Bài 35 các tác dụng của dòng điện xoay chiều đo cường độ và hiệu điện thế xoay chiều

Tiết 38 A
0 12
V
A
5
1
0 V9

I. Tác dụng của dòng điện xoay chiều
C1

K

2

II. Tác dụng từ của dòng điện xoay chiều
1. Thí nghiệm
C2

+ Đóng khóa K Nam châm bị hút
K

+ Đổi chiều dòng điện,
hiện tượng gì sẽ xảy ra?
NC sẽ bị đẩy ra

* Trong trường hợp sử dụng dịng điện khơng đổi, nếu lúc đầu cực N của nam
châm bị hút thì khi đổi chiều dịng điện nó sẽ bị đẩy và ngược lại.

3

C2 + Thay nguồn một chiều bằng nguồn điện xoay chiều (Hvẽ). Hiện tượng xảy ra
với thanh NC có gì khác so với trường hợp dùng nguồn điện một chiều? Giải thích
vì sao?

K 6V

Khi dùng dòng điện xoay chiều chạy qua ống dây thì cực N của thanh NC lần lượt
bị hút, đẩy. Nguyên nhân là do dòng điện luân phiên đổi chiều.

4

2. Kết luận

+ Khi dòng điện qua ống dây đổi chiều thì lực từ của ống
dây có dịng điện tác dụng lên nam châm cũng đổi chiều.

+ Ta đã biết cách dùng ampe kế và vơn kế một chiều (kí hiệu
DC ) để đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế của mạch điện
một chiều. Có thể dùng dụng cụ này để đo cường độ dòng điện
và hiệu điện thế của mạch điện xoay chiều được khơng? Nếu
dùng thì sẽ có hiện tượng gì xảy ra với kim của các dụng cụ
đó?

5

III. Đo cường độ dũng điện và hiệu điện thế của mạch điện xoay chiều
1. * Quan sát TN với dòng điện một chiều

0 K

-5 V 5 -1 0 1

A

6

- Nếu ta đổi chiều dịng điện thì chiều quay của kim trên dụng cụ đo thay
đổi thế nào?

Chiều quay của kim trên dụng cụ quay ngược lại

0 K

-5 V 5 -1 0 1

A

7

* Quan sát TN với dòng điện xoay chiều
Thay nguồn điện 1 chiều bằng nguồn điện xoay chiều có hiệu điện thế 3V, kim
ampe kế và vôn kế 1 chiều chỉ bao nhiêu?

Kim ampe kế và vôn kế 1 chiều chỉ số 0 (không thay đổi)

3V -3 0 3 K

V -1 0 1

A

8

- Thay vôn kế và ampe kế một chiều bằng vôn kế và ampe kế xoay chiều . Kim của
vôn kế và ampe kế chỉ bao nhiêu?
Kim của vôn kế và ampe kế chỉ tương đương như khi dùng nguồn điện một
chiều.

K

V

6V 0 5 9

VA

0 12

A

9

- Nếu đổi hai đầu phích cắm vào ổ lấy điện thì kim của ampe kế và vơn kế có quay
khơng?

- Kim của ampe kế và vơn kế có quay như khi chưa đổi đầu.

V K

0 6V 5 9 A

0 12
V
A

10

2. Kết luận
- Đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều ta dùng vơn
kế và am pe kế có ký hiệu là AC (hay ~).
- Kết quả đo không đổi khi ta đổi chốt của phích cắm vào ổ lấy điện.

- Các số đo này chỉ giá trị hiệu dụng của hiệu điện thế và cường độ dòng điện
xoay chiều. (Dòng điện xoay chiều có cường độ hiệu dụng 3A khi chạy qua một
dây dẫn toả ra một nhiệt lượng bằng nhiệt lượng khi cho dịng điện một chiều có
cường độ 3A chạy qua dây dẫn trong cùng một thời gian.)

- Cường độ và hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều được gọi tắt là
cường độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều.

11

IV. Vận dụng.

C3 . Một bóng đèn có ghi 6V – 3W. Lần lượt mắc vào mạch điện 1
chiều rồi vào mạch điện xoay chiều có cùng hiệu điện thế 6V.
Trường hợp nào đèn sáng hơn tại sao?

Sáng như nhau. Vì hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều tương
đương với hiệu điện thế của dòng điện một chiều có cùng giá trị.

B

C4 . Đặt một nam châm điện A có A
dòng điện xoay chiều chạy qua
trước một cuộn dây dẫn kín B như K
hình 35.6. Sau khi cơng tắc K đóng
thì trong cuộn dây dẫn B có dịng ~
điện cảm ứng không? Tại sao?
H×nh 35.6

Có. Vì dịng điện xoay chiều chạy vào cuộn dây của NC điện và tạo ra một từ
trường biến đổi. Các đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây B biến
đổi. Do đó trong cuộn dây B xuất hiện dòng điện cảm ứng.

12

Bài tập vận dụng

+-

K

N S

Trong thí nghiệm ở hình vẽ trên, hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm khi ta đổi
chiều dòng điện qua nam châm điện?
A. Kim nam châm vẫn đứng yên.
B. Kim nam châm bị hút gần về đầu nam châm điện
C. Kim nam châm quay một góc 900.
D. Kim nam châm bị đẩy ra xa.

Đáp án Aáp án A

13

Hướng dẫn về nhà

• Học kỹ bài và phần ghi nhớ.
• Đọc có thể em chưa biết.
• Làm bài tập 35 SBT.
• Đọc trước nội dung bài “Truyền tải điện

năng đi xa”

14