Luận văn thạc sĩ Luật học: Pháp luật về bảo hiểm xã hội tự nguyện và thực tiễn thị hành tại thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (7.78 MB, 95 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI.

NGUYEN ĐỨC LONG

PHAPLUAT VE BẢO HIẾM XÃ HỘI TỰ NGUYEN VA THỰC TIEN THI HANH TẠI THÀNH PHO LANG SƠN,

TINHLANG SƠN

LUẬN VĂN THAC'SILUAT-HOC

HÀ NỘI - NĂM 2020

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

NGUYÊN ĐỨC LONG

PHÁP LUẬT VE BAO HIỀM XÃ HỘI TỰ NGUYỆN

VA THỰC TIEN THI HANH TẠI THÀNH PHÓ LẠNG SƠN, TĨNH LẠNG SƠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Chuyên ngành: Kinh tế ứng dung

Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐỎ THỊ DUNG

HÀ NỘI- 2020

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LỚI CAM BOAN

Tôi sin cam đoan đây là cơng trình nghiền.cứu của tơi. Các kết luận, số liệu trong luận‘van la trung thực, dim bao độ tin cây./

Xac nhận của Tác giả luận văn

người hướng dẫn khoa hoc

TS. Đỗ Thi Dung Nguyễn Đức Long.

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

LỜI CẢM ON

Tơi xin bay td lịng biết on tới các thay giáo, cô giáo Trường Đại hoc Luật Ha Nội đã cung cấp những kiến thức quý báu và tao điều kiện thuận lợi

cho tơi hồn thành chương trình đào tạo thac si và nghiên cửu, hồn thành.Tuân văn.

Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới cô giáo, tiến đ Đỗ Thị Dung - người

đã tân tinh chi bao, hướng dẫn tơi trong suốt quả trình nghiền cứu và hồn

thiên ln văn.

Tơi xin căm ơn cơ quan bảo hiểm xi hội thành phổ Lang Sơn, tinh Lang Son đã giúp tôi thu thập số liên vé bão hiểm xã hồi tự nguyện trên dia ban.

"Trân trong cảm ơn các ding nghiệp trong cơ quan nơi tôi cơng tác, gia đính,người thân và tất cả bạn bè - những người luôn đông viên va giúp dé tôi hoàn.thành luận văn này.

„ngày 15 thang 8 năm 2020Học viên

Nguyễn Đức Long

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ASXH An sinh sã hội

BHXH Bao hiểm xã hội

BHTN Bao hiểm thất nghiệp

HĐND Hội đẳng nhân dân.

Lo Intemational Labour Oganization

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

CHƯƠNG I: MỘT SÓ VAN BE LÝ LUẬN VE PHAP LUẬT BẢO. HIỂM XÃ HỘI TỰ NGUYEN VÀ QUY ĐỊNH CUA PHÁP LUẬT VIET

NAM HIỆN HANH. 8 1.1. Một số vẫn để lý luận vẻ pháp luật bao hiểm xã hồi tự nguyên 8 LLL Báo hiém xã hội tự nguyện. 8 1.12. Pháp luật bảo hiễm xã hội tư nguyên 13 1.2. Quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành về bao hiểm xã hội tự

nguyện a

12.1 Quy dinh đối tương tham gia bão hiễm xã hội tự nguyên. a

12.2. Quy định mức phi và phương thức đồng phí BHXH tenguyén....23

2.3. Quy định chỗ độ bảo hiém xã hội tự nguyện 36

1.2.4. Quy định that tue thực hiện bão hiểm xã hội nguyên 341.2.5. Quy đinh xieif vi phạm pháp luật về BHXH tự nguyên 36

KẾT LUẬN CHƯƠNG I 3T

HUONG II: THỰC TIEN THI HANH PHÁP LUẬT BẢO HIỂM XÃ HỘI. TUNGUYEN TẠI THÀNH PHO LANG SƠN, TINH LANG SON 3Ð

2.1. Cơ sở thí hành pháp luật bảo hiểm xẽ hội tự nguyện tai thành phé Lang

Son, tinh Lạng Sơn 39

3.11. Điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của thành phd Lang Son, tinh

Lang Sơn 39

212. Cơ quan tht hành pháp luật bảo hiểm xã hội te nguyên tại thành phổ Lạng Sơn. tinh Lạng Sơn. 41 3.13. Timận lợi, khó khăn trong tht hành pháp luật về bão hiểm xã hội te nguyên tại thàmh phố Lang Son, tĩnh Lạng Son 43

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

3.2. Thực tiễn thi hành pháp luật bảo hiểm ã hội tư nguyên tại thành phố

Lạng Sơn, tỉnh Lang Sơn 4

2.2.1 Những kit quả dat được trong thi hành pháp luật bảo hiểm xã lôi tự nguyên tại thành phố Lạng Sơn, tĩnh Lạng Sơn. 45 313.2. Một số vẫn đề cịn tơn tại trong thì hành pháp iuật bdo hiểm xã hột "he nguyên tại thành phố Lang Sơn, tinh Lang Sơn và nguyên nhân... S3 KÉT LUẬN CHƯƠNG II 58

(HUONG III: MỘT SỐ KIEN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT

A NÂNG CAO HIỆU QUA THI HANH PHAP LUẬT BẢO HIỂM XÃ. HỘI TỰNGUYỆN TẠI THÀNH PHÓ LANG SƠN, TINH LANG SƠN... 59

3.1. Yêu câu hoản thiện pháp luật và nông cao hiệu quả thi hành pháp luật

‘bdo hiểm zã hội tự nguyên tại thành phổ Lang Son, tinh Lang Sơn 59

3.3. Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật về bao hiểm xế hội từ nguyên .63

3.3. Một số kiến nghị nông cao hiệu quả thi hành pháp luật bảo hiểm x hội ‘tu nguyện tại thành phó Lang Sơn, tinh Lạng Sơn. 68 KẾT LUẬN CHƯƠNG IIL 73

KẾT LUẬN 74DANH MỤC TAI LIEU THAM KHAO

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài

BHXH ty nguyên là chính sách sã hội với mục tiêu giúp mọi ngườidân, người lao đông trong khu vực phi chính thức có điều kiện hưởng

lương hưu, chăm sóc y tế khi hết tuổi lao động. Pháp luật BHXH tự

nguyên ở Việt Nam được thí hành theo hai giai đoạn, với những quy định

khác nhau. Giai đoạn đầu thi hanh theo Luật BHXH năm 2006, giai đoạn

tiếp theo thi hành theo Luật BHXH năm 2014 với nhiễu quy định vừa

được kế thửa từ Luật BHXH năm 2006 vừa được sửa đổi, bd sung cho phủ hợp với tình hình thực tiễn. Nhin chung, các quy định về BHXH tự nguyên kha hoan thiện, đã tạo cơ sở pháp lý quan trong để NLĐ tham gia

BHXH từ nguyên nhằm bảo dam thu nhâp khi hét khả năng lao đông, bảo

am an sinh xã hội của đất nước,

Tuy nhiên, qua q trình thực hiện, các quy đính của pháp luật vẻBHXH ty nguyên trong Luật BHXH năm 2014 đã dẫn bộc lơ những bat cập.

Đó là mức hỗ trợ BHXH tr nguyên tử ngân sách cho một số đối tương chưa

phủ hợp với thực tế đời sống của NLD; các chế độ và quyển lợi hưởng chưabdo dim được nhu cầu của NLD; các chế độ của BHXH tư ngun cơn ít,nhiều chế đơ cần thiết đối với NLD lai chưa được pháp luật ghỉ nhận,... Điềuđó đã làm ảnh hưởng phẩn nảo đến số lương người tham gia BHXH tựnguyên. Theo BHXH Việt Nam, tinh đến ngiy 31/5/2020, số người tham gia

BHXH tư nguyên trong cả nước mới 600.600 người,` chiêm số lượng cịn ít

so với lực lương lao động trong 2 hồi.

m————mm... 1...

S.E207313 upp = sec TEỆDST,BOS.EI'VBBWSBES10%.C211P1TC3®B3ĐS3C#.300eg342029/ELS,

Ê%9ls10i0:EI'SBBi4Susgi4201/EIS2BBI0BS,100547154A Ing⁄2035312000. Trợ apne

282020.

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

So với các tinh, thành phổ khác trong cả nước, tỷ lệ NL tham giaBHXH tự nguyên ở thành phó Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn chưa cao. Việc thực

hiện pháp luật về BHXH tự nguyên trên địa bản thành phổ vẫn chưa đạt được

hiệu quả như mong mn. Trong khi đó, Nghỉ quyết số 28-NQ/TW đặt mục

tiêu phân đầu đến năm 2021, nông dân vả lao động khu vực phí chính thức

tham gia BHXH tư nguyện chiếm khoảng 1% lực lượng lao động trong độ

tuổi, đến năm 2025 đạt khoảng 2,5% và đến năm 2030 đạt khoảng 5%, đã đặt

a thách thức lớn đối với BHXH tinh Lang Sơn nói chung, BHXH thành phổLang Sơn nói riêng

Để góp phân khắc phục những bat cập trong quy đính của pháp luật vẻ

BHXH tư nguyện, đồng thời nêng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về BHXH

tự nguyện nhằm ngày công mỡ rông diện “bao phi” BHXH tư nguyên trên địa

ban thành phổ Lang Sơn, tỉnh Lang Son nói riêng, các địa phương trong cảnước nói chung như mục tiêu đặt ra trong nghị quyết của Đảng, em đã lựa

chon van đê: “Pháp luật về bảo hiém xã hội te nguyện và thực tiễn thi hinh ‘tai thành phô Lạng Sơn, tinh Lạng Son” dé làm dé tài nghiên cứu luận văn

thạc sĩ của mình.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

BHXH tự nguyên vả pháp luật BHXH tự ngun đã được nhiều

cơng trình nghiên cứu. Cu thé

Giáo trinh, sách tham khdo: Đỏ là các Giáo trình luật an sinh xã hộicủa các cơ sỡ đảo tao luật học, như. Giáo tình luật an sinh xã hội cia TrườngĐại học Luật Ha Nội, Nzb Công an nhân dân năm 2013, Giáo trình Luật an

sinh zã hội do PSG.TS Nguyễn Hữu Chí chủ biên, Nab Giáo dục, Hà Nội

năm 2012, Giáo trình Luật an sinh xã hơi của Trường Đại học Mỡ Hà Nội,Neb Lao động, Hà Nội năm 2018,... Các sách tham khảo, chuyên khảo như.“Hệ thống an sinh xã hội của EU và bai học kinh nghiệm cho Việt Nam” của

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

Đình Công Tuần, Nib Khoa học 2 hội, Hà Nội năm 2008, "Pháp luật an sinh.

xã hội - những van dé lý luận vả thực tiễn" Nzb Tư pháp năm 2010 của TS Nguyễn Hiển Phương, “Binh luận một số nội dung của Luật bảo hiểm xã hội năm 2014” do TS Nguyễn Hién Phương chủ biên, Nab Tu pháp, Ha Nội năm

2016. Trong các giáo trình và sách chuyên khảo này đã có nội dung để cập

đến pháp luật bảo hiểm zã hội tư nguyện.

Bat viết đăng trên các tap chí: Các bài viết đăng trên các tạp chỉ chuyên. ngành để cập đến BHXH tự nguyện Đó là bài viết “Giảm mức bảo hiểm xã hội tư nguyên: tín hiệu tốt cho người nghèo” của tác gia Nguyễn Hạnh, Báo Cơng thương online, bài viết "Phân tích thực trang tham gia bảo hiểm 2 hội tự nguyên của người lao đồng tự do” của Nguyễn Thi Thủy, Báo Công thương online, bài viết “Chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện” của tác giả Nguyễn Xuân Thu, đống trên Tạp chi Luật học, số 9 năm 2006, bai viết

“Chính sách bao hiểm 2 hội tự nguyên của một sổ nước trên thé giới” của

Bao hiểm xd hội Việt Nam đăng trong Thông tin Khoa học bão hiểm xã hội,

số 3/2014

Tuấn ám, luân văn: Luận ân: "Cơ sở lý luận va thực tiễn cho việc sây

dựng và hoán thiện khung pháp luật an sinh xã hội ở Việt Nam" của tác giả

Nguyễn Hiển Phương, Trường Dai học Luật Ha Nội năm 2009 có nội dung dé

cập dén BHXH tự nguyện

Các luận văn của các cơ sở đảo tạo luật, như. luận văn “ Pháp luật về

‘bdo hiểm xã hội tự nguyên từ thực tién tinh That Nguy " của tác gia PhamThi Quỳnh Trang, Học viện Khoa học xã hội năm 2014, Luận văn "Pháp luậtvẻ bao hiểm xã hội tự nguyện - Thực trang va giải pháp” của tác giả Dương‘Thao Phương, Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2014; Luận văn “Thực trang thi

‘hanh pháp luật bảo hiểm xã hội tự nguyện tại thành pho Da Nẵng” của tác giã Phan Võ Thi Hạnh Thủy, Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2015, Luận văn

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

*Pháp luật BHXH tư nguyên và thực tiễn thi hành tại thành phổ Hai Phịng"

của tác giả Hồng Mỹ Linh, Trường Đại học Luật Hà Nội năm 2018, Luân

‘vin “Pháp luật bão hiểm xã hội tự nguyện va thực tiễn thực hiện tại quận. Đơng Đa, thành phó Ha Nội”, của NguyễnThị Hai Lý, Trường Đại hoc Mở

Hà Nội năm 2019

“Báo cáo ting kết. báo cáo chuyén đề, báo cáo trong các hội thảo: Gồm. các bảo cáo của Bộ Lao đồng, thương binh va zã hội, của Bảo hiểm xã hội ‘Viet Nam, của các cơ quan, tổ chức khác có thẩm quyển. Đỏ la: Báo cáo tình. tình thực hiện BHXH tự nguyện của Bảo hiểm xã hội Việt Nam các năm. 2016, 2017, 2018, Báo cáo tổng kết công tác của Bão hiểm xã hội thảnh pho

Lang Sơn, tinh Lang Sơn các năm 2016, 2017, 2018, 2019.

Nhìn chung, các cơng tình nghiên cứu nêu trên đã để cập đến một số

van để lý luận vẻ BHXH tự nguyện, thực trạng pháp luật BHXH tự nguyên, thực tiễn thực hiện pháp luật BHXH tư nguyên tại một số địa phương như thành phổ Ba Nẵng, thành phó Ha Nội, thành pho Hai Phong, quân Dong Da (hành phô Hà Nội),.. va từ đó đưa ra một số kiến nghĩ hốn thiện những bắt

cập trong quy đính của pháp luật BHXH tu nguyện cũng như công tắc thực

hiện pháp luật về BHXH tự nguyện ở một số dia phương. Tuy nhiên, cho đến. nay, chưa có cơng trình nao nghiên cứu vẻ thực tiễn thực thi pháp luật BHXH.

tự nguyện tại thánh phổ Lang Sơn, tỉnh Lang Sơn.

‘Vi thé, dé tai pháp luật BHXH tự nguyên theo Luật bão hiểm zã hội năm 2014 và thực tiễn thi hảnh pháp luật BHXH tự nguyện trên dia bản thành,

phé Lạng Sơn, tinh Lang Sơn không trùng lặp với các công trình nghiên cửuđã cơng bổ.

3. Mục dich và nhiệm vụ nghiên cứu.

Mục dich nghiên cứu cia luận văn: Luận văn nghiền cứu một số vẫn đểlý luận về pháp luật BHXH tư nguyện, phân tich thực trạng pháp luật hiện.

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

thành của Việt Nam về BHXH tự nguyện, thực tiễn thi hanh pháp luật BHXH. ‘tu nguyện tại thành phó Lạng Sơn, tỉnh Lang Sơn. Tir những điểm bat cập trong quy định của pháp luật và thực tiến thực hiện pháp luật về BHXH tự

nguyện tại thành phổ Lang Son, tinh Lang Sơn, luận văn để suất một số kiến

nghị hoàn thiện pháp luật về BHXH tự nguyên va mét sé kiến nghỉ nhằm.

nâng œao hiệu quả thực hiện pháp luật BHXH tư nguyên tại thành phố LangSơn, tỉnh Lang Sơn.

Nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn:

- Phân tích một số vẫn để lý luận về BHXH tư nguyên và pháp luậtBHXH tự nguyện.

- Phân tích, đảnh giá thực trang quy định của pháp luật Việt Nam hiệnhành vé BHXXH tư nguyện.

- Phân tích, đánh giá thực tiễn thí hành các quy định của pháp luật về

BHXH tự nguyên tai thành phd Lang Son, tinh Lạng Sơn.

- Để xuất một số kiên nghị hoàn thiện quy định của pháp luật và nâng

cao hiệu quả thực hiện pháp luật BHXH tự nguyên tại thành phổ Lang Sơn,tinh Lạng Sơn.

4. Đối trong và phạm vi nghiên cứu

Đồi tương nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu các quy định của phápluật hiện hảnh của Việt Nam về BHXH tự nguyén theo quy định của Luật

‘vao hiểm xã hội năm 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Cùng với đó, luân văn nghiên cứu thực tiễn thi hành pháp luật BHXH tự nguyên trên co sở các số liệu tổng hợp được trong các Báo cáo công tác và những vụ việc thực tế những năm gần đây của BHXH thảnh phó Lang Sơn, tỉnh. Lang Sơn. Để lam sâu sắc van dé nghiên cứu, tùy từng nổi dung, luân văn còn nghiên cứu các quy định của pháp luật quốc tế vả pháp luật một số.

quốc gia trên thé giới về BHXH tự nguyện.

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

Pham vi nghiên cứu: Luân văn nghiên cứu các nội dung về đốitương tham gia BHXH tự ngun; phí đóng và phương thức đồng BHXHtư nguyện, các chế đô BHXH tự nguyện, thủ tục thưc hiện BHXH trnguyên, và xử phat vi pham pháp luật vẻ BHXH tự nguyên, nhằm phủ hop

với thực tiễn thực thi pháp luật BHXH tư nguyên tại thành phố Lang Son,

tĩnh Lang Sơn.

Luận văn không nghiên cửu các nội dung sau: 1) Khiếu nại, tố cáo về

BHXH tư nguyện, quản lý sự nghiệp vẻ BHXH tự nguyên, vi day là những

vân dé chung của cả BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, pháp luật

không quy định riêng cho BHXH tự nguyện, 2) Tranh chấp và giải quyếttranh chap về BHXH tự nguyên, vi hiện nay cha có quy định riêng vé giãi

quyết tranh chấp trong lĩnh vực nay. Hon nữa thực tiễn thi hành BHXH tự

nguyện tại thành phổ Lang Son, tinh Lang Sơn trong những năm qua cho thay

chưa có vụ tranh chap về BHXH tự nguyện xây ra; 3) Bảo hiểm hưu trí bổ sung, vì mặc dù đây cũng là loại hình bão hiểm mang tinh tự nguyn, song do những đặc điểm riêng mả bão hiểm hưu trí bổ sung được áp dụng như một

hình thức bổ sung cho BHXH bắt buộc. Vi thể, luân văn cũng không nghiêncứu nội dung nay.

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu.

Phương pháp luận. Luận văn được nghiên cửu dua trên phươngpháp luân của học thuyết Mác - Lénin bao gồm phép biện chứng duy vat

và phương pháp luận duy vật lịch sử, dựa trên cơ sỡ các quan điểm, định hướng của Bang va nha nước về chính sách BHXH 6 Việt Nam giai đoạn

hiện nay.

Phương pháp nghiên cứu. Luận văn sử dung các phương pháp nghiêncứu như phương pháp lich sử, phân tích, chứng minh, so sánh, so sánh luật

‘hoc, nghiên cứu thực tiễn, thông kê, tổng hợp, dự báo khoa học.

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn.

Y nghĩa khoa hoc: Luôn văn đã làm rõ hơn một số van để lý luôn vềBHXH tư nguyên và pháp luật về BHXH tự nguyên, Phân tích, đánh giá các

quy định của pháp luật hiện hanh về BHXH tự nguyên và thực tiễn thi hành các

quy đính cia pháp uất tai thảnh phố Lang Son, tính Lang Sơn. Luận văn đãdua ra các kiến nghị nhằm hoàn thiện một sé quy định của pháp luật va nâng

ao hiệu quả thí hành pháp luật về BHXH tư nguyện tại BHXH thành phổ

Lang Sơn, tỉnh Lang Sơn

'Ý nghĩa thực tiễn: Luân văn góp phan cung cấp kiến thức cho những, người đang lam công tác thực tiễn về BHXH nói chung, BHXH tư nguyện nói riêng, cho người tham gia BHXH tự nguyên, đặc biệt la cơ quan bảo hiểm xã

hội thành phổ Lang Son, tinh Lang Sơn. Qua đó, giúp ho thực thi pháp luậtBHXH tư nguyên đúng, đảm bao quyển lợi cho NLD tham gia BHXH tự

nguyên. Bên cạnh đó, luân văn cũng la ngudn tải liệu tham khảo cho sinh

viên, học viên, các nha nghiên cứu quan tâm đền pháp luật BHXH ty nguyênnói riêng, pháp luật BHXH nói chung

7. Kết cấu của luận văn.

Ngài lời mỡ đâu, kết luận, danh muc các chữ viết tắt vả danh muc tải

liệu tham khảo, nội dung chính của luân văn được kết cầu 3 chương:

Chương 1: Một số van để lý luận vé pháp luất bao hiểm xã hội tự

nguyện và quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành.

Chương 2: Thực tiễn thi hảnh pháp luật bảo hiểm xã hội tự nguyện tại

thành phổ Lang Sơn, tinh Lang Sơn.

Chương 3: Một sé kién nghị hồn thiên pháp luật vả nơng cao hiệu quả

thi hanh pháp luật bảo hiểm xd hôi tự nguyên tai thánh phô Lạng Sơn, tỉnh.

Lang Sơn.

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

CHƯƠNG I:

MOT SỐ VAN DE LÝ LUẬN VE PHÁP LUẬT BẢO HIẾM XÃ HỘI TỰNGUYỆN VÀ QUY ĐỊNH CUA PHÁP LUẬT VIỆT NAM

HIỆN HÀNH

111. Một số van đề lý luận về pháp luật bảo hiểm xã hội tự nguyện.

1.11. Bão hiém xã hội te nguyện

~ Khái niệm bảo hiém xã hội tư nguyễn

Bảo hiểm sã hội 1a bô phân quan trong mang tính trụ cột trong hệ thống an sinh xã hội, nhằm bảo đầm thay thé hoặc bù đấp thu nhập cho NLĐ khi gp rit ro dẫn đến giảm hoặc mắt thu nhập trên cơ sở đóng phí vào quỹ BHXH. BHXH gồm hai loại hình: BHXH bắt buộc và BHXH tự ngun

Từ trước đến nay có một số cơng trình và văn bản đưa ra khái niệm.

BHXH tự nguyện Theo Từ điển giải thích thuật ngữ Luật học, “Bao hiểm xã hội tự nguyện 1a loại hình bão hiểm xã hội hình thánh trên cơ sở kết hợp giữa.

ới, BHXH tu nguyên là loai hình BHXH.do Nha nước tổ chức và quản lý ma NLĐ tự nguyên tham gia, được lựa chon

mức đóng va phương thức đóng phủ hợp với thu nhập của bản thân để được hưởng các chế độ BHXH. Muc dich của BHXH tự nguyên nhằm đảm bao nhu.

cầu sinh sống thiết yêu của NLD không thuộc đối tương tham gia BHXH bắt

buộc khi họ về gia hết khả năng lao đông hoặc chết, gop phẩn đầm bảo an

toán sã hội

Ở Việt Nam, khái niệm BHXH tư nguyện lần dau tiên được quy định. tại Luật bão hiểm xã hội năm 2006. Theo đó, “Bão hiểm xã hội tự nguyện lả

‘guia Xuân Thì 206), “Crd ab bi adm vÃ Đội ngôn Pitt Net", Tp caibit hoc @), 49-5.

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

loại hình bao hiểm zã hội mà người lao động tư nguyên tham gia, được lựa

chọn mức dong và phương thức đồng phủ hợp với thu nhập của minh để thưởng bảo hiểm xã hội”. Ké thừa quy định nay, Luật bảo hiểm xã hội năm. 2014, tại khoản 3 Điểu 3 đưa ra định nghĩa: “Bảo hiểm 28 hội tự nguyện là loại hình BHXH do Nha nước tổ chức ma người tham gia được lựa chon mức

đóng, phương thức đóng phủ hợp với thu nhập của minh và Nha nước có

chỉnh sách hỗ trợ tiên đóng bão hiểm xã hội để người tham gia hưởng chế độ

hưu trí va tử tuất"

Có thé thay ring, định nghĩa về BHXH tự nguyên theo pháp luật Việt Nam trong Luật BHXH năm 2014 đã có sư bỗ sung so với khái niệm quy định trong Luật bao hiểm xã hội năm 2006. Theo đó, đính nghĩa này đã nhắn manh.

vai rò của Nha nước trong tổ chức thực hiên BHXH tư nguyên, đồng thời địnhnghĩa cũng đưa ra 2 ché độ mà người tham gia BHXH từ ngun được hướng

đó là chế độ hưu trí và chế độ tử tuất. Như vậy, so với trước, định nghĩa về bảo ‘hiém zã hội tự nguyên theo Luật bao hiểm xã hội năm 2014 cụ thể hơn, rõ rang hơn Với quy định này, NLD dễ hiểu hơn về BHXH tư nguyện va dé hình dung

vẻ các ngiấa vụ và quyển lợi khi tham gia BHXH tư nguyên. Tuy nhiên việcquy định các ché đô BHXH tự nguyên trong khái niệm này phân néo làm hanchế việc mỡ rộng chế độ BHXH tự nguyện trong tương lai

vẻ BHXH tự nguyện như sau: BHXH tự nguyện là loại hình bão hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức ma người tham gia được lựa chon mức đóng, phương thức đóng phù

Từ những nghiên cứu trên, luận van đưa ra cách hié

hợp với thu nhập của mình và Nha nước có chính sách hỗ trợ tiên đóng bio hiểm xã hội để hưởng chế độ BHXH.

La một nội dung của BHXH nên BHXH tự nguyên có các đặc điểm

chung vẻ đối tương tham gia déu là NLD, có nghĩa vu đóng phí vào quỹBHXH và được hưởng các chế đơ theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, do

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

là loại hình BHXH độc lập với BHXH bất buộc nến BHXH tư nguyên có

những đặc điểm riêng sau đây:

~ Thứ nhất, đôi tượng tham gia bao hiểm xã hội tự nguyện là người lao.

đông không thuộc dién tham gia BHXH bắt buộc

Nếu như BHXH bắt buộc chỉ áp đụng đối với NLD có tham gia quan. hệ lao động, thi BHXH tư nguyên chủ yêu áp dụng với NLD không tham gia

quan hé lao động. Bởi xuất phát từ thực tế, nếu NLD đi lam, ban sức lao đơngcho NSDLĐ thi NLD được NSDLĐ có trách nhiém bao đảm đời sing choNLD khi hết khả năng lao động va khi chết. Còn những NLD tự tao viếc lâm,hoặc có tham gia quan hệ lao đơng nhưng đã được NSDLĐ trả tiên BHXH

vảo tiên lương hang thang phải tự tích lũy để bảo đâm cho mình khi

chết. Vi lúc nảy, khi hết khả năng lao đông, thu nhập của ho sẽ bị giảm sút

hoặc không côn lâm việc dé có thu nhâp, vi thé họ sẽ khó được bao dam đời

sống, trong khí nhu cầu về ăn uống, sinh hoạt, khám chữa bệnh nhiễu khi tăng

lên. Bởi vay, khi tham gia BHXH tự nguyên, ho sẽ có khoản trợ cấp đáp ứng nhu cầu của đời song Khi NLD qua đời, BHXH tự nguyện sẽ trợ cấp tiên mai táng và trợ cap môt lan cho thân nhân của ho.

Ngồi ra, khi cịn di làm, có thu nhập, NLD cũng phải có trách nhiém

đi với tản thân mảnh, bằng cách tham gia đóng phí vào q BHXH do nhà nước tổ chức. Để bảo đảm ôn định cho quỹ này hoạt động lâu dai vả có nguồn.

chi dam bảo, nha nước quy đính mức phí đóng phi hợp trong từng thời kỹ.

~ Thứ hai, người lao đông tham gia bao hiểm xã hội tự nguyên được lựa

chọn mức phí và phương thức đóng phí vào q BHXH.

Trên cơ sỡ thu nhập én định mã pháp luật quy định, NLB tự lựa chọn

mức tién phủ hợp với thu nhập của mình để phí vào quỹ BHXH. Mức phí nảy được thay đổi néu mức thu nhập của NLD thay đổi va NLD được NLD.

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

lựa chon. Điểm đặc biệt của BHXH tự nguyên nữa là NLD được lựa chon

phương thức đóng phí chứ khơng mang tính ấn định như BHXH bat buộc.

Theo đó, NLD tùy vào thời điểm ổn định nguôn thu nhập của minh ma lựa chọn thời điểm đóng phí, có thé theo phương thức đóng hang tháng, nhiều.

tháng hoặc nhiễu năm đóng phí một ln. Việc linh hoạt trong lựa chọn mứcphi đóng va phương thức đóng phí cho NLD tham gia BHXH tự nguyện

chính là nhắm tao điều kiên cho NLĐ được tham gia BHXH để được hưởng các quyền lợi về BHXH.

- Thit ba, chế độ hường của BHXH tw nguyện nhằm bão dam đời singcho người tham gia khi hết khả năng lao động

NLD thuộc diện tham gia BHXH bất buộc thơng thường la người cóquan hệ lao đơng Trong quả trình lao động nếu gặp rồi ro, ho được NSDLDcó trách nhiệm chia sẽ thơng qua việc đóng phí BHXH cho NLD hưởngTrong khi đó, đối tương của BHXH tự nguyện thường là những NLD không.tham gia quan hệ lao động hoặc có tham gia quan hệ lao đồng nhưng họ đã

được NSDLĐ trả tiễn bao hiểm vào tién lương hang thang. Những lao động nảy thường có thu nhập không én định nên họ cần được tạo điều kiện pha hợp với nhu cầu để thuận lợi cho họ khi tham gia BHXH tư nguyện. Với mục đích.

an sinh sã hội, nén nha nước đã tạo điểu kiện cho moi NLD trong x8 hội, dit

giữa họ có sự chênh lêch về mức thu nhập được hưỡng quyển về bão hú

hội, nhất là khi họ không thể lảm ra thu nhập do sức lao đông bị suy giảm. hoặc do tuổi giả. Bởi vậy, các chế độ BHXH tự nguyên hướng đền bù đắp cho NLD khi NLD hết khả năng lao đông, tức là bao hiểm sau quá trình lao đơng.

Thơng thường các chế độ của BHXH tư nguyện mà người tham gia đượchưởng ít hon so với người tham gia BHXH bat buộc.

~ Thử te người lao động tham gia bảo hiểm x hội tự nguyên có thể được nha nước hỗ trợ tiên đóng bảo hiểm xã hội.

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

Nếu như BHXH bắt buộc hồn tồn do NLD va NSDLĐ đóng phí

BHXH thi ở BHXH tự nguyên, khi NLD tham gia thì sẽ được nha nước hỗ trợ

thêm tiến dong Việctơ này nhằm mục dich bảo dim cho nguồn đóng,BHXH tự nguyên được tăng lên, theo đó bảo dim được các chế độ cho NLB

tham gia. Mức hỗ trợ tùy thuộc vao quy định của pháp luật từng thời kỳ, ding

thời tùy thuộc vào điều kiến kinh tế của NLD. Đổi với những người khơng có

điều kiện kinh tế, vi dụ thuộc hơ gia đính nghèo, sẽ được hỗ trợ nhiễu hơn so với trường hợp ngược lại. Đặc điểm nay vừa thể hiện điểm riêng của BHXH tu nguyện đồng thời vừa thé hiện chính sách nhân văn của BHXH tự nguyện.

~ Yngiita của bảo hiểm xã hội tư nguyên

Ý nghĩa xã hội và nhân văn, BHXH tự nguyên có ý nghĩa xã hội và nhân.

, gop phan én định đời sống của người tham gia BHXH Những người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được thay thể hoặc bù đắp một phan thu nhập khi ho bị suy giảm hoặc mắt khả năng lao động, chết... Do đổi tượng

tham gia BHXH từ nguyên la những NLD tự do, hấu như không co quan hệlao động với NSDLD, thu nhâp thường không én định như: nồng dân, ngườikinh doanh, buôn bán tự do,.. Việc tham gia BHXH tự ngun cịn giúp

NLD có ý thức trong viée tiết kiệm đầu tư những khoản nhỏ, đều đặn để có nguồn dự phịng cẩn thiết chi ding khi giả u, mắt sức lao đơng, góp phin

văn sâu.

dn định cuốc sông cho bản thân và gia đinh. Nhờ có sự dim bao thay thé hoặc ‘bi dap thu nhập kịp thời mà người tham gia BHXH tư nguyên được bao đảm.

đời sống én định và lâu dài.

'Ý ngiữa kinh tế, BHXH tự nguyên nhắm bao đâm đời sống va thu nhập cho NLD khi hết khả năng lao đơng. BHXH tự ngun góp phan tao ra cơ chế

chia sẽ rũi ro, trên cơ sở sự tương trợ giữa những người tham gia BHXH tự

nguyên va nha nước. Sự phân phối trong BHXH tự nguyên là sử chuyển dich

thu nhập giữa những người có thu nhập cao, thập khác nhau theo zu hướng có

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

lợi cho những người có thu nhập thấp, là sư chuyển dịch thu nhập của những người khöe mạnh, may mắn có việc lam ơn định cho những người tuổi gi ‘hét khả năng lao động, Ở các nước phát triển vả đang phát triển, trong điều kiện kinh tế thị trường, Chính phủ các nước đều đưa ra các chỉnh sách để thực

hiện BHXH, vừa nhằm giảm bớt khó khăn cho NLD khi về giả và giảm dẫn.khoảng cách giàu, nghèo trong xã hội.

Ý ngiữa pháp, Nhà nước quy định BHXH tư nguyên chính la tao cơ sở để mọi NLD thực hiện quyền được bao đầm đời sống khi bị giảm hoặc mắt

khả năng lao đơng mà khơng có thu nhập. Bởi trong xã hội ln có mơt bộ

phận những người có thu nhập thấp, khơng én định, nên nêu nhà nước khơng có chính sách để bão hiểm thu nhập cho họ khi về gia hoặc khi gặp rủi ro thì

tương lai những người nảy tao gảnh năng cho nhà nước thông qua các chế độ

trợ cấp zã hội ma nha nước phãi thực hiện. Nhưng néu nha nước tổ chức thực

hiện tốt việc đồng phí vào quỹ tải chính tập trung dé bão hiểm thu nhập chonhững NLD nay thì nguồn quỹ do ho đóng góp sé tạo cơ chế chia sẽ, nhằm.

giảm bớt những rũi ro, gúp phan phòng tránh và han chế tin thất, đảm bao an toán cho sẵn xuất va đời sống xế hội và tao động lực phát triển kinh tế zã hội. 'V cơ bản, nguén kinh phí để thực hiện chính sách BHXH tự ngun do NLB tham gia đóng gop, Nha nước hỗ trợ để dim bảo cho quỹ BHXH không bi

phá sản đã giảm bớt được "gánh năng” cho Ngân sách Nha nước, nhưng Nhà

nước vẫn thực hiện được mục tiêu an sinh xã hội lâu dai va bén vững, góp phan dam bảo sự dn định va phát triển kinh tế - xã hội của dat nước, vì mục

tiêu dân giảu, nước mạnh, xã hội cơng bang, dân chủ, van minh,1.1.2. Pháp luật bio hiểm xã hội tự nguyện

1.12 1. Khái niệm pháp luật bảo hiểm xã lôi henguyên

“Xuất phát từ thực tế nhu câu của NLD 1a cần được là dm bão thu nhập. khi tuổi gia, hết khả năng lao động mi BHXH tự nguyên xuất hiện bên cạnh

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

BHXH bắt buộc như một nhu cầu khách quan. Hiên nay, BHXH tư nguyên.

xã hội của mình mà quốc gia quy định khác nhau về chính sách BHXH tự nguyện. Theo đó, mỗi quốc gia cu thể chính sách này bằng các hình thức pháp uất khác nhau. Tuy nhiên, điểm chung là đều xác định BHXH tự nguyên lả loại hình bao hiểm được xây dựng trên cơ sở hoàn toàn tư nguyện của người tham gia, bằng cách người tham gia đóng góp một phân thu nhập của mình để

được hưởng chế đơ BHXH khi có di diéu kiên quy định. Mục đích là nhằm

giảm bớt những khó khăn khi NLD hết khả năng lao động bị giảm hoặc mắt thu nhập. Bao hiểm 2 hội tự nguyện là một chính sách xã hội của quốc gia nhưng đồng thời cũng la công cụ của Nha nước nhằm tham gia vảo việc phan

phối lại thu nhêp quốc dân một cách hợp lý giữa các ting lớp zã hội, giúpthực hiện xây dựng chế độ an sinh xã hội lâu dai va bén vững, góp phan dam

‘bao sự ồn định va phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Ở Việt Nam, pháp luật BHXH ra đời từ khi thành lập nước năm 1945,

tuy nhiên các quy định pháp luật về BHXH tư nguyện tai Viết Nam mới được

cụ thể tại Luật BHXH 2006 va được sửa đổi, hoàn thiện hơn trong Luật BHXH

2014. Theo đó, pháp luật BHXH tự nguyên điêu chỉnh những quan hệ sã hộiphat sinh từ hoạt động BHXH tự nguyện, trong đó bao gồm các quy định về

đối tương tham gia, mức đóng phi, chế đồ hưởng bao hiểm cho đến quy định vé

thủ tục thực hiện BHXH tư nguyên, quản lý nha nước vé BHXH tự nguyên vàcác vẫn để khác.

Từ những van để trên, co thể hiểu pháp luật BHXH tự nguyện bao gém tổng hợp các quy đính do Nhà nước ban hảnh, quy đình vẻ đối tượng

tham gia BHXH từ nguyên, mức phí và phương thức déng phí, các chế đơBHXH tự nguyện, thủ tục thực hiện, quản lý của nhà nước và vấn để khácvề BHXH tự nguyện.

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

1.1.2.2. Nguyên tắc cơ bẩn củapháp Ì “hiểm xã hội tenguy

Nguyên tắc của pháp luật BHXH tự nguyện là những từ tưởng chỉ đạo có tính chất qn xun và xuyên suốt các quy pham pháp luật về BHXH tự nguyện. Từ cách hiểu này, BHXH tự nguyên có các nguyên tắc cơ ban sau đây.

~ Nguyên tắc mức đóng bdo hiém xã hội tư nguyện được tính trên cơ số

tìm nhập của người lao động

Nguyên tắc nay dựa trên cơ sỡ đối tương của BHXH tự nguyên là thunhập của NLD. Nếu thu nhập nay bị biển đông mã suy giảm hoặc mắt do suy

giảm thu nhập thi NLD được thay đỗi mức phí đóng, Mức thu nhập được bao hiểm là mức thu nhập do NLD lựa chon trên cơ sở thu nhập thực tế của minh

vả trong khung quy định của pháp luật

Khác với BHXH bắt buộc, BHXH từ nguyện hồn tốn do NLD đóng.

Quy định này xuất phát từ việc do NLB không tham gia quan hệ lao động

hoặc có tham gia nhưng đã được người sử dung lao đông trả tién BHXH vàotiên lương hang thing. Vi du lao động giúp việc gia đỉnh, lao đơng lam việctheo hợp đồng lao đơng có thời han đưới 1 tháng,

- Neng

56 thời gian đồng và mức đồng bão hiễm xã hội

in tắc mức hưởng bão hiểm xã lội tr nguy

Thời gian đóng BHXH tư nguyên là khoảng thời gian được tính từ khi

NLD tất đầu đóng BHXH tự nguyên cho đến khi đừng đóng. Trường hop

NLD đóng BHXH tự ngun khơng liên tục thi thời gian đóng BHXH tự

nguyện để hưởng ché độ là tổng thời gian đã đóng BHXH. Khi NLD có thời

gian đóng BHXH tự nguyên lâu hơn thi sẽ được hưỡng quyển lợi nhiễu hơn

so với trường hop ngược lại. Ngoài ra, mức hưởng bao hiểm zã hội tự nguyện

cịn tính trên cơ sở mức phí dong vào quỹ BHXH. Theo đó, NLD có mức thunhập cao hơn làm căn cứ đóng phi cao hơn thi khi nghĩ hưu họ sé hưởng mức

trợ cấp cấp cao hơn trường hop ngược lại.

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Sở di pháp luật BHXH tự nguyện chú trong nguyên tắc này la bởi xuất

phat từ sự công bằng xã hội giữa đóng gop và hưởng thụ giữa những người

tham gia BHXH tư nguyên. Đông thời xuất phát từ sự an tốn vẻ tai chính ciaquỹ trong việc bao dim kha năng chỉ t của quỹ BHXH. Bởi nếu NLD đồng

góp trong thời gian ngắn và mức phi đóng thấp ma hưởng quyên lợi cao vả.

lâu dai thì sẽ anh hưởng đến sự an toan vẻ tải chính của quiđồng thời khơngđến vỡ quỹ.

bảo dim cơng bằng giữa đóng góp và hưởng thụ vi thé sẽ

- Nguyên tắc bdo dam sự liên thông giữa BHXH bắt buộc và BHXH

Trên thực tế, tùy thuộc vào tính chất va đặc điểm của quan hệ lao đơng ma NLD có thể có thời gian tham gia BHXH bất buộc vừa có thời

gian tham gia BHXH tự nguyên Vi th

hướng đến mục đích ASXH của quốc gia, các quốc gia déu quy định sự

liên thơng giữa hai loại hình BHXH nay. Ở Việt Nam, pháp luật BHXH đã quy định khả chi tiết về việc chuyết

NLD trong cùng một thời điểm chỉ có thể tham gia đóng BHXH bắt buộc

hoặc BHXH từ nguyên

giữa hai loại hình bảo hiểm nảy vả

Nguyên tắc nay nhằm để đâm bảo quyển lợi của NLD, khi quan hệ lao. động ln ln có sự thay đổi khơng ngừng trong điều kiện kinh tế có nhiều. biển chuyển. Đó là đưới tác đông của nên kinh tế thị trường ma quan hé lao đồng nói riêng và các quan hệ lánh tế khác nói chung ln có sự thay đổi

khơng ngừng Đồng thời, yêu cdu cảng cao vé trình độ lao động kỹ thuật có

thể lam NLD ở khu vực phi chính thức chuyển sang khu vực chính thức vả

ngược lại. Người lao đơng có quyển tham gia BHXH tự ngun khi khơngtham gia quan hệ lao động hoặc có tham gia quan hệ lao đồng nhưng không

thuộc đổi tượng tham gia BHXH bắt buộc theo quy đính của pháp luật. Nếu

NLD vừa có thời gian tham gia BHXH bit buộc vừa có thời gian tham gia

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

BHXH tự ngun thì được hưởng chế dé hưu trí va tir tuat trên cơ sở thời gianđóng phí vào quỹ BHXH ở cả hai loại hình

~ Nguyên tắc bảo đảm sự quản ij thông nhất, minh bạch và bảo đấm.

“hyễn lợi của người tham gia BHXH tư nguyên

Nguyên tắc nảy xuất phát tử yêu cầu bảo đâm nguôn tai chính chỉ trả chế

đơ BHXH từ nguyện cho người tham gia. Đồng thời xuất phát từ mục dich củapháp luật BHXH tự nguyện là thực hiện én đính trong thời gian lâu dai nhằm.mục đích an sinh xế hội của đất nước. Cùng với đó, việc thực hiện BHXH tựnguyện phải luôn bao dém quyền lợi cho người tham gia. Nghĩa là khí họ đóngphi vào quỹ BHXH ho sẽ được huring các chế độ theo quy định của pháp luật.Các chế độ này phải đăm bảo thay thé hoặc bù đắp thu nhập cho NLB khi họ

hết khả năng lao đông hoặc không tham gia BHXH nữa. Trong trường hợp NLD chết thi số tin đóng phí của ho có khả năng chi trả va ni dưỡng những

người mà NLD ni dưỡng khi những người nảy khơng có thu nhập. Vì thể,

các quốc gia déu quy định cơ quan có thẩm quyền quan lý nha nước cũng như

quản lý vẻ sự nghiệp BHXH nói chung, BHXH tự nguyện nói riêng, bao đâm

sư quan lý một cách thong nhất, minh bạch, an toan về tải chính. 1.1.23. Nội ảmg pháp huật bảo hiém xã hội tự nguyên

Tay vào điều kiên kinh tế, x hội mà các quốc gia quy định khác nhau

vẻ nội dung pháp luật về BHXH tư nguyên. Song điểm chung là đều bao gồm.

các nội dung cơ bản: đối tượng tham gia, mức phí vả phương thức đóng phi,các chế đơ BHXH tự nguyện, thủ tục thực hiện BHXH tư nguyên, quan lý nhà

nước về BHXH tự nguyên, xử phạt vi phạm pháp luật và giải quyết tranh chap

về BHXH tự nguyên

~ Bồi tượng tham gia BHXH tự nguyên

Đổi tương tham gia BHXH tự nguyện là cá nhân NLD, tổ chức dong phi BHXH dé NLD được hưởng quyển lợi BHXH. Thông thường đổi tượng

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

tham gia BHXH tự nguyện là những người không thuộc điện tham gia BHXHbất buộc, đó là những người đóng phí vào quỹ BHXH tư nguyện do Nha nướcquản lý để hưởng quyển lợi bao hiểm xã hội. Pháp luật các quốc gia quy đínhkhác nhau vé đổi tương tham gia BHXH tự nguyện.

6 một số quốc gia, bên tham gia BHXH tự nguyện có thé 14 người sử dung lao động, NLD va có thể có sự tham gia của Nha nước. Chẳng hạn ở

Nhật Bản, đổi tương tham gia BHXH tự nguyên được chia thảnh 3 nhóm:Nhóm 1 là lao động cá thể, nông dân, người khống có việc lam, sinh viên,...,Nhóm 2 là lao động trong khu vực từ nhân và Nhà nước tham gia ché đơ hưutrí cho NLD; Nhóm 3, là những người ăn theo như vợ hoặc chẳng sống đựa

vào thu nhập của NLĐ ` Ở Đức, những người tham gia BHXH tự nguyên bên.

canh BHXH bất buộc là những người thực hiện lao động một cách độc lập va

có thể để nghĩ được tham gia chế đô BHXH tuôi gia với điều kiện đã lam việc

khơng ít hơn 5 năm * Trong trường hợp nảy ho cũng hưởng chế độ như người

lâm công ăn lương. Ở Việt Nam, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện chỉ là NLD không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Bên cạnh đó nhà nước hỗ trợ mức phí đóng cho một số nhóm NLB có hồn cénb kinh tế khó khăn.

~ Mức phí và phương thức đồng phí bảo hiém xã lơi tự ngun

Phi đóng BHXH tu nguyên do NLD tham gia BHXH tư nguyên đóng,

sự hỗ trợ của Nha nước va các nguồn khác vào quỹ BHXH. Quỹ BHXH báo

đâm nguồn tải chính cho mọi sự hoạt động của hệ thông này, Tuy nhiên, ở

mỗi nước quy định tỷ lệ đóng góp khác nhau. Ở một số quốc gia, chẳng han, ở

Ba Lan, quỹ BHXH tự nguyện hình thành từ đóng góp của chủ trang trai vànông dân. Tuy nhiên, quỹ BHXH tự nguyện cũng chủ yếu do Nha nước tai trợ(phan đồng góp của người tham gia BHXH tư nguyện chỉ đầm bao được 10%

(Big own, Tây mm "thẳng nơ 4Ư và bố liễu vã bớt của Ne Bối, Tp đó

* Ủy bạn ác vin dt ã hội của Quắc hội G007), Pep hợt rộ s nước nến ức Ne Tư pháp, Bà Nội,

tr

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

chi trả các chế độ va các hoạt động). Do vay, việc đóng góp nay chit yêu mang tính "trách nhiém” của người muốn tham gia BHXH tự nguyên ° Ở Phân Lan,

mức đóng BHXH tự nguyên cho nông dân khá cao va tỷ lệ ngảy cảng tăng

(trên 20% thu nhập cả nhân), tuy nhiên 4/5 trong số may là do Nhà nước hỗ trợ.

Quỹ BHXH tự nguyên tại Pháp được hình thành trên cơ sở đóng gop của người

tham gia bão hiểm va được Nhà nước hỗ trợ khi cần thiết Quá trình dié

các hoạt động thu - chi bằng tiên từ quỹ BHXH được tiến hảnh trên cơ sỡ quyđịnh của Nha nước

Phương thức đóng BHXH tư nguyên được quy định khả linh hoạt va

khác nhau giữa các đối tương NLD. Theo đó, có quốc gia quy định định kỳ 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng hoặc hang năm. Mục dich là để tạo điều kiến cho

NLD thuộc các lĩnh vực ngành nghề khác nhau hoặc lĩnh vực cơng việc có

thu nhập khác nhau đều có thể tham gia BHXH tự nguyện. Việc hình thanh, xây dưng va phát triển quỹ BHXH tự nguyên dựa vào những nguyên tắc

chung của BHXH.

~ Ché độ bảo hiểm xã hội tự nguyện

Chế độ BHXH từ nguyện là những quyển lợi mã người tham gia nhận.được khi tham gia BHXH tự nguyện phụ thuộc vào mức đóng và thời gianđóng phí. Các chế độ BHXH tư ngun được áp dung linh hoạt tity theo điềukiên của từng quốc gia

Để sây dựng hệ thống các chế đô BHXH tw nguyện phù hợp, các quốc

gia căn cứ vào điều kiên kinh tế, chính trị, zã hội của minh trong từng giai

đoạn cu thé. Bởi lẽ, trong kết cầu một chế đơ của BHXH tự ngun, bao gid

cũng sắc đính rõ đối tương tham gia va đối tượng được hưởng, mức đồng` Viện Văn lọc ho đồng vi SS: 2011), “Tổng gun vi iềng en snk sh cia uy Que - Niớn

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

góp, các điều kiên hưởng, mức hưởng, thời gian hưỡng,... Bảo hiểm 28 hôi tự nguyện ở Pháp áp dụng các chế độ sau: Bão hiểm hưu trí; Bảo hiểm ơm đau, sinh dé, thương tật, Bao hiểm tai nạn nghé nghiệp, Bão hiểm that nghiệp đổi

với những người làm công trong nông nghiệp, Trợ cấp gia đính ” Cịn ỡ Ba

Lan, các chế độ BHXH tự nguyên bao gồm: chế đồ tai nan, chế độ ôm đau và

chế độ thai sản Ÿ Ở Việt Nam, BHXH tư nguyên chỉ thực hiện 2 chế dé: chế.

độ hưu trí và chế độ tử tuất

= Thủ tue thực hiên bão hiễm xã hội tự nguyên

‘Thi tục thực hiến BHXH tự nguyện được hiểu là hình tự các bước dopháp luật quy định, theo đỏ các bên trong quan hệ BHXH tự nguyện phải thực

hiện để người tham gia hưởng chế độ BHXH ty nguyên khi di điều kiên theo

quy định. Thủ tục thc hiện BHXH tự nguyện thường được quy định không

giống nhau ở các quốc gia. Vi dụ ở Đức, do có sự phân chia ra việc quản lý và

thực hiện các hình thức BHXH, đó là BHXH bắt buộc do Nha nước quản lývà BHXH tự nguyên do tư nhân dim nhiệm. Bởi vay thủ tục thực hiện BHXH:tự nguyện tai Đức sẽ được thực hiện tai các công ty từ nhân về BHXH.

6 Việt Nam, thủ tục thực hiện BHXH tự nguyện được thực hiện tại

các cơ quan BHXH do Nha nước quan lý. Các cơ quan này được thành lậpở c& Trung ương và địa phương. NLĐ muôn tham gia hoặc hưởng BHXHtư nguyên phải đến các cơ quan BHXH tai địa phương mình sông va thưc

tiện các thủ tục hồ sơ, giấy tờ như hưởng dẫn.

~ Xitphat vi phạm pháp luật và giải quyết tranh chấp và BHXH tựnguyên

“Xử phạt vi pham trong lĩnh vực BHXH tư nguyện được hiểu là việc cơ

quan nha nước có thẩm quyền áp đụng các biện pháp cưỡng chế do pháp luật

Bio hm số a Vật Nem Q01), Clônh seh bấo ad vf hộ ự nghgên cia một sổ móc min Để gửi,‘ang tn Ehoahọc bảo km s hội Hệ Nội t 37.

` Di Công Tên C008), 52 th đu sinh Với cũz FU và bài lọc EoNingidin he Vit New, Kho hac

Xã hội, HANG 38

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

quy định đối với cá nhân, tổ chức có hành vi cổ ý hoặc vơ ý vi phạm pháp luật

BHXH tư nguyên ma chưa đến mức truy cửu trách nhiệm hình sự và theo quy

định cia pháp luật phải bị xử phạt hành chính Trường hợp đủ đầu hiệu cầu thảnh tội phạm thì cá nhân, tổ chức có hanh vi vi phạm có thể phải chịu trách

nhiệm hình sự theo quy đính của pháp luật các quốc gia

Trường hợp giữa các bên quan hệ BHXH tự nguyện sâm phạm đến

quyên và lợi ich của nhau về BHXH tự nguyện thi có thé phát sinh tranh. chấp. Tranh chấp vẻ BHXH tu nguyện la tranh chấp liên quan đến quyển. nghĩa vụ và trách nhiệm BHXH tư nguyện giữa các chủ thể tham gia quan

hệ pháp luật về BHXH tự nguyên. Gôm: người tham gia BHXH tự nguyênvà cơ quan BHXH trong hoạt động thu phí, chi trả các chế độ BHXH tự

nguyên cho NLD hoặc thân nhân của NLD. Khi tranh chấp vẻ BHXH tự nguyên phát sinh, tùy theo pháp luật các quốc gia ma quy định thẩm

quyên giải quyết tranh chấp,

1.2. Quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành về bảo hiểm xã nguyện.

BHXH tự nguyên ở Việt Nam được quy định trong Luật bảo hiểm xã

hội năm 2014, có hiệu lực từ ngày 01/01/2016. Các quy định về BHXH tự

nguyện được cụ thể tại Nghị định số 134/2015NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật bao hiểm xã hội về BHXH tự nguyện vả Thông tu số 01/2016/TT-BLĐTBXH quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều. của Luật bao hiểm zã hội về BHXH tư nguyện. Theo đó, pháp luật hiện hảnh vẻ BHXH tự nguyện quy định các van dé cơ ban sau đây:

12.1. Quy định đối tượng tham gia bảo hiém xã hội tự nguyện

Theo quy định tại khoản 4 Điểu 2 Luật BHXH năm 2014 và được

hướng din cụ thể tại Nghị định số 134/2015/NĐ-CP, Thông tư số

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

01/2016/TT-BLĐTB3XH, đối tương tham gia BHXH tư nguyện la công dân

'Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên vả không thuộc đổi tượng tham gia BHXH bat 'tuộc. Cụ thể gôm:

- Người lao động lam việc theo hop đẳng lao động có thời hạn dưới 03tháng trước ngay 01 tháng 01 năm 2018, NLD lam việc theo hợp đồng laođộng có thời hạn dưới 01 thang từ ngày 01 tháng 01 năm 2018 trở đi,

~ Người hoạt đông không chuyên trách ở thơn, ấp, bản, sóc, làng, tổ dân

phổ, khu, khu phố,

~ Người lao động giúp việc gia đính,

- Người tham gia các hoạt động sin xuất, kinh doanh, dich vụ khônghưởng tiên lương,

- XA viên không hưởng tiên lương, tiên công lam việc trong hợp tác sã,Tiên hiệp hợp tác sã,

- Người nông dân, người lao đông tư tạo việc làm bao gồm những

người tư tổ chức hoạt động lao động để có thu nhập cho bản thân và gia định, ~ Người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời nhưng chưa đủ điều kiện về thoi gian đóng để hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về BHXH,

- Người tham gia khác.

Nhu vậy, Luật BHXH năm 2014 đã mỡ rộng đồi tượng tham gia BHXH.

tự nguyên sơ với trước thông qua quy định bỏ độ tuổi tran tham gia, chỉ quy. định người tham gia BHXH tw nguyên là công dân Việt Nam, đủ 15 tui tra

lên. Theo đó, việc quy định rổ ràng các đối tương tham gia BHXH tư nguyện.giúp tao điều kiện thuận lợi cho BHXH tự nguyên được thực thi trên thực tế.Đồng thời, quy định vẻ đổi tương “người tham gia khác” là quy định mỡ,

mang tính linh hoạt để cập nhật va có bd sung phủ hợp với sự phát triển

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

khơng ngừng của tình hình kinh tế, zã hội và nhu cầu của người tham giaBHXH tự nguyện.

1.2.2. Quy định mức phi và phương thức đóng phi BHXH tự nguyện

Pháp luật hiện hành không tách riêng quỹ BHXH tự nguyên mả quyđịnh chung trong quỹ hưu trí và từ tuất củng BHXH bat buộc. Quy đính nhưvây lả hop ly bởi cùng chung mục đích BHXH va bảo đảm công bing, thốngnhất cho NLD hung lương hưu vả cho thén nhân của họ hưởng chế độ từ

tuất một cách dn định, lâu dai. Theo đó, pháp luật quy định cụ thể vé mức phí

đóng và phương thức đóng BHXH tư ngun.¬ Mức phi BHXH tự ngun

NLD tham gia BHXH tự nguyên “.. hằng tháng đóng bang

thu nhập tháng do NLD Iva chon để đóng vào quỹ hưu trí và tit tuất, mức

thu nhập tháng lim căn cử đóng BHXH thấp nhất bằng mức chuẩn hơ 9

1% mức

nghèo của khu vực nông thôn va cao nhất bing 20 lẫn mức lương cơ sỡ

'Với mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn hiên nay lả 700.000 đồng và mức

lương cơ sở là 1.490.000 đồng/tháng (tink từ 1/7/2019), thì người tham gia

BHXH tự nguyện đóng tối thiểu là 154.000 đồng/tháng và mức tối da là

6556.000 déng/thang Theo quy định trên, việc xác định mức đồng BHXHtự nguyên trên cơ sở thu nhấp của NLĐ sé do họ lựa chọn trong khoảng

mức thu nhập từ tdi thiểu đến tôi đa theo quy định của pháp luật và kê khai

với cơ quan BHXH

Ngồi ra, Nha nước hỗ trợ tiền đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện bat đầu từ ngày 01/01/2018. Theo quy đính tại Điều 14 Nghỉ định số 134/2015/NĐ-CP, người tham gia BHXH tự nguyên được Nhà nước hỗ trợ tiên đồng theo tỷ lệ % trên mức đóng BHXH hing thing theo mức chuẩn hộ

——.n

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

nghèo của khu vực nông thôn Cụ thể Bang 30% đối với người tham gia

BHXH tự nguyên thuộc hộ nghèo, Bằng 25% đổi với người tham gia BHXHtự nguyên thuộc hộ cân nghèo, Bằng 10% đối với các đối tương khác. Ví dụ

Người dân chon mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyên thấp nhất hiện nay 14 mức thu nhập theo chuẩn hô nghèo khu vực nông thôn, bằng

700.000 déng/thang, tương ứng với mức đồng BHXH là 154.000 đẳngtháng.

Người tham gia BHXH tu nguyên được nha nước hỗ trợ bing 10%, 25% đổi

với người thuộc hộ gia đỉnh cân nghèo va 30% đổi với người thuộc hộ giainh nghèo tính trên mức đóng 154,000 đồng/tháng Như vậy, một người chỉ

cẩn mỗi ngày tiết kiệm một ít tién để tham gia BHXH tự nguyện thì sau 20. năm đóng BHXH tự nguyện va khi đủ 60 tuổi đổi với nam, 55 tuổi đôi với nữ: là đã được hưởng lương hưu Nếu người lao động đóng bằng mức chuẩn

nghèo nông thôn 700.000 đồng thi trong 20 năm phải đóng số tiên la 36.960

nghin đơng, chưa tính phân Nhà nước hỗ trợ.

Quy định này nhằm chia sé với NUE có thu nhập thấp. Đơng thời gop

phân bảo dam qun lợi cho NLD cũng như bao đăm an toan vé tải chính cho

quỹ. Tuy nhiên, trong bối cảnh NLD chưa mặn mả tham gia BHXH tự nguyên, để bảo đảm mục đích ASXH mà Đăng va nhà nước đặt ra, pháp luật cần xem xét mức hỗ trợ nảy để khuyến khích NLD tham gia.

= Phương tinte đóng phí bảo hiém xã hội tự nguyện

Theo quy đính hiện bảnh tại khoản 1 Điểu 9 Nghỉ định số134/2015/NĐ-CP thi người tham gia BHXH ty nguyên được chọn một trong6 phương thức đóng như sau vào quỹ hưu trí và từ tut

Phuong thức thir nhất, đóng hang tháng Mirc ding hàng thing bằng22% mức thu nhập thang do người tham gia BHXH tu nguyên lựa chon, Mức.thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyên lựa chon thấp nhất bằng,

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

lương cơ sở tại thời đồng

Phuong thức thứ bai, đóng 3 tháng một lân: Mức đóng được zác địnhbảng mức đóng hang tháng nhân với 3

Phuong thức thir ba, đóng 6 tháng một lẫn: Mức dong được xác định‘bang mức dong hang tháng nhân với 6

Phuong thức thứ tơ, đóng 12 tháng một lan: Mức đóng được zac địnhbằng mức đóng hang tháng nhân với 12

Phuong thức thứ năm, đóng một lan cho nhiều năm về sau nhưng khơng

q 5 năm một lẫn. Mức đóng được tính bằng tổng mức đóng của các tháng

đóng trước, chiết khẩu theo lãi suất đâu tu quỹ BHXH bình quân tháng, do

BHXH Việt Nam công bồ của năm trước liên ké với năm đóng.

Phuong thức thứ sảu, đóng một lngười tham gia BHXH đã di điều kiện

định nhưng thời gian dong BHXH cơn thiếu khơng q 10 năm (120 tháng)

thì được dong cho di 20 năm để hưởng lương hưu. Mức đóng được tính bằng, cho những năm cịn thiểu đối với

để hưởng lương hưu theo quy

ig mức đóng của các tháng còn thiểu, áp dung lãi gộp bing lãi suất đầutư quỹ BHXH bình qn tháng, do BHXH Việt Nam cơng bồ của năm trước

liển kể với năm dong.

Trong trường hợp người tham gia BHXH ty nguyện đã đóng theophương thức đóng từ 3 tháng trở lên nhưng thời gian sau đó dừng tham

gia BHXH tự nguyên va chuyển sang tham gia BHXH bắt buộc, hưởng

BHXH một lên hay bi chết hoặc Tòa án tuyến bồ là đã chết sẽ được hồn

trả một phân số tiên đã đóng trước đó. Số tién hoàn trả cho người tham

gia BHXH tư nguyện hoặc hốn trả cho thân nhân người lao đơng được.tính bằng số tiên đã đóng tương ứng với thời gian cịn lại so với thời gian.

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

đóng theo phương thức đóng nêu trên và khơng bao gém tiễn hỗ tro đóngcủa Nha nước (nếu cổ)

12.3. Quy định chế độ bao hiểm xã hộ 123.1 Chỗ độ Ine trí

Đây là chế đô cơ bản của BHXH tư nguyên, do quỹ BHXH trả ngườitham gia BHXH tur nguyên khi họ hết khả năng lao động hoặc khơng tham gia

đóng BHXH nữa. Cũng giống chế độ hưu trí của BHXH bất buộc, chế độ hưu trí của BHXH tự nguyên bao gồm chế độ lương hưu hàng tháng va chế độ

BHXH một lin

- Chế 46 lương hưu hang thang

Đổ được hưởng lương hưu hàng tháng, NLD phải đáp ứng được các điểu kiện về tuổi đời, thời gian đóng BHXH. Theo Điều 73 Luật Bao hiểm xa hội 2014,

Nghị định số 134/2015/NĐ-CP và Thông tư số 01/2016/TT- BLDTBXH, điều.

kiện hưởng lương hưu hàng thang gồm: 1) Nam từ 55 tuổi trở lên và nữ từ đủ 50 tuổi trở lên đổi với người tham gia BHXH tự nguyên ma trước đó có tổng.

thời gian đóng BHXH bat buộc đủ 20 năm trở lên, trong đó có 15 năm làm.nghề hoặc cơng việc năng nhọc hoặc làm việc nơi có hệ số phụ cấp khu vựctừ 0,7 trở lên, 2) Lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không

chuyên trách ở zã, phường, thi tran tham gia BHXH bat buộc, di điều kiện

hưởng lương hưu mả bảo lưu thời gian đã đóng BHXH va tiếp tục tham giaBHXH tự nguyên thì được hưỡng lương hưu khi có u câu, 3) Người tham.

gia BHXH tự nguyện ma trước đó có tổng thời gian đóng BHXH bắt buộc di

20 năm trở lên, bi suy giảm khả năng lao đông từ 61% trở lên đươc hưởnglương hưu với mức thấp hơn nêu thuộc một trong các trường hop sau: Nam

đũ 5D tuổi trỡ lên, nữ đủ 45 tuổi trở lên, có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc đặc biết năng nhọc, độc hai, nguy hiểm trở lên, 4) Trường hợp người

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

tham gia BHXH tư nguyện đủ 60 tudi đối với nam, di 55 đối với nữ nhưng

thời gian đơng BHXH cịn thiểu khơng qua 10 năm so với thời gian quy định

như trên, kể cả những người đã có từ đủ 10 năm đóng BHXH bắt buộc trở lên.

mà chưa nhận BHXH một lẫn, có nhu cầu tham gia BHXH tự nguyện thì

được đóng tiép BHXH tư nguyên cho đến khi đủ 20 năm đóng BHXH để thưởng chế đô hưu tri?

Bộ luật Lao đông năm 2019 cũng có sw điều chỉnh với những trường

hợp tham gia bảo hiểm x hội tự nguyên, điều kiến hưỡng lương hưu của những lao đông nảy cũng cỏ sự điều chỉnh nhất đính Cu thể

Người lao động hưỡng lương hưu khi có đủ các điều kiện,

- Đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trổ lên,

- Đủ tuỗi nghĩ hưu theo quy định tại khoăn 2 Điều 169 của Bộ luật Laođông

Từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của những lao đông nay là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đổi với nữ, sau đó, cứ mỗi năm tăng,

thêm 03 tháng đổi với nam va 04 thang đối với nữ:

‘Voi những quy định nêu trên, có thé thay, việc tăng tuổi nghỉ hưu theo

Bộ luật Lao động mới đã ảnh hưởng khá lớn tới điều kiện hướng lương hưucủa người lao đồng,

Lúc nay, nêu đã đủ năm đóng bão hiểm, người lao động có thể lựa chọn. nghỉ việc, chờ đủ tuổi để lĩnh lương hưu hoặc tiếp tục làm việc để hưởng

lương từ người sử dụng lao đồng và tích lũy thêm cho khoản tiên hưu sau này.

"Nhận thay, pháp luật quy đính cụ thể vẻ vẫn dé liên thơng giữa BHXH. tất buộc và BH3⁄H tự nguyện nhằm đáp ứng nhu câu cấp thiết của người tham. gia BHXH. Trường hợp người tham gia BHXH đã đủ tuổi nhưng thời gian

Đầu 73 Luật Bio hễm số hội 2014, Ngự cạnh số 1342015AĐ-CP vi Thing tr số 012016/TT.

BLD TE

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

đóng BHXH chưa đủ 20 năm, nêu khơng dong tiếp thi sẽ không được hưởng,lương hưu hang tháng

Mức hướng lương hưu hàng tháng của NLD tham gia BHXH tự nguyệnđược quy định tại Điều 74 Luật BHXH năm 2014. Theo đó, mức lương hưu.

hàng thang tinh đến trước ngày 1/1/2018 đổi với NLD đủ điều kiến hưởng chế

đô hưu tri được tính bằng 45% mức bình qn thu nhập hang tháng đóngBHXH ma NLD đã lựa chọn đóng tương ứng với 15 năm đóng BHXH, sau đó

cứ thêm mỗi năm thì tính thêm 2% đối với nam và 3% đối với ni, mức tất đa

bằng 75%. Từ ngay 1/1/2018, mức lương hưu hang tháng của NLD đủ điềukiên được tính bằng 45% mức bình qn thu nhập tháng đóng BHXH màNLD đã lựa chọn đóng tương ứng với số năm đóng BHXH như sau: Lao đơngam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18năm, năm 2021 là 19 năm, tử năm 2022 trở đi lả 20 năm Lao đồng nữ nghỉ

hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm Sau đó cử thêm mỗi năm NLD được tính thêm 2%, mức lương hưu tôi da bằng 75%. Luật Bảo hiểm xã hơi năm 2014

quy định lại cách tính tỷ lệ lương hưu hàng thang theo hướng giảm dẫn Từ1/1/2018, đổi với lao động nam, sé năm đóng BHXH để được hưỡng tỷ lê45% đâu tiên tăng dan; đổi với lao động nữ, 15 năm đâu đóng BHXH được

hưởng 45%, sau đó thêm 1 năm đóng BHXH chỉ được tính thêm 2%. Đối với

người lao đông nghĩ hưu ỡ mức thấp hơn do suy giảm khả năng lao động thi

mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi bị trừ 2%.

Tuy nhiền, theo quy đính nay quyền lợi hưởng lương hưu của lao động

nữ bị thiệt thai so với lao động nam Vi thé dé bù đếp quyển lợi cho lao động nữ do bị tác động bat lợi hơn so với lao động nam do thay đổi cách tính lương

hưu theo quy định của Luật BHXH năm 2014 so với Luét BHXH năm 2006,chính phủ đã ban hanh Nghị định số 153/2018/NĐ-CP ngày 7/11/2018 quy

định chính sách điểu chỉnh lương hưu đối với lao đông nữ bắt đầu hưỡng

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

lương hưu trong giai đoạn từ năm 2018 đến năm 2021 có thời gian đóng

BHXH từ đủ 20 năm đến 29 năm 6 tháng

‘Thu nhập tháng đóng BHXH tư nguyện dé lâm căn cứ tính mức bình.

qn thu nhập tháng đóng BHXH tự ngun và tiên lương, tién cơng thangđóng BHXH được điểu chỉnh trên cơ sỡ chỉ số sinh hoạt của từng thời kỷ,Lương hưu hang tháng cũng được điểu chỉnh trên cơ sé mức tăng của chỉ

số giá sinh hoạt cia từng thời kỳ. Lương hưu hàng tháng cũng được điều

chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giả sinh hoạt va tăng trường kinh tế

Người được hưởng lương hưu được cấp thé bảo hiểm y tế do quỹ BHXH.

đâm bao

Ngồi ra, NLD cịn được hưởng trợ cấp một lẩn nếu có thời gian đóng. BHXH cao hơn số năm tương ứng với ty lê hướng lương hưu 75%, cử mỗi

năm được tính bằng 0,5 tháng bình qn thu nhập tháng làm căn cứ đóng

BHXH tự nguyện ! Quy định nảy dam bảo quyền lợi của người lao động phủ hop với thời gian đóng bảo hiểm vao quỹ BHXH cia ho, bao dim công bằng, trên cơ sỡ nguyên tắc có đóng có hưởng của BHXH. Qua đó đã tạo điều kiện

cho người lao động yên tâm công tác va thực hiện các nghĩa vụ tham giaBHXH theo quy định

- Chế đô bảo hiểm xã hội một lần:

Chế độ BHXH một lần áp dung đổi với người không di điều kiện.

hưởng lương hưu hang tháng được quy định tại Điều 77 Luật BHXH năm.

2014 va Điều 7 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP. Theo đó, những đơi tượng

được hưởng trợ cấp BHXH một lan phải có các điều kiện sau: 1) Nam dit

60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH ma khơng tiếp tục tham gia BHXH, 2) Ra nước ngoài để định cư, 3) Người đang bị mắc một những bệnh nguy hiểm đến tinh mang như ung thự, bai liệt, xơ gan cổ

"ida 74 Lait BEDE 2014

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

chưởng, phong, lao năng, nhiễm HIV chuyển sang giai đoạn AIDS và những bênh khác theo quy định của Bd Y tế, Ngoài ra, Nghỉ quyết số 93/2015/NQ-QHK13) quy định bỗ sung trường hợp: Người lao đông chưa

đã tubi đối, chưa đã 20 nấm dong BHXH, sau 12 thang khơng đóng tiếpvà có nguyện vong hưởng BHXH 1 lén, nhằm đáp ứng nhu

của NLD.

thực tế

Quy định nay nhằm tạo điều kiến trong việc thực hiên cũng như đảm.bảo quyển lợi cho NLD khi họ khơng đủ số năm đóng BHXH theo quy địnhhoặc đã di số năm đóng nhưng do lý do đặc biệt muồn hưởng BHXH một lẫn

Mức trợ cấp BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH. Với

những người đồng trước năm 2014 lả 1,5 tháng mức bình quân thu nhập thangđóng BHXH, với những người đóng từ năm 2014 trở di là 02 tháng mức bìnhquân thu nhập tháng đóng BHXH. Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ

một năm thi mức hưởng BHXH bằng số tiên đã đóng, mức tối đa bằng 02

tháng mức bình qn thu nhập tháng đóng BHXH. Trong đó, mức thu nhập

tháng đã dong BHXH để tính hưởng BHXH một lẫn được diéu chỉnh trên cơ

sở chỉ số giá tiêu dùng theo quy đính tại khoản 2 Điểu 4 Nghị đính số13/2015/NĐ-CP

Trường hợp NLD chưa đủ điều kiên hưởng lương hưu hàng tháng vàkhơng có ngun vong hưởng BHXH một lần thi được bao lưu thời gian dongBHXH. Quy định như vậy là nhằm đảm bảo cho NLD được tiếp tục tham giaBHXH tự nguyện và hưởng những quyển đây di hơn sau khi phát sinh sựkiên lam gián đoạn quá trình đóng BHXH ty ngun. Tính liên thơng của

BHXH tự ngun và BHXH bat buộc cũng được thể hiện ở quy định nay khi thời gian gián đoan có thé 1a khoảng thời gian chuyển tiếp giữa hai loại hình ‘bao hiểm, hay zuất phát từ đổi tượng tham gia BHXH tự nguyện trong trường hợp khơng có thu nhập én định. Ngồi ra, quy định này cịn đáp ứng được nh.

cầu của người tham gia

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

Có thé thấy rắng, các quy định vẻ chế đô hưu tri của BHXH tư nguyện

nhìn chung khá tương đồng với BHXH bắt buộc. Do đổi tượng tham gia của

BHXH tu nguyên là lao đồng tự do, thu nhập thap, thu nhập không én định.

nên pháp luật quy định linh hoạt mức đóng và thời gian đóng. Tuy nhiêntrong thực tế, nhiêu người tham gia chưa đáp ứng được đủ số năm tham gia và

đủ tuổi theo quy định để hưởng lương hưu, trong khi đó nêu hưởng BHXH

một lan thi khơng bao đảm được mục đích an sinh xã hội đặt ra. Chính vì vay,pháp luật cin diéu chỉnh về vấn để này cho phù hợp với điều kiến thực tế và

nhu cầu của người tham gia BHXH tự nguyện. 12.312. Ché độ từ tất

Chế độ tử tuất trong BHXH tư nguyên thực hiện với mục dich hỗ tro tải chính cho gia đình NLD khi NLD tham gia BHXH tư nguyên mã chết. Chế độ tử tuất bao gồm hai loại chế độ trợ cấp lả: trợ cấp mai tảng va trợ cấp tuất.

~ Trợ cấp mai táng:

Trợ cấp mai táng lả khoăn trợ cấp cho người lo mai tang NLD khi

NLD tham gia BHXH tự nguyện chết hoặc bi Tịa án tun bổ đã chết

Mục đích của chế độ nay là nhằm hỗ trợ một khoản tai chính cho người lo

mai táng và giúp đổ phan nảo cho nhân thân của NLD khí mắt đi trụ cộtgia đính. Căn cứ theo Điểu 80 Luật BHXH năm 2014, Điểu 8 Nghị định

số 134/2015/NĐ-CP, những người sau đây khi chết thì người lo mai tang

sẽ được nhận trợ cấp.

+NLD có thời gian dong BHXH từ di 60 tháng trở lên,+ Người đang hưởng lương hưu,

+ Người tham gia BHXH ty nguyên có thời gian dong BHXH bất buộc.từ đã 12 tháng trở lên,

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

+ Người tham gia BHXH tự nguyên đang hưởng trợ cấp tai nạn laođông, bệnh nghề nghiệp hẳng tháng đã nghĩ việc.

Theo quy định, NLD có thời gian tham gia chỉ BHXH ty nguyên liên.tục đười 60 tháng sẽ không được hưởng trợ cấp mai tang Mức trợ cấp mai

táng bằng 10 lan mức lương cơ sở tại tháng mà người đó chất. Khi mức lương cơ sở thay đổi thì mức trợ cấp mai táng cũng thay đổi theo nhằm đảm bao

tương đối phù hop với tỷ 1é trượt giá theo từng thời kỹ.

Khoản trợ cấp mai táng có ý nghĩa rất lớn đối với nhân thân của NLD, giúp ho giềm bét gánh năng tai chính, khắc phục kho khăn va sớm én định

cuộc sống. Do vay, nha nước cin xem xét chế độ nay với người tham giaBHXH tự nguyên chưa đủ 60 tháng nhằm bảo đêm quyền loi NLD và đạtđược mục dich đặt ra của BHXH.

- Trợ cấp trắt:

Trợ cấp tuất là khoản trợ cấp cho thân nhân của NLD tham gia BHXH.tự nguyên khi NLD chết hoặc bi Tòa án tuyên bổ chết. Trợ cấp tuất gồm hai

loại là trợ cấp tuắt hang thang vả trợ cấp tuất một lẫn. + Trợ cấp tuất hang thang:

Theo khoản 3 Diéu 8 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP, các đối tượng sau

khi chết thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hẳng tháng gồm: Đã đóng BHXH

bat buộc từ đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng BHXH mốt lẫn, Danghưởng trợ cấp tai nạn lao đông, bệnh nghề nghiệp hằng thang với mức suygiảm khả năng lao động từ 61% trở lên, Đang hưởng lương hưu ma trước đócó thời gian đóng BHXH bắt buộc đủ 15 năm trở lên

Mức trợ cấp tudt cho mỗi thân nhân được hưỡng bằng 50% mức lương

cơ sở, trường hợp thân nhân khơng có người trực tiếp ni dưỡng thì mức trợcấp tuất hang tháng bằng 70% mức lương cơ sở. Trường hợp một người chết

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

thì số thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hảng tháng khơng q 4 người,trường hợp có từ 2 người chết trở lên thì thân nhân cia những người nay được

hưởng 2 lan mức trợ cấp theo quy định trên. Thời điểm hưởng trợ cấp tuất

hàng thang của thân nhân được tính từ tháng liên kể sau tháng đổi tượng chết

Nhu vây, pháp luật đã quy định khá cụ thể, rõ ràng về điều kiện cũng như mức hưởng trợ cấp tuất hang thang. Tuy nhiên, có thé thay, quy định về điểu kiện hưởng tro cấp tuất hang tháng đối với NLD đóng BHXH tự nguyên

là quá khất khe địi hỏi NLD phối có 15 năm đóng BHXH bắt buộc và tiếp tục

tham gia BHXH tự nguyên để đủ thời gian quy định thi thân nhân của ho mới

được hưởng chế độ tro cấp tuất hẳng tháng+ Trợ cấp tuất một lẫn.

Theo quy định tại Điều 81 Luật BHXH năm 2014, những đối tượng sau

được hưởng trợ cấp tuất một lan: NLD đang đóng BHXH; NLD đang bao lưu.

thời gian đóng BHXH, Người dang hướng lương hưu ma chết

‘Mite tro cấp tuất một lần đôi với nhân thân NLD đang đóng hoặc người

lao đồng đang bao lưu thời gian đóng BHXH được tính theo số năm đã đóng

BHXH, cứ mỗi năm tinh bằng 1,5 tháng mức binh quân thu nhập tháng cho những năm đóng BHXH trước năm 2014, bằng 02 tháng mức bình quân thu

nhập tháng cho những năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi

Trường hợp NLD có thời gian đóng BHXH chưa đủ 01 năm thì mức trợ

cấp tất một lên bằng sé tiền đã đóng nhưng mức tơi da bằng 02 tháng mức