BO GIAO DUC VA DAO TAO
TRUONG DAI HQC THUONG MAI
Phùng Văn Huy
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VÈ CÁC DỰ ÁN CÔNG
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH LIÊM,
TỈNH HÀ NAM
Đề án tốt nghiệp thạc sĩ
HÀ NỌI, NĂM 2024
BO GIAO DUC VA DAO TAO
TRUONG DAI HQC THUONG MAI
Phùng Văn Huy
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VÈ CÁC DỰ ÁN CÔN
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH LIÊM,
TỈNH HÀ NAM
Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế
Mã số: 8310110
Đề án tốt nghiệp thạc sĩ
Người hướng dẫn khoa học:
TS.Trần Việt Thảo
HÀ NỌI, NĂM 2024
LOI CAM DOAN
Tôi đã đọc hiểu quy định về sự trung thực và khách quan trong nghiên cứu
học thuật của Trường Đại học Thương mại
Tơi xin cam đoan, đây là cơng trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các
tài liệu được sứ dụng trong cơng trình đều có ngn gốc rõ ràng. Những đánh giá,
nhận định trong cơng trình đêu do cá nhân tôi nghiên cứu và thực hiện
Hà Nội, ngày 29 thắng 02 năm 2024
Tác giá
Phùng Văn Huy
LOI CAM ON
Trong quá trình thực tập và thực hiện đề án này, tôi đã nhận được rất nhiều sự
giúp đỡ.
Trước tiên, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn tới TS.Trần Việt Thảo, là người đã tận
tâm hướng dẫn tơi hồn thành cơng trình.
Tơi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu cùng tồn thể Thầy, Cơ giáo Trường
Đại học Thương mại đã truyền đạt, trang bị cho tôi những kiến thức và kinh nghiệm.
quý giá trong suốt hai năm học vừa qua.
Tơi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Văn phịng HĐND, UBND huyện Thanh
Liêm, Phịng Tài chính - Kế hoạch, KBNN huyện Thanh Liêm, Ban QLDA huyện
Thanh Liêm đã nhiệt tình giúp đỡ tơi trong suốt q trình thu thập số liệu để thực
hiện đề án.
Cuối cùng, tơi xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè, đồng nghiệp những
người đã luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ, cô vũ và động viên tôi trong suốt
thời gian thực hiện đề án.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 29 thắng 02 năm 2024
Tác giá
Phùng Văn Huy
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LOI CAM ON...
MỤC LỤC
DANH MUC CAC CHU VIET TAT.
DANH MỤC BẢNG, HÌNH
TOM TAT KET QUÁ NGHIÊN C'
MỞ ĐÀU
1. Tính cấp thiết của đề
2. Mục tiêu nghiên cứu.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
4. Phương pháp nghiên cứu.
5. Kết cầu đi
CHƯƠNG 1: CỞ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIÊN VE QUAN LY
CÁC DỰ ÁN CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN CÁP HUYỆN.
1.1. Khái quát về dự án công.
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản.
1.1.2. Phân loại và đặc điểm dự án công
1.2. Quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn cấp hu
1.2.1. Khái niệm và mục tiêu quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn
cấp huyện 9
1.2.2. Đặc điểm quản lý nhà nước về các dự án công trên dia ban cấp huyện.....10
1.2.3. Nguyên tắc quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn cấp huyện ....10
1.2.4. Nội dung quản lý nhà nước về các dự án cơng trên địa bản cắp huyện..... 1Í
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước về các dự án công trên địa
bàn cấp huyện. 18
1.3.1. Các yếu tố chủ quan 18
1.3.2. Các yếu tố khách quan 20
iv
1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về các dự án công của một số địa phương.
và bài học kinh nghiệm cho huyện Thanh Liêm
1.4.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về dự án công của một số địa phương.....21
1.4.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho huyện Thanh Liêm 23
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VÈ CÁC DỰ ÁN
CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH LIÊM, TỈNH HÀ NAM. 25
2.1 Khái quát về huyện Thanh Liêm và tình hình đầu tư cơng từ nguồn vốn
ngân sách nhà nước trên địa bàn Huyện
2.1.1. Khái quát về huyện Thanh Liêm. 25
25
2.1.2. Tình hình đầu tư cơng từ ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Thanh
Liêm. 21
2.2. Thực trạng quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn huyện Thanh
Liêm giai đoạn 2020-2022. 30
2.2.1. Phân cấp và chủ thể quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn huyện
Thanh Liêm... —. 33
2.2.2. Thực trạng lập kế hoạch, lập báo cáo kỹ thuật các dự án công 30
2.2.3. Thực trạng triển khai thực hiện quản lý các dự án công. 33
2.2.4. Thực trạng thanh tra, kiểm tra các dự án công 49
2.3. Đánh giá chung về quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn
huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam 51
2.3.1. Kết quả đạt được. 51
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân. 3
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC VÈ CÁC DỰ ÁN CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH
LIEM, TINH HA NAM DEN NAM 2030 57
3.1. Mục tiêu, phương hoàn t quản lý nhà nước về các dự án công trên
bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam đến năm 2030. 57
3.1.1. Mục tiêu quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bản huyện Thanh
Liêm. 57
3.1.2. Phương hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bản
huyện Thanh Liêm. 58
3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn
huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam đến năm 2030. .- 59
3.2.1. Hoàn thiện bộ máy quản lý nhả nước về các dự án cơng....................... 59
3.2.2. Hồn thiện cơng tác kế hoạch hóa các dự án cơng trên địa bàn huyện
“Thanh Liêm..............
` —...................ÔỎ 69
3.3. Một số kiến nghị........................-2222222222222222272272271271..1171..11..ecerree 70
3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ........................--222-22222.r22e. 70
3.3.2, Kiến nghị với các Bộ ngành liên quan.....................--2+.21222r.e- 1
3.3.3. Kiến nghị với UBND tỉnh Hà Nam......................--2-22221.-2rree 1
KET LUAN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..
vi
DANH MUC CAC CHU VIET TAT
STT Nguyên nghĩa
1 BQL Ban quan ly
2 DA Dự án
3 ĐT Đầu tư
4 ĐTV Đầu tư vốn
5 DVT Don vi tinh
6 KBNN _| Kho bac nhà nước
7 KTXH Kinh tế - Xã hội
8 NS Ngân sách
9 NSĐP Ngân sách địa phương
10 NSNN __ | Ngân sách Nhà nước
"1 NSTW _ | Ngân sách trung ương
12 PT Phát triển
13 QLNN _ | Quản lý nhà nước
14 TABMIS _ | Hệ thống quản lý thông tin ngân sách
15 TW Trung ương
16 UBND _. | Ủy ban nhân dân
17 XDCB _ | Xây dựng cơ bản
vii
DANH MỤC BẢNG HÌNH
Bảng
Bảng 2.1. Các chỉ tiêu kinh tế xã hội trên địa bản huyện Thanh Liêm giai đoạn 2020,
-2022................
Bảng 2.2: Tình hình thực hiện đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm...........28
Bang 2.3: Vốn đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm so với dự toán giai đoạn
2020 ~ 2022. m.............. 28
Bảng 2.4. Thực trạng các dự án công trên địa bàn huyện Thanh Liêm giai đoạn
2020-2022..........
Bang 2.5: Tình hình phân bổ kế hoạch vốn đầu tư công cho các loại dự án trên địa
bàn huyện Thanh Liêm năm 2022...
Bang 2.6: Bảng tổng hợp thâm định dự án đầu tư xây dựng cơng trình xây dựng cơ
bản trên địa bàn huyện Thanh Liêm giai đoạn 2020- 2022................ 34
Bảng 2.7. ết quả thực hiện công tác giám sát kiểm định chất lượng cơng trình các
dự án công trên địa bin huyện Thanh Liêm giai đoạn 2020-2022.........45
Bang 2.8: Kết quả thẩm định chỉ phí các dự án cơng huyện Thanh Liêm 2020-2022... 47
Bảng 2.9: Tình hình thực hiện thanh tốn vốn đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh
Liêm, giai đoạn 2020 ~ 2022........................:-22222.2.2..2227 48
Bảng 2.10: Tình hình tổ chức thanh tra, kiểm tra các dự án công trên địa bàn huyện
'Thanh Liêm theo các hình thức giai đoạn 2020 ~ 2022....................... 50
Bảng 2.11: Kết quả thanh tra, kiểm tra các dự án công trên địa bàn huyện Thanh
Liêm giai đoạn 2020 ~ 2022.......................--.2222212-22221..1.e SI
Hinh
Hình 1.1: So đồ quy trình thực hiện quản lý các dự án công trên địa ban thi xã Duy.
Tiên............ ...
Hình 2.1. Sơ đồ phân cấp chủ thể quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn
huyện Thanh Liêm........................2+22222222.-zte cà 2030
Hinh 2.2: Sơ đồ trình tự lập, thẩm định và phê duyệt Thiết kế bản vẽ thi cong ~ ting
dự toán trên địa bàn huyện Thanh Liêm..........................-22+--22.22 36
Hình 2.3: Sơ đồ quy trình tổ chức đấu thầu dự án công trên địa bản huyện Thanh.
¡1 .............. 39
viii
Hinh 2.4: Quy trình thực hiện đấu thầu dự án công trên địa bàn huyện Thanh Liêm.
huyện Thanh Liêm
Hình 2.6: Quy trình quản lý chất lượng dự án cơng trên địa bàn huyện Thanh Liêm.
trong giai đoạn thực hiện....................--222:7.:.2.12-22.2e2.e. 45
ix
TOM TAT KET QUA NGHIEN CUU
Đề án tốt nghiệp được thực hiện trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà
Nam giai đoạn 2020 - 2022, nhằm đề xuất giải pháp hoàn thiện QLNN đối với dự
án công trên địa bàn huyện Thanh Liêm trong giai đoạn hiện nay và tầm nhìn đến
năm 2030. Đề án tốt nghiệp đã nghiên cứu khái quát về khái niệm, đặc điểm và
phân loại dự án công. Khái niệm, mục tiêu, đặc điểm, nguyên tác và nội dung quản
lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn cấp huyện. Đề án cũng đã phân tích sâu
các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn cấp.
huyện và rút ra những bải học từ một số địa phương khác.
Trên cơ sở khung lý thuyết được xây dựng, tác giả đã thực hiện phân tích và
đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn huyện Thanh
Liêm giai đoạn 2020-2022. Kết quả phân tích cho thấy trong những năm qua tuy
các dự án công địa bản huyện Thanh Liêm ít nhưng được quản lý chặt chẽ, có nề
nếp theo quy định của pháp luật nên đã mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Tuy nhiên
công tác quản lý nhà nướ về các dự án công trên địa bàn huyện Thanh Liêm vẫn còn
tồn tại một số bắt cập, hạn chế như: Chất lượng kỹ thuật - mỹ thuật một số cơng
trình xây dựng chưa cao, một số cơng trình cịn bị chậm tiến độ... làm cho hiệu qua
đầu tư của một số dự án do UBND huyện làm chủ đầu tư chưa cao. Việc quản lý sử
dụng NSNN cho dự án công đã va đang bộc lộ hiện tượng thất thốt, lãng phí, tiêu
cực và kém hiệu quả từ việc quyết định cấp vốn, sử dụng vốn đến việc quyết toán
vốn đầu tư, sự chồng chéo giữa các văn bản hướng dẫn.... Tác giả cũng đã chỉ ra
được các nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan gây ra những hạn chế
trên.
Để hoàn thiện quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn huyện Thanh
Liêm, đề án đã đề xuất một số giải pháp. Các giải pháp được đề xuất trên cơ sở khắc.
phục hạn chế và nguyên nhân đã phân tích rút ra trong đánh giá thục trạng. Đồng
thời, đề án cũng đưa ra một số kiến nghị đối với Chính phủ, các bộ ngành liên quan
và UBND tỉnh Hà Nam, nhằm tối ưu hóa hiệu quả các giải pháp khi áp dụng vào.
thực tiễn.
Từ khóa: Dự án cơng, đầu tư cơng, quản lý nhà nước,địa bàn cấp huyện, huyện
Thanh Liêm.
MO DAU
1. Tính cấp thiết của đề tài đề án
Đất nước ta đang trong thời kỳ đây mạnh CNH-HĐH, do đó các nguồn lực
dành cho đầu tư phát triển ngày càng tăng cả về giá trị cũng như đa dạng hóa nguồn
vốn. Cơng tác quản lý dự án đầu tư đã được quan tâm và chú trọng, Nhà nước đã có
Luật đầu tư cơng, luật Xây dựng... và các văn bản quy phạm pháp luật khác để
hướng dẫn, quản lý hoạt động đầu tư công. Kết quả là nhiều dự án cơng trình đầu tư
cơng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước đã được đầu tư hoàn thành và đưa vào sử
dụng, phát huy hiệu quả tốt và góp phần phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Huyện Thanh Liêm là một huyện quan trọng trong bản đồ kinh tế xã hội của
tỉnh Hà Nam, một tỉnh đồng bằng lại là cửa ngõ của thủ đô, bên cạnh những thuận
lợi nhất định, huyện Thanh Liêm vẫn là địa phương chưa thực sự phát triển đúng
tầm so với tiềm năng. Xác định việc phát triển hệ thống xây dựng cơ bản là một
trong những điều kiện tiên quyết để phát triển kinh tế xã hội, do đó cấp ủy và chính
quyền huyện Thanh Liêm đã thường xuyên quan tâm, đầu tư xây dựng nhiều dự án
cơng trình đầu tư cơng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước (NSNN) trên địa bàn. Kết
quả là kết cấu hạ tầng xây dựng cơ bản trong những năm gần đây đã từng bước.
được hoàn thiện, tạo bước phát triển vững chắc. Theo Nghị Quyết số 05/2020/Ni
HĐND ngày 18 tháng 7 năm 2020 của Hội đồng Nhân dân huyện Thanh Liêm
phê duyệt kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2020-2030, trong giai đoạn tới
trên địa bàn huyện Thanh Liêm sẽ triển khai nhiều dự án xây dựng cơ bản có giá trị
lớn như: Xây dựng các tuyến đường tại Khu trung tâm hành chính huyện Thanh.
Liêm, các trục đường huyện như ĐH.01, ĐH.02, ĐH.06, ĐH.10, ĐH.12; các dự án
xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng của các xã trên địa bàn huyén......vi công tác
QUNN về các dự án công càng cần được chú trọng.
Hiện tại trên địa bản huyện Thanh Liêm, đơn vị giao làm chủ đầu tư các dự án
từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, trong đó có các dự án công từ nguồn vốn NSNN:
là Ban Quản lý dự án (QLDA) huyện. Đây là một đơn vị sự nghiệp trực thuộc
UBND huyện, được UBND huyện giao làm chủ iu tư các dự án hạ tầng thuộc lĩnh
vực xây dựng cơ bản như giao thông, thủy lợi và cấp điện, với nguồn kinh phí hàng.
năm khoảng trên 50% tổng nguồn vốn đầu tư từ nguồn ngân sách của toàn Huyện.
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được như việc hoạch định các dự án công
thuộc NSNN được xây dựng khoa học; Công tác lựa chọn, phê duyệt dự án công.
của huyện Thanh Liêm đang tuân thủ theo các hướng dẫn, quy định được nêu trong.
Luật Đầu tư công, Luật Xây dựng, việc lựa chọn nhà thầu cho các dự án công trên
địa bàn cũng đang từng bước được cải thiện khi tỉnh đã áp dụng hình thức đầu thầu
qua internet; Cơng tác quản lý dự án, đảm bảo chất lượng, tiến độ đối với các cơng.
trình xây dựng...thì cơng tác quản lý nhà nước (QLNN) về các dự án công trên địa
bàn huyện Thanh Liêm vẫn còn tồn tại một số bất cập, hạn chế như: Chất lượng kỹ
thuật - mỹ thuật một số cơng trình xây dựng chưa cao, một số cơng trình còn bị
chậm tiến độ... làm cho hiệu quả đầu tư của một số dự án do UBND huyện làm chủ
đầu tư chưa cao. Việc quản lý sử dụng NSNN cho dự án công đã và đang bộc lộ
hiện tượng thất thốt, lăng phí, tiêu cực và kém hiệu quả từ việc quyết định cấp vốn,
sử dụng vốn đến việc quyết toán vốn đầu tư, sự chồng chéo giữa các văn bản hướng.
dẫn... Đề cải thiện các hạn chế trên phải kết hợp nhiều sơ đồ thức, trong đó có biện
pháp nâng cao năng lực QLNN đối với dự án công của cơ quan quản lý dự án.
Từ những hạn chế nêu trên và qua những nội dung kiến thức được học cũng
như thực tế công tác, tác giả lựa chọn đề tài “Quán lý nhà nước về các dự án công
trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam" dé lam dé tai nghiên cứu đề án tốt
nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Quản lý kinh tế tại Trường Đại học Thương mại.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở phân tích thực trạng QLNN về dự án công trên địa bàn huyện
Thanh Liêm, tác giả đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN về dự án công
trên địa bàn huyện Thanh Liêm trong giai đoạn hiện nay đến năm 2030, để có hiệu
quả cao nhất..
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu trên, đề tài cần giải quyết các nhiệm vụ sau:
- Hệ thống hoá một số vấn đề lý luận và thực tiễn về QLNN đối với dự án
công trên địa bàn cấp huyện;
~ Thu thập số liệu, phân tích, chỉ ra những đặc điểm cơ bản và đánh giá thực
trạng QLNN về dự án công trên địa bàn huyện Thanh Liêm giai đoạn 2020-2022.
- Đề xuất giải pháp hoàn thiện QLNN đối với dự án công trên địa bản huyện
Thanh Liêm trong giai đoạn hiện nay và tầm nhìn đến năm 2030.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là xông tác QLNN về các dự án công địa
bàn cấp huyện với chủ thể quản lý là UBND huyện và các cơ quan đơn vị được
phân cấp có liên quan với tất cả các loại dự án trên địa bàn được giao cho cấp huyện
quản lý.
3.2. Pham vi nghién citu
- Pham vi nội dung: Đề án tốt nghiệp tập trung vào các nội dung QLNN đối
với dự án công bao gồm: (1) Lập kế hoạch, lập báo cáo kỹ thuật các dự án công: (2)
Triển khai thực hiện quản lý các dự án công; (3) Thanh tra, kiểm tra các dự án công.
~ Phạm vi không gian: Nghiên cứu được thực hiện trên địa bàn huyện Thanh
Liêm, tỉnh Hà Nam.
~ Phạm vi thời gian: Dữ liệu thu thập cho giai đoạn 2020-2022, các giải
pháp được đề xuất cho giai đoạn đến năm 2030.
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
Các dữ liệu thứ cấp được thu thập thông qua: Các báo cáo thống kê hàng năm,
các số liệu được báo cáo từ Ban QLDA huyện Thanh Liêm, HĐND ~ UBND huyện
Thanh Liêm, Phịng Tài chính - Kế hoạch huyện Thanh Liêm về tỉnh hình lập kế
hoạch, lập báo cáo kỹ thuật các dự án công; Thảm định và phê duyệt các dự án
công; Đấu thầu dự án công; Giám sát, kiểm tra tiến độ dự án công; Nghiệm thu,
kiểm định chất lượng cơng trình xây dựng thuộc các dự án cơng và thanh, quyết
tốn chỉ phí các dự án công trên địa bản huyện Thanh Liêm.
Đồng thời thu thập nội dung hướng dẫn từ các văn bản chính sách của cơ quan
ban ngành từ Trung ương đến địa phương về QLNN đối với dự án công được ban
hành và áp dụng tại huyện Thanh Liêm giai đoạn 2020-2022.
4.2. Phương pháp xử lý dữ liệu
~ Phương pháp tổng hợp:
Phương pháp nảy dựa trên sự nghiên cứu các tài liệu, các báo cáo có liên
quan, Tổng hợp từ các giáo trình, các cơng trình nghiên cứu trước đó đã cơng bố,
sách báo, tạp chí và các phương tiện truyền thơng internet
- Phương pháp thống kê, phân tích:
Phương pháp này dùng đề thống kê và phân tích các dữ liệu liên quan đế: lề
tài. Từ đó xác định những vấn đề chung và vấn đề riêng nhằm giải quyết nhiệm vụ
của đề tài đặt ra, phân tích những điều đã đạt được và chưa đạt được đề đưa các
giải pháp hồn thiện QLNN về các dự án cơng trên địa bản huyện Thanh Liêm đến
năm 2030.
~ Phương pháp so sánh, đối chiếu:
Áp dụng phương pháp này trong việc so sánh xem xét tốc độ phát triển bình
quân, tốc độ tăng, giảm của năm sau so với năm trước.Từ đó lập bảng phân tích so
sánh qua các năm xem mức độ tăng, giảm và phân tích nguyên nhân của sự tăng,
giảm đó. Qua đó cũng dự báo được những biến động của chỉ tiêu nghiên cứu trong.
giai đoạn tiếp theo.
5. Kết cấu đề án
Đề án tốt nghiệp ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo,
phụ lục, có kết cầu bao gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận va thực tiễn về quản lý nhà nước các dự án công trên
địa bàn cấp huyện
Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn huyện
Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về các
dự án công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam đến năm 2030.
CHUONG 1
CO SO LY LUAN VA THUC TIEN VE QUAN LY NHA NUOC
CAC DU AN CONG TREN DIA BAN CAP HUYEN
1.1. Khái quát về dự án công.
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1.1. Đầu tư và đâu tư công
- Đầu tr:
Theo Lê Hùng Sơn (2005): “Hoạr động đâu tư (gọi tắt là ầ tư) là quá trình
sử dụng các ngn lực về ài chính, lao động, tài nguyên thiên nhiên và các tài sản
vật chất khác nhằm trực tiếp hoặc gián tiếp tái sản xuất giản đơn và tải sản xuất mở.
rộng các cơ sở vật chất kỹ thuật của nên kinh tế nói chung. Xuất phát từ phạm vi
phát huy tác dụng của các kết quả đâu tư, có thể có những cách hiểu khác nhau về
đầu tư. "[12, tr38]
Đầu tư theo nghĩa rộng là sự hy sinh các nguồn lực ở hiện tại để ìn hành các
hoạt động nào đó nhằm thu về cho người đầu tư các kết quả nhất định trong tương.
lai lớn hơn các nguồn lực đã bỏ ra đề đạt được các kết quả đó. Nguồn lực có thê là
tiền, là tài nguyên thiên nhiên, là sức lao động và trí tuệ. Các kết quả đạt được có.
thể là sự tăng thêm các tài sản tài chính, tài sản vật chất, tài sản trí tuệ và nguồn lực.
Đầu tư theo nghĩa hẹp chỉ bao gồm những hoạt động sử dụng các nguồn lực ở
hiện tại nhằm đem lại cho nền kinh tế - xã hội những kết quả trong tương lai lớn
hơn các nguồn lực đã sử dụng đề đạt được các kết quả đó.
Từ đây các đặc điểm nói trên, tác giả rút ra khái niệm: Đâu ứư là hoạt động sứ
dụng các ngn lực tài chính, ngn lực vật chất, ngn lực lao động và trí tuệ để
sản xuất kinh doanh trong một thời gian tương đối dài nhằm thu về lợi nhuận và lợi
ích kinh tế xã hội.
- Đẫu tư công.
Theo Lê Hùng Sơn (2005): “Đâu œ công trong nên kinh tế quốc dân là một
bộ phận của đầu tư phát triển. Là hoạt động đầu tư của nhà nước, bó vốn vào các
chương trình, dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và đầu tư vào các
chương trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Do vậy đâu tư công là tiền
đề quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của nên kinh tế nói chung
và của các cơ sở sản xuất kinh doanh nói riêng. [12,tr39]
Theo Đỗ Hoàng Toàn, Mai Văn Bưu (2013): “Đâu íư cơng là bỏ ra ngn vốn
từ NSNN để đầu tư các tài sản vật chất dưới dạng các cơng trình xây dựng phục vụ
cơng cộng” Tài sản vật chất có thể là các nhà máy, xí nghiệp, cơng trình xây dựng.
khác làm tăng thêm lực lượng sản xuất xã hội, tăng năng lực phục vụ của các tài sản
vật chất cũ như: nhà máy, đường xá, bệnh viện, trường học....được cải tạo, mở rộng.
Như vậy, đầu tư công là hoạt động chủ yếu tạo ra tài sản cố định đưa vào.
hoạt động trong lĩnh vực kinh tế - xã hội, nhằm thu được lợi ích với nhiều hình
thức khác nhau. Đầu tư công trong nền kinh tế quốc dân được thông qua nhiều
hình thức xây dựng mới, cải tạo, mở rộng, hiện đại hố hay khơi phục tài sản cố.
định cho nền kinh tế.
Như vậy có thê hiểu: “Đâu ư công là một bộ phận của hoạt động đầu tư, đó
là việc bỏ vốn đầu tư của Nhà nước vào các chương trình, dự án xây dựng kết cấu
hạ tầng kinh É - xã hội và đâu tr vào các chương trình, dự án phục vụ phát triển
1.112. Dự án cơng
Hiện có rất nhiều quan niệm về dự án. Một số quan niệm cho rằng dự án là một
chuỗi các sự kiện tiếp nối được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định với
ngân quỹ giới hạn để đạt được kết quả đã được xác định rõ và làm thỏa mãn nhu cầu
của khách hàng. Còn theo Tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn chất lượng ISO thì “Dự án
là một quá trình đơn nhất gơm tập hợp các hoạt động có phối hợp và có kiểm sốt, có
thời hạn bắt lu và thúc, được tiễn hành để đạt được mục tiêu phù hợp với các
yêu câu quy định bao gôm cả ràng buộc về thời gian, chỉ phí và ngn lực`.
Theo Quốc hội (2014) quy định trong Luật đầu tư Việt Nam thì “Dự án đâu tư.
là tập hợp các đề xuất bỏ vốn trung và dài hạn đề tiến hành hoạt động đầu tư trên
địa bàn hoạt động cụ thé trong khoảng thời gian xác dink”. [8]
Trên cơ sở khái niệm về dự án, nhiều lý thuyết đã được phát triển hướng tới
một định nghĩa về dự án đầu tư và hẹp hơn là dự án công.
Cũng như khái niệm dự án, khái niệm dự án đầu tư và dự án cơng cũng được
đề xuất dưới nhiều cách khác nhau. Có ý kiến cho rằng, Dự án đầu tư là tập hợp các
biện pháp có căn cứ khoa học và cơ sở pháp lý về mặt kỹ thuật, công nghệ, tổ chức
sản xuất, tài chính, kinh tế và xã hội làm cơ sở cho việc quyết định bỏ vốn đầu tư
với hiệu quả tài chính, kinh tế và xã hội.
Ý kiến khác lại cho rằng dự án đầu tư là dự án dự án công tạo mới, mở rộng
hoặc cải tạo những cơ sở vật chất liên quan đến xây dựng cơ bản nhất định nhằm.
đạt được sự tăng trưởng về số lượng hoặc duy trì, cải tiến nâng cao chất lượng san
phẩm hoặc dịch vụ dự án công được thực hiện trên địa bàn cụ thể trong khoảng thời
gian xác định.
Riêng về dự án công, tác giả đề án nhất trí với Luật xây dựng Việt Nam
khi xác định rằng “Dự án cơng là dự án sử dụng tồn bộ hay một phần vốn đầu
tue công ”.
Dự án công là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để xây dựng
mới, mở rộng hoặc cải tạo những cơng trình Dự án cơng (xây dựng cơng trình
đường sá, cầu cống các loại...). Dự án công là kết quả của các dự án đầu tư phát
triên lên nó.
1.1.2. Phân loại và đặc điểm dự án công
1.1.2.1. Phân loại dự án công
Dự án công được chia làm 3 nhóm chính:
+ Dự án công hạ tầng kỹ thuật: Bao gồm các công trình và phương tiện vật
chất phục vụ cho sản xuất và đời sống sinh hoạt của xã hội như các con đường, cầu,
cống, hệ thống điện, bưu chính viễn thơng.
+ Dự án công hạ tầng xã hội: Là các cơng trình và phương tiện đề duy trì và
phát triển các nguồn lực như các cơ sở giáo dục, đảo tạo, các cơ sở khám, chữa
bệnh, các cơ sở đảm bảo đời sống và nâng cao tỉnh thần của nhân dân như hệ thống.
công viên, các cơng trình đảm bảo an ninh xã hội.
+ Dự án công hạ tầng môi trường bao gồm các cơng trình phục vụ cho bảo vệ
mơi trường sinh thái của đất nước, cũng như môi trường sống của con người như.
cơng trình xử lý rác thải, nước thải..
1.1.2.2. Đặc điểm dự án cơng
Các dự án cơng có những đặc điểm riêng như sau:
~ Các dự án công nhằm thực hiện mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế xã hội
trong từng thời kỳ.
~ Các dự án cơng có mục đích cuối cùng là cơng trình xây dựng hoàn thành
đảm bảo các mục tiêu đã đặt ra về thời gian, chỉ phí, chất lượng, an tồn, vệ sinh
và bảo vệ mơi trường... Sản phẩm (cơng trình) của dự án xây dựng mang tính đơn
chiếc, độc đáo và khơng phải là sản phẩm của một q trình sản xuất liên tục,
hàng loạt.
- Các di án cơng có chu kỳ riêng (vịng đời) trải qua các giai đoạn Sơ đồ thành
và phát triển, có thời gian tồn tại hữu hạn, nghĩa là có thời điểm bắt đầu khi xuất
hiện ý tưởng về xây dựng công trình dự án và kết thúc khi cơng trình xây dựng hoàn
thành đưa vào khai thác sử dụng, hoặc. khi cơng trình dự án hết niên hạn khai thác
va chấm dứt tồn tại.
- Các dự án cơng có sự tham gia của nhiều chủ thể, đó là chủ đầu tư/chủ cơng
trình, đơn vị thiết kế, đơn vị thi công, đơn vị giám sát, nhà cung ứng... Các chủ thể
này lại có lợi ích khác nhau, quan hệ giữa họ thường mang tính đối tác. Mơi trường.
làm vi của dự án xây dựng mang tính đa phương và dễ xảy ra xung đột quyền lợi
giữa các chủ thê.
- Các dự án cơng có tính chất lâu dài, thời gian để tiến hành cho đến khi thành
quả của nó phát huy tác dụng thường đòi hỏi nhiều năm tháng với nhiều biến động.
xây ra. Vì vậy, các yếu tổ thay đổi theo thời gian sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quản lý
dự án xây dựng cơ bản.
~ Sản phẩm các dự án cơng có tính đơn chiếc; mỗi hạng mục cơng trình, cơng
trình có một thiết kế và dự tốn riêng tùy thuộc vào mục đích các dự án cơng và
điều kiện địa hình, địa chất, thủy văn, khí hậu, thời của nơi các dự án cơng
xây dựng cơng trình. Mục đích của các dự án cơng và các điều kiệt trên quyết định
đến quy hoạch, kiến trúc, quy mô và kết cấu khối lượng, quy chuân xây dựng, giải
pháp công nghệ thi công.
~ Các dự án cơng thường được tiền hành ngồi trời nên ln chịu ảnh hưởng của
điều kiện tự nhiên, thời và lực lượng thi cơng xây dựng cơng trình thường xun
phải di chuyên theo nơi phát sinh nhu cầu các dự án cơng xây dựng cơng trình.
1.2. Quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn cấp huyện
1.2.1. Khái niệm và mục tiêu quản lý nhà nước về các dự án công trên địa
bàn cấp huyện
1.2.1.1. Khái niệm quản lý nhà nước về các dự án công.
Theo Viện ngôn ngữ học (2018): “QLAN là sự rác ng có chủ đích của chủ
thể quản lý là cơ quan QLNN tới đối tượng quản lý một cách liên tục, có tổ chức,
liên kết các thành viên trong tô chức hành động nhằm đạt tới mục tiêu với kết quả
tốt nhất”. [20, tr104]
Theo Nguyễn Hữu Trí và Cộng sự (2012) “QLAN là sự tác động có tổ chức và
điều chỉnh bằng quyền lực Nhà nước đối với các quá trình xã hội và hành vi hoạt
động của con người dé duy trì và phát triển các mồi quan hệ xã hội và trật tự pháp
luật nhằm thực hiện những chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước trong công cuộc
xây dựng CNXH và bảo vệ tổ quốc XHCN”. [15, tr407]
Như vậy, QLNN là hoạt động mang tính chất quyền lực nhà nước, được sử
dụng quyền lực nhà nước đề điều chỉnh các quan hệ xã hội. QLNN được xem là một
hoạt động chức năng của nhà nước trong quản lý xã hội và có thể xem là hoạt động.
chức năng đặc biệt
Có thể hiểu, QLNN là sự chỉ huy, điều hành đề thực thi quyền lực nhà nước
tông thê về thể chế, về tổ chức và cán bộ của bộ máy nhà nước có trách nhiệm quan
lý cơng việc hàng ngày của nhà nước do tất cả các cơ quan nhà nước (lập pháp,
hành pháp, tư pháp) tiến hành bằng các văn bản quy phạm pháp luật đề thực hiện
các chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn mà nhà nước giao cho trong việc tổ chức và
điều chỉnh các quan hệ KTXH.
Từ khái niệm QLNN, có thể hiểu QLNN về các dự án công trên địa bàn cấp
huyện nhu sau: QLNN về các dự án công trên địa bàn cấp huyện là sự tác động có
mục đích của cơ quan QLNN thuộc chính quyền huyện trong việc thực hiện dự án
công thuộc thầm quyền trên địa bàn nhằm đạt được hiệu quả thực hiện các dự án
công một cách cao nhất trong điều kiện cụ thể xác định.
1.2.1.2. Mục tiêu quản lý nhà nước về các dự án công trên địa bàn cấp huyện
Mục tiêu ở tầm vi mô của quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn
ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện là
Thứ nhất, nâng cao hiệu quả của việc thực hiện dự án công nhằm phục vụ lợi