Zoetis - Hướng Dẫn Lấy Mẫu Xét Nghiệm Trên Heo - Copy.pdf
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.97 MB, 38 trang )
HƯỚNG DẪN LẤY MẪU XÉT
NGHIỆM BỆNH TRÊN HEO
Apr 2023
Thach Van Manh, DVM, MSc
Technical Manager, North, Zoetis Vietnam
BSTYPhone:
Thạch0983.912.823/0398.622.622
Văn Mạnh 0983912823
Email:
MỤC TIÊU LẤY MẪU XÉT NGHIỆM
1. …………….đàn và ……………chăn nuôi.
2. Đánh giá …………………….. xét nghiệm huyết thanh học
→ Lập ……………………… cho trại/ hệ thống công ty chăn nuôi.
3. Xác định chính xác ngun nhân gây bệnh thơng qua
▪ Xét nghiệm ………………
▪ ……….. vi khuẩn gây bệnh, làm …………,…
4. ……………………chất lượng mẫu nước, cám,… từ nguồn và tại chuồng nuôi
giảm ………………….trên heo.
BSTY Thạch VănĐỪNG
Mạnh 0983912823
XÉT NGHIỆM
KHI KHƠNG CĨ KẾ HOẠCH SỬ DỤNG KẾT QUẢ XÉT NGHIỆM
BACTERIOLOGY
WATER SAMPLE
PCR
SEROLOGY
VIROLOGY
HISTOPATHOLOGY
Kiểm tra:
•
Tổng khuẩn, ……….., E.coli, …………., ………………, ………………..,
chỉ tiêu ………………
FEED SAMPLE
Dụng cụ:
SWAB SAMPLE
BLOOD SAMPLE
SEMEN SAMPLE
ORGAN SAMPLE
•
Sử dụng chai 500ml vơ trùng do phịng thí nghiệm cung cấp
•
Lấy mẫu ……………
Tiến hành
•
Trước khi lấy mẫu nước phải để cho nước chảy từ 3-5 phút
•
Lấy nước gần đầy chai
•
Dùng băng keo dán chặt miệng nút chai
•
Điền đầy đủ chi tiết về mẫu, tên trại, loại nước, nơi lấy, ngày lấy
•
Đem mẫu đến nơi kiểm tra hay gửi về phịng thí nghiệm trong 24
Cho nước vào chai
giờ nếu không phải bảo quản ở 4-80C để tránh vi khuẩn trong
nước tăng sinh.
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
Ghi thông tin
BACTERIOLOGY
WATER SAMPLE
SWAB SAMPLE
SEROLOGY
VIROLOGY
Kiểm tra:
•
FEED SAMPLE
PCR
………………………………,…
Dụng cụ:
•
Túi nilon sạch vơ trùng
•
Bọc nilon, giấy dán
Tiến hành
BLOOD SAMPLE
•
Lấy khoảng 250g cám từ bao hoặc thùng chứa cho vào bịch nilon
sạch và cột chặt miệng bao.
SEMEN SAMPLE
•
Điền đầy đủ thơng tin chi tiết của mẫu và dán bên ngồi bịch
mẫu.
ORGAN SAMPLE
•
Ghi u cầu xét nghiệm vào phiếu gởi mẫu và gửi đến phịng thí
nghiệm.
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
HISTOPATHOLOGY
BACTERIOLOGY
PCR
RECTAL SAMPLE
WATER SAMPLE
SWAB SAMPLE
BLOOD SAMPLE
SURFACE SAMPLE
VIROLOGY
VAGINAL SAMPLE
…………………..,…
Dụng cụ:
•
Dùng ống mơi trường vận chuyển
•
Tăm bơng đã được tiệt trùng ở phịng thí nghiệm
•
Bọc nilon, bơng cồn, giấy dán
Tiến hành
•
Giữ ngược 2 chân sau của heo, lấy bông cồn lau sạch vùng hậu mơn
của heo
SEMEN SAMPLE
HISTOPATHOLOGY
Kiểm tra:
•
FEED SAMPLE
NASAL SAMPLE
SEROLOGY
•
Lấy tăm bơng ngốy
Dùng tăm bông đưa sâu vào trong trực tràng rồi lấy ra cắm ngập vào
trong mơi trường vận chuyển hình, bẻ bỏ phần tăm phía ngồi đã dùng
tay cầm
ORGAN SAMPLE
•
Một mơi trường lấy trên nhiều heo
•
Ghi chi tiết thơng tin lên giấy và dán lên mẫu
•
Đem mẫu bảo quản nhiệt độ mát đến phịng thí nghiệm trong 24 giờ
hoặc bảo quản ngăn mát tủ lạnh nếu chưa kịp gửi mẫu.
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
Cắm tăm bông vào ống thạch
BACTERIOLOGY
RECTAL SAMPLE
WATER SAMPLE
SWAB SAMPLE
BLOOD SAMPLE
NASAL SAMPLE
VIROLOGY
SEROLOGY
SURFACE SAMPLE
HISTOPATHOLOGY
VAGINAL SAMPLE
Kiểm tra:
•
FEED SAMPLE
PCR
Vi khuẩn ……………………
Dụng cụ:
•
Dùng ống mơi trường vận chuyển
•
Tăm bơng đã được tiệt trùng ở phịng thí nghiệm
•
Bọc nilon, bơng cồn, giấy dán
Tiến hành
•
Giữ cố định đầu heo sau đó dùng tăm bơng ngốy mũi heo
•
Dùng tăm bơng đưa sâu vào trong mũi ngang mắt heo rồi lấy ra cắm
SEMEN SAMPLE
Dùng tăm bơng ngốy vào mũi heo
ngập vào trong mơi trường vận chuyển hình, bẻ bỏ phần tăm phía
ngồi đã dùng tay cầm
ORGAN SAMPLE
•
Một mơi trường lấy trên nhiều heo
•
Ghi chi tiết thơng tin lên giấy và dán lên mẫu
•
Đem mẫu bảo quản nhiệt độ mát đến phịng thí nghiệm trong 24 giờ
hoặc bảo quản ngăn mát tủ lạnh nếu chưa kịp gửi mẫu.
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
Cắm tăm bông ngập trong thạch
BACTERIOLOGY
RECTAL SAMPLE
WATER SAMPLE
SWAB SAMPLE
BLOOD SAMPLE
SEROLOGY
NASAL SAMPLE
SURFACE SAMPLE
VIROLOGY
HISTOPATHOLOGY
VAGINAL SAMPLE
Kiểm tra:
•
FEED SAMPLE
PCR
Kiểm tra …………………….
Dụng cụ:
•
Dùng ống mơi trường vận chuyển
•
Tăm bơng đã được tiệt trùng ở phịng thí nghiệm
•
Bọc nilon, bơng cồn, giấy dán
Tiến hành
•
Dùng tăm swab từng vị trí trên sàn, nền, khung chuồng…sau khi
Dụng cụ swab
swab cắm ngập vào trong mơi trường vận chuyển hình, bẻ bỏ
SEMEN SAMPLE
phần tăm phía ngồi đã dùng tay cầm
ORGAN SAMPLE
•
Một mơi trường 1 cho nhiều vị trí swab khác nhau
•
Ghi chi tiết thơng tin lên giấy và dán lên mẫu
•
Đem mẫu bảo quản nhiệt độ mát đến phịng thí nghiệm trong 24
giờ hoặc bảo quản ngăn mát tủ lạnh nếu chưa kịp gửi mẫu.
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
Swab nền chuồng
BACTERIOLOGY
PCR
RECTAL SAMPLE
NASAL SAMPLE
SEROLOGY
SURFACE SAMPLE
VIROLOGY
HISTOPATHOLOGY
VAGINAL SAMPLE
WATER SAMPLE
FEED SAMPLE
SWAB SAMPLE
BLOOD SAMPLE
SEMEN SAMPLE
ORGAN SAMPLE
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
Swab nhiều vị trí : nền, chuồng, sàn, máng ăn, khung chuồng, giàn mát
BACTERIOLOGY
PCR
RECTAL SAMPLE
WATER SAMPLE
SWAB SAMPLE
BLOOD SAMPLE
NASAL SAMPLE
SURFACE SAMPLE
VIROLOGY
HISTOPATHOLOGY
VAGINAL SAMPLE
Kiểm tra:
•
FEED SAMPLE
SEROLOGY
………………..,…
Dụng cụ:
•
Dùng ống mơi trường vận chuyển
•
Tăm bơng đã được tiệt trùng ở phịng thí nghiệm
•
Bọc nilon, bơng cồn, giấy dán
Tiến hành
•
Dùng tăm bơng đưa sâu vào trong âm đạo rồi lấy ra cắm ngập
Dịch viêm
vào trong môi trường vận chuyển hình, bẻ bỏ phần tăm phía
SEMEN SAMPLE
ngồi đã dùng tay cầm
ORGAN SAMPLE
•
Một mơi trường 1 heo và 3-5 tăm bơng khác nhau.
•
Ghi chi tiết thơng tin lên giấy và dán lên mẫu
•
Đem mẫu bảo quản nhiệt độ mát đến phịng thí nghiệm trong 24
giờ hoặc bảo quản ngăn mát tủ lạnh nếu chưa kịp gửi mẫu.
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
Swab dịch viêm nái
BACTERIOLOGY
WATER SAMPLE
FEED SAMPLE
SWAB SAMPLE
PCR
SEROLOGY
VIROLOGY
Kiểm tra:
•
………………………………….
Dụng cụ:
•
Găng tay y tế, giấy ghi mẫu, túi đựng mẫu
•
Xy lanh 5-10cc, dây thun buộc mẫu,..
Tiến hành
•
Dùng tay bắt heo nhỏ hoặc dùng dây bắt heo thịt. Trước lấy máu giữ
đầu heo cho thẳng với cột sống, nếu heo nái kéo dụng cụ cho đầu heo
BLOOD SAMPLE
ngước lên
SEMEN SAMPLE
ORGAN SAMPLE
HISTOPATHOLOGY
•
Dùng bơng cồn lau sạch vị trí lấy
•
Lấy máu từ ……………..
•
Ghi thơng tin (số tai, lứa đẻ, tuổi…) của heo lấy máu
•
Để mẫu ở …………… khoảng 20 phút cho tách huyết thanh.
•
Đem mẫu bảo quản nhiệt độ mát đến nơi kiểm tra hay gửi về phòng
Lấy mẫu máu vịnh tĩnh mạch cổ
thí nghiệm trong 24 giờ và ………………….. nếu chưa kịp gửi mẫu.
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
Lấy mẫu máu vịnh tĩnh mạch cổ
BACTERIOLOGY
WATER SAMPLE
•
ORGAN SAMPLE
HISTOPATHOLOGY
…………………………………
Cồn, găng tay y tế, giấy ghi mẫu, tuýp tinh đựng mẫu đã hàn
mép
SWAB SAMPLE
SEMEN SAMPLE
VIROLOGY
Dụng cụ:
•
BLOOD SAMPLE
SEROLOGY
Kiểm tra:
•
FEED SAMPLE
PCR
Túi nilon đựng, dây thun buộc mẫu,..
Tiến hành
•
Lấy mẫu tinh tươi sau khi khai thác
•
Đóng mẫu vào tp tinh
•
Dùng máy hàn nhiệt hàn tuýp tinh
•
Điền đầy đủ chi tiết về mẫu, tên trại, loại mẫu, nơi lấy, ngày lấy
•
Đem mẫu bảo quản nhiệt độ mát đến nơi kiểm tra hay gửi về
Tp tinh được ghi thơng tin đủ
phịng thí nghiệm trong 24 giờ và bảo quản ngăn mát tủ lạnh
nếu chưa kịp gửi mẫu.
Buộc vào túi nilon
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
BACTERIOLOGY
WATER SAMPLE
FEED SAMPLE
PCR
SEROLOGY
VIROLOGY
HISTOPATHOLOGY
Kiểm tra:
•
Vi khuẩn đường tiêu hóa : ………………….
•
Vi khuẩn đường hơ hấp …………………….
Dụng cụ:
SWAB SAMPLE
BLOOD SAMPLE
•
Cồn, găng tay y tế, giấy ghi mẫu, kéo, dao, panh, túi đựng mẫu
•
Xy lanh, dây thun buộc mẫu,..
Tiến hành
•
Vệ sinh bên ngồi heo sạch với nước sát trùng đảm bảo tránh
Chuẩn bị dụng cụ
nhiễm mẫu từ ngồi → mổ khám
SEMEN SAMPLE
ORGAN SAMPLE
•
Mổ khám heo theo thơng thường
•
Điền đầy đủ chi tiết về mẫu, tên trại, loại mẫu, nơi lấy, ngày lấy
•
Đem mẫu bảo quản nhiệt độ mát đến nơi kiểm tra hay gửi về
phịng thí nghiệm trong 24 giờ và bảo quản ngăn mát tủ lạnh nếu
chưa kịp gửi mẫu.
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
Lấy mẫu bệnh phẩm cơ quan
BACTERIOLOGY
PCR
VIROLOGY
SEROLOGY
HISTOPATHOLOGY
WATER SAMPLE
FEED SAMPLE
SWAB SAMPLE
BLOOD SAMPLE
Não
Tim- phổi
Ruột
……………
……………….
…………….
………….
…………..
…………
…………
…
SEMEN SAMPLE
ORGAN SAMPLE
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
BACTERIOLOGY
WATER SAMPLE
PCR
SEROLOGY
VIROLOGY
HISTOPATHOLOGY
Bảng hướng dẫn chỉ tiêu lấy mẫu xét nghiệm theo bệnh
VCDT
Test
Loại mẫu
FEED SAMPLE
PED - Porcine Epidemic Diarrhea
- Dịch tiêu chảy cấp
- Phân
- Nước bọt
- Ruột non
SWAB SAMPLE
TGE - Transmissible Gastro Enteritis
- Viêm dạ dày ruột truyền nhiễm
- Phân
- Nước bọt
- Ruột
BLOOD SAMPLE
ROTA
- Bệnh tiêu chảy
- Phân
- Nước bọt
- Ruột
SEMEN SAMPLE
PRRS
Porcine Reproductive and Respiratory Syndrome
- Hội chứng rối loạn sinh sản và hô hấp trên heo
- Máu, huyết thanh
- Phổi, hạch, lách, thận
- Nước bọt
- Tinh
CSF - Classical Swine Fever
- Bệnh sốt lợn cổ điển
- Hạch, lách, thận
- Máu
- Nước bọt
FMD - Food and mouth disease
- Bệnh lở mồm long móng
- Mụn nước
- Móng da chân
SI – Swine Influenza (H1, H3, N1, N2)
-Cúm heo
- Phổi
- Hạch
RNA
ORGAN SAMPLE
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
BACTERIOLOGY
PCR
SEROLOGY
HISTOPATHOLOGY
Bảng hướng dẫn chỉ tiêu lấy mẫu xét nghiệm theo bệnh
WATER SAMPLE
VCDT
FEED SAMPLE
Test
PPV
Porcine Parvovirus
- Rối loạn sinh sản trên heo
SWAB SAMPLE
MH
Mycoplasma Hyopneumonie
BLOOD SAMPLE
SEMEN SAMPLE
VIROLOGY
- Bệnh suyễn heo
DNA
MHR
Mycoplasma Hyorhinis
- Bệnh viêm khớp heo
Loại mẫu
- Dịch xoang ngực
- Nhau thai của thai sảy
- Tinh
- Phổi
- Phổi
ORGAN SAMPLE
ERY
Erysipelothrix rhusiopathiae
- Bệnh đóng dấu son
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
- Máu
- Gan, lách, tim
BACTERIOLOGY
PCR
SEROLOGY
VIROLOGY
HISTOPATHOLOGY
Bảng hướng dẫn chỉ tiêu lấy mẫu xét nghiệm theo bệnh
WATER SAMPLE
VCDT
Test
Loại mẫu
PCV2 - Porcine Circovirus Type 2
- Gây còi cọc sau cai sữa
- Hạch, lách, thận, phổi
SWAB SAMPLE
APP - Actinobacillus Pleuropneumoniae
- Viêm phổi, màng phổi
- Phổi
BLOOD SAMPLE
HPS - Haemophilus parasuis
- Gây bệnh đường hô hấp
- Phổi
Ileitis - Lawsonia Intracellularis
- Viêm hồi tràng
-Phân
AD - Aujeszky's disease
- Bệnh giả dại
- Hạch, Não, Phổi
- Nước bọt
Clostridium perfringens
- Ruột
Bordetella bronchiseptic
- Phổi
Streptococcus suis (Type 2)
- Não, phổi, tim, gan, lách
FEED SAMPLE
SEMEN SAMPLE
DNA
ORGAN SAMPLE
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
BACTERIOLOGY
WATER SAMPLE
FEED SAMPLE
SWAB SAMPLE
PCR
SEROLOGY
VIROLOGY
Kiểm tra:
•
……………………………………………
Dụng cụ:
•
Găng tay y tế, giấy ghi mẫu, túi đựng mẫu
•
Xy lanh 5-10cc, dây thun buộc mẫu,..
Tiến hành
•
Dùng tay bắt heo nhỏ hoặc dùng dây bắt heo thịt. Trước lấy máu giữ
đầu heo cho thẳng với cột sống, nếu heo nái kéo dụng cụ cho đầu heo
BLOOD SAMPLE
ngước lên
SEMEN SAMPLE
HISTOPATHOLOGY
•
Dùng bơng cồn lau sạch vị trí lấy
•
Lấy máu từ vịnh tĩnh mạch cổ lấy 3-5ml máu và rút khoảng không vào
Lấy mẫu máu vịnh tĩnh mạch cổ
xylanh
ORGAN SAMPLE
•
Ghi thơng tin (số tai, lứa đẻ, tuổi…) của heo lấy máu
•
Để mẫu ở nhiệt độ thường khoảng 20 phút cho tách huyết thanh.
•
Đem mẫu bảo quản nhiệt độ mát đến nơi kiểm tra hay gửi về phịng
thí nghiệm trong 24 giờ và bảo quản ngăn mát tủ lạnh nếu chưa kịp
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
gửi mẫu.
Lấy mẫu máu vịnh tĩnh mạch cổ
BACTERIOLOGY
WATER SAMPLE
SWAB SAMPLE
SEROLOGY
VIROLOGY
HISTOPATHOLOGY
Kiểm tra:
•
FEED SAMPLE
PCR
…………………………………………..
Dụng cụ:
•
Cồn, găng tay y tế, giấy ghi mẫu, kéo, dao, panh, hộp đựng mẫu
•
Formalin 10%
•
Xy lanh, dây thun buộc mẫu,..
Tiến hành
BLOOD SAMPLE
•
Vệ sinh bên ngồi heo sạch với nước sát trùng đảm bảo tránh
Chuẩn bị dụng cụ
nhiễm mẫu từ ngoài → mổ khám heo theo thơng thường
SEMEN SAMPLE
•
Cắt phần cơ quan có bệnh tích (hạch, lách, thận,… với diện tích
1x1cm cho vào trong hộp có đựng dung dịch Formalin 10% đảm
bảo ngâm ngập mẫu.
ORGAN SAMPLE
•
Điền đầy đủ chi tiết về mẫu, tên trại, loại mẫu, nơi lấy, ngày lấy
•
Đem mẫu bảo quản nhiệt độ mát đến nơi kiểm tra hay gửi về
phịng thí nghiệm trong 24 giờ. Không bảo quản đá tránh ảnh
hưởng việc ngấm Formalin 10% vào mẫu không được tốt.
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
Bảo quản mẫu mô
HƯỚNG DẪN MỔ KHÁM
CHẨN ĐOÁN BỆNH HEO
May 2022
Thach Van Manh, DVM, MSc
Technical Manager, North, Zoetis Vietnam
BSTYPhone:
Thạch0983.912.823/0398.622.622
Văn Mạnh 0983912823
Email:
HƯỚNG DẪN MỔ KHÁM CHẨN ĐỐN BỆNH HEO
1. BẢNG THƠNG TIN
Tên trại
Nguyễn Văn A
Lịch sử /dịch tễ trại
%MB & MR
MB: 90%, MR: 11%
Lâm sàng
Heo đau chân(100%), đi tập tễnh(100%), sốt (100%), miệng chảy nhiều nước bọt(90%),xuất hiện
mụn nước ở miệng,gờ móng 100%, long móng(15%)
Yếu tố tác động
Trại dân xung quanh nổ dịch, thực hiện ATSH kém( chủ trại, công nhân không tắm thay quần áo,
công nhân vác cám không tắm, một số trại khơng có máy nén sát trùng)
Bệnh tích mổ khám
Loét ở mũi, miệng, lưỡi, móng, cơ tim bị hoại tử
Chẩn đoán sơ bộ
FMD
Lấy mẫu xét nghiệm
Elisa: Máu, PCR: Mụn nước, móng da chân, Mơ bệnh học: Tim
Điều trị và kiểm soát
- Tiêm vaccine Aftopor 3 type cho heo con chưa có lâm sàng
- Tách lọc các heo có vấn đề bôi Gential Violet, tiêm Amox 1ml/10kgbwt
- CBDB để thực hiện phòng bệnh cho trại khác ATSH và tiêm phòng vaccine Aftopor 2 type
Kết quả
Chẩn đoán cuối cùng
BSTY Thạch Văn Mạnh 0983912823
