Luận văn thạc sĩ Luật học: Pháp luật về tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và thực tiễn thi hành tại Hà Nội

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (8.24 MB, 97 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

BO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TAO BỘ TƯPHÁP. TRUONG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI.

TRƯƠNG PHƯƠNG ANH.

PHAP LUAT VE TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỎI ĐÁT VA THUC TIEN THỊ HÀNH TẠI HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SỈ LUẬT HỌC

Định hướng ứng dụng,

HÀ NỘI, NĂM 2019

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

BO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BỘ TƯPHÁP. TRUONG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI.

TRƯƠNG PHƯƠNG ANH.

PHAP LUAT VE TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỎI ĐÁT VA THUC TIEN THỊ HÀNH TẠI HÀ NỘI.

LUẬN VĂN THẠC SỈ LUẬT HỌC

Chuyên ngành: Luật Kinh tếMã số. 8380107

Người hướng dan khoa học: TS. Phạm Thu Thủy.

HÀ NỘI, NĂM 2019

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LỜI CAM BOAN

Tôi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi, các kếtquả nghiên cứu được trình bay trong luận văn là trung thực, khách quan, các

thơng tin trích dẫn trong luận văn này đều được chỉ rõ nguồn góc.

Hà Nội ngày thang năm2019

Tác giả luận văn

Trương Phương Anh.

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

3.1. Đối tượng3.3. Phạm vi

4. Mue đích, nhiệm vụ nghiên cứu.

5. Phương pháp nghiên cứu.

6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài..

7. Bố cục của luận văn... :

CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VAN DE CHUNG VE TAI ĐỊNH CƯ VÀ PHAP LUẬT VE TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỎI ĐÁT.

1.1. Một số van để chung vé tái định cư khi nhà nước thu hồi đắt

1.1.2. Khái quát vé chủ trương, chính sách tái định cư của Đăng "

1.1.3. Ý nghĩa của chính sách tái định cư khi nba nước thu hồi đất 14

1.1.4. Yêu câu cơ bản đối với công tác tái định cư. 15

1.2. Pháp luật vé ti định cư khi Nhà nước thu hồi đất 7

1.2.1. Khai niệm, đặc điểm của pháp luật về tái định cư khi Nha nước thu hồi datl7

1.1.2. Cơ cầu pháp luật vẻ tát định cư khí Nhà nước thu hồi đất 19

1.2.3. Sơ lược hề thống pháp luật Việt Nam về tai định cu ki Nhà nước thu hồi

đất 30

Tiểu kết Chương 1 7

CHƯƠNG 2. THỰC TIEN THI HANH PHAP LUAT VE TAI ĐỊNH CƯ. KHI NHÀ NƯỚC THU HOI DAT TREN BIA BAN THÀNH PHO HÀ.

NOI 27

3.1. Các quy định pháp luật hiện hành vẻ tai định cu khi Nhà nước thu hồi đắt. 283.1.1. Nguyên tắc thực hiện tại định cư khí Nhà nước thu hồi đất 38

2.1.2 Điền kiện được hưởng chính sách tái định cư khí Nhà nước thu hồi đất..30 3.1.3. Bổ trí tái định cư cho người bị thu hồi đắt ở ma pha di chuyển chỗ ở.... 32

3.1.4. Các hình thức tại định cự. 35

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

3.1.5. Trình tự, thủ tục thực hiện tái định cư khi Nha nước thu hồi dat 36

3.2. Thực tiẫn thi hành pháp luật vẻ tái định cư khi Nhà nước thu hổi dat tại Hà

Nội 42.2.1, Tính hình thực hiện tái định cư tại Ha Nội 4

2. Đánh giá thực tiễn thi hành pháp luật vé tát định cự khí Nhà nước thu hồi

đất tại Hà Nội 54

Tiểu kết Chương 2. 60

CHUONG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUAT VE TAI INH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HOIDAT 61

3.1, Giải pháp hoàn thiện pháp luật tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất...613.1.1. Tiếp tục hồn thiện chính sách thu hồi đắt va tai định cu của Nha nước...62

3.1.3. Hoán thiện quy định vẻ lập va thực hiện dự án tái định cư 63

3.1.3. Cu thể hóa các thiệt hai vơ hình ma người có đất bi thu hồi phải gánh chịu lâm cơ sở cho việc tính gia bồi thường, hỗ trợ, tai định cự 64 3.2. Giải pháp nhằm nâng cao hiện quả thực thí pháp luật vẻ tát định cư khi Nhà

"ước thu hồi đất. 65

3.3.1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyễn, giáo dục pháp luật vẻ tái đính cư,

“mới cơng tác lấy ý kiến nhân dân đôi với quy hoạch, sử dụng đất, quy hoạch đồ

thi 65

3.3.3. Thực hiện tot công tác lập quy hoạch các khu, điểm tái định cur, chu trong

tái định cư đối với những người có thu nhập thấp. 66

3.2.3. Nâng cao chất lượng khu tai định cu, nha ở tái định cư, tăng sự hấp dan

của nha tái định cử đối với người dân. 61

3.2.4. Thay đổi cơ chế hội đông thẩm định giá dat trong công tác xác định gia dat ‘boi thường phải độc lập, khách quan, chun nghiệp. 68

3.2.5. Nâng cao năng lực, trình đơ của người lâm công tác tái định cự. 70

3.2.6. Nâng cao hiệu quả giải quyết các khiếu nại, tổ cáo vẻ đất dai theo quy định.

pháp luật n

Tiểu kết Chương 3 73

KET LUẬN... -T4

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài

Đất đai có vị trí và tâm quan trọng đặc biệt, luôn là yếu tổ không thé

thiếu đổi với bat cứ quốc gia nào, Bat dai gin liên với zac lập chủ quyền quốc

gia, lãnh thé quốc gia; là địa bản phân bó các khu dân cư, xây dưng các cơ sở. văn hóa, kinh tế - xế hội, quốc phòng, an ninh, là nguồn lực, nguồn vốn phát triển dat nước. Đối với con người, đó là tăng vật của tự nhiên ban cho, l tư liệu sản xuất đặc biệt đổi với quá trình hoạt động của mỗi một ngành sản xuất,

quá trình lao động, tổn tại của 2 hội loài người.

Một trong những nét đặc trưng nhất của thời đại hiện nay la hiện tương

đô thị hoa đang dién ra trên phạm vi toàn thé giới với quy mô lớn va nhịp độ.

nhanh chưa từng thay. Cùng với cơng nghiệp hóa, dé thị hỏa được xem nhưmột khía cạnh quan trong của sự vân đồng đi lên của sã hội. Với q trình đilên đó, ở các thảnh phố lớn sé phải hình thênh các hình thức và cầu trúc

không gian mới để dap ứng các nhu câu phát triển của thành phô về kinh tế, hoạt động thương mai, đâu tư, nhu câu mỡ rông, cải thiện cơ sỡ hạ tang, nâng.

cấp, chỉnh trang đô thi, nu cẩu vẻ không gian ở cho sự gia tăng cư dânthành.thị. Nhiễu du án như các khu dé thị mới, khu dân cự, trung tâm thương mai,

cầu đường bộ... đang được triển khai xây dựng một cách mạnh mẽ. Để thực

hiện được các dự án đó va mang tính khả thi thi mat bằng đất đai 1a một trongnhững nhân tơ quan trong, nó quyết định đến hiệu quả trong công tac đâu tưcủa các nha đầu từ trong va ngồi nước và ảnh hưởng đến cả tiến trình cơng

nghiệp hóa, hiến đại hóa đất nước. Để có mặt bang xây dựng các dự án, cơ quan nha nước có thẩm quyển sẽ tiên hanh thu hỏi đất. Nêu Nha nước tiến

hành THD tại các khu vực có cư dân đã và đang sinh sống ở đây lâu đời thì‘bude phải di đời họ đến nơi ở mới, Nha nước thực hiện trách nhiệm TĐC chohọ. Tuy nhiên, việc di đời, giải tỏa, TC không đơn thuận chi là đưa một bộphan dân cư từ nơi ở nay sang nơi ở khác, mà người dân sau khi bi THE sẽ— mất sinh kể, khơng tìm được mộtphải đối mat với những vẫn đẻ: mắt đất

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

công việc mưu sinh én định, dẫn đến nguy cơ đỏi nghèo, mất nha ở, mắt nơi an cư sinh hoạt ổn định đã một thời gian dai gid bị di chuyển đến nơi ở mới ma cũng không biết được chỗ mới có tốt hơn chỗ cũ hay khơng, nơi ở mới

khơng có những nét tương đồng vé văn hố... Xuất phát từ những ảnh hưởngkhông nhỗ của việc Nhà nước THE đến cuốc sống, thỏi quen sinh hoạt, làm.

việc, học tập của người có đất bị thu hỗi va tác động trực tiếp đến các mồi quan hệ xã hội, cả nhân, ga đình, cơng đồng thi việc nghiên cứu, đánh giá. thực tiễn thi hành pháp luật vé TDC khi Nhà nước THD và để xuất các giải

pháp hoàn thiên là một việc làm rit cần thiết hiện nay.

Ha Nội là thũ độ, là trung tâm linh tễ, chính trị và van héa của cã nước

niên q trình cơng nghiệp hóa, hiên dai hóa và đơ thi hóa đang dién ra hết sức mạnh mẽ, sự phát triển lớn manh của Ha Nội có ý nghĩa quan trọng va tac đông rất lớn đến sw phát triển chung của đất nước. Do đó việc thực hiện TEC khi Nha nước THD để Gn định xã hội được quan tâm lớn. Trong 9 tháng đầu. năm 2017, để thực hiện kể hoạch phát triển, thảnh phó Ha Nội đã phê duyét 18.440 phương án với tổng số tiên là 8.970 tỷ đồng va 590 trường hop TBC. én năm 2019, Ha Nội ban hành Nghỉ quyết số 11/NQ-HĐND thông qua danh mục các dự án thu hỏi đất năm 2019; dự án chuyển mục dich dat trang

ia, rừng phòng hộ, rừng đặc dung năm 2019 trên địa bản thành phổ Ha Nội

thuộc thấm quyển quyết định của Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội ‘Theo đó, Thanh phổ Hà nội sẽ thực hiện 1.686 dự án THD với tổng điên tích

là 5.573,52ha, cùng với chỉ tiêu diện tích sin nha ở phục vụ TBC là 1,2 triệu

m2. Rồi kế hoạch phát triển nha ở Thanh phổ Ha Nội giai đoạn 2016-2020

được UBND Thanh phố phê duyét Tại Quyết đính 6336/QĐ-UBND ngày

28/11/2014, tat cả déu cho thay áp lực THD và nh cầu về quỹ nha TBC của

Thủ đô khá lớn. Với áp lực lớn về khối lượng diện tích đất TH, di dời sốlượng lớn cư dân và sắp xếp TEC cho ho thì thảnh phố Hà Nội phải có sự

chuẩn bị tốt, đồng bộ về cơ chế, chính sách, phương an bơi thường, hỗ trợ và

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

TBC khi Nha nước THB, đâm bảo én định an ninh - chính trị, trét tự an tràn.

xã hội.

Tuy nhiên, thực tiễn trong công tác thực hiện và thí hành pháp luật về

TBC khi Nha nước THD trên địa bản Thành phó vẫnnhiễu bắt cập, khó khăn,"vướng mắc và gây nhiễu bức xúc trong dư luận bởi những hê quả kéo dai ảnh.

hưởng nghiêm trong đến lợi ích, đời sống của người dân, thậm chí mắt lịng

tin của người dân đổi với chính quyển.

“Xuất phát tử van để thực tiễn trên, tôi thực hiện nghiên cứu để tai:

“Phap luật về tái định cư khi Nhà nước thu héi đất và thực tiễn thi hành.

tại Hà Nội" làm luên văn tốt nghiệp Thac sỹ Luật học.2. Tình hình nghiên cứu

Đến nay, van để TDC khi Nha nước THD van thu hút được sự quan. tâm của nhiễu tac giả nghiên cửu, có thé dé cập đến một số bai viết, cơng trình nghiên cứu tiêu biểu như. "Thực trang zây dựng va chất lượng khu tải định cư nhìn từ thực tiễn áp dung pháp luật tại tinh Binh Dương” - Nguyễn

Thị Kim Phương, Đăng Quân Anh, Nghiên cứu lap pháp Số 1, tr52-58

(2019), “Pháp luật vé bởi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nha nước THD dé

đầu tu xây dưng đường giao thông trên dia ban tinh Lang Sơn” ~ La Xuân

Trường, Luận văn thạc sỹ luật học (2018); “Vuong mắc trong triển khai các

quy đính vẻ béi thường, hỗ trợ, téi định cư của Luật Dat dai 2013 va các vănbản hướng dẫn thí hành” ~ Bùi Mạnh Khoa, Nha nước và Pháp luật Số3/2017, tr51-57, "Pháp luật vẻ béi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nha nước

thu héi đắt va thực tiễn thi hành tai Quân Thủ Đức — Tp. Hé Chỉ Minh” - Ly

Ngọc Phương Thảo, Luận văn Thạc si Luật hoc (2016), "Pháp luật vẻ tai địnhca khi Nhà nước thu hồi đất ở - thực trang va hướng hoàn thiện" ~ Lê HuyềnLinh, Luận văn Thac si Luật học 2015; "Pháp luật vẻ tái định cư khi Nha

nước thu hồi đất - thực tiến thi hánh trên địa bản huyện Chương Mỹ, TP Ha Nội" - Nguyễn Thu Ngân, Luận văn Thac sĩ Luật học 2015; Chuyên để “Binh.

luận va góp ý đổi với các quy định béi thưởng vé đất, hỗ trợ vả tái định cư khi

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

‘Nba nước thu hổi dat trong dự thảo Luật Dat đai sửa đổi - PGS.TS. Nguyễn. Quang Tuyển, Báo Nhà nước và Pháp luật số 5 (301), 2013, “Thực thi pháp luật về bôi thường, hỗ trợ khi Nha nước thu hỏi đắt trên địa bản thành phổ Ha

Nội hiện nay" ~ Doãn Hồng Nhung, Luân văn Thạc si 2014,

thường, giải phóng mất bằng khi Nhà nước thu hổi đất” ~ Lê Thi Nhung, Tapchỉ Dân chủ và Pháp luật số 10/2015, "Pháp luật vé trình tự, thủ tục thu hồi

đất, béi thường và giải phóng mặt bằng và những vướng mắc nảy sinh trong quá trình áp dụng" - Nguyễn Thi Nga, Tap chí Luật học sổ 11/2010, "Pháp

uất bôi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nha nước thu hồi đất — thực trang vảhướng hoàn thiên: Để tải khoa học cập Trường/ Trường Đại học Luật Hà Nội,

Nguyễn Thị Nga chủ nhiệm để tài (2013).

Các công trình khoa học kể trên déu đã đi sâu phân tích, bình luận trên. cả hai phương điện lý luận và phương điên thực tiễn, đánh giá những khía canh pháp lý của chủ dé "bồi thường, hỗ trợ, tái đính cửkhi Nhà nước thu hồi Tuy nhiên, có thể thấy, đa số các cơng trình nghiên cứu chủ u là về

van dé “béi thường, hỗ trợ khi Nha nước thu hỏi đất”, van dé "tải định cư"

cũng có nhắc đến nhưng chỉ là phan rat nhé trong tổng thể cơng trình ay. Vẫn. con it các cổng trình nghiên cứu tập trung vao phan "tếi định cư" cho nên

nghiên cứu pháp luật vé TC khi Nhả nước THD là rất cân thiết. Kế thừa

những kết quả nghiền cứu trước đỏ, tác giã Luân văn tập trung nghiền cứu trục tiếp vào vấn để TBC, đánh giá thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật vẻ TBC khi Nhà nước TH trên dia bản Thành phó Hà Nội, nhắm tim ra giãi pháp hữu hiệu giảm thiểu trở ngại, thúc đẩy nhân tổ tích cực trong việc thực.

thì pháp luật

3. Đối trợng, phạm vi nghiên cứu. 3.1. Đối mong

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là

~ Nghiên cứu những van dé lý luận về TDC, quan điểm, chủ trương, chính.

sách của Đăng về TBC khi Nhà nước THD,

ân để bôi

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

- Đánh giá thực tin áp dụng pháp luật về TDC khi Nhà nước thu hồi đất trên dia ban Thanh phổ Hà Nội.

- Để xuất một số định hướng góp phẩn hồn thiên hệ thơng pháp luật,những giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật trong công tác TĐC khi

Nhà nước THD ở thời điểm hiện nay va trong thời gian tới.

3.2. Phạm vi

- Trong khn khổ có hạn của luận văn thạc ứng dụng, luận văn chỉ nghiên cứu các quy định vẻ TBC khi Nhà nước THE trong khu vực đô thi,

tập trung chủ yếu các trường hợp THD ở tại các Quân của Thành phổ Ha Nộivả mục dich quốc phịng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ich cơng công và mục

tiêu phát triển kinh tế,

- Tác gia nghiên cứu thực tiễn áp dụng quy định của pháp luật về TDC

khi Nhà nước THD trên địa bản thành phổ Ha Nội từ năm 2015 đến nay.

.4..Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

- Luận văn tiếp tục nghiên cứu, đưa ra những quan điểm đổi với vẫn để

‘TDC khi Nhà nước THD.

- Đánh giá công tác thực hiện TDC khi Nhà nước THD cia Thanh phố

Ha Nội hiên nay thông qua một số dự án thực tế, đồng thời đổi chiều với các quy pham pháp luật hiện hành chỉ ra được những vướng mắc, bất cập, han

chế, yêu kém, qua đó nghiên cứu, dé xuất giải pháp tiếp tục hồn thiện phápluật, giải pháp nâng cao hiệu qua thực thi pháp luật vé TDC khi Nha nướcTHD

5. Phương pháp nghiên cứu

hi thực hiện cơng trình nghiên cứu nay, tác giã sử dung các phươngpháp nghiên cứu cơ bản sau đây:

- Phương pháp luân của chủ ngiễa duy vật biên chứng và duy vat lich

sử để đưa ra những nhân định, kết luân khoa học đảm bảo tính khách quan,

chân thực

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

- Phương pháp phân tích, tổng hợp, đảnh gia đối với những vẫn đềchung về TDC và pháp luật vé TDC khi nhà nước THD.

- Phương pháp so sảnh luật học, quan sắt thực tế để nghiên cửu thực tiễn thi hành pháp luật về TBC trên địa bản Thanh phố Ha Nội.

- Phương pháp tổng hợp, diễn giải, quy nạp,... để đưa ra được những, định hướng, giải phap hoàn thiện pháp luật về TDC khi Nha nước THD và

các yêu cầu, giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thực thi pháp luật về TECkhi Nhà nước THB.

6. Ý nghĩa khoa học và thực tủ

- Ý nghĩa khoa hoc: Để tải nghiên cứu một cách khoa học và có hệ

thống các chính sách TDC khi Nhà nước THD của Đăng và Nha nước nhằm. để xuất những kiến nghị củng có và hoản thiện các chính sách, lam cơ sỡ,

định hướng ban hành các quy định pháp luật phù hợp,

- Ý ngiữa về thực tiễn: Kết quả nghiên cứu của dé tai cũng là tai liệu tham khão hữu ích cho các nhà quản lý trên địa bản về ứng dụng thực tiễn, giúp các cơ quan có thẩm quyển thực hiện tốt hơn cơng tác TĐC khi Nha

nước THD theo quy định của pháp luật, quyển và lợi ich hop pháp của người

dân co đất va tai sản trên đất bi thu hỏi được dim bảo thi sé han chế, giải tỏa

được những bức xúc của dân

7. Bố cục của luận văn

Ngoài phẩn mỡ đâu, phan kết luân vả danh mục tai liêu tham khảo,

Luận văn được kết câu thành 3 chương;

Chương 1. Một số van dé chung vẻ tái định cư và pháp luật vẻ tái định

ca khi Nhà nước thu hổi đất

Chương 2. Thực tiễn thi hanh pháp luật vẻ tái định cư khi Nhà nước thu

hổi đất tại Hà Nội

Chương 3. Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về tái định cur khiNha nước thu hỗi đất

của đề tài

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

CHƯƠNG 1.

MOT SO VAN DE LÝ LUẬN VE TÁI ĐỊNH CƯ VÀ PHÁP LUẬT VE TÁI ĐỊNH CƯ KHINHÀ NƯỚC THU HỘI ĐÁT

11. Lý luận về tái định cư khi nhà nước thu hồi đất

1.1.1. Khái niệm, đặc điêm tái định cw

Tai định cư là một thuật ngữ được nhắc đến nhiễu trên các phương tiện

thông tin đại chúng ở nước ta cũng như trong cuộc sống của người dân Trong. “Đại từ điển tiếng Việt” do Nguyễn Như Ý chủ biên khơng giải thích thuật

ngữ về “Tai định cư”. Tuy nhiên tác giả có chi rõ: "tái. hai lẫn hoặc lẫn thứ

hai, lại một lẫn nữa” [19, tr 1485], “định cư. ở lại một nơi nhất định để sinh sống và làm ăn én định, phân biệt với du cử” [19, tr 641]

Tai định cư cũng lé một thuật ngữ pháp lý được dé cập nhiêu trong các

văn ban pháp luật, đặc biết là văn bên pháp luật về đất đai. Tuy nhiên, pháp

Tuật Việt Nam chưa dua ra khái niệm cu thé về “tai định cư”, Luật Dat đai 2013 thay thé cho Luật Bat Đai 2003 tiếp tục duy tr việc khơng có khái niệm tái định cư Điều 42 Luật Dat đai 2003 vả Điều 85, 86 Luật Dat dai 2013 chỉ

quy định vé việc lap va thực hiện dự án TBC, bồ trí dự án TDC

‘Van để TDC chỉ đặt ra khi có quyết định của cơ quan Nha nước có thấm quyển THD ở của người sử dung dat, họ được Nha nước thu xếp chỗ ở mới bằng việc TDC. Thực hiện TBC có ý nghĩa quan trong trong việc thể

hiện trách nhiệm của Nhà nước đối với quyển sở hữu tải sản hợp pháp va

quyền sử dụng đất của người sử dụng đất. TBC khi Nhà nước THD là một sự i chuyển nơi ở không tư nguyên, mà là dui sức ép (cưỡng chế, bất buộc) của một quyết định quản lý, hành chính Do đó, Nhà nước với tư cách là người đại diện chủ sở hữu đối với đất đai, đại diện cho ý chí va qun lợi của

nhân dân phai có trách nhiêm khơng chỉ đơn thuần l sự dén bù vé mất vatchất (đất ð, nhà ð) ma còn phải bảo vệ quyển lợi chính đáng, đầm bão lợi ich

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

cia người bị THD (có chỗ ở dn định, điều kiện sống bang hoặc tốt hơn nơi ở oi),

Co thé thay, TDC hiểu đơn giản 1a quá trình di chuyển người dân đến. một nơi # mới. Nhưng bản chất của q tình đó lại khơng hé đơn giản, đó lả một qua trình từ bơi thường, hỗ trợ vẻ dat, tai sản, chi phi di chuyển đến nơi ở mới và các hoạt đông hỗ trợ để xây dựng lại cuộc sống,

thu nhập va cơ sở vật chat lẫn tinh thân khác cho người dân tai nơi sinh sống.

định công việc tao

mới, Đó lả một q trình gây ra những tác động không nhõ dén đời sống củangười dân do bị mất tài sản, các công việc tao ra nguồn thu nhập bị gián đoạn.

trong quá trình thực hiện dự án gây ra, bất ké có phải di chuyển hay không. TDC lả biện pháp nhằm Gn định, khôi phục đời sống cho các hộ gia đính, ca nhân bị THD ma phải đi chuyển chỗ ở vì sự phát triển chung,

Tir các nội dung trên, khái niêm TBC có thể được đưa ra như sau: TC là tách nhiệm của Nhà nước bố trí not 6 mới cho người bị Nhà nước THD phải di cimyẫn chỗ 6 bằng một diện tích đắt 6 hoặc nhà ở tại kim tái định ce

hoặc bằng tiền đồ tự io chỗ ở mới.

Khai niệm “tai định cử" và “béi thường” là hai khái niệm tương đôi độc

lập nhau. Nếu bôi thường thiên về mức đồ tương sing (Nha nước phải bù dp

những tin hại về đất và tai sin trên đất do hành vi THD gây ra cho người sử

dụng đất tuân theo những quy định cia pháp luật đất đai) thi TDC thiên vẻ

chính sách tao lập chỗ ở (Nha nước phải chuẩn bị nơi ở mới dap ứng đây đủ các điều kiện do pháp luật quy định cho người bi Nhà nước THE để giúp ho nhanh chóng ơn định cuộc sông). Tuy vậy, thực tiễn thực hiện TDC bao ham

cả việc thực hiện chính sách béi thường thiệt hại khi THE.

Cần phân biết "tái đính cư" và "hỗ trợ tai định cử", déu là những hình thức của cơ quan nha nước thực hiện hỗ trợ cho cá nhân, tổ chức, cơng đồng.

dân cử khí Nhà nước THD ở theo quy định Luật Dat dai năm 2013 nhưng nếu

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

TBC [a trách nhiệm của Nhà nước tạo lap nơi ở mới cho người dân có đất bịthu hdi thi “hỗ trợ TDC” là việc Nha nước giúp đỡ người bi thu hổi thông qua

đào tạo nghề mới, bổ tri nơi lam việc, trợ cấp kinh phí di dời đến dia điểm.

mới. Sau khi nhận được bơi thường, người dân có trách nhiềm phải di doi đến.nơi ở mới

Từ khái niệm trên, có thé thay TDC có những đặc điểm cơ ban sau: Thứ nhất, khác với béi thường lá tréch nhiệm pháp lý của Nha nước,

TDC là trách nhiệm xã hội của Nhà nước trong việc giải quyết các hậu quả

phat sinh từ việc THD, nhằm giúp người bi THD nhanh chóng én định đời

sống va sản mut

Thứ hai, van đề TĐC chỉ đất ra khi người sử dụng đất bị THD ð va phải đi chuyển chỗ ở. Họ được Nha nước thu xếp chỗ ở mới bằng việc TDC, có thể là bing diện tích đất ở mới hoặc nhà ở mới tại khu TDC hoặc bing tiền tự lo chỗ ở mới.

Thứ ba, Nhà nước thực hiện TDC trong trường hợp Nhà nước THD để sử dung vào mục đích quốc phịng an ninh, phát triển kinh tế - xã hồi vi lợi

ích quốc gia, cơng cơng. Tuy nhiên khơng phải tắt cả các hộ gia đính, cá nhân.sử dụng đất bị thu hồi vì những mục đích này déu được TDC mà họ phải đáp‘ing một số diéu kiện nhất định do pháp luật quy định thi Nhà nước mới TĐC.

Thứ te mục dich của TĐC là giải quyết cho người bi THE nhanhchóng có chỗ ở ơn định cuộc sơng, giảm nhẹ các tác đông xấu vẻ kinh tế - văn.

hóa — xã hội đổi với bộ phận dân cư phải di chuyển nơi ở vì sự phát triển. chung của đất nước.

TDC là một trong các trách nhiệm hậu THE của Nhà nước. Nói cảch

khác, THD là tiên để, điều kiện đâu tiên để công tác TBC được tién hành Luật at dai 2013 đã đưa ra khái niệm thu hỏi dat tại Khoản 11 Điều 3 như sau:

“Nhà nước thu hồi dat là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dung dat

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

của người được Nha nước trao quyền sử dung đất hoặc thu lại đắt của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất dai.” Việc THD dẫn đến hậu qua là người bị thu hồi đất khơng cịn chỗ ở và Nhà nước có trách nhiệm tao lập chỗ.

ở mới cho họ. Tuy nhiên, không phải cứ bị THD thì người có đất bi thu hỏi

đương nhiên được bai thường, hỗ trợ, tai định cư Luật Bat đai 2013 quy định.

các trường hop THD như sau: () do nhu cẩu của Nhà nước, xã hồi; (i) do

người sử dụng đất vi phạm pháp luật vé đất đai, (ii) vì các ly do đương nhiên:

chim đứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tư nguyên trả lat dat; (iv) đất ở

trong khu vực bi 6 nhiễm mơi trường, có nguy cơ de doa tinh mạng con người như đất ở có nguy cơ sat lở, sụt lún, bi ảnh hưởng bởi các điều kiện thiên tại

khác có nguy cơ de doa tinh mang con người (Điển 61, 62, 64, 65). Các

trường hợp THE déu dẫn tới một hệ qua như nhau là quyền sử dụng đất của

người sử dung đất cũ bi cham dứt, nhưng các trường hợp THE có sự khácnhau vé bản chất pháp ly. Trường hợp việc THE của Nhà nước là xuất phát từ

nguyên nhân khách quan hay do lỗi vi pham pháp luật đất đai của người sử dụng đất, Nhà nước khơng có trách nhiêm phải béi thường, hỗ tro. Như đã để câp trong phan đặc điểm của TDC, vẫn để TĐC chi đất ra đổi với trường hợp THD sử dung vào mục dich quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì

lợi ích quốc gia cơng cơng và THD trong khu vực có nguy cơ đe doa tính

mạng con người. Bởi việc THD nay không do lỗi của người sử dụng đất ma vì

mục đích chung của xã hội, ho phải nhường đất lại cho thánh phd, doanh.

nghiệp hay nhà đâu tư để xây dựng và phát triển các cơng trình phục lợi, dân.

sinh hay dich vu dé thị... Bi THB, ho phải gánh chíu những thiệt bai, bi ảnh.hưởng đến quyển và lợi ich hợp pháp. Vi thể, khí Nha nước THE thì Nha

nước có trách nhiệm bôi thường, hỗ trợ, TDC.

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

1.12. Chủ trương, chính sách của Đăng trong cơng tác tái định ci112.1 Cơ số xdy dựng chủ trương. chính sách tải định cue Rit Nhà

nước tim hỗi đất.

Tint nhất, van đề TDC khi Nhà nước THD được xây dựng dựa trên chế

định đất đai thuộc sỡ hữu toàn dân. Toàn dân là chủ sé hữu thông qua đại điện

của minh là Nha nước để thực hiện các quyển của chủ sở hữu. Nhà nước là

đại diện chủ sở hữu toàn dân, đồng thởi thực hiện chức năng thống nhất quan

lý. Mặc dù có những đề xuất vé vẫn để đa sỡ hữu về đất dai, trong đó có sở

hu từ nhân về đất ở. Tuy nhiên, sở hữu đất đai ở nước ta là van dé hé trong,

có liên quan đến lịch sử, sự dn định chính trị - xã hội. Việc thực hiện sỡ hữu toàn dân vẻ đất dai do Nha nước là đại diện chủ sở hữu nhằm bao đảm cho

Nha nước chủ đông trong việc khai thắc, sử dung tải nguyên đất đai phục va

các mục tiêu phát triển lánh tế - xã hội, an ninh, quốc phịng, phục vụ u cầu. cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, người sử dụng đất được giao các

quyền sử dụng dat va được Nhà nước bão đâm việc thực hiên các quyên nay,đẳng thời có trách nhiệm thực hiện đúng các nghĩa vu theo quy định của phápuất về đất đai.

Thứ hai, TĐC khi Nhà nước THD được đặt ra trên cơ sỡ Nhà nước giao

đất cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dung ổn định lâu dai và quyển sử dụng đất của công dân được pháp luật bao hô. Điễu nay đã được cụ thé trong Hiển pháp năm 2013 “Tổ chức, cá nhân được Nhả nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất... Quyên sử dung đất được pháp luật bảo. hồ ”, tao sự yên tâm cho người được giao đất, cho thuê đất, công nhân quyền.

sử dụng đất khai thác, sử dụng đất lâu dài, én định va đúng mục đích. Hanh vi

THD để sử dụng vào mục đích quốc phịng an ninh hay phát triển kinh tế, xã

hội và lợi ích quốc gia cơng cơng của Nhà nước đã gây ra ảnh hưỡng khơng

như đến sư "Ổn định, lâu dai” đó của người sử dung dat. Nhà nước với sit

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

mang cao cả va mang đây tính nhân văn la phục vụ va chăm lo cho lợi ích, sựphén vinh của nhân dân thi thực hiện TBC cho những người dân bi THD lảviệc vô cùng cấp thiết va cén một sự quan tâm đặc biệt

Thứ ba, xây dựng chủ trương, chính sách TBC khi Nha nước THDđược đất trong bôi cảnh nha nước ta đang trong qua tình vận hảnh nên kinh

tế thị trường (định hướng XHCN). Nhà nước giữ vai trò định hướng, tổ chức, điểu tiết kính tế vĩ mơ theo quy luật của kinh tế thi trường, không can thiếp quá sâu, quá mức vào sự phát triển của thị trường, Xác định rổ ranh giới: ở

đâu, lĩnh vực nào thị trường tự điều tiết, ở đâu, lĩnh vực nào Nhà nước vai trịđiểu tiết của mình. Trong cơng tác TBC, những công việc tử dur bao, sắc lập

nhu cầu, khai thác nguồn cung.. đáp ứng nhu cầu của các tảng lớp din cư theo đúng cơ chế cung ~ cầu của thị trường, đó là chức năng kinh tế của thị

trường. Nhà nước chỉ can thiệp ở mức độ nhất định, điều tiết bằng các chính

sách khuyến khích, hỗ trợ hay hạn chế bằng cách xây dựng các nguyên tắc và tiêu chuẩn, các thể chế, các quy định dén bù va cơ chế thi trường nhà dat hoạt

đông, phục vụ không chỉ nhu câu TDC mà toản bộ nhu câu đất ở, nhà ở nóichung, Theo định hướng đó, đơi hỏi một chính sách đến bù sát với thực tế vàgiá cả thi trường (trên cơ sở khung giá đất, giá nhà được cập nhật thường,

xuyên) để tránh những sai lệch trong xác định giá bôi thường, hỗ trợ, TDC cho người bi THE cũng như sự sẵn có các loại hình nha ở dap ứng các nhu câu khác nhau vẻ nha ở nói chung va nha ở TDC nói riêng.

1.12 2. Nội dung chai trương, chính sách tải dinh cự cũa Đăng.

Đất dai là khơng gian cư trú, là nguồn sống, nguồn việc làm, là dia bản

cho quá trình lao động sin xuất, là nguồn nội lực dé phát triển đất nước. Ý nghia sâu sắc và to lớn hon, đất đai 1a biểu hiện lãnh thổ quốc gia va gắn liên. ‘voi chủ quyền quốc gia. Nhận thức sâu sắc tâm quan trọng của đất đai đối với

kinh té - xã hôi, an ninh, quốc phỏng, công tác xây dựng chi trương, chỉnh.

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

sách về dat đai nói chung của Dang la hết sức cân thiết, Hội nghị lân thứ bay Ban chấp hành Trung ương Đăng khóa IX đã thơng qua Nghị quyết số 26-'NQ/TW về tiếp tục đỗi mới chính sách, pháp luật vé dat dai trong thời ky đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại húa đất nước. Sau gan 10 năm triển khai thực hiện Nghĩ quyết số 26-NQ/TW, đã đạt được nhiều kết quả tích cực, gúp phản. khai thác và phát huy có hiệu quả nguồn lực đất đai phục vụ mục tiêu phát én anh tế - zã hội, bảo dam an ninh quốc phòng, én định xã hội, an ninh.

lương thực quốc gia, bảo vệ môi trường... Tuy nhiên, công tác quản lý nhà

nước vé dat dai còn nhiêu han chế, nhất là trong quy hoach sử dung đất, định giá đất, bơi thường, giải phịng mất bing, hỗ trợ và TBC, các thủ tục hảnh.

chính về đất đai... Trên cơ sỡ đó, ngày 31 tháng 10 năm 2012, Hội nghỉ lẫn

thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI đã ban hành Nghỉ quyết số 19-NQ/TW về tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về dat đai trong thời kỹ. đẩy mạnh tồn điện cơng cuộc đổi

‘ban trở thành nước công nghiệp theo hưởng hiện đại (sau đây gọi tắt là Nghị

quyết số 19-NQ/TW)

Theo Nghị quyết, việc THD, bôi thường, hỗ trợ, TDC thuộc trách

nhiệm của UBND các cấp và có sự tham gia của cả hệ thơng chính tr. Kiệnmới, tạo nên tang đến năm 2020 nước ta cơ

toản, nâng cao năng lực của tổ chức có chức năng phát triển quỹ đắt để đảm.

ảo thực thi nhiệm vụ bôi thường GPMB, đâu giá quyền sử dung đắt,

'Việc bôi thường, hỗ trợ, TDC khi Nhà nước THD phải bảo dim dân.

chủ, công khai, khách quan, công bằng và đúng quy định của pháp luật.

Người sử dung dit được béi thưởng theo mục dich đất đang sử dung hợp pháp. Tổ chức thực hiện có hiệu quả phương án dao tạo nghề, tao việc lam, tổ chức lại sản xuất vả bão đảm đời sống của nhân dan ở khu vực có đất bị thu hơi. Nghiên cứu phương thức chi trả tiên bồi thường, hỗ trợ để dam bảo dn

định đời sống lâu dai cho người có đất bị thu hồi.

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Hoan thiện cơ chế tạo quỹ đất, huy động các nguồn vốn xây dựng các khu dan cư có hạ tang kỹ thuật, ha tang x4 hội đồng bộ để bỏ trí chỗ ở mới

cho người có đất bi thu hồi trước khí bồi thường, giãi tda. Khu dân cư đượcdy dựng phù hợp với điều kiên, phong tục, tập quán của từng vùng, miễn.

Nghị quyết yêu cau tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển

lành mạnh, bên vững thi trường bat động sản. Tăng cường sự quản lý, điều

tiết của Nhà nước từ trung ương đến dia phương, Việc phát triển đô thị, các dự án kinh doanh bat động sản phải phù hợp với quy hoạch, nhu cầu của thị

Đồi với các dự án xây dung cơng trình kết cầu hạ ting kinh tế, xã hội,chỉnh trang đô thi, cân quy hoạch cả phản điện tích đất bên cạnh cơng trình

kết câu hạ tang, vùng phụ cận để thu hỏi đất, tạo nguén lực tử đất dai đầu tư cho các cơng trình sau nảy, hỗ trợ người có đất bi thu hỏi và tăng thu ngân. sách nha nước, đồng thời wu tiên cho người bị THD ở được giao dat hoặc mua.

nha trên diện tích đất đã thu hồi mỡ rộng theo quy đính của pháp luật

1.13. Ý nghĩa của chính sách tái định cư kh nhà nước thu hôi đất

- Đối với người dân TBC: Quyết định THD được đưa ra, người dân.

không chỉ mat quyên sử dụng đất ma còn phải buộc phải đi chuyển chỗ ỡ,

Quyên và lợi ích hop pháp của ho trực tiếp bi zâm hại. Hậu quả là cuộc sốngthường nhật của người dân bi do lộn. Với quan niệm truyền thông của ngườiViet Nam "có an av mới lạc nghiệp”, néu chủ trương, chính sách pháp luật đất

dai đúng đắn, phủ hợp với thực tiễn, được thực thi nghiêm túc, những người dân bi THD được bởi thường, hỗ trợ, TBC thưa đáng thì cuộc sing hau TDC của họ sẽ nhanh chóng được dn định, yên tâm tập trung lao động, sản xuất tạo.

thu nhập cho ban thân va gia đính, nêng cao mitc sống,

- Đối với Nhà nước: như đã nói, khi Nhà nước THE, quyển va lợi ichhop pháp của người bi THD trực tiếp bi xâm hai, do đó, nếu khơng được bồi

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

thường, hỗ tro, TDC théa đáng, ho sé phẫn ứng vô cùng gay git va quyết liết,

tổ chức các đám đông khiêu kiện, khiêu kiên vượt cấp và kéo dai va rất dé

phát sinh thành các "

Chính sách tốt giúp Nha nước THE nhanh chóng, giãm áp lực trong cơng tác

ố trợ, TDC; có được sự đồng thuận của nhân dân, góp phan vảo. việc duy tri, cũng cổ én định trật tự, an tồn xã hội, ơn định chính trị, nâng. cao tính hấp dẫn của mơi trường đầu tư bat động sản, thu hút nguồn đầu tư Lểm nóng” tiém ẩn nguy cơ gây mất én định chính tn.

bồi thường,

nhiều hơn góp phan thúc dy tăng trưởng của nên anh tế,

- Đôi với nhà đâu tur Khi công tác bổi thường, giãi phóng mat bằng

khơng nhận được sự đồng thuận từ phía người dân khiển các dự án chém triển khai thực hiện theo tién độ để ra. Vì vay, chính sách bồi thường, hỗ trợ, TDC khi Nha nước thu héi dat tốt tạo điều kiện để đoanh nghiệp sớm có mặt bằng. triển khai các dự án dau tu.

1.14. Yêu cầu cơ bản đối với công tác tái định cw

1.141 Về mặt chính trí - xã hội

Thứ nhất, công tác TĐC phải tiến hành đúng chủ trương, chính sách của Đăng va pháp luật của Nhà nước nhắm đão bao tinh pháp chế xã hồi chủ

ngiĩa, trong đó pháp luật được tơn trong và thực hiện nghiêm minh Tiền

hành đúng chủ trương là góp phẩn lam cho công tac TDC được thực hiện một cách thông nhất trên phạm vi cA nước. Tuy nhiên mỗi một địa phương có điều kiện, tỉnh hình xã hội khác nhau nên có thể ban hành một số quy định khác

phù hop với tinh hình thực tế ở địa phương minh nhưng khơng nằm ngồi ÿchi, chủ trương của Đăng và Nhà nước.

Thứ hai, công tác TĐC phải dam bao én định x4 hội. Khi bị THD người sử dung đất là những người chíu thiét thoi nhất khí họ buộc phải rời ba cuộc sống hiện tại đang én định về nơi ở, cơng việc có thu nhập ni sống ban thân và gia định. Trang thai của con người khi bị mắt dat, mắt tài sẵn, cuộc sống bi

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

đão lôn là vô cing nhạy cảm mà nếu không được giải quyết thỏa dang, được

quan tâm đúng mức thì việc ho phản đối, gây cân trở cho quả trình Nha nước.

THD lá tat yếu. Nguy hiểm hơn, đó thâm chi là cơ hội để cho các phan tử xau lợi dung gây mắt dn định trật tự an toản zã hội, khi đó hậu quả la khơng thé

lường trước được. Đó là lí do u cầu đặt ra đổi với công tác TDC là phải

đâm bảo tối đa lợi ích của người được TDC, giảm thiểu mâu thuẫn phát sinh giữa người dân với Nha nước, nha dau tư để đạt được sự dong thuân tir dân chúng, đảm bao én định xã hội.

1.142. Về mặt kinh tê

- Đối với người bị THD: như đã phân tích 6 trên, người bi TH là đổi

tương chiu thiệt thoi nhất trong quan hệ THD va TDC. Người dân luôn mong

muốn nhận được khoản tiên bôi thường, hỗ trợ cao hơn để có thé đảm bao cuộc sống sau khi bi THD, Yêu câu cơ bản đôi với công tác TDC là phải bổ

trí cho người bi THD nơi ở thích hop, cơ bản xác định đúng diện tích, gia trịvà có phương án béi thường, vị trí tái định cư tương xứng.

- Đổi với nhà đầu tư. dự án TC châm triển khai thực hiên ngày nào 1a chủ đầu tr, các doanh nghiệp bi thiết hại đáng kể vé lợi ích kinh tế vì đã đâu

tư may móc, vat tư, thiết bị phục vụ xây dựng nhưng không sử dung, chỉ phitrả lương cho người lao động , chi phí duy tì các hoạt động thường zun, trả

ãi suất vay vốn cho ngân hàng... Do đó, cơng tác TBC phải thực hiện đúng

kế hoạch, thời gian dé ra, tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của họ. Mặtkhác, Nha nước phải sác lập cơ chế va có chế tài rang buộc trách nhiệm của

Nha đâu tư để tránh hiện tương nhà đâu tư vì li ích, lợi nhuận kinh doanh ma sẵn sang lam phương hai dén lợi ich hợp pháp của người bi THD

- Đối với Nhà nước, việc thực hiên công tác TĐC phải nhanh chóng,kịp thời, phủ hợp với nguyên vong của người dân, đồng thời chỉ phí thực hiện

thấp nhất có thể. Nêu thực hiện được yêu cầu nay, Nha nước vừa đâm bao an

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

xã hội, vừa tao ra môi trường đâu tư hấp dẫn để thu hút

nhà đầu từ. Sau nữa là giảm gánh năng ngân sách nha nước được đảng kể

1.2. Lý luận Pháp luật về tái định cư khi Nhà nước thu hôi đất

1.2.1. Khái niệm, đặc diém của pháp luật về tái định cư khi Nha nước iu hội đất

Pháp luật về TĐC khi nha nước thu hồi đất lả tổng hợp các quy pham pháp luật do Nhà nước ban hành để điều chỉnh các quan hệ 28 hội phát sinh trong qua trình Nhà nước thực hiện TBC khi Nhà nước THD, nhằm đảm bao quyển lợi của người có đất bi thu hải, giải quyết hai hòa lợi ich của Nha nước,

lợi ích của chủ đầu tư và của người bi thu héi đất.

Pháp luật vé TBC khi Nha nước THĐ cũng là một hệ thống các quy tắcxử sử chung do Nha nước ban hành do đó sẽ chịu những yếu tô tác động đếnnội dung chế định nay như sau:

Thứ nhất, điều kiện kinh tế sã hội: hiện nay nước ta đang xây dựng nên

kinh tế thi trường định hướng xã hội chủ nghĩa, Nhà nước giữ vai trị định

hướng, tổ chức, diéu tiết bang các chính sách khuyên khích, hỗ trợ nâng cao

lợi ich của người có đất bi thu hỏi, chính sách ưu đãi với nhà đầu tư hay quy.

định các nguyên tắc, tiêu chuẩn để hạn chế các hảnh vi vi phạm trong qua

trình thực hiện THD, GPMB va TDC

Thứ hai, đường lỗi chính sách của Đăng: Pháp luật Việt Nam nói chung

và pháp luật vé TDC khi Nhà nước THD nói riêng là sự thể chế hóa đường Tối, chính sách của Đăng Cộng sản Viết Nam. Đường lỗi, chủ trương. chính

sách của Đảng là những định hướng mang tính chiến lược liên quan đến vanđể đối nôi và đối ngoại, luôn giữ vai trò chỉ đạo đối với nội dung, phương.hướng xây dựng pháp luật ở Việt Nam Do đó, moi quy định trong các văn.‘ban quy phạm pháp luất, trong đó có pháp luật TDC khi Nhà nước THD đều.phải phù hợp với đường lồi, chính sách cia Dang

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

‘That ba, yêu tô phong tục, tập quán: phong tục tập quan la những gi đã quen thuộc, la thói quen đã thành nép trong đời sống xã hội, sin xuất va sinh

hoạt hang ngày, được moi người công nhân va lâm theo. Tiếp cận, điểu chỉnh

vấn dé vé dat dai, đặc biết là tác động trực tiếp đến con người (người có đất bị

thu hồi) đồi hõi phải có sự nghiên cứu chun sâu vé các lính vực sã hội. Thu

hồi đất không chỉ lam cho người dan phải di chuyển chỗ ở, ma đó la cả một qua trình chuyển minh của tâm lý dân cư, của lối sông, của tập quán. Điều.

nay một mặt đặt ra yêu cầu về việc zây dưng các quy định pháp luật trongTBC khi Nha nước THD không quá xa rời tập qn, khơng đi ngược vớinhững u tổ tích cực của lối sống thường nhật của người dân Việt Nam.

Thứ te các điêu luật trong hệ thống pháp luật Việt Nam, trong đó có

pháp luật về TDC khi Nha nước THE phải phù hợp với các điều ước quốc tế

mà Việt Nam tham gia ký kết. Công ước quốc té la văn bản ghi rổ những việccần tuân theo và những điều bị cẩm thi hành liên quan đến một finh vực nào

đó, do một nhóm nước thỏa thuận va cùng cam kết thực hiện, nhằm tao ra

tiếng nói chung, sự thông nhất vé han đông và sự hợp tác trong các nướcthành viên

Tir khi niệm và các yếu tổ tác đơng, ta cỏ thể thay pháp luật TDC có những đặc điểm cơ bản sau:

Thứ nhất. khi quy định vẻ TBC, trước hét phải dé cập dén van dé THE

của Nha nước bởi TBC chỉ phat sinh khi Nha nước có quyết định THD, TBC

Ja hậu quả pháp lý trực tiếp của một quyết định THD.

Thứ hai, TĐC được xác đính là một trong các trách nhiệm của Nhanước, là một chính sách của Nhà nước giúp người dân bị Nha nước thu hôi

hết đất ở và phải di chuyển chỗ ở nhanh chóng an cư lạc nghiệp. Như vậy,

TDC không chỉ là một chế định pháp luật điều chỉnh một nhóm quan hệ sã

hội nhất định ma ỡ một khía cạnh khác, pháp luật vẻ TC là một bộ phân của

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

chính sách về an sinh, x8 hội đối với người bi THD khơng cịn nơi ở, can sự

trợ giúp từ Nha nước và Nha nước trong trách nhiệm zã hội của minh phải

đáp ứng các nhu cầu chính đáng cả họ `

Thứ ba pháp luật TC khi Nhà nước THE 1 một lĩnh vực pháp luật

nhạy cảm, dé phát sinh tranh chap, khiéu kiện, mắt dn định chính trị - xã hội bởi một khi vấn đề THD được đặt ra sẽ ảnh hưởng đến nhiễu chủ thể liên

quan, trong đó người bị THE chiu ảnh hưởng trực tiếp nhất. Vi vậy, khi zây

dung những quy định vé TDC nhà lâm luật phải luôn quan tâm lam thé nao để

giải quyết hai hòa giữ lợi ích cơng của Nha nước, của sã hội và lợi ich tư củangười sử dụng đất

Thứ he pháp luật TĐC bên canh việc tuân thủ pháp luật chung thì cản.

thiết phải chú trọng đến yếu tổ tập quản vùng mién, địa phương để có chính.

sách, lên kế hoạch bổ trí TDC phủ hợp với lối sống sinh hoạt, sinh kế củangười dân vùng miễn, địa phương đó.

1.2.2. Cơ câu pháp luật vê tái định cư khi Nhà nước thn hơi đất Thứ nhất, nhóm quy phạm quy định về nguyên tắc TDC.

Day là những quy định chung mang tính xuất phát điểm, định hướng, tư tưởng về các nguyên tắc được xuyên suốt trong các quy định chỉ tiết về TDC khi Nhà nước THD. Đã là nguyên tắc thi đời hôi các tổ chức và cá nhân phải

tuân theo giúp cho công tác này được thực hiện một cách nghiêm túc theopháp luật, dim bao công bing, khách quan va minh bạch.

Thứ hai, nhôm quy pham quy định về điều kiên được hưởng chính sichTHC

Đây là nhóm quy pham khá nhay cảm và thu hút sự quan tâm đặc biếtcủa các cơ quan chức năng thực hiện công tác TBC và người bi THD. Nhómquy pham quy định rổ vé điều kiên được hưởng chính sach TBC (điều kiến vé

oa (206), Php ube vẻ a inh cự thí Nhà nước thu hồi đất và thực tn th hành ti

ht học 123.

Nguyễn Th

tinh Son La wn vẫn thạc

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

chủ thể, điều kiện đối với loại đất bi thu hổi), nội dung, yêu cầu của chính

sách TBC. Theo đó, khơng phải moi đối tương bi THD déu được TDC. Chỉcó những đổi tương được có đủ điều kiện theo luật định thi mới được hưởngchính sách nay. Nêu khơng đủ điều kiện được hường chính sách TDC được

Nhà nước xem xét hỗ trợ cho người có dat bị thu hôi để họ chủ động tự lo liệu. chỗ ở khi Nha nước THD.

Thứ ba, nhóm quy phạm quy định vé các hình thức TDC.

Đây là căn cứ để các cơ quan, chính quyển địa phương có người bị THD kết hợp với đặc điểm dat dai, tinh hình quỹ dat thực tế của địa phương, số liệu, diéu kiên của các hộ gia định, cá nhân phải di chuyển chỗ ở để xây

dựng phương án, bổ tri TDC phủ hợp cho người dân bị THD. Bên cạnh đó,

đây cũng là cơ sở để người có đất bi thu héi được quyển lựa chon hình thức ảo phù hợp nhất với khả năng và nhu cẩu của mỗi gia đình, cá nhân.

Thứfic nhơm quy pham quy định vẻ trình tơ, thủ tue TDC

Đây là nhóm quy phạm khơng thể thiểu trong cơ câu pháp luật điểu

chỉnh về TDC khi Nha nước THD. Nhóm quy phạm quy định cu thể vé trìnhtư, thủ tục, thời gian thực hiện các bước của phương án TBC cũng như trách.

nhiệm của cơ quan, tổ chức, cả nhân trong việc thực hiện TĐC khi Nha nước

THD, dim bao công tác TDC được thực hiện thông nhất, công khai, minhbạch đáp ứng được nguyên vọng của người dân bi THD.

1.2.3. Sơ lượt lệ thống pháp luật Việt Nam về tái dink cw khi Nhà ước thu hoi đất

123.1 Giai đoạn trước năm 1993

Béi cảnh đất nước ta trong giai đoạn này bao gồm thời kỷ thực hiện zây dựng chủ nga xã hội ở miễn Bắc vả tiền hành cách mang giải phóng dân tộc

ở miễn Nam với đặc trưng cơ bản của chính sách ruộng đất trong thời kỳ này

là: khai hoang, vỡ hóa, tân dụng diện tích đất dai để sin xuất nông nghiệp

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

(1945-1954) va thời ky đầu của Nha nước Cộng hoa xã hội chủ nghĩa Việt ‘Nam khi thống nhất dat nước cho đến khi bắt đâu đổi mởi, cả nước xây dựng.

xã hội chủ ngiấa theo nên kinh tế kế hoạch (1976-1987). Thời ky nay, van để

TDC chưa được dé cập đến, mới chi có quy định vẻ trưng dụng ruông dat của. nhân dân để đáp ứng nhu céu sy dựng của Nhả nước va béi thường cho

người có đất bi trưng dụng đất theo Nghị định 151/TTg ngày 14/5/1959 của

Hội đẳng Chính phủ quy định vẻ Thể lệ tam thời vẻ trưng dụng ruộng dat, Thông tư 1972/TTg ngày 11/1/1970 quy định một số điểm tam thời về bồi

thường nhà cửa, đất đai, cây côi lưu niên, các hoa mau cho nhân dân zây dựngcác vùng kinh tế, mỡ rộng thảnh phổ... Đại hội Đăng VI, tháng 12 năm 1986

đã đánh dâu bước ngoặt sự đổi mới trong tư duy kinh tế, chuyển đổi từ nên

kinh tế tap trung bao cấp sang kanh tế thị trường định hướng sã hội chủ nghĩaLuật Đất đai 1987 là văn bản đầu tiên do Nhà nước ban hảnh về đất đai và

ruộng dat thể hiện tinh thân đổi mới đó, trong đó có quy định đền bù thiệt hại

khi thu hội đất. Tuy nhiên cũng vi do được soạn thảo trong bối cảnh nước ta

bất đầu đổi mới, vừa tuyên bổ xóa bỏ chế độ quan liêu bao cấp nên vẫn cịn.

“hình bóng" của cơ chế đó va bộc lơ một số tén tai, trong đó, van dé bồithường đối với người sử dung đất có sự ghi nhận nhưng khơng được chútrong, chính sách tải chính đối với đất đai chưa r nét, đặc biệt là giá đất nên.không đạt hiệu quả trong công tác để bù thiệt hại cho người bi THD.

1.2.3.2. Giai đoạn từ năm 1993 đến năm 200%

Luật Dat đai 1903 dựa trên cơ sở Hiển pháp 1992 đã khắc phục được

nhiều nhược điểm của Luật Dat dai 1987, đã sửa đổi một số quy định không. con phù hợp, bổ sung những quy định giải quyết được những van dé quan

trong trong quản lý nhà nước về dat đai. Theo đó vẫn dé TDC chính thức

được ghi nhận trong Luật Dat đai 1993 va trong nhiều văn bản hướng dẫn thi

hành Luật Dat dai 1903 được ban hảnh sau đó như.

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

- Nghĩ định số 90-CP ngày 17/8/1994 cia Chính phủ ban hảnh quy định.

vẻ việc đến bi thiết hại khi Nhà nước thu hổi đất để sử dung vao mục dichquốc phịng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích cơng cơng,

- Nghị định số 22/1908/NĐ-CP ngay 24/4/1998 cia Chính phi vẻ việc. đến bi thiết hai khi Nha nước thu hỏi đất để sử dung vào muc đích quốc.

phịng, an ninh, lợi ich quốc gia, lợi ích công công (thay thé Nghỉ định 00-CP.ngày 17/8/1994),

- Nghĩ định số 64/CP ngày 27/9/1993 của Chính phủ ban hành quy định.

vẻ việc giao dat nông nghiệp cho hộ gia đỉnh, cá nhân sử dụng én định lâu dai

"vào mục dich sản xuất nông nghiệp,

- Nghỉ định số 87/CP ngày 17/8/1994 của Chính phủ quy định khung,giá các loại đất,

- Nghỉ định số 88/CP ngày 17/8/1994 của Chỉnh phủ vẻ quản ly và sử.dung đất đồ thị

- Nghỉ định 22/1998/NĐ-CP ngày 24/4/1998 của Chính phủ vẻ việc đến.

tủ thiết hại khí Nhà nước THB để sử dung vào mục địch quốc phịng, an

trình, lợi ich quốc gia, lợi ich cơng công.

Pháp luật về TC khi Nha nước THD giai đoan nay đã ghi nhân trách.nhiệm phải thực hiến TBC, trách nhiệm phải bảo vệ quyển và lợi ích hoppháp cho người dân của Nha nước do hâu quả của hanh vi THD vì các mụcdich của Nha nước. Những văn bản pháp luật ra đời từng bước tao lập mét

khung pháp lý đồng bô cho công tác TDC khi Nha nước THB. 123.3. Giai đoam từ năm 2003 đẫn năm 2013

Trải qua một thời gian, những quy đính của Luất Dat dai 1993 vẻ TĐC

đã khơng cịn phủ hợp với tinh hình kinh tế - xã hội cũa đắt nước va xu hướng,

hội nhập quốc tế Luuật Dat đai 2003 ra đời thay thé Luật Đắt đai 1903. Cụ thể,

có những quy định mang tính nguyên tắc về TBC rắt rổ ràng như "UBND cấp

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

tĩnh lập và thực hiện các dự an TDC trước khi THE để bồi thường bằng nha ở, đất ở cho người bị THD ma phải đi chuyển chỗ ở. Khu TDC được quy

hoạch chung cho nhiễu dự án trên cùng một dia ban và phải có điều kiện phát

triển bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Trường hợp không co khu TDC thi người bị

THD được bổi thường bằng tén..” (Điểu 42); quy định vẻ việc thực hiến

6 trợ, TDC khi Nha

nguyên tắc công khai, minh bach trong việc bổi thường,nước THD v.v.

Để nhanh chóng triển khai các quy định mới nảy của Luật Dat đai 2003, hàng loạt các văn bản hướng dẫn thi hành đã được các cơ quan Nha

nước ban hảnh như. Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 củaChính phũ vẻ việc thi hành Luật Dat đai, Nghị định số 188/2004/NĐ-CP ngày.16/11/2004 của Chỉnh phũ vẻ phương pháp zác định giá đất va khung giá đấtcác loại, Nghỉ định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 của Chính phủ vẻ

việc bồi thường, hỗ trơ TBC khi Nha nước thu hỏi đất, Nghỉ định số 17/2006/NĐ-CP ngày 27/1/2006 của Chính phủ về sửa đổi, bỗ sung một so điểu của các Nghỉ định hướng dấn thi hành Luật Bat đai và Nghị định số 187/2004/NĐ-CP cả Chính phủ vé việc chuyển cơng ty Nhà nước thành công ty cổ phân, Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/05/2007 của Chính phir quy định bổ sung về việc cap giấy chứng nhận quyên sở hữu đất, thu hỏi đất, thực hiện quyển sử dụng đất, trình tu, thi tục béi thường, hỗ trợ, TBC khi

Nha nước thu hổi đất va giải quyết khiểu nại vẻ đất đai, Nghỉ định số

69/2009/NĐ-CP ngày 13/08/2009 cia Chính phủ quy định bé sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đắt, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ va tái định cư.

Trong số đó, Nghĩ định 197 lä một văn ban quy định khá tron ven các van để

về bai thường, hỗ trợ, TDC khi Nha nước THD.

Vé cơ ban, Luật Bat đai 2003 cùng với những Nghỉ định, Thông tư

hướng dan đã ké thửa những ưu aid „ khắc phục những thiểu sót cũa các quy

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

định đã được ban hành trong thời ky trước, đồng thời có những,

cực trong cơng tác quy hoạch sir dụng đắt được triển khai ding bộ ở moi cấp

mọi ngành và chính sách béi thường, TDC khi Nhà nước THD, quy định vẻ

chat lượng nha ở TDC, chính sách hỗ trợ én định đời sống, dao tạo chuyển. đổi nghệ, bổ tri việc lâm mới cho người co đất bị thu hôi. Trách nhiệm của. Nha nước, chủ đầu tư trong việc thực hiện TDC cũng đã được quy định rõ ràng hơn Tuy nhiên, những quy định về gia dat, cơ chế để thực thi pháp luật

mới tích

TDC, giải quyết việc làm cho người dân 6 vùng TĐC cịn chưa được quan

tâm đúng mức din đến sự khơng hợp tác của người dân khi có dat bị thu hổi 1.2.3.4. Giai đoạn từ năm 2013 đến nay

Qua thời gian, quy định của Luật Bat đai năm 2003 vẻ TĐC khi Nhà

nước thu hồi đất khơng cịn phủ hợp với sự phát triển nhanh chóng của tình hình kinh tế - zã hội của đất nước và au hướng hội nhập quốc tế, đất ra yêu cẩu phải sửa đổi, bd sung, hoàn thiện pháp luật về đất đai nói chung và pháp. luật vé TDC khi Nba nước thu hồi đất nói riêng, Phúc đáp đồi hỏi của thực tiễn va nhằm tiếp tục hồn thiện hệ thơng pháp lu dat đai, ngày 29/11/2013,

Luật Dat dai 2013 được Quốc hơi khóa XII kỹ họp thứ 6 thơng qua gồm 14chương va 212 điểu, có hiệu lực pháp lý từ ngày 01/7/2014, là một trongnhững đạo luật quan trong nhằm góp phân én định kinh tế - xẽ hồi, xây dựng,các quan hé đất đai mới trên nên tăng của chế đơ sở hữu tồn dân vẻ đất dai,đưa các quan hệ dat đai lên một tm cao mới trong thời kỳ cơng nghiệp hóa,hiện đại hóa đắt nước. Khắc phục những tôn tại cia Luật Dat đai 2003, một

trong những điểm mới của Luật Dat đai 2013 đó 1a quy định cụ thể các trường. ‘hop Nha nước THD nhằm siết chặt việc THD ô at, tùy tiên, thu hổi ma khơng.

đưa vào sử dung gây lãng phí, tao nên các dư luên xấu trong xã hội, thu hep

hơn các trường hop Nhà nước THD để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích

quốc gia, cơng công nhằm han chế các hảnh vi lợi dung, lam quyển trong

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

công tác THD: Nha nước chỉ THD đối với các dự án quan trong quốc gia do

Quấc hội quyết định chủ trương đầu tu, các dự án do Thủ tướng Chính phủ.

chấp thuận, quyết đính đầu tw và các dự án do Hội đồng nhân dân chấp thuận,

tránh việc THD tran lan để thực hiện các dự án khơng cản thiết, khơng có hiệu.

quả kinh tế, chi đâu tư không đảm bao được năng lực, trình đơ chun mơn.cũng như năng lực tài chính ảnh hưởng xấu đến hiệu quả của dự án hoặc bitreo dự án. Đồng thời theo Luật mới, người dân được công khai, minh bạch

nhiêu thông tin hơn vé kể hoạch THB, đo đạc, kiểm đếm, phương án bôi thường, hỗ trợ, TDC giúp người có đất bi thu hỏi kiểm sốt qua trình bơi thường va TDC của cơ quan có thẩm quyền sát sao hơn, bảo dam các quyền.

và lợi ich hợp pháp của ho.

Từ năm 2013 đến nay Nha nước đã ban hanh rat nhiễu văn bin dưới

Luật như Nghĩ định, Thông tư và các văn bên pháp quy khác vẻ quản lý dat

đai nhằm cụ thể hoa các điểu luật, trong đó có những quy định chi tiết về ‘TDC khi Nha nước thu hồi đất, cụ thể

- Nghĩ định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ quyđịnh chi tiết thi hành một số điều của Luật Bat đai,

- Nghĩ định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ quyđịnh về giá đất,

-_ Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT ngày 30/06/2014 quy đính chỉ tiếtphương pháp đính giá đất, xây dựng, điều chỉnh bang giá đất, định giá đất cụ

thể và tư vẫn xác định giá dat,

- Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 quy định vé thu tiên sử dung đắt,

- Nghị đính số 47/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 quy định về bồi

thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nha nước thu hồi đất,

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

- Thông tư số 37/2014/TT-B TNMT ngày 30/06/2014 quy định chỉ tiếtvẻ bôi thường, hỗ trợ, tai định cư khi Nha nước thu hổi đất

Luật Dat đai 2013 và các văn ban hướng dẫn chỉ tiết ban hành sau đó

via tiếp tục kế thửa, luật hoa những quy định còn phù hợp đã và dang di vào

cuộc sông của Luật Dat đai 2003, đông thời đã sửa đổi, bd sung một số quy. định mới tháo gỡ những hạn chế, bat cập, đưa chính sách về bồi thường, hỗ tro, TBC trong Nghỉ quyết 19/NQ-TW di vào cuộc sống nhắm bảo đâm tốt

hơn quyên và lợi ich hợp pháp cho người bi THD, khắc phục bat cập va điềutiết một cách hai hịa lợi ích giữa Nhà nước, người sử dung đất và nhà đâu tư,

đồng thời giảm thiểu khiếu kiện trong béi thường, GPMB

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

Tiểu kết Chương 1

Chương 1 của luân văn đã tập trung phân tích, làm rố các vẫn để lý luân.

chung về TBC khi Nhà nước thu hổi đất, bao gồm: lý luận về TDC khi Nhà nước THE và lý luận vé pháp luật TDC khi Nhà nước THE. Triển khai nội dung lý luôn chung về TDC khi Nhà nước THD qua việc phân tích khi niệm

TBC và khái niêm THD; khái quát ý nghĩa của chính sách TBC khi Nha nước.

THD đổi với người dân thuộc đổi tượng TDC, nba đầu tư và Nhà nước. Triển

khai nội dung lý luận vẻ pháp luật TĐC khi Nha nước thu hồi đất qua viée

phân tích khải niệm, đặc điểm pháp luật vẻ TC khi Nha nước TH, khái

quất lịch sử phát triển của pháp luật về TDC khi Nhà nước THE.

Qua việc phân tích các nội dung nảy để thấy được khi đường lỗi, chit trương, chính sách, pháp luật vé TDC đúng đắn, phù hợp thực tiễn và được thực thi nghỉ êm túc sẽ góp phan lam cho mồi trường dau tư hap dẫn hon, thu. hút nhiễu nguồn đâu tw đặc biết la vẫn đâu từ nước ngoài, tao được sự đẳng thuận của xã hội, én định cuộc sống cia người dân, qua đó góp phân phát triển kinh tế nước nha cũng như duy trì va củng cổ sự én định chính trị, ổn.

định trật tự, an toàn xẽ hồi

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

CHƯƠNG 2.

THUC TIEN THI HANH PHÁP LUAT VE TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HOIDAT TREN DIA BAN THÀNH PHO HÀ NỘI.

2.1. Các quy định pháp luật hiện hành về tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất

Bồi thường, hỗ trợ, TDC khi Nha nước THD là van đề nhạy cảm, dé

phat sinh khiếu kiện nên Nha nước đã để ra những nguyên tắc nhất định vẻviệc thực hiện TBC khi Nhà nước THD như sau:

Thứ nhất, dự an TC phải được lap và thực hiện trước khí THD. ViệcTHD 6 chỉ được thực hiện sau khí hoàn thành xây dựng nhà ở hoặc cơ sỡ hatang của khu TDC (khoản 1, khoản 3 Điều 85 Luật Dat dai 2013). Đây là quy.định mới so với luật cũ, tránh được tinh trạng người dân đã bi THD nhưng,

vẫn chưa có nha ở TDC, phãi di ở trọ, ở tạm gây bat bình cho người có đất bị

thu hỏi. Quy đính mới đã gắn trách nhiệm của Nha nước, chủ đầu tư phải đăm.bảo quyển lợi cho người dân có đất ở, sẽ được thu xép chỗ ở ngay khi bịTHD. Nguyên tắc nảy cũng rất hợp với một trong 6 (sảu) nguyên tắc chung

trong chính sách béi thường, TĐC do UNDP (Chương trình Phát triển Liên

Hop Quốc) khuyên cáo, đó là: “khi bắt buộc phải tiền hành giải tỏa di dời,

trước tiên cân phải xây dựng một kế hoạch thực hiện thật chỉ tiết vả cu thể, ké cả kế hoạch quản lý hậu di dồi, để đảm bao rằng những người di dời, tối thiểu

có cuộc sống tốt hơn hoặc ngang bằng so với nơi ở trước đây vẻ khía cạnhkinh tế va xã hội

Thứ hai, khu TDC tập trùng phải xây dựng cơ sỡ ha tang đồng bộ, bao

đâm tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng, phù hợp với điều kiện, phong tục, tập.

quán của từng ving, miễn (khoản 2 Điều 85 Luuật Bat dai 2013). Đây cũng làquy định mới thay thể quy định "khu TBC được sử dung chung cho nhiên dự

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

án và phải có điều kiên phát tnén tốt hoặc bằng nơi ở cữ” (khoản 3 Điều 42 Luật Bat dai 2003). Quy định cũ mặc dù thể hiện tinh nhân văn của Nha nước ta với mong muốn đời sống người dân được cải thién hơn khi chuyển vào các. khu TĐC nhưng lại trở thành các quy đính định tính và rất khó triển khai trên

thực tế. Nguyên tắc mới đã quan tâm đến tâm lý, tập quán dân cư trong TĐC.

Con người khi sinh sống tai một vị trí trong một thời gian dai đều sé sinh ra. những mỗi liên hé, quan hệ với môi trưởng xã hội xung quanh nơi ở đỏ. Mỗi

vi trí địa lý khác nhau có các tập quan sinh sống khác nhau, đồng bảo miénnúi sống khác mới người dân đồng bằng, người dân nông thôn khác với dân.ca đô thi. Những 16i sống, thói quen đã ăn sâu trong một thời gian dai không

thể thay đổi một sớm một chiều. TDC khơng đơn giản chỉ là q trình chuyển.

dich cơ học từ nơi nay sang nơi khác mà đó còn là quả trinh cắt bỏ các quanhệ cũ va tao lập các quan hệ mới. Vì vậy, khi sắp xếp bổ trí các khu TDC cẩn.

chú trong quan tâm đền những đặc điểm tâm lý nay của người dân.

Thứ ba, việc Nhà nước tiến hành THE nói chung và thực hiện chínhsich TDC nói riêng phải bảo dim dân chủ, khách quan, công bằng, công khai,

kịp thời và đúng quy định của pháp luật. Nguyên tắc nảy cũng rất sát với

nguyên tắc thứ ba ma UNDP khuyên cáo "phải có sự tham gia của các bên bịảnh hưởng trong suốt quá trình di dời, bao đảm sư tham gia của công đồng”

Trong Hién pháp 2013 đã ghi nhận rõ quyền con người, quyển tư do

dân chủ va phương thức thực hiện dân chủ trực tiếp của nhân dân. Thể chế hóa trong pháp luật TDC, dân chủ trực tiếp thé hiện ở việc dân được biết, được tham gia bên luân va bay tỗ quan điểm, ý chí va nguyên vong của mình ở tất cả các khâu, quy trình của q trình THD, bơi thường, hỗ tre, TDC; được quyển khiếu nai, tổ cáo về các quyết định hanh chính, hanh vi hanh chính của cơ quan có thẩm quyển trong q trình thực hiện THD và bơi thường, GPMB nêu xét thay các quy đính đó là trái pháp luật. Để bao về

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

quyên và lợi ich hop pháp cho người cd đất bi thu hồi, tất các các hoạt động.

liên quan đến thu hồi, bôi thường, hỗ trợ, TBC phải được công xa, minh bạch cho người dân biết để đân có cơ hội được tim hiểu quyển và nghĩa vụ. của minh trước Nhà nước, tham gia kiểm tra, giảm việc thực hiển pháp luật

TBC Riách quan, công bằng và ding pháp luật sẽ tạo được niềm tin củangười dân đối với Nhà nước, từ đó người dân sẽ tự giác tuân theo

2.12. Điều kiệu được hưởng chính sách tái dink cw khi Nhà nước

thu hội đất

Căn cử Điêu 79 Luật Đất đai 2013 những đối tương sau mà có đất bị

thu héi phải đáp ứng các điêu kiện theo luật định để được hưởng chính sách TBC, cụ thể

Thứ nhất, hộ gia đình, cá nhân đang sử dung đất ở, người Việt Nam.

định cử ở nước ngoài đang sở hữu nha ở gin lién với quyền sử dung đất tạiViet Nam có Giấy chứng nhên quyên sử dụng đất, quyền sở hữu nba 6 va taisản khác gin lién với đất hoặc có đủ điểu kiện được cấp Giấy chứng nhậnquyền sử dung đất, quyền sở hữu nhà ở va tai sản khác gắn liễn với đất theo

quy định của Luật Dat đai ma chưa được cấp, khi Nha nước THD dẫn đến khơng cịn đất ở, nha ở nao khác trên địa bản xã, phường, thi trần nơi có đất thu hồi, hay phân dién tích đất ở cịn lại sau thu hồi không đủ điêu kiến để 6 theo quy định của UBND cấp tinh thì được bồi thường bằng đất hoặc nhà ở TDC. Riêng đổi với bồi thường bằng đắt, đất được giao theo nguyên tắc lả dat có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu khơng có dat để bồi thường thi được béi thường bằng tiên theo giá đất cụ thé cũa loại đắt thu hồi do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định THD. Quy định nay nhằm dim bao quyển lợi cia người sử dụng đất ở sẽ được béi thường bằng

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

đất ở, trường hợp khơng có đất thi phải bơi thường bằng tiên để người dân lo

chỗ ở mới.

Hồ gia định, cá nhân, người Việt Nam định cư ỡ nước ngoài ma khơngcó nhu cẩu bồi thường bằng đất ở hoặc bằng nha ở TĐC thi được Nhà nước

‘béi thường bằng tiên.

Thứ hai, đối với hộ gia định có nhiễu thể hệ, nhiễu cấp vơ chẳng cùng

chung sống trên một thửa dat ở bị thu hồi, nếu đủ điều kiên tách hộ (theo quy.

định của Luật Cư trú) hoặc có nhiêu hô gia đỉnh cùng chung quyển sử dung một (01) thửa đất ở thu hồi thi UBND cấp tỉnh căn cứ vào quỹ dat ở, nhà ở

TDC va tình thực té tại địa phương quyết đính mức đất ở, nhà ở TBC chotừng hộ gia đính. Đây lả nguyên tắc tích cực cho các hơ gia đỉnh sống chungtrong một thửa đất ma không tach hộ bởi trước day, khi lập phương án bồi

thường, TBC, hỗ sơ bồi thưởng sẽ chỉ coi các gia đính sống trên cing một

thửa đất là một hồ, di kèm chính sảch TDC cũng chỉ giai quyết cho một hô.‘Theo nguyên tắc mới, trường hợp hơ gia đính đơng người mà có đủ điều kiệntách hộ thi sẽ giải quyết cho từng hô trong gia đình lớn đó, đặc biết chính sich

cịn phủ hợp với những qn, huyện cịn quỹ đất để bồ trí TEC

Thit ba, trường hợp hô gia định, cả nhân sử dụng đất ở năm trong hảnhlang an toàn khi xây dựng cơng trình cơng cơng có hành lang bao vệ an tồn

phải di chuyển chỗ ở mà khơng có chỗ ở nào khác trong địa bản xã, phường,

nơi có đất trong hành lang an toàn thi được bổ tri TBC.

Hướng dẫn cụ thể các nội dung trên ta có Điểu 6 Nghị định 41I2014/NĐ-CP quy định chi tiết việc bồi thường, hỗ tre, TĐC khi Nhà nước THD. Tiếp đó Khoản 5 Điều 6 của Nghĩ định nảy được hướng dẫn chi tiết tại

Thông tu 37/TT-BTNMT của B6 Tài nguyên và Mơi trường ngày 30/6/2014,theo đó Điều 4 Thơng tu quy định rõ TĐC trên diện tích đất cịn lại của thửa

đất có nhà ð khi nha nước THD. Quy định đều nhằm dm bão quyển có chỗ ỡ

thi

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

cho người sử dụng đất bị thu hồi, tránh sự xảo trộn , sinh hoạt cũng

như công việc của người sử dụng đắt giúp én định trật tự an toàn xế hội.

Ngoài ra, bồi thường, hỗ trợ, TDC đổi với một số trường hợp đặc biệt, ví dụ: dự án đâu tư mã phải di chuyển cả công đồng dân cư, bồi thường, hỗ

tro, TBC theo cam kết quốc té,...thi Thủ tướng Chính phủ quyết định khung

chính sách béi thường, hỗ trợ, TDC hoặc thực hiên theo khung chính sich

'Việt Nam có cam kết quốc tế. Trường hop hộ gia định, cả nhân THD ở trong

khu vực bị ô nhiễm mơi trường có nguy cơ de doa tính mang con người; đất ở

có nguy cơ sat lở, sụt lún, bi ảnh huring bởi hiện tượng thiên tai khác de doa

tính mạng con người thi được béi thường, hỗ trợ, TDC theo quy định của Chính phủ. Van để bơi thường, hỗ trợ, TDC đổi với các trường hợp đặc biệt cũng nhằm én định chính tr, tt tự an toàn 2 hội, bảo đảm quyền lợi cho cá nhân, tổ chức, và cộng đỏng dân cư cũng như các chủ thé sử dung dat, bảo.

đâm thực hiện các cam kết quốc tế, Bên cạnh đó quy định khá nhân văn khibảo vệ sức khưe, tính mang của người sử dụng đất

Luật Dat dai 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành đã quy định khả

chi tiết, rõ rang, chất chế timg nhóm đổi tượng được thụ hưởng chính sách

TDC, dự liệu kha đây đũ những tỉnh huồng pháp lý nay sinh trong thực tiễn. 2.1.3. Bồ tri tái định cư cho người bị thu hôi dat ở mà phải di chuyén

chỗ 6

"Vân dé này được quy định tạiĐiều 86 Luật Bat đai 2013 như sau.

Thứ nhất, tỗ chức làm nhiệm vụ bôi thường, GPMB (Ban béi thường,

GPMB và tổ chức phát triển quỹ dat) được UBND cap tỉnh, UBND cập huyện giao trách nhiệm bổ trí TĐC phải thơng báo cho người có đất ở thu hổi thuộc đổi tượng phải đi chuyển chỗ ở về dự kiến phương ánbổ trí TDC và niêm yết cơng khai ít nhất là 15 ngày tại trụ sở UBND cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung

của khu dân cư nơi có đất thu hồi va tại noi TBC trước khí cơ quan nha nước

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

quyền phê duyệt phương án bé tri TDC. Nội dung thông báo

điểm, quy mô quỹ đất, quỹ nha TDC, thiết kế, diện tích từng 16 đất, căn hộ,

giá đất, giả nhà TDC; dự kiến bổ trí TBC cho người có đất thu hổi. Quy địnhnay đã đảm bảo được nguyên tắc công khai, minh bạch đến những người bị

THD để người dân biết, nắm được vẻ tinh hình TDC đổi với cá nhân, hộ gia inh minh, giúp người dân kip thời phản ảnh lai nếu thơng tin sai sót va han

chế phát sinh những hiéthơng tin rõ rang

Thứ hai, người có đất thu hồi được bô tri TDC tại chỗ nếu tại khu vực

THD có dự án TDC hoặc có điều kiện bổ trí TDC bởi khơng phải tắt cả các

dự án được thực hiện déu sẽ xây dựng khu TDC tại một phân đất đã thu hồi trước đó. Khu vực THE thưởng rất rông lớn, thu hồi từ nhiều thửa đất của nhiễu người, do đó TDC tại chỗ có thé lả ngay tại thửa đất của minh bi thu hồi.

lâm, mâu thuẫn khơng cân thiết do khơng được

nhưng cũng có thể trên thửa đất thu hồi của người khác, mién trong khu vực thu hồi. Ưu tiên vi bí thuận lợi cho người có đất thu héi sớm bên giao mặt

bằng, người có đất thu héi lả người có cơng với cách mang, Tác giã đánh giánguyên tắc nay giảm bớt việc phải say thêm các khu TĐC mới nhưng lại xa

chơ, xa trường học, xa bệnh viên, thiểu thốn vé cơ sỡ ha tang xã hội, khó khăn

trong đời sống sinh hoạt va làm việc của các hồ gia định, cả nhân bi di dời.

Tuy nhiên, cơ quan nhà nước có thẩm quyển thực hiện cơng tác TDC, chủ đâu tư phải tính tốn, hỗ trợ chi phí lo nơi ăn chon ở tam thời cho hộ gia đình, cá nhân trong thời gian chờ nhận nha TBC tại chỗ. Phương án bổ trí TĐC đã được phê duyệt phải được công bố công khai tại trụ sở UBND cấp xã, dia điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hơi va tại nơi TDC để

người dân zác nhận

Thứ ba giá đất cụ thé tinh thu tiến sử dụng đất tại nơi TĐC, giá bán nha ở TDC do UBND cấp tinh quyết định.

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

Chính phủ ban hanh khung gi dat định kỳ 05 năm một lần đối với từngloại thửa đất, theo từng vùng và được điều chỉnh khi thị trường có biển động

Khung giá đất nảy sẽ là căn cứ để UBND cấp tinh tại các dia phương ban. ‘hanh hai loại: bang gia dat va giá dat cụ thể. Trong do, bảng gia dat được xây dựng định kỳ 5 năm một lan lam căn cử xác định các ngiữa vu tai chính của

người sử đất trong qua trình sử dung đất, như. tính tién sit dung đất trong qua

trình sử dụng dat, tính tiền sử dung dat trong han mức đổi với hộ gia định, cá nhân, tinh thuế sử dung đất. Giá đất cụ thể được xác định trong những trường hợp cụ thể và được sử dụng bên cạnh làm căn cử tính tiền sử dụng đất

khi Nhà nước công nhân quyển sử dụng đất, giao đất có thu tiên sử dụng

đất...thì đây cũng là căn cử dé tinh tién bôi thường khi Nhà nước THD. Việc xác định gia tôi thiểu và gia tối đa trong khung gia va bang giá đất nguyên tắc đều phải căn cứ vao giá chuyển nhượng quyển sử dụng đất thực tế trên thị trường trong diéu kiện bình thường ở địa phương. Đây là điểm tién bộ đảng được ghi nhân khí pháp luật đưa ra cơ chế rằng buộc và kiểm sốt đơi với

hoạt đơng đính giá đất, trong việc ca biệt hóa giá đất nhằm hạn chế sự can

thiệp bằng những biện pháp hành chính vào các quan hệ của thị trưởng? Quy

định nay để thể hiện được đặc trừng của gia dat ở c& khía cạnh kinh tế va khía

canh pháp lý trong điều kiện tơn tai của chế độ sỡ hữu tồn dân về dat dai ởViet Nam hiện nay.

Trường hop người có đất thu hơi được bồ tí TC mã tiên bơi thường,

hỗ trợ không đủ để mua một suất TDC tôi thiểu thi được Nha nước hổ trợ tiền. đủ để mua một suất TDC tơi thiểu. Chính phủ đã quy định suất TDC tối thiểu bằng đất ở, nhà ở hoặc bằng tiễn để phù hợp với việc lựa chon của người

được bồ trí TDC tại Nghị định số 47/2014/NĐ-CP (Điểu 27) va giao cho

UBND cấp tỉnh quy định cụ thé để pha hợp với điều kiện của địa phương.

Nguiễn Thị Dung 2054),giá đất trang Lube ốt đai nấm 2015, Tp fcsanaa/2ma,Mat học~

</div>