19


6. Tóm tắt trình tự thực hiện
TT
1

2

3

4

Tên các bước
cơng việc
Xác định vị
trí lắp đèn
huỳnh quang

Dụng cụ, thiết
bị, vật tư
- Bản vẽ sơ đồ
điện
- Bút chì

Đấu lắp đui - Kìm
đèn, tắc te
- Tuốc nơ vít

- Kìm cắt
- Đui đèn, tắc te
Cố định máng - Máng đèn
đèn vào vị trí - Khoan điện
đã xác định
- Đinh vít nở
- Tuốc nơ vít
Lắp bóng đèn

Yêu cầu kỹ
thuật
- Đúng vị trí
- Đúng chủng
loại
- Đúng vị trí
- Cân đối
- Chắc chắn
- Đảm bảo
chắc chắn cân
đối,

Bóng đèn huynh - Cẩn thận,
quang
chính xác
- tiếp xúc tốt
cả 2 đầu

Các chú ý về an
tồn lao động
- Cẩn thận

- Chính xác
- Vị trí làm việc
đảm bảo an tồn
- Sử dụng các dụng
cụ hợp lý, chính xác
- Các điểm nối đảm
bảo tiếp xúc tốt
- Sử dụng các dụng
cụ hợp lý, chính xác
- Đảm bảo an toàn
khi làm việc trên
cao
- Sử dụng các dụng
cụ hợp lý, chính xác
- Đảm bảo an tồn
khi làm việc trên
cao

Bài tập:
Mỗi nhóm 02 sinh viên thực hiện lắp đặt 01 đèn trịn/dài ở độ cao 2m2; sau đó
lắp vào công tắc trên bảng điện nổi (ở bài tập trước);

20


BÀI 6
LẮP CHUÔNG BÁO
Mục tiêu của bài
* Kiến thức:
- Đọc được bản vẽ sơ đồ mạng điện sinh hoạt

- Nêu được các yêu cầu kỹ thuật lắp đặt chuông báo.
* Kỹ năng:
- Chọn được chuông và nút ấn đúng yêu cầu
- Lắp được chuông báo đúng yêu cầu kỹ thuật
- Sử dụng thành thạo đồng hồ đo điện và máy khoan bê tông dùng trong thi
công
- Xác định được vị trí lắp chng báo.
- Phát hiện được các hư hỏng của chuông báo bằng các dụng cụ phù hợp được
trang thiết bị cho xưởng.
* Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
- Cẩn thận , chính xác.
- Tuân thủ các quy định an toàn về điện.
- Hợp tác tốt với người khác để thực hiện công việc.
1. Mục tiêu của bài:
- Lập được quy trình lắp đặt chng báo
- Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ,vật tư, thiết bị để lắp đặt
- Sử dụng thành thạo đồng hồ đo điện và máy khoan bê tông dùng trong thi
công
- Lắp đặt được chuông báo đúng yêu cầu kỹ thuật
- Kiểm tra và đánh giá được chất lượng sản phẩm sau khi lắp đặt
- Sữa chữa và khắc phục được các sai hỏng khi lắp đặt
- Thực hiện tốt nội quy, an toàn lao động và tác phong công nghiệp
2. Nội dung của bài
2.1. Xác định vị trí lắp chng:
Chng điện là thiết bị điện ứng dụng tác dụng từ của dịng điện, chng dùng
để báo hiệu, phát ra tín hiệu âm thanh khi có dịng điện qua nó.
Trong thực tế chng điện được sử dụng khá phổn biến như ở các hộ gia đình,
cơ quan trường học… với mục đích báo hiệu, báo cháy…

Chng cảm biến

Chng bấm
21

Chng có hình


Vì thế khi lắp đặt chng nên chú ý an toàn cho người sử dụng:
- Nút nhấn phải an toàn điện, nên mắc trên dây trung tính
- càng tốt khi sử dụng chuông 6v với biến áp giảm áp
- Vị trí lắp chng phải đảm bảo vị trí trung tâm để mọi người dễ dàng
nghe thấy;
- Nút bấm chuông nên bố trí vị trí thuận lợi trong qua trình bấm gọi cửa
- Nguồn cấp ra nút bấm nên đưa dây trung tính để đảm bão an tồn trong
mọi thời tiết và khí hậu
- Nguồn cấp ra chng điện nên đưa dây pha và có cơng tắc cắt nguồn
khi khơng cần thiết
2.2. Trình tự thao tác:
Xác định mục đích sử dụng trước khi lựa chọn vị trí lắp chng.
Lựa chọn chng điện
Đánh dấu vị trí láp chng báo, nút nhấn
2. 3.Lắp chng vào vị trí đã xác định
2.3.1. Lý thuyết liên quan
- Dùng máy khoan khoan lổ tại vị trí đã xác định để treo chng
- Dùng tc nơ vít cố định chng tại vị trí lắp đặt
- Sau khi lắp chng ta xác định vị trí và lắp nút ấn nơi dễ sử dụng và đúng mục
đích.
2.3.2. Trình tự thao tác
Sơ đồ lắp đặt chng

Trình tự lắp chng:
- Khoan lỗ vị trí đã xác định
- Tháo nắp ốp vỏ ngồi chng điện
- Bắt vít cố định chng lên tường
- Lắp nắp ốp vỏ ngồi chng điện vào

22


3. Đấu dây từ nút ấn tới chuông
3.1. Lý thuyết liên quan
Khi thiết kế hệ thống chuông báo chúng ta cần lưu ý nguồn điện dùng cho
chng có thể là loại nguồn điện một chiều như ăcquy, pin hoặc nguồn điện xoay
chiều ở lưới điện hạ áp ở 127V/ 220V. Với loại mạng điện này nên dùng biến áp giảm
áp để bảo đảm an toàn điện cho người sử dụng.
Tùy theo yêu cầu mà lắp chuông sử dụng nguồn điện độc lập hoặc nguồn điện
trong mạng điện thắp sáng.
3.2. Trình tự thao tác
- Đấu dây từ chuông tới nút ấn
- Đấu dây từ nút ấn tới nguồn điện
- Đấu dây từ nguồn tới chng điện
4. Tóm tắt quy trình thực hiện
TT Tên các bước
cơng việc
1
Xác định vị
trí lắp chng
báo
2

3

Dụng cụ, thiết
bị, vật tư
- Bản vẽ sơ đồ
điện
- Bút chì

Lắp chng - Kìm
vào vị trí đã - Tuốc nơ vít
xác định
- Kìm cắt
- Chng điện
- Khoan điện
- Đinh vít nở
Đấu dây từ - Tuốc nơ vít
nút ấn tới - Kìm tuốt dây
chng
- Băng cách
điện

u cầu kỹ
thuật
- Đúng vị trí
- Đúng chủng
loại
- Đúng vị trí
- Cân đối
- Chắc chắn

- Đảm bảo chắc
chắn
- Đảm bảo tiếp
xúc tốt

Các chú ý về an
toàn lao động
- Cẩn thận
- Chính xác
- Vị trí làm việc
đảm bảo an tồn
- Sử dụng các dụng
cụ hợp lý, chính
xác - Vị trí làm việc
đảm bảo an tồn
- Sử dụng các dụng
cụ hợp lý, chính
xác
- Đảm bảo an tồn
khi làm việc

Bài tập.
Mỗi nhóm 02 sinh viên thực hiện lắp chng báo: vị trí chng cách nút nhấn
12m; sau khi lắp xong tiến hành cấp điện và cho chuông hoạt động.
Nếu chuông không hoạt động, nhóm khác sẽ tiến hành nhận xét và sửa chữa.

23


BÀI 7

LẮP QUẠT TREO TRẦN/TƯỜNG
7.1. LẮP QUẠT TREO TRẦN
Mục tiêu của bài
* Kiến thức:
- Trình bày được trình tự lắp đặt.
- Trình bày được nguyên nhân hư hỏng của quạt.
* Kỹ năng:
- Chọn được quạt treo tường đúng yêu cầu.
- Xác định được vị trí lắp quạt.
- Lắp được quạt đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.
- Sử dụng thành thạo đồng hồ đo điện và máy khoan bê tông dùng trong thi
công.
- Phát hiện được các hư hỏng của quạt trước khi lắp đặt
* Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
- Cẩn thận , chính xác
- Tuân thủ các quy định an toàn về điện.
- Hợp tác tốt với người khác để thực hiện công việc.
1. Mục tiêu của bài
- Lập được quy trình lắp đặt quạt trần
- Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, vật tư, thiết bị để lắp đặt
- Sử dụng thành thạo đồng hồ đo điện và máy khoan bê tông dùng trong thi công
- Lắp đặt được quạt trần đúng yêu cầu kỹ thuật
- Kiểm tra và đánh giá được chất lượng sản phẩm sau khi lắp đặt.
- Sửa chữa và khắc phục được các dạng sai hỏng khi lắp đặt.
- Thực hiện tốt nội quy, an tồn lao động và tác phong cơng nghiệp
2. Nội dung của bài
2.1. Xác định vị trí lắp quạt trần
Quạt trần thường được lắp đặt trên trần nhà tại các phịng họp, nhà xưởng và
những nơi có diện tích rộng…
Hiện tại vẫn khá nhiều gia đình sử dụng quạt trần bởi bên cạnh khả năng làm mát

tự nhiên, chúng còn mang đến những điểm nhấn mới mẻ trên những vách trần khiến
căn nhà đẹp hơn.
2.2. Chọn kích thước quạt.
Kích thước quạt trần với căn phòng là yếu tố đầu tiên để tạo ra một không gian
phù hợp nhất. Độ lớn thực tế của chiếc quạt trần sẽ phụ thuộc vào diện tích và khơng
gian bên trong phịng treo đồng thời đảm bảo hiệu quả làm việc nhất có thể.

24


2.3. Chuẩn bị các thành phần của quạt (ví dụ: quạt panasonic)

2.4. Lắp quạt lên thanh treo (quạt Panasonic)

Sau khi chuẩn bị đầy đủ thiết bị, luồn các dây điện từ ống động cơ lắp ráp sang
thanh treo. Lưu ý tất cả các lỗ trên thanh treo dây điện đều phải chạy qua.
Cài đặt thanh treo để lắp ráp động cơ với bulong. Lưu ý máy đặt bằng phẳng,
tránh phá vỡ các vịng, đai, ốc vít. Thứ tự như sau: Đẩy pin thông qua các lỗ ở phần
cuối bulong, nếu bulong đã được cài đặt sẵn trên thanh, trước tiên bạn cần loại bỏ nó
bằng cách đặt thẳng 2 ngạch trên pin và dùng kìm gỡ ra khỏi bulong và sau đó tháo
khỏi thanh treo.
Tiếp theo, treo quạt lên thanh treo đã được gắp chắc chắn trên trần nhà và lắp
bulong cho quạt trần được chắc chắn theo các hình dưới đây.

25