TIẾT 141- 142 : NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI
Lê Minh Khuê
A. Mục tiêu cần đạt : SGV
- Giúp Hs thấy được vẽ đẹp, sự gian khổ hy sinh của những cô gái thanh niên xung
phong dũng cảm một thời và giáo dục lòng yêu đất nước.
- Ảnh chân dung t/g, bài hát “Cô gái mở đường”.
B. Chuẩn bị
C. Khởi động
1. Vì sao nói truyện “Bến quê” có nhiều h/a giàu tính biểu tượng?
2. Giới thiệu bài: Bài thơ về tiểu đội xe ko kính
H/a thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mỹ.
D.Tiến trình hoạt động
Hoạt động 1
(1) Trình bày hiểu biết về tác giả
- Thời chống Mỹ (những năm 70)
viết về CS chiến đấu của thanh niên
xung phong và bộ đội trường sơn.
- Sau 1975 bám sát những vấn đề
bức xúc của XH và con người với
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà văn nữ (1949) quê Thanh Hoá đã từng là thanh
niên XP đường trường sơn thời chống Mỹ.
- Sở trường về truyện ngắn, ngòi bút miêu tả tâm lý tinh
tế, sắc sảo đặc biệt nhân vật nữ
2. Tác phẩm
tinh thần đổi mới.
GV + HS đọc truyện.
(2) Trình bày hiểu biết về TP
HS trình bày phần tóm tắt TP.
- Chọn ngôi 1
+ T/g đã diễn tả một cách tự nhiên
và sinh động thế giới tâm hồn,
những cảm xúc và suy nghĩ NV
+ Phù hợp với ND TP tăng tính chân
thực
- Sáng tác 1971, một trong những truyện ngắn đầu tay
(22 tuổi)
* Tóm tắt
* Cách kể: chọn ngôi 1
* Bố cục
a. Từ đầu ngôi sao trên mũ: P/Định kể về công việc
và cuộc sống của bản thân và 3 cô gái.
b. Tiếp chị Thao bảo: một lần phá bom, Nho bị
thương
c. Niềm vui trước trận mưa đá
Hết tiết 141 – Chuyển tiết 142
Hoạt động 2
HS đọc phần đầu
(1) Đọc truyện em hãy hình dung và
nhận xét hoàn cảnh sống, chiến đấu
của 3 cô gái TNXP?
GV cho HS đọc đoạn trang 114 “Có
ở đâu ntn không: thần kinh căng như
II. Phân tích
1. Hoàn cảnh sống, chiến đấu và tính cách tổ nữ TNXP
trinh sát mặt đường.
a. Hoàn cảnh:
- Sống ở nơi nguy hiểm ác liệt nhất
- Công việc mạo hiểm với cái chết, căng thẳng thần kinh,
đòi hỏi dũng cảm bình tĩnh.
dây chão thở phào chạy về hang”
(2) Qua lời kể, tự nhận xét của Định
về bản thân và về 2 đồng đội em hãy
tìm ra những nét tính cách, phẩm
chất chug của họ?
(3) Bên cạnh những nét phẩm chất
chung như 2 đồng đội, em thấy
P/Định có những nét riêng gì về tâm
hồn, tính cách?
HS phân tích
HS đọc trang 114 “Bây giờ là buổi
trưa ngôi sao trên mũ”
Trang 119 “Tôi thích hát nhiều bài
thích nhiều”
“ Hai bím tóc dày, mềm, cổ cao, đôi
mắt xa xăm”
(4) Diễn biến tâm lý của Định trong
lần phá bom nổ chậm được tả ntn?
Điều đó thể hiện rõ phẩm chất gì ở
b. Phẩm chất chung
- Tinh thần trách nhiệm tự giác rất cao, quyết tâm hoàn
thành nhiệm vụ.
- Lòng dũng cảm sẵn sàng hy sinh không sợ nguy hiểm
- Tình đồng chí, đồng đội keo sơn gắn bó.
- Hay xúc động nhiều mộng mơ, dễ vui dễ buồn, thích
làm đẹp cho suiộc sống của mình dù trong hoàn cảnh khó
khăn ác liệt: Nho thích thêu thùa, Thao chép bài hát,
Định thích ngắm mình trong gương, ngồi bó gối mơ
mộng và hát.
2. Nhân vật P/ Định
+ là con gái Hà Nội vào chiến trường, có một thời HS
hồn nhiên vô tư bên mẹ, một căn buồng nhỏ ở một
đường phố yên tĩnh. Những kỷ niệm đền ấy luôn sống
trong cô, vừa là niềm khát khao, vưa làm dịu mát tâm
hồn cô trong hoàn cảnh khốc liệt ở chiến trường.
+ Vao chiến trường đã 3 năm, đã quen với bom đạn nguy
hiểm, giáp mặt hàng ngày với cái chết nhưng cô không
mất đi sự hồn nhiên trong sáng và những ước mơ về
tương lai. Cô gái nhạy cảm hồn nhiên hay mơ mộng và
cô?
“ Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai”.
( Tố Hữu).
“ Có những ngày vui sao
Cả nước lên đàng
Xao xuyến bờ tre từng hồi trống
giục”.
( Chính Hữu).
Nằm trong hướng chung đó nhưng
truyện của LMK không rơi vào tình
trạng giản đơn công thức dễ dãi vì
nhà văn đã phát hiện và miêu tả đời
sống nội tâm nhân vật với những nét
cụ thể, tâm lý nhân vật.
thích hát, thích làm điệu trước các chàng trai trẻ.
+ Cô yêu mến những đồng đội trong tổ và trong cả đơn
vị và dành tình cảm đặc biệt, sự cảm phục cho những
người chiến sĩ thông minh, tài hoa, dũng cảm.
+ Cô nhạy cảm và quan tâm tới hình thức của mình,
không hay biểu lộ tình cảm của mình, tỏ ra kín đáo giữa
đám đông tưởng như là kiêu kỳ
- Cô dũng cảm vượt lên sự hồi hộp căng thẳng khi công
việc phải cận kề với cái chết.
III. Tổng kết
1. NT :
- Truyện được trần thuật ở ngôi 1 tạo điều kiện để tác giả
miêu tả thế giới nội tâm nhân vật và tạo ra 1 điểm nhìn
phù hợp để miêu tả hiện thực cuộc chiến đấu ở một trọng
điểm trên tuyến đường Trường Sơn.
- NT miêu tả tâm lý NV hết sức cụ thể, tinh tế chân thực
và sinh động.
- ngôn ngữ và giọng điệu rất tự nhiên, trẻ trung và có
chất nữ tính.
2. ND :
Ca ngợi những cô TNXP trên những nẻo đường Trường
Sơn thời kỳ kháng chiến chống Mỹ với tâm hồn trong
sáng mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu
đầy gian khổ hy sinh nhưng rất hồn nhiên lạc quan.
E. Củng cố – Dặn dò : Bài tập 1, 2 – SGK.