Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.61 MB, 23 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
<b>DANH SÁCH NHĨM THAM GIA VIẾT TIỂU LUẬN</b>
HỌC KÌ II, NĂM HỌC 2021 - 2022 Nhóm số 01 (Lớp thứ 7, tiết 7 - 8)
<b>Tên đề tài: Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về giai cấp công nhân và liên hệ </b>
với thực trạng phát triển của giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay.
<b>STT<sup>HỌ VÀ TÊN SINH</sup><sub>VIÊN</sub><sup>MÃ SỐ SINH</sup><sub>VIÊN</sub></b>
- Tỷ lệ % = 100%
- Trưởng nhóm: Huỳnh Thanh Bảo
<b>Nhận xét của giáo viên</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3"><b>MỤC LỤC</b>
<b>PHẦN MỞ ĐẦU...1</b>
<b>1. Lý do chọn đề tài...1</b>
<b>2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài...1</b>
<b>3. Phương pháp thực hiện đề tài...2</b>
<b>PHẦN NỘI DUNG...3</b>
<b>CHƯƠNG 1: QUAN ĐIỂM CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN VỀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM...3</b>
<b>1.1 Khái niệm giai cấp công nhân...3</b>
<b>1.2 Đặc điểm của giai cấp cơng nhân trên tồn thế giới...5</b>
<b>1.3 Sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân trên tồn thế giới...6</b>
<b>CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY VÀ VẤN ĐỀ ĐẶT RA...9</b>
<b>2.1 Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam...9</b>
<b>2.2 Thực trạng phát triển của giai cấp công nhân Việt Nam...10</b>
<b>2.3 Vấn đề đặt ra đối với giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay...11</b>
<b>2.4 Giải pháp phát triển giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay...13</b>
<b>PHẦN KẾT LUẬN...16</b>
<b>TÀI LIỆU THAM KHẢO...17</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4"><b>PHẦN MỞ ĐẦU1. Lý do chọn đề tài</b>
Trong thời đại cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước cùng với tốc độ phát triển càng nhanh chóng của khoa học – kỹ thuật – công nghệ và nền sản xuất hiện đại đã thúc đẩy kinh tế toàn cầu phát triển vô cùng mạnh mẽ. Hàng loạt đất nước trên thế giới phải nhanh chóng nâng cao chất lượng đời sống văn hoá và hội nhập để bắt kịp với tốc độ tăng trưởng thần tốc. Điều đó phụ thuộc vào những chiến lược thích hợp, tạo nên những chính sách khơn khéo, chủ động trong việc phát triển đất nước. Trong q trình phát triển nhanh chóng ấy, nhiều đất nước có lợi thế về nguồn tài nguyên thiên nhiên đã nhanh chóng vươn lên, trở thành những cường quốc về kinh tế trên thế giới, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Bên cạnh đó, có khơng ít quốc gia vốn có xuất phát điểm khiêm tốn về tài nguyên thiên nhiên nhưng nhờ vào sức mạnh của lực lượng sản xuất có trình độ cao đã góp phần khơng nhỏ trong việc phát huy tối đa tiềm năng của đất nước, đưa đất nước đi lên trong quá trình phát triển nền kinh tế - xã hội. Từ đó, những quốc gia ấy đã bắt kịp tốc độ, vượt lên trên tiến trình phát triển. Thực tế đó chỉ ra rằng giai cấp cơng nhân - giai cấp đại biểu cho lực lượng sản xuất hiện đại - là một yếu tố tiên quyết, nắm vai trò quan trọng hàng đầu đối với sự phát triển của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc cũng như là tồn xã hội nói chung. Hiểu rõ vai trị của giai cấp cơng nhân trong lực lượng sản xuất là vấn đề rất cần thiết trên con đường đưa đất nước trở thành giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Xuất phát từ những thực tế trên, nhóm chúng em xin chọn đề tài: Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về giai cấp công nhân và thực trạng phát triển của giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay làm đề tài tiểu luận cuối kỳ.
<b>2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài</b>
Mục tiêu của bài tiểu luận này là tìm hiểu quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về giai cấp công nhân và liên hệ với thực trạng phát triển của giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay.
Để đạt được mục tiêu này, tiểu luận tập trung vào các nhiệm vụ sau:
- Làm rõ và khẳng định quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về giai cấp cơng nhân
1
</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">- Trình bày khái qt vị trí của giai cấp cơng nhân; phân tích tầm quan trọng của vấn đề phát triển giai cấp công nhân trong sự phát triển xã hội và đề xuất một số giải pháp phát triển lực lượng công nhân ở Việt Nam hiện nay.
<b>3. Phương pháp thực hiện đề tài</b>
Tiểu luận được thực hiện dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, kết hợp với một số phương pháp cụ thể như: lịch sử - logic, phân tích - tổng hợp, quy nạp - diễn dịch…
</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6"><b>PHẦN NỘI DUNG</b>
<b>CHƯƠNG 1: QUAN ĐIỂM CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN VỀ GIAICẤP CÔNG NHÂN VÀ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂNVIỆT NAM</b>
<b>1.1 Khái niệm giai cấp công nhân</b>
Cả C.Mác và Ph.Ăngghen đã sử dụng một cách đa dạng các thuật ngữ khác nhau để định nghĩa giai cấp công nhân. Một số có thể kể đến như giai cấp vơ sản, giai cấp vô sản hiện đại, giai cấp công nhân hiện đại, giai cấp công nhân đại công nghiệp... Đây là các cụm từ đồng nghĩa để chỉ giai cấp công nhân - đứa con của nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa, là giai cấp tiêu biểu cho lực lượng sản xuất hiện đại, đại diện cho cách thức sản xuất hiện đại. Bên cạnh đó, họ còn sử dụng những thuật ngữ cụ thể để ám chỉ các thành phần công nhân trong những ngành sản xuất khác nhau, trong các thời kì phát triển khác nhau của nền công nghiệp như công nhân công xưởng, cơng nhân nơng nghiệp, cơng nhân khống sản, cơng nhân công trường thủ công, công nhân nông nghiệp… Mặc dù có thể được hiểu bởi nhiều cách định nghĩa khác nhau, song giai cấp công nhân được các nhà kinh điển chỉ ra theo hai phương diện cơ bản:
- Phương thức kinh tế -xã hội:
Giai cấp công nhân là sản phẩm và là chủ thể của nền sản xuất đại công nghiệp. Họ là những người lao động trực tiếp cũng như gián tiếp sử dụng các công cụ phục vụ sản xuất với tính chất cơng nghiệp ngày càng trở nên hiện đại và mang tính xã hội hóa cao. Giai cấp công nhân cũng lao động bằng nhiều phương thức công nghiệp ngày càng mới mẻ với một số đặc điểm nổi bật; sản xuất bằng máy móc, mang tính chất xã hội hóa với năng suất lao động cao và tạo ra số lượng đáng kể của cải, vật chất cho xã hội mới.
Miêu tả quá trình phát triển của giai cấp công nhân, C.Mác và Ph.Ăngghen đã nêu rõ: trong công trường thủ công và trong nghề thủ công, người công nhân sử dụng công cụ của mình cịn trong cơng xưởng thì người cơng nhân phải phục vụ máy móc. Theo đó, cơng nhân cơng nghiệp công xưởng là bộ phận tiêu biểu cho giai cấp công nhân hiện đại.
3
</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">- Phương diện chính trị - xã hội:
Từ sự thật lịch sử phát triển của chủ nghĩa tư bản chỉ ra rằng giai cấp cơng nhân cịn là sản phẩm của xã hội, một xã hội có điều kiện tồn tại với cơ sở là chế độ làm thuê. Trong mối quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, giai cấp vô sản là giai cấp những công nhân làm thuê trong thời kỳ mới, bởi đã khơng cịn các tư liệu sản xuất cá nhân, nên họ bị buộc phải bán sức lao động của mình để có thể tiếp tục tồn tại. C.Mác và Ph.Ăngghen đều nêu rõ, đó là giai cấp của những người lao động không sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội. Họ buộc phải bán sức lao động của bản thân cho nhà tư bản và bị nhà tư bản ấy bóc lột nặng nề. Đối diện với các nhà tư bản, công nhân là những người lao động tự do, nhưng là tự do bán sức lao động của mình để có thể tiếp tục sống. Đây là lí do làm cho giai cấp công nhân trở thành giai cấp đối kháng với giai cấp tư sản. “Những công nhân ấy, buộc phải bán mình để kiếm ăn từng bữa một, là một hàng hóa,tức là một món hàng đem bán như bất cứ món hàng nào khác, vì thế, họ phải chịu hết mọi sự may rủi của cạnh tranh, mọi sự lên xuống của thị trường”.
Mâu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa là mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất xã hội ngày càng gia tăng với quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa dựa vào chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất. Lý do bắt nguồn của mâu thuẫn này chính là lợi ích giữa giai cấp công nhân và giai cấp vô sản. Lao động để kiếm sống chính của cơng nhân xuất phát từ giá trị thặng dư và sự giàu có về vật chất của giai cấp tư sản cũng chủ yếu đến từ việc bóc lột được ngày càng leo thang, vượt quá giá trị thặng dư. Thực tế chỉ ra rằng mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân với giai cấp tư sản trong phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa về trong chế độ tư bản chủ nghĩa là khơng thể hịa giải.
Từ những điều đã chỉ ra phía trên, theo chủ nghĩa Mác Lênin, ta có thể hiểu giai cấp cơng nhân là một tập đồn xã hội, được hình thành và phát triển cùng với giai đoạn phát triển của nền công nghiệp tiên tiến. Họ lao động bằng phương thức ngày càng đa dạng và mới mẻ, gắn liền với tiến trình sản xuất hiện đại, đại diện tiêu biểu cho phương thức sản xuất mang tính xã hội ngày càng cao. Vì đã mất đi tư liệu sản xuất cá nhân, họ phải bán đi sức lao động để có thể tồn tại và bị giai cấp tư sản ra sức bóc lột,
</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">vì vậy lợi ích cơ bản của họ có sự tương phản so với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản. đó là giai cấp có sứ mệnh phủ định chủ nghĩa tư bản, là lực lượng chính trong cơng cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới.
<b>1.2 Đặc điểm của giai cấp cơng nhân trên tồn thế giới</b>
Trong cơng cuộc cách mạng trên tồn thế giới, ta có thể thấy giai cấp cơng nhân là giai cấp tiến bộ nhất, là lực lượng duy nhất trong xã hội mang trong mình sứ mệnh lịch sử: xóa bỏ chế độ tư sản, xóa bỏ thể chế người bóc lột người, giải phóng giai cấp bị bóc lột và toàn thể nhân loại khỏi mọi sự lạc hậu, nghèo nàn, áp bức và bóc lột, tạo nên xã hội mới – xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa.
Mang trong mình sứ mệnh lịch sử đã được khẳng định, giai cấp công nhân rất xứng đáng bởi họ có xuất thân từ những người khơng sở hữu tư liệu sản xuất nên buộc phải đi đến sự lựa chọn là phải bán sức lao động của mình cho nhà tư bản để tồn tại. Họ bị giai cấp tư sản bóc lột nặng nề trong thời gian bán đi sức lao động. Việc không sỡ hữu tư liệu sản xuất đã khiến cho địa vị kinh tế cũng như địa vị xã hội của họ trở nên thấp kém và bị coi thường, nhưng điều đó cũng góp phần khơng nhỏ giúp cho giai cấp cơng nhân có được công cuộc cách mạng triệt để và mang trong mình sứ mệnh lịch sử, đó là khả năng đồn kết tồn bộ các giai cấp cơng nhân và các dân tộc bị áp bức trên quy mô quốc tế nhằm tạo nên lực lượng chống chủ nghĩa đế quốc. Đặc điểm của giai cấp công nhân được thể hiện qua một số khía cạnh sau:
Thứ nhất: Hầu hết thành phần giai cấp cơng nhân có nguồn gốc từ lực lượng sản xuất với trình độ về trí tuệ ngày càng được nâng cao, điều đó dẫn đến một kết quả tất yếu đó là ngày càng có nhiều sáng chế cũng như phát minh lý thuyết được áp dụng vào thực tế mà cụ thể là trong sản xuất. Vì vậy, giai cấp cơng nhân đóng vai trị quyết định nhất đối với sự tồn tại và phát triển xã hội.
C.Mác và Ph.Ăngghen đã dựa vào cơ sở địa vị kinh tế – xã hội của giai cấp công nhân để bảo vệ luận điểm về sứ mệnh lịch sử của giai cấp ấy, không bắt nguồn từ ý kiến chủ quan của bất kỳ một cá nhân hoặc một tổ chức nào. C.Mác và Ph.Ăngghen nhận định,
5
</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">chế độ tư bản đã giành chiến thắng trước chế độ phong kiến bởi giai cấp tư sản đại diện cho lực lượng sản xuất hiện đại, đại diện cho nền sản xuất tiên tiến, đại diện cho sự mới mẻ trong xã hội đang trở nên mục nát, thối rữa của chế độ phong kiến. Và giai cấp cơng nhân đóng vai trị là một lực lượng mới trong xã hội tư bản, là sản phẩm của nền đại công nghiệp, là lực lượng sản xuất mới mẻ đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến, phương thức sản xuất cộng sản chủ nghĩa.
Thứ hai: Giai cấp cơng nhân có sự tương phản đối với lợi ích của giai cấp tư sản. Họ mang trong mình sứ mệnh về việc xóa bỏ chế độ tư hữu sản xuất, loại bỏ sự áp bức bóc lột, giành lại quyền làm chủ xã hội. Giai cấp tư sản ra sức bóc lột và khơng bao giờ có ý định ngừng lại điều đó. Vì lẽ đó, giai cấp cơng nhân được xem là giai cấp có tinh thần cách mạng triệt để - vừa có quan hệ quốc tế, vừa có bản sắc dân tộc và chịu trách nhiệm trước hết với dân tộc mình.
Bàn về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, C.Mác và Ph.Ăngghen viết, “Trong tất cả các giai cấp hiện đang đối lập với giai cấp tư sản thì chỉ có giai cấp công nhân là giai cấp thực sự cách mạng. Tất cả các giai cấp khác đều suy tàn và tiêu vong với sự phát triển của đại công nghiệp, cịn giai cấp vơ sản thì trái lại, là sản phẩm của bản thân nền đại cơng nghiệp”. Vì đã bị đày xuống tận cùng của xã hội, giai cấp cơng nhân là nơi hội tụ của những người có khao khát cháy bỏng được giải thoát khỏi áp bức, bóc lột. Giai cấp cơng nhân có sứ mệnh vì toàn thể xã hội mà đứng ra đoàn kết các tầng lớp bị áp bức, bóc lột, các giai cấp trong cuộc đấu tranh đó. Cuộc đấu tranh ấy được nổ ra ngay từ khi giai cấp công nhân xuất hiện, trải qua nhiều thời kì đã phát triển từ tự phát đến tự giác và được chốt hạ bằng cuộc cách mạng XHCN, với giai cấp cơng nhân đóng vai trò lãnh đạo tất cả những người đã phải bán đi sức lao động tiến lên dùng cách mạng bạo lực lật đổ quyền thống trị, giành lại chính quyền.
Thứ ba, giai cấp cơng nhân có riêng cho mình một hệ tư tưởng. Hệ tư tưởng ấy là chủ nghĩa Mác-Lênin, điều có thể phản ánh rõ ràng sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, đồng thời cịn dẫn dắt giai cấp cơng nhân hồn thành sứ mệnh lịch sử của mình nhằm giải thốt con người khỏi sự áp bức, bóc lột bấy lâu nay.
</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10"><b>1.3 Sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân trên tồn thế giới</b>
Nội dung quan trọng trong sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân chính là mục tiêu mà giai cấp cơng nhân buộc phải thực hiện với tư cách là lực lượng đi đầu trong cuộc cách mạng xác lập hình thái kinh tế-xã hội cộng sản chủ nghĩa.
Theo chủ nghĩa Mác-Lênin “ Sứ mệnh lịch sử tổng quát của giai cấp công nhân là thơng qua chính Đảng tiên phong, giai cấp công nhân tổ chức, lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ các chế độ người bóc lột người, xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động của mọi sự áp bức, bóc lột, nghèo nàn, lạc hậu xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn minh”. Sứ mệnh lịch sử ấy được biểu hiện qua 3 nội dung cơ bản:
<b>- Nội dung kinh tế:</b>
Là yếu tố hàng đầu của lực lượng lao động sản xuất xã hội hóa, giai cấp công nhân là đại diện tiêu biểu cho quan hệ sản xuất mới, sản xuất ra nhiều nhu yếu phẩm ngày càng đáp ứng đầy đủ và nhanh chóng nhu cầu ngày càng tăng cao của con người nói riêng và xã hội nói chung. Qua đó, giai cấp cơng nhân tự mình làm chủ cơng cuộc cách mạng và từ đó tạo cơ sở vật chất - kỹ thuật cho sự ra đời của xã hội mới. Bên cạnh đó, với vấn đề xã hội hố cao của lực lượng lao động sản xuất yêu cầu một quan hệ sản xuất mới. Mối quan hệ đó thích hợp với chế độ công hữu các tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội là nền tảng tiêu biểu nhất cho lợi ích tồn dân, tồn, xã hội. Giai cấp cơng nhân đại diện cho lợi ích chung của đất nước và chỉ có duy nhất giai cấp cơng nhân là tầng lớp khơng có lợi ích riêng với chủ nghĩa tư hữu, phấn đấu cho lợi ích chung của tồn xã hội, chỉ tìm thấy lợi ích chân chính của mình khi thực hiện được lợi ích chung của cả xã hội.
Ở các đất nước có chế độ xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân thông qua q trình hiện đại hố và cơng nghiệp hóa thực hiện “một kiểu tổ chức xã hội mới về lao động” để có thể tăng hiệu suất lao động xã hội, thu nhập của đất nước và thực hiện tốt quy tắc sở hữu, quản lý và phân bố phù hợp với yêu cầu để có thể phát triển sản xuất một cách nhanh nhất.
Trong hiện thực, phần lớn các đất nước có chế độ xã hội chủ nghĩa lại được thành lập từ phương thức phát triển rút ngắn, có nghĩa là bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa. Vì thế,
7
</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">để giai cấp cơng nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình về nội dung kinh tế, thì họ phải đóng vai trị quan trọng, nịng cốt trong q trình giải phóng, phát triển lực lượng sản xuất, thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển nhanh chóng để tạo tiền đề cho quan hệ sản xuất mới, xã hội chủ nghĩa ra đời.
<b>- Nội dung chính trị,xã hội:</b>
Với sự lãnh đạo hợp lí của Đảng, giai cấp cơng nhân cùng với nhân dân lao động đã tiến hành cuộc đấu tranh chính trị để lật đổ quyền thống trị của tầng lớp thống trị từ đó tiến tới việc xóa bỏ chế độ lớp một các nước giành chính quyền về tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động. Xây dựng nhà nước kiểu do giai cấp công nhân cùng nhân dân làm chủ, thiết lập nền dân chủ chủ nghĩa thực hiện quyền lực của nhân dân quyền dân chủ và làm chủ xã hội của tuyệt đại đa số nhân dân lao động.
Giai cấp công nhân và nhân dân lao động điều hành nhà nước, làm chủ nhà nước như phương pháp hiệu quả để cải cách, tân trang xã hội cũ và từ nền tảng đó tổ chức xây dựng xã hội mới, phát triển kinh tế và văn hóa một cách nhanh chóng, củng cố nền chính trị dân chủ - pháp quyền, quản lý kinh tế xã hội và tổ chức đời sống xã hội phục vụ quyền, nhu cầu và lợi ích của nhân dân lao động nói riêng và xã hội nói chung, thực hiện dân chủ, cơng bằng, bình đẳng và tiến bộ xã hội, theo tư tưởng và mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.
<b>- Nội dung văn hóa, tư tưởng:</b>
Với sứ mệnh lịch sử của mình, giai cấp công nhân trong công cuộc cách mạng phải cải cách, tân trang xã hội cũ và từ đó làm nền tảng xây dựng xã hội mới trên lĩnh các vực văn hóa, tư tưởng cần phải chú trọng củng cố hệ giá trị mới, lao động, công bằng, dân chủ, bình đẳng và tự do.
Giai cấp cơng nhân thực hiện tiến trình cách mạng về văn hóa, tư tưởng bao gồm cải cách, tân trang cái cũ lỗi thời, lạc hậu. Thiết lập, xây dựng và củng cố cái mới trong lĩnh vực ý thức tư tưởng, trong tâm lý. Xây dựng đời sống tinh thần vững chắc cho xã hội. Xây dựng và củng cố ý thức tiên tiến của giai cấp cơng nhân, đó là chủ nghĩa Mác -Lênin, đấu tranh để khắc phục ý thức tư sản và tàng thư cịn sót lại của các hệ tư tưởng cũ. Phát triển văn hóa, xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, đạo đức và lối sống xã hội chủ nghĩa là một trong những nội dung căn bản là cách mạng xã hội chủ
</div>