Kỷ yếu hội thảo khoa học cấp Khoa: Giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại bằng thương lượng, hoà giải - Thực tiễn và kiến nghị hoàn thiện

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (12.32 MB, 121 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

TRUONG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

KHOA PHÁP LUẬT KINH TE

GIẢI QUYÉT TRANH CHAP KINH DOANH,

THUONG MẠI BẰNG THƯƠNG LƯỢNG, HOA GIẢI - THỰC TIEN VÀ KIÊN NGHỊ HOÀN THIỆN

Hà Nội - 2020

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

MỤC LUCKY YEU HỘI TRẢO.

GIẢI QUYẾT TRANH CHAP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI BANG THƯƠNG LƯỢNG, HOA GIẢI ~ THỰC TIỀN VÀ

KIEN NGHỊ HỒN THIỆN

CHUN DE [TRANG

thương lượng hồ gai

"Tổng quan vệ gã quyết ranh chấp inh dom, thương mai bing T

TS. Nguyễn Thị Vấn

Trường Dat học Tuất Hà NộiGi: quyết ranh chấp kinh đoanh, thương mại bing thương lượng hòa

gia ở một số quốc gia theo hệ thống pháp luật Civil Law

Ths. Lê Ngọc AnhTrưởng Đại học Luật Hà NộiGia quyết tanh chấp Eanh doanh, thương mai bang thương lượng hoa

gai ở một số quốc gia theo hệ thẳng pháp luật CommonLaw

Ths. Phạm Thị Huyễn & Ths. Nguyễn Quang Hy

Trưởng Đại học Luật Hà Nội"Thực hiện các thoả thuận đạt được ti Thương lượng hoa gi — Một sốvin để lý luận và thực tiễn

PGS.TS. Nguẫu Viết Tý

Trưởng Đại học Luật Hà NộiThực Gea giả quyết tranh chap kinh doanh, thương mal bing thương,lương và một số kin nghị

Ths. Cao Thanh Huyễn

Trường Đại học Luật Hà Nội"Thực Win giữ quyệt ranh chấp lãnh doanh, thương mại bing hoa gã.thương mei — Góc nhìn từ Trung tâm hịa giải thương mai

Phan Trọng Đạt

Thỏ Giám đắc Trung tân Hoa giã T?ệt Nam (TMC) thuậc Thang tâm Trong tin Quốc té Trật Nam (TIAC)

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

Thực tiên gũi quyết tranh chip Tĩnh domh trương ma bing thươnglượng, hịa giải ~G óc nhìn từ doanh nghiệp và một số kiến nghị

TS. LS. Đỗ Minh Tuan

Công ty Ludt TNHH VTLawThue tiền ay Tham Bột cũa co quan hrphap trong gi quyết ranh chipXanh doanh, thương mei bằng thương lượng hòa giéi

Ths. Phạm ThiTrường Đại học Luật Ha.Thục tấn gi qryết tranh chip ong Thoơng mai Gin Wr bing thươnglương hòa giải và một số kiến nghĩ

1S. Trin Thị Báo Ảnh & Ths. Vũ Thi Hoà Noe

Trường Dat học Tuất Hà Nội10Binh gi ay tương Which cia pháp lot Wi đãi yết tah chip ah

doanh bằng hoa giã ư Việt Nam với Cơng trúc Singapore

TAS. Nguyễn Thị

Trưởng Đại học Luật Hà Nội

hyễu Trang

TT

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

CHUYÊN ĐÈ 1

TONG QUAN VỀ GIẢI QUYET TRANH CHAP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI BẰNG THƯƠNG LƯỢNG, HOÀ GIẢI

TS Nguẫu Thi Yên

Khoa Pháp hật Kinh té- ĐạiTrật Hà Nội

Tomt Tranh chấp lạnh do, tương mat là hệ quả tắt yêu của hoạt đồngfanh doanh trong nén hn té ta trường Tôn xật ra ranh chấp, các nhà hn doa có

xu hướng lea chon những phương thức git qué tranh chấp đáp img tắtnhắtyên câu

củahọ nhạc giã nyt hanh chống dit đến, ch pith báo đâm được bí mất tạfin cũa các bên: bảo đâm mds quan hễ ban hàng giữa các bên san tranh cThương lượng hoà giã là hai phương thức giải yết tranh chấp đập ứng được tat od

những u cầu đó, vì vay là những phương thức giã quyết tranh chấp được các nhà

kh doanh wa chuông, Bài viết giới thiệu tổng quan về hat phương thức giả uyt tranh chấp ri việtnhy

Từ khoá: Thương lượng hoa giã, tổng quan

Tranh chấp kinh doanh, thương mi là những mâu thuần, bắt đồng hoặc xung đốt thương mei, Tranh chip nh dosnh, thương mai có những diém đặc trưng để phân biệt

với tranh chip khác nhơ () Lĩnh vục phát sinh tranh ch: lĩnh vực lãnh doanh,

thương mai - là nh vue s6i động thường xuyên bi tác động bởi các điễu kiện kinh tế xã hội trong nước và thể gi; Gi) Chỗ thể ranh chấp: it nhất một bin la thương nhân -là các chi thể hoàn toàn diy đã năng học để bảo vệ quyền và lợi ich hợp pháp của họ, (Gi) Nỗi dang ranh chấp: thường gin liền với một khẩu, một vai cơng đoạn hoặc tồn bơ q trình kính doanh, do vậy khí có tranh chấp, thường gây ra hậu quả lớn vi thường meng tính phần ứng diy chuyển.

Các phương thức giã: quyết tranh chấp kinh doanh, thương mei phd biễn có théchia thành ha nhóm: @ Các phương thúc giã quyết tranh chấp ngoài Toa án nh.thương lượng hoà giả, trọng tải thương mes, trung gian, đánh giá trung lập, phiên toà

mini; Git quyết ranh chấp kinh doanh, thương mai bing Toa án, tu theo pháp luật của từng nước, có thể la Toa din sự ví du: Mỹ, Nhật Hà Lan; Toà thương mái, vi du: Đức, Pháp, Áo, Bi..; Toa én trong ti, ví dụ: Cơng hôn liên bang Nga Ở Việt Nam, việc giã quyết ranh chấp kính doanh, thương mai được thực hiện bi Toà Kinh

tổ rong hệ thing Toà án nhân din

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

Trong các phương thúc giải quyết tranh chấp tin, thương lương và hòa gi là hai phương thúc gi quyết tranh chip kinh doanh: thương mei phổ biển, hiu quả và ít 9 tranh chip kình doanh, thương mai tổn rim vé thời gian, tién bee; được nhiều chủ

áp dang khi xây ra tranh chấp git các bên

1.Thueng lượng

* Khaini

Thương lương a phương thức giã quyét ranh chấp thông qua việc các bên tren chấp cing nhau bản bec, te din xép, tháo gỡ những bất đồng đã phát sinh đ loại ba

"ranh chấp mà khơng cần có sự trợ giúp hey phán quyết của bên thứ ba,

Bain chất của thương lượng trong lánh doanh được thé hién qua các đặc điễm sau Thứ nhất phương thie giãi quyễt tranh chấp này đoợc thục hiện bãi cơ chế tr giấu quyết thông qua vie các bên tranh chấp gặp nhau bản bac, thôa thuận để gui qguyất những bất đẳng phất sinh ma không

giúp hay ra phén quyết

Thứ hơi, q tình thương lương gin các bân khơng chiv sự răng buộc của bắt kỳ

"nguyên tắc pháp lý hay những quy định mang tính khn mẫu nào của pháp luật về thủ toc gai quyết ranh chấp

có sự hiện điện của bên thứ ba để trợ

Thứ ba việc thục th két quả thương lượng hoàn toàn phụ thuộc vào sự ty ngun

của mỗt bên tranh chấp ma khơng có bit kỹ cơ chế pháp lý nào bão dim việc thực thi

thơa thuận của các bên rong q tình thương lượng:

Giải quyết tranh chấp trong kinh đoanh bằng thương lượng là sự thể hiện quyền tự do thôa thuận, tự do dinh đoạt cia các bên ranh chấp, Quá tỉnh thương lượng đ agit quyết tranh chấp trong kinh doanh có thể đợc thọ hiên bing nhiễu cách thức

thương lượng rực tip, thương lượng gián tiếp và kết hợp thương lượng trực tấp với

thương lượng gián tiếp. Thương lượng trực tip là cách thie ma các bên tranh chấp trụ tip gấp nhau bản bao, trao đổi và dé xuất ÿ kiên cũa mỗi bên nhắm tim kiểm giải

pháp loại trở tranh chip. Thương lượng gián tiép là cách thie các bên gũi cho nhau tái

liệu giao dich thể hiện quan điểm và yêu cầu của mình nhằm fim kiểm giải pháp loại trừ tranh chế

* Un điềm

Un điểm nỗi bật của phương thức thương lương trong giải quyết tranh chấp là sư

thuân én, đơn giãn, nhanh chồng tinh lish hoạt hiệu qua và it tốn keém, không bị

2

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

ring buộc bồi các thi tục pháp lý phức tp. Mit khác, cơn bio vé đợc uy tín cho các

bên tranh chip cũng nh bí mật trong kinh doanh ofa các nhà kinh doen Các nhà tanh doanh hơn ai iết báo vệ quyền lợi của mình, hiểu rõ những

nhân phát sinh tranh chấp nên quá trình đàm phán, thỏa thuận để hiểu và cảm thông, Với nhu hơn đỄ có thé thơa thuận được các giã pháp tối ưa theo đúng nguyên vọng

của mất bận ma không phải cơ quan tà phán nào cũng có thé lâm được. Bởi vậy, nêu

thương lượng thành công, không những các bên loại bd được những bit ding di phát sinh ma mốc đơ phương hai đến mất guan hệ kính doanh giốa các bên cũng thấp, ting

cuồng nự hiểu biết và họp ác lấn nhau trong tương li

* Nhược

đẳng và nguyên.

Nhược diém của phương thức giải quyết ranh chấp bằng thương lượng là thương ương thành cơng hay khơng hồn toàn phu thuộc vào sự hiểu bit và thái độ thiên chí, hop tác của các bên ranh chấp Khi một hoặc các bên tranh chip thiêu sự hiễu bit về

Tinh vục và vẫn đề dang ranh chip, không nhận thức được vi thể cite mình vé khảnăng thẳng thua nêu phấ theo đuổi vụ kiện tei cơ quan tạ phán hoặc khơng có thei độlục hợp tác, thiêu sự thiên chỉ trung thực trong quả bình thương lượng th khả năng

thành cổng là rất mong manh, kết quả thương lượng thường bé tắc. Ngoài ra, kết quả

thương lương li không đuợc dim bảo bing cơ chế pháp lý mang tính bắt buộc. Do dé,

dia các bên có dat được thie thuận để giải quyết vụ tranh chip thi việc thục th kết quả thương lượng vấn phụ thuốc vào sự tơ nguyện của bên phải the bánh Nếu một bên không tynguyên th hành th kết quả thuong lượng cũng chỉ tổn ti trên giấy ma không co một cơ chế pháp lý trục tấp nào bit buộc thi hành. Những hạn chế này của thương lương of bị em dụng trong thục tin giải quyết tranh chip thương mai. Nhiễu trường hop vi thiêu sự thiện chí, hợp tắc rong quá tỉnh giãi quyết vụ tranh chấp mã một bên

đã tim mot och tì hỗn q tình thương lượng nhu kéo dai vụ tranh chấp, nhất là

khi thời hiệu khởi kiên khơng cịn nhiễu

3. Hàa gi* Khaini

Theo Diéw 13 Luật Miu về hoà giải throng mai cia UNCITRAL, hoa giải là

“mét qué bình, được nhắc đến dưới tên gọi hoà giả, trung gian hoặc một cum tir khác

* Thương lượng — phương thức gi quyết tranh chấp trong kinh doonh

'uathgdbanh vn thuog.loorz phuong th-EB5:auiet tron ánh đoanh An cậpgay 20/05/2018

a

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

có nghĩa tương đương trong dé các bên yêu cầu bên thử ba (hod giả viên) trợ mình đạt được một thos thuân giải quyết ranh chấp phát sinh hoặc liên quan tới hop đồng

hoặc các quan h pháp ý khác" và "hoà gai viên khơng có quyển áp dit một giải phápgiã quyit tranh chấp cho các bin’. Căn cử theo dinh ngiấa nay, hồ giã là phương

thúc iat quyết ranh chấp có sự tham gia cia một bên thi ba làm nhiên vụ hổ to các tên giãi quyết tanh chấp và bin thứ ba này khơng có vai trd để ra phương án giải cqoyit anh chấp cơ thể giãn các bên”

Theo đính ngĩa của Hội ngủ Hiển chương Năng lương Energy ChesterConference), hịa giã là "một q trình trong đó một bên thử ba trùng ap, là hòa giải

xiên, sẽ gập gỡ các bn tranh chip và tich cục i rợ họ trong việc di dén một phương

án đơn rên lợi ích kánh tẾ của họ, đánh giá rồi ro, cân nhấc vỀ chính cách chứ khơng

chi lav thể pháp tý cde các bên"?

Điễu 3 Nghĩ đnh 22/2017/NĐ-CP ngày 242 2017 về hoà giã thương mai dinnghĩa. Hàn giã thương mei là phương thức giải quylt tranh chấp thương mi do cácbên thie thuận va được hòa giã viên thương mai làm trung gian hòa giả hỗ trợ giải

cqayit ranh chấp theo quy định ca Nghĩ định này:

Từ các khá niệm trên có thể ảnh ngiữa. Hoa giữ làphương thức giã quyễt ranh chip vớ sự tham gia cia bên thí ba ơm mong gian hịa giã đễ hỖ trợ thuyất phe các bên tranh chấp tìm liẫn các giã pháp nhằn loại rừranh chấp đã phát nh

Hoa gi mang mét sổ đặc trong cơ bin sa

Thứ nhất hòn giã là một biện pháp giải quyết tranh chip có tính chit ter nguyễn(trữ mét số truờng hop hòa giã bit buộc tòy thuộc dạng tranh chấp và quy dinh của

pháp lua, Sự hưnguyên thi hiện ở việc

@ Các bên có quyền lựa chon hoặc không lựa chọn giã quyét tranh chấp bằng

phương thức hịa giả, khơng bên nào có thể áp buộc bin nào tham gia vào phương

thức này,

(G9 Các bên cổ thể quyết nh hồn tồn quy tình hơn giã hoặc đề xuất với hòn gii viên thương mai những thay đổ cin thiết cho phù hợp với điều Liên, hoàn cảnh,

Tr: Tự Phương Tả, “Gối up tro chp tương me aude ế bồng ho’ gội ah nghận quốc tế

tà học óc id rH yu nih cãi quyết tan chap thương mại quốc bn c phương tức

tuyết anh hp Ha thể" hôn và thực tên ôm hấp at Thương mạ cốt tế tạ oe Lt Hồ Hộiteoneane

*Tengery Charter Conference, Guide on mestment Mediation

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

của mình, các bên được tham gia cả q trình cho đến khi hịa giải xong hoặc ngừng them gia hòa gi nếu thấy việc than gie không hiệu quả hoặc muỗn gi quyét bing

Hình thúc khác

Thứ hơi chủ th trùng tim của hoe giả la hoà gi viên Hoa gai viên là nguời

độc lập, khách quan, không thiên vi đối với bất cử bên ranh chấp nào trong việc đều

hiỄn q tình hịn gai, Trong quả bình hơn gi, vai tr oie hoe giãi viên thương mal

là bên trùng lập, không om thiệp sâu vio nhõng mâu thuấn bất đẳng của các bên Hòaii viên thoơng mai chỉ đồng lạ ð việc khuyên khích và tro giúp các bên tim ra một

agai pháp mang tinh thục td ma tất cã các bên lin quan đều có th chấp nhân sau khi xem xét nghiên cứu những lợi ich và nho cầu của họ.

ĐỂ đạt mục đích da, hồ giải viên lẫn loợt chủ đông tip nhận ý kiến của các bên, giúp đố họ nhận biết ch đúng, chi sai cũa mình trong vụ tranh chấp, từ đó thúc đấy

các bin xích Int gần nhau đổi thay với nhu Hồ giải viên cịn thể hiện vai tro tư vẫn am hiểu các lính vục thương mei, luật pháp, có khả năng đơa ra những li

khuyên xác ding về nội dung vụ việc. Hoà giã viên có thể giúp cho các bên nhân

nhận, đánh giá li giá trì pháp lý cin các tình tết ma các bên cùng cân, cân nhắc những đồi hồ, yêu sách của các bân để từ đó iin nghĩ cách gi quyẾt tối mama các bin có thể chấp nhân Tuy viy, hod giã viên khơng có vai rồ đưa ra quyết định hoà giải

mang tinh bit buộc đối với các bên và cũng khơng có quyển buộc các bên ph chấpnhận phương án hoà giải do minh đưa ra

Thứ ba, trong hòn giã, các bên tranh chip hy quyết Ảnh vé biên pháp, kết quả ii quyết ranh chấp Hịa giả viên chỉ có thể cong cập những nhân dink, đánh giá vé nối dang vụ tranh chấp cing như ý tiễn tr vẫn vé cách thức giải quyết vụ tranh chấp va những nhận định và ý kiễn của hịa giã viên thương mai chi có tính chất tham khảo vi khơng có tính chit ràng bude đối với các bên ranh chấp, Hoa giải viên thương mai

khơng có quyền quyết Ảnh về vụ việc và khơng được áp đặt gai pháp mà chỉ só vaitro giúp các bên giao ấn, thôn thuận tim ra giã pháp giết quyết ranh chấp của họ

Trong q trình đó, các bên có tồn qun trong việc kiểm sốt sự việc, loại b6 những

vẫn dé mã họ không đẳng ý, thất lập những giã pháp và ao thêm những hôn thuậnmới phù hợp với họ

Thứ ie hịa gi meng tính bi mật Khi them ga vào qué tỉnh hòa giã, các binphi ý cam kết không tt lô nhõng thông tin có được từ q trình hoe giã. Nêu việc

5

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

hịn giã khơng thành và các bên phải sử đụng trong tải hay Tòa án để tấp tue giải cqayit vụ tránh chip thi nhơng thơng tin có được trong qué tỉnh hoa gat zẽ không thé trở thành bing chúng để chống lạ một rong các bên Bán thân hịa giã viên thương xi cơng phải cam kết gi bí mat tất ef những thơng tin do các bin cũng cấp trong q

trình hịn giả. Nêu việc hịa gai khơng thin và các bên phit sử dụng trong tải hey

Tòa án đ tấp tue gat quyết vụ tranh chip thì các bin cũng khơng được u cu triệu

tập hôn gai viên thương mai với từ cách nhân chứng cho vụ tranh chấp

Thứ năm, hịa giải khơng lam ảnh hưởng din việc các bên sử dung các phương

thúc gai quyết tranh chấp khác. Tay thuộc vào yêu cầu của bin quy tắc hoa giã của

tổng trung tân hòa giả, shin chung việc sở đăng phương thúc hòa giải không làm,

ảnh hưởng din việc các bén sử dụng các phương thúc giải quyết tranh chấp khác nla trong từ hay Toa án Các bin có thé iên hành hơn gai song song với quá tỉnh ổ hang

trong tả hay Toa án Đây cơng chính là một đm hip dẫn thể hiện sự tinh hoạt ciaphương thúc này

Thứ sáu, các thé thuận, cam kết từ kết quả của quá trinh hịa giải khơng có giá

trị bắt buộc cưng chế thi hành ma phụ thuộc vào thiện chí, sự tự nguyện của các bên”

* Mo hình hịn git

Hoa giã là một phương thức gi quyết ranh chấp dua trên lợi ich Có nhiều mổHành hịa gi khác nhau và q trình gii quyệt tranh chấp không nhất thiệt phai sĩdạng chỉ một mơ hình Tuy nhiên, hai rong số các loại hình hịa gai phd biến hơn cảlà hịa giả tích cục và hôn git đơn giản

- Đổi với hoa giã tích cục, hịa giả viên sổ đưa ra quan diém riêng của mình vé

điểm mạnh và diém yêu của tùng bên Nói cách khác, hịa giải viên là ngu thee sơ hiểu pháp luật nổi dụng đẳng cao tranh chấp để có thể đưa ra một ý liên được các bên tên rong Trong thục tin, mơ hình hoe giã này cho pháp hơn gia viên phân tích nổi đang của tranh chấp dvs trân kinh nghiệm chuyên môn, bing chứng và luật áp dụng, tử đồ dima re ý liễn của riing họ Ý liễn này có thể dưới dạng chr đốn của hơn giải xiên vi việc trong ti viên hoặc thấm phán sf xát xở nh thể nào hoặc dati dang phân

tích lẽ cơng bing theo tình tit vụ vide, Hịa giả ích cục thường được cơ là mốt quytrình tp trung vào các vẫn để pháp lý nơi hòa gi viên và luật ar cũa các bên đóng vaitrị then chốt Vìét quả của q tình hịa giải tích cục nay thường được ví như

‘kat quả của phương thức trung gian hoặc thâm chi là trong tải không rang bud

háp- Tổ bền tập dự thảo gh dn hỏa gồi thương mại: Báo cáo tổng thuật pháp kật một số nướt về

hỏa gãithương mại trang 35

° Về sự khác nlau giữa phương thứ trug gan (concliation| và phương thức héa gã (mediation, xem of.

von unbeg, remy atk and Ma teathes, “Enabling Ea SeffEen in inestor-tate Afiision: TheTíme To introduce Medion tar Come," KSID Review 29, no.1(Fabrary 3, 201):334

6

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

- Đổi với hòa giãi đơn gin hoa giã viên đông vai ro như người tro giúp, hỗ trợ

các bên trong việc treo đổ, tho luận v lợi ích eda mảnh với mue tiêu mong mudn các bin đi din một ting nói chung Do đó, quy bình hỏa gi có thé khơng hon tồn tập trùng vào các vin để pháp lý đẳng sau và việc ma tip trừng vào các vin đồ riêng tơ hơn

liên quan trục tiép din các bên nh động cơ mục dich hành động Hoe giã viên thường

có các cuộc hợp riing với tùng bên dé xoa dịu ling nghe, giúp các bên tham gia đa

phên thương lượng tích cục hon Nó cách khác, hơn gi đơn gin tạo đấu liên cho các

ân tự gãi quyết vin để cn họ và đậy 1a một quy tình tập trung vio lợi ích

* Lotich cũa pharong thức hồn git

Thứ nhất, hòn giã giúp xịa bơ rào cin giữa các bên tranh chip. Hoa gli cho

phép y tham gia của một người thứ ba trong lập dé giúp các bên giải quyết ranh chấp hưng thục tổ các bên vấn nim quyền kidm sốt chính đối với kết qui hịa giãi Sự tham gia của hòa giải viên guip các bên vượt qua được những rào cân hiện có để ty

minh đ din thôa thuận Hos giả viên là người tạo ra không khí thân thiên, có lợi choviệc hop tắc và chia sĩ thơng tin giữa các bản, xắc đính các vẫn đã đang tranh chip,

hy đặt câu hôi đỄ xác dinh lợi ích ding su củ các bên

Thứ hơi, hịa giã giúp tết kiệm chỉ ph. Việc giã quyét ranh chấp thơng qua các Hình thức trọng tả, tồ án thường káo đài rong nhiễu năm, tốn nhiều chỉ phí, ảnh

"hưởng không tốt dén uy tin của các bên, gây tâm lý lo ngai và làm xâu di méi quan hệ

agit các bên ranh chấp Do do, hòn giả, với dic đm tắn thời gian và chi phí có thé

là phương thức tối tụ hơn cho nhà Hình doanh,

Thứ ba, hịa gai meng tinh bi mật, cho pháp các bên trao đổi cdi mỡ vi lợi ch.

đông cơ hay mắt quan tâm của ho. Tính bi mật cia hịa giải giúp các bên tự tin ing những gì họ rao đỗi sẽ không tao ra bất lợi cho họ trong các quy tỉnh tổ tung tôn án

hoặc trong tài sau này"

Hen chế của hịa giai là da có sự trợ giúp của người thứ ba làm trung gian ma một"bên không trung thực, thiểu sự thiên chí, hợp tác trong quá tình đảm, phán thi hoa giải

° amltea Schneier and Nancy Viekh, “Becoming ‘investorstate Mediation” Penn State puma of aw &

toterational fais Bế 3013 (anuary 2, 2012-84, htps:/Schobship bu maguetteedu/facpub/S#

gS Thong Qu, “Gối quyết tanh chấp đồu tơ quốc tế bing phương thức hoà giã”, kỹ yêu Hộ tảo e

squat tranh cấp thương mai quốc tế ắng các phương thức gi quiết tranh chấp thay thE lí hn va thực

tên Khoa Pháp hột Thương mai Quốc tế tại oc uất hội này 28 62018

* Ngộ Tong Quân, “ii quyết tranh chấp đều tơ quốc tế bing phương thức hoà giã”, yêu Hội thảo Gist“aufẾ tranh chấp thương mai quốc tế ắng các phương thức gãi quiết tranh chấp thay thE - lị uặn và thực

Liên khoa Pháp uật Thương tai Quốc tế Đại học rất HÀ Nội ngà 2E 62018

7

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

cũng khó số thể dat được kết quả mong đợi. Ngồi ra, chính phi sở dụng đến bin trùng gian nên ty tin, bí mất kinh doanh cũng dế bị ảnh hướng hơn quá bình thương

lương Bên canh đó, chỉ phí cho q tỉnh giã qut bing hịa giải cing tốn kém hơndo phải tra phi cho bên trung gen

Tôm lại, gai quyết tranh chip trong kinh doanh bing thương lượng, hoa giải

mang din nhiễu lợi ích cho các bên, và thường là những phương thie được lưa chon

di tiên, phổ biễn khi các bân phát sinh tranh chip. Cùng với thối quen lạnh doanh cia

người Việt Nam khơng phải là thơi quen tranh tung; hay ra Tịa để giã quyết tranh

chấp là một điều “tê ha" đối với ho (“vô phúc đáo hang dink’) thi thương lượng, hồ

ii là những phương thức được ta chng, và sẽ phát huy hiệu qua tốt khi các bin

thực sự có thiện chí, hidu biết và tự nguyên cùng thực hiện /

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHAO

1. Thương lượng ~phương thức giã quyẫt tranh chấp trong ke doch

‘https./uathuythanh vr/thuong-luong: phuong: thuc-giai-quyet-trong-kinh-doanh hint, truy cập ngày 10/05/2018

2. Ths Hà Thị Phương Tra, “Gidt nợ ắt ranh chấp Hương mai quốc tổ bằng hoà gặt — lanh nghiêm qude tế và bàt học cho Thét Nam”, Ky yêu Hai thio Giải quyết

tranh chip thương mai quốc tế bing các phương thức giải quyất tranh chip thay thé

-lý loận và thực tiễn Khos Pháp luật Thương mai Quốc té- Dai học Luật Ha Nối, ngày

3. Bộ Tư pháp TỔ biên tập dự thảo nghị dinh hôn gai thương mei: Báo cáo tổng thuật Pháp luật một số nước về hòa giã thương mai, trang 3-5.

4 Ngõ Trong Quin "Giá yết manh chấp đầu tr quốc tế bằng phương thức

hoà gai", Ky yêu Hồi thio Giải quyết tranh chấp thương mai quốc tổ bằng các

phương thúc giã quyét tranh chip thay thé - lý luận và thọc tấn, Khoa Pháp luật

Thương mai Quốc té- Đại học Luật Ha Nội, ngày 28 6 2018

5. Wolf von Kumberg Jeremy Lack, and Michael Lesthes, “Enabling BarlySettlement in InvestorStete Arbitration: The Time To Introduce Medistion HasCome,” ICSID Review 29, no. 1 Gebruary 1, 2014): 134

6. Andrea Schneider and Nancy Welsh, “Becoming ‘Investor-Stete Mediation,"Penn State Journal of Lew & Intemational Affsirs 86 (2012) enusry 1, 2012): 94,https /scholarship law marquette edPacpub/541

7. Engery Chester Conference, Guide onInvestment Mediation,

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

CHUYÊN ĐÈ 2

GIẢI QUYẾT TRANH CHAP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI BANG THƯƠNG LƯỢNG, HOA GIẢI Ở MỘT SỐ QUOC GIA THEO HE THONG

PHAP LUAT CIVIL LAW

Ths. Lé Ngọc Anh:

Khoa Pháp Init Kinh tế

Tôm tắt: Trong nén lonh tễ thị trường các quan hệ thương mai ngày cảng trở nin da dang và phức tạp. Do đó, các tranh chấp phát sinh trong lĩnh vực thương mai

Tà đầu không thễ tránh khối. Nhằm bảo vệ lợi ích hợp pháp cho các chủ th cũng nhưc

"ngẫm chăn những hu quả tiễu cực do các tranh chấp thương max gây ra cho nễn kh:

sé vã hộ, pháp luật Tiệt Nam cũng nử các quốc gia rên thé git đầu có qnp anh về các phương thức giã 4u Ấp thương mat Trong sé các phương thức giải anyét ranh chắp thương mại đồ có phương thức thương lượng và hồ giải Cơng hồ Tiên bang Đức và Nhật Bản là những quốc ga ích cực trong vie xây cheng các chính sách thie dy cơ chỗ giã quyết ranh chấp ngoài Toà án. Bài viết nghiên cin pháp Thật vễ giã quyễt ranh chấp lạnh doanh: thương mai bằng thương lượng hồ giả cũa

Cơng hồ Liên bang Đức và Nhật Bản từ đồ rit ra những bài học linh nghiễm choTết Nam

Tir od: ưng lương hoa gi tương ma: hoà giã tạ Đức, loà gi tư Nhất Bán

Trong nền kinh tẾ thi trường, tanh chấp kinh doanh. thương mei là một hiện

tương tắt yêu khách quan Hậu qua oie tranh chấp thương mai không chi ảnh hingdin các chủ thể tham ga tranh chấp ma còn of nền kinh tế - xã hội cia dit nước.

dt tranh cl

Chính vi vậy, pháp luật Việt Nam cũng gang như pháp luật cia nhiễu quốc gia trên

thé giới đ có những quy ảnh vé các phương thức giã quyết tranh chấp thuơng mái Thương lượng và hoá gii thương mai là hai trong sổ các phương thức gi quyết tranh chip thương mai ngoti Toà án Đây la những phương thúc giải quyết ranh chấp hiệu quê ở nhiễu quốc gia trên thể giới. Tuy nhiên, tei Việt Nam nếu nhn thương lượng là

phương thức được các bên tranh chấp luôn um tiên lua chon gi quyết thi hoà giảithương ma lạ khơng phố là iva chon tra thích của các bên Mô trong những nguyên

nhân din đốn thụ trăng này dé la khung pháp lý về phương thức git quyết ranh chấp ny côn tén tei một số bit cập, hạn chế. Vì vấy, việc fim biểu quy định pháp luật ci

19

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

một số quốc gia trên thể giới về giải quyất ranh chấp kinh dom, thương mai bing

thương lượng hoà gi, từ đỏ rút ra những bai học kinh nghiệm cho Việt Nam là đều

rit cần thiết

Pháp luật oda các nước tiên thể giới đều ghi nhận thương lượng (nsgpteto) làmột rong những phương thúc giã quyết ranh chip kinh doanh, thương mai Đây là cơ

chế giã quyết ranh chip mang tinh tự dim hán gi các bên tranh chấp ma khơng có say can thiệp cia bin thờ ba. Các bên ranh chấp được toàn quyền ua chen cho minh,

một tỉnh hy thủ uc, quy tình hợp lý ring để tên hành giã quyết tranh chấp Thí các

tiên dat dave thoả thuận thi việc thực thi kết quả thương lương cũng hoàn toàn pint

thuộc vào sự tư nguyên, thiện chí của các bên Tuy nhiên, pháp luật của các nước trên.thể giới, trong đó có Cơng hồ Liên beng Đúc, Nhật Bản hay Việt Nam mới chỉ hihận thương lương là một phương thức giã quyết tranh chấp thương mai ma khơng có

những quy định cu thể về phương thức này. Vi vây, trong phem vi chuyên để này, tắc gã tập trung nghiên cửa tim biểu pháp luật về gai quyết ranh chip Linh doanh, thương xu bằng phương thắc ho giả ð một số quốc gia heo hệ thống php luật Civil Law, cụ thể lá pháp luật hoà giã thương mai cia Cộng hoà Liên bang Đức và Nhật Bản.

1. Pháp hật về giải quyết tranh chấp kinh deanh, thương mại bằng phương

thác hea gi cia Cong hoà Liên bang Đức

Tei Đức, hoà giả các tranh chấp kinh doanh, thương mai được đều chỉnh bối hai đao luật đó là Bộ luật Tổ tạng Dân sơ Đúc mim 2005, sia đổi năm 2013 Code of Civil Procedure!) và Luật Hoà giải nêm 2012, nửa đổi năm 2015 (Mediation Act — MediaionsG), Theo đơ, ho giải bao gim các loại: hồ giã ngồi toa án (hoi gai he nên), hoà giải ngoài toà án được giới thiệu bai toa án hay còn gọi là hoà giả liên kết với toà án (the out-of court mediation upon proposal by the courÐÌ và hoa giải tại toà én. Ngiy 2672012, Luật Hoà giải Đức được ban hành shim thúc diy hoa gat và

những thủ tục khác

thúc quy dinh dich vụ hoà giải tei Đúc. Luật Hoà giải Đúc điều chỉnh ching cho các@ giãi quyết tranh chấp ngoài toa án Đây là luật đều tiên chính

"hot động hồ giã hư do các chỗ thể cung cap dịch vụ hoà gai tién hin Phạm vi đu chảnh của Luật Hoa giải rất réng hấu hit các ranh chấp phát sinh trong nh vue din

Taipei gestae eat de ngs molengisch spoil

"haps sre gesete inert de ngs medutiosgienghsch mudistonsg ima

1à Hoong Gimg 2018), “Pip hit Si Umong mại của Cơng bo Liên bing Đức vì một số gi mỡ

cho Vật Nga", Tap chi Nhà ớc và Phép lớn sồ 1,82%

”

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

sri thương nai 4huộc phạm vĩ cia luật hộ đầu có thể được gai quyết thơng qua quy!

trình hịa gia!” Trong pham vì chun dé này, tác giả chỉ nghiên cứu phương thức giải

cqayit các ranh chip thương mai bằng hoà giã ngoài toa án (hồ giải trac)

Luật Hồ giải Đúc chi có 9 điều khoản quy inh vé các vẫn dé do là đều khoăn

dink ngữa, quy tình, nhiệm vụ của hồ giã viên; ngiĩa vụ bảo mất, hen chế đối vớihoà giả viên, nghĩa vụ bảo mất rong hoà giã; dio tao sơ cấp và nâng cao đổi với hoà

ii viên hoà giả viên được cấp chúng nhân; thim quyển ban hành các vin bản pháp Jy tiên quan din hoà giả dự án nghiên cửu họ: thuật hỗ tro tả chính cho hoà gi; đánh ga chất ương, điều khoản chuyển tiếp. Như vậy, có thể thấy những quy din cơn

Luật Hồ giải Đức tập trung chủ u vào những nói dung vé bio mit trong hoà giã,

dio tao hoà giải viên, các biên pháp HỖ rợ nghiên cứu và tả chính cho hồ giả:

Theo quy dinh tạ khoản 1 Điệu 1 Luật Hoà giải Đức 2012, hoa gi được hiễu là

“một q trinh bi mật va có trình tu, mà ở đó các bên cổ gắng trên cơ sở tự nguyên và

tur quyét Ảnh để đạt được một kết quả có tính thiện chỉ về tranh chấp cũa mình với me

HỖ tro của mốt hoặc nhiễu hoà giã viên", Luật Hồ giãi Đúc khơng có dinh ngiấa vềhồ giã thương mei quy chế và hoà giãi thương mai vụ việc nhưng có những quy dink

hấp luật có liên quan, cụ thể là những quy định vé chủ thể cùng cap dich vụ hod giả: Vi hod giải viên, pháp luật Đức không đặt ra những tiên chuẩn vỀ năng lạc, hành đơ a một nguời được âm hồ giã viên Theo quy định tạ khoản 2 Diu 1 Luật Hoà quyền ban hành,

giã Đức, hòa giải viên là một người độc lập và võ tư, khơng có th

bat kỳ quyết định nào mà chỉ hỗ trợ các bên trong quá trình hịa giải. Qua định ngiấe

này có thể thấy, một người có thể tr thánh hồ gi vién khi đáp ứng bai đu kiện: @)

Độc lập, võ tr khách quan; (i) Có khả năng hỖ trợ các bên tranh chấp trong qua tỉnh hịn gi ma khơng có qun ban hành qut ảnh có tính rang bude đổi với các bên

TẺ cơng nhận hr cách hành nghề hồ giã viên thương mai, pháp luật Đức khơng

có quy dinh vé thủ tue đăng ký hoà giải viên thương mai tử mốt cơ quan quản lý hành,chính Nhà nước. Thay vào đó, pháp luật Đức đặt ra các quy định.

của hoà giải viên Hoa giã viên phii rã qua các khoá dao tao nghiêm ngất và nêusoát chất lượng

dip ting đã các yêu cầu thi sẽ được cấp ching nhận. Hoa giả viên cần dim bio ringthông qua đảo tao sơ cấp va đo tạo ning cao thường xuyên, hoà giả xiên có kiến thức

ý thuyết và kính nghiém thực tổ 48 có thể tiên hành hồ giải (khodn 1 Điễu 5 Luật

Duong xui vị thi hành thoi tận hơi gấtthành ở Cônghoi Liên bang Đặc", Tip cứ Dan chi và Piệp ld, đạn Kỳ tưng 5 G4)

2

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

Hoa giãi Dic). Ở Đức, hoạt đồng dio tạo hoà giãi viên tip trùng cả vio kỹ năng và iến thức cho hoà giả viên với tổng thời lượng it nhất 120 ga, bao gim: 18 giờ học về

cáp vind cabin của hoá gi 3D g học và các in oện khung của hoà giế 2 Bờhọc về các kỹ thuật dim phán vi thim quyền, 18 giờ học về kỹ thuật giao tp và thioTuân, 12 gở học về giải quyết rung đột 18 gờ học vé vin đã pháp luật ho gã, 12

giờ học về thêm quyền thé độ va vai tr ca hoà gai viên. Say ki hoàn thành khố

học, hồ giải viên phải tiễn hinh một phiên hoá giải với tơ cách hod giã viên hoặcingot giả tin và được cập xé thân củ mốt người gen st (có ÿ ngĩa nhờ ấc

thục hành hoa giã0!*. Nhằm mục đích duy trì

Đức quy Ảnh các hồ git viên sau khi đã rãi qua khoá dio to sơ cận, được cấp

tượng của hoà giải viên, pháp luật

chúng nhận nhưng vấn sf phii ấp tục qua khoá dio tao nâng cao” Cu thể là rau khi

được chứng nhân, hoà gi viên có ching nhân phi có 4 lân thục hiện hoà giải được

cấp chứng chi đánh giá trong khoảng thời gian J từ khử được chúng nhân

Chúng nhận vé định giá sẽ được ban hành cho mỗi buổi din giá độc lấp Trong thôi

hhan 4 năm kể r khi được cấp chứng chỉ, các hoà giả viên vẫn phi iấp tụ them Ga

ào các khoá dio tạo cổ thời lượng ít nhất 40 giờ nhằm nâng cao và cập nhật những

2 năm

nổi dong về tiễn thúc và kỹ năng hoa gai! Như vậy, có thể thấy pháp luật Đức khơng giống như pháp luật Việt Nam là quy định các tiêu chun cũng cho việc hành

nghé hoa giải viên, thay vào đó là ban hành chính sách về đảo tao hoa giấi viên để lam

căn cứxắc định iêu chuẩn ho giã viên

Vi nguyên tắc giãi quyết rank chap bing hoà giải thơng mại. Luật Hồ gai

Đức khơng co điều luật cụ thé vé các nguyên tắc giã quyết tranh chip bing hoi giải

thương mai ma các nguyên ắc này được thé hiện ngay trong định ngiĩa về hoà giả và

hhoa giã viên được quy dinh tạ Biéu 1. Theo đó, các nguyên ti

bao gi: nguyên ắc tr nguyễn: nguyên tắc hy quyết, nguyên tắc bảo mật, nguyên tắc

độc lập, khách quan v6 tơ

sơ bản của hoa giải

tuc Jhmnwbgbli,2o9grĐgblfurtsav2eurbkeBmhdisustiee: 8086e9zt2I/%9558@e9-đe%2597ag.1l621984pð'%253752335D8, bệ), %43E%,3F%65Đ1%40xg xif3D%37hgblll6zlö95gd2%365D.— 197

“Li Hương Ging C019), Soạn diện pháp hút vẻ là giã ương met Pt New mong Bi cẩm hộ nhật

` Xmaihein3 Bau 5 Lut Hod gi Đ ản 2012, sta dina 2013

"ip ine dstenblog Murer ub rt om/201609 2) istered mitra nghe.

publ omg wp_cen= 1597405609 4005091100338134765625,

Fry

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

* Nguyên tắc hr nguyên: Giống như nhiễu quốc gi tin thể giới, pháp luật Đức cũng cĩ gi nhân nguyên tắc này. Nguyên ắc này thể hiện các bên tham gia giã quyết

tranh chip bing hồ giả hồn tồn rên cơ sở tự nguyện Bén canh đĩ, nguyên tắc te

"nguyễn trong hồ giã con cho ghép "ác bên cĩ thể chim dt hồ gi bất kỹ lúc nào” (hộn 5 Điều 2 Luật Hồ giả Di)

liên quan đến giã quyết ranh chip. Các bên được lam chon hồ gi vin để giã quyết

tranh chấp của minh và sưu khi được lua chon, hồ gii viên tham gia vào qué tìnhhồ giải cũng khơng đợc áp đặt các bên phấi tuân theo một tình tụ thủ tac nhất din

hay phải tuin theo giải pháp mà hồ gii viên chon lựa Tắt cả những vẫn dé nay hồn toin tin cơ sở quyện tơ quyết của các bin ranh chấp thé hiện qua các quy định nine

“chi khi cổ sự đẳng ý cđa tất cé các bên thủ bên thứ ba mới được tham, gia vào vụ tranhch(hộn 4 Điều 2 Luât Hồ giã Bie) hay quy din “theo nơ đồng ý cũ các bên,

tet qui din xếp cĩ thé được lưu giữ dưới dạng một thoả thuân cuồi cùng” (khoản 6

Điều Luật Hồ gi Đứa)

ao ơn tắc báo mật: Đây là mất trong những nguyên ắc co bin và quan trong

nhằm bảo vệ lợi ích của các bên trong q hình giải quyết ranh chấp Chính vi vậy,phip luật hồ gia cia các quốc ga tiên thi gĩi đều ghi nhận nguyên tắc này, Đặc

tiệt pháp luật hồ giải Đúc rất coi trong nguyên tắc này thể hiện ở việc đã dảnh mốt đu khodn tiêng quy dint n để này, Theo quy ảnh tự Điều 4 Luật Hoa giã Đức, hod gii viên và những chủ thể liên quan rong qui tình tiến hành hồ giải đầu cĩ

a vụ bảo mật các thơng tin cĩ được từ vụ việc hồ giải. Tuy nhiên, sẽ cĩ nhữngtrường hop loại trở nghĩa vụ này như vide tất 6 các nối dụng thoả thuận được trongcq tình hồ giã là cần tht để thục thi các thod thuân đĩ, việc kết ơ thơng tin Ta cần

thiết đỂ phục vụ cho những lợi ich cơng cơng (chăm sĩc tré em, ngắn chin sơ xâm,

phạm thể

những kiến thức thơng thường phổ biển hoặc khơng gây hei ding kỄ cho nguyên tắc it hoặc tinh thin của một ngudi nào dé) hoặc thơng tin được Hết lộ là

bão mật

* Nguyên tắc độc lập, khách quơn v6 tr thé hiên hồ giã viên với vi tr là bên

trung gi hồ giải phải độc lập với các bên tranh chấp, khơng cĩ lợi ich hoặc mốtquan hệ liên quan với các bên ranh chấp, khơng phân bit đối xử giữa các bên tranh:

chip. Pháp luật Đúc cũng rt để cao nguyên tắc này bing những quy định ti Điều 3

Fr

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Luật Hoà gi Đúc. Theo đó, hồ giéi viên cân phai thơng báo cho các bên bat cứ yêu tổ nào có thể lâm ảnh hướng tối ar độc lép, võ từ của minh Nêu trường hợp nay xây ra

thủ hoà giãi viên chi được thục hiễn vai to hoà gid viên của mình khí được các bênđồng y. Bên cạnh đó, Luật Hồ gidi Đúc cũng cấm những người có mỗi liên quan tới

lợi ích, cơng việc với một trong các bén thực biễn vai trỏ của hoà gai viên,

Vi tiẫm quyền uất th chấp bằng hoà giải throug mai, hoà gi viên có thim quyển gii quyét các loại tranh chấp thương mai bao gém: tranh chấp bên trong nôi bộ doanh nghiệp và tranh chấp bên ngoài giãn domnh nghiệp vớ các chi thE Xhác. Tranh chip bên trong là tranh chấp giữa những thinh viên, định chế oie cùng

một doen nghiệp với nhau bao gém các dang ranh chấp gia những ngờ lao đồnggit các nhómphịng ban, giữa người lao động và người quản lý, giữa nguồi quân lývà hồi đồng quản tihội đồng thành viên, giữa những người quản Lý giữa những chủ

ấp bên ngoi là tranh chip được nh, thành giữa hei đoan nghiệp với từ cách la hai thục thé pháp lý đốc lập hoặc giữa doanh nghifp với những tổ chúc, cá nhân khác. Các tranh chấp bin ngoài Dao gm tắt cf tranh chip phát ảnh từ hoạt động mua bén hing hóa, cũng ứng dich và đầu tr xây” đụng _ của doanh nghiệp?

Vi trnh tự, tht tục hoà giải throug mại, khác với pháp luật Việt Nam, pháp sở hữu và giữa những cổ đơng với dhau. Tranh

lit Đúc khơng có quy định tiên quan đến thoả thun hoà gi mà thoả thuận này được

coi nh một hợp đồng thông thường, được đu chỉnh bối pháp luật vé hop đẳng.

Giống với nhiêu quốc gia khác trên thể giới, pháp luật hoà giải Đức khơng cóquy định cứng nhấc về tỉnh tạ thủ tục hoà giải. Điều này hoàn toàn phủ hợp với

bin chất cũng như nguyên tắc giải quyễt tranh chip bing hoà giải. Pháp luật Đức

chỉ đơn ra quy dinh khung về thủ tuc hoa giải tại Điễu 2 Luật Hoa giải Đức Theo

đồ, quy tình hồ gai được thục hiện theo các bước cơ bản gdm: Các bên lựa chọn hhoa giả viên; Hoà giải viên phổ bin các nguyên tắc cơ bản cũa quy hình hồ giã, cách thie tiên hành hoà giải và dim bão việc các bên tham gia hoà giải là hoàn toàn, từ nguyên, Hoà giã viên đối mir bình đẳng với các bên, thúc dy nự giao tip giữa

các bên và dim bio việc các bên bước vào quy tỉnh hoà giã với thei đơ cơng bằngvà thích hợp, hồ giã viên có thé tiên hành các cuộc thio luận riéng với từng bên

hành ở Công hoi Liên bang Đặc", Tip hd Dan chi rà Php ld, đạn Kỳ tưng 5 G4)

35

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

để hướng tới một thoả thuận chung giữa các bên, Két thúc hoà giải: khi các bên đạt được thoả thuận giéi quyết, hoà giãi viên cén dim bão ring kết qué đó là rên cơ sở

say đồng thuận của các bên tranh chấp.

Qua quy dink tin có thể thấy, tình tr thủ tục hồ giã rất linh hoạ, các trung tâm hoà giả, hoà giải viên và các bên có th tự tho thuận về vẫn để nay. Thực tỉ, các trùng tim hồ giã tú Đức cơng đều xây dụng quy tắc hoà giả riêng cũa trung tâm và tỉnh ty thủ tue hoà giải được quy định chi tiết hơn Chẳng han như Viên Trong tải Đức (German Institution of Arbitration - DIS) đã xây đụng quy tắc hồ gai và quy tắc

này có hiệu lục từ nghy 01/5/2010, trong đó quy định tồn bộ quy tinh hoà gai từ lúc

bit đầu tới lúc kết thúc hồ gai, Một số vin để Luật Hoa giả khơng quy định hoặc quy định không cụ thể thi đều được quy đính khá chỉ tất rong Quy tắc hồ giải nh.

thoả thuận hoà giã, phiên hop hoà giã, đa điểm hoà giã (Điều 7), thời did kết thúc hoà gi @iéuS), chỉ phí hồ giã (Điều 11)

Vi việc thi hành kết qua hod giải thành, kắt quả hoà gui thành là những thoả

thuân mà các bên đạt được qua quả tình tiến hành hoa giá: Luật Hoa giã Đúc khơng

có quy dink về các nội đang chính của kết quả hồ giã thành, do đó các bin có tồn quyền quyết dish vé những nổi dung sẽ đoợc thể hiện trong kết quả hoà giả thành

nhưng dim bảo ring những nổi ding này được xác lập trên cơ sở te nguyên và khôngtrái tật hự công Theo khuyễn nghị của các hịa giã viên có nhiễu kinh nghiện tại

Đức, kết qua hoà giã thành nên gầm tối thidu những nói dung như sau: Thơng tin vé các bên tranh chấp, lới ta (nêu cà); kết quả hịn gi; thơng tin về quy trình hịn gi

(nêu các bin có u ch; các nội dang tranh chấp và giả pháp cho các nội dụng này,cơ sở pháp lý (không bit bude); hành thức của théa thuận; bên chiu phí hịa giả; các

thước tiếp theo sau khi hòa giã thành, thời hạn thực hiện cam kết và việc gia han; bão mit thông tin; ngày thing và chữ ký của các bên ..”, Bn cạnh đó, hình thúc của tết aqui hồ giã thành cũng không đoợc pháp luật hoa giải Đúc quy dinh cụ thể, Vi vậy: kết quả hoà giã thành được thể hiện bằng hình thúc nào là uỷ thuộc vào thoả thuận git các bên Tuy nhiên, hình thie bing lời nói meng rất nhiêu rồi ro và không được

Li NggỄn Gis Main, Nguẫn Thị Taf Lah 2010), Biot ging mai vith hình hod thuận ogthành Conghot Liên bang Đặc", Tip cd Dan cMi và Pp lds Gay tưng 5 G1).

36

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

các hòa giãi viên có nhiễu kinh nghiệm khun khichếL Két quả hồ giải thành được thể hiên bing hình thúc văn bản sẽ có uu điểm hơn đó là ghỉ nhân rổ ring những nội đang mã các bên đã thoả thuận, đồng thời là cơ sở phip rõ răng df các bên thi hành. Đây cũng là một trong những điểm khác tiệt giữa pháp luật Đức và pháp luật Việt Nam bai pháp luật Việt Nam quy định kết quả hoà giãi thành phai được thể hiện bằng

hình thức văn bản",

Đơi với việc cuống ché thi hành kết quả hoà giải thành, Luật Hoa giã Đúc khơng có quy dinh ma được quy đính trong Bộ luật Tổ tung Dân sự Đức. Theo đó kết quả hồ gis thành sẽ được cuống chế thí hành nêu đoợc lưu lai tại Tồ án (khoản 1 Điệu 1960) hoặc được xắc nhận béi công chứng viễn. Cu thể lề Su khi các bên cũng tên

vio kết qui hoà giã thành, một bin sẽ mang vấn bin kết quả hoà giã thánh đến cơ

quan cơng chúng nơi mình cư trú hoặc cổ trụ sở chính ti thời đm kết qua hồ gi dave lập đễ nhờ công ching vin bản này, Nếu hoa giã viên cũng là cơng ching viễn,

thi hịa gi vin of cơng chúng ngay két quả hồ giã thành sau khi các bên cing lýtên vào vin bản (Điều 794 (1.1), (1.9). Su khi được cơng chứng kết qua hồ git

thành sẽ được dim bão cing chế thi hành

2. Pháp hit về giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại bằng phueng

thác hoà giai cia Nhật Bin

Tei Nhất Bản, hoà giải bao gdm các loại: hoà gii tủ toà án, hoà giã thơng qua

các cơ quan hành chính va ho giải hư nhân”. Đi với hoạt động hoa giãi tr nhân được

quy din trong Đạo luật khuyên khích nử dụng gi quyét tranh chip thay thể - Daooật ADR (The Act on Promotion of Use of Altemative Dispute Resolution - The ADR

Act) được ban hành năm 2004 va có hiệu lực vào năm 2007. Theo quy định của pháp

luật hod giải Nhất Bản, hoà giã hơ nhân được chia thành hoa giã theo vụ việc và hoàgiã thit chế. Tuy nhiên, ho giả vụ việc không được coi là biện pháp giải quyết ranh,

chip ph hop tại Nhất bản bởi 18 các bên khơng dé ding tim đoợc hồ gi viên phù

hop dé tiễn hành một việc hồ giải có hiệu quả”

Li Nguyễn Gia Thiễn, Nguyễn Thi Thuỷ Linh (2018), “Hod giỏi thương mai và thi hàn thoả thuần hoa giải.

2 Cược Epis Lae Max GOL) Rew dope ct a commercial medion ~ lodecomparative perspecives, Singer iterator 368

STi ir as go piesa stn AGP pot

° Ding Hoing Ou, Gi ude roi chấp dues met tat Nhật Bất: Nét ti cũa giáp lý hn let lọc A_Béng Nguồn: hp mero} gov lpg despotene render use ayeuRootNode gett 2027

Fa

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

Vi hod giãi viên, tả Nhật Bin hồ giã viên cĩ thể thục hiện hoạt động cũng cấp dich vụ hồ gii dưới tr cách độc lập hoặc với he cách hoa giả viên của một tổ chúc

hồ gi. Yêu cầu về trình độ của hồ giết viên, pháp luật Nhật Bán quy định "Khơng,

sả khác ngồi luật sư... cĩ thể cũng cấp dich vụ pháp lý hoặc hỖ trợ hoa gai" Vi vậy:

phip luật Nhật Bin cắm những người khơng cĩ chúng chỉ luật s tham gia hồ gi:Nấu vị phạm nhơng người này sẽ phất đốt mất vớ hành phat ta khơng quá 2 năm hoặc

phat én khơng quá 3 000 000 YénTM Chi cùng cấp dich vụ hồ gi, hồ giải viên pit thục hiện các ngiĩa vụ nhất inh, Tuy nhiên, Đạo luật ADR khơng cĩ một điều luật quy định cụ thé về ngiĩa vụ của ho giải viên ma chi cĩ mốt số điều liên quan đến

a vụ của ho giải viên Cĩ thể kể din như hồ gii viên phả tơn trọng thoả thuận

của các bên (khoản 1 Điễu 3 Dao luật ADR), bảo vẽ bí mật thơng in vé vatranh chấp mã

Tình tham gia hịa gi Điển (11) Đao luật ADR)

Vi tỗ chức hồ giấi, theo quy định của ghép luật Nhật Bản, tổ chức hồ gai cĩ thể là Trang tâm hồ giải vi đụ như Trung tâm hồ giải quốc tỉ Nhật Bản (apen

Intemational Mediation Center —JIMC) hoặc tổ chức trong tả thục hiện hoạt động hồ

giã. Điển hình như Hiếp hội trong tai thương mei Nhật Bản (lapen Commercial Abitration Associdion —JCAA), tổ chúc trọng ti nay cũng cũng cấp dich vụ hồ giã

độc lập bên canh host động chính là cong cấp dich vụ trong tú. Pháp luật Nhật Bản

cũng đặt ra các điều kiện và thổ tục pháp lý để cơng nhận tr cách host động cho các

Trung tim hồ gai. Bộ truing Bộ Tu pháp sẽ cấp chứng nhân host động cho Trung

tâm hồ giả nếu đủ các tiêu chuẩn được quy định tạ Bidu6 Đạo luật ADR

Vi nguyên tắc giải quyết trmh chấp bằng hod giải thrơng mại, Đao luật ADR cĩ quy dink vi các nguyên tắc cơ bên giãi quyết tranh chip bing hoa giả tai Điều 3

Theo đĩ, các nguyêntắc cơng bằng

* Nowén tắc hr nguyên: Nguyên tắc te nguyên là một rong những nguyên tắc cơ bn cơn các phương thức giã uyết ranh chấp ngồi Tồ én nĩi chúng và hồ gi thương mei nối riêng. Nguyên tắc này thi hiện việc giã quyẾt tranh chip bằng hồ giải

bao gồm: nguyên tắc tr nguyên, nguyên tắc tự quyết, nguyên.

di trên cơ sở sla chon của các bén thơng qua mét thộ thuận hy nguyện, việc thamgis gai quyết ranh chấp của hồ giả viên cơng hồn tồn tơ nguyện Hop đẳng hồii giữa các bên tranh chấp với hoa gi viên được xác lập trên cơ sở hynguyên

Caras Eengtvs, Lous Marquis C019), New development inci aul coumercial mediation — Globalcomparative perspectives, S ng hienatiiul,r381

36

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

* Nguyên tắc he yết: thể tiên các bên tranh chấp có quyền quyét dinh và thoa thun các vin đỀ liên quan dén tranh chip, Hoa giã viên chỉ tham gia với vai trở hổ tro xả không co quyén du ra bit ky quyết dinh g răng buộc các bin Những nổi ding ma

các bên ranh chip tho thuân, hoa giã viên phéi có nghĩa vụ tốn trong

* Nguyên tắc cổng bằng, thé hiện hoà giải viên với vi ti là bên trung gián hồ ii phải dim báo ring khơng thiên về lợi ich côn bên nào. Nguyên tắc này phã đản

trong suốt quá tình giã quyết tranh chấp (Điễu 3 (1) Đạo luật ADR)

* Nggên tắc bdo một: Đạo luật ADR khơng đồ cập rõ ring tính bảo mất là mốtnguyên tắc cơ bản ma việc bão mật thông tin được quy định là một trong những ngiấa

‘vu quan trong của hoà giải Theo 46, hoà giả viên phi tiết lập phương pháp bảo mất

phi hợp với các loi thông tin, không chỉ là thông in của các bén tranh chấp mã còncủa các bên liên quan khác được cũng cấp trong các tả liêu, hỗ sơ gai quyét tranh:

chấp, các thơng tin có được trong q trình hồ giải Diéus (11) Đạo luật ADR).

Vi trình tự, this tục hồ giải thương mai, tương tự nixs Đúc, pháp luật Nhất Bản

cũng khơng có quy đính cụ thể về thoả thn hồ giải Néi dng, hình thúc cơng nhơ

(đều liên có hiệu lục của thoả thuận hồ giải khơng được quy đính mã sẽ áp đụng theo

quy định của mốt hop đồng thông thường Tuy nhiên, mốt số quy định của Luật Hợp

đồng tiêu ding (Consumer Contract Act) có thé được áp dụng nêu mét bôn tranh chip

là người iêu ding Ví du nh điều khoăn thoả thuân ho giả sẽ bị vô hiệu nêu hạn chếquyền cia người tiêu ding hoặc mỡ rơng ngiĩa vụ cơn người tiêu ding ngồi nhữngnghĩa vụ được quy ảnh trong Bộ luật Dân su và các luật khác nhằm lăn giảm lợi íchcủa người tiêu ding trả với nguyên tc thiện chỉ Điều 10 Luật Hop đẳng tiêu ding).

Giống nine nhiễu quốc gi trân thể giới, pháp luật hồ giải Nhật Bán cũng khơng chúa dang các quy pham mang tính bất bude về tỉnh tạ thổ tục hồ giã. Tuy thuộc ào hình thức hồ giết mã thủ tục thục hiển s¥ khác nha. Các bên có quyền ie chon tự thơa thuận tình tự thủ tục hỏa giải hoặc Quy tắc hoe giải cit tỔ chức hòn giải thương mai để tiên hành hịa giải. Mỗi tổ chúc hồ giải xây dụng một bộ Quy tắc

hòn giã (Điều 6 (vi) Đao luật ADR). Có th

2020 cơn JCA?” Trong đó, hủ tue hồ giải dave quy nh cụ th tạ chương 4. Quy

trình hoà giả tại JCA được trục hiện gốm 06 bước do là: Bude Ì (yêu cầu hoa git),thước 2 (lựa chọn hoà giải viên), bước 3 (thio luân v th tue hoà gi hoà gii viên sẽén như Quy tắc hoà gi thương mei

"ups Tne aso BfovconsrvpdEueditlsJCAA,Censrcal Mediation Eules enpet1

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

thio luận với các bên về qué tỉnh tiên hành thủ tục hoà giãi gầm những nội dụng nine

"ngôn ngữ lich tinh và cách trao đổi các tà liêu thời gian và địa điễn của phiên hoà

ii. ), bước 4 (hiên hoà giả), bước 5 tết thúc hồ gi), bước 6 (thanh tốn chỉ phí

hồ giả) * Quy

-o bản cũng trai qua các bước nêu trên?"

hoà giãi của JIMC tei Kyoto cũng có quy định chi tiết v thủ tụchoi gai và

Vi tiệc thi hành kết qua hoà giải thành, it qua hoà giã thành theo pháp luật

Nhất Bản như một hop đồng thông thường rẽ phải tuân theo các đều lận có hiệu lục

được quy dinh tei Bộ luật Dân sử”, Két quả hoà giả thành cũng không đương nhiên được cuống ch thi hành như bên án cia toà án má phổi thực hin theo các cơ chế nhất din. ĐỂ kết quả hoà giã thành có hi ie như một bên án, kết quả này phi được gũi din Toà Giãn lược df gi vào biển bản cia toà án và bằng cách đổ, thoả thuận ho git sẽ 06 hiệu lục thi hành Bén canh đó, kết quả hồ gai thành cũng sẽ được cuống chế

thi hành nêu được xác nhân bối công chứng viên (Điều 22 (9 Luật Thi hành án Dânmri)

3. học kinh nghiệm cho Việt Nam về giải quyết tranh chấp Kink doanh,

thương mại bằng phương thúc hea giải

Qua tim hiểu pháp luật về giã quyết tranh chấp thương mei bằng phương thúc hồ ii của Cơng hồ Liên beng Đức và Nhật Bán, một sổ nh nghiêm mà Việt Nam có thé than khảo và ấp tue nghiên cửa nhắm hoàn hiện phép luật về vin đỀ này do là

Thứ nhẫt, nghiên cứ xây dung Luật Hoà giải (ngoài Tod dn).

Cơng hồ Liên beng Đúc, Nhật Bản rất tich cục trong việc xây dụng các chính, sách di thúc diy host động hoà giải bing việc ben hành mốt dao luật ring điều chỉnh:

về vẫn để này, cụ thể la Đúc có Luật Hồ giã 2012, Nhật Bán có Dao luật ADR 2004Các đạo luật nay đều chỉnh chung cho hoạt động hồ giã ngồi tồ án ma khơng có

sa phân biệt nối dang tranh chip. Hau hit các tranh chấp phát sinh trong finh wae thương mai và din ar đều cổ thé được gai quyết thing qua phương thúc hịn giải

ngồi tồ án Khác với Đúc, Nhật Bản, Việt Nam quy đính "hồ giã thương mai”

trong mốt Nghĩ ả nh của Chinh phủ cụ thể là Ngủ inh 22/2017/NĐ-CP ngày

—— emTh jc yoo ples

© Carlos Esphagus, Louis Merquis 2015), New developments in ch ae coumercial mediation — Globalcompenanveperipecives, Srngeriemattoal 0386,

‘ing Rotne Ou, Git mg noi chấp Dương mat tt Nhất Bất: Nết đã ti cũa pháp nên let lọc Á_Béng Nguàn hp (Nhi no) gov lp hagespotne render use youRootNode argent 2007

20

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

240/017 và hoà giá thương mai (sau đây viét tất là Nghị Ảnh 22, 017 NB-CP).Theo đó, phạm vi gi quyết ranh chấp bing hoà giã là các tranh chip phát sinh trong

Tĩnh vue thương mai. Như vậy, 18 ràng các tranh chấp phát sinh trong finh vực din sự sẽ không thi được giả quyét bai hoà gii viên theo Nghị định này, Kết quả la thi

quyền cin hoà giãi viên tổ chúc hồ giải sẽ bi gói bạn trong phạm wi lĩnh vục giải

cqayit ranh chấp mốt cách không cần thiết”. Vi vậy, Vist Nam cân nghiên cửu về việc

ban hành Luật Hoà gi. Vin bin này zẽ điều chỉnh chung cho host đồng hoà giải

"ngoài toa én giống như Đúc, Nhật Bản Đây cũng là xu hướng chung của nhiễu quốc

ta khác trên thể gói như Mỹ, Singrpore, Malaysia

Thứ. hai, bỗ sung một số nguyên tắc giãi quyết trank chấp bing hoà giải

throng mai.

Pháp luật Việt Nam hiện hin có quy đnh về nguyên tắc ho giả ti Điều 4 Nghị

định 22/2017/NĐ.CP, tay nhiên quy định chum diy đã Ngồi các ngun tắc te

"ngun và bình đẳng, bảo mật thơng tin; nội dung thơa thuận hịa giã khơng vi phạm,

đều cắm của pháp luật, không trái đạo đúc xã hộ, không nhằm trấn tránh nghĩa vụ,

không xâm pham quyền của bên thứ ba túi Việt Nam cần có quy đính bỗ sang một 56 ngun tắc hồ gi tiên cơ sở tham khảo pháp luật Đúc và Nhật Bản Cụ thể 14 bổ sang thêm nguyên tắc hy quyết (hồ giải viên phii tơn trong ý kiến, sự thoả thuận cia

các bên, khơng có quyền đưa ra bất cử quyết dinh nào có tính ring buộc đổi với các

bê); ngun tắc độc lip, cơng bing (hồ giải viên phải dim bảo khách quan, võ tự

đối xử công bằng với các bên, khơng thiên về lợi ích cia bên nào)

Thứ ba, bỗ sung các qmy định vỀ đào tạo nâng cao chất lrợng hồ giải

Hiện nay, Nghị định 22/0017/NĐ-CP có đưa ra quy định về tiêu chain hoà giã

xiên thương mai tạ Điều 7. Theo đã têu chin oie hoà giả viên được xem xét trên

cf góc độ năng lực và bình độ (Có tình đơ dei hoc trở lần và qua thời gian cơng táctrong lính vực được đào tạo tz02 năm trở lên). Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam mi chỉ

có quy định và tiêu chuẩn đỀ một người có thé được âm hồ gi vién thương mei ma chưa có những quy dinh nhắm dim bão và phát triển chit hương của hoà giãi viên VỀ vấn để này, Việt Nam có thi học hồi kinh nghiệm của Đúc. Cụ thể à quy đnh vé việc đảo tạo a câp ching chỉ hoà giải viên thương mai. Việc cập chúng chỉ nhằm xác din

` Xem Điền 2 Neh ph 23/0017Đ-CPngìy 2420017 vi loi gi đương nai

© 1a ương Gang C016), Halu diện php int vd oà gã tương mato Tilt Naw rong bố hội nệpood quốc of Tn ants ithe, Trường Đại học Lut Hà Nội Ha Nội 146

2

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

một khối lượng ién thúc, kỹ năng ma hoa giải viên đã tic luỹ được qua khố dio tạo

Bên cạnh đó, nhằm nơng cao chất lượng của hồ giải viên, pháp luật Đức cịn quy định. đ các hod giải viên đã được cấp chúng chỉ nhưng vẫn phải ấp tục tham ga các khoá đảo tạo nâng cao. Có thể thấy thơng qua các khố dao tạo này, hồ giả viên sổ cổ co

trau đổi in thie đẳng thơi phát

thúc diy chất lượng hồ giải viên

Thứ, b sung qmy định kết qua hoà giải thành có

ủi được cơng chứng:

Pháp luật hiện hành của Việt im quy định kết qué hoà gui thành được cuống

chế thi hành néu tồ án ra quyết dinh cơng nhận trên cơ sở có đơn yêu cầu cũa một

hoặc cả hai bên theo trình từ thủ tục tai Bồ luật Tổ tung Dân sơ năm 201521 Trong khi

đó, phip luật Đúc, Nhật Bản quy đình kết quả hồ giã thành sẽ được cuống ch thi

Thành không chỉ khi được lưu giữ tạ tồ án mã cịn trong trường hop có xắc nhân từ

công ching viên (hủ tục công chúng). Nên ching pháp luật Việt Nam cũng bổ sung

thêm quy ảnh thim quyển công nhận kết quả hoa giã thành cho cổng ching Quy

dink này sẽ gớp phin giảm tải gánh năng cơng việc cho tồ án, đẳng hỏi tạo đu luận

cho các bên tranh chấp có thêm sự lựa chon trong việc thi hành kết quả hoà gii thành

Qua tim hiễo pháp luật về giải yết ranh chip kinh doanh, thương mai bing hoà

giã ở một số quốc gia theo hệ thẳng pháp luật Civil Lew như Cơng hồ Liên benghy pháp luật

như quy dinh về các hình thúc hồ giã, mốt số nguyễn tắc cơhoà giải thương mại của Việt Nam cũng có

bin giã quyết ranh chấp bing hoa giải... Bn canh đó cũng có nhiễu diém khác biệt

trong quy định vé hoà giải thương mei git pháp luật Việt Nem với pháp luật Đúc và

Nhật Bản Trong những điễm khác biệt đó, Việt Nam có thi ngiên cứ học hồi linh "nghiệm theo hướng có chon lọc phủ hop với thục tẾ nhằm hoàn thiện pháp luật giải qgyất tranh chip thương mai bằng phương thức hoà giã. Qua dé góp phin nâng cao vai trị của ho giải thương mai trong thực Ấn giải quyết ranh chấp ð Việt Nam

‘em thương 300001 Bộ hột Tô tưng Din sian 2015

2

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHAO

1. Bồ luật tổ tụng din sự năm 2015

3 Nghị ảnh 22/2017/NĐ-CP ngày 24/2/0017 về hoa giãi thương mai

3. Lê Hương Giang (2018), Pháp luật

bang Đúc và một sổ goi mỡ cho Viét Nam, Tạp chi Nhà nước và Pháp luật 957

4. Li Hương Giang C019), Hoàn thiện pháp luật về hoà giã thương maa ở Tiệt

Nam trong bỗi cảnh hội nhập kanh tổ quốc tế, Luân án iẫn sỹ luật học, Trường Dai

học Luật Hà Nộ, Hà Nội

3. Lê Nguyễn Gia Thiên, Nguyễn Thi Thuỷ Linh 2018), Hoa giải thương mai và

thi hành thoả thuận hoà giãi thành ở Cơng hồ Liên bang Đúc, Tạp chi Dân chỉ vàPhép uất, số nh kỳ thing 5 (14)

6. Celos Esgluguss Lows Marquis 2015), New developments in civil andcommercial mediation — Global comparative perspectives, Springer Intemational, tr 368

1. Ding Hoàng Onn, Gick quyết ranh chấp Hương ma ta Nhật Bắn Net i thì «tia phip If nhân lon học A Đơng

Ngắn hp re mơj gov niplegidempotent ender use. youtRootode teget 20 về”

8. https /Avww gesetze-im-internet de/engjisch zpo/englisch zpo.html

9. titpsikmne geste in inte deengsch mediatonsglngisch mediaonsgtint10.https:/hwww bgbl de/x aver/ogbl/start xav?startbk=Bundesanzeiger BGBI& staEI94255BGAtk 396942527 ogbll 1651994 pdF%252794255D¥ _bgbl_%42F062F +‘SB%4Dattr_id%3D%27bgbll 1651994 pdf%27%5D__ 1587405712448

L1hitp/medstionblog nr everatation com/2016,09/27 Arhetis-a-certfied.smesdstor new. regulation

in-geemany-published/?doing wp _cron=1587405609 4005091190338134765625

12 http: /Avww disarb.org/en/1 6/rules/chs-mediation-rules-id31Ihr ces go igiplsizeiavhetvsi/daa/AOP nat

14 htps rw jcan or jplenleommon/pdtimedinion/ICAA Commercial Medistlen Rules enpdf

15 hitps/Arwr ¡ca or jp/eninedistionfiow hint16 hts Arwe ime: kyoto jpfedlsg

hoà giã thương mại của Cộng hoá Liên.

2

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

CHUYÊN ĐÈ 3

GIẢI QUYẾT TRANH CHAP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI BANG THƯƠNG LƯỢNG, HOA GIẢI Ở MỘT SỐ QUOC GIA THEO HE THONG

PHAP LUAT COMMON LAW,

Ths. Pham Thị Huyều và Ths. Nguyễn Quang Huy Khoa Pháp hật Kinh tế - Đại học Luật Hà Nội Tơm tắc. Bài vit trình bày quy inh về thương lượng hoà giã thương mai cũa Singapore và Hoa Kj ~ những quốc gia theo hệ thông pháp luật Common Law Trên sơ sở đố, nhóm tác giá cổ so sánh, cin giá và để xuất một sỗ giã pháp cho pháp luất Thật Nam liên quan din vẫn để thương lượng hồ giả thương mại

Từ khố: Tranh chấp, thoả thiên thay thể

Pháp luật về Singapore hay ci Hos Kỷ cũng có quy ảnh về thương lượng nổi chúng trong đó có thương lượng để giã quyết tranh chấp trong thương mai Tuy nhiên nhũng quy dinh về thương lượng chưa cụ thổ, ma chỉ là mốt phương thúc giã quyết tranh chip do các bin lựa chọn & gai quyết ranh chấp phát sinh khơng có đạo luật ring đều chỉnh Vi thể, trong phem và bai viết của mình nhóm tác gã chi tập trung

tình bay những quy din pháp luật có liên quan về hồ giã, có nự so ánh, đi chê với

nhép luật Việt Nam để từ đó rút ra những iền nghĩ hồn thin pháp luật co ln quan 1. Quy định pháp hật Singapore về thương lượng, hòa giii thương mại Vin đồ vi hoa giã nói chung, hơn gii thương mei nối riêng tei Singapore luôn

rit được quan tâm. Bằng chúng la din năm 2017, Singapore mới có Luật Hoa giảinhững những quy dinh về hòa giải cũng như các trung tâm hòa giã tí Singapore đã

rit phát iển từ trước đó

Gt số học gi che rằng hòa giả xuất hiên ở Singapore từ khi bit đều có cư dânsống rên quốc dio niy Tuy nhiên quả trình đơ th hóa và cơng nghiệp hóa để làm,xi mt vi tí cũa hoa giãi Hoa gai chỉ được phục hồi & Singapore vào giữa thập kỹ1990, khi "Phong trào giải quyết tranh chap thay thé - ADR” thính thie bất đâu nin1994, Năm 1994, hòa giải được đơa vào các Tòa én cấp dưới theo chương trình "Giá:

quyết ranh chấp thay thé tei Tịa án” (Court Dispute Resolution — CDR). Ở

3 Xem tại htteE/Ahegislust vn/baivit-hocthuat/THE.CHE-HOA-GIALO-SINGAPORE-1133, truy.

cập ngày 15/4/2020

”

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

Singapore, hệ thống tịa án host động rất hiệu quả, trùng bình một vụ việc din ar

“hương mai chỉ kéo dai rong vòng ba thing từ kh nộp đơn din khi có kết quả cuối cing. Vì vậy các phương thức giải quyét ranh chip thương mai thay thể nhờ thương lương hay hoe giả ti Singapore không nhằm mục dich khắc phục những bắt cập trong hộ thơng tổ tạng tạ Tồ ma nhắm din mục iêu mang lạ kết qua mã cd hai bin đầu hãi lịng duy tì quan hệ hữu nghỉ giữa các bên, đồng thời, giảm chi phí tổ tung cho các

bận tranh chấp

Tei Singepore phận lớn các trung tân hoe gii đều đoợc thành lập đưới hành thie tỔ chức phí lợi nhuận, hoặc ở dang cơng ty đặc biét company limited by the guarentee of an institution) được buông một phin trợ giúp tử ngân sách nhà nước đặc biệt rong ii dom môi thành lập, sau dd hoạt ding trên cơ sở lay thụ bù chỉ đ tránh xung đốt lợi ich khi đông vai trò hỖ trợ giải quyết tranh chip. Tuy nhiên hoa giãi ở Singepore không chỉ rong Tỉnh vue thương mei mê tranh chấp trong công đồng, tranh chip đất si. đầu có thể giải quyết thơng qua hịa giải Tai Singepore tập trung xiy đụng các

trung tim hòa giã liễu mẫu rong các lĩnh vục. Có rất nhiều trung tâm hôn giã nhựSMC Gingepore Medistion Center- do Singepore Academy of Law. Viện Pháp luật

Singapore thành lập, tập trung giải quyết tranh chấp thương ma), SIMC ingepore

Intemational Mediaion Center- do Tòa án tố cao Singapore hành lập, tip trung giải

quyết tranh chấp thương mei quốc tÔ, CMC (Comatunty Mediation Cants) do Bộ Tháp luật Singapore thành lập - chuyên giã quyét các tranh chip trong cơng dng nhưy

gite hàng xóm, các thành viên trong gia Ảnh hoặc trong công đẳng tranh chấp đất

da)... Hoạt đông của những trung tâm này đầu tương đối hiệu quả, cơ thể, theo sổ

liệu thông kê của Trung tim hòa gi Singapore (SMC) trong nim 2009 đã có 1 400 vụ

tranh chip được đưa tới trang tân này để hoe giã, trong dé tỷ lệ hoe giải thành công

chiếm khoảng 759637

Đặc biết trung tâm hon giã ti toa án quốc ga chỉ giải quyết các vụ việc đã được tên án quốc gia thụ lý và sau đó các bên đồng ý với phương thức hịa giã trên cơ sỡ Khuyến nghĩ cia tòa án Các vụ việc được hôn gii tủ trùng tâm bao gém cả các vụ

việc din mựvà hình ap

ˆ* htps/ mej gov-un/tttp/tintue/Pages/nghien-cuu-tra0-do.aspx2itemD=43`” Theo Tử trình Chính phủ về dự thio Nghị định về hòa giã thương mại

xem ai htgs://mo) gov vwtptintue/Pages/nghien cu trao đöi3‡p:2nemMp=á8, try cập ngà 25/4/2020

Fa

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

Luật Hoe gii ban hãnh năm 2017 tại Singepore cing tạo cơ số pháp lý ving chiccho host động hòn giải phát tiển Theo khoản 1 Điều 2 Luật Hòa giải nấm 2017 “hòa

ii viên là cá nhân được bỗ nhiễm hịa giải cho một vụ việc”. Luật cơng đơn ra khái niệm hoe giã viên được cơng nhận la hịn giải viên được cấp chứng nhận bởi một hệ thống ching chỉ được chấp thuận

“heo Luật Hòa giải năm 2017 của Singapore thủ việc hành nghề cia hòa giả viên

phải huân theo các Hêu chuẩn và được cấp ching nhân từ Viện hoe giả quốc tỶ Singapore (Singepore Intemational Mediation Insite — SIMD, tổ chức phi lợi nhuận được hỗ trợ bài Bộ Tư pháp và trợc thuộc Trường Dai học Quốc gia Singrpre. TỔ chúc nay là cơ quan đầu mối có thé liên kết đảo tạo hịa giả viên với nhiều tổ chúc khác, vĩ di nh Viên giã quyết ranh chấp quốc tế Singapore (Singapore International Dispute Resolution —SIDRA), Trung tim hoa giã Singapore (SMC). Tổ chúc này thất kể các ting tiêu chuẩn cho việc xác định chất lượng của hoa giã viên. Căn cử vào các tiêu chuẫn của SIMI, các trung tâm hoa giải khác có thể xây dụng bộ tiéu chuẩn cơa minh,

Đơi với hịa gai viên được cơng nhận ở iêu chn số 01 là hòn giãi viên hòan thánhvà qua được Chương tình hain luyện rong thời gian 02 năm truge ngày nộp đơn yêu

cầu Đất với hoe giải viên được công nhận ở tiêu chuẩn sổ 02 thi cần đáp ứng them tiêu chun kinh nghiệm trong thời gen O2 năm trước ngày nộp đơn yêu cầu cụ thể là

cin hịa giải 05 vụ việc hoặc 50 giờ nêu mơt hoặc mét số vụ việc hòa giã kéo dai hơn

mốt ngày, cũng cấp được ít nhất 02 phin hii cho các vụ việc đã hôa giả. Đối với hôn ẩn số 03, số lánh nghiêm được nâng lên là 12 vụ.

việc hoặc 120 giờ hòa giải nêu một hoặc nhiều vụ hòa giải kéo dai hơn mét ngày, cùng,giãi viên được công nhận ở tiêu ch

cắp it nhất 05 phân hỗ: cho các vụ viec đã hôn giả, Đối với hịa giải viên được cơngnhận hịan tồn (certified mediator) thi số kinh nghiệm phi được hòmn thành trongthời han 3 năm ngay trước khi nốp đơn yêu cầu được xác đnh là 20 vụ việc hoặc 200

giờ nêu một hoặc một sổ vụ việc kéo dai hon mốt ngiy. Các hịa gai viên & cấp độ

cuối cing là phải hồn thành tý lịch hịa giả viên SIMI, nộp được ít nhất 10 phân hồitea đính gia về kiên thức và kỹtừ các vụ việc đã tham gia xử lý và phải vượt qua ki

” T6. tẻ Hương Giang, Đánh gi quy định pp lit hin hành về hia gã tiện thương mại ở vit Nam, Tập chỉkhoa học pháp ị 56/2038

+

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

Hay như trung tân hoa giã Singapore (SMC) đã xây dmg hệ thông tiêu chuẩn xiêng vé dao tạo và tiễn đánh chất lương đối với hịa gli viên cơn Trung tâm, Phin lớn các hơa gi viên oda Trung tâm được bỗ nhiễm béi những người rong cũng Hiệp

Hồi thương mai hoặc tổ chúc xã hối nghệ nghiễp của họ. Các ứng cử viên phải tham dựuột hối thio tập hon về hoa giã và được đánh giá vao cuối hội thio. Người det tiêu

chuẫn sẽ được công nhận và bổ nhiện vào Hội đồng Hoa giải viên Cơng nhận cũa

SMC chỉ có giá ti mét năm và được gia han hàng năm nêu hòa gi viên than ditnhất 8 giờ học bổ sung mỗi nắn vé hoa giãi vi cổ khã năng tién bánh it nhất O5 vụ hôn

gã trong mốt nim nêu được yêu cl!

"Bài hoc kinh nghiệm cho Việt Nam

Thứ nhất Việt Nam có thé xem xát ban hành mốt luật tiêng vé hoa giã

Luật Hòa giá năm 2017 tạ Singapore áp dang chúng cho moi loại tranh chấp màcác bên mong muốn sử dụng dich vụ hịa giải ngồi tồ án không chi giới hạn trong

các tranh chip thương mai.Việc ban hành một đạo luật riêng về hoe gi không chi thé Hiện thái độ của nhà nước với hoạt động mà đẳng thời cịn khẳng nh vi bí cia phương thie giải quyết tranh chip bằng hòn giải với nhiing phương thức khác như toà án hay trong tài thương mai. So sinh với pháp luật Việt Nam có thể thấy Nei Ảnh. 33/2017/NĐ-CP vé hòa giải thương mai chỉ áp dạng để giải quyết các tranh chấp

thương mei, nhống tỉnh vục khác chưa có quy định Hiện nay nước ta dang xem xát dự

thio Luật Hoe giả, i tho tạ Tồ. Trong thi gian tới nấu được thơng qua, Luật này

sẽ tạo bành lang pháp Lý cho hoạt đông hịa giả thương mai ni riêng hoạt động hịaii ngồi tổ ng nói ching,

Thứ hai, cần quy dinh các điều kiện chất chế hơn vé tiêu chain hoà giã viênthương mai

Chủ thé trung tâm và đồng vai trò quan trong đãi với hoạt đơng hịa giã lá các hịn giải viên Nghỉ din 22/2017/NĐ-CP đã có những quy định khá diy đã vé tiêu

của hòa giải viên theo of hưởng inh lương và dinh tinh. Theo đó, khoản 1 Điệu

7 Ngủ Ảnh quy nh: hòa giả viên bên canh điều kiện phố là người có diy đủ năng lực hin vi din sự có phim chất đạo đúc tốt cỏ uy tin, độc lận, vô tr khách quan:

luật dũng đơa ra những đều liên về năng lục cia hoa gi viên nh phải có tình độdi học trổ lên và đã qua thất gian công ác rong nh vực được đảo tao từÚ2 năm tr

ˆ Xem tại tsz./SheEetlietvn/SaiVEt bo thiat/THE-CHE- Hos. GIAL.0-siNGAPORE-11223/ tru cập ngây

”

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

lên, có kỹ năng hoe giã, hiểu iết pháp luật tập quản kính doen, thương mai và các

Tĩnh vụp liên quan

Tuy nhiên, “có kỹ năng hịa giả, hidu biết pháp luật" ra ao, luật lá khơng định lương chính xác. So sánh với iêu chuỗn hịn giã viên cia Singepore có thể thấy, các

apy định của Việt Nam về hòa viên viên cần có thâm quy định về qn lý chất lượnghịn giã viên, cén các quy dinh cụ thể để đánh giá khả năng và kinh nghiệm của hoe

giã viên Vi dự cần ban hành các quy định v việc đao tao dé cấp chúng chỉ hòn gi xiên thương mei. Việc cấp chúng dễ chỉ nhằm xác định một khối lượng iễn thúc, kỹ năng mà hòa giãi viên đã được tích Iu. Quy định nh trên khơng chi ning cao chất

ương của hòa giải viên mã viée hoan thành chúng chỉ cịn là cần cứ để khách hing có

thể lựa chon những hịa gi viên đã năng lực, tình đồ giải quyết vụ vite tranh chip. 3. Quy định cia pháp hật Hoà Kỳ về gi quyết tranh chấp thương mại

thong qua hỏa giải, thường lượng

Tei Mỹ, các quy ảnh về hoe gii thương mai đoợc quý định rit cụ thd trong các

‘vin bin pháp luật chứ không mang tin khi quát, nguyên tắc và được quy định rãi rắctei các luật khác nhau như tại Việt Nem. Tuy nhiên, pháp luật điều chinh hòa giải còn.

được hiễu theo nhiễu các quan diém khác tri mỗi tiểu bang Lit vi dạ Đạo luật về các Phương pháp giải quyết ranh chấp they thể Tiểu beng Texas 1987 (sửa đổi bổ amg

2008) quy dink hòa gai là một đến din trong đó một cá nhân khách quan với vai trỏ

là hòa giả viên số ao điều kiện cho các bin trao đổi thúc đấy hôn giã, giải quyết và ar Hiểu biết giữa ho. Mot tring gan hoe giả không thi áp đặt phán quyét cia mình lên

tranh chip giữa các bên Luật hon giã banglowa (cửa đổi bổ mang 1999) thi quy địnhhịn giã có ngiĩa là một q tinh trong đó mớt tác nhân khách quan tạo điệu liên cho

việc giãi quyết các tranh chấp bing cách thúc diy thie thuận tự nguyên cit các bên tranh chấp Trong q bình hịa gi, thim quyền quyết định thuộc và các bên Tuy nhiên, Đạo luật về các Phương pháp giải quyết tranh chip thay thể Tiểu beng

Wincosin định nghữa: “Hoe giả là một qué tinh giải quyết tranh chip trong đó mốt"người thứ ba tring lập, người khơng có quyén lực, gp đất một quyét dink trong trườnghợp các bên khơng thể thưa thuận giải qut vụ án, giúp các bên dat được một thô

mau chốt của vấn dé, trao

thuận bằng cách tập trung vào, thông tin giữa các

tiên và đơn ra các lựa chon để giải quyétTM

Embassy of the United States (2002), “Uniform mediation act of United States 20017,spf /vieznamece vietnam usembaeey gov, date 02/03/2002,

2

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

Ngồi ra, nước Mỹ cịn hơn 50 tiễu bang khác với cae quy dinh về hòa giải

thương mai khác shew. Việc quy định meng tinh chỉ bất và mang đặc thi của ting

hang dem lạ sơ thuận lợi cho hoat động hịa giả: của thương nhân ty nhiên có thé din tinh trang xung đột phá luật giữa các tft bang

2.1. Quy định tai Đạo luật hòa giải throug mai théug nhất 2001 cia Hoa Bộ

Theo qhy nh pháp luật Mj, có rit nhiễu phương thie giải quyét tranh chấp

thương mai mang bản chất hòa git khác nhau nh hoe gii (conciliation), trung gien

(mediation), đảnh giá rang lập (neutral evaluation), phiên tễu xát xử (núm tia)... Mỗi

phương thie có quy tình và cích thúc tiên hành khác nhau nhưng đu giảng nhau vỀ

bin chất, đồ 1a: đều có mr có mặt cia bên thử ba giúp đỡ các bin gat quyết ranh chấp

ng cánh thôa thuận và bên thứ ba khơng du ra phán quyết có tinh bit buộc đổi với

các bên trong tranh chấp Do vậy, các phương thức nêu tin đều có thể được gọi chung

là hịa gi, và nr phân biệt giữa các phương thúc nay hiu như khơng có ý nghĩa vé mất

php 1, ma chỗ yêu có ý nghĩa vé mất phương pháp, kỹ năng tién hành hôn giải

Năm 2001, Ủy ban quốc gia về thống nhất pháp luật iu bang cũa Mỹ bạn hành.

ao luật hoe giã thống nhất (Uniform Medketion Act ~ UMA) với n lực giảm bot me Xhác iệt trong các quy dinh vé hoa giã gita các Hdu beng Dao luật này được sửa đỗi nim 2003 để phủ hợp hơn với Luật mẫu vé hòa giải thương mei quốc tổ cia

UNCITRAL C002). Theo đó, UMA din nghĩa hịa giã là mốt q tình trong đó hịn

ii in tạo điều kiến giao tp và thương lương giữa các bên để hỗ trợ họ dat được một thõa thuận tự nguyên liên quan din tranh chấp của ho! Định ngiĩa nhắn mạnh

áo quá tình “thương lượng" giữa các bên, nhằm loại trừ sơiên quan đến quá tình tổ

tung Tuy nhiên cum từ "thương lượng" ð đây không ding để phân biết các phương phip tiếp căn để hòa giải Tại bản thio cia UMA các nhà soạn thio đã ding từ hành” (conducts) song bản sửa đổi chính thúc đã they bằng từ "Đố tro” hay 0 điều. iện" (faclitat) để nhẫn manh bản chit rể ngược với rong tải cũa hịa giải Trong đổ, hịn giải viên khơng có thim quyễn ra quyết ảnh:

Trong hộ thẳng pháp luật Mỹ, các dao luật thống nhất cấp đ lin bang ở Mỹ nar UMA chỉ mang tinh Kimyén nghỉ, bang nào chấp nhận và thông qua uật thi mới trở thành luật hoe giã cia iễu bang đó, mỗi bang cổ tồn quyền ben hành luật sing cơn

spf /vieznamece vietnam usembaeey gov, date 02/03/2002

Fe

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

minh Trường hop các bing không áp đạng UMA sé áp dụng luật riêng của tiêu beng đó. Tuy nhiên hiện nay da số các du bang đã áp dụng UMA làm đạo lut chính thức vi hịn gi, Việc cơ quan lập pháp Mỹ rất chủ ÿ vào việc cả thiên các đạo luật hôn gi thể hiện sự phd biển cia việc sỡ ding hòn giã nh một Phương thức giải quyết tranh chấp thay thé cho tòa án Điều này giúp giảm bét rất nhiêu gánh năng lin hệ thắng te pháp công của Mỹ:

“Thông qua UMA 2001, Mỹ đã xác lập cơ sở pháp lý thẳng nhất tạo điều kiện cho

host động hòa giải tơ nhân phát tiển Điều này thể hiện qua các quy dinh trong đạo luật UMA đều hướng tới đều chin quan hộ hòa gi tong nhiễu fink vục cũa đời sống xã hội như hôn nhân gia đánh, mối trường, đất đu, và lánh doanh thương mei chữ

là một inh vục trong đó Pháp luật Mỹ mang đặc thù cia một hệ thẳng Pháp luật5 gây trởgsi đến việc phát tiễn của phương thức giải quyết tranh chấp bing hòa gi, do đó,

Common iw, với quan diém xây dung các quy Ảnh pháp lật quá cơ

pháp luật Mỹ đ theo hướng xây ding các nguyên tắc và đặc quyễn chung, việc tiến

Thành hoa giải cụ thi do các bên he quyết dink,

a. Ngyên tắc cơ bản cũa giã quyễt tranh chấp hương mai thơng qua hịa giả

tư Mỹ

* Nggơn tắc ne do ÿ chỉ

Hoa gi tei Mỹ được coi là mốt quá tình đẳng thuận trong dé các bin quyết Ảnh,

agai quyết ranh chấp cia mình với mr giúp đố của hoe giãi viên thay vì phi có quyết

dink áp đặt Sự tham gia của các bên hòn gi được tơ vẫn bối hòn giã viên, cho pháphho dat uve kit quả phủ hợp với lol ích và nu cầu của ho, và có kết quả hã long lớn

hơn so với quy tình tổ hang khác

Sự tự do cịn được thể hién trong các quy định hen chế khả năng cuống chế cũa

các bin®, và cho pháp các bên than gia có sự hỖ tro của luật sơ hoặc người hỗ tro

khác có mặt trong phiên hịa giải".

* Ngn tắc bảo mất thông tn

‘Vin để trọng tim của pháp uit Mỹ về hôn giã la bảo mật thông tin ĐỂ đạt được thing thin cia các bên cũng nhu để đạt được kết quả hòa giã một cách tốt nhất đời hồi phải od mét cơ chế bảo mật thông tin chắc chấn Đây là yêu tổ cốt lối đem lạ tự tin

[anid 9, “Uniform mediation ac of Unted States 2001”“ Anide 10, "Uniform mediation ac of United States 2001"

30

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

cho phương thức hoe gi. Trên thụ t, cơ quan lip pháp các bang đã ban inh hon 250

đạo uit & đặc quyện trang quá nh hòa giã. Khoảng một nữa số bang đã ban hành quy

tuy nhiên vẫn hãi tôn trong quyén cia những người khác than gia hồi giả. Đền cạnh,

đá, UMA cũng hạn chế việc hịa gi viên tết 16 thơng tin với tịa án v các vấn để

như: Có hay khơng việc hỏa giá, những người than dụ, nội dung quyết dink hòa giHi giả viên cũng không được ghép lim chúng, đơara các nhận dinh, phân tích, đánh,gi tạ tịa én

ra ede kỹ vong về tính bão mật của thơng in iên lạc hỏa gi

ng thin của các bên trong buổi hỏa gi được khuyến khích bing cách đưa

* Nggên tắc cơng bằng

Ngun tic tự do ý chi và nguyên tắc bão mật thông tn đơn din một hộ quả tt

YẾU do là to ra sự cơng bing cho q tình hịn gai. Sự công bằng ở đây đoợc tao ra

bối nụ thẳng thin trong vie chia sé quan điểm, tinh tết có lin quan trong tranh chấpva sơ đẳng ý và ty nguyên thực thi quyết Ảnh cuốt cùng cia các bên

Sự công bing còn được thit lập khi hoe giải h trợ việc giải quyất các tranh chấp

từ gắc tẾ vẫn để Cụ thể, Sự tham gia của các bin trong qué trinh hoe gi chỉ góp phân

tao ra tất quả thích đáng cho cả hei bên, Bản chất là các bin trong tranh chấp đều căn

thấy hài lòng the min vớ kết quả đó và tơ nguyện thục thí má khơng vì sơ áp đất ý

chỉ của bắt kỹ cơ quan ti phần nào

Cie phương thức gidt quyét tran chấp thông qua hỏa giả Ea Mt

Có tất nhiều phương thúc giã quyết banh chấp khác nhau 6 Mj, tuy nhiên nỗ bật trang cổ 46183 phương thức hon giã định giá hòa giã thuận ợi và hòa giã biển đổi

* Hoa giải định giá Evabuatsve Mediation)

Phuong thức hòa giải đánh giá tấp ting vio việc cag cấp cho các bin các nhận,

dinky, đánh giá khách quan vé tranh chip cia ho hướng tới việc cũng nhau gii quyết Hoa gi viên đồng vai trỏ như cổ vin đánh giá các điễm manh, diém yy lập luận cña

một bên và đơa ra các đự án về những g sẽ xy ra nêu họ đưa vụ việc ra tranh tụng

Er

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

* điền giải miên lon (actitative Mediation)

Hoa giã viên rong phương php hịn gi thuận lợi thường khơng đánh giá một

trường hợp hoặc đơa ra cho các bân cánh thức giải quyết cụ thể, cũng không đơn ra bắt ký đánh giá nào cho vụ viée. Thay vào đá, hòa giã viên sẽ tạo điu kiện ác bên,tham gia đốt thoại Hịa giã viên đóng vai trở nhngười kắt nối cit q hình hịa giã:

thơng qua việc thiết kế một chương trình lâm việc chung, mét cấu trúc thống nhất cho

các cuộc thio luận của các bên.

* điền giải uẫn đã (Treadomativs Mediatier)

Hoa giã bién đổi coi mâu thuẫn, xung đột như một sự khơng hỗng trong giao tấp Mu dich chính ci hịa giả biến đổi khơng phi la để đạt được một kết quả how ii đẳng thuân cuốt cũng mã là để giúp các bên có thể điều chỉnh được góc nhin cũa

tiến. được chia theo mite bậc thang cụ thé, đầu tiền là giúp các bên nhìn nhận được. điểm manh, diém u cơn mình từ đó điều chinh nyhuơng tác, nhân nhận khác về hồn,

cảnh các bên, và sau đó là nghiêm túc nhìn nhận các khả năng trên cơ sở đó có sự

thơng căm, đồng thuận và đưa ra quyết nh cũa minh

Nhõng quyết Ảnh này có thể bao gim các thie thuận giải quyết hoặc không gi quit. việc tiễn hint hoa giả biển đổi được tập trung vào việc công nhận sự thay đổi bing cách cho phép và khuyên khích thảo luận, re quyết Ảnh và quản đm. Hòa giải xiên rong q tình hịa giả tiến đổ có quyền và rách nhiệm than ga thio luậngiữa các bên, đưa ra các lựa chon, khả năng, cơ hôi cho các bên đựa trên các thơng tin

được các bên cũng cấp

Ngồi những Phương thúc nói trên, pháp luật Mỹ cũng cơng nhận mét số mơ

Hình hịa giải khác như hịn giải kết hop trọng tải (međiadion-arbitrgtoD, hòa giả thiên vi (nerative mediation)... Đây là các Phương thúc thục tấn được khá quất hoa thơng aqua thục tiễn hoạt động của các hịa giả viên, không được quy dinh cụ thể trong Luật

+ Thủ hịc giã quyết tranh chấp thương mai thông qua hòa gi tạ Mỹ

Thủ tục hòa giãi ở Mỹ được quy định khá tuong đẳng với quy đính của phép luậtViệt Nam. UMA chỉ đơa ra các nguyễn tắc ching, các đặc quyén chung của các bên

tham gia hoa giã, ngotira UMA không quy định bất kỳ một thủ tục cụ thể náo. UMA twutiễn ng tự do quyết Ảnh của các chủ thi, vo tiên cho các tidu bang tự có Phương nhấp

va thi tục hoe gt phù hop với phong tue tập quản cũng nhơ đặc thi cũa tùng bang

2

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

Tuy nhiên, thet tiến hành thủ tục hôn gai ti Việt Nam và Mỹ cũng có một vài điểm khác tiệt Ở Mỹ với định hướng phát tin các trung tâm hòa giã tr chuyên,

"nghiệp ngồi tịa, các tịa án ð MỸ id thây thích hop sẽ ủy thác hoặc giới thiệu tranh:

chip cho trang tâm hịa gai. Tơn án có thể hop tae cùng trùng tâm hòn gii dọn trên

quyền

của to, toe án chi tiên hành xét xử những trường hop hòa giải khơng thành Các rung

các văn bên thơa thn, trong đó toe đồng ý chuyển giao một số việc thuộc

tâm hòa giải có liên kết với hệ thống tịa án nhung khơng phải 1a một bộ phận của tịa,sm là mốt thực thể pháp lý độc lập với tòa

d4 Hậu lực pháp If của thên thun giã quyết tranh chấp thương mại thông quain giã ta Mỹ

Hiên ti pháp luật Mỹ vẫn dang tổ ti hai quan điểm khác nhau vỀ iu lục pháp ý ofa kết quả hòa giã

Quan điểm thứ nhất là thưa thuận hịa giải có giá rỉ thục thi như một hop đồng. Thị nhiễo tiêu bang, Phương thúc thông thường dé thục hiện kết qué hôn giãi đ là coi ict quả dé như một hợp đồng din sơ giao kt giữa các bin trong tranh chấp, Nur vậy

tit cả những nguyên tắc cơ bên của hợp đồng như tinh võ hiệu nêu có yêu tổ lờn dối

de dos, cuống ép hoặc nhằm lấn cũng sẽ được áp dung cho thơa thuận hịa giã này: Ngồi ra, i phủ hợp với các nguyên ắc pháp luật hợp đơng của MỸ về cơng nhân tính hop lệ của hình tốc hop đẳng, đổi với những th thuận bing ming, Tôn án vấn thc thị thôn thuận giã quyết hịa giã miếng nấu được thuyết phục ring có sự thống nhất chi của các bên giao kết Tuy nhiên, một số tiẫu bang vẫn quy đính kết quả hịa giải phải được lập thánh văn bả và có chữ ký củ các bên đ có hiệu lực thục thi

Quan đễm thử ha là công nhân thôa thuận hoe giã như một phản quyết của tịa

án Thơng thường các bên rong tranh chip có xu hưởng mong muỗn kết quả hòn gi

co gi tri như một phán quyết của tịa án, mang tính bit buộc thi hành Tuy nhiên, pháp lit Mỹ khơng mặc nhiên cơng nhận tính chung thim của két quả hoe giả, tịa chỉ cơng nhân kết quả hòa giải sau khi 6 nự đánh giá xem xét và giám đính tơ pháp, dim bão các yêutổ hợp iy và hop pháp tin tình điện pháp luật

Tom lạ, theo thục tin thi hành ket quả hòa giải ti Mỹ, khi tiến hành hòa

giải hiểu lực của biến bản hòa giải thành được các bên te quyét định Trong

trường hop các bên ding ý biên bản hòa giải thành được thực thi như mốt hop đồng thì sẽ thục thi theo quan diém thứ nhất, trong trường hợp các bên thôa thuận

3

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

biển bin hoe giải thành có giá trị thục thi chung thẩm, các bên sé thi hành theo cách thứ hai Các bên có thể lựa chon u cầu ta cơng nhân kết quả hòa giải để cũng cố tinh pháp Lý của kết quả này,

2.2. Bài học kink nghiệm cho Việt Nam

HG thống pháp luật của Việt Nam về bin chất là theo hệ thống din luật Civil

Li), do đó để hoạt đơng hịa giãi được tổ chức một cách có hỗ thống và hiệu qua th

giã là dựatrên sự tự nguyên của các bên, để cao nguyên tic tự nguyện, by thơn thn nên cũngcần phii có văn bản pháp luật cu thể điều chinh Tuy nhiên, nền ting của

không nên có những quy ảnh quá chất chế va cụ thể Do đó Việt Nam có th tấp thu có chon lọc mơ hình tập trung ảnh hưởng phát tri các trung tâm hôn giã tr nhân cin

Hoa Kj. Theo da, pháp luật về hoe gi chỉ đơn ra nhống quy din chung nin tingnhũng quyền và nghĩa vụ cơ bin của các bên tham ga tranh chấp, Các vin để chỉ tấthơn v nội đụng hịa giả, tình ty th tục hơn gi, cách thúc, phương thúc hịa giả, các

trung tâm hoe gi có thể ủy ý thiét kể. Điều này thể hiên sơ tôn trong của các nhá lập hấp đôi với quyển ty chủ, và tơ uyẾt của các bên rong quá tình gai quyết ranh chấp

Cách tấp cân này tô ra rất hiệu quả ở Mỹ, sự phát tiễn manh mé cũa các rung tim hòa giả tự ở Hos Kỳ, lê thành công ân tương đổi với các vụ việc được du ra

các rong tâm hòa gi rong hàng thấp kỹ qua, cho thấy sự công nhận của các công ty,

tỔ chúc và các luật sw đt với phương thức hòn gi tại Hoa Kỹ, Tuy nhiên, cân lưu ý ring Mỹ đã có nhiễu cổ ging, nỗ lục đ biển hòn giã thánh một dịch vụ phổ biển để tiếp cân đổi với moi lính vục ngành nghề có thé xây ra tranh chấp, Các tổ chức hôn

gi chuyên nghiệp ð Mỹ cũng được hết tiển theo định hướng da nh vực này mêtrong do hòa giải thương mai, tranh chấp inh t chỉ là một fin vực

Hiên nay ở bất cảnh Việt Nam, nự ra đời cin các trùng tâm hoe giả tei tòa để

phin nào đập ứng được nụ cầu giã quyéttranh chấp thơng qua hịa gii trong các lĩnh vực khác thể hiện qua các số kêu ấn tượng Tuy nhiên đối với các ranh chấp lành

doanh thương mai, sổ lượng vụ việc đợc các bên đẳng ý thô thuận tén hành hoe gi

tei tring tâm hơn gii tei tịa la rất thấp, chỉ xắp xi 1177 vu và lê thành công cũng khá khiêm tổn 39,4390)". Điễu này cho thấy, các công ty, tổ chức trong tranh chấp

thương mei hay các Luật sư kinh tễ cịn chua có sự tín nhiệm đối với các trung tâm,© Hồ Hương, nhiều kết q đạt được trong việc thí điểm hịa giải đổi thao ta 16 tinh, thành phố

trực thuộc trung wong

lvtp://duochoi vnftiztusJp2zss/oat-dong-cus quoc-hoi aspitemID=#3005"

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

hịn giã trong tơn án Các trùng tâm hịa gai thương mai chun nghiệp ngồi toe án

cũng dang gặp những khó khăn thách thúc tương tơ. Điều này đến từ trục tin đó là, các công ty, $8 chức trong tranh chấp thương mei luôn có xu hướng tim đến một phương thúc giã quyét tra chấp tối ưu nhất ma trong đó, phương thúc trong tài đã

meng đến quả nhiễu ưu

khác Cu thi, phản quyết trọng tả thương mai dem đến sự yên tim, chic chin thông

„ vượt trối hơn sơ với với các cách giải quyết tranh chấp,

qua tinh cuống chế thi hành, mét khác phương thúc này cũng có sơ mẫm dio mang lạiliệu quả cao khi cho pháp các bên hơ dø lựa chọn quy tắc, thủ ue và tơ do thơn thuậnhơn giã trong q tình tổ hạng Trong trường hop các bên đạt được mr đồng thuận

thơng qua hịa giả, trong ti thương mai có thể cơng nhận và đem la tỉnh cuống chế cho bién bản hoe gai thing qua phin quyết của trong tử. Nine vậy, việc tần hành gi quyất tranh chip tạ các t8 chúc trọng tài dem Iai rất nhiễu tú đẫm sơ với tử các tổ chúc hòa giã chuyên nghiệp. Do dé, sự xuất hiện cũa các ổ chúc hoe gii thương mai có vẽ nhưlà khơng thục sw cơn thiét

Việt Nam cần có những quy dinh mới nhim cân bing tr thé canh tranh cho các

tỔ chúc hòa giải thương mai chuyên nghiệp nhờ VICMC trước các tỔ chc cùng cấp dich vụ trong ti thương mai, Một rong những nhược điểm lớn nhất ea các trang âm

hòn gai so với trung tân cũng cập dich vụ rong ta là hiệ lực pháp lý eda phán quyết

cuối cùng Mặc dit Bộ Luật tổ tạng din sơ 2015 đã cho phép kết quả hịa giả thành, "ngồi tồn có thể được Tịa én xem xát ra quyết đính cơng nhận, dem lạ một buớc tiến lớn cho Phuong thie hòa giả thương mai Tuy nhiên, đối với những ranh chi thương mại quốc tổ, hi ma kết qui hịa giải đoợc cơng nhận tei Việt Nam có thi phi

được th hành ð nhiễu quốc Ba khác nay và việc chấp thuên, cho thi hành bản đn

quyết ảnh của tịa án nước ngồi ti nước sỡ tại có thé sổ gặp rt nhiêu khó khẩn do bi phu thuộc vào các yêu ổ như mắt quan hộ cũa 2 nước, các đều ước quốc té hay các

"nguyên ắc cơ bản của pháp luật nước sỡ tei. Do đó, Việt Nam nên cỏ cơ chế cho phép

iit quả biên bản hỏa giải của các trừng tim hịa giã chun nghiập có thi được cơng

nhận bởi các trung tâm trong tử thương mi, chuyén tải thành phán quyết trọng tả,

aque dé mang lạ tính cuống chế, và hiệu lực pháp lý quốc tý

35

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHAO

1 Nghị dink 95 222017 ND-CP ngiy 24722017 v hoà giã thương mai

3 Embassy of the United States (2001), “Alternate Dispite Resolution Rules ofWincosinof Unuted States 1997

3. Embassy of the United States (2001), “Alternate Dispute Resolution Rides ofTexas of Unnted States 1987

4 Embassy ofthe UritedStates 200), ‘Mediation law of Iowa of United States 19995. Embassy ofthe UratedStates 2001), “Uraform mediation ato Urated States 20016. THS. Lê Hương Gieng Bán chit pháp i của hoà gai thương mei, Tạp chỉ Luật

học, số 102019

7.THS. Lê Hương Giang Đánh giá quy dinh pháp luật hiện hành về hoà giả viên

thương mei ở Việt Nam, Tạp chỉ Khoa học pháp ý, 6 9/2018

8. Lê Hương Giang Hoàn thiên pháp luật về hoà giả thương mai ở Việt Nam

trong bi cảnh hội nhập kinh tế quốc tỉ, Luân én tiễn đ, năm 2019

9. Hỗ Hương như kết quả dat được trong việc thi iim hòa giã, đỗ thoại tại 16 inh thành phd tue thuộc mong ương

http: //quochoi va/tintuc/pagesitin-hoat- dong: cus- guoc- hơi aspx 7ItemID=43005(2002, Lud:

10. Ủy ban Pháp uật thương mai quốc té của Liên Hơp qué

hỏa giả Hương mại quốc té cũa UNCITRAL năm 2002

11 tEps/Ahegigltettpifba-viskhoe-fauetTHE.CHE-HOA-GIAI-O-SINGAPOBE-11333/12. https fmj.gev-vnfttpfinhue/P agesInghien- cus trao-doi. aspx TtemID=48

36

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

CHUYÊN ĐÈ 4

'THỰC HIEN CÁC THOA THUẬN ĐẠT ĐƯỢC TỪ THƯƠNG LƯỢNG, HOA GIẢI - MỘT SỐ VANE LÝ LUẬN VÀ THỰC TIẾN

PGS TS. Ngyễu Viết Tý

Khoa Pháp hật Kinh tế - Đại học Luật Hà Nội

Tôm tắc Hin nay, tạ Tt Nam tấn tơi 4phương thức giải nyễttranh chấp bao

gdm: Thương lương Hòa giã. Trong Tài Téa ân Trong đỗ phương thức thương

lượng hòa giã. trong tài là các phương thức giã quyết tranh chấp ngoài tên én Thương lương là phương thức được lựa chon nhu nhất thứ đổn phương thức rong tài rễ mới đẫn phương thúc hồa giã. Phương thức hòa giã hiện này chưa được các dloanh nghiệp bắt tới nhiễu và sie tn hưởng đặc biệt là aự kiẫu bất và tin hang vào

dt quả cũng nhu khả năng thực thi kết quả hoạt đồng trong phương thức này. Tới mong min tim kiểm các cơ số lý luân và thực tẾn cho vide thực hiện kết quá hòa giả

ni chioig và hòa giã thương mại rới riêng tắc giả đã nghiên cine phân tich một số

vấn để lý luận về hòa git thương mai. kt quả hỏa giã thương mat cũng nhất thực Inn kde quả hòa giã thương max. Đồng thời, dinh giả thực tén hoạt đồng hịa gi: «qua đỗ để tuắtt sổ liễn nghĩ hoàn thiện các quy din pháp luật về hồa gi thương mat và nẵng cao hiễu quả hoạt đồng hỏa giã thương mại néx chương và the hiện kết

quả hàa giã thương mai ni riêng

Từ khóa: Hịa giã thương mai; Kết giả hỏa gi: Thực hiện hết quả hòa giã

1. Thương lượng và hòa giải B hai phương thúc giải quyết tranh chấp cũngbản chất

Hiên nay, ở Việt Nam tổn tạ các phương thúc giải quyết trính chấp thương mai phổ biển, đó là thương lượng hoi giả, trong tà thương me và toa ái Qua sổ iệu thống kê khảo sát của Đồ Tư Pháp, phương thức giải quyết tranh chấp mã các doanh:

"nghiệp, cá nhân ww tiên sỡ dụng lên lượt là thương lượng (57.899), Toà án (46.899),

hoà gai (22.8%) và cudi cing la rong ti (16,9%) a6

pip, Ty, 320343, Ha nội năm 2019.

`) ht: throne viaevalgoc nhờn bong tai-vienhoe gai ongmai-tai-vietnam-a694 hind Truy cậpgay 201082020

7

</div>