Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn văn năm học 2012

CHUYÊN 1: “Chuy n ng i con gái Nam ĐỀ ệ ườ
X n g” – Nguy n D .ươ ễ ữ
April 4, 2014 at 1:03pm

A.Ki n th c tr ng tâm:ế ứ ọ
1. C m nh n v p truy n th ng và s ph n oan nghi t c a ng i ph n Vi t Nam trong ả ậ ẻ đẹ ề ố ố ậ ệ ủ ườ ụ ữ ệ
xã h i phong ki n qua nhân v t V N ng.ộ ế ậ ũ ươ
2. Phân tích giá tr hi n th c và nhân oị ệ ự đạ
3. N m c thành công ngh thu t.ắ đượ ệ ậ
B.Phân tích:
* Khái quát v tác gi , tác ph m:ề ả ẩ
- Nguy n D là g ng m t n i b t c a v n h c Vi t Nam th k XVI.ễ ữ ươ ặ ổ ậ ủ ă ọ ệ ế ỉ
- V iớ t p truy nậ ệ ng nắ “Truy n kìề m nạ l c” ôngụ th cự s ãự đ mang n chođế n nề v n ă
h cọ dân t c m t “Thiên c kì bút” có kh n ng lay ng lòng ng i b i giá tr m i m t c a ộ ộ ổ ả ă độ ườ ở ị ọ ặ ủ
nó.
- “Chuy n ng i con gái Nam X ng” là thiên th 16 và là thiên tiêu bi u trong t p sáng tácệ ườ ươ ứ ể ậ
này. Qua câu chuy n v cu c i và cái ch t th ng tâm c a V N ng,ệ ề ộ đờ ế ươ ủ ũ ươ “Chuy n ng i ệ ườ
con gái Nam X ng”ươ th hi n ni m c m th ng i v i s ph n oan nghi t c a ng i ph ể ệ ề ả ươ đố ớ ố ậ ệ ủ ườ ụ
n Vi t Nam d i ch phong ki n, ng th i kh ng nh v p truy n th ng c a h . Tácữ ệ ướ ế độ ế đồ ờ ẳ đị ẻ đẹ ề ố ủ ọ
ph m là m t áng v n hay, thành công v ngh thu t d ng truy n, miêu t nhân v t, k t h p ẩ ộ ă ề ệ ậ ự ệ ả ậ ế ợ
t s v i tr tình.ự ự ớ ữ
1. V p truy n th ng và s ph n oan nghi t c a ng i ph n :ẻ đẹ ề ố ố ậ ệ ủ ườ ụ ữ
a. V p truy n th ng:ẻ đẹ ề ố
- M u tác ph m, tác gi ã có l i gi i thi u bao quát v V N ng “Tính ã thu m n t ở đầ ẩ ả đ ờ ớ ệ ề ũ ươ đ ỳ ị ế
na l i thêm t dung t t p” t o n t ng v m t chân dung ph n hoàn h o.ạ ư ố đẹ ạ ấ ượ ề ộ ụ ữ ả
- Sau ó ông i sâu miêu t v p tâm h n, ph m ch t c a nhân v t trong các m i quan hđ đ ả ẻ đẹ ồ ẩ ấ ủ ậ ố ệ
khác nhau, trong các tình hu ng khác nhau.ố
* Tr c h t V N ng là ng i ph n thu chung, son s c trong tình ngh a v ướ ế ũ ươ ườ ụ ữ ỷ ắ ĩ ợ
ch ng:ồ
- Trong cu c s ng vộ ố ợ ch ng, bi t Tr ng Sinh v n có tính a nghi, nên nàng luôn “giồ ế ươ ố đ ữ gìn
khuôn phép, không t ng lúc nào v ch ng ph i n th t hòa”. Nàng luôn gi cho tình ừ để ợ ồ ả đế ấ ữ

c m gia ình m m, yên vui. Nàng là m t ng i v hi n th c, khôn khéo, n t na úng ả đ đầ ấ ộ ườ ợ ề ụ ế đ
m c!ự
- H nh phúc êmạ m t ng b n lâu, không ngấ ưở ề ờ t n c x y ra binh bi n, Tr ng Sinh ph i đấ ướ ả ế ươ ả
u quân ra tr nđầ ậ ở biên i xa xôi. Bu i ti n ch ng i lính, V N ng rót chén r u y, d n ả ổ ễ ồ đ ũ ươ ượ đầ ặ
dò ch ng nh ng l i tình ngh a, m th m, thi t tha: “ Chàng i chuy n này, thi p ch ng dámồ ữ ờ ĩ đằ ắ ế đ ế ế ẳ
mong c eo n h u, m c áo g m tr v quê c , ch xin ngày v mang theo c hai chđượ đ ấ ầ ặ ấ ở ề ũ ỉ ề đượ ữ
bình yên, th là r i”. c mong c a nàng th t bình d , l i l d u dàng y, ch ng t nàng ế đủ ồ Ướ ủ ậ ị ờ ẽ ị ấ ứ ỏ
luôn coi tr ng h nh phúc gia ình mà xem th ng m i công danh phù phi m. Nàng c m ọ ạ đ ườ ọ ế ả
thông tr c nh ng n i v t v gian lao mà ch ng s ph i ch u ng: “Ch e vi c quân khó ướ ữ ỗ ấ ả ồ ẽ ả ị đự ỉ ệ
li u, th gi c khôn l ng.Gi c cu ng còn l n lút, quân tri u còn gian lao, r i th ch tre ch aệ ế ặ ườ ặ ồ ẩ ề ồ ế ẻ ư
có, mà mùa d a chín quá kì, khi n thi p ôm n i quan hoài, m già tri n miên lo l ng.”.Qua ư ế ế ỗ ẹ ề ắ
l i nói d u dàng, nàng c ng b c l n i kh c kho i nh ch ng c a mình: “Nhìn tr ng soi thànhờ ị ũ ộ ộ ỗ ắ ả ớ ồ ủ ă
c , l i s a so n áo rét, g i ng i i xa, trông li u r bãi hoang, l i th n th c tâm tình, ũ ạ ử ạ ử ườ ả ễ ủ ạ ổ ứ
th ng ng i t thú! Dù có th tín nghìn hàng,c ng s không có cánh h ng bay b ng”. ươ ườ đấ ư ũ ợ ồ ổ
úng là l i nói, cách nói c a m t ng i v h t m c thùy m , d u dàng. Trái tim y giàu lòng Đ ờ ủ ộ ườ ợ ế ự ị ị ấ
yêu th ng, bi t ch u ng nh ng th thách, bi t i ch yên lòng ng i i xa, th t ángươ ế ị đự ữ ử ế đợ ờ để ườ đ ậ đ
trân tr ng bi t bao!ọ ế
- Khi xa ch ng, V N ng ngày ngày i ch , ngóng trông n th n th c “Gi tr n t m ồ ũ ươ đợ ờ đế ổ ứ ữ ọ ấ
lòng th y chung, son s t”, “tô son i m ph n t ng ã nguôi lòng, ngõ liêu t ng hoa ch a ủ ắ đ ể ấ ừ đ ườ ư
h bén gót”. N i nh th ng dài theo n m tháng “M i khi th y b m l n y v n,mây ề ỗ ớ ươ ă ỗ ấ ướ ượ đầ ườ
che kín núi,thì n i bu n góc b chân tr i không th nào ng n c”. Nàng v a th ng ỗ ồ ể ờ ể ă đượ ừ ươ
ch ng, v a nh ch ng, v a th ng xót cho chính mình êm ngày ph i i m t v i n i cô ồ ừ ớ ồ ừ ươ đ ả đố ặ ớ ỗ
n vò võ. Tâm tr ng nh th ng au bu n y c a V N ng c ng là tâm tr ng chung c a đơ ạ ớ ươ đ ồ ấ ủ ũ ươ ũ ạ ủ
nh ng ng i chinh ph trong m i th i lo n l c x a nay:ữ ườ ụ ọ ờ ạ ạ ư
"… Nh chàng ng ng ng lên b ng tr iớ đằ đẵ đườ ằ ờ
Tr i th m th m xa v i khôn th uờ ă ẳ ờ ấ
N i nh chàng au áu nào xong…"ỗ ớ đ đ
(Chinh ph ngâm)ụ
-> Th hi n tâm tr ng y, Nguy n D v a c m thông v i n i au kh c a V N ng, v a caể ệ ạ ấ ễ ữ ừ ả ớ ỗ đ ổ ủ ũ ươ ừ
ng i t m lòng th y chung, th ng nh i ch ch ng c a nàng.ợ ấ ủ ươ ớ đợ ờ ồ ủ

- Khi h nh phúc gia ình có nguy c tan v : V N ng ra s c c u vãn, hàn g n. Khi ng i ạ đ ơ ỡ ũ ươ ứ ứ ắ ườ
ch ng trút c n ghen bóng gió lên u, V N ng ã ra s c thanh minh, phân tr n. Nàng ã ồ ơ đầ ũ ươ đ ứ ầ đ
vi n n cệ đế ả thân ph n và t m lòng c a mình ậ ấ ủ để thuy t ph c ch ng “Thi p v n con kế ụ ồ ế ố ẻ khó
c n ng t a nhà giàu cách bi t ba n m giđượ ươ ự ệ ă ữ gìn m t ti t ”ộ ế Nh ng l i nói nhún ữ ờ
nh ng tha thi t ó cho th y thái ườ ế đ ấ độ trân tr ng ch ng, trân tr ng gia ình nhà ch ng, ni m ọ ồ ọ đ ồ ề
tha thi t gìn gi gia ình nh t m c c a V N ng.ế ữ đ ấ ự ủ ũ ươ
- R i nh ng n m tháng s ng ch n làng mây cung n c sung s ng nàng v n không ồ ữ ă ố ở ố ướ ướ ẫ
nguôi n i th ng nh ch ngỗ ươ ớ ồ con. V aừ g p l iặ ạ Phan lang, nghe Lang k vể ề tình c nh ả
gia ìnhđ nàng ãđ aứ n c m tướ ắ xót th ng. M c dù ã n ng l i th s ng ch t v i Linh Phiươ ặ đ ặ ờ ề ố ế ớ
nh ng nàng v n tìm cách tr v v i ch ng con trong giây lát ư ẫ ở ề ớ ồ để nói l i a tờ đ ạ t m lòng ấ
ch ng. Rõ ràng trong trái tim ng i phồ ườ ụ n y, không b n chút thù h n, ch có s yêu ữ ấ ợ ậ ỉ ự
th ng và lòng v tha.ươ ị
* V N ng còn là ng i con dâu hi u th o v i mũ ươ ườ ế ả ớ ẹ ch ng,m t ng i mồ ộ ườ ẹ hi n y ề đầ
tình yêu th ng con.ươ
- Trong ba n m ch ng i chi n tr n, m t mình nàng v a làm con v a làm cha v a làm m ă ồ đ ế ậ ộ ừ ừ ừ ẹ
ch m sóc ph ng d ng m ch ng, nuôi d y con th .để ă ụ ưỡ ẹ ồ ạ ơ
- V i mớ ẹ ch ng, nàng là m t cô con dâu hi u th o.Ch ng xa nhà, nàng ã thay ch ng ồ ộ ế ả ồ đ ồ
ph ng d ng m chu áo. Khi bà m nàng ã thu c thang lụ ưỡ ẹ đ ố đ ố ễ bái th n ph t và l y nh ng l i ầ ậ ấ ữ ờ
khôn khéo để khuyên r n bà v i b t n i nh th ng con. n khi bà m t, nàng ã h t ă để ơ ớ ỗ ớ ươ Đế ấ đ ế
l i th ng xót, ma chay t l c n tr ng h t nh v i cha m c a mình. Cái tình y qu có ờ ươ ế ễ ẩ ọ ệ ư ớ ẹ đẻ ủ ấ ả
th c m th u c tr i t cho nên tr c lúc ch t ng i m già y ã tr ng tr i nh ng l i yêu ể ả ấ ả ờ đấ ướ ế ườ ẹ ấ đ ă ố ữ ờ
th ng, ng viên, trân tr ng con dâu “Sau này, tr i xét lòng lành, ban cho phúc c gi ng ươ độ ọ ờ đứ ố
dòng t i t t, con cháu ông àn, xanh kia quy t ch ng ph lòng con nh con ã ch ng phươ ố đ đ ế ẳ ụ ư đ ẳ ụ
m ".ẹ
- V i con th nàng h t s c yêu th ng, ch m chút. Sau khi xa ch ng y tu n, nàng sinh ớ ơ ế ứ ươ ă ồ đầ ầ
bé n, m t mình gánh vác c giang s n nhà ch ng nh ng ch a khi nào nàng ch nh m ng Đả ộ ả ơ ồ ư ư ể ả
vi c con cái. Chi ti t nàng ch bóng mình trên vách và b o ó là cha n c ng xu t phát t ệ ế ỉ ả đ Đả ũ ấ ừ
t m lòng c a ng i m : con trai mình b t i c m giác thi u v ng tình c m c a ng i ấ ủ ườ ẹ để ớ đ ả ế ắ ả ủ ườ
cha.
=> Nguy n D ã dành cho nhân v t m t thái yêu m n, trân tr ng qua t ng trang truy n, ễ ữ đ ậ ộ độ ế ọ ừ ệ

t ó kh c h a thành công hình t ng ng i ph n v i y ph m ch t t t p.ừ đ ắ ọ ượ ườ ụ ữ ớ đầ đủ ẩ ấ ố đẹ
b. S ph n oan nghi t:ố ậ ệ
- V N ng ã làm tròn b n ph n c a m t ph n , ng i v , ng i m , ng i con, ũ ươ đ ổ ậ ủ ộ ụ ữ ườ ợ ườ ẹ ườ ở
c ng v nào nàng c ng làm r t hoàn h o. Nàng úng là ng i ph n lí t ng c a gia ươ ị ũ ấ ả đ ườ ụ ữ ưở ủ
ình. Nàng x ng áng c h ng h nh phúc nh ng h nh phúc ã không m m c i v i đ ứ đ đượ ưở ạ ư ạ đ ỉ ườ ớ
nàng.
- Ngày Tr ng Sinh tr v c ng là lúc bi k ch cu c i nàng x y ra. Câu chuy n c a bé n,ươ ở ể ũ ị ộ đờ ả ệ ủ Đả
a con trai v a lên ba tu i, v “ m t ng i àn ông êm nào c ng n” ã làm cho Tr ngđứ ừ ổ ề ộ ườ đ đ ũ đế đ ươ
Sinh nghi ng . V i b n tính hay ghen c ng thêm tính gia tr ng, th t h c, Tr ng Sinh i ờ ớ ả ộ ưở ấ ọ ươ đố
x v i v h t s c tàn nh n. Gi u bi t l i con nói, Tr ng Sinh ã “ m ng nhi c nàng và ử ớ ợ ế ứ ẫ ấ ệ ờ ươ đ ắ ế
ánh u i i” m c cho V N ng h t s c phân tr n, m c cho “hàng xóm can ng n c ng đ đ ổ đ ặ ũ ươ ế ứ ầ ặ ă ũ
ch ng n thua gì”. Nàng au kh n xé lòng “nay ã bình r i trâm gãy, mây t nh m a tan, ẳ ă đ ổ đế đ ơ ạ ư
sen r trong ao, li u tàn tr c gió”, “khóc tuy t bông hoa r ng cu ng, kêu xuân cái én lìa ũ ễ ướ ế ụ ố
àn, n c th m bu n xa…” đ ướ ẳ ồ Bi k ch dâng tràn n nh i m, V N ng ph i tìm n cái ị đế đỉ đ ể ũ ươ ả đế
ch t ch ng minh cho s trong s ch c a chính mình! Còn gì n au, còn gì bi th ng ế để ứ ự ạ ủ đớ đ ươ
h n th ??? ơ ế
- Th t ra, n i b t h nh c a V N ng không ph i b t u t n bi k ch này. N i ậ ỗ ấ ạ ủ ũ ươ ả ắ đầ ở ấ ị ỗ b t h nh ấ ạ
n v i V N ng t khi nàng ch p nh n cu c hôn nhân v i Tr ng Sinh. T u, ta ã đế ớ ũ ươ ừ ấ ậ ộ ớ ươ ừ đầ đ
nh n ra ây là m t ậ đ ộ cu c hôn nhân không bình ng. V N ng v n “ con k khó, c ộ đẳ ũ ươ ố ẻ đượ
n ng t a nhà giàu”, còn Tr ng Sinh mu n l y c V N ng ươ ự ươ ố ấ đượ ũ ươ ch c n “ nói v i m em ỉ ầ ớ ẹ đ
tr m l ng vàng c i nàng v làm v ”. S cách b c y c ng thêm cái th c a ng i ch ng, ă ạ ướ ề ợ ự ứ ấ ộ ế ủ ườ ồ
ng i àn ông trong ch nam quy n phong ki n ã khi n cho Tr ng Sinh t cho mình ườ đ ế độ ề ế đ ế ươ ự
cái quy n ánh u i v không c n có ch ng c rõ ràng. Trong nh ng ngày làm dâu nhà h ề đ đ ổ ợ ầ ứ ứ ữ ọ
Tr ng, V N ng c ng âu h nh phúc h n gì! Nàng ph i luôn ch u ng s xét nét ươ ũ ươ ũ đ ạ ơ ả ị đự ự
“phòng ng a quá s c” c a ch ng.ừ ứ ủ ồ
- L y ch ng không c bao lâu thì ni m vui “nghi gia nghi th t” c a V N ng b m t i b iấ ồ đượ ề ấ ủ ũ ươ ị ấ đ ở
ch ng “có tên trong s lính i vào lo i u”. Nàng thi u ph tu i xuân còn ph i ph i ã ph i ồ ố đ ạ đầ ế ụ ổ ơ ớ đ ả
gánh ch u n i bu n “chi c bóng n m canh” c a i ng i chinh ph .ị ỗ ồ ế ă ủ đờ ườ ụ
M t bi ng tô mi ng càng bi ng nóiặ ế ệ ế
S m l i chi u dòi dõi n ng songớ ạ ề ươ

N ng song lu ng ng n ng lòngươ ố ẩ ơ
V ng chàng i m ph n tô h ng v i aiắ đ ể ấ ồ ớ
(Chinh ph ngâm khúc)ụ
- R i gánh n ng gia ình ch ng c ng thêm noi cô n vì phòng không g i chi c ã bào mòn ồ ặ đ ồ ộ đơ ố ế đ
tu i xuân c a V N ng. Ta có th ổ ủ ũ ươ ể c m nh n c n i v t v c a nàng qua nh ng v n ả ậ đượ ỗ ấ ả ủ ữ ầ
i u ca dao c : đ ệ ổ
Có con ph i kh vì conả ổ
Có ch ng ph i gánh giang s n nhà ch ng”ồ ả ơ ồ
Hình nh s ph n c a nh ng ng i ph n trong xã h i phong ki n ngày x a u có ư ố ậ ủ ữ ườ ụ ữ ộ ế ư đề
chung n i b t h nh nh th !ỗ ấ ạ ư ế
- ph n sau c a câu chuy n, ta th y V N ng c s ng sung s ng d i Th y cung, Ở ầ ủ ệ ấ ũ ươ đượ ố ướ ướ ủ
c k c n v i Linh Phi, v vua bi n Nam H i nh ng không vì th mà ta th y nàng h nh đượ ề ậ ớ ợ ể ả ư ế ấ ạ
phúc. Và làm sao có th h ng th h nh phúc cho c khi quy n làm m ,làm v c a nàngể ưở ụ ạ đượ ề ẹ ợ ủ
v nh vi n không còn? Bi k ch v n eo bám theo V N ng vào t n ch n Th y cung huy n ĩ ễ ị ẫ đ ũ ươ ậ ố ủ ề
bí. Ng i c càng c m th y xót xa h n khi nghe câu nói c a nàng cu i truy n: “ a t ườ đọ ả ấ ơ ủ ở ố ệ Đ ạ
tình chàng, thi p ch ng tr v nhân gian c n a”. Âm d ng ã cách tr ôi ng. ế ẳ ở ề đượ ữ ươ đ ở đ đườ
H nh phúc b tan v khó lòng hàn g n l i c. K t thúc câu chuy n bi át này là m t ạ ị ỡ ắ ạ đượ ế ệ đ ộ
kho ng v ng mênh mông, m m t… ng sau y u t hoang ng, câu chuy n v nàng V ả ắ ờ ị Đằ ế ố đườ ệ ề ũ
N ng mang m tính hi n th c và th m m tinh th n nhân o.ươ đậ ệ ự ấ đẫ ầ đạ
2. Giá tr hi n th c và nhân o:ị ệ ự đạ
a. Giá tr hi n th c:ị ệ ự
- V giá tr hi n th c,tác ph m ã c p t i s ph n bi k ch c a ng i ph n d i ch ề ị ệ ự ẩ đ đề ậ ớ ố ậ ị ủ ườ ụ ữ ướ ế độ
phong ki n thông qua hình t ng nhân v t V N ng. V n là ng i con gái xu t thân t ế ượ ậ ũ ươ ố ườ ấ ừ
t ng l p bình dân thu m , n t naầ ớ ỳ ị ế ; t dung t t p. Khi ch ng i lính. V N ng m t mình ư ố đẹ ồ đ ũ ươ ộ
v a ch m sóc, thu c thang ma chay cho m ch ng v a nuôi con, m ang, t n tình, chu ừ ă ố ẹ ồ ừ đả đ ậ
áo. r i khi chàng Tr ng tr v , ch vì câu nói ngây th c a bé n mà tr ng Sinh ã đ Để ồ ươ ở ề ỉ ơ ủ Đả ươ đ
nghi ng lòng thu chung c a v . T ch nói bóng gió xa xôi, r i m ng ch i, h t h i và cu i ờ ỷ ủ ợ ừ ỗ ồ ắ ử ắ ủ ố
cùng là u i V N ng ra kh i nhà, Tr ng Sinh ã y V N ng t i b c ng cùng đ ổ ũ ươ ỏ ươ đ đẩ ũ ươ ớ ướ đườ
qu n và b t c, ph i ch n cái ch t t minh oan cho mình.ẫ ế ắ ả ọ ế để ự
- Ngoài ra, truy n còn ph n ánh hi n th c v xã h i phong ki n Vi t Nam v i nh ng bi u ệ ả ệ ự ề ộ ế ệ ớ ữ ể

hi n b t công vô lí. ó là m t xã h i dung túng cho quan ni m tr ng nam khinh n , cho ệ ấ Đ ộ ộ ệ ọ ữ để
Tr ng Sinh – m t k th t h c, v phu ngang nhiên chà p lên giá tr nhân ph m c a ươ ộ ẻ ấ ọ ũ đạ ị ẩ ủ
ng i v hi n th c n t na.ườ ợ ề ụ ế
+ Xét trong quan h gia ình, thái và hành ng c a Tr ng Sinh ch là s ghen tuông ệ đ độ độ ủ ươ ỉ ự
mù quáng, thi u c n c (ch d a vào câu nói vô tình c a a con ba tu i, b ngoài tai m i ế ă ứ ỉ ự ủ đứ ổ ỏ ọ
l i thanh minh c a v và l i can ng n c a hàng xóm).ờ ủ ợ ờ ă ủ
+ Nh ng xét trong quan h xã h iư ệ ộ : hành ng ghen tuông c a Tr ng Sinh không ph i là độ ủ ươ ả
m t tr ng thái tâm lí b t phát trong c n nóng gi n b t th ng mà là h qu c a m t lo i tính ộ ạ ộ ơ ậ ấ ườ ệ ả ủ ộ ạ
cách – s n ph m c a xã h i ng th i.ả ẩ ủ ộ đươ ờ
- Tuy nhiên, n u Tr ng Sinh là th ph m tr c ti p gây nên cái ch t c a V N ng thì ế ươ ủ ạ ự ế ế ủ ũ ươ
nguyên nhân sâu xa là do chính xã h i phong ki n b t công – xã h i mà ó ng i ph n ộ ế ấ ộ ở đ ườ ụ ữ
không th ng ra b o v cho giá tr nhân ph m c a mình, và l i bu c t i, g t i cho ể đứ để ả ệ ị ẩ ủ ờ ộ ộ ỡ ộ
ng i ph n b t h nh y l i ph thu c vào nh ng câu nói ngây th c a a tr ba tu i (l i ườ ụ ữ ấ ạ ấ ạ ụ ộ ữ ơ ủ đứ ẻ ổ ờ
bé n). ó là ch a k t i m t nguyên nhân khác n aĐả Đ ư ể ớ ộ ữ : do chi n tranh phong ki n–dù ế ế
không c miêu t tr c ti p, nh ng cu c chi n tranh y ã tác ng ho c tr c ti p ho c đượ ả ự ế ư ộ ế ấ đ độ ặ ự ế ặ
gián ti p t i s ph n t ng nhân v t trong tác ph mế ớ ố ậ ừ ậ ẩ (ng i m s u nh con mà ch t; V ườ ẹ ầ ớ ế ũ
N ng và Tr ng Sinh ph i s ng c nh chia lìa; bé n sinh ra ã thi u th n tình c m c a ươ ươ ả ố ả Đả đ ế ố ả ủ
ng i cha và khi cha tr v thìườ ở ề m t m ). ây là m t câu chuy n di n ra u th k XV (cu c ấ ẹ Đ ộ ệ ễ đầ ế ỉ ộ
chi n tranh x y ra th i nhà H ) c truy n t ng trong dân gian, nh ng ph i ch ng qua ó, ế ả ờ ồ đượ ề ụ ư ả ă đ
tác ph m còn ng m phê phán cu c n i chi n m máu trong xã h i ng th i (th k XVI).ẩ ầ ộ ộ ế đẫ ộ đươ ờ ế ỉ
b. Giá tr nhân o:ị đạ
* Nh n nh khái quát v t t ng nhân o trong v n h c:ậ đị ề ư ưở đạ ă ọ
- V n h c là m t ho t ng sáng t o c a con ng i nh m khám phá và kh ng nh nh ng ă ọ ộ ạ độ ạ ủ ườ ằ ẳ đị ữ
giá tr c a i s ng, nh m v n t i nh ng i u t t p và hoàn thi n c a con ng i và cu cị ủ đờ ố ằ ươ ớ ữ đ ề ố đẹ ệ ủ ườ ộ
i. T t ng nhân o th ng là m t t t ng l n th m nhu n trong nh ng n n v n h c đờ ư ưở đạ ườ ộ ư ưở ớ ấ ầ ữ ề ă ọ
ti n b , trong nh ng tác ph m v n h c u tú.ế ộ ữ ẩ ă ọ ư
- Nói t i t t ng nhân o là nói t i thái c a nhà v n trong cách khám phá i s ng và ớ ư ưở đạ ớ độ ủ ă đờ ố
con ng i . Nhà v n ã nhìn th y nh ng b t công, ngh ch c nh, ngh ch lí i v i con ng i ườ ă đ ấ ữ ấ ị ả ị đố ớ ườ
và th ph m c a nó; nhà v n th hi n s quan tâm, ni m c m th ng sâu s c i v i ủ ạ ủ ă ể ệ ự ề ả ươ ắ đố ớ
nh ng con ng i ph i ch u áp b c,kh au, thi t thòi; th hi n thái c m ghét, lên án, t ữ ườ ả ị ứ ổ đ ệ ể ệ độ ă ố

cáo nh ng cái x u, cái ác. Quan tr ng h n, nhà v n kh ng nh và ca ng i v p c a con ữ ấ ọ ơ ă ẳ đị ợ ẻ đẹ ủ
ng i, th hi n ni m tin vào cái p, vào công lí, h ng t i nh ng gi i pháp em l i h nh ườ ể ệ ề đẹ ướ ớ ữ ả đ ạ ạ
phúc cho con ng i…ườ
- Giá tr nhân o th ng không tách r i giá tr hi n th c( ph i kh ng i ta m i th ng; ị đạ ườ ờ ị ệ ự ả ổ ườ ớ ươ
ph i b t công, ngang trái ng i ta m i lên án, t cáo) và luôn c làm sáng rõ, thuy t ph cả ấ ườ ớ ố đượ ế ụ
trong nh ng tìm tòi, sáng t o v ngh thu t.ữ ạ ề ệ ậ
* Giá tr nhân o trong “Chuy n ng i con gái Nam X ng”:ị đạ ệ ườ ươ
- Trân tr ng v p c a ng i ph n thông qua hình t ng nhân v t V N ng.ọ ẻ đẹ ủ ườ ụ ữ ượ ậ ũ ươ
- Th hi n ni m tin vào i u t t p: cao giá tr nhân ngh a “ hi n g p lành” qua k t thúcể ệ ề đ ề ố đẹ Đề ị ĩ ở ề ặ ế
ph n nào có h u, th hi n c m ngàn i c a nhân dân.ầ ậ ể ệ ướ ơ đờ ủ
- Qua s ph n nhi u thi t thòi, b t h nh c a ng i ph n trong xã h i phong ki n có nhi u ố ậ ề ệ ấ ạ ủ ườ ụ ữ ộ ế ề
b t công ( Bi k ch c a V N ng ):ấ ị ủ ũ ươ
+ C t lên ti ng nói t cáo xã h i ã chà p lên quy n s ng, quy n h ng h nh phúc c a ấ ế ố ộ đ đạ ề ố ề ưở ạ ủ
con ng i.ườ
+ Th hi n ni m c m thông, th ng xót cho s ph n oan trái.ể ệ ề ả ươ ố ậ
3. Thành công v ngh thu t:ề ệ ậ
- Xây d ng c c t truy n có ph m vi khái quát c hi n th c xã h i và i s ng ự đượ ố ệ ạ đượ ệ ự ộ đờ ố
( chuy n Tr ng Sinh i lính, c nh ng neo n c a ng i ph trong th i lo n l c, cu c hônệ ươ đ ả ộ đơ ủ ườ ụ ờ ạ ạ ộ
nhân s p t, thói gia tr ng c a ng i àn ông phong ki n…); t o c tình hu ng n ắ đặ ưở ủ ườ đ ế ạ đượ ố đơ
gi n mà c s c làm n i b t c tính ch t éo le, bi k ch trong cu c i ng i ph n th i ả đặ ắ ổ ậ đượ ấ ị ộ đờ ườ ụ ữ ờ
x a; làm rõ c cái tr trêu v i h nh phúc c a con ng i.ư đượ ớ ớ ạ ủ ườ
- Miêu t tính cách nhân v t m t cách s c s o, già d n. Nhân v t V N ng hi n lên rõ nét ả ậ ộ ắ ả ặ ậ ũ ươ ệ
c v c tính và thân ph n. Vi c nàng tr cái cái bóng nói là ch ng d con, cái ch t c a ả ề đứ ậ ệ ỏ ồ để ỗ ế ủ
nàng và vi c nàng tr v trên sông… tuy không nhi u chi ti t nh ng gây n t ng v m tệ ở ề ề ế ư đủ ấ ượ ề ộ
V N ng chung th y, ti t li t nh ng v tha… Nhân v t Tr ng Sinh c ng c kh c h a ũ ươ ủ ế ệ ư ị ậ ươ ũ đượ ắ ọ
khá i n hình v i tính ghen tuông và gia tr ng n m c h …đ ể ớ ưở đế ứ ồ đồ
- Vi c v n d ng linh ho t các lo i hình ngôn ng : i tho i, c tho i cùng s k t h p nhu nệ ậ ụ ạ ạ ữ đố ạ độ ạ ự ế ợ ầ
nhuy n gi a y u t th c và k o c ng góp ph n làm nên thành công cho tác ph m, t o n ễ ữ ế ố ự ỳ ả ũ ầ ẩ ạ ấ
t ng sâu s c trong lòng c gi .ượ ắ độ ả
C – bài th ng g p:Đề ườ ặ

1. Ph m ch t và s ph n ng i ph n th i phong ki n qua nhân v t V N ng Đề ẩ ấ ố ậ ườ ụ ữ ờ ế ậ ũ ươ
trong “Chuy n ng i con gái Nam X ng”ệ ườ ươ c a Nguy n D .ủ ễ ữ
2: C m nh n v v p nhân v t V N ng trong v n b n “Chuy n ng i con gái Nam Đề ả ậ ề ẻ đẹ ậ ũ ươ ă ả ệ ườ
X ng” c a Nguy n D .ươ ủ ễ ữ
3: Suy ngh v s ph n ng i ph n th i phong ki n qua nhân v t V N ng Đề ĩ ề ố ậ ườ ụ ữ ờ ế ậ ũ ươ
trong “Chuy n ng i con gái Nam X ng”ệ ườ ươ c a Nguy n D .ủ ễ ữ
D – Ch a :ữ đề
1: Tham kh o ph n B.1Đề ả ầ
2: Tham kh o ph n B.1.a.Đề ả ầ
Chú ý khi c m nh n v v p c a nhân v t, c ng nên nói v s ph n. Tuy nhiên, v p là ả ậ ề ẻ đẹ ủ ậ ũ ề ố ậ ẻ đẹ
chính, c n phân tích sâu. Còn s ph n là ph , nên ch nói qua trong m y dòng.ầ ố ậ ụ ỉ ấ
3: Theo cô Hoàng Th V nh – GV tr ng THCS ng H i.Đề ị ĩ ườ Đằ ả
I.M bài:ở
Ng i ph n luôn là tài quen thu c c h hi n trong v n h c th i trung i. Vi t v ườ ụ ữ đề ộ đượ ể ệ ă ọ ờ đạ ế ề
h , H Xuân H ng ã r t thành ông v i bài th “Bánh trôi n c”, i thi hào Nguy n Du ọ ồ ươ đ ấ ớ ơ ướ đạ ễ
v i ki t tác “Truy n Ki u” và Nguy n D - h c trò c a Nguy n B nh Khiêm v i “Chuy n ớ ệ ệ ề ễ ữ ọ ủ ễ ỉ ớ ệ
ng i con gái Nam X ng” – thiên th 16 c a “Truy n kì m n l c”. Qua nhân v t V ườ ươ ứ ủ ề ạ ụ ậ ũ
N ng, câu chuy n em n bao suy t , tr n tr cho ng i c v thân ph n c a ng i ươ ệ đ đế ư ă ở ườ đọ ề ậ ủ ườ
phụ nữ trong xã h i phong ki n y b t công.ộ ế đầ ấ
II. Thân bài:
1. Khái quát ( D n d t vào bài):ẫ ắ
- “Chuy n ng i con gái Nam X ng”ệ ườ ươ xoay quanh v cu c i và s ph n bi th m c a V ề ộ đờ ố ậ ả ủ ũ
N ng – ng i con gái nhan s c, c h nh. Nàng l y ch ng là Tr ng Sinh, con nhà hào ươ ườ ắ đứ ạ ấ ồ ươ
phú nh ng ít h c, có tính a nghi và hay ghen. Cu c s ng gia ình ang êm m thì Tr ng ư ọ đ ộ ố đ đ ấ ươ
Sinh ph i u quân i lính.Chàng i y tu n,V N ng sinh con trai, h t lòng nuôi d y con,ả đầ đ đ đầ ầ ũ ươ ế ạ
ch m sóc, lo ma chay cho m già chu áo và th y chung i ch ng. êm êm, nàng th ngă ẹ đ ủ đợ ồ Đ đ ườ
tr bóng mình trên vách và nói v i con ó là cha c a bé.ỏ ớ đ ủ Gi c tan, Tr ng Sinh tr v , tin ặ ươ ở ề
l i con nh , nghi ng v th t ti t, nh c m , ánh u i nàng i. Ph n u t,ờ ỏ ờ ợ ấ ế ụ ạ đ đ ổ đ ẫ ấ V N ng nh y ũ ươ ả
xu ng sông Hoàng Giang t v n. Qua câu chuy n k , ta th y ng i ph n là n n nhân c aố ự ẫ ệ ể ấ ườ ụ ữ ạ ủ
xã h i phong ki n b t công. Cu c i c a h là m t chu i dài nh ng kh au, b t h nh.ộ ế ấ ộ đờ ủ ọ ộ ỗ ữ ổ đ ấ ạ

2. Phân tích:
a, Ng i ph n là n n nhân c a ch nam quy n:ườ ụ ữ ạ ủ ế độ ề
- C ng gi ng nh s ph n c a bao ng i ph n trong xã h i phong ki n, V N ng ã ũ ố ư ố ậ ủ ườ ụ ữ ộ ế ũ ươ đ
ph i ch u s ràng bu c b i nh ng l giáo kh t khe, ng t nghèo. Bi t nàng “tính ã thùy m ả ị ự ộ ở ữ ễ ắ ặ ế đ ị
n t na,l i thêm t dung t t p” cho nên Tr ng Sinh m n vì dung h nh nói v i m xin tr m ế ạ ư ố đẹ ươ ế ạ ớ ẹ ă
l ng vàng c i v . ây là m t cu c hôn nhân không bình ng, b i l nó không ph i là s ạ ướ ề Đ ộ ộ đẳ ở ẽ ả ự
rung ng c a hai trái tim cùng m t nh p mà là do s s p t mang tính ch t mua bán. S độ ủ ộ ị ự ắ đặ ấ ự
s p t c a con nhà giàu, l m ti n nhi u c a, mu n gì c n y, s p t cho con nhà khó ắ đặ ủ ắ ề ề ủ ố đượ ấ ắ đặ
“cha m t âu thì con ph i ng i ó”.Cu c hôn nhân có s cách b c giàu nghèo ã khi n ẹ đặ đ ả ồ đ ộ ự ứ đ ế
V N ng luôn luôn m c c m“thi p v n con k khó c n ng t a nhà giàu”. Dù V ũ ươ ặ ả ế ố ẻ đượ ươ ự ũ
N ng có luôn gi gìn khuôn phép thì cu c s ng v ch ng y v n ti m n nguy c tan v ươ ữ ộ ố ợ ồ ấ ẫ ề ẩ ơ ỡ
và sau này c ng là cái th Tr ng Sinh c oán, gia tr ng, i x v i v m t cách v ũ ế để ươ độ đ ưở đố ử ớ ợ ộ ũ
phu,thô b o.ạ
- Tr ng Sinh v n ít h c, l i có tính a nghi và hay ghen, do v y s nghi k , ng v c làm ươ ố ọ ạ đ ậ ự ị ờ ự
m m m ng c a s b t hòa ã s n trong gia ình. r i, sau ba n m xa cách, khi tr v ầ ố ủ ự ấ đ ủ ẵ đ Để ồ ă ở ề
t ng Tr ng Sinh s mang l i h nh phúc cho gia ình thì c ng l i là lúc t i h a p xu ng ưở ươ ẽ ạ ạ đ ũ ạ ạ ọ ậ ố
cu c i V N ng. Ch vì l i nói ngây th c a bé n: “Ô hay! Ông c ng là cha tôi ? Mà ộ đờ ũ ươ ỉ ờ ơ ủ Đả ũ ư
ông l i bi t nói ch không gi ng nh cha tôi tr c kia…”, làm cho Tr ng Sinh ng v c, ạ ế ứ ố ư ướ ươ ờ ự
hi u l m v h h ng. Dù V N ng có tha thi t giãi bày, có h t l i phân tr n ch ng hi u ể ầ ợ ư ỏ ũ ươ ế ế ờ ầ để ồ ể
rõ t m lòng mình, dù h hàng làng xóm có h t lòng khuyên can và bi n h cho nàng thì ấ ọ ế ệ ộ
Tr ng Sinh c ng không h m x a t i,mà ch m t m c nghi oan cho v . R i t ch “la um ươ ũ ề đế ỉ ớ ỉ ộ ự ợ ồ ừ ỗ
lên cho h gi n”, Tr ng Sinh ã m ng nhi c, u i v i. Ph i ch ng, xã h i phong ki n v i ả ậ ươ đ ắ ế đ ổ ợ đ ả ă ộ ế ớ
ch nam quy n c oán, v i thói “tr ng nam khinh n ” bám ch t vào huy t qu n ã ế độ ề độ đ ớ ọ ữ ặ ế ả đ
dung túng,cho phép ng i àn ông c quy n coi th ng, r rúng và i x thô b o v i ườ đ đượ ề ườ ẻ đố ử ạ ớ
ng i ph n ? Th ng nh ch ng là th , l i b ch ng ru ng r y, g t b . Gi gìn khuôn ườ ụ ữ ươ ớ ồ ế ạ ị ồ ồ ẫ ạ ỏ ữ
phép, r t m c th y chung l i b coi là th t ti t, ch u ti ng nhu c nh …Nàng không hi u vì ấ ự ủ ạ ị ấ ế ị ế ố ơ ể
sao b i x b t công, b m ng nhi c và u i i, không có quy n c t b o v ngay c ị đố ử ấ ị ắ ế đ ổ đ ề đượ ự ả ệ ả
khi có h hàng làng xóm bênh v c và bi n b ch cho.H nh phúc gia ình, thú vui nghi gia ọ ự ệ ạ ạ đ
nghi th t, ni m khao khát c a c i nàng ã tan v , tình yêu không còn “bình r i trâm gãy, ấ ề ủ ả đờ đ ỡ ơ
mây t nh m a tan, sen r trong ao, li u tàn tr c gió”, c n i au kh ch ch ng n hóa ạ ư ủ ễ ướ ả ỗ đ ổ ờ ồ đế

á tr c ây,c ng không còn có th có l i c n a. Th t v ng n t t cùng, cu c hôn đ ướ đ ũ ể ạ đượ ữ ấ ọ đế ộ ộ
nhân ã không có cách nào hàn g n n i, V N ng ành m n sông Hoàng Giang r a đ ắ ổ ũ ươ đ ượ ử
s ch n i oan nh c, giãi b t m lòng trong tr ng c a mình. L i than c a nàng nh l i nguy n ạ ỗ ụ ỏ ấ ắ ủ ờ ủ ư ờ ề
xin th n sông ch ng giám n i oan khu t và c h nh c a nàng: “K b c m nh này duyên ầ ứ ỗ ấ đứ ạ ủ ẻ ạ ệ
ph n h m hiu, ch ng con r y b , i u âu bay bu c, ti ng ch u nhu c nh , th n sông có ậ ẩ ồ ẫ ỏ đ ề đ ộ ế ị ố ơ ầ
linh, xin ngài ch ng giám. Thi p n u oan trang gi ti t, trinh b ch gìn lòng, vào n c xin ứ ế ế đ ữ ế ạ ướ
làm ng c M n ng, xu ng t xin làm c ngu m . Nh c b ng lòng chim d cá, l a ch ng ọ ỵ ươ ố đấ ỏ ĩ ượ ằ ạ ừ ồ
d i con, d i xin làm m i cho cá tôm, trên xin làm c m cho di u qu và xin ch u kh p m i ố ướ ồ ơ ề ạ ị ắ ọ
ng i ph nh ".ườ ỉ ổ
-> Qua tác ph m,ta th y V N ng ã nhi u l n g ng g ng v t lên s ph n nh ng ẩ ấ ũ ươ đ ề ầ ắ ượ để ượ ố ậ ư
cu c i nàng không thoát kh i là n n nhân c a ch nam quy n c oán, chà p và cộ đờ ỏ ạ ủ ế độ ề độ đ đạ ứ
hi p con ng i.ế ườ
-> Cái ch t c a V N ng th c ch t là do b ch ng b c t - m t cái ch t y oan c. V y ế ủ ũ ươ ự ấ ị ồ ứ ử ộ ế đầ ứ ậ
mà, Tr ng Sinh th y nàng t t n ch m t chút ng lòng mà không h ân h n, day d t. ươ ấ ự ậ ỉ ộ độ ề ậ ứ
Ngay c khi, a con tr tay vào bóng chàng trên vách nói là cha, chàng hi u rõ n i oan c aả đứ ỏ ể ỗ ủ
v thì c ng coi là vi c ã qua r i. Nh th , chuy n danh d , chuy n sinh m nh c a ng i ợ ũ ệ đ ồ ư ế ệ ự ệ ệ ủ ườ
ph n b tùy ti n nh o t b i ng i ch ng, ng i àn ông mà không có hành lang o lí, ụ ữ ị ệ đị đ ạ ở ườ ồ ườ đ đạ
không c d lu n xã h i b o v , ch che. N i oan c a V N ng ã v t ra ngoài ph m đượ ư ậ ộ ả ệ ở ỗ ủ ũ ươ đ ượ ạ
vi gia ình, là m t trong muôn vàn oan khu tđ ộ ấ c a cái xã h i vùi d p thân ph n con ng i, ủ ộ ậ ậ ườ
nh t là ng i ph n .S ng trong xã h i y r y nh ng oan trái, b t công, quy n s ng c a ấ ườ ụ ữ ố ộ đầ ẫ ữ ấ ề ố ủ
con ng i không c m b o, ng i ph n v i thân ph n “bèo d t mây trôi” có th g p ườ đượ đả ả ườ ụ ữ ớ ậ ạ ể ặ
bao nhiêu tai h a giáng xu ng b t kì lúc nào, vì nh ng nguyên c vu v không th t ng ọ ố ấ ữ ớ ơ ể ưở
t ng. Rõ ràng, xã h i phong ki n ã sinh ra bao Tr ng Sinh v i u óc gia tr ng, c ượ ộ ế đ ươ ớ đầ ưở độ
oán, là nguyên nhân sâu xa c a nh ng au kh mà ng i ph n ph i ch u.đ ủ ữ đ ổ ườ ụ ữ ả ị
b. Ng i ph n là n n nhân c a chi n tranh phi ngh a:ườ ụ ữ ạ ủ ế ĩ
- Không ch là n n nhân c a ch nam quy n c oán, ng i ph n còn là n n nhân ỉ ạ ủ ế độ ề độ đ ườ ụ ữ ạ
c a chi n tranh phong ki n. C cu c i V N ng, ch vui thú nghi gia nghi th t v y mà v ủ ế ế ả ộ đờ ũ ươ ỉ ấ ậ ề
làm v Tr ng Sinh, cu c s ng v ch ng “sum h p ch a th a tình ch n g i,chia phôi vì ợ ươ ộ ố ợ ồ ọ ư ỏ ă ố
ng vi c l a binh”. Bu i Tr ng Sinh ra i, m già b n r n, v tr ng b ng mang d độ ệ ử ổ ươ đ ẹ ị ị ợ ẻ đươ ụ ạ
ch a ch a khuy n luy n s th r i s ra sao ã khi n m i ng i có m t ó u ph i a ử ư ế ế ự ể ồ ẽ đ ế ọ ườ ặ ở đ đề ả ứ

hai hàm l : “Chàng i chuy n này, thi p ch ng dám mong c eo n h u, m c áo g m ệ đ ế ế ẳ đượ đ ấ ầ ặ ấ
tr v quê c ,ch xin ngày v mang theo c hai ch bình yên, th là r i. Ch e vi c ở ề ũ ỉ ề đượ ữ ế đủ ồ ỉ ệ
quân khó li u, th gi c khôn l ng. Gi c cu ng còn l n lút, quân tri u còn gian lao,r i th ệ ế ặ ườ ặ ồ ẩ ề ồ ế
ch tre ch a có, mà mùa d a chín quá kì, khi n thi p ôm n i quan hoài,m già tri n miên lo ẻ ư ư ế ế ỗ ẹ ề
l ng.”ắ
- Nh ng câu v n bi n ng u, sóng ôi nh trái tim ng i v tr ph p ph ng lo s cho ng i ữ ă ề ẫ đ ư ườ ợ ẻ ậ ồ ợ ườ
ch ng ph i i lính thú. Chi n tranh xa cách, m già c ng vì th ng nh con mà sinh b nh ồ ả đ ế ẹ ũ ươ ớ ệ
r i qua i. Con th c sinh ra không bi t m t cha, v tr nh ch ng ch còn bi t tr vào ồ đờ ơ đượ ế ặ ợ ẻ ớ ồ ỉ ế ỏ
bóng mình trên vách, b o là cha c a bé…Chính chi n tranh làm cho gia ình li tán, v ả ủ ế đ ợ
ch ng xa cách d n n hi u l m. C ng chính cái m i nghi ng không th g ra y c a ồ ẫ đế ể ầ ũ ố ờ ể ỡ ấ ủ
Tr ng Sinh ã tr thành nguyên nhân gây b t h nh cho cu c i V N ng. N u không ươ đ ở ấ ạ ộ đờ ũ ươ ế
có chi n tranh, Tr ng Sinh không b b t i lính,thì âu bé n không ch u nh n cha, thì âuế ươ ị ắ đ đ Đả ị ậ đ
V N ng ph i ch u n i oan tày tr i d n n cái ch t th ng tâm. Rõ ràng, chi n tranh ũ ươ ả ị ỗ ờ ẫ đế ế ươ ế
phong ki n ã gây ra c nh sinh li và c ng góp ph n d n n c nh t bi t, làm tan nát bao ế đ ả ũ ầ ẫ đế ả ừ ệ
nhiêu gia ình.đ
=> Có th nói,s ng trong xã h i phong ki n b t công, V N ng c ng nh bao ng i ph ể ố ộ ế ấ ũ ươ ũ ư ườ ụ
n khác – ng i con gái bình dân trong “Bánh trôi n c”, Thúy Ki u, m Tiên trong ữ ườ ướ ề Đạ
“Truy n Ki u” u ph i s ng long ong, trôi d t, ph i tìm n cái ch t gi i n i oan c, ph i ệ ề đề ả ố đ ạ ả đế ế ả ỗ ứ ả
thoát kh i cu c i y kh au ch n nhân gian. i thi hào Nguy n Du ã khái quát v ỏ ộ đờ đầ ổ đ ở ố Đạ ễ đ ề
cu c i, thân ph n ng i ph n b ng ti ng kêu y ai oán:ộ đờ ậ ườ ụ ữ ằ ế đầ
“ au n thay ph n àn bàĐ đớ ậ đ
L i r ng b c m nh c ng là l i chung”.ờ ằ ạ ệ ũ ờ
c. T m lòng nhân o c a Nguy n D :ấ đạ ủ ễ ữ
- Vi t v cu c i và s ph n bi th m c a V N ng, c a ng i ph n trong xã h i phong ế ề ộ đờ ố ậ ả ủ ũ ươ ủ ườ ụ ữ ộ
ki n, tác gi Nguy n D ã t cáo, lên án xã h i b t công, vô nhân o,chà p lên quy n ế ả ễ ữ đ ố ộ ấ đạ đạ ề
s ng c a con ng i. ây c ng là ti ng kêu th ng y n c m t, là s xót xa th ng c m ố ủ ườ Đ ũ ế ươ đầ ướ ắ ự ươ ả
c a tác gi tr c n i oan khiên mà ng i ph n ph i gánh ch u.ủ ả ướ ỗ ườ ụ ữ ả ị
III. K t bài:ế
Qua “Chuy n ng i con gái Nam X ng”, ta xót xa th ng c m cho ng i ph n b t h nhệ ườ ươ ươ ả ườ ụ ữ ấ ạ
trong xã h i x a bao nhiêu, ta càng c m gi n cái xã h i th i nát, b t công ã y ng i ph ộ ư ă ậ ộ ố ấ đ đẩ ườ ụ

n vào vòng oan trái b y nhiêu. c tácữ ấ Đọ
ph m, ta l i càng thêm nâng niu, trân tr ng cái tài, cái tâm c a ng i con huy n Thanh ẩ ạ ọ ủ ườ ệ
Mi n, H i D ng dành cho nh ng thân ph n b t bèo trong xã h i phong ki n ng th i.ệ ả ươ ữ ậ ọ ộ ế đươ ờ
* Gi i thi u bài h c:ớ ệ ọ Mùa thu luôn là tài, là c m h ng quen thu c lâu i c a th đề ả ứ ộ đờ ủ ơ
ca.Trong kho tàng dân t c ta ã t ng bi t n m t mùa thu trong veo trong th Nguy n ộ đ ừ ế đế ộ ơ ễ
Khuy n, thu ng ngác trong th L u Tr ng L , dào d t và m bu n trong th Xuân ế ơ ơ ư ọ ư ạ đượ ồ ơ
Di u.Và th t b t ng khi ta g p m t H u Th nh tinh t , sâu s c n vô cùng qua m t thoáng ệ ậ ấ ờ ặ ộ ữ ỉ ế ắ đế ộ
“Sang thu”.
I. Tìm hi u chung:ể
1. Tác gi :ả
- H u Th nh là nhà th tr ng thành t trong quân i.ữ ỉ ơ ưở ừ độ
- Là nhà th vi t nhi u, vi t hay v nh ng con ng i nôngơ ế ề ế ề ữ ườ ở thôn, v mùa thu. Nhi u v n ề ề ầ
th thu c a ông mang c m xúc bâng khuâng, v n v ng tr c t tr i trong tr o, ang bi nơ ủ ả ấ ươ ướ đấ ờ ẻ đ ế
chuy n nh nhàng.ể ẹ
- Th H u Th nh mang m h n quê Vi t Nam dân dã, m c m c tinh t và giàu rung c m.ơ ữ ỉ đậ ồ ệ ộ ạ ế ả
2. Tác ph m:ẩ
a. Hoàn c nh sáng tác:ả
- Bài th sáng tác n m 1977.ơ ă
- In trong t pậ “ T chi n hào n thành ph .ừ ế đế ố
b. B c c:ố ụ 3 ph n t ng ng v i ba kh th .ầ ươ ứ ớ ổ ơ
- Kh 1: Nh ng tín hi u giao mùaổ ữ ệ
- Kh 2: B c tranh thiên nhiên lúc giao mùaổ ứ
- Kh 3: Nh ng suy t và chiêm nghi m c a nhà th .ổ ữ ư ệ ủ ơ
II. c – hi u v n b n:Đọ ể ă ả
1. Nh ng tín hi u giao mùa:ữ ệ
- “Sang thu” ây là ch m thu, là lúc thiên nhiên giao mùa.Mùa hè v n ch a h t mà mùa ở đ ớ ẫ ư ế
thu t i có nh ng tín hi u u tiên. Tr c nh ng s thay i tinh vi y, ph i nh y c m l m ớ ữ ệ đầ ướ ữ ự đổ ấ ả ạ ả ắ
m i c m nh n c.ớ ả ậ đượ
- V i H u Th nh mùa thu b t u th t gi n d :ớ ữ ỉ ắ đầ ậ ả ị
B ng nh n ra h ng iỗ ậ ươ ổ

Ph vào trong gió seả
+ N u trong “ ây mùa thu t i” c m nh n thu sang c a XuânDi u là r ng li u thu bu n ven ế Đ ớ ả ậ ủ ệ ặ ễ ồ
h “R ng li u ìu hiu ng ch u tang – Tóc bu nbuông xu ng l ngàn hàng” thì H u Th nh ồ ặ ễ đ đứ ị ồ ố ệ ữ ỉ
l i c m nh n v m t mùi h ng quenthu c ph ng ph t trong “gió se” – th gió khô và se se ạ ả ậ ề ộ ươ ộ ả ấ ứ
l nh, c tr ng c a mùa thuv mi n B c. ó là “h ng i” – mùi h ng c s n c a dân ạ đặ ư ủ ề ở ề ắ Đ ươ ổ ươ đặ ả ủ
t c, mùi h ngriêng c a mùa thu làng quê vùng ng b ng B c B Vi t Nam.ộ ươ ủ ở đồ ằ ắ ộ ệ
+ Mùi h ng y không hòa vào quy n vào mà “ph ” vào tronggió.hocvanlop9 “Ph ” ngh a là ươ ấ ệ ả ả ĩ
b c m nh và t a ra t ng lu ng. H u Th nh ã không t mà ch g i, em n cho ng i c ố ạ ỏ ừ ồ ữ ỉ đ ả ỉ ợ đ đế ườ đọ
m t s liên t ng thú v : t i v n t c quê nhà,nh ng qu i chín vàng trên các cành cây ộ ự ưở ị ạ ườ ượ ữ ả ổ
k lá t a ra h ng th m n c, thoangtho ng trong gió. Ch m t ch “ph ” thôi c ng g i ẽ ỏ ươ ơ ứ ả ỉ ộ ữ ả ũ đủ ợ
h ng th m nh sánh l i.Sánh l i b i h ng m m t ph n, sánh b i t i gió se.ươ ơ ư ạ ạ ở ươ đậ ộ ầ ở ạ
-> Nh n ra trong gió có h ng i là c m nh n tinh t c am t ng i s ng gi a ng quê và ậ ươ ổ ả ậ ế ủ ộ ườ ố ữ đồ
nhà th ã em n cho ta m t tín hi u mùa thudân dã mà thi v . Ông ã phát hi n m t nét ơ đ đ đế ộ ệ ị đ ệ ộ
p áng yêu c a mùa thu vàng nôngthôn vùng ng b ng B c B .đẹ đ ủ đồ ằ ắ ộ
+ N u nh trong th ca c i n mùa thu th ng hi n ra quacác hình nh c l nh “ngô ế ư ơ ổ đ ể ườ ệ ả ướ ệ ư
ng”, “r ng li u”, “lá vàng m phai”, “hoa cúc”…thì v i H u Th nh ông l i b t u b ng đồ ặ ễ ơ ớ ữ ỉ ạ ắ đầ ằ
“h ng i”. ó là m t h nh nh, m t t th khá m i m v i th ca vi t v mùa thu nh ng l i ươ ổ Đ ộ ỉ ả ộ ứ ơ ớ ẻ ớ ơ ế ề ư ạ
vô cùng quen thu c và g ng i i v i m i ng i dân Vi t Nam, c bi t là ng i dân mi n ộ ầ ũ đố ớ ỗ ườ ệ đặ ệ ườ ề
B c m i thu v .ắ ỗ độ ề
+ “H ng i” g n li n v i bao k ni m c a th i th u, làmùi v c a quê h ng ã th m m ươ ổ ắ ề ớ ỉ ệ ủ ờ ơ ấ ị ủ ươ đ ấ đẫ
trong tâm t ng nhà th và c m i thu v thì nó l i tr thành tác nhân g i nh . Chính ưở ơ ứ ỗ độ ề ạ ở ợ ớ
H u Th nh ã tâm s r ng: “Gi atr i t mênh mang, gi a cái kho nh kh c giao mùa kì l ữ ỉ đ ự ằ ữ ở đấ ữ ả ắ ạ
thì i u khi n cho tâmh n tôi ph i lay ng, ph i gi t mình nh n ra ó chính là h ng i. đ ề ế ồ ả độ ả ậ để ậ đ ươ ổ
V i tôi,th m chí là v i nhi u ng i khác không làm th thì mùi h ng ó g i nh ntu i uớ ậ ớ ề ườ ơ ươ đ ợ ớ đế ổ ấ
th , g i nh n bu i chi u vàng v i m t dòng sông thanh bình, m t con ò l ng l trôi, ơ ợ ớ đế ổ ề ớ ộ ộ đ ữ ờ
nh ng àn trâu bò no c gi n ùa nhau và nh ng a tr n hi ntrong tri n i chín ven ữ đ ỏ ỡ đ ữ đứ ẻ ẩ ệ ề ổ
sông…hocvanlop9Nó gi ng nh mùi b bãi, mùa con tr …H ng i t nó x c th ng vào ố ư ờ ẻ ươ ổ ự ố ẳ
nh ng mi n th u thân thi t trong tâm h n chúng ta. Mùi h ng n s y l i tr thành quýữ ề ơ ấ ế ồ ươ đơ ơ ấ ạ ở
giá vì nó ã tr thành chi c chìa khóa vàng m th ng vào tâm h n m i ng i, có khi là c đ ở ế ở ẳ ồ ỗ ườ ả
m t th h …”.ộ ế ệ

-> H ng i y, c n gió u mùa se l nh y là s gi c amùa thu ( c ng nh chim én là s ươ ổ ấ ơ đầ ạ ấ ứ ả ủ ũ ư ứ
gi c a mùa xuân). Nó n r t kh khàng, “kh ” n m c ch m t chút vô tình thôi là không ả ủ đế ấ ẽ ẽ đế ứ ỉ ộ
m t ai hay bi t.ộ ế
-> Có th nói tr c H u Th nh có r t nhi u nhà th vi tv mùa thu nh ng ây là m t phát ể ướ ữ ỉ ấ ề ơ ế ề ư đ ộ
hi n tinh t c a m t h n th x s .ệ ế ủ ộ ồ ơ ứ ở
- N u hai câu u di n t cái c m giác ch a h n tin thì n hình nh “S ng chùng chìnhế đầ ễ ả ả ư ẳ đủ đế ả ươ
qua ngõ” l i càng lung linh huy n o.ạ ề ả
+ Không ph i là màn s ng dày c, m t mù nh trong câu cadao quen thu c miêu t c nh ả ươ đặ ị ư ộ ả ả
H Tây lúc ban mai “M t mù khói t a ngàn s ng”,hay nh nhà th Quang D ng ã vi t ồ ị ỏ ươ ư ơ ũ đ ế
trong bài th “Tây Ti n”: “Sài Khao s ngl p oàn quân m i” mà là “S ng chùng chình ơ ế ươ ấ đ ỏ ươ
qua ngõ” g i ra nh ng làn s ng m ng,m m m i, gi ngợ ữ ươ ỏ ề ạ ă màn kh p ng thôn ngõxóm ắ đườ
làng quê. Nó làm cho khí thu mát m và c nh thu th m ng, huy n o, thongth , bình yên.ẻ ả ơ ộ ề ả ả
+ Nhà th ã nhân hóa màn s ng qua t “chùng chình” khi ncho s ng thu ch a y tâmơ đ ươ ừ ế ươ ứ đầ
tr ng. Nó nh ang ch i ai hay l u luy n i u gì?Câu th l ng ng t o c m giác m hạ ư đ ờ đợ ư ế đ ề ơ ắ đọ ạ ả ơ ồ
an xen nhi u c m xúc.đ ề ả
=> B ng t t c các giác quan: kh u giác, xúc giác và th giác, nhà th c m nh n nh ng nét ằ ấ ả ứ ị ơ ả ậ ữ
c tr ng c a mùa thu u hi n di n. Có “h ng i”, “gió se” và “s ng”. Mùa thu ã v trênđặ ư ủ đề ệ ệ ươ ổ ươ đ ề
quê h ng. V y mà nhà th v n còndè d t: “Hình nh thu ã v ”.hocvanlop9 Sao l i là ươ ậ ơ ẫ ặ ư đ ề ạ
“Hình nh ” ch không ph i là “ch cch n”? M t chút nghi ho c, m t chút bâng khuâng khôngư ứ ả ắ ắ ộ ặ ộ
th t rõ ràng. úng là m ttr ng thái c m xúc c a th i i m chuy n giao. Thu n nh nhàng ậ Đ ộ ạ ả ủ ờ đ ể ể đế ẹ
quá, m h quá.ơ ồ
=> ng sau không gian làng quê sang thu y ta c m nh n c tâm h n nh y c m c a m tĐằ ấ ả ậ đượ ồ ạ ả ủ ộ
tình yêu thiên nhiên, yêu cu c s ng.ộ ố
2. B c tranh thiênnhiên lúc giao mùaứ
- Sau giây phút ng ngàng và khe kh vui m ng, c m xúc c athi s ti p t c lan t a, m ra ỡ ẽ ừ ả ủ ĩ ế ụ ỏ ở
trong cái nhìn xa h n, r ng h n:ơ ộ ơ
Sông c lúc d nhdàngđượ ề
Chim b t u v i vãắ đầ ộ
Có ám mây mùa hđ ạ
V t n a mình sang thuắ ử

- B c tranh mùa thu c c m nh n b i s thay i c a ttr i theo t c di chuy n t h ứ đượ ả ậ ở ự đổ ủ đấ ờ ố độ ể ừ ạ
sang thu, nh nhàng mà rõ r t. Thiên nhiênsanh thu ã c c th b ng nh ng hình ẹ ệ đ đượ ụ ể ằ ữ
nh:ả “sông d nh dàng”, “chim v i vã”, “ ám mây v t n a mình”.ề ộ đ ắ ử Nh th ,thiên nhiên ã c quan sát ư ế đ đượ
m t không gian r ng h n, nhi u t ng b c h n. Vàb c tranh sang thu t nh ng gì vô hình ở ộ ộ ơ ề ầ ậ ơ ứ ừ ữ
như “h ng i” ,”gió se”,ươ ổ t nh h p nh con ngõ chuy n sang nh ng nét h u hình, c th v i ừ ỏ ẹ ư ể ữ ữ ụ ể ớ
m t không gian v a dài r ng, v a xa v i.ộ ừ ộ ừ ờ
- Tác gi c m nh n thu sang b ng c tâm h n:ả ả ậ ằ ả ồ
Sông c lúc d nhdàngđượ ề
Chim b t u v i vãắ đầ ộ
+ B ng phép nhân hóa c s c, nhà th ã r t tài hoa ghi l ilinh h n c a c nh v t, c a dòngằ đặ ắ ơ đ ấ ạ ồ ủ ả ậ ủ
sông quê h ng n i vùng ng b ng B c B m pn c phù sa, v n mình gi a ru ng ươ ơ đồ ằ ắ ộ ă ắ ướ ươ ữ ộ
ng vào nh ng ngày giao mùa. Vào mùa thu,n c sông êm m, nh nhàng, trôi l ng l đồ ữ ướ đề ẹ ữ ờ
mà không ch y xi t nh sau nh ng c nm a mùa h .hocvanlop9 Cái “d nh dàng” c a dòng ả ế ư ữ ơ ư ạ ề ủ
sông không ch g i ra v êm d u c a b ctranh thiên nhiên mùa thu mà còn mang y tâm ỉ ợ ẻ ị ủ ứ đầ
tr ng c a con ng i nh ch m l i,nh tr n i, nh ng m ng i ngh suy v nh ng tr i ạ ủ ườ ư ậ ạ ư ễ ả ư ẫ ợ ĩ ề ữ ả
nghi m trong cu c i.ệ ộ đờ
+ Trái ng c v i v khoan thai c a dòng sông là s v i vàngc a nh ng cánh chim tr i b t ượ ớ ẻ ủ ự ộ ủ ữ ờ ắ
u di trú v ph ng Nam. Không gian tr nên xôn xao,không có âm thanh nh ng câu th đầ ề ươ ở ư ơ
l i g i c cái ng.ạ ợ đượ độ
-> Hai câu th i nhau r t nh p nhàng, d ng lên hai hình nh i l p, ng c chi u nhau: ơ đố ấ ị ự ả đố ậ ượ ề
sông d i m t t, chim trên b u tr i, sông“d nh dàng” ch m rãi, chim “v i vã” lo l ng. ó làướ ặ đấ ầ ờ ề ậ ộ ắ Đ
s khác bi t c a v n v ttrên cao và d i th p trong kho nh kh c giao mùa.ự ệ ủ ạ ậ ướ ấ ả ắ
-> Nhà th ã g i ra t c trái chi u c a thiên nhiên,c a s v t t o ra m t b c tranh ơ đ ợ ố độ ề ủ ủ ự ậ để ạ ộ ứ
mùa thu ang v - có nh ng nét d u êm, nh nhàng, l i có nh ng nét h i h , v i vã.đ ề ữ ị ẹ ạ ữ ố ả ộ
( Ý th ng th i còn g i cho ng i c m t liên t ng khác:S chuy n ng c a dòng ơ đồ ờ ợ ườ đọ ộ ưở ự ể độ ủ
sông, c a cánh chim ph i ch ng còn là s chuy n mìnhc a t n c. C t n c ta v a ủ ả ă ự ể ủ đấ ướ ả đấ ướ ừ
tr i qua chi n tranh tàn kh c m i có c hòabình, và gi ây m i c s ng m t cu c ả ế ố ớ đượ ờ đ ớ đượ ố ộ ộ
s ng yên bình, êm . Nh ng r i m ing i dân Vi t Nam c ng l i b t u h i h nh p s ng ố ả ư ồ ỗ ườ ệ ũ ạ ắ đầ ố ả ị ố
m i xây d ng t n ctrong ni m vui r n ràng)ớ để ự đấ ướ ề ộ
- t tr i mùa thu nh ang rùng mình thay áo m i. C b utr i mùa thu c ng có s thay Đấ ờ ư đ để ớ ả ầ ờ ũ ự

i:đổ
Có ám mây mùa hđ ạ
V t n a mình sang thuắ ử .
+ Trong th ca Vi t Nam, không ít nh ng v n th nói v ám mây trên b u tr i thu:ơ ệ ữ ầ ơ ềđ ầ ờ
_ “T ng mây l l ng tr i xanh ng t” (Nguy n Khuy n – “Thu i u”)ầ ơ ử ờ ắ ễ ế đ ế
_ “L p l p mây cao ùn núi b c” (Huy C n – “Tràng giang”)ớ ớ đ ạ ậ
+ H u Th nh dùng ng t “v t” g i ra trong th i i mgiao mùa, ám mây nh kéo dài ữ ỉ độ ừ ắ để ợ ờ đ ể đ ư
ra, nh trôi nh t m l a m m treo l l ng gi ab u tr i trong xanh, cao r ng.ẹ ư ấ ụ ề ơ ử ữ ầ ờ ộ
+ Hình nh ám mây ó v n còn l i m t vài tia n ng m c amùa h nên m i “V t n a mình ư đ đ ẫ ạ ộ ắ ấ ủ ạ ớ ắ ử
sang thu”. ám mây v t lên cái ranh gi i m ng manhvà ngày càng bé d n, bé d n i r i n Đ ắ ớ ỏ ầ ầ đ ồ đế
m t lúc nào ó không còn n a toàn b s s ng, c ám mây mùa h hoàn toàn ộ đ ữ để ộ ự ố để ả đ ạ
nhu m màu s c thu.ố ắ
+ Nh ng trong th c t không h có ám mây nào nh th vì m tth ng âu d nhìn th y ư ự ế ề đ ư ế ắ ườ đ ễ ấ
c s phân chia r ch ròi c a ám mây mùa h và thu. ó ch là m t s liên t ng thú v - đượ ự ạ ủ đ ạ Đ ỉ ộ ự ưở ị
m t hình nh y ch t th . Th i kh c giaomùa c sáng t o t m t h n th tinh t , nh y ộ ả đầ ấ ơ ờ ắ đượ ạ ừ ộ ồ ơ ế ạ
c m, c áo không nh ng mang n cho ng i c…mà còn ng l i nh ng n i bâng ả độ đ ữ đế ườ đọ đọ ạ ữ ỗ
khuâng tr c v d u dàng êmmát c a mùa thu.ướ ẻ ị ủ
-> Có l ây là hai câu th hay nh t trong s tìm tòikhám phá c a H u Th nh trong kho nh ẽ đ ơ ấ ự ủ ữ ỉ ả
kh c giao mùa. Nó gi ng nh m t b c tranhthu v nh h ng t c b ng ngôn ng .ắ ố ư ộ ứ ĩ ằ ạ ằ ữ
=> Dòng sông, cánh chim, ám mây u c nhân hóa khi ncho b c tranh thu tr nên đ đề đượ ế ứ ở
h u tình, ch a chan thi v .ữ ứ ị
=> C ba hình nh trên là tín hi u c a mùa thu sang cònv ng l i m t chút gì c a cu i h . ả ả ệ ủ ươ ạ ộ ủ ố ạ
Nhà th ã m r ng t m quan sát lên chi ucao (chim), chi u r ng (mây) và chi u dài(dòng ơ đ ở ộ ầ ề ề ộ ề
sông). Ph i ch ng có s i t duyên ng c m gi a con ng i v i thiên nhiên ang vào thu.ả ă ợ ơ đồ ả ữ ườ ớ đ
=> Qua cách c m nh n y, ta th y H u Th nh có m t h n th nh y c m, yêu thiên nhiên tha ả ậ ấ ấ ữ ỉ ộ ồ ơ ạ ả
thi t, m t trí t ng t ng bay b ng.ế ộ ưở ượ ổ
3. Nh ng suy t ,chiêm nghi m c a nhà th :ữ ư ệ ủ ơ
- N u hai kh th u c a bài th , d u hi u mùa thu ã khárõ ràng trong không gianế ở ổ ơ đầ ủ ơ ấ ệ đ và
th i gian,sang kh cu i v n theo dòng c m xúc y, tác gi b c l suy ng m c a mình v ờ ổ ố ẫ ả ấ ả ộ ộ ẫ ủ ề
conng i, v cu c i:ườ ề ộ đờ

V n còn bao nhiêu n ngẫ ắ
v i d n c n m aĐẵ ơ ầ ơ ư
S m c ng b t b t ngấ ũ ớ ấ ờ
Trên hàng cây ngtu i”.đứ ổ
- Hình nh “N ng và m a”:ả ắ ư
+ N ng, m a v n là hi n t ng c a thiên nhiên v n hành theoquy lu t riêng c a nó. H u ắ ư ố ệ ượ ủ ậ ậ ủ ữ
Th nh ã nhìn ra t cái m a n ng hàng ngày m t s h t v i – d u hi u c a s chuy n mùa ỉ đ ừ ư ắ ộ ự ụ ơ ấ ệ ủ ự ể
t h sang thu.ừ ạ
+ N ng v n còn vàng t i nh ng n ng thu trong và d u h n cáin ng chói chang, gay g t c aắ ẫ ươ ư ắ ị ơ ắ ắ ủ
mùa h .ạ
+ M a c ng v n còn nh ng ã v i nhi u so v i nh ng c n m abong bóng kéo dài c a mùaư ũ ẫ ư đ ơ ề ớ ữ ơ ư ủ
h . “V i d n” không ch là ít m a i mà còn là m a ítn c i. ây c ng là d u hi u c a s ạ ơ ầ ỉ ư đ ư ướ đ Đ ũ ấ ệ ủ ự
chuy n mùa.ể
-> Hai ch “bao nhiêu” th ng h ng v m t cái gì ong m c nh ng s c n ng làm ữ ườ ướ ề ộ đ đế đượ ư ắ ắ
sao có th cân o? C ng nh “v i”, dù bi t v i b tnh ng v i b t n m c nào thì ai có kh ể đ ũ ư ơ ế ơ ớ ư ơ ớ đế ứ ả
n ng xác nh? T t c ch là c l ngmà thôi, không có gì là ch ng m c c nh ă đị ấ ả ỉ ướ ượ ừ ự ố đị
c .hocvanlop9 Cách nói m h c a ngh thu tkh c h n v i khoa h c ch này.ả ơ ồ ủ ệ ậ ắ ẳ ớ ọ ở ỗ
-> Ph i chú ý, ph i lòng mình b t nh p v i thiên nhiênm i c m nh n th y i u ó.ả ả để ắ ị ớ ớ ả ậ ấ đ ề đ
- Ý ngh a t ng tr ng c a hình nh “S m” và “hàng cây”:ĩ ượ ư ủ ả ấ
+ Cu i h - u thu, khi ã v i i nh ng c n m a x i x thìs m c ng b t b t ng và d d i. ố ạ đầ đ ơ đ ữ ơ ư ố ả ấ ũ ớ ấ ờ ữ ộ
Nó không còn t ng t, ùng oàng r n vang cùngv i nh ng tia sáng ch p lòe nh xé rách độ ộ đ đ ề ớ ữ ớ ư
b u tr i trong nh ng tr n m a báo tháng6 tháng 7 n a.ầ ờ ữ ậ ư ữ
+ “Hàng cây ng tu i” ph i ch ng là hàng cây ã i qua baocu c chuy n mùa nên không đứ ổ ả ẳ đ đ ộ ể
bi t chính xác là bao nhiêu nh ng ch c c ng tr inghi m có th i m nhiên ng tr cế ư ắ ũ đủ ả ệ để ể đ ề đứ ướ
nh ng bi n ng.ữ ế độ
=> C nh v t, th i ti t thay i. T t c v n còn nhi u d uhi u c a mùa hè nh ng gi m d n ả ậ ờ ế đổ ấ ả ẫ ề ấ ệ ủ ư ả ầ
m c , c ng , r i l ng l vào thu qua conm t quan sát và c m nh n tinh t c a tác ứ độ ườ độ để ồ ặ ẽ ắ ả ậ ế ủ
gi .ả
- Hai câu k t c a bài th không ch mang ngh a t th c, màcòn mang ý ngh a n d , g i ế ủ ơ ỉ ĩ ả ự ĩ ẩ ụ ợ
nh ng suy ngh cho ng i c ng i nghe:ữ ĩ ườ đọ ườ

S m c ng b t b t ngấ ũ ớ ấ ờ
Trên hàng cây ngtu iđứ ổ
+ “S m” là nh ng vang ng b t th ng c a ngo i c nh, cu c i.ấ ữ độ ấ ườ ủ ạ ả ộ đờ
+ “Hàng cây ng tu i” ch nh ng con ng i ng tu i t ngtr i.đứ ổ ỉ ữ ườ đứ ổ ừ ả
=> Gi ng th tr m h n xu ng, câu th không n thu n ch là gi ng k , là s c m nh n mà ọ ơ ầ ẳ ố ơ đơ ầ ỉ ọ ể ự ả ậ
còn là s suy ngh , chiêm nghi m v i ng i.hocvanlop9Nhìn c nh v t bi n chuy n khi ự ĩ ệ ề đờ ườ ả ậ ế ể
thu m i b t u, H u Th nh ngh n cu c i khi ã “ ng tu i”. Ph i ch ng, mùa thu i ớ ắ đầ ữ ỉ ĩ đế ộ đờ đ đứ ổ ả ă đờ
ng i là s khép l i c a nh ng thángngày sôi n i v i nh ng b t th ng c a tu i tr và m ườ ự ạ ủ ữ ổ ớ ữ ấ ườ ủ ổ ẻ ở
ra m t mùa thu m i, m tkhông gian m i, yên t nh, tr m l ng, bình tâm, chín ch n…tr c ộ ớ ộ ớ ĩ ầ ắ ắ ướ
nh ng ch n ngc a cu c i.ữ ấ độ ủ ộ đờ
=> V y là “Sang thu” âu ch là s chuy n giao c a ttr i mà còn là s chuy n giao cu c ậ đ ỉ ự ể ủ đấ ờ ự ể ộ
i m i con ng i. H u Th nh r t i tinht , nh y bén trong c m nh n và liên t ng. Chính đờ ỗ ườ ữ ỉ ấ đỗ ế ạ ả ậ ưở
vì v y nh ng v n th c a ôngcó s c lay ng lòng ng i mãnh li t h n.ậ ữ ầ ơ ủ ứ độ ườ ệ ơ
III. T ng k t:ổ ế
- B ng hình nh th t nhiên, không trau chu t mà giàu s cg i c m.ằ ả ơ ự ố ứ ợ ả
- Th th n m ch .ể ơ ă ữ
- H u Th nh ã th hi n m t cách c s c nh ng c m nh n tinht t o ra m t b c tranh ữ ỉ đ ể ệ ộ đặ ắ ữ ả ậ ế để ạ ộ ứ
chuy n giao t cu i h sang thu nh nhàng, êm d u,trong sáng nên th … vùng ông b ng ể ừ ố ạ ẹ ị ơ ở đ ằ
B c B c a t n c.ắ ộ ủ đấ ướ
- Bài th c a H u Th nh ánh th c tình c m c a m i ng i v tình yêu quê h ng t n c ơ ủ ữ ỉ đ ứ ả ủ ỗ ườ ề ươ đấ ướ
và suy ng m v cu c i.ẫ ề ộ đờ
Đề bài: Cảm nhận khổ 1 và 2 bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" (Thanh Hải).
Theo cô Hoàng Thị Vĩnh - GV trường THCS Đằng Hải - Hải Phòng.
I.Mở bài:
- Mùa xuân là mùa của thiên nhiên thắm tươi, của vạn vật sinh sôi nảy nở. Văn học
Việt Nam đã từng không có ít những vần thơ thể hiện cảm xúc rạo rực, trẻ trung
trước mùa xuân. Đó là “Mùa xuân chín” của Hàn Mặc Tử, “Mùa xuân xanh” của
Nguyễn Bính, “Chiều xuân” của Anh Thơ,… và Thanh Hải – nhà thơ xứ Huế
cũng góp vào đó một "Mùa xuân nho nhỏ”. Ra đời vào tháng 11 năm 1980,
không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời, bài thơ thể hiện niềm yêu mến thiết

tha cuộc sống, đất nước và ước nguyện dâng hiến của tác giả.Để lại nhiều ấn
tượng nhất trong lòng người đọc là cảm xúc của thi nhân về mùa xuân thiên
nhiên, mùa xuân đất nước.
II.Thân bài:
1. Khái quát (Dẫn dắt vào bài):
- Ở vị trí phần đầu của thi phẩm, đoạn thơ là những dòng cảm xúc hồn nhiên,
trong trẻo, đắm say của tác giả trước vẻ đẹp mùa xuân –mùa xuân thiên nhiên
xứ Huế và mùa xuân đất nước, mùa xuân Cách mạng. Nếu mùa xuân của đất
trời mang vẻ đẹp tươi trẻ, tràn trề sức sống thì mùa xuân đất nước lại đẹp một
cách sôi nổi, hào hùng.
2. Mùa xuân thiên nhiên xứ Huế:
- Với nét bút khoáng đạt, bức tranh mùa xuân thiên nhiên được nhà thơ phác
họa bằng hình ảnh tự nhiên, bình dị và gợi cảm:
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc”.
Xứ Huế vào xuân với “dòng sông xanh”, với “bông hoa tím”. Sắc xanh hiền
hòa của sông điểm xuyết nét chấm phá của bông hoa tím biếc gợi một sắc xuân
tươi tắn, rực rỡ mà vẫn rất mực bình dị, dân dã mang đậm chất Huế mộng
mơ. Động từ “mọc” được đảo lên đầu câu thơ gợi ấn tượng đậm nét về vẻ đẹp
duyên dáng, và sức sống mạnh mẽ của bông hoa mùa xuân. Đó có thể là bông
hoa lục bình, cũng có thể là bông trang, bông súng, với sắc tím biếc như đang
vươn lên, đang trỗi dậy. Hoa tím biếc mọc nở trên dòng sông xanh – cái hài
hòa của tự nhiên của màu sắc đem đến vẻ đẹp dịu nhẹ, thanh mát làm say đắm
lòng người.
- Bức tranh mùa xuân xứ Huế không chỉ tươi tắn,sống động sắc màu mà còn
rực rỡ âm thanh:
Ơi con chim chiền chiện,
Hót chi mà vang trời”.
Tiếng hót của chim chiền chiện mở ra một không gian cao vời, trong trẻo. Và
cũng bởi tiếng chim lảnh lót đó vang lên làm xao động cả đất trời, làm xao

xuyến cả tâm hồn thi sĩ nhạy cảm của nhà thơ. Với cảm thán từ“Ơi” và lời hỏi
“hót chi?”, Thanh Hải đã đưa vào lời thơ giọng điệu ngọt ngào, dịu nhẹ, thân
thương của người dân xứ Huế, diễn tả cảm xúc vui say đến ngỡ ngàng trước
một mùa xuân tươi đẹp – một mùa xuân đậm chất quê hương và giàu chất thơ.
- Say sưa, ngây ngất trước vẻ đẹp giản dị mà nên thơ của mùa xuân, nhà thơ
bỗng bồi hồi, xúc động:
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”
“Giọt long lanh” là giọt mùa xuân, giọt nắng vàng hay giọt sương sớm?Theo
mạch cảm xúc của nhà thơ thì có lẽ đây là giọt âm thanh của tiếng chim ngân
vang, đọng lại thành từng giọt niềm vui, rơi xuống cõi lòng rộng mở của thi sĩ,
thấm vào tâm hồn đang rạo rực tình xuân. Phép ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
được sử dụng một cách tự nhiên, hợp lí. Thanh Hải cảm nhận vẻ đẹp của mùa
xuân bằng nhiều giác quan: thị giác, thính giác và cả xúc giác. Cử chỉ“Tôi đưa
tay tôi hứng” thể hiện sự nâng niu, trân trọng của nhà thơ trước vẻ đẹp của
mùa xuân với cảm xúc say sưa, lặng ngắm. Hình ảnh thơ lung linh, đa nghĩa,
vừa là thơ, vừa là nhạc, là hoạ. Bức tranh mùa xuân được phác hoạ khi nhà
thơ đang nằm trên giường bệnh khiến người đọc trân trọng hơn, yêu hơn một
tâm hồn nghệ sĩ, một tình yêu quê hương, đất nước.
3. Mùa xuân đất nước, mùa xuân Cách mạng:
- Từ mùa xuân thiên nhiên đất trời, nhà thơ cảm nhận về mùa xuân đất nước,
mùa xuân Cách mạng. Tác giả hướng tình cảm tới những con người cụ thể -
những con người làm nên lịch sử:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ”.
Các điệp ngữ “mùa xuân”,”lộc”,”người” như trải rộng khung cảnh hiện thực
khi gắn với cuộc sống lao động, chiến đấu của nhân dân.Nhà thơ đã sáng tạo
cặp hình ảnh sóng đôi đẹp như hai vế của câu đối mừng xuân để nói về hai lực

lượng chủ yếu của cách mạng, hai nhiệm vụ chiến lược của đất nước. Đó là
người chiến sĩ và người lao động – bảo vệ và xây dựng Tổ quốc, quê hương. Từ
“lộc” được dùng với hai lớp nghĩa : tả thực chồi non, nhành biếc và ẩn dụ cho
sức sống, thế vươn lên, sức phát triển mới, thành quả tốt đẹp là mùa xuân.
“Lộc” trên cành lá ngụy trang theo bước chân người cầm súng ra trận,“lộc”
trải dài trên những nương mạ theo bàn tay người ra đồng. Như thế, người
chiến sĩ, người lao động đã đem mùa xuân, gieo mùa xuân đến mọi miền đất
nước.Họ trở thành những con người làm ra mùa xuân, bảo vệ mùa xuân. Và
họ đã làm nên cái giai điệu chính của bản hợp xướng mùa xuân, tạo nhịp điệu
hối hả, hào hùng:
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao”
Nghệ thuật điệp ngữ “tất cả” cùng các từ láy “hối hả”, “xôn xao” làm nổi bật
không khí khẩn trương, náo nức của đất nước trong những năm tháng gian
lao, hào hùng. Cách ngắt nhịp 2/1/2 làm cho câu thơ vang lên một nhịp điệu
tươi vui, mạnh mẽ. Đó là hành khúc mùa xuân của thời đại Hồ Chí Minh.
4. Ý kiến đánh giá, bình luận:
- Mùa xuân là đề tài truyền thống trong thơ ca dân tộc. Thanh Hải đã góp vào
đó một bài thơ xuân đẹp, đậm đà tình nghĩa. Thể thơ năm chữ, giọng thơ lúc
mạnh mẽ, lúc thiết tha ngân vang, ngôn ngữ thơ trong sáng và biểu cảm, hàm
súc và hình tượng, các phép tu từ được vận dụng sắc sảo và tài hoa. Tình yêu
mùa xuân gắn liền với tình yêu quê hương, đất nước được nhà thơ diễn tả sâu
sắc và cảm động trong đoạn thơ, bài thơ. Mỗi cuộc đời hãy là một mùa xuân,
đất nước ta sẽ mãi mãi là những mùa xuân tươi đẹp.
III. Kết bài:
- “Mùa xuân nho nhỏ” là khúc ca say mê về tình yêu thiên nhiên, tình yêu cuộc
sống làm rung động trái tim người đọc bao thế hệ.Đến với bài thơ, đặc biệt là
đoạn thơ trên, ta không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của mùa xuân mà còn
xúc động trước thế giới tâm hồn của thi nhân. Nhẹ nhàng mà sâu lắng, những
vần thơ của Thanh Hải đã khơi gợi trong ta tình yêu thiên nhiên, tình yêu cuộc

đời.
Đề bài: Cảm nhận nhân vật Phương Định trong truyện ngắn "Những ngôi sao xa
xôi" của Lê Minh Khuê.
Theo cô Hoàng Thị Vĩnh - GV trường THCS Đằng Hải - Hải Phòng.
I.Mở bài:
“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai”.
Đó là tinh thần của cả thời đại chống Mĩ. Đó là hình ảnh những anh bộ đội, những
cô thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn đã đi vào văn chương và
trở thành mạch nguồn cảm xúc xuyên suốt văn học một thời. Đó là những
người lính lái xe trong “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến
Duật; “Mảnh trăng cuối rừng” của Nguyễn Minh Châu; những cô gái mở
đường trong “Khoảng trời hố bom” của Lâm Thị Mĩ Dạ…Cũng được khơi
nguồn từ cảm hứng ấy, truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh
Khuê lại đem đến cho người đọc những cảm xúc mới mẻ về hình ảnh những
nữ thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt. Họ vừa mang
vẻ đẹp của những cô gái tuổi mười tám, đôi mơi hồn nhiên giàu mộng mơ, lại
vừa mang vẻ đẹp của người lính giữa chiến trường gan dạ, dũng cảm không sợ
hi sinh. In đậm nhất trong tâm trí bạn đọc là hình ảnh nhân vật chính, cô
thanh niên xung phong, cô “hoa hậu” trong lòng bom đạn – Phương Định.
II. Thân bài:
1. Khái quát ( Dẫn dắt vào bài ):
- Lê Minh Khuê là nữ nhà văn đã từng có năm tháng tuổi trẻ gắn bó với
những con đường Trường Sơn mưa bom, bão đạn, từng chứng kiến, trải qua
và chia sẻ những gian khổ, hi sinh của người lính giữa chiến trường. Bởi vậy
những trang viết của bà về con người và cuộc sống nơi đây thật chân thực và
xúc động vô cùng. Ở “Những ngôi sao xa xôi” cũng vậy, hiện thực cuộc sống
giữa chiến trường và hình ảnh những nữ thanh niên xung phong với cuộc sống
gian khổ một thời cứ hiện lên sống động sau từng câu chữ.
- Ấn tượng sâu đậm nhất mà Lê Minh Khuê để lại trong lòng bạn đọc ở

“Những ngôi sao xa xôi” là hình ảnh những con người dũng cảm, có tinh thần
trách nhiệm cao, có tình đồng chí, đồng đội sáng ngời, có tâm hồn trong trẻo,
giàu mơ mộng, và nhạy cảm. Tất cả những vẻ đẹp ấy được thể hiện tập trung
nhất ở nhân vật Phương Định, và chủ yếu qua đời sống nội tâm của cô.
2. Hoàn cảnh sống và chiến đấu đầy gian khổ:
- Phương Định cùng những người đồng đội của mình ở trong một cái hang
dưới chân cao điểm, giữa một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn,
nơi tập trung nhiều nhất bom đạn, sự nguy hiểm và ác liệt, từng ngày từng giờ
phải đối mặt với bom rơi, đạn nổ. Có biết bao thương tích vì bom đạn giặc:
“Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá
xanh. Chỉ có những thân cây bị tước khô cháy. Những cây nhiều rễ nằm lăn
lóc. Những tảng đá to. Một vài cái thùng xăng hoặc thành ô tô méo mó, han gỉ
nằm trong đất”. Đó là hiện thực đầy mùi chiến tranh, không có màu xanh của
sự sống, chỉ thấy thần chết luôn rình rập.
- Công việc của các cô đặc biệt nguy hiểm. Họ phải chạy trên cao điểm giữa
ban ngày, phơi mình ra giữa vùng trọng điểm đánh phá của máy bay địch để
đo và ước tính khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu
cần thì phá bom. Nhiệm vụ của họ thật quan trọng nhưng cũng đầy gian khổ,
hi sinh, phải mạo hiểm với cái chết, luôn căng thẳng thần kinh, đòi hỏi sự dũng
cảm và bình tĩnh hết sức.
3. Vẻ đẹp của Phương Định:
- Cuộc sống gian khổ giữa chiến trường ác liệt, công việc đầy nguy hiểm và
luôn phải đối mặt với cái chết, nhưng Phương Định vẫn giữ được sự hồn
nhiên, trong sáng của tuổi trẻ, luôn thể hiện tinh thần dũng cảm không sợ hi
sinh, lòng lạc quan và tình đồng đội gắn bó sâu sắc. Cô ngời sáng lên vẻ đẹp
của chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong chiến đấu, vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt
Nam thời chống Mĩ.
a. Lí tưởng sống cao đẹp, tinh thần dũng cảm:
- Vẻ đẹp của nhân vật Phương Định được tỏa sáng ở lí tưởng sống cao đẹp và
tinh thần dũng cảm, không sợ gian khổ, hi sinh

+ Rời ghế nhà trường phổ thông, Phương Định xung phong ra mặt trận, cùng
thể hệ của mình “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước/Mà lòng phơi phới dậy
tương lai” để giành độc lập, tự do của Tổ quốc. Cô ra đi mà không tiếc tuổi
thanh xuân, nguyện dâng hiến hết mình cho đất nước:
“Ôi Tổ quốc!Nếu cần, ta chết
Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông…”.
+ Đối mặt với nguy hiểm, cô và những người đồng đội của mình thật sự là
những anh hùng. Phương Định nghĩ về hoàn cảnh sống nơi đây một cách giản
dị và cho là có cái thú riêng: “Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói,
không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão,
tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh
có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất
định sẽ nổ…”. Công việc phá bom đầy nguy hiểm và phải luôn đối mặt với
thần chết được cô kể với giọng điệu bình thản, pha sự hóm hỉnh: “Quen rồi.
Một ngày chúng tôi phá bom đến năm lần. Ngày nào ít: ba lần”. Thật là biết
đùa trước gian khó.
+ Đặc biệt, hi sinh mất mát của bản thân cũng được Phương Định coi hết sức
nhẹ nhàng: “Tôi bây giờ vẫn còn một vết thương chưa lành miệng ở đùi. Tất
nhiên Tôi không vào viện quân y”. Nếu không có cái nhìn lạc quan và một tinh
thần dũng cảm thì Phương Định không thể có cách nói bình thản như thế.
+ Cuộc sống nơi chiến trường luôn đối mặt với thử thách, nguy hiểm và cái
chết đã tôi luyện ở Phương Định lòng quả cảm, không sợ hi sinh. Tâm lí
Phương Định trong một lần phá bom được miêu tả rất cụ thể, tinh tế đến từng
cảm giác. Khung cảnh và không khí chưa đầy sự căng thẳng nhưng Phương
Định vẫn có nét tâm lí rất con gái, cảm giác: “Có ánh mắt các chiến sĩ dõi theo
mình” để rồi sự dũng cảm ở cô như được kích thích bởi lòng tự trọng: “Tôi
đến gần quả bom,… tôi không sợ nữa. Tôi sẽ không đi khom. Các anh ấy
không thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đường hoàng mà bước tới”. Ở bên
quả bom, cận kề với cái chết im lìm và bất ngờ, từng cảm giác của con người
cũng trở nên sắc nhọn: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng

động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao
mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí! Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng
lành”. Tiếp đó, là cái giây phút căng thẳng chờ đợi tiếng nổ của quả bom.
Phương Định có nghĩ đến cái chết nhưng là “một cái chết mờ nhạt, không cụ
thể”, còn cái chính vẫn là: “liệu mìn có nổ, bom có nổ không?”. Đây là một
trách nhiệm rất cao trong công việc, là lòng dũng cảm vô song. Có thể khẳng
định rằng: Phương Định và những đồng đội của cô thực sự là những người
anh hùng, nhưng là những anh hùng mà không tự biết. Chính điều đó, khiến
cho nhân vật Phương Định trở nên đáng mến.
b. Tính hồn nhiên, mơ mộng, và tinh nghịch của Phương Định:
- Nét nổi bật và cũng là điểm hấp dẫn nhất ở Phương Định chính là vẻ đẹp của
một tâm hồn trong sáng, hồn nhiên và mơ mộng:
+ Phương Định là nữ sinh của thủ đô thanh lịch bước vào chiến trường. Cô có
một thời học sinh – cái thời áo trắng ngây thơ, hồn nhiên và vô tư sống bên mẹ
trong một căn buồm nhỏ ở một đường phố yên tĩnh. Những hoài niệm của cô
về thời học trò thật đáng yêu, luôn sống trong cô ngay giữa chiến trường dữ
dội. Nó vừa là niềm khao khát, vừa làm dịu mát tâm hồn trong hoàn cảnh
căng thẳng, khốc liệt của chiến tranh.
+ Sau những giây phút căng thẳng ở cao điểm, xong việc là thở phào chạy vào
hàng, là sà ngay vào một thế giới khác – thế giới con gái với những mơ mộng:
nằm dài trên nền ẩm, lười biếng nheo mắt nghe ca nhạc từ cái đài bán dẫn
nhỏ, có thể nghe, có thể nghĩ ngợi lung tung… Phương Định mê hát và thích
nhiều bài hát: những bài hành khúc bộ đội hay hát trên những ngả đường mặt
trận; thích dân ca quan họ mềm mại, dịu dàng; thích Ca-chiu-sa của hồng
quân Liên Xô; thích ngồi bó gối mơ màng trước lời bài hát dân ca Ý trữ
tình… Thích hát, Phương Định còn bịa ra lời mà hát, ngồi dựa vào thành đá
và khe khẽ hát. Rõ ràng, thích hát là nét tâm lí của thời đại – cái thời tiếng hát
át tiếng bom, nhưng đây cũng là nét cá tính ở Phương Định hé lộ vẻ đẹp phong
phú của tâm hồn. Trong tiếng hát, có ý thức về lý tưởng, có khao khát về quê
hương, tình yêu của tuổi trẻ và có cả khát vọng được trở về cuộc sống thanh

bình.
+ Cũng như bao cô gái mới lớn, Phương Định rất nhạy cảm và quan tâm đến
hình thức của mình. Phương Định đẹp với “hai bím tóc dày tương đối mềm,
một cái cổ cao kiêu hãnh như đài hoa loa kèn” và “đôi mắt nâu nâu dài dài
hay nheo lại như chói năng, hay có cái nhìn xa xăm”. Biết mình đẹp, cô thích
ngắm mình trong gương, có chút kiêu ngầm khi biết mình được các anh pháo
thủ và lái xe thăm hỏi. Cô vui và tự hào về điều đó nhưng không hay biểu lộ
tình cảm của mình mà thường rỏ ra kín đáo giữa đám đông. Lê Minh Khuê đã
rất tinh tế khi phát hiện ra cái nét tâm lí kiêu ngầm ấy ở Phương Định. Đó là
cái kiêu ngầm của một cô gái trẻ có ý thức sâu sắc về vẻ đẹp cuộc sống. Chính
nét tâm lí rất đời thường, rất con gái này khiến nhân vật Phương Định càng
trở nên gần gũi, chân thực và đáng yêu.
+ Vẻ đẹp tâm hồn Phương Định ngời sáng nhất khi cơn mưa đá bất ngờ ập
đến. Chỉ một cơn mưa đá mà bao ngột ngạt, căng thẳng, hiểm nguy của chiến
trường tan biến, để nhường chỗ cho niềm vui con trẻ òa nở, cuống cuồng:”
Mưa đá!Cha mẹ ơi!Mưa đá!”. Chỉ một trận mưa đá vụt đi qua cũng đánh
thức ở Phương Định rất nhiều kỉ niệm và nỗi nhớ về thành phố, quê hương, về
gia đình, về tuổi thơ thanh bình của mình. Sau cái say sưa của niềm vui con trẻ
là nỗi nhớ da diết khôn nguôi. Nhớ rất nhiều: người mẹ, cái cửa sổ ngôi nhà,
những ngôi sao to trên bầu trời thành phố, cái cây, vòm trời của nhà hát, bà
bán kém và đám trẻ háo húc vây quanh; con đường nhựa sau cơn mưa, những
ngọn đèn trên quảng trường lung linh như những ngôi sao trong truyện cổ tích
nói về xứ sở thần tiên… Tất cả vừa rõ ràng, vừa mờ ảo; vừa đồng hiện, vừa
vụt hiện trong tâm trí; vừa gần gũi, vừa xa xôi. Những hòai niệm làm dịu cơn
khát, những cơn khát cháy lòng, những hi vọng xa xôi. Tất cả ào đến, xoáy
mạnh cũng mãnh liệt, dữ dội như con mưa đá. Tất cả làm thành hành trang
tâm hồn của cô thanh niên xung phong, tiếp cho cô sức mạnh, thắp cho cô
niềm tin và tỏa sáng vẻ đẹp của người chiến sĩ Trường Sơn, của những ngôi
sao xa xôi.
c. Tình đồng chí, đồng đội nồng ấm:

- Ở Phương Định nét đẹp còn được ngời sáng trong tình đồng đội thắm thiết.
Cô luôn yêu thương trìu mến và quan tâm đến đồng đội. Cô lo lắng cho chị
Thao và Nho lên cao điểm chưa về đến nỗi “nói như gắt vào máy” khi đại đội
trưởng hỏi tình hình. Cô hiểu chị Thao và Nho như biết về những chị em ruột
thịt. Đó là chị Thao sợ máu và vắt nhưng khi chiến đấu lại rất dũng cảm.
Trong cuộc việc, ai cũng gờm chị bởi sự bình tĩnh, cương quyết, táo bạo. Với
Nho, cô em út của tổ trinh sát thì Phương Định rất muốn bế trên tay. “trông
nói nhẹ mát như một que kem trắng. Biết bao trìu mến, yêu thương trong cái
nhìn ấy. Khi Nho bị thương, cô vỗ về và chăm sóc như một người y tá: “moi
đất, bế Nho đặt lên đùi”,”rửa cho Nho bằng nước đun sôi trên bếp than”,”tiêm
cho Nho” rồi “pha sữa trong cái ca sắt…”. Đặc biệt, cô dành tình yêu và niềm
cảm phục cho tất cả những chiến sĩ mà cô gặp ngày đêm trên con đường ra
mặt trận. Với cô “những người đẹp nhất, thông minh, cam đảm và cao thượng
nhất là những người mặc quân phục có ngôi sao trên mũ”.
-> Tình đồng chí đồng đội của Phương Định thật thiêng liêng, cao cả và đáng
quý! Chính điều đó đã tiếp thêm sức mạnh cho cô để cô hoàn thành tốt nhiệm
vụ của mình.
4. Nghệ thuật xây dựng nhân vật:
- Có thể nói, xây dựng nhân vật Phương Định, Lê Minh Khuê đã chọn được
những phương thức trần thuật hợp lí khi nhà văn đặt điểm nhìn vào nhân vật
chính của mình để nhân vật tự kể chuyện. Nhờ vậy, nghệ thuật miêu tả tâm lí
nhân vật – tâm lí Phương Định đạt đến độ tinh tế nhất. Ngôn ngữ trần thuật
qua nhân vật chính làm cho tác phẩm có giọng điệu, ngôn ngữ tự nhiên gần
với khẩu ngữ, trẻ trung, nữ tính. Lời kể linh hoạt, cùng câu ngắn dài, nhịp
nhanh tạo không khí chiến trường, nhịp kể chậm lại khi hồi tưởng như gợi
nhớ kỉ niệm của tuổi thơ êm đềm… Tất cả góp phần tạo nên một nhân vật
chính- một Phương Định thật như ở ngoài đời và một Phương Định rất Hà
Nội.
5. Ý kiến đánh giá, bình luận:
- Qua dòng suy nghĩ và tâm trạng của nhân vật Phương Định, cuộc sống chiến

đấu của các cô thanh niên xung phong được tái hiện đầy đủ, chân thực và sinh
động với vẻ đẹp tỏa sáng. Hình tượng về những nữ thanh niên xung phong
Trường Sơn không hiếm trong văn học chống Mĩ, song với những sáng tạo
riêng của mình, Lê Minh Khuê trong truyện ngắn "Những ngôi sao xa xôi" đã
làm nổi bật tâm hồn trong sáng giàu mơ mộng, cuộc sống chiến đấu đầy gian
khổ, sự hi sinh và rất lạc quan của họ. Đó là hình ảnh đẹp, tiêu biểu cho thể hệ
trẻ Việt Nam đã sống và chiến đấu, hi sinh tuổi thanh xuân của mình cho Tổ
quốc thân yêu:
“Có biết bao người con gái, con trai
Trong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổi
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước”.
( “Đất nước” – Nguyễn Khoa Điềm).
III. Kết bài:
- Đọc truyện ngắn "Những ngôi sao xa xôi" khám phá vẻ đẹp nhân vật
Phương Định, ta yêu mến, tự hào về các cô thanh niên xung phong, Phương
Định, Nho,chị Thao, mười cô gái ngã ba Đồng Lộc và bao nhiêu cô gái mở
đường khác trên tuyến lửa Trường Sơn đã “Xẻng tay mà viết nên trang sử
hồng” (Tố Hữu). Vẻ đẹp của họ mãi mãi tỏa sáng như vì sao lấp lánh trên bầu
trời, trong sự cảm phục và lòng biết ơn của cả dân tộc:
“Đêm đêm tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói lung linh”
(“Khoảng trời hố bom” – Lâm Thị Mĩ Dạ)
thi tuy n sinh vào l p 10 môn v n n m h c Đề ể ớ ă ă ọ
2012 - 2013
January 28, 2014 at 8:27am
Ph n I:ầ (7 i m)đ ể
Nhà th Ph m Ti n Du t có câu th th t c áo:ơ ạ ế ậ ơ ậ độ đ

“Không có kính không ph i vì xe không cókínhả
Bom gi t bom rung kínhv i r i”ậ ỡđ ồ
Và trênchi c xe y, ng i chi n s lái xe ã:ế ấ ườ ế ĩ đ
“Nhìn th y gió vào xoa m t ngấ ắ đắ
Nhìn th y con ng ch yth ng vào timấ đườ ạ ẳ
Th y sao tr i và tng t cánh chimấ ờ độ ộ
Nh sa nh ùa vào bu nglái.”ư ư ồ
(TríchNg v n 9,ữ ă t p m t, NXB Giáo d c2011)ậ ộ ụ
1. Nh ng câu th v a d n trích trong tác ph m nào? Cho bi tn m sáng tác c a tác ph m ữ ơ ừ ẫ ẩ ế ă ủ ẩ
ó.đ
2. Ch ra t ph nh trong câu th c áo trên. Vi c dùngliên ti p t ph nh y nh m ỉ ừ ủ đị ơ độ đ ệ ế ừ ủ đị ấ ằ
kh ng nh i u gì và góp ph n t o nên gi ng i unào cho bài th ?ẳ đị đ ề ầ ạ ọ đ ệ ơ
3. D a vào kh th trên, hãy vi t o n v n ngh lu n kho ng12 câu l p lu n di n d ch làmự ổ ơ ế đ ạ ă ị ậ ả ậ ậ ễ ị
rõ c m giác c a ng i chi n s lái xe trên chi cxe không kính, trong ó có s d ng câu ph ả ủ ườ ế ĩ ế đ ử ụ ủ
nh và phép th (g ch d i câu ph nh và nh ng t ng dùng làm phép th ).đị ế ạ ướ ủđị ữ ừ ữ ế
4. Chép l i hai câu th liên ti p s d ng t ph nh trongtác ph m ( c xác nh câu ạ ơ ế ử ụ ừ ủ đị ẩ đượ đị ở
h i 1).ỏ

Ph n IIầ (3 i m)đ ể
1. L ng l SaPaặ ẽ là m t truy n ng n thành công c a nhà v n Nguy n Thành Long. Em hãy ộ ệ ắ ủ ă ễ
gi ithi u ng n g n (kho ng n a trang gi y thi) v tác ph m này.ớ ệ ắ ọ ả ử ấ ề ẩ
2. Trong nhan đề L ng l Sa Pa,ặ ẽ tác gi ã s p x p các t khác v i tr t t thông th ng ả đ ắ ế ừ ớ ậ ự ườ
nh th nào? Cách s p x p y có d ng ý gì trongvi c th hi n ch truy n ng n?ư ế ắ ế ấ ụ ệ ể ệ ủ đề ệ ắ
3. Ghi l i m t d n ch ng m t bài th ã h c (nêu rõ têntác ph m) th y r ng cách ạ ộ ẫ ứ ở ộ ơ đ ọ ẩ để ấ ằ
s p x p ó c nhi u tác gi s d ng trong sángtác c a mình.ắ ế đ đượ ề ả ử ụ ủ

BÀI GI IG I ÝẢ Ợ
Ph n I :ầ
1. Nh ng câu th trích d n trong bài thu c tácph mữ ơ ẫ đề ộ ẩ Bài th v ti u i xe không ơ ề ể độ
kínhc aPh m Ti n Du t. Bài th c sáng tác vào n m 1969 (trong giai o n kháng ủ ạ ế ậ ơ đượ ă đ ạ
chi nch ng M ).ế ố ỹ
2. T ph nh trong câuth :ừ ủ đị ơ không có, không ph iả.Vi c dùng liên ti p t ph nhệ ế ừ ủ đị khôngnh m ằ
kh ng nh tính ch t c bi t c a hình t ng nh ng chi c xe trong bài th .Tr c h t, xét vẳ đị ấ đặ ệ ủ ượ ữ ế ơ ướ ế ề
ngu n g c nh ng chi c xe này c ng có kính bình th ng nh t tc m i chi c xe. Cho ồ ố ữ ế ũ ườ ư ấ ả ọ ế
nên, xe không kínhkhông ph i vì xe không có kínhả . Tuy nhiên, do hoàn c nh ác li t c a chi ntranh, ả ệ ủ ế
xe ã tr nên b t th ng :đ ở ấ ườ khôngcó kính. Cái i u này góp ph n nói lên s kh c li t c a chi n đ ề ầ ự ố ệ ủ ế
tranh, lòngd ng c m c a ng i chi n s lái xe, không bi t s , b t ch p hoàn c nh kh c ũ ả ủ ườ ế ĩ ế ợ ấ ấ ả ố
li t.T ó, nó góp ph n t o nên m t gi ng i u v a g n g i t nhiên, v a ngang tàngkhí ệ ừ đ ầ ạ ộ ọ đ ệ ừ ầ ũ ự ừ
phách c a ng i chi n s trong ti u i nh ng chi c xe không kính.ủ ườ ế ĩ ể độ ữ ế
3. Thí sinhcó th vi t nh ng o n v n c th khác nhau. Tuy nhiên, ó ph i là nh ng ể ế ữ đ ạ ă ụ ể đ ả ữ
o nv n ngh lu n kho ng 12 câu theo cách l p lu n di n d ch v i n i dung làm rõ c mgiác đ ạ ă ị ậ ả ậ ậ ễ ị ớ ộ ả
c a ng i chi n s lái xe trên chi c xe không kính. o n v n ó ph i có s d ng câu ph ủ ườ ế ĩ ế Đ ạ ă đ ả ử ụ ủ
nh và phép th . G ch d i câu ph nh và nh ng t ng dùng làmphép th . ây ch là đị ế ạ ướ ủ đị ữ ừ ữ ế Đ ỉ
m t ví d :ộ ụ
- Ng i chi n s lái xe có r t nhi u c m giác khi i u khi nnh ng chi c xe không kính.ườ ế ĩ ấ ề ả đ ề ể ữ ế

- Tr c h t, vì xe không có kính ch n gió nên gió c lùath ng vào bu ng láiướ ế ắ ứ ẳ ồ .