Quản lý vốn hỗ trợ cho vay người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng tại chi nhánh ngân hàng chính sách xã hội tỉnh bình định

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

LÊ THANH SƠN

QUẢN LÝ VỐN HỖ TRỢ CHO VAY NGƢỜI LAO
ĐỘNG ĐI LÀM VIỆC Ở NƢỚC NGOÀI THEO
HỢP ĐỒNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG
CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TỈNH BÌNH ĐỊNH

THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

Bình Định - Năm 2023

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

LÊ THANH SƠN

QUẢN LÝ VỐN HỖ TRỢ CHO VAY NGƢỜI LAO
ĐỘNG ĐI LÀM VIỆC Ở NƢỚC NGOÀI THEO
HỢP ĐỒNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG
CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TỈNH BÌNH ĐỊNH

Ngành : Quản lý kinh tế
Mã số : 8310110

Ngƣời hƣớng dẫn: TS. HỒ THỊ MINH PHƢƠNG

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Đề án thạc sĩ “Quản lý vốn hỗ trợ cho vay người lao
động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng
chính sách xã hội tỉnh Bình Định” là kết quả nghiên cứu của tác giả. Các số
liệu và kết quả nghiên cứu trong Đề án là hoàn toàn trung thực và chƣa đƣợc
sử dụng để bảo vệ một học vị nào.

Bình Định, ngày 9 tháng 12 năm 2023
Tác giả

Lê Thanh Sơn

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập ở Trƣờng Đại học Quy Nhơn, nghiên cứu và
thực hiện Đề án, ngoài sự cố gắng nỗ lực của bản thân, tác giả đã nhận đƣợc
sự giúp đỡ các quý Thầy giáo, Cô giáo Trƣờng Đại học Quy Nhơn, sự giúp đỡ
nhiệt tình của các cá nhân tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh
Bình Định.

Tác giả xin bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn đến ngƣời hƣớng dẫn
khoa học, TS. Hồ Thị Minh Phƣơng đã trực tiếp hƣớng dẫn, giúp đỡ tôi trong
thời gian tôi thực hiện Đề án.

Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo Sau đại
học, quý Thầy giáo, Cô giáo Trƣờng Đại học Quy Nhơn đã truyền đạt kiến
thức, góp ý chân thành, tạo điều kiện thuận lợi cho tơi q trình học tập cũng
nhƣ thực hiện Đề án.

Tác giả xin trân trọng cảm ơn đến ban lãnh đạo Văn phịng Ủy ban
nhân dân tỉnh Bình Định và Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Bình

Định đã luôn giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất để tôi đƣợc tham gia học
tập và thu thập số liệu hoàn thành Đề án.

Xin chân thành cảm ơn!
Bình Định, ngày 9 tháng 12 năm 2023
Tác giả

Lê Thanh Sơn

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, BẢNG BIỂU
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1

1.Tính cấp thiết của đề tài .............................................................................. 1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài....................................................... 2
3. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................... 5
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .............................................................. 5
5. Nội dung nghiên cứu .................................................................................. 5
6. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................ 5
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ VỐN HỖ TRỢ
CHO VAY NGƢỜI LAO ĐỘNG ĐI LÀM VIỆC Ở NƢỚC NGOÀI THEO
HỢP ĐỒNG ...................................................................................................... 7
1.1. Ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài theo hợp đồng và quản lý vốn
hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài theo hợp đồng ......... 7

1.1.1. Ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài theo hợp đồng................. 7
1.1.2. Quản lý vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc
ngoài theo hợp đồng .................................................................................... 9
1.2. Nội dung quản lý vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc
ngoài theo hợp đồng ........................................................................................ 11
1.2.1. Quản lý quy trình cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài
theo hợp đồng ............................................................................................ 11
1.2.2. Phƣơng thức cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài theo
hợp đồng .................................................................................................... 13

1.2.3. Kiểm tra, giám sát cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài
theo hợp đồng ............................................................................................ 14
1.3. Kinh nghiệm quản lý vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở
nƣớc ngoài theo hợp đồng tại một số Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội
và bài học kinh nghiệm cho Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh
Bình Định ........................................................................................................ 15
1.3.1. Kinh nghiệm quản lý vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc
ở nƣớc ngoài theo hợp đồng tại một số Chi nhánh Ngân hàng chính sách
xã hội ......................................................................................................... 15
1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội
tỉnh Bình Định về quản lý vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc
ở nƣớc ngoài theo hợp đồng lao động ....................................................... 19
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VỐN HỖ TRỢ CHO VAY NGƢỜI
LAO ĐỘNG ĐI LÀM VIỆC Ở NƢỚC NGOÀI THEO HỢP ĐỒNG TẠI CHI
NHÁNH NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TỈNH BÌNH ĐỊNH ........ 20
2.1. Khái quát về Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Bình Định ... 20
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Chi nhánh Ngân hàng chính
sách xã hội tỉnh Bình Định ........................................................................ 20
2.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của Chi nhánh Ngân hàng
chính sách xã hội tỉnh Bình Định .............................................................. 21

2.2. Tổng quan về vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc
ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh
Bình Định ........................................................................................................ 24
2.3. Hoạt động quản lý vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc
ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh
Bình Định ........................................................................................................ 29
2.3.1. Quản lý quy trình cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài
theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Bình Định29

2.3.2. Phƣơng thức cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài theo
hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Bình Định..... 33
2.3.3. Kiểm tra, giám sát cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài
theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Bình Định39
2.4. Đánh giá hoạt động quản lý vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm
việc ở nƣớc ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội
tỉnh Bình Định ................................................................................................. 42
2.4.1. Những kết quả đạt đƣợc .................................................................. 42
2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế .................................. 44
Chƣơng 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ VỐN HỖ TRỢ CHO
VAY NGƢỜI LAO ĐỘNG ĐI LÀM VIỆC Ở NƢỚC NGOÀI THEO HỢP
ĐỒNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TỈNH
BÌNH ĐỊNH .................................................................................................... 48
3.1. Mục tiêu và phƣơng hƣớng quản lý vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi
làm việc ở nƣớc ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã
hội tỉnh Bình Định........................................................................................... 48
3.1.1. Mục tiêu quản lý vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở
nƣớc ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh
Bình Định .................................................................................................. 48
3.1.2. Phƣơng hƣớng quản lý vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm
việc ở nƣớc ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã

hội tỉnh Bình Định ..................................................................................... 49
3.2. Một số giải pháp hồn thiện quản lý vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi
làm việc ở nƣớc ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã
hội tỉnh Bình Định........................................................................................... 51
3.2.1. Hồn thiện quy trình thực hiện cho vay ngƣời lao động đi làm việc
ở nƣớc ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội
tỉnh Bình Định ........................................................................................... 51

3.2.2. Tiếp tục thực hiện cho vay vốn ngƣời lao động theo cơ chế thị
trƣờng, mở rộng phƣơng thức vay, mức vay, thời hạn cho vay linh hoạt
theo từng đối tƣợng vay vốn ở từng địa phƣơng....................................... 52
3.2.3. Tăng cƣờng công tác kiểm tra, giám sát cho vay ngƣời lao động đi
làm việc ở nƣớc ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách
xã hội tỉnh Bình Định ................................................................................ 54
3.2.4. Tăng cƣờng nguồn vốn nhằm mở rộng cho vay ngƣời lao động đi
làm việc ở nƣớc ngồi theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách
xã hội tỉnh Bình Định ................................................................................ 57
3.2.5. Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý hồ sơ, vốn vay
ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh
Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Bình Định............................................ 60
3.2.6. Nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ tại Chi nhánh Ngân hàng chính
sách xã hội tỉnh Bình Định ........................................................................ 60
3.2.7. Đẩy mạnh công tác truyền thông về hỗ trợ vay vốn đối với ngƣời
lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng
chính sách xã hội tỉnh Bình Định .............................................................. 62
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................... 64
DANH MỤC CƠNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI ĐỀ ÁN (BẢN SAO)

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Viết tắt Viết đầy đủ
HĐQT Hội đồng quản trị
NLĐ Ngƣời lao động
NHCSXH Ngân hàng chính sách xã hội
NN Nƣớc ngoài
UBND Ủy ban nhân dân

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, BẢNG BIỂU

Sơ đồ 2.1. Bộ máy tổ chức và quản lý của Chi nhánh Ngân hàng chính sách
xã hội tỉnh Bình Định.......................................................................... 22

Sơ đồ 2.2. Quy trình cho vay đối với ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài
theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Bình
Định..................................................................................................... 31

Biểu đồ 2.1. Nguồn vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc
ngoài theo hợp đồng của Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh
Bình Định ............................................................................................ 26

Bảng 2.1. Cơ cấu nguồn vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở
nƣớc ngoài theo hợp đồng của Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội
tỉnh Bình Định..................................................................................... 25

Bảng 2.2. Sử dụng nguồn vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở
nƣớc ngoài theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội
tỉnh Bình Định..................................................................................... 28

Bảng 2.3. Đánh giá của ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngồi về quy trình
cho vay vốn hỗ trợ tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh
Bình Định ............................................................................................ 32

Bảng 2.4. Đánh giá của ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài về phƣơng
thức cho vay vốn hỗ trợ tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội
tỉnh Bình Định..................................................................................... 35

Bảng 2.5. Đánh giá của ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài về lãi suất
cho vay vốn hỗ trợ tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh
Bình Định ............................................................................................ 37

Bảng 2.6. Đánh giá của ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài về thời hạn
cho vay vốn hỗ trợ tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh
Bình Định ............................................................................................ 38

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Việt Nam đang trong thời điểm dân số vàng, nên chúng ta đang thực
hiện nhiều giải pháp để sử dụng có hiệu quả nguồn lực này, một trong những
giải pháp đó là đƣa ngƣời lao động (NLĐ) đi làm việc ở nƣớc ngoài (NN)
theo hợp đồng. Tại Đại Hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục khẳng
định: Tiếp tục thực hiện chƣơng trình đƣa NLĐ đi làm việc ở NN có thời
hạn theo hợp đồng, tăng tỷ lệ xuất khẩu lao động đã qua đào tạo, quản lý
chặt chẽ và bảo vệ quyền lợi chính đáng của NLĐ. Để làm tốt điều đó,

chúng ta đã tăng cƣờng nguồn vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN
theo hợp đồng. Vì vậy, số lƣợng và chất lƣợng NLĐ đi làm việc ở NN theo
hợp đồng tăng lên. Hiện nay cả nƣớc có khoảng 500.000 NLĐ đi làm việc ở
NN theo hợp đồng, thu nhập của NLĐ đƣợc nâng cao, hàng năm số lao động
chuyển về gia đình khảng 1,6 tỷ USD, nâng cao thu nhập cho bản thân, gia
đình cũng nhƣ xã hội.

Trong thời gian qua, để giải quyết việc làm nâng cao đời sống của
ngƣời dân, tỉnh Bình Định đã có nhiều giải pháp khác nhau, trong đó chú
trọng đƣa NLĐ đi làm việc ở NN, vì vậy nguồn vốn hỗ trợ cho NLĐ đi làm
việc ở NN ngày một tăng lên. Tuy nhiên, việc quản lý nguồn vốn hỗ trợ cho
vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng tại Ngân hàng chính sách xã hội
(NHCSXH) nói chung và NHCSXH Chi nhánh tỉnh Bình Định nói riêng vẫn
cịn những hạn chế nhƣ: Hoạt động cho vay vốn hỗ trợ NLĐ đi làm việc ở
NN theo hợp đồng chƣa thực sự chủ động; khả năng nắm bắt thông tin, tiếp
cận và làm thủ tục vay vốn hỗ trợ đối với NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp
đồng gặp khó khăn, thời gian thẩm định và giải quyết hồ sơ vay vốn hỗ trợ
NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng chƣa nhanh gọn. Phƣơng thức cho vay
vốn hỗ trợ NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng chƣa linh hoạt; công tác

2

kiểm tra, giám sát cho vay vốn hỗ trợ NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng
chung chung, đơi khi cịn mang tính hình thức. Vì vậy, kết quả đạt đƣợc
trong thực hiện vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng tại
Chi nhánh NHCSXH tỉnh Bình Định vẫn chƣa đáp ứng đƣợc địi hỏi của
Nhà nƣớc, chính quyền địa phƣơng và NLĐ, tác động của vốn hỗ trợ cho
vay đối với NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng còn thấp.

Để góp phần quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo

hợp đồng tại Chi nhánh NHCSXH tỉnh Bình Định ngày càng hiệu quả hơn,
góp phần sử dụng nguồn vốn hỗ trợ cho vay tốt, phát huy tác dụng của vốn
vay trong vấn đề giải quyết việc làm, mang lại thu nhập ổn định góp phần
giảm nghèo bền vững, thực hiện tốt an sinh xã hội, nâng cao đời sống của
ngƣời dân đặc biệt là ngƣời dân thuộc đối tƣợng chính sách trên địa bàn tỉnh
Bình Định. Với mục đích đó, tác giả đã mạnh dạn chọn đề tài: Quản lý vốn
hỗ trợ cho vay người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng tại
Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Bình Định, để nghiên cứu.

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài

Vấn đề quản lý vốn hỗ trợ cho vay, NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp
đồng (xuất khẩu lao động) trong thời gian qua đã nhận đƣợc sự quan tâm
nghiên cứu của nhiều tác giả, cụ thể có các đề tài nghiên cứu nổi bật mà tác
giả biết nhƣ sau:

Tác giả Nguyễn Quang Cƣơng (2016) với đề tài nghiên cứu “Quản lý
nguồn vốn cho vay hộ nghèo của Ngân hàng chính sách tỉnh Quảng Ninh” đã
làm rõ nghèo và cho vay hộ nghèo, quản lý cho vay đối với hộ nghèo, các chỉ
tiêu đánh giá hiệu quả quản lý vốn cho vay đối với hộ nghèo. Đồng thời cơng
trình nghiên cứu đã trình bày về tình trạng đói nghèo và hoạt động của Ngân
hàng chính sách tỉnh Quảng Ninh. Phân tích đánh giá đƣợc thực trạng quản lý
nguồn vốn cho vay hộ nghèo của Ngân hàng chính sách tỉnh Quảng Ninh, làm

3

rõ những kết quả đạt đƣợc, hạn chế, lý giải nguyên nhân của hạn chế đó.
Đồng thời cũng đề xuất năm giải pháp, kiến nghị nhằm phát huy những kết
quả đạt đƣợc, khắc phục những tồn tại, hạn chế nhằm nâng cao hiệu quả công
tác quản lý nguồn vốn cho vay hộ nghèo của Ngân hàng chính sách tỉnh

Quảng Ninh trong thời gian tới [11].

Tác giả Nguyễn Phƣơng Linh (2018) với nghiên cứu “Một số giải pháp
đổi mới quản lý tài chính về xuất khẩu lao động Việt Nam theo cơ chế thị
trường”, đã hệ thống những vấn đề lý luận chung về tài chính, quản lý tài
chính, xuất khẩu lao động và quản lý tài chính về xuất khẩu lao động. Tìm
hiểu và rút ra một số bài học kinh nghiệm trong hoạt động quản lý tài chính
về xuất khẩu lao động của một số nƣớc nhƣ: Thái Lan, Malaixia, Đài Loan
nhằm vận dụng đổi mới hoạt động quản lý tài chính về xuất khẩu lao động
Việt Nam theo cơ chế thị trƣờng. Phân tích và đánh giá quản lý tài chính về
xuất khẩu lao động Việt Nam theo cơ chế thị trƣờng. Đề xuất các giải pháp
nhằm quản lý tài chính về xuất khẩu lao động Việt Nam theo cơ chế thị
trƣờng có hiệu quả [23].

Nghiên cứu “Đánh giá chính sách cho vay đối với NLĐ đi làm việc ở
NN theo hợp đồng tại NHCSXH” đã trình bày và làm rõ các chính sách cho
vay đối với NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng tại NHCSXH. Làm rõ
những kết quả đạt đƣợc cùng những khó khăn vƣớng mắc trong thực hiện
chính sách cho vay đối với NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng tại
NHCSXH. Từ đó đề xuất các chính sách tín dụng ƣu đãi đối với NLĐ đi làm
việc ở NN trong giai đoạn 2021-2025 [19].

Tác giả Nguyễn Xuân Hƣng (2015) với nghiên cứu “Quản lý nhà nước
đối với hoạt động xuất khẩu lao động ở Việt Nam” đã đề cập đến các nội
dung của hoạt động quản lý nhà nƣớc về xuất khẩu lao động, trong đó có nội
dung xây dựng và thực hiện các chính sách hỗ trợ hoạt động xuất khẩu lao

4

động ở Việt Nam, làm rõ chính sách cho vay đối với ngƣời lao động đi làm

việc ở nƣớc ngồi. Cho thấy, chính sách này thời gian qua đã có những tác
động tích cực cho hoạt động xuất khẩu lao động ở Việt Nam. Tuy nhiên trong
q trình thực hiện vẫn cịn những hạn chế cần khắc phục để hoạt động xuất
khẩu lao động ở Việt Nam đạt đƣợc kết quả tốt hơn [22].

Tác giả Lê Uyên (2021) với nghiên cứu “Quản lý nhà nước về xuất
khẩu lao động ở thị xã Hồi Nhơn, tỉnh Bình Định” đã làm rõ những hoạt
động quản lý nhà nƣớc về xuất khẩu lao động ở thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình
Định, trong đó đã phân tích đánh giá về xây dựng và tổ chức thực chính sách
về xuất khẩu lao động, tuy nhiên còn chung chung, chƣa làm rõ đƣợc chính
sách hỗ trợ cho vay đối với xuất khẩu lao động ở thị xã Hồi Nhơn, tỉnh Bình
Định thời gian qua [36].

Tác giả Trần Thị Kim Thoa (2022) với nghiên cứu “Quản lý nhà nước
về NLĐ tỉnh Bình Định đi làm việc có thời hạn ở NN” đã phân tích và làm rõ
quản lý nhà nƣớc về NLĐ đi làm việc ở NN nhƣ: Khái niệm, vai trò chủ thể
quản lý, nội dung quản lý nhà nƣớc về NLĐ đi làm việc ở NN. Đánh giá
những mặt đạt đƣợc, những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong
công tác quản lý nhà nƣớc về NLĐ tỉnh Bình Định đi làm việc có thời hạn ở
NN. Tuy nhiên trong nội dung quản lý nhà nƣớc về NLĐ đi làm việc có thời
hạn ở NN không đề cập đến xây dựng và thực hiện các chính sách hỗ trợ nhƣ
vay vốn cho NLĐ tỉnh Bình Định đi làm việc có thời hạn ở NN [32].

Qua nghiên cứu những tài liệu trên, tác giả thấy nghiên cứu Quản lý
vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng chƣa đƣợc quan
tâm nghiên cứu. Đặc biệt chƣa có nghiên cứu nào cụ thể về công tác quản lý
vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng tại NHCSXH tỉnh
Bình Định. Do vậy, đề tài Đề án là hoàn toàn mới, có tính cấp thiết xét từ
nhiều phƣơng diện.

5

3. Mục tiêu nghiên cứu
Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động quản lý vốn hỗ trợ

cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng tại Chi nhánh NHCSXH tỉnh
Bình Định
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung nghiên cứu: Nghiên quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi
làm việc ở NN theo hợp đồng lao động bao gồm: Quản lý quy trình cho vay;
Phƣơng thức cho vay; Kiểm tra, giám sát cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo
hợp đồng.
- Không gian nghiên cứu: Chi nhánh NHCSXH tỉnh Bình Định.
- Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2017 đến năm 2022
5. Nội dung nghiên cứu

- Hệ thống hóa lý luận quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở
NN theo hợp đồng.

- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý vốn hỗ trợ cho vay ngƣời NLĐ
đi làm việc ở NN theo hợp đồng tại Chi nhánh NHCSXH tỉnh Bình Định.

- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý vốn hỗ trợ cho vay
NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng tại Chi nhánh NHCSXH tỉnh Bình
Định.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu

- Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu: Dựa trên sách, báo, tạp chí, các văn

6

bản pháp luật, Nghị quyết của Đảng, chính sách của Nhà nƣớc, số liệu thống
kê của các cơ quan ban ngành liên quan đến quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ
đi làm việc ở NN heo hợp đồng,… để thu thập dữ liệu, số liệu thứ cấp đảm
bảo tính khách quan, trung thực khi nghiên cứu và giải quyết vấn đề nghiên
cứu.

- Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp: Đề án sử dụng để phân tích các tài
liệu liên quan đến lý luận chung về quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm
việc ở NN theo hợp đồng. Phân tích các tài liệu, số liệu liên quan đến quản lý
vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng tại Chi nhánh
NHCSXH tỉnh Bình Định. Từ đó nhận định những kết quả đạt đƣợc và hạn
chế trong hoạt động quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo
hợp đồng tại Chi nhánh NHCSXH tỉnh Bình Định.

- Phƣơng pháp thống kê: Sử dụng để thu thập, tổng hợp, trình bày số
liệu, tính tốn để phân tích, dự đốn và đề xuất các phƣơng hƣớng giải quyết
liên quan đến vấn đề nghiên cứu.

- Phƣơng pháp so sánh: Sử dụng nhằm đánh giá xu hƣớng biến động
của nguồn vốn và dƣ nợ cho vay đối với NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp
đồng,… của kỳ này so với kỳ trƣớc của Chi nhánh NHCSXH tỉnh Bình Định.
nhằm đánh giá hoạt động quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN
theo hợp đồng tại Chi nhánh NHCSXH tỉnh Bình Định.

- Phƣơng pháp điều tra xã hội học: Sử dụng bảng hỏi đối với 50 NLĐ

đi làm việc ở NN theo hợp đồng tại Chi nhánh Ngân hàng tỉnh Bình Định để
thu thập thơng tin phân tích, giải quyết vấn đề nghiên cứu đặt ra.

7

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ VỐN HỖ
TRỢ CHO VAY NGƢỜI LAO ĐỘNG ĐI LÀM VIỆC Ở NƢỚC
NGOÀI THEO HỢP ĐỒNG

1.1. Ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài theo hợp đồng và quản lý
vốn hỗ trợ cho vay ngƣời lao động đi làm việc ở nƣớc ngoài theo hợp
đồng

1.1.1. Người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng

Lao động đi làm việc ở NN là xu thế tất yếu của các quốc gia, là một bộ
phận không thể tách rời trong Chƣơng trình phát triển nguồn nhân lực gắn với
chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ. Vì mỗi thời điểm nhất định,
các quốc gia trên thế giới có điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội khác nhau,
đặc biệt dân số có sự thay đổi, nhất là lực lƣợng lao động, dẫn đến việc thiếu,
thừa nhân lực ở các quốc gia, mà bản thân các quốc gia khơng tự giải quyết
đƣợc mà địi hỏi có sự hợp tác, trao đổi về lao động.

NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng đây là một hình thức trao đổi,
mua bán hay thuê mƣớn hàng hóa sức lao động giữa các quốc gia với nhau
theo quy định. Là một hình thức giao dịch hàng hóa sức lao động trên thị
trƣờng quốc tế, trong đó ngƣời bán sức lao động và ngƣời sử dụng sức lao
động ở NN thông qua chủ thể trung gian là Nhà nƣớc.

Hiện nay, trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, nhu

cầu tiếp nhận lao động của các nƣớc rất lớn, là cơ hội để đẩy nhanh và nâng
cao hiệu quả việc đƣa NLĐ và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở NN nhằm
giải quyết việc làm, tạo thu nhập, phân công lại lao động, nâng cao chất lƣợng
nguồn nhân lực, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc.

Ở Việt Nam, theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật NLĐ Việt Nam đi
làm việc ở NN theo hợp đồng đã khẳng định: NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp
đồng là công dân Việt Nam đủ 18 tuổi trở lên cƣ trú tại Việt Nam đi làm việc

8

ở NN theo quy định đúng của pháp luật Việt Nam và pháp luật của nƣớc tiếp
nhận. Cụ thể: Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; Tự nguyện đi làm việc ở
NN; Có ý thức chấp hành pháp luật, tƣ cách đạo đức tốt; Đủ sức khoẻ theo
quy định của pháp luật Việt Nam và yêu cầu của nƣớc tiếp nhận NLĐ; Đáp
ứng u cầu về trình độ ngoại ngữ, chun mơn, kỹ thuật, tay nghề và các
điều kiện khác theo yêu cầu của nƣớc tiếp nhận NLĐ; Đƣợc cấp chứng chỉ về
bồi dƣỡng kiến thức cần thiết; Không thuộc trƣờng hợp cấm xuất cảnh theo
quy định của pháp luật Việt Nam.

NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng đƣợc thực hiện dƣới những hình
thức sau:

Thứ nhất, hợp đồng đƣa NLĐ Việt Nam đi làm việc ở NN ký với đơn
vị sự nghiệp để thực hiện thỏa thuận quốc tế.

Thứ hai, hợp đồng hoặc thỏa thuận bằng văn bản về việc đƣa NLĐ Việt
Nam đi làm việc ở NN ký với doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sau đây:

Doanh nghiệp Việt Nam hoạt động dịch vụ đƣa NLĐ Việt Nam đi làm

việc ở NN theo hợp đồng;

Doanh nghiệp Việt Nam trúng thầu, nhận thầu cơng trình, dự án ở NN;
Doanh nghiệp Việt Nam đƣa NLĐ Việt Nam đi đào tạo, nâng cao trình
độ, kỹ năng nghề ở NN;.
Tổ chức, cá nhân Việt Nam đầu tƣ ra NN.
Thứ ba, hợp đồng lao động do NLĐ Việt Nam trực tiếp giao kết với
ngƣời sử dụng lao động ở NN.
NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng có vai trị rất lớn đối với nƣớc
đƣa NLĐ đi làm việc và cả những nƣớc tiếp nhận lao động. Đối với những
nƣớc đƣa NLĐ đi làm việc ở NN sẽ có nguồn ngoại tệ tăng thêm, giải quyết
việc làm, xóa đói giảm nghèo, tăng thu nhập cho NLĐ. NLĐ sau khi hết hợp
đồng về nƣớc đã tích lũy đƣợc nhiều kiến thức trong lĩnh vực nông nghiệp,
công nghiệp và sản xuất chế tạo, có tác phong cơng nghiệp, hiện đại.... Do

9

vậy, nhiều lao động sau khi hết hạn hợp đồng về nƣớc đã xin vào làm việc tại
các doanh nghiệp có vốn đầu tƣ Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc,… ở Việt
Nam có thu nhập cao và ổn định. Một bộ phận dùng tiền có đƣợc trong thời
gian làm việc ở NN để đầu tƣ sản xuất kinh doanh, làm dịch vụ, chuyển đổi
sang các cơng việc khác có thu nhập cao hơn trƣớc đây. Đối với các tiếp nhận
lao động sẽ giúp họ cần bằng cung cầu về lao động, có nhân lực để khai thác
tiềm năng và phát triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc mình, nguồn lao động rẻ,
cầu thị, có kiến thức, tác phong lao động tốt góp phần tăng năng suất lao
động, tăng doanh thu cho các doanh nghiệp và đóng góp ngân sách nhà nƣớc.

1.1.2. Quản lý vốn hỗ trợ cho vay người lao động đi làm việc ở nước
ngoài theo hợp đồng

1.1.2.1. Khái niệm và nguyên tắc quản lý vốn hỗ trợ cho vay người lao
động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng

Quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng thực
chất là quản lý vốn vay hay quản lý tài sản có, đây là nghiệp vụ cần thiết và
quan trọng của các ngân hàng. Vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN
theo hợp đồng đây là một loại vốn đặc biệt đƣợc nhà nƣớc đầu tƣ, tài trợ
thông qua kênh NHCSXH, sau đó NHCSXH giúp nhà nƣớc trong việc cho
NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng vay.

Vì vậy, quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp
đồng là sự tác động của NHCSXH vào đối tƣợng là những NLĐ đi làm việc ở
NN theo hợp đồng thơng qua các hoạt động nhƣ: Quản lý quy trình cho vay;
Phƣơng thức cho vay; Kiểm tra, giám sát cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo
hợp đồng nhằm đảm bảo phát huy tốt nhất của vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi
làm việc ở NN.

Hoạt động quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp
đồng theo nguyên tắc sau:

10

Thứ nhất, quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp
đồng đúng với quy định của pháp luật về NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp
đồng, ngân sách nhà nƣớc và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên
quan.

Thứ hai, vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng là
nguồn vốn từ ngân sách. Vì vậy, việc quản lý nguồn vốn này đòi hỏi : Quản lý
quy trình cho vay; Phƣơng thức cho vay; Kiểm tra, giám sát cho vay NLĐ đi

làm việc ở NN theo hợp đồng phải bảo đảm tối đa nguồn vốn, tránh gây thất
thốt lãng phí tiền của Nhà nƣớc đồng thời giúp cho NLĐ đi làm việc ở NN
theo hợp đồng vay vốn sử dụng đúng mục đích, hiệu quả.

Thứ ba, có sự phối hợp chặt chẽ, thƣờng xuyên giữa chính quyền các
cấp và các cơ quan có liên quan trong quản lý, sử dụng vốn đảm bảo công
khai, minh bạch trong quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo
hợp đồng.

1.1.2.2. Mục tiêu quản lý vốn hỗ trợ cho vay người lao động đi làm việc
ở nước ngoài theo hợp đồng

Quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng là
một trong những công cụ để thực hiện tốt chủ trƣơng của Đảng và Nhà nƣớc
về đƣa NLĐ đi làm việc ở NN nhằm giải quyết vấn đề an sinh xã hội, giảm tỷ
lệ thất nghiệp, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao trình độ lao động, tác phong
làm việc... cho NLĐ.

Quản lý vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo hợp đồng giúp
việc thực hiện hỗ trợ cho vay diễn ra công khai, dân chủ, vốn vay sẽ đến đúng
đối tƣợng và đƣợc sử dụng đúng mục đích. Mặt khác, giúp NHCSXH quản lý
hiệu quả vốn vay thông qua quy mô cho vay; Chất lƣợng cho vay; Khả năng
bảo tồn vốn. Về quy mơ vay vốn hỗ trợ cho vay NLĐ đi làm việc ở NN theo
hợp đồng thể hiện ở số tuyệt đối dƣ nợ tín dụng đối với NLĐ đi làm việc ở
NN theo hợp đồng trong tổng số dƣ nợ Ngân hàng, doanh số cho vay, thu nợ,