Tải bản đầy đủ (.pdf) (138 trang)

(LUẬN văn THẠC sĩ) quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh quảng ngãi

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.47 MB, 138 trang )

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN THỊ KIỀU DIỄM

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
VỀ TÁI CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NGÃI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019

download by :


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

…………/…………

……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA


NGUYỄN THỊ KIỀU DIỄM

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
VỀ TÁI CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NGÃI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CƠNG

Chun ngành: Quản lý cơng
Mã số: 8 34 04 03
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. HOÀNG SỸ KIM

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019

download by :


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là kết quả cơng trình nghiên cứu của riêng tơi.
Các số liệu, thơng tin và kết quả được nêu trong luận văn là trung thực.
Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được cơng bố trong bất kỳ
cơng trình nghiên cứu khoa học nào khác.
Thừa Thiên Huế, ngày

tháng

năm 2019

Học viên


Nguyễn Thị Kiều Diễm

download by :


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin cảm ơn chân thành đến Phân viện Học viện Hành chính Quốc
gia tại thành phố Huế, Khoa sau đại học Học viện Hành chính Quốc gia, cùng
tồn thể các thầy, cơ giáo của Học viện Hành chính Quốc gia đã tận tình
truyền đạt kiến thức trong suốt khóa học. Đối với tơi những kiến thức được
lĩnh hội trong khóa học này khơng chỉ quan trọng đối với cơng việc mà cịn
bổ sung vào nhận thức thực tiễn cuộc sống.
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo TS. Hoàng Sỹ Kim,
người trực tiếp hướng dẫn khoa học đã giành nhiều thời gian, công sức trong
q trình nghiên cứu để giúp tơi hồn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh Trung tâm Phục vụ Hành chính Cơng
tỉnh Quảng Ngãi và các đồng nghiệp đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện cho
tơi trong suốt q trình làm luận văn.
Do vốn kiến thức còn hạn chế nên luận văn chắc chắn còn nhiều thiếu
sót, hạn chế, tơi rất mong nhận được ý kiến đóng góp của q thầy cơ để đề
tài luận văn được hồn thiện hơn.
Kính chúc q thầy, cơ cùng tất cả mọi người dồi dào sức khỏe, thành
công trong cuộc sống.
Học viên
Nguyễn Thị Kiều Diễm

download by :



MỤC LỤC
Trang bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục viết tắt
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÁI CƠ
CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP .................................................................. 7
1.1. Một số khái niệm ..................................................................................... 7
1.1.1. Khái niệm về nông nghiệp .................................................................... 7
1.1.2. Khái niệm về cơ cấu ngành nông nghiệp .............................................. 8
1.1.3. Khái niệm về tái cơ cấu ngành nông nghiệp ....................................... 11
1.1.4. Khái niệm quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp............ 15
1.2. Quản lý Nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp .............................. 16
1.2.1. Sự cần thiết khách quan quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp... 16
1.2.2. Nội dung quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp. ............ 24
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước đối với tái cơ cấu
ngành nông nghiệp ....................................................................................... 31
1.3.1. Các yếu tố khách quan ........................................................................ 31
1.3.2. Các yếu tố chủ quan: .......................................................................... 40
1.4. Kinh nghiệm ở một số địa phương về Quản lý Nhà nước về tái cơ cấu
ngành nông nghiêp ....................................................................................... 46
1.4.1. Kinh nghiệm ở tỉnh Bình Định: .......................................................... 46
1.4.2. Kinh nghiệm ở tỉnh Quảng Nam. ........................................................ 49
1.4.3. Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Quảng Ngãi ......................................... 55
Tiểu kết chương 1 ........................................................................................ 57

download by :



Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÁI CƠ CẤU
NGÀNH NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NGÃI ....... 58
2.1. Điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến tái cơ cấu ngành nông
nghiệp tỉnh Quảng Ngãi ............................................................................... 58
2.1.1. Điều kiện tự nhiên: ............................................................................. 58
2.1.2. Điều kiện kinh tế - văn hóa và xã hội:................................................. 65
2.2. Phân tích thực trạng Quản lý Nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp
trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2010 - 2018..................................... 75
2.2.1. Về công tác xây dựng và thực hiện các quy hoạch, kế hoạch phục vụ tái
cơ cấu ngành nông nghiệp. ........................................................................... 75
2.2.2. Về xây dựng và thực hiện hệ thống các chính sách phục vụ tái cơ cấu
ngành nông nghiệp. ...................................................................................... 76
2.2.3. Nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng đầu tư công, thu hút đầu tư tư nhân. 77
2.2.4. Cải cách thể chế. ................................................................................. 78
2.2.5. Phát triển thị trường tiêu thụ nông sản. ............................................... 83
2.2.6. Đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. .................................... 84
2.2.7. Công tác cải cách hành chính, cải thiện mơi trường đầu tư kinh doanh
và hỗ trợ phát triển doanh nghiệp được triển khai đồng bộ. .......................... 85
2.2.8. Thực trạng bộ máy quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp
trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi. ....................................................................... 86
2.2.9. Về công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát của nhà nước đối với tái cơ
cấu ngành nông nghiệp. ................................................................................ 88
2.3. Đánh giá thực trạng Quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp
trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi ........................................................................ 88
2.3.1. Kết quả và nguyên nhân ..................................................................... 88
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân. .................................................................... 89
2.3.3. Những vấn đề đặt ra cần giải quyết . ................................................... 92
Tiểu kết chương 2 ........................................................................................ 95


download by :


Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ
TÁI CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
QUẢNG NGÃI ĐẾN NĂM 2020 VÀ 2025 ................................................ 96
3.1. Định hướng quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp trên địa
bàn tỉnh Quảng Ngãi .................................................................................... 96
3.1.1. Quan điểm: ......................................................................................... 96
3.1.2. Mục tiêu: ............................................................................................ 99
3.1.3. Định hướng: ..................................................................................... 100
3.2. Giải pháp quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp trên địa bàn
tỉnh Quảng Ngãi ......................................................................................... 106
3.2.1. Giải pháp về công tác quy hoạch, kế hoạch ...................................... 106
3.2.2. Giải pháp về chính sách khuyến khích thúc đẩy tiến trình tái cơ cấu
ngành nơng nghiệp. .................................................................................... 107
3.2.3. Giải pháp về kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước đáp ứng mục tiêu tái
cơ cấu ngành nông nghiệp. ......................................................................... 109
3.2.4. Giải pháp về thanh tra, kiểm tra, giám sát q trình thực hiện tái cơ cấu
ngành nơng nghiệp. .................................................................................... 111
3.2.5. Giải pháp khác. ................................................................................. 111
3.3. Một số kiến nghị .................................................................................. 114
3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ .................................................................. 114
3.3.2. Kiến nghị với Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi ............................ 114
3.3.3. Kiến nghị với Ngành Nông nghiệp Quảng Ngãi ............................... 115
Tiểu kết chương 3 ...................................................................................... 115
KẾT LUẬN ............................................................................................... 117
TÀI LIỆU THAM KHẢO

download by :



DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

BVTV

Bảo vệ thực vật

CNC

Cơng nghệ cao

FDI

Đầu tư trực tiếp nước ngồi

GDP

Tổng Sản phẩm quốc nội

HTX

Hợp tác xã

HTXNN

Hợp tác xã nông nghiệp


KHCN

Khoa học công nghệ

PPP

Hợp tác công tư

PTNT

Phát triễn nông thôn

UBND

Ủy ban nhân dân

download by :


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Từ tháng 02 năm 2013, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Tổng
thể tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mơ hình tăng trưởng theo hướng
nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh giai đoạn 2013 - 2020
với mục tiêu thực hiện tái cơ cấu gắn với mơ hình tăng trưởng theo lộ trình và
bước đi phù hợp để đến năm 2020 cơ bản hình thành mơ hình tăng trưởng
kinh tế theo chiều sâu, bảo đảm chất lượng tăng trưởng, nâng cao hiệu quả và

năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Theo xu hướng chung của toàn nền kinh tế, ngành nông nghiệp cũng
đứng trước nhu cầu tái cơ cấu. Ngày 10 tháng 6 năm 2013, Chính phủ đã ban
hành Quyết định số 899/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành
nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Hiện
nay và trong nhiều năm tới, cùng với xây dựng nông thôn mới, tái cơ cấu
ngành nông nghiệp được xác định là một trong hai nhiệm vụ trọng tâm của
Ngành Nông nghiệp.
Trong hơn 5 năm qua, cùng với Ngành nông nghiệp cả nước, tỉnh
Quảng Ngãi đã triển khai thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp và đạt được
những kết quả quan trọng. Tuy nhiên, kết quả tái cơ cấu ngành nơng nghiệp
trong tỉnh cịn nhiều hạn chế, chưa đạt được mục tiêu đề ra. Một trong những
nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những hạn chế của quá trình tái cơ cấu ngành
nông nghiệp của tỉnh là những hạn chế, bất cập trong công tác Quản lý nhà
nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp, như: việc xây dựng và thực hiện quy
hoạch, kế hoạch; việc thực thi hệ thống các chính sách; tổ chức bộ máy quản
lý nhà nước đối với q trình tái cơ cấu…Thực tế đó đang đặt ra nhiều vấn đề
cần phải tiếp tục làm sáng tỏ cả về lý luận và thực tiễn trong công tác Quản lý

1

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

nhà nước để tiếp tục thực hiện có hiệu quả tiến trình tái cơ cấu ngành nơng
nghiệp của địa phương.
Nhận thức tầm quan trọng của vấn đề này, tác giả lựa chọn đề tài:

"Quản lý Nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh
Quảng Ngãi ", làm luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
a) Các nghiên cứu về tái cơ cấu, chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp:
- Luận án tiến sĩ chuyên ngành kinh tế “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp
tỉnh An Giang để ứng phó với biến đổi khí hậu” của tiến sĩ Nguyễn Hữu
Thịnh, bảo vệ năm 2018 tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh;
- Luận văn Thạc sĩ Kinh tế “Chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành trong
nông nghiệp ở tỉnh Thái Nguyên” của tác giả Lê Thị Huyền, bảo vệ năm 2016
tại Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội);
- Cơng trình nghiên cứu “Các hình thức tích tụ, tập trung ruộng đất
trong nơng nghiệp: Vấn đề và Giải pháp” của Trung tâm Thông tin – Tư liệu
(Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương) cơng bố năm 2017;
- Cơng trình nghiên cứu “Chuyển đổi nơng nghiệp theo hướng tăng giá
trị, giảm chi phí đầu vào nhằm thúc đẩy tăng trưởng trong giai đoạn tới” của
Trung tâm Thông tin – Tư liệu (Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương)
công bố năm 2017;
- Cơng trình nghiên cứu “Cơ cấu và chuyển dịch cơ cấu ngành nông
nghiệp Việt Nam trong 10 năm vừa qua” của Trung tâm Thông tin – Tư liệu
(Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương) công bố năm 2014;
- Cơng trình nghiên cứu “Tái cơ cấu ngành nơng nghiệp nhằm nâng cao
năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong bối cảnh mới” của Trung
tâm Thông tin – Tư liệu (Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương) công
bố năm 2014;
2

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai



(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

- Cơng trình nghiên cứu “Kinh tế nơng thơn ở Việt Nam vai trò và định
hướng phát triển trong thời gian tới” của Trung tâm Thông tin – Tư liệu (Viện
nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương) công bố năm 2014;
- Bài báo “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp: Những bước chuyển mạnh
mẽ” (nguồn Lê Bền – Báo Nông nghiệp Việt Nam bản điện tử, số ra ngày
23/5/2018);
- Bài báo “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp và vấn đề đặt ra” (nguồn
Đặng Hiếu – Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, số ra ngày 16/6/2014);
- Bài báo “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp: Cần cơ chế đột phá hút
doanh nghiệp” (nguồn Nguyễn Hạnh – Báo Công Thương, số ra ngày
05/9/2016);
- Bài báo: “Tái cơ cấu nông nghiệp: làm gì để người nơng dân ly nơng
bất ly hương?” (nguồn Báo Nhịp cầu đầu tư điện tử ngày 21/5/2018);
- Bài viết “Những thay đổi trong cơ cấu nông nghiệp Nhật Bản từ sau
năm 1960” (nguồn Tạp chí nghiên cứu Đơng Bắc Á điện tử đăng ngày
01/10/2014 của ThS. Nguyễn Thị Xuân Mai, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á –
Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Viêt Nam).
b) Các nghiên cứu về quản lý nhà nước có liên quan đến đề tài:
- Luận án Tiến sĩ Quản lý hành chính cơng “Hoàn thiện nội dung quản
lý nhà nước đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở Việt Nam hiện
nay” của tiến sĩ Nguyễn Văn Chữ, bảo vệ năm 2016 tại Học viện Hành chính
Quốc gia;
- Giáo trình “Quản lý nhà nước về kinh tế trong nông nghiệp” của
Trường Đại học kinh tế quốc dân;
- Bài: “Nghiên cứu, đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà
nước về lâm nghiệp ở cấp huyện: Trường hợp nghiên cứu điểm tại huyện Đà
Bắc, tỉnh Hịa Bình” của PGS.TS Nguyễn Văn Tuấn và Nguyễn Thị Thu
3


download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

Hương - Trường Đại học Lâm Nghiệp (Tạp chí Khoa học và Công nghệ lâm
nghiệp, số 1 năm 2014);
- Bài báo “Quản lý Nhà nước phát triển trong nông nghiệp, nơng thơn
theo hướng cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa: Một số vấn đề đặt ra” (nguồn Tạp
chí Triết học - Số 12, tháng 12/2008);
- Bài báo: “Những vấn đề đặt ra trong quản lý nhà nước về nông
nghiệp” (nguồn ThS. Bùi Thanh Tuấn – Tạp chí Kinh tế và Dự báo số 16/2013);
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
a) Mục đích nghiên cứu
Làm rõ cơ sở khoa học Quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông
nghiệp, trên cơ sở đó đề xuất giải pháp nhằm góp phần hồn thiện cơng tác
quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh trong thời
gian tới.
b) Nhiệm vụ nghiên cứu
Các nhiệm vụ nghiên cứu chính của đề tài:
- Làm rõ một số vấn đề lý luận quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành
nông nghiệp;
- Phân tích, đánh giá đúng thực trạng quản lý nhà nước về tái cơ cấu
ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, chỉ ra các kết quả, nguyên
nhân của kết quả; những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
a) Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Nội dung Quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành

nông nghiệp.
b) Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: Luận văn nghiên cứu quản lý nhà nước về tái cơ cấu
ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.
4

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

- Về thời gian: Nghiên cứu Quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông
nghiệp từ năm 2010 đến hết năm 2018, trong đó tập trung cho giai đoạn từ
2013 - 2018 là giai đoạn 5 năm đầu tiên thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành
nông nghiệp; định hướng công tác quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông
nghiệp tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2020 và đến năm 2025.
- Về nội dung: Nội dung chủ yếu Quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành
nông nghiệp theo nghĩa hẹp (bao gồm: Trồng trọt và chăn nuôi).
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
a) Phương pháp luận
Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng của Chủ nghĩa
Mác – Lênin; Chủ trương của Đảng Cộng sản Vệt Nam, pháp luật của nhà
nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp.
b) Phương pháp nghiên cứu
- Tra cứu tài liệu nghiên cứu hiện có: Sử dụng các phương pháp thống
kê, tổng hợp, so sánh,...trong việc tham khảo tài liệu, một số nghiên cứu trong
nước, trong tỉnh có liên quan; những tài liệu, văn bản về tái cơ cấu ngành
nông nghiệp, quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp;
- Nghiên cứu qua thực tiễn: vận dụng kiến thức đã được học, thu thập

và phân tích dữ liệu thông tin trong thực tiễn ở tỉnh và những vấn đề phát sinh
trong quá trình thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, trong tổ chức bộ máy
quản lý nhà nước ở Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ở UBND các
huyện, thành phố và ở các xã, thị trấn trong tỉnh. Đồng thời, sử dụng phương
pháp chun gia trong việc phân tích, đánh giá cơng tác quản lý nhà nước về
tái cơ cấu ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.
6. Đóng góp của đề tài
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành
nông nghiệp, chỉ ra thành công, hạn chế và nguyên nhân;
5

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

- Luận văn đề xuất định hướng và giải pháp góp phần hồn thiện cơng
tác quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Qua kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần cung cấp tài liệu tham
khảo cho hoạt động Quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp của
tỉnh và có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy cho
những ai quan tâm đến vấn đề này.
* Về mặt lý luận: Luận văn này bổ sung một số nội dung quan trọng, có
tính trụ cột để thực hiện q trình tái cơ cấu ngành nơng nghiệp đạt mục tiêu.
* Về mặt thực tiễn: Luận văn đã phân tích, đánh giá làm rõ những kết
quả đã đạt được trong công tác quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông
nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi và nguyên nhân; những hạn chế, nguyên
nhân và những vấn đề đặt ra cho quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông
nghiệp ở giai đoạn tới. Trên cơ sở đó, các cơ quan có liên quan trên địa bàn

tỉnh có thể tham khảo để đánh giá kết quả thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành
nông nghiệp tỉnh Quảng Ngãi theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát
triển bền vững giai đoạn 2015 – 2020. Đồng thời, có thể nghiên cứu tham
khảo bổ sung cho Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh ở giai đoạn sau.
7. Kết cấu của đề tài
Luận văn gồm: Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo.
Luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở khoa học quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông
nghiệp.
Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông
nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2010 – 2018.
Chương 3: Định hướng và giải pháp quản lý nhà nước về tái cơ cấu
ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2020 và 2025.

6

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

Chương 1
CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ
TÁI CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Khái niệm về nông nghiệp
Theo tác giả Đỗ Kim Chung, khái niệm về nông nghiệp được hiểu:
“Theo nghĩa thông thường, nông nghiệp là ngành sản xuất vật chất sử dụng
đất đai và sinh vật làm ra sản phẩm nông nghiệp. Cách định nghĩa này chỉ

dừng lại ở sản xuất nông nghiệp truyền thống. Tuy nhiên, nền kinh tế càng
phát triển thì yêu cầu của xã hội với nông nghiệp càng cao. Nông nghiệp
không chỉ đơn thuần là sản xuất ra các sản phẩm tươi sống mà còn bao gồm
cả khâu chế biến, marketing và tiêu thụ nông sản. Do vậy, sản phẩm cuối
cùng của nông nghiệp không đơn thuần là nông sản (agro-products) mà thực
phẩm nông sản (agrofoods) (Đỗ Kim Chung, 2002). Do đó, nơng nghiệp cần
được định nghĩa ở phạm vi rộng hơn. Nông nghiệp là ngành sản xuất – kinh
doanh làm ra thực phẩm nông sản, bao gồm cả sản xuất nông nghiệp, chế
biến, marketing và phân phối các thực phẩm nông sản.” (nguồn Trang web
của Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, đăng ngày
09/09/2010).
Giáo trình kinh tế nơng nghiệp - tái bản năm 2006, tác giả Vũ Đình
Thắng, Nhà xuất bản Đại học Kinh tế quốc dân có khái niệm về nơng nghiệp
như sau:
“Nơng nghiệp là một trong những ngành kinh tế quan trọng và phức
tạp. Nó khơng chỉ là một ngành kinh tế đơn thuần mà còn là hệ thống sinh học
- kỹ thuật, bởi vì một mặt cơ sở để phát triển nông nghiệp là việc sử dụng
tiềm năng sinh học - cây trồng, vật nuôi. Chúng phát triển theo quy luật sinh
học nhất định con người không thể ngăn cản các quá trình phát sinh, phát
7

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

triển và diệt vong của chúng, mà phải trên cơ sở nhận thức đúng đắn các quy
luật để có những giải pháp tác động thích hợp với chúng. Mặt khác quan trọng
hơn là phải làm cho người sản xuất có sự quan tâm thỏa đáng, gắn lợi ích của

họ với sử dụng q trình sinh học đó nhằm tạo ra ngày càng nhiều sản phẩm
cuối cùng hơn.
Nông nghiệp nếu hiểu theo nghĩa hẹp chỉ có ngành trồng trọt, ngành
chăn ni và ngành dịch vụ trong nơng nghiệp. Cịn nơng nghiệp hiểu theo
nghĩa rộng nó cịn bao gồm cả ngành lâm nghiệp và ngành thủy sản nữa.”
Theo Tự điển Bách khoa tồn thư mở Wikipedia, khái niệm chung nhất
về nơng nghiệp được hiểu như sau: Nông nghiệp là ngành sản xuất vật chất cơ
bản của xã hội, trong đó:
- Nơng nghiệp theo nghĩa hẹp: Là ngành sản xuất vật chất cơ bản
của xã hội, sử dụng đất đai để trồng trọt và chăn nuôi, khai thác cây trồng và
vật nuôi làm tư liệu và nguyên liệu lao động chủ yếu để tạo ra lương
thực, thực phẩm và một số nguyên liệu cho công nghiệp;
- Nông nghiệp theo nghĩa rộng: Là một ngành sản xuất lớn, bao
gồm: nông nghiệp (trồng trọt, chăn nuôi), lâm nghiệp và thủy sản.
Như vậy, nông nghiệp là ngành sản xuất vật chất cơ bản của xã hội
và được hiểu theo 02 nghĩa tùy theo phạm vi tác động của nó, đó là: Nơng
nghiệp theo nghĩa rộng và nông nghiệp theo nghĩa hẹp. Trong phạm vi
nghiên cứu của luận văn này, nông nghiệp được hiểu là nông nghiệp theo
nghĩa hẹp, bao gồm: trồng trọt, chăn nuôi.
1.1.2. Khái niệm về cơ cấu ngành nông nghiệp
- Khái niệm về cơ cấu kinh tế:
Trong các tài liệu kinh tế có nhiều cách tiếp cận khác nhau về khái
niệm cơ cấu kinh tế. Các cách tiếp cận này thường bắt đầu từ khái niệm “cơ
cấu”. Cơ cấu là một phạm trù triết học, khái niệm cơ cấu được sử dụng để chỉ
8

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai



(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

cách thức tổ chức bên trong của một tổ chức, biểu hiện sự thống nhất của các
mối quan hệ qua lại vững chắc giữa các bộ phận của nó. Cơ cấu được biểu
hiện như là tập hợp những mối quan hệ liên kết hữu cơ, các yếu tố khác nhau
của một hệ thống nhất định. Cơ cấu là thuộc tính của một hệ thống. Do đó,
khi nghiên cứu cơ cấu phải đứng trên quan điểm hệ thống.
Như vậy có thể hiểu: Cơ cấu kinh tế là một tổng thể hợp thành bởi
nhiều yếu tố kinh tế của nền kinh tế quốc dân, giữa chúng có mối liên hệ hữu
cơ, những tương tác qua lại cả về số lượng và chất lượng, trong những không
gian và điều kiện kinh tế – xã hội cụ thể.
Có nhiều cách tiếp cận về cơ cấu kinh tế, tuy nhiên nhìn chung các cách
tiếp cận đều phản ánh được mặt bản chất chủ yếu của cơ cấu kinh tế là:
- Tổng thể các nhóm ngành, các yếu tố cấu thành hệ thống kinh tế của
một quốc gia.
- Số lượng và tỷ trọng của các nhóm ngành và của các yếu tố cấu thành
hệ thống kinh tế trong tổng thể nền kinh tế đất nước.
- Các mối quan hệ tương tác lẫn nhau giữa các nhóm ngành, các yếu tố
hướng vào các mục tiêu đã xác định.
Cơ cấu kinh tế có nhiều loại, mỗi một loại cơ cấu phản ánh những nét
đặc trưng của các bộ phận và các cách mà chúng quan hệ với nhau trong quá
trình phát triển nền kinh tế quốc dân. Trên bình diện vĩ mơ, có các loại cơ cấu
kinh tế như:
+ Cơ cấu thành phần kinh tế;
+ Cơ cấu tái sản xuất xã hội;
+ Cơ cấu tổ chức - quản lý nền kinh tế quốc dân;
+ Cơ cấu theo vùng - lãnh thổ;
+ Cơ cấu ngành kinh tế.

9


download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

Các loại cơ cấu kinh tế này có mối quan hệ gắn kết, tương tác với nhau.
Việc phân chia các loại cơ cấu như trên không phải là cách phân chia duy
nhất. Thực tế, tuỳ mục đích nghiên cứu mà có thể phân chia theo những cách
khác nhau.
Đối với luận văn này, tác giả chỉ tập trung vào những vấn đề thuộc về
cơ cấu ngành của nền kinh tế. Đó là: Cơ cấu ngành kinh tế.
- Khái niệm về cơ cấu ngành nơng nghiệp.
Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về cơ cấu ngành nông nghiệp, nhưng
một trong những định nghĩa được nhiều người sử dụng là định nghĩa của
Knutson, Penn and Boehm (1990). Theo họ cơ cấu ngành nông nghiệp bao
gồm những vấn đề như: số lượng và qui mơ trang trại, chế độ sở hữu và việc
kiểm sốt tài nguyên, những yêu cầu về quản lý, về công nghệ, về vốn của
canh tác nơng nghiệp.
Stanton (1993) thì lại nhấn mạnh rằng nông trại và kinh doanh nông
trại, nông hộ và tài nguyên nông nghiệp là những vấn đề cần được chú trọng
trong cơ cấu ngành nông nghiệp. Chẳng hạn như để hiểu được bản chất của sự
thay đổi trong cơ cấu ngành nơng nghiệp thì cần có nhận thức về vai trị của
các thành viên trong nơng hộ đặc biệt khi ngày càng nhiều thành viên trong
nông hộ có cơng việc ngồi nghề nơng. Vì thế những tranh luận về cơ cấu
thường nhấn mạnh tới qui mô trang trại, kiểu tổ chức trang trại, quyền sở hữu
và việc cho thuê đất, cơ cấu tuổi trong nông nghiệp, chuyên mơn hóa trong
nơng nghiệp, thu nhập trong nơng nghiệp và ngồi nơng nghiệp (Hallberg and
Henderson. 1994, Lee. 1994).

Hayami (1975) nhà kinh tế nơng nghiệp nổi tiếng của Nhật Bản thì lại
cho rằng đơn vị nông trại, thị trường và nhà nước là ba yếu tố cơ bản đóng vai
trị quyết định trong việc hình thành cơ cấu ngành nơng nghiệp.

10

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

Trong phạm vi luận văn này, cơ cấu ngành nông nghiệp được hiểu như
sau: Cơ cấu ngành nông nghiệp là mối quan hệ tỷ lệ về số lượng và giá trị
giữa các chuyên ngành, tiểu ngành bộ phận. Nói cách khác, cơ cấu ngành
nông nghiệp phản ảnh quan hệ tỷ lệ về giá trị sản lượng, quy mô sử dụng đất
của các chuyên ngành, tiểu ngành cấu thành nên ngành nông nghiệp. Các
chuyên ngành, tiểu ngành này được xem xét trên các quy mô: tổng thể nền
kinh tế, vùng và tiểu vùng. Cơ cấu ngành nông nghiệp thể hiện vị thế của từng
chuyên ngành, tiểu ngành trong mối quan hệ với tồn ngành nơng nghiệp (qua
các tỷ lệ khác nhau tham gia vào ngành nông nghiệp) trong một thời gian nhất
định. Trong cơ cấu ngành nông nghiệp, các chuyên ngành, tiểu ngành có mối
quan hệ mật thiết với nhau, hỗ trợ nhau phát triển trong phạm vi về không
gian, thời gian và trên cơ sở điều kiện hạ tầng kinh tế ở từng nơi.
Cơ cấu ngành nông nghiệp là kết quả của quá trình phát triển về số
lượng, chất lượng ngành nơng nghiệp trong khoảng thời gian nào đó, vì vậy
nó khơng phải là các quan hệ tĩnh mà ln luôn biến đổi không ngừng theo sự
phát của các chuyên ngành, tiểu ngành tạo nên cơ cấu toàn ngành.
1.1.3. Khái niệm về tái cơ cấu ngành nông nghiệp
Theo tự điển Tiếng Việt (bảng 100.000 từ của tác giả Thái Xuân Đệ,

Nhà xuất bản Hải phịng, trang 637) “Tái” có nghĩa là “Làm lại một lần nữa”;
Còn theo Tự điển Bách khoa toàn thử mở Wikipedia “Tái” và “Tái cơ
cấu” được hiểu như sau:
- “Tái” có nghĩa là “Lặp lại một việc mà mình đã làm trước đó”;
- “Tái cơ cấu” là việc xem xét và cấu trúc lại một phần, một số phần
hoặc toàn bộ một tổ chức, một đơn vị hay một lĩnh vực nào đó.
“Tái cơ cấu kinh tế” nói chung và “Tái cơ cấu ngành nơng nghiệp” nói
riêng là những khái niệm mới được đưa vào sử dụng hơn 5 năm gần đây và

11

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

hiện vẫn chưa có khái niệm chính thức về “Tái cơ cấu” cũng như “Tái cơ cấu
ngành nông nghiệp”.
Ngày 19/02/2013 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số
399/2013/QĐ-TTg phê duyệt đề án tổng thể về “Tái cơ cấu kinh tế gắn với
chuyển đổi mơ hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và
năng lực cạnh tranh giai đoạn 2013 – 2020” với các mục tiêu tổng quát và cụ
thể như sau:
- Mục tiêu tổng quát: Thực hiện tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi
mô hình tăng trưởng theo lộ trình và bước đi phù hợp để đến năm 2020 cơ
bản hình thành mơ hình tăng trưởng kinh tế theo chiều sâu, bảo đảm chất
lượng tăng trưởng, nâng cao hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
- Mục tiêu cụ thể: (i) Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa, tạo lập hệ thống đòn bẩy khuyến khích hợp lý, ổn định và

dài hạn, nhất là ưu đãi về thuế và các biện pháp đầu tư khác, thúc đẩy phân bổ
và sử dụng nguồn lực xã hội chủ yếu theo cơ chế thị trường vào các ngành,
sản phẩm có lợi thế cạnh tranh, nâng cao năng suất lao động, năng suất các
yếu tố tổng hợp và năng lực cạnh tranh; (ii) Hình thành và phát triển cơ cấu
kinh tế hợp lý trên cơ sở cải thiện, nâng cấp trình độ phát triển các ngành, lĩnh
vực, vùng kinh tế; Phát triển các ngành, lĩnh vực sử dụng công nghệ cao, tạo
ra giá trị gia tăng cao từng bước thay thế các ngành công nghệ thấp, giá trị gia
tăng thấp để trở thành các ngành kinh tế chủ lực; (iii) Từng bước củng cố nội
lực của nền kinh tế, chủ động hội nhập quốc tế và củng cố vị thế quốc gia trên
trường quốc tế, giữ ổn định chính trị, bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an
toàn xã hội.
Như vậy, khái niệm “Tái cơ cấu kinh tế” trong đề án này được hiểu là
quá trình tiếp tục cải cách kinh tế ở Việt Nam nhằm đưa tới mơ hình tăng
trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, năng lực cạnh tranh của nền kinh tế
12

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

đến năm 2020. Ở đây, vấn đề quan trọng của tái cơ cấu là cơ cấu kinh tế phải
tạo ra mơ hình tăng trưởng theo chiều sâu, có hiệu quả cao hơn và nâng cao
được năng lực cạnh tranh của nền kinh tế đến năm 2020.
Sau Quyết định 399/2013/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban
hành Quyết định 899/2013/QĐ-TTg ngày 13/6/2013 phê duyệt đề án “Tái cơ
cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển
bền vững” với các mục tiêu: (i) Duy trì tăng trưởng, nâng cao hiệu quả và khả
năng cạnh tranh thông qua tăng năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng; Đáp

ứng tốt hơn nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng trong nước và đẩy mạnh
xuất khẩu. Phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng GDP tồn ngành bình qn từ 2,6
– 3,0%/năm trong giai đoạn 2011 – 2015, từ 3,5 – 4,0%/năm trong giai đoạn
2016 – 2020; (ii) Nâng cao thu nhập và cải thiện mức sống cho cư dân nông
thôn, đảm bảo an ninh lương thực (bao gồm cả an ninh dinh dưỡng) cả trước
mắt và lâu dài, góp phần giảm tỷ lệ đói nghèo. Đến năm 2020, thu nhập hộ gia
đình nơng thơn tăng lên 2,5 lần so với năm 2008; Số xã đạt tiêu chí nơng thôn
mới là 20% vào năm 2015 và 50% vào năm 2020; (iii) Tăng cường quản lý tài
nguyên thiên nhiên, giảm phát thải khí nhà kính và các tác động tiêu cực khác
đối với môi trường, khai thác tốt các lợi ích về môi trường, nâng cao năng lực
quản lý rủi ro, chủ động phòng chống thiên tai, nâng tỷ lệ che phủ rừng toàn
quốc lên 42 – 43% năm 2015 và 45% vào năm 2020, góp phần thực hiện
chiến lược tăng trưởng xanh của quốc gia.
Như vậy, theo Quyết định 899/2013/QĐ-TTg thì tái cơ cấu ngành nơng
nghiệp được hiểu là phát triển nông nghiệp giai đoạn 2013 – 2020 theo hướng
tăng năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng; Cải thiện thu nhập và nâng cao
mức sống người dân nông thơn; Giảm phát thải khí nhà kính và các tác động
tiêu cực khác đối với môi trường, nâng cao năng lực quản lý rủi ro, chủ động

13

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

phòng chống thiên tai, nâng tỷ lệ che phủ rừng, góp phần thực hiện chiến lược
tăng trưởng xanh của quốc gia.
Từ đó, có thể hiểu “Tái cơ cấu nơng nghiệp” là “Q trình tiếp tục

phát triển nơng nghiệp gắn với bố trí, sắp xếp lại các chuyên ngành sản xuất
theo nguyên tắc sử dụng tối đa lợi thế so sánh và sử dụng tối ưu các nguồn
lực đầu vào để tạo ra hiệu quả kinh tế, năng lực cạnh tranh cao hơn, bền
vững hơn cho tồn ngành, là q trình phát triển gắn với thay đổi quy mô sản
xuất của các chun ngành nhằm tạo ra nơng sản phẩm có chất lượng và giá
trị cao, phù hợp với nhu cầu thị trường, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực
trong nước, nâng cao thu nhập cho nông dân và đảm bảo tính bền vững.”
(Nguồn: Trung tâm thơng tin – tư liệu số 6/2014).
Theo “Tài liệu học tập Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh Đồng
Tháp đến 2020 và tầm nhìn đến 2030” (Ban Tun Giáo, Trường Chính trị
tỉnh và Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Đồng Tháp phát hành năm 2015), khái
niệm về tái cơ cấu ngành nông nghiệp được hiểu như sau:
“Tái cơ cấu nông nghiệp về thực chất là quá trình sắp xếp lại các yếu tố
liên quan đến chuỗi giá trị các ngành hàng nông nghiệp từ khâu quy hoạch, cơ
sở hạ tầng, tổ chức sản xuất, chuỗi cung ứng dịch vụ sản xuất, thu hoạch, thu
mua, chế biến, bảo quản và tiêu thụ...
Trên phương diện khác, tái cơ cấu ngành nông nghiệp là một q trình
cách mạng trong sản xuất nơng nghiệp, tạo ra sự đổi mới về chất lượng theo
hướng chuyên sâu, nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.”
Trong phạm vi luận văn này, “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp” được
hiểu như sau: “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp là q trình cơ cấu lại nơng
nghiệp theo hướng bố trí, sắp xếp lại ngành nơng nghiệp (trồng trọt, chăn
ni) sản xuất theo nguyên tắc sử dụng tối đa lợi thế so sánh và sử dụng tối
ưu các nguồn lực đầu vào để tạo ra hiệu quả kinh tế, năng lực cạnh tranh cao
14

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai



(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

hơn, bền vững hơn cho tồn ngành, là q trình phát triển gắn với thay đổi
quy mô sản xuất của các chun ngành nhằm tạo ra nơng sản phẩm có chất
lượng và giá trị cao, phù hợp với nhu cầu thị trường, sử dụng có hiệu quả các
nguồn lực trong nước, nâng cao thu nhập cho nông dân và đảm bảo tính bền
vững.”
1.1.4. Khái niệm quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp
- Khái niệm về quản lý nhà nước: Quản lý nhà nước là một dạng quản
lý xã hội đặc biệt, mang tính quyền lực nhà nước và sử dụng pháp luật nhà
nước để điều chỉnh hành vi hoạt động của con người trên tất cả các lĩnh vực
của đời sống xã hội do các cơ quan trong bộ máy nhà nước thực hiện, nhằm
thỏa mãn nhu cầu hợp pháp của con người, duy trì sự ổn định và phát triển
của xã hội.
- Khái niệm quản lý nhà nước về nông nghiệp: Là sự quản lý vĩ mô của
nhà nước đối với nông nghiệp thông qua các công cụ về pháp luật, quy hoạch,
kế hoạch và các chính sách để tạo điều kiện tiền đề, tạo môi trường thuận lợi
cho các hoạt động sản xuất - kinh doanh nông nghiệp nhằm hướng tới mục
tiêu chung sự phát triển bền vững cho ngành nông nghiệp.
- Khái niệm quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp: Là hoạt
động mang tính quyền lực của cơ quan quản lý nhà nước trong quản lý nhà
nước về nông nghiệp thông qua việc hoạch định và thực thi chiến lược, quy
hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển ngành nơng nghiệp; Tổ chức lại tổ
chức bộ máy quản lý ngành và thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát
quá trình thực hiện nhằm hướng tới mục tiêu bố trí, sắp xếp lại ngành nơng
nghiệp (trồng trọt, chăn ni) sản xuất theo nguyên tắc sử dụng tối đa lợi thế
so sánh và sử dụng tối ưu các nguồn lực đầu vào để tạo ra hiệu quả kinh tế,
năng lực cạnh tranh cao hơn, bền vững hơn cho toàn ngành, là q trình phát
triển gắn với thay đổi quy mơ sản xuất của các chuyên ngành nhằm tạo ra
15


download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

nơng sản phẩm có chất lượng và giá trị cao, phù hợp với nhu cầu thị trường,
sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, nâng cao thu nhập cho nông dân và đảm
bảo tính bền vững.
1.2. Quản lý Nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp
1.2.1. Sự cần thiết khách quan quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành
nông nghiệp
- Ngành nông nghiệp trong nền kinh tế: Nông nghiệp là ngành sản xuất
vật chất cơ bản giữ vai trò to lớn trong phát triển kinh tế ở hầu hết các nước,
nhất là ở các nước đang phát triển. Ngay cả ở các nước phát triển, có nền
nơng nghiệp phát triển cao, mặc dù tỷ trọng GDP nông nghiệp không lớn,
nhưng khối lượng nông sản của các nước này khá lớn và không ngừng tăng
lên, bảo đảm cung cấp đủ cho đời sống con người những sản phẩm tối cần
thiết đó là lương thực, thực phẩm.
Do vậy, nơng nghiệp có vị trí hết sức quan trọng trong nền kinh tế của
mỗi nước, với các vai trò sau đây:
Thứ nhất, nông nghiệp là ngành cung cấp lương thực, thực phẩm, bảo
đảm an ninh lương thực quốc gia và cả an ninh dinh dưỡng.
Trong hầu hết các nước đang phát triển, nông nghiệp là nguồn cung
cấp lương thực, thực phẩm quan trọng cho người tiêu dùng trong nước, vì vậy
thặng dư trong sản xuất lương thực, thực phẩm có ý nghĩa quan trọng đáp ứng
nhu cầu tiêu dùng của các ngành kinh tế khác. Việc thiếu hụt lương thực, thực
phẩm có thể được bù đắp thông qua nhập khẩu, nhất là trong điều kiện kinh tế
mở như hiện nay. Tuy nhiên, thực tiễn ở các nước đang phát triển cho thấy

việc nhập khẩu thường gặp trở ngại từ khan hiếm ngoại tệ và chi phí cao sẽ
đánh đổi với việc đầu tư thấp hơn và tốc độ tăng trưởng chậm hơn.

16

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai

Thứ hai, nông nghiệp cung cấp nông sản cho xuất khẩu, thu ngoại tệ,
tạo nguồn lực để cơng nghiệp hóa; hình thành quan hệ phân cơng lao động và
hợp tác kinh tế quốc tế.
Các nước đang phát triển có nhu cầu rất lớn về ngoại tệ để nhập khẩu
máy móc, vật tư, thiết bị, nguyên liệu mà trong nước không hoặc chưa sản
xuất được. Một phần nhu cầu ngoại tệ đó có được thơng qua xuất khẩu nơng
sản. Lich sử phát triển đã cho thấy nhiều quốc gia thực hiện tích lũy tư bản
cho cơng nghiệp hóa từ xuất khẩu nơng sản, Việt Nam cũng thuộc nhóm các
nước này.
Thứ ba, phát triển nông nghiệp tạo tiền đề kinh tế - xã hội cho phân
công lao động mới và tái cơ cấu trong nơng nghiệp và tồn bộ nền kinh tế
theo u cầu của q trình cơng nghiệp hóa.
Nơng nghiệp cịn là ngành cung cấp sức lao động cho phát triển công
nghiệp. Tại nhiều nước đang phát triển, trong giai đoạn đầu của cơng nghiệp
hóa, ngành cơng nghiệp chế biến nơng sản ln giữ vị trí thống trị trong khu
vực cơng nghiệp. Cùng với q trình tích lũy tư bản là q trình chuyển dịch
cơ cấu kinh tế nói chung và cơ cấu công nghiệp từ dựa vào tài nguyên và lao
động sang dựa vào vốn và cơng nghệ, nhờ đó tạo ra giá trị gia tăng cao hơn.
Quá trình này có đóng góp tiền đề quan trọng của ngành nơng nghiệp.

Thứ tư, là địa bàn tiêu thụ sản phẩm công nghiệp, giải quyết đầu ra,
thúc đẩy công nghiệp và dịch vụ phát triển; Là địa bàn trọng yếu có tác dụng
quyết định tới bảo vệ môi trường sinh thái.
Mặc dù thu nhập đầu người của người dân nông thôn thấp tương đối so
với lao động trong các ngành kinh tế khác, nhưng do dân số nơng thơn có quy
mơ rất lớn nên là thị trường rộng lớn và chủ yếu của công nghiệp và dịch vụ
trong nước. Tiêu dùng của cư dân nơng thơn đối với hàng hóa và dịch vụ do

17

download by :
(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai(LUAN.van.THAC.si).quan.ly.nha.nuoc.ve.tai.co.cau.nganh.nong.nghiep.tren.dia.ban.tinh.quang.ngai


×