Báo cáo nghiên cứu nông nghiệp " Kiểm nghiệm chất lượng hạt giống trong phòng thí nghiệm " doc

Photo caption: Participants, back row: Mr Duong, Mr Dien, Mrs Quyen, Mr Ngoc, Mr Bien. Front row: Mr Toan,
Mrs Dai, Ms Hoa, Ms Chi (co-ordinator), Mr Hung, Mr. Minh. Missing: Mr Tuan and Mr Thuong

B Nụng nghip v Phỏt trin nụng thụn

Tăng cờng năng lực về công nghệ hạt giống cây rừng phục vụ các hoạt động
nghiên cứu - phát triển và bảo tồn ngoại vi
(Mã số: 058/04VIE)


BO CO KHO HC V
Kim nghim cht lng ht ging trong phũng thớ nghim
T chc ti Trung tõm nghiờn cu ging cõy rng, Vit Nam
T ngy 14 18/ 8/ 2006


Ngi hng dn: Brian Gunn
ensis Genetics (the joint force of CSIRO and Scion)
Canberra, Australia
Giới thiệu

Khoá học về Kiểm nghiệm chất lượng hạt giống trong phòng thí nghiệm là khoá
học cuối cùng trong loạt các khoá đào tạo về công nghệ hạt giống được tổ chức
như một phần của Dự án CARD 058/ 04 VIE. Khoá học này là phần tiêp theo của
khóa học tổ chức vào tháng 5/ 2006 về thu hái hạt giống và kỹ thuật trèo cây an
toàn. Khoá học này tập trung vào việc kiểm nghiệm chất lượng hạt giống trong
phòng thí nghiệm bao gồm: thử này mầm hạt giống, cất trữ, đóng gói, tài liệu hoá
và kiểm tra tổng thể chất lượng hạt giống. Khoá học gồm một số bài giảng lý thuết
và các bước thực hành kỹ thuật trong phòng thí nghiệm được hướng dẫn bởi ông
Brian Gunn nhằm đảm bảo tất cả học viên được tiến hành những bước cần thiết
cho một quy trình kiểm nghiệm chất lượng hạt giống. Cán bộ Trung tâm giống

cũng giới thiệu quá trình quản lý hạt giống và quản lý cơ sở dữ liệu hạt giống.

12 học viên tham dự khoá học như danh sách dưới đây. Họ đến từ các cơ quan
nghiên cứu liên quan đến hạt giống ở các vùng trong cả nước, và một số đã tham
dự khoá học về thu hái hạt và kỹ thuật trèo cây an toàn.

Tt Họ và tên Cơ quan
1 Dương Thanh Hoa Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng - FSIV
2 Nguyễn Quốc Toản Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng - FSIV
3 Nguyễn Trọng Điển Trung tâm KHSX lâm nghiệp vùng Đông Bắc bộ
4 Phạm Tiến Hùng Trung tâm KHSX lâm nghiệp vùng Bắc Trung bộ
5 Trần Thị Khánh Đài Trung tâm giống cây trồng Bình Thuận
6 Nguyễn Quang Minh Lâm trường Đồng Hới
7 Trần Hữu Biển Trung tâm KHSX lâm nghiệp vùng Đông Nam bộ
8 Nguyễn Đại Dương Trung tâm NC thực nghiệm lâm sinh Lâm Đồng
9 Đỗ Văn Ngọc Trung tâm giống cây trồng Phú Yên
10 Vũ Thị Quyền Xí nghiệp giống lâm nghiệp miền Nam
11 Hoàng Anh Tuấn Công ty giống lâm nghiệp trung ương
12 Phí Công Thường Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng - FSIV

Khi bắt đầu khoá học, học viên được phát 1 bộ tài liệu bao gồm bài giảng, các tài
liệu liên quan đến hạt giống, các biểu mẫu và một bộ câu hỏi lấy ý kiến đánh giá
hiệu quả của khoá học. Khi kết thúc khoá học, các thành viên được cung cấp một
đĩa CD gồm tài liệu Hướng dẫn xử lý hạt giống của Trung tâm hạt giống Australia,
ảnh các bước tiến hành trong thời gian diễn ra khoá học và danh sách một số trang
web giúp học viên có thể truy cập và tìm kiếm thông tin về hạt giống. Các thông
tin được trình bày bởi Brian Gunn và được một học viên trong lớp học dịch lại.

Nội dung khoá học

Các chủ đề của lớp học gồm:
• Chất lượng hạt giống là gì
• Tóm tắt tổng thể về các hoạt động cơ bản về thi hái hạt giống cái mà sẽ có ảnh
hưởng trực tiếp đến chất lượng hạt giống, bao gồm:
o Phương pháp thu hái hạt đảm bảo duy trì chất lượng di truyền của hạt
o Các cách xử lý sau khi thu hái
o Tài liệu hoá nguồn hạt thu được
o Chế biến hạt
• Phương pháp lấy mẫu để làm thí nghiệm (có thực hành)
• Kiểm tra độ thuần (có thực hành)
• Kiểm tra nảy mầm (có thực hành)
• Đánh giá tính trội của hạt
• Các phương pháp khác cho việc kiểm tra sức sống hạt giống
• Cất trữ hạt gồm các loại hạt khác nhau như hạt khô và hạt ưu ẩm
• Kiểm tra độ ẩm hạt giống (có thực hành)
• Khử nấm cho hạt
• Kiểm tra hạt trong kho cất trữ
• Đóng gói hạt
• Tài liệu hoá và định số lô hạt

Ngoài những hoạt động tiến hành tại Trung tâm giống, các học viên còn được sang
thăm phòng thí nghiệm của Công ty giống lâm nghiệp trung ương ở Hà Nội và
được tham khảo các bước kiểm nghiệm chất lượng hạt giống tại phòng thí nghiệm
của họ.

Đánh giá

Phần thực hành: Tất cả các học viên đã được tiến hành từng phần của quá trình
thực hành như đã chỉ ra ở trên. Trung tâm giống đã tiến hành đặt nảy mầm trước
khi khoá học diễn ra, các học viên không chỉ được tiến hành đặt nảy mầm mà còn

đếm được tỷ lệ hạt nảy mầm, phân tích kết quả và ứng dụng các kết quả vào công
việc của họ tại cơ quan. Tiếp theo sau khi hoàn thành quá trình kiểm nghiệm, các
kết quả của các học viên được kết hợp với nhau để tiến hành tìm ra khoảng sai số
có thể chấp nhận được, xác định kết quả của ai là không đúng và đo đó làm việc
theo nhóm sẽ trợ giúp cho việc tìm kiếm các vấn đề, việc trao đổi thông tin được
dịch từ tiếng anh sang tiếng việt. Sau đó những kết quả này được áp dụng cho tình
hình thực tế chẳng hạn như cần bao nhiêu hạt giống để trồng cho một diện tích đất
đã định sẵn.

Bản câu hỏi: Bản câu hỏi như phụ lục 1 đã được phát tới tất cả các học viên của
khoá học. Chủ yếu sự trả lời các câu hỏi được định là từ 1 – 5 cho các lĩnh vực
chính, đều đạt điểm giữa 1 và 2, chẳng hạn như (1) Họ có thể hoặc hiểu chủ đề và
có thể dạy lại cho những người khác hoặc (2) họ hiểu chủ đề đủ tốt để tự tin tiến
hành công việc không cần sự trợ giúp. Tôi cho đây là sự thành công của khoá học,

đặc biệt là vấn đề ngôn ngữ. Mục thứ 6 chứa 5 câu hỏi về việc trình bày của khóa
học tất cả đều nhất trí chọn câu trả lời “có”. Với mục cuối cùng, trả lời của các học
viên đối với việc thông tin được trình bày ở mỗi lĩnh vực là 1) quá nhiều; 2) vừa đủ
hay 3) không đủ, phần lớn câu trả lời là vừa đủ.

Đánh giá lại: Như là phần đánh giá cuối cùng, mỗi học viên được yêu cầu trình bày
5 phút cho cả lớp. Họ cần tóm tắt công việc xử lý hạt giống của cơ quan nơi họ
công tác và điều gì họ sẽ làm nếu họ có quyền quản lý. Tập trung và việc ứng dụng
kiến thức mà họ có được từ khoá học này. Sau đó mỗi học viên chấm điểm với
thang điểm 5 cho phần trình bày của học viên đó. Phần thảo luận giữa các học viên
hoặc là về cách tiếp cận hoặc yêu cầu làm rõ hơn thông tin. Phần này giúp cho các
học viên hiểu và có sự trao đổi dễ dàng hơn. Mức điểm của tất cả các học viên là
trên 50%, phần lớn là 75%. Không ai nhận được số điểm tối đa (5 điểm) cho phần
trình bày của mình.

Kết quả của các đánh giá được ghi lại bởi Brian Gunn và TS Thịnh sẽ phát chứng
chỉ cho các học viên.

Kết luận, tôi muốn gủi lời cảm ơn tới TS. Thịnh và cán bộ của Trung tâm giống
người đã giúp tổ chức khoá học này, chuẩn bị vật liệu cho khoá học và tham dự
như một học viên của khoá này.


Phụ lục 1: Biểu câu hỏi phản hồi của các học viên

Hãy chỉ ra ý kiến của bản theo bản câu hỏi dưới đây
1 ; Tôi hiểu chủ đề này đủ tốt và có thể dạy lại người khác
2 ; Tôi hiểu chủ đề này đủ tốt và có thể hoàn toàn tự tin để hoàn thành nhiệm vụ này
không cần sự trợ giúp.
3 ; Tôi đã hiểu được các nguyên tắc cơ bản nhưng cần được đào tạo thêm để hoàn
thành nhiệm vụ.
4 ; Tôi vẫn chưa hiểu rõ lắm về chủ đề này.
1. Lĩnh vực chính: Thu hái hạt giống 1 2 3 4
• Tôi hiểu về sự khác nhau giữa chất lượng di truyền
và chất lượng sinh lý của hạt giống
   
• Tôi biết làm thế nào để đóng gói hạt sau khi thu hái
   
• Tôi biết tầm quan trọng của việc ghi lại thông tin
thu hái hạt ngoài hiện trường và cần những thống
tin nào
   
• Tôi biết việc ghi chép thông tin gì và như thế nào
khi đưa hạt vào trung tâm hạt giống.
   

• Tôi hiểu cách sơ chê hạt như thế nào giữa giai đoạn
thu hái và chế biến hạt
   
• Tôi hiểu biết sử dụng loại bao chứa nào cho hạt
giống sau khi thu hái và trước khi chế biến
   

2. Lĩnh vực chính: Chế biến hạt giống 1 2 3 4
• Tôi hiểu các phương pháp khác nhau của việc chế
biến hạt
   
• Tôi hiểu các loại quả yêu cầu nhiệt độ làm khô quả
để tách hạt là khác nhau
   
• Tôi hiểu có loại quả không sử dụng nhiệt độ để làm
khô
   
• Tôi hiểu sự khác nhau giữa hạt thông thường (hạt
khô) và hạt ưu ẩm (hạt tươi).
   
• Tôi hiểu tầm quan trọng của việc làm sạch hạt trước
khi cất trữ
   
• Tôi có thể quyết định loại hạt nào phải cất trữ cả
quả, loại hạt nào phải cất trữ sau khi đã tách hạt
   

3. Lĩnh vực chính: Kiểm nghiệm chất lượng hạt giống 1 2 3 4
• Tôi có thể trộn 1 lô hạt và lấy mẫu để kiểm tra, kết
quả kiểm tra sẽ đại diện cho toàn bộ lô hạt

   
• Tôi biết làm thế nào để tiến hành kiểm tra độ thuần
hạt giống và tại sao việc này lại quan trọng
   
• Tôi biết phải tiến hành bao nhiêu lặp để kiểm tra
nảy mầm hạt giống dựa trên khối lượng của lô hạt
   
• Tôi hiểu hạt ngủ và tầm quan trọng của việc xử lý
hạt trước khi gieo
   
• Tôi biết điều kiện nào cần thiết cho sự nẩy mầm của
hạt
   

• Tôi biết thế nào là một hạt tốt và đếm hạt tốt từ việc
thử này mầm
   
• Tôi biết phân tích các kết quả thử nảy mầm hạt
giống
   

4. Lĩnh vực chính: Cất trữ hạt giống 1 2 3 4
• Tôi hiểu tại sao phải khử nấm và kỹ thuật nào được
sử dụng.
   
• Tôi biết những yếu tố nào quyết định sức sống của
hạt khi cất trữ
   
• Tôi hiểu điều kiện như thế nào là tốt nhất để bảo
quản loại hạt khô như hạt Keo

   
• Tôi hiểu các vấn đề gặp phải khi cất trữ hạt ưu ẩm
và quyết định được thế nào là phương pháp tốt nhất
   
• Tôi biết cách tiến hành kiểm tra độ ẩm hạt giống
   
• Tôi biết loại thùng nào được sử dụng cho cất trữ hạt
giống
   

5. Lĩnh vực chính: Đóng gói hạt giống 1 2 3 4
• Tôi hiểu mục đích của việc cất trữ hạt và tầm quan
trọng đối với người sử dụng
   
• Tôi đã từng nghĩ đến các ý tượng tiếp cận thị trường
và phân phối hạt giống đến tay người trồng
   
• Tôi biết tầm quan trọng của việc đóng gói hạt để
giảm tối đa khả năng mất sức sống của hạt giống
   
• Tôi biết những thông tin nào cần phải đi kèm với
lượng hạt bán ra
   


6. Xin hãy đưa ra sự chọn lựa của bạn
Có Không
Bạn có nghĩ là khoá học này dễ hiểu ?
 
Nội dung đào tạo có phù hợp với công việc của bạn không ?

 
Việc trao đổi giữa người hướng dẫn va học viên có hiệu quả
khống?
 
Bạn có cảm thấy thoải mái không ?
 
Khoá học này có đáp ứng được những mong chờ của bạn
không?
 
Bạn có cảm thấy thông tin của từng lĩnh vực trong khoá học
này là:
(chọn 1, 2 hay 3)
1.quá nhiều
2.vừa phải
3.không đủ
Thu hái hạt giống
Chế biến hạt giống
Kiểm tra chất lượng hạt giống
Cất trữ hạt giống
Đóng gói hạt giống
Tôi nghĩ bạn có thể làm cho khoá học thú vị hơn bởi:



Phần trình bày bài giảng

Phần trình bày của cô Chi về phần mềm quản lý cơ
sở dữ liệu

Học viên đếm hạt giống nảy mầm

Học viên tiến hành phần đánh giá độ ẩm hạt giống

Học viên trình bày phần giới thiệu của mình

Trao chứng chỉ cho các học viên