Quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên trên địa bàn tỉnh bình định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

NGUYỄN THỊ KIM VÂN

QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH
ĐỀ ÁN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

Bình Định – Năm 2023

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

NGUYỄN THỊ KIM VÂN

QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH

Ngành : Quản lý kinh tế
Mã số : 8310110

Ngƣời hƣớng dẫn: TS. HỒ THỊ MINH PHƢƠNG

LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi.

Các số liệu, tài liệu sử dụng trong đề án là nguồn chính thống được
trích dẫn rõ ràng. Kết quả nghiên cứu của Đề án là trung thực và chưa từng
được cơng bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này./.

Bình Định, ngày 10 tháng 12 năm 2023
Tác giả

Nguyễn Thị Kim Vân

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành Đề án nghiên cứu: “Quản lý nhà nước về giải quyết việc
làm cho thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định” cùng với sự nỗ lực cố
gắng của bản thân, tôi đã nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ của các cá nhân, đơn
vị, tổ chức.

Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Hồ Thị Minh Phương, người
trực tiếp hướng dẫn trong suốt quá trình nghiên cứu để tơi hồn thành Đề án
đúng tiến độ.

Đồng thời, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn q thầy cơ giáo khoa Lý luận
chính trị - Luật và QLNN, phòng Đào tạo Sau đại học, quý thầy cô giáo giảng
dạy ngành Quản lý kinh tế của trường Đại học Quy Nhơn, cùng Tập thể cán
bộ, công chức, viên chức Cục Thống kê tỉnh Bình Định, Sở Lao động –
Thương binh và Xã hội, Tỉnh Đồn Bình định đã tạo điều kiện thuận lợi cho
tôi trong suốt q trình thu thập thơng tin nghiên cứu.

Tôi xin chân thành cảm ơn!
Bình Định, ngày 10 tháng 12 năm 2023

Tác giả

Nguyễn Thị Kim Vân

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TĂT
DANH MỤC CÁC BẢNG
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài ......................................................... 2
3. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 4
5. Nội dung nghiên cứu ..................................................................................... 5
6. Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 5
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC
VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN ................................. 7
1.1. Việc làm và giải quyết việc làm cho thanh niên ........................................ 7
1.1.1. Việc làm, ý nghĩa của việc làm cho thanh niên ...................................... 7
1.1.2. Giải quyết việc làm, ý nghĩa của giải quyết việc làm cho thanh niên.............8
1.2. Quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên .......................... 9
1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên ...... 9
1.2.2. Chủ thể quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên ........ 10
1.2.3. Mục tiêu quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên ...... 11
1.2.4. Nội dung quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên...... 12
1.3. Những nhân tố ảnh hưởng quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho
thanh niên ........................................................................................................ 15
1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên ở
một số địa phương và bài học kinh nghiệm cho tỉnh Bình Định .................... 19

1.4.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên ở
một số địa phương ........................................................................................... 19

1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Bình Định trong quản lý nhà nước về giải
quyết việc làm cho thanh niên......................................................................... 22
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ GIẢI QUYẾT
VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH 24
2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tác động đến quản lý nhà nước về giải
quyết việc làm cho thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định ........................... 24
2.1.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Bình Định. 24
2.1.2. Thuận lợi và khó khăn trong quản lý nhà nước về giải quyết việc làm
cho thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định xuất phát từ điều kiện tự nhiên,
kinh tế - xã hội................................................................................................. 27
2.2. Thực trạng việc làm của thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định ............ 29
2.2.1. Tổng quan về thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định.......................... 29
2.2.2. Thực trạng việc làm của thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định ......... 31
2.3. Hoạt động quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên trên
địa bàn tỉnh Bình Định .................................................................................... 34
2.3.1. Ban hành, tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật và các chính
sách về giải quyết việc làm cho thanh niên..................................................... 34
2.3.2. Đào tạo nghề cho thanh niên................................................................. 39
2.3.3. Tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật về việc làm cho
thanh niên ......................................................................................................... 41
2.3.4. Hợp tác quốc tế về giải quyết việc làm (xuất khẩu lao động)............... 43
2.3.5. Kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp
luật về giải quyết việc làm .............................................................................. 45
2.4. Đánh giá hoạt động quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh
niên trên địa bàn tỉnh Bình Định ..................................................................... 47
2.4.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 47
2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế ........................................ 49

Chƣơng 3. GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
BÌNH ĐỊNH ................................................................................................... 53
3.1. Quan điểm và phương hướng quản lý nhà nước về giải quyết việc làm
cho thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định .................................................... 53
3.1.1. Quan điểm, mục tiêu quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh
niên trên địa bàn tỉnh Bình Định ..................................................................... 53
3.1.2. Phương hướng quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên
trên địa bàn tỉnh Bình Định ............................................................................. 55
3.2. Một số giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho
thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định ........................................................... 57
3.2.1. Tiếp tục xây dựng và hồn thiện thể chế, chính sách về giải quyết việc
làm cho thanh niên .......................................................................................... 57
3.2.2. Nâng cao công tác tổ chức dạy nghề, đẩy mạnh chương trình khởi
nghiệp cho thanh niên ..................................................................................... 61
3.2.3. Đẩy mạnh xuất khẩu lao động tạo việc làm cho thanh niên ................. 64
3.2.4. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và định hướng
nghề nghiệp cho thanh niên............................................................................. 66
3.2.5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với công tác quản lý nhà
nước về giải quyết việc làm cho thanh niên.................................................... 69
3.2.6. Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan ban ngành và tổ chức chính trị -
xã hội trong quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên ............... 71
3.2.7. Nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức dịch vụ việc làm trên địa
bàn tỉnh Bình Định .......................................................................................... 71
3.2.8. Nâng cao chất lượng cán bộ, công chức quản lý nhà nước trong giải
quyết việc làm cho thanh niên......................................................................... 73
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 75
MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
QUYẾT ĐỊNH GIAO TÊN ĐỀ TÀI ĐỀ ÁN THẠC SĨ (BẢN SAO)

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Viết tắt Viết đầy đủ

GQVL Giải quyết việc làm

NĐ Nghị định

QLNN Quản lý nhà nước

QĐ Quyết định

UBND Ủy ban nhân dân

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Lực lượng thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định giai đoạn

2018 – 2022 ..................................................................................................... 29

Bảng 2.2. Trình độ văn hóa của thanh niên tỉnh Bình Định giai đoạn

2018 – 2022 ..................................................................................................... 30

Bảng 2.3. Trình độ chun mơn của thanh niên tỉnh Bình Định giai đoạn

2018 – 2022 ..................................................................................................... 31

Bảng 2.4. Tình hình việc làm của thanh niên tỉnh Bình Định giai đoạn

2018 – 2022 ..................................................................................................... 32

Bảng 2.5. Thanh niên việc làm trong các ngành kinh tế trên địa bàn tỉnh

Bình Định giai đoạn 2018 – 2022 ................................................................... 33

Bảng 2.6. Thanh niên được tư vấn hướng nghiệp, đào tạo nghề và giới

thiệu việc làm trên địa bàn tỉnh Bình Định giai đoạn 2018

– 2022 .............................................................................................................. 40

Bảng 2.7. Thanh niên xuất khẩu lao động trên địa bàn tỉnh Bình Định

giai đoạn 2018 – 2022 ..................................................................................... 45

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Thiếu việc làm nói chung và việc làm cho thanh niên nói riêng vẫn diễn
ra khá phổ biến ở các địa phương trên cả nước. Vì vậy, hiện nay giải quyết
việc làm là mối quan tâm hàng đầu, đặc biệt đối với thanh niên là lực lượng
hàng đầu quan trọng nhất trong phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương
và quốc gia.

Tỉnh Bình Định có số lượng lao động thanh niên tương đối đơng, nên

chính quyền địa phương ln nhận thức rõ đây là lực lượng quan trọng đi đầu
trong xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh. Thời gian qua, GQVL
cho thanh niên luôn được quan tâm, triển khai thực hiện và được xem là
nhiệm vụ quan trọng nhằm sử dụng có hiệu quả nguồn lực đáp ứng nguyện
vọng về việc làm của thanh nên.

Hoạt động quản lý nhà nước về GQVL của Tỉnh trong những năm qua
đã đạt được những kết quả nhất định: Công tác tổ chức thực hiện các văn bản
quy phạm pháp luật và chính sách GQVL đúng quy định; Công tác tuyên
truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật về việc làm cho thanh niên được triển
khai thực hiện đúng đối tượng; triển khai nhiều hoạt động chương trình đào
tạo nghề cho thanh niên; tìm kiếm thị trường lao động cho thanh niên đã được
triển khai thực hiện. Tuy nhiên, công tác QLNN về GQVL cho thanh niên vẫn
còn hạn chế: Kế hoạch về GQVL cho thanh niên chưa có; thực hiện chính
sách về giải quyết việc làm cho thanh niên chưa hiệu quả và chưa có chính
sách đặc thù của địa phương; giới thiệu việc làm và thông tin cung – cầu về
lao động chưa nhiều; ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động dịch vụ
việc làm, tiếp nhận, giải quyết các thủ tục về xuất khẩu lao động cịn hạn chế;
cơng tác kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm
pháp luật về giải quyết việc làm chưa thường xun và đơi lúc cịn mạng tính

2

hình thức. Vì vậy, tác giả đã lựa chọn đề tài “Quản lý nhà nước về giải quyết
việc làm cho thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định” làm đề án tốt nghiệp
Thạc sĩ với mong muốn đưa ra những giải pháp tăng cường hơn nữa hoạt
động QLNN về GQVL cho thanh niên, nhằm phát huy nguồn lực, tạo nhiều
việc làm và thu nhập ổn định cho thanh niên trên địa bàn tỉnh.

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài

Trong những năm gần đây vấn đề QLNN về GQVL đã có nhiều nhà
nghiên cứu tiếp cận ở dưới các góc độ khác nhau, cụ thể có các đề tài nghiên
cứu nổi bật mà tác giả biết như sau:

Tác giả Trần Thị Mai Hương (2018) với cơng trình nghiên cứu: “QLNN
về GQVL cho ngư dân ven biển trên địa bàn thành phố Đà Nẵng” đã phân
tích làm rõ khái niệm như quản lý, QLNN, GQVL và QLNN về GQVL cho
ngư dân ven biển. Phân tích đánh giá thực trạng QLNN về GQVL cho ngư
dân ven biển thành phố Đà Nẵng. Trên cơ sở đó đánh giá những kết quả đạt
được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế, từ đó đề xuất các giải pháp nâng
cao hiệu quả QLNN về GQVL cho ngư dân ven biển thành phố Đà Nẵng
trong thời gian tới [12].

Tác giả Phan Thị Thùy Linh (2011) với cơng trình nghiên cứu: “Giải
pháp đào tạo nghề và tạo việc làm cho thanh niên tại thành phố Đà Nẵng”,
đã nghiên cứu lý luận cũng như thực trạng đào tạo nghề và tạo việc làm
cho thanh niên tại thành phố Đà Nẵng, đặc biệt tác giả đã làm rõ những hạn
chế về chính sách đào tạo nghề và tạo việc làm cho thanh niên tại thành
phố Đà Nẵng. Từ đó có những định hướng và giải pháp về chính sách đào
tạo nghề và tạo việc làm cho thanh niên tại thành phố Đà Nẵng trong những
năm tiếp theo [14].

Tác giả Phạm Văn Tính (2017) với cơng trình nghiên cứu: “QLNN về
GQVL của thanh niên nơng thôn – từ thực tiễn huyện Thanh Miên, tỉnh Hải

3

Dương ”, tác giả đã đề cập đến việc làm của thanh niên nông thôn, làm rõ
những bất cập trong QLNN về GQVL của thanh niên nông thôn – từ thực tiễn

huyện Thanh Miên, tỉnh Hải Dương, từ đó đề xuất những giải pháp nhằm tăng
cường hoạt động QLNN về GQVL của thanh niên nông thôn của huyện
Thanh Miên, tỉnh Hải Dương [29].

Nghiên cứu Nguyễn Khải (2018) với cơng trình nghiên cứu: “QLNN về
GQVL cho người lao động dân tộc thiểu số tại chỗ trên địa bàn tỉnh
Đăk Nông, đã làm rõ ý nghĩa của việc làm đối với người lao động dân tộc
thiểu số; làm rõ khái niệm, chức năng nghiệm vụ của nhà nước về GQVL cho
người lao động dân tộc thiểu số. Phân tích những nhân tố ảnh hưởng về
GQVL cho người lao động dân tộc thiểu số tại chỗ. Tìm hiểu về GQVL cho
người lao động dân tộc thiểu số ở các tỉnh Đăk Lăk, KonTum, Bình Phước,
rút ra bài học kinh nghiệm cho tỉnh Đăk Nơng. Phân tích và đánh giá tình
hình QLNN về GQVL cho người lao động dân tộc thiểu số tại chỗ trên địa
bàn tỉnh Đăk Nông, chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân
của hạn chế. Trên cơ sở đó đề xuất chín giải pháp và kiến nghị nhằm tăng
cường QLNN về GQVL cho người lao động dân tộc thiểu số tại chỗ trên địa
bàn tỉnh Đăk Nông [13].

Hồng Thị Nguyệt Anh (2018) với cơng trình nghiên cứu: “QLNN về
GQVL cho người lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp trên địa bàn tỉnh Lào
Cai”, đã hệ thống hoá các kiến thức về giải quyết việc làm và QLNN về
GQVL cho lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp; Phân tích thực trạng GQVL
cho lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp và QLNN trong GQVL cho lao động
hưởng trợ cấp thất nghiệp trên địa bàn tỉnh Lào Cai từ 2012 - 2016; Tìm ra
những nguyên nhân của hạn chế và yếu kém. Đưa ra các giải pháp nâng cao
chất lượng công tác QLNN về GQVL cho lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp
trên địa bàn tỉnh Lào Cai trong giai đoạn tới [1].

Phạm Thị Nga (2011) với nghiên cứu “GQVL cho người lao động ở

4

nông thôn tỉnh Thái Nguyên hiện nay”, Học viện chính trị Quốc gia Hồ Chí
Minh. Trong đề tài này tác giả đã đưa ra các cơ sở lý luận, thực trạng, và đề
xuất phương hướng GQVL cho người lao động ở nông thôn tỉnh Thái
Nguyên tuy nhiên đối tượng nghiên cứu của đề tài là người lao động ở
nơng thơn nói chung chứ khơng đi sâu vào đối tựợng thanh niên, đồng thời
tác giả đứng trên góc nhìn của bản thân chứ chưa xuất phát từ hiện thực
QLNN về vấn đề này [15].

Hoàng Tú Anh (2012) với nghiên cứu “Giải quyết việc làm cho lao
động nông thôn trên địa bàn huyện Hòa Vang thành phố Đà Nẵng”, tác giả
nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn cho giải quyết việc làm cho lao động
nơng thơn nói chung, từ đó đưa ra các giải pháp nhằm giải quyết việc làm
hiệu quả cho lao động nông thôn huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng [2].

Qua nghiên cứu những cơng trình trên, tác giả thấy nghiên cứu GQVL
và QLNN về GQVL cho thanh niên chưa được quan tâm nghiên cứu nhiều.
Điều đáng nói nhất ở đây là chưa có nghiên cứu nào cụ thể công tác QLNN về
GQVL cho thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định. Do vậy, đề tài nghiên cứu
là hồn tồn mới, có tính cấp thiết xét từ nhiều phương diện.

3. Mục tiêu nghiên cứu

Đề án góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn QLNN về GQVL cho
thanh niên, phân tích thực trạng QLNN về GQVL cho thanh niên trên địa bàn
tỉnh Bình Định. Trên cơ sở đó đánh giá và đề xuất phương hướng, giải pháp
nâng cao hiệu quả QLNN về GQVL cho thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình
Định nhằm tạo việc làm ổn định cho thanh niên, sử dụng tốt sức lao động ở
đối tượng này từ đó góp phần phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh.

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu

Đề án nghiên cứu hoạt động QLNN về GQVL cho thanh niên bao gồm:

5

Ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật và các chính sách
về GQVL cho thanh niên; Đào tạo nghề cho thanh niên; Tuyên truyền, phổ
biến và giáo dục pháp luật về việc làm cho thanh niên; Hợp tác quốc tế về
GQVL (xuất khẩu lao động); Kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo
và xử lý vi phạm pháp luật về GQVL.
4.2. Phạm vi nghiên cứu

Về khơng gian: Tỉnh Bình Định.
Về thời gian: Nghiên cứu thực trạng QLNN về GQVL cho thanh niên
trên địa bàn tỉnh Bình Định từ năm 2018 - 2022; và giải pháp đề xuất cho
giai đoạn từ 2023 - 2025.
5. Nội dung nghiên cứu
Xác lập cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu việc làm, GQVL, GQVL cho
thanh niên, QLNN về GQVL cho thanh niên.
Nghiên cứu kinh nghiệm QLNN về GQVL cho thanh niên ở một số
tỉnh trong nước, rút ra bài học kinh nghiệm cho tỉnh Bình Định trong
QLNN về GQVL cho thanh niên.
Nghiên cứu thực trạng việc làm của thanh niên trên địa bàn tỉnh
Bình Định.
Phân tích, đánh giá thực trạng QLNN về GQVL cho thanh niên trên địa
bàn tỉnh Bình Định.
Đề xuất phương hướng, giải pháp nhằm tăng cường QLNN về GQVL
cho thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định.

6. Phƣơng pháp nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu tài liệu: để thu thập các nguồn dữ liệu, các nghiên
cứu lý luận và thực tiễn về GQVL và QLNN về GQVL cho thanh niên.

Phương pháp phân tích và tổng hợp: để phân tích tổng hợp những tài
liệu có liên quan để giải quyết những vấn đề nghiên cứu đặt ra trong GQVL

6

cho thanh niên và hoạt động QLNN về GQVL cho thanh niên.
Phương pháp so sánh: để đánh giá những hoạt động liên quan đến

GQVL và QLNN về GQVL cho thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Định trong
giai đoạn 2018 – 2022.

Phương pháp thống kê: được sử dụng để thống kê, phân loại, sắp xếp,
chọn lọc những nội dung tài liệu liên quan đến GQVL và QLNN về GQVL
cho thanh niên cần nghiên cứu và giải quyết.

7

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ
NƢỚC VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN

1.1. Việc làm và giải quyết việc làm cho thanh niên
1.1.1. Việc làm, ý nghĩa của việc làm cho thanh niên

Việc làm là vấn đề được mọi người quan tâm và có ảnh hưởng khơng

nhỏ đến sự ổn định và phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia nói chung
và từng địa phương nói riêng.

Theo C. Mác: Việc làm là phạm trù để chỉ trạng thái phù hợp giữa sức
lao động và những điều kiện cần thiết (vốn, tư liệu sản xuất, cơng nghệ…) để
sử dụng sức lao động đó.

Theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO): Người có việc làm là những
người làm việc gì đó được trả tiền cơng, lợi nhuận hoặc được thanh toán bằng
hiện vật hoặc những người tham gia vào hoạt động mang tính chất tự tạo việc
làm vì lợi ích hay vì thu nhập gia đình khơng được nhận tiền công hoặc hiện vật.

Tại Khoản 1, Điều 35 Hiến Pháp năm 2013 quy định: Cơng dân có
quyền làm việc, lựa chọn nghề nghiệp, việc làm và nơi làm việc. Từ quan
niệm này đã mở ra bước chuyển căn bản trong nhận thức về việc làm. Trên cơ
sở này, Điều 9 Bộ luật Lao động Việt Nam 2019, điều 3 Luật Việc làm 2013
đã quy định: Việc làm là hoạt động lao động tạo ra thu nhập mà không bị
pháp luật cấm [22].

Từ những cách tiếp cận, quan điểm và quy định trên ta có tể thấy: Việc
làm cho thanh niên là những hoạt động lao động sản xuất của thanh niên
trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội mang lại thu nhập cho thanh
niên mà không bị pháp luật ngăn cấm.

Việc làm cho thanh niên khơng chỉ có ý nghĩa đối với từng cá nhân
thanh niên mà cịn có ý nghĩa cả về mặt kinh tế lẫn xã hội.

8

Đối với từng thanh niên việc làm đi đơi với thu nhập để ni sống bản

thân mình, vì vậy nó ảnh hưởng trực tiếp và chi phối toàn bộ đời sống của
thanh niên. Trong bối cảnh hiện nay, việc làm địi hỏi phải có kiến thức, có
tay nghề, có kỹ năng,…nên việc có việc làm giúp cho thanh niên phát huy hết
trí tuệ sức trẻ của mình, đồng thời tăng cơ hội trau dồi, nắm bắt và nâng cao
kỹ năng nghề nghiệp tăng kiến thức, trình độ, kỹ năng, tính sáng tạo, năng
động, nhạy bén vốn có của thanh niên.

Đối với kinh tế việc làm cho thanh niên là nhân tố góp phần vào tăng
trưởng kinh tế và thu nhập quốc dân. Việc đảm bảo việc làm cho thanh niên
sẽ giúp cho việc duy trì mối quan hệ hài hịa giữa việc làm và kinh tế, tức là
luôn đảm bảo cho nền kinh tế có xu hướng phát triển bền vững, đồng thời duy
trì lợi ích và sử dụng có hiệu quả nguồn lao động này.

Đối với xã hội việc làm có tác động trực tiếp đến xã hội, một mặt có tác
động tích cực, mặt khác có tác động tiêu cực. Thanh niên là lực lượng lao
động nòng cốt của xã hội, nên thanh niên có việc làm thì xã hội được duy trì
và phát triển do khơng tạo ra các tiêu cực, tệ nạn trong xã hội, họ dần hoàn
thiện về nhân cách và trí tuệ, … ngược lại khi nền kinh tế không đảm bảo đáp
ứng về việc làm cho người lao động có thể dẫn đến tiêu cực trong đời sống xã
hội và ảnh hưởng xấu đến sự phát triển nhân cách con người.

1.1.2. Giải quyết việc làm, ý nghĩa của giải quyết việc làm cho thanh niên

- GQVL cho thanh niên chính là tạo các cơ hội để thanh niên có việc
làm thu nhập, phù hợp với lợi ích của bản thân, gia đình, cộng đồng và xã hội.

- GQVL cho thanh niên được xem xét từ các bên liên quan, cụ thể:
Thanh niên, nhà nước, người sử dụng lao động.

Trong đó, thanh niên là những người lao động là nơi tạo ra cung về lao

động và nơi tạo ra cầu về việc làm.

- Nhà nước là chủ thể có các cơng cụ như pháp lý, chính sách, chiến

9

lược, kế hoạch,... nhằm quản lý và điều tiết thị trường lao động theo mục tiêu
phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời là người sử lao động.

- Người sử dụng lao động là nơi tạo ra cầu về lao động, tạo ra cầu về
việc làm và là người sử dụng lao động.

Như vậy, GQVL cho thanh niên là các chủ thể có liên quan tạo mơi
trường và các điều kiện cần thiết để thanh niên tự tạo việc làm hoặc tạo ra
việc làm ổn định cho thanh niên theo pháp luật, duy trì tỷ lệ thất nghiệp của
thanh niên ở mức thấp nhất.

GQVL cho thanh niên có ý nghĩa cả về mặt kinh tế, xã hội, chính trị.

Về mặt kinh tế: Việc làm gắn liền với vấn đề sản xuất. Vì vậy, hiệu quả
của việc giải quyết tốt vấn đề việc làm cũng chính là hiệu quả của sản xuất.
Kinh tế phát triển sẽ tạo điều kiện để giải quyết tốt vấn đề việc làm và ngược
lại, nếu không giải quyết tốt vấn đề việc làm và thất nghiệp thì đó sẽ là những
yếu tố kìm hãm sự tăng trưởng của kinh tế.

Về mặt xã hội: Bảo đảm việc làm cho thanh niên là chính sách xã hội
có hiệu quả to lớn trong vấn đề phịng, chống, hạn chế các tiêu cực xã hội, giữ
vững được kỉ cương, nề nếp xã hội. Thất nghiệp và việc làm không đầy đủ,
thu nhập thấp là tiền đề của sự đói ngh o, thậm chí là điểm xuất phát của tệ
nạn xã hội. Các tệ nạn của xã hội như tội phạm, ma túy, mại dâm, có nguyên

nhân cốt lõi là từ vấn đề việc làm và thất nghiệp.

Đối với chính trị: Hậu quả của việc thất nghiệp, thiếu việc làm cho
thanh niên không những ảnh hưởng tới kinh tế - xã hội mà còn đe dọa lớn đối
với an ninh và sự ổn định của mỗi quốc gia.

1.2. Quản lý nhà nƣớc về giải quyết việc làm cho thanh niên
1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên

QLNN là một dạng quản lý xã hội đặc biệt, mang tính quyền lực nhà
nước và sử dụng pháp luật nhà nước để điều chỉnh hành vi hoạt động của con

10

người trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội do cơ quan trong bộ máy
nhà nước thực hiện nhằm thỏa mãn nhu cầu hợp pháp của con người, duy trì
sự ổn định và phát triển của xã hội.

QLNN về GQVL cho thanh niên là hoạt động thực thi quyền lực nhà
nước của các cơ quan trong bộ máy nhà nước trong ban hành và tổ chức thực
hiện văn bản quy phạm pháp luật và các chính sách về GQVL cho thanh niên;
đào tạo nghề cho thanh niên; Tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật về
việc làm cho thanh niên; Hợp tác quốc tế về GQVL (xuất khẩu lao động);
kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về
GQVL nhằm tạo cơ hội để thanh niên có việc làm ổn định, tăng thu nhập
mang lại lợi ích cho bản thân, gia đình và xã hội.

1.2.2. Chủ thể quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên
Chủ thể QLNN về GQVL làm cho thanh niên là các cơ quan có thẩm

quyền, các cá nhân được nhà nước trao quyền. Trong đó, chủ thể quản lý trực
tiếp nhất là bộ máy QLNN về GQVL từ trung ương đến địa phương. Trong đó:

- Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước QLNN về GQVL làm cho
thanh niên trong phạm vi cả nước.

- Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chịu trách nhiệm trước Chính
phủ thực hiện QLNN về GQVL làm cho thanh niên.

- Bộ, cơ quan ngang Bộ, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình,
có trách nhiệm thực hiện và phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã
hội trong QLNN về GQVL làm cho thanh niên.

- Ủy ban nhân dân các cấp thực hiện QLNN về GQVL làm cho thanh
niên trong phạm vi địa phương mình.

Đối với chính quyền cấp tỉnh Chủ thể QLNN về GQVL làm cho thanh
niên là các cơ quan có thẩm quyền, các cá nhân được nhà nước trao quyền.
Trong đó, UBND tỉnh thống nhất quản lý nhà nước QLNN về GQVL làm cho

11

thanh niên trong phạm vi của tỉnh mình. Sở Lao động - Thương binh và Xã
hội chịu trách nhiệm tham mưu và giúp UBND thực hiện QLNN về GQVL
làm cho thanh niên trên địa bàn tỉnh. Các Sở, Ban, Ngành và các tổ chức
chính trị - xã hội trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách
nhiệm thực hiện và phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội trong
QLNN về GQVL làm cho thanh niên trên địa bàn tỉnh.

1.2.3. Mục tiêu quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho thanh niên

Một là, QLNN về GQVL cho thanh niên góp phần thực hiện chức năng
của nhà nước, đóng vai trị quyết định trong hoạt động quản lý đối với mọi
mặt của đời sống xã hội, đảm bảo các mối quan hệ xã hội diễn ra trong một
trật tự và ổn định. Bởi việc làm là một trong những vấn đề quan trọng trong
đời sống xã hội, nói khơng thể thiếu đối với từng cá nhân và toàn bộ nền kinh
tế, là vấn đề cốt lõi của các hoạt động kinh tế.

Hai là, QLNN về GQVL giúp tạo việc làm ổn định cho thanh
niên, đồng thời thông quan việc ban hành các văn bản quy phạm pháp
luật, hoạch định các chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch về lao
động, việc làm giúp sử dụng có hiệu quả và phát triển nguồn lao động
của quốc gia.

Ba là, thúc đẩy phát triển kinh tế. Nhà nước luôn giữ vai trị kiến tạo
trong việc hồn thiện thể chế, mơi trường làm việc, xác lập mối quan hệ chính
sách, pháp luật về việc làm. Việc QLNN về GQVL cho thanh niên góp phần
giảm thất nghiệp, góp phần tăng trưởng và phát triển kinh tế.

Bốn là, góp phần làm giảm tệ nạn xã hội, vì một trong những
nguyên nhân của các tệ nạn xã hội là tình trạng thất nghiệp, đặc biệt ở
lứa tuổi thanh niên. QLNN về GQVL cho thanh niên tốt sẽ làm giảm
các tệ nạn xã hội để quá trình phát triển kinh tế - xã hội mang tính bền
vững hơn.