Bài tập vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý môn lý luận nhà nước và pháp luật

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÍ</b>

<b>Dấu hiệu của vi phạm pháp luật:</b>

Là hành vi xác định của con người

Tính nguy hiểm cho xã hội thể hiện ở hành vi đó đã xâm hại hoặc đe dọa xâm hại đến các quyền, lợi ích của bản, chính đáng của nhà nước, tập thể, cá nhân hoặc các quan hệ xã hội được nhà nước xác lập và bảo vệ.

Cần lưu ý những hành vi trái pháp luật được thực hiện do sự kiện bất ngờ hoặc trong tình thế cấp thiết tức là chủ thể không thấy trước và không phải thấy trước hậu quả có thể xảy ra.

Chủ thể làm 1 việc mà pháp luật cấm

Chủ thể sử dụng quyền hạn vượt quá giới hạn mà pháp luật cho phép. Chủ thể không thực hiện nghĩa vụ mà nhà nước bắt buộc.

Năng lực hành vi của công dân: xuất hiện muộn hơn năng lực pháp luật và phát triển theo quá trình phát triển tự nhiên của con người. Khi công dân đạt những điều kiện do pháp luật quy định như độ tuổi, khả năng nhận thức, trình độ chun mơn,.. Thì được xem là có năng lực hành vi.

<small>20</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

hiểm cho xã hội và hậu quả của hành vi mà mình thực hiện, khả năng điều khiển được hành vi; khả năng tự chịu trách nhiệm pháp lí về hành vi của mình.

<b>Mặt khách quan của VPPL:</b>

Là những biểu hiện ra bên ngoài của VPPL mà con người có thể nhận thức được bằng trực quan sinh động.

Mặt khách quan của VPPL gồm:

<i>Hành vi trái pháp luật: thể hiện dưới dạng hành động hay không hành động,</i>

trái pháp luật gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại cho xã hội.

<b>Sự thiệt hại của xã hội: là những tổn thất thực tế về mặt vật chất, tinh thần mà xã</b>

hội phải gánh chịu; hoặc nguy cơ tất yếu xảy ra thiệt hại về vật chất hoặc tinh thần nếu hành vi trái pháp luật không được ngăn chặn kịp thời.

<b>Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật và sự thiệt hại cho xã hội:</b>

hành vi trái pháp luật đóng vai trò là nguyên nhân trực tiếp, còn sự thiệt hại của xã hội đóng vai trị là kết quả tất yếu.

Ngồi những yếu tố trên, cịn có các yếu tố khác thuộc mặt khách quan của VPPL như: công cụ thực hiện hành vi vi phạm (dao,súng,..), thời gian, địa điểm thực hiện hành vi vi phạm,..

<b>Mặt chủ quan của VPPL: là những trạng thái tâm lí bên trong của chủ thể</b>

<b>Lỗi: là trạng thái tâm lí phản ánh thái độ tiêu cực của chủ thể đối với hành vi</b>

trái pháp luật của mình và hậu quả do hành vi đó gây ra. Có các hình thức

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<i><b>Lỗi cố ý trực tiếp: chủ thể VPPL nhận thức được hành vi của mình là nguy</b></i>

hiểm cho xã hội, thấy trước thiệt hại cho xã hội do hành vi của mình gây ra nhưng mong muốn hậu quả xảy ra.

<i><b> Lỗi cố ý gián tiếp: chủ thể vi phạm nhận thức được hành vi của mình là nguy</b></i>

hiểm cho xã hội, thấy trước thiệt hại cho xã hội do hành vi của hành vi của mình gây ra, tuy khơng mong muốn nhưng có ý thức để mặc cho hậu quả đó xảy ra.

Hậu quả xảy ra nằm ngồi mục đích của chủ thể thực hiện hành vi vì chủ thể có mục đích khác.

<b>Vơ ý do cẩu thả: chủ thể vi phạm do khinh suất, cẩu thả nên không nhận thấy</b>

trước thiệt hại cho xã hội do hành vi của mình gây ra, mặc dù có thể hoặc cần phải thấy trước hậu quả đó.

<b>Động cơ: là cái thúc đẩy chủ thể thực hiện hành vi VPPL</b>

<b>Chủ thể của VPPL: là các cá nhân, tổ chức có năng lực trách nhiệm pháp lí.Năng lực trách nhiệm pháp lí: là khả năng của chủ thể tự chịu trách nhiệm về</b>

hành vi của mình trước nhà nước.

<b>PHÂN LOẠI</b>

<b>Vi phạm hình sự (còn gọi là tội phạm): là hành vi trái pháp luật, có lỗi, nguy</b>

hiểm cho xã hội, được quy định trong bộ luật hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện.

<b>Vi phạm hành chính: là hành vi trái pháp luật, có lỗi, nhưng mức độ nguy</b>

hiểm cho xã hội thấp hơn so với tội phạm xâm hại tới các quan hệ xã hội được pháp luật hành chính quy định.

<small>20</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>Vi phạm dân sự: là hành vi xâm hại tới quan hệ tài sản và quan hệ nhân thân.</b>

Vi phạm dân sự chủ yếu được quy định trong bộ luật dân sự.

<b>TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ</b>

<b>Khái niệm trách nhiệm pháp lí: là 1 loại quan hệ pháp luật đặc biệt đặc biệt</b>

giữa nhà nước (thông qua nhà chức trách, cơ quan nhà nước có thẩm quyền) và chủ thể VPPL.

<b>Trách nhiệm pháp lí là hậu quả bất lợi về vật chất, tinh thần tương ứng với tính</b>

chất, tinh thần tương ứng với tinh chất, mức độ nguy hại cho xã hội của hành vi VPPL mà con người VPPL phải gánh chịu trên cơ sở cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng các biện pháp cưỡng chế có tính trừng phạt được quy đinj ở phần chế tài của quy phạm pháp luật.

<b>Đặc điểm của trách nhiệm pháp lí:</b>

Cơ sở thực tế của trách nhiệm pháp lí là VPPL.

Cơ sở pháp lí của trách nhiệm pháp lí là văn bản áp dụng pháp luật có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

THỰC HIỆN VÀ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT

<b>THỰC HIỆN PHÁP LUẬT</b>

<b>Khái niệm: thực hiện pháp luật là hành vi hợp pháp của các chủ thể khi tham</b>

gia vào quan hệ xã hội được pháp luật điều chỉnh.

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

Thực hiện pháp luật phải là hành vi hợp pháp của chủ thể.

Thực hiện pháp luật phải là xử sự của các chủ thể có năng lực hành vi pháp luật, tức là xử sự của chủ thể có khả năng bằng hành vi của chính mình xác lập và thực hiện các quyền và nghĩa vụ pháp lí của mình.

Hình thức thực hiện pháp luật:

Tuân theo pháp luật: chủ thể kiềm chế mình khơng thực hiện điều pháp luật cấm. Hành vi tuân theo pháp luật được thực hiện dưới dạng không hành động.

Là hình thức thực hiện pháp luật mang tính thụ động, thể hiện dưới dạng không hành động.

Chủ thể: mọi chủ thể

Thể hiện qua hành vi mang tính hành động

Là hoạt động của tổ chức nhà nước để thực hiện pháp luật,

Chủ thể: cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc tổ chức được nhà nước trao

</div>