LÃO HẠC Nam Cao docx

LÃO HẠC
Nam Cao

I . TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH
1. Lão Hạc có 1 người con trai, một mảnh vườn và một con chó vàng.
2. Con trai lão đi phu đồn điền Cao su, lão chỉ còn lạicậu vàng.
3. Vì muốn giữ lại mảnh vườn cho con, lão phải bán con chó.
4. Lão mang tiền dành dụm được gửi ông giáo và nhờ ông trông coi mảnh vườn.
5. Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm được gì ăn nấyvà bị ốm một trận
khủng khiếp.
6. Một hôm lão xin Binh Tư một ít bã chó.
7. Ông giáo rất buồn khi nghe Binh Tư kể chuyện ấy.
8. Lão bỗng nhiên chết- cái chết thật dữ dội.
9. Cả làng không hiểu vì sao lão chết, trừ Binh Tư và ông giáo.
? Sau khi sắp xếp hợp lí, hãy viết tóm tắt truyện LH bằng một văn bản ngắn gọn
nhưng phản ánh được một cách trung thực nội dung chính của tác phẩm.
LH có 1 người con trai, một mảnh vườn và một con chó. Con trai lão đi phu đồn
điền cao su lão chỉ còn lại cậu vàng. Vì muốn giữ lại mảnh vườn cho con, lão đã
phải bán con chó, mặc dù hết sức buồn bã và đau xót.
Lão mang tất cả tiền dành dụm được gửi cho ông giáo và nhờ ông coi hộ mảnh
vườn. Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm được gì ăn nấy và từ chối cả
những gì ông giáo giúp. Một hôm lão xin Binh Tư một ít bã chó, nói là để giết con
chó hay đến vườn, làm thịt và rủ Binh Tư uống rượu. Ông giáo rất buồn khi nghe
Binh Tư kể chuyện ấy. Nhưng rồi lão bỗng nhiên chết- cái chết thật dữ dội. Cả làng
không hiểu vì sao lão chết, trừ Binh Tư và ông giáo.
II / Bài tập:
1/ Hãy tóm tắt đoạn trích Tức nước vỡ bờ bằng một đoạn văn 10 dòng.
GV gợi ý:
? Để tóm tắt đoạn trích Tức nước vỡ bờ bằng một đoạn văn 10 dòng em tiến
hành ntn?
a) Đọc lại đoạn trích

b) Xđ các nhân vật quan trọng (cai lệ, lý trưởng)
c) Lựa chọn những sự việc tiêu biểu, sắp xếp hợp lí
GV: + Chị Dậu vay gạo nấu cháo, động viên chồng ăn.
+ Anh Dậu cố ngồi dậy cầm bát cháo lên miệng.
+ Cai lệ, người nhà lý trưởng sầm sập tiến vào bắt gđ chị nộp đủ tiền sưu.
+ Chị Dậu tha thiết van xin, chúng khăng khăng một mực đòi cho kỳ được.
+ Chúng còn bịch luôn vào ngực chị, sấn đến để trói anh Dậu.
+ Tức quá chị Dậu cự lại: chồng tôi đau ốm hành hạ
+ Cai lệ tát vào mặt chị , hắn nhảy vào anh Dậu , chị Dậu túm lấy cổ cai lệ ấn dúi
ra cửa làm hắn ngả chõng quèo.
- Tình cảnh của lão Hạc: nhà nghèo, vợ đã chết, chỉ còn đứa con trai vì không có
tiền cưới vợ đã phẫn chí bỏ đi làm đồn điền cao su, một năm nay không có tin
tức gì.
- Tình cảm của lão Hạc với con chó vàng: con chó như người bạn tri kỉ, như
một kỉ vật của người con trai.
- Sự túng quẫn ngày càng đe doạ lão Hạc: tiền hết, không có việc làm, bão phá
sạch hoa màu trong vườn, giá gạo lại tăng, không có tiền để nuôi cậu vàng.
- Cuối cùng, vì không muốn tiêu phạm vào đồng tiền, mảnh vườn dành cho con
trai, lão Hạc tìm đến cái chết thê thảm,dữ dội, chết là để dành phần cho con
sống.
II. NHÂN VẬT LÃO HẠC
Lão Hạc là nhân vật trung tâm vì câu chuyện xoay quanh quãng đời khốn khó và
cái chết của lão.
1. Diễn biến tâm trạng nhân vật Lão Hạc xung quanh việc bán chó
 Đây là điều làm bất đắc dĩ, là con đường cuối cùng mà thôi. Đúng vậy L H quá
nghèo, lại yếu sau trận ốm nặng, không có việc làm, không ai giúp đỡ, lại nuôi thêm
Cậu vàng xét cho cùng LH bán chó cũng chính vì LH vốn là 1 ông già nông dân
nghèo và giàu tình cảm, nhất là giàu tự trọng, trọng danh dự.
a) Tâm trạng của LH sau khi bán cậu vàng  Cố làm ra vui vẽ, cười như mấu,
mắt ông ầng ậng nước, mắt đột nhiên co rúm lại, vết nhăn xô lại, ép nước mắt chảy,

đầu ngoẹo, miệng mếu máo như con nít hu hu khóc.
Từ ầng ậng: HS giải thích
 - T/g lột tả được sự đau đớn, hối hận, xót xa, thương tiếc tất cả đang dâng trào
trong lòng một ông già
- Nhà văn thể hiện thật chân thật, cụ thể và chính xác, tuần tự từng diễn biến tâm
trạng đau đơn cứ dâng lên như không thể kìm nén nổi đau
 Thái độ của Lão Hạc chuyển sang chua chát, ngậm ngùi  Những câu nói rất
dung dị của những người nông dân nghèo khổ, thất học nhưng cũng đã bao năm
tháng trải nghiệm và suy ngẫm về số phận con người qua số phận của bản thân Nó
thể hiện nỗi bất lực sâu sắc của họ trước hiện tại & và tương lai đều mịt mù, vô
vọng.
 Câu nói của ông giáo thấm đượm triết lý lạc quan và thiết thực pha chút hóm hỉnh
hài hước của những người bình dân.
 Nvật Chu văn Quyềnh trong phim đất và người (Chuyển thể từ T
2
Mảnh đất lắm
người nhiều ma của Nguyễn Khắc Trường)
b) Cái chết của Lão Hạc:
 Câu chuyện nhờ vả 1 cách vòng vo, dài dòng vì lão khó nói, vì câu chuyện quá hệ
trọng, vì trình độ nói năng của lão hạn chế. Nhưng đây là ý định có từ lâu trong lão.
Lão đã quyết 1 hướng giải quyết sự khó sử trong h/c của mình như vậy.
 Có tiền mà chịu khổ, tự lão làm lão khổ. Nxét của vợ ông giáo là đại diện cho ý
kiến của số đông những người nghèo sống quanh LH. Nhưng ngẫm nghĩ kĩ thì đó lại
thể hiện lòng thương con và lòng tự trong cao Lão giữ mảnh vườn, không tiêu tiền
dành cho con. Nhưng làm sao để sống cho qua ngày? lão tìm đến cái chết.
 LH chết thật bất ngờ với tất cả: Binh Tư, ông giáo, mọi người trong làng càng bất
ngờ và khó hiểu, nó càng làm cho câu chuyện thêm căng thẳng, xúc động mâu thuẩn
lên đỉnh điểm  kết thúc một cách bi đát.
 Cái chết thật dữ dội và kinh hoàng  Trúng độc bã chó. Lão chết trong đau đớn,
vật vã ghê gớm, cùng cực về thể xác nhưng chắc chắn thanh thản về tâm hồn vì đã

hoàn thành nốt công việc cuối cùng đ/v đứa con trai bặt vô âm tín, với xóm giềng về
tang ma của mình. Lão chọn một cách giải thoát thật đáng sợ nhưng lại là một cách
như là để tạ lỗi với cậu vàng
 Lão không thể tìm con đường nào khác để tiếp tục sống mà không ăn vào tiền của
con, hoặc bán mảnh vườn  lão chết chấp nhận sự giải thoát cho tương lai của đứa
con trai. được đảm bảo  Cái chết ấy là tất yếu.
 Ý nghĩa góp phần bộc lộ rõ số phận và tính cách của LH, cũng là số phận và tính
cách của người nông dân nghèo trong XH VN trước c/m T8: Nghèo khổ, bế tắc,
cùng đường, giàu tình yêu thương và lòng tự trọng
 Mặt khác cái chết của lão có ý nghĩa tố cáo hiện thực xã hội thực dân nửa Pk cách
chúng ta đã hơn nửa thế kĩ. Cái XH nô lệ, tăm tối buộc những người nghèo đi đến
đường cùng.
- Mọi người hiểu rõ con người LH quý trọng và thương tiếc hơn.
- Kết thúc bằng cái chết của Nvật chính, NC đã tôn trọng sự thật cđời làm tăng sức
ám ảnh hấp dẫn và khiến cho người đọc cảm động hơn.
 Vì danh dự và tư cách của LH, cùng với cái chết và sau cái chết của mình, trong
con mắt của mọi người , là t/g vẫn giữ trọn niềm tin yêu và cảm phục.
 Những người tốt như LH tự trọng, đáng thương, đáng thông cảm như thế cuối
cùng vẫn bế tắc, vô vọng tìm đến cái chết đó là con đường duy nhất là sự giải thoát
tự nguyện và bất đắc dĩ.
?Lí do gì khiến lão Hạc phải bán chó?
- Đọc cả tác phẩm, ta thấy tình cảnh lão Hạc thật khốn khó. Sự túng quẫn ngày
càng đe doạ lão: Sau trận ốm kéo dài, lão yêu người đi ghê gớm lắm, đồng tiền bấy
lâu dành dụm được đã cạn kiệt. Lão Hạc không có việc làm. Rồi bão phá sạch hoa
mảutong vườn. Giá gạo thì cứ lên cao mãi, lão lấy tiền đâu để nuôi cậu vàng nên
lão phải bán cậu vàng.
?Việc làm đó thể hiện tình cảm của lão Hạc đối với con trai như thế nào?
- Điều đó cho thấy tấm lòng yêu thương con sâu sắc của một người bố nhân hậu,
già lòng tự trọng.
?Diễn biến tâm trạng của lão Hạc như thế nào khi quyết định bán chó?

- Trước khi bán chó, lão Hạc đã phải đắn do, suy tính rất nhiều. Lão coi việc bán
cậu vàng là hết sức hệ trọng bởi cậu vàng là người bạn thân thiết, là kỉ vật của
người con trai mà lão hết mực yêu thương để lại cho lão trước khi bỏ đi làm đồn
điềnvì không chịu nỗi cảnh nghèo hèn.
- Sau khi bán chó, lão Hạc ăn năn, day dứt vì nghĩ rằng mình đã đánh lừa một
con chó. Cả đời lão Hạc sống nhân hậu, lương thiện, không lừa dối ai . Đối với lão,
việc đánh lừa một con chó cũng là một việc làm đáng hổ thẹn với lương tâm.
2. Nguyên nhân cái chết của lão Hạc
- Tình cảnh nghèo khổ, đói rách, túng quẫn đã đẩy lão Hạc đến cái chết như một
hành động tự giải thoát . Lão đã tự chọn cái để bảo toàn căn nhà, đồng tiền, mảnh
vườn là những vốn liếng cuối cùng lão để lại cho con. Lão còn lo cái chết của mình
gây phiền hà cho hàng xóm nên đã lo liệu chu tất.
3. Tóm lại lão Hạc là người cẩn thận, chu đáo và giàu lòng tự trọng. Cái chết tự
nguyện của lão xuất phát từ lòng thương con âm thầm mà lớn lao, từ lòng tự
trọng đáng kính - trọng danh dự làm người hơn cả sự sống. Qua đó chúng ta cũng
thấy được số phận cơ cực, đáng thương của những người nông dân nghèo khổ
những năm đen tối trước Cách mạnh tháng Tám.
III. NHÂN VẬT ÔNG GIÁO.
- LH nvật ông giáo đứng thứ 2 sau LH vừa như người chứng kiến vừa tham gia vào
câu chuyện của nvật chính vừa dằn vặt vừa bày tỏ thái độ t/c, bộc lộ tâm trạng của
bản thân.
- Ông giáo là nhân vật kể chuyện ở ngôi kể thứ nhất. Tình cảm ông giáo dành cho
lão Hạc dần dần thay đổi từ chỗ dửng dưng đến khâm phục, cảm thương sâu sắc
với nỗi khổ và tấm lòng của lão Hạc. Những tình cảm ấy càng sâu sắc hơn khi ông
giáo được chứng kiến cái chết vật vã, thê thảm của lão Hạc.
- Cái chết đau dớn của lão Hạc khiến ông giáo giật mình mà ngẫm nghĩ về cuộc
đời. Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồnbởi còn có những người cao quí như lão
Hạc. Nhưng cuộc đời lại đáng buồn khi những con người có nhân cách cao đẹp
như lão Hạc lại không được sống, lại phải chịu cảnh nghèo khó đến mức phải tự
giải thoát cho mình bằng cái chết đau đớn, vật vã. Ông giáo hiểu đời, hiểu người,

có lòng vị tha cao cả.bởi còn có những người cao quí như lão Hạc. Nhưng cuộc
đời lại đáng buồn khi những con người có nhân cách cao đẹp như lão Hạc lại
không được sống, lại phải chịu cảnh nghèo khó đến mức phải tự giải thoát cho
mình bằng cái chết đau đớn, vật vã. Ông giáo hiểu đời, hiểu người, có lòng vị tha
cao cả.
Qua nhân vật ông giáo , có thể thấy Nam Cao là nhà văn của những người lao
động nghèo khổ mà lương thiện, giàu lòng yêu người nghèovà có lòng tin mãnh
liệt vào phẩm chất tốt đẹp của người lao động. Qua đó ta thấy được tấm lòng
nhân đạo của nhà văn Nam Cao: thương cảm, xót xa và thật sự trân trong những
ngườionong dân nghèo khó. Lòng nhân ái đó dựa trên sự chân tình và đồng cảm
sâu sắc.