luận án tiến sĩ quản lý trường hợp đối với trẻ em bị ảnh hưởng bởi hivaids từ thực tiễn thành phố hồ chí minh

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

VIàN HÀN LÂM

KHOA HâC XÃ HàI VIàT NAM

<b>HâC VIỈN KHOA HâC XÃ HàI </b>

<b>NGUN THà ÁNH NGUT </b>

<b>QN LÝ TR¯äNG HĀP ĐỉI VâI TR¾ EM Bà ÀNH H¯ỉNG BỉI HIV/AIDS TĈ THĀC TIÄN </b>

<b>THÀNH PHỉ Hè CHÍ MINH </b>

<b>LN ÁN TI¾N S) CƠNG TÁC XÃ HàI </b>

<b>PGS.TS. BÙI THà XN MAI </b>

<b>HÀ NàI, 2023 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

VIàN HÀN LÂM

KHOA HâC XÃ HàI VIàT NAM

<b>HâC VIỈN KHOA HâC XÃ HàI </b>

<b>NGUN THà ÁNH NGUT </b>

<b>QN LÝ TR¯äNG HĀP ĐỉI VâI TR¾ EM Bà ÀNH H¯æNG BæI HIV/AIDS TĈ THĀC TIÄN </b>

<b>THÀNH PHæ Hè CH MINH Ngnh: Cụng tỏc xó hỏi</b>

<b>Mó sỗ: 976 01 01 </b>

<b>NG¯äI H¯âNG DÀN KHOA HâC: PGS.TS. BÙI THà XN MAI </b>

<b>LN ÁN TI¾N S) CƠNG TÁC XÃ HàI </b>

<b>PGS.TS. BÙI THà XUÂN MAI </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>LäI CAM ĐOAN </b>

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cću cąa tơi vãi đà tài <Thąc tr¿ng quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bá nh hỗng bỗi HIV/AIDS t thc tiòn Thnh phỏ Hã Chí Minh= – là mát cơng trình nghiên cću đác lÁp cąa riêng tôi d°ãi są h°ãng d¿n cąa PGS.TS. Bùi Thá Xuân Mai

Nhăng dă liáu thông tin và sá liáu trong luÁn án đ°āc trích d¿n rõ ràng, đÅy đą và nguãn gác. Nhăng sá liáu thu thÁp và tång hāp đ°āc thąc hián đÁm bÁo tính khách quan và trung thąc. Trong quá trình nghiên cću, nghiên cću sinh có cơng bá mát sá kÁt quÁ trên các t¿p chí khoa hãc cąa ngành, tham gia tham luÁn trong các Hái thÁo Khoa hãc Quác TÁ Công tác xã hái. KÁt quÁ nghiên cću cąa LuÁn án này ch°a tÿng đ°āc cơng bá trong bÃt cć cơng trình nghiên cću nào khác.

Tơi xin cam đoan cháu hồn tồn mãi trách nhiám và kÁt quÁ nghiên cću và tính xác thąc đái vãi nghiên cću cąa mình.

<b> Tác giÁ luÃn án </b>

<b> </b>

<b>NguyÅn Thá Ánh NguyÇt </b>

<b> </b>

<b>... </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>LäI CÁM ¡N </b>

Vãi nhăng tình cÁm chân thành và tÃm lịng biÁt ¢n sâu sắc nhÃt, tơi xin cÁm ¢n PGS.TS. Bùi Thá Xn Mai, ng°åi h°ãng d¿n khoa hãc đã tÁn tình giúp đÿ, chß bÁo, h°ãng d¿n tơi trong st q trình nghiên cću và hoàn thành luÁn án.

Xin trân trãng cÁm ¢n Ban Giám đác Hãc viên Khoa Hãc xã hái; Khoa Xã hái hãc, Tâm lý hãc, và Công tác xã hái, Quý ThÅy giáo, Cô giáo, các Nhà khoa hãc đã giÁng d¿y, giúp đÿ tơi trong q trình hãc tÁp và nghiên cću.

Xin chõn thnh cm Ân Sr. Pascal - ngồi ó hò trā và đãng hành, Các ThÅy Cô Suppervisors, các b¿n Chuyên gia Vián Tâm lý xã hái Quác TÁ Mā đã ąng há, t¿o điÃu kián và luôn đáng viên, khích lá tơi trong st q trình theo hãc NCS và thąc hián luÁn án; Tå chćc World Wide Orphans, Tr°ång Quác TÁ Mā, Vián Tâm lý Xã hái Quác TÁ Mā, Trung tâm Công tác xã hái - Giáo dăc d¿y nghà ThiÁu niên TP.HCM, cán bá QuÁn lý tr°ång hāp, các em bá AHBHA và gia đình trong đáa bàn nghiên cću đã t¿o điÃu kián thuÁn lāi cho tôi đ°āc hãc tÁp, nghiên cću và hoàn thành luÁn án.

Ln án đ°āc hồn thián cũng nhå có są đáng viên và hß trā và tinh thÅn cąa ng°åi thân, b¿n bè đãng nghiáp, tôi xin chân thành cÁm ¢n!

Dù đã rÃt cá gắng, nh°ng luÁn án cũng khơng tránh khßi nhăng thiÁu sót, rÃt mong nhÁn đ°āc ý kiÁn đóng góp, chß d¿n tÁn tình tÿ các ThÅy, Cô, đãng nghiáp và các b¿n.

<i>Hà Nội, ngày tháng năm 2023 </i>

<b> Tác giÁ luÃn án </b>

<b>Ngun Thá Ánh Ngut</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

MĂC LĂC

Mỉ ĐÄU ... 1

Ch°¢ng 1. TäNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CĆU V QUÀN LÝ TR¯äNG HĀP ĐàI VâI TRÀ EM Bà ÀNH H¯æNG BæI HIV/AIDS ... 15

1.1. Tång quan tình hình nghiên cću trên ThÁ giãi ... 15

1.2. Tång quan tình hình nghiên cću trong n°ãc ... 29

1.3. NhÁn xét đánh giá và tình hình nghiên cću ... 44

Ch°¢ng 2.NHĂNG VÂN Đ LÝ LUÀN V QUÀN LÝ TR¯äNG HĀPĐàI VâI TRÀ EM ÀNH H¯æNG BæI HIV/AIDS ... 48

2.1. HIV/AIDS và trÁ em bá nh hỗng bỗi HIV/AIDS ... 48

<i>2.2. Qun lý trồng hp ỏi vói tr em nh hỗng bỗi HIV/AIDS ... 55 </i>

2.3. Cỏc yu tỏ nh hỗng n qun lý trồng hp ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS ... 74

2.4. Khung phân tích ... 88

ChÂng 3. THC TRắNG QUN Lí TRọNG HP I VâI TRÀ EM Bà ÀNH H¯ỉNG BỉI HIV/AIDS T¾I THÀNH PHà Hâ CHÍ MINH&&&&&&&&&.80 3.1. Khái quát đáa bàn nghiên cću và khách thÅ nghiên cću ... 90

3.2. Thąc tr¿ng thąc hián tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bá Ánh hỗng bỗi HIV/AIDS ... 101

3.3. Thc trng cỏc yu tỏ nh hỗng n tin trỡnh qun lý trồng hp ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS ... 119

Ch°¢ng 4. GIÀI PHÁP CÀI THIàN KÀT QUÀ QUÀN LÝ TR¯äNG HĀP ĐàI VâI TRÀ EM Bà ÀNH H¯æNG BæI HIV/AIDS VÀ THĄC NGHIàM TÁC ĐàNG KIÄM HUÂN TRONG QUÀN LÝ TR¯äNG HĀP ĐàI VâI TRÀ EM Bà ÀNH H¯æNG BæI HIV/AIDS ... 142

4.1. Các giÁi pháp cÁi thián kÁt quÁ quÁn lý trồng hp ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS ... 142

4.2. Thc nghiỏm tỏc đáng kiÅm huÃn trong tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bá Ánh hỗng bỗi HIV/AIDS ... 145

KT LUN V KHUYN NGH ... 167

DANH MĂC CÁC CƠNG TRÌNH KHOA HâC ĐÃ CÔNG Bà ... 170

DANH MĂC TÀI LIàU THAM KHÀO ... 171

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>DANH MC CHỵ VIắT TÄT </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>DANH MĂC BÀNG BIÂU </b>

BÁng 3.1. Mô tÁ m¿u nghiên cću cán bá quÁn lý tr°ång hāp

... 91

BÁng 3.2. Mô tÁ m¿u nghiên cu tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS

... 94

BÁng 3.3. Đánh giá và khó khn cąa trÁ em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS

... 96

Bng 3.4. Nhu cÅu cÅn thiÁt theo đánh giá cąa trÁ em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS

... 99

Bng 3.5. Mćc đá thąc hián các nhiám vă trong b°ãc <TiÁp cÁn=

... 104

BÁng 3.6. Mćc đá thąc hián các nhiám vă trong b°ãc <Đánh giá nhu cÅu toàn dián=

... 106

BÁng 3.7. Mćc đá thąc hián nhiám vă trong b°ãc <Thąc hián kÁ ho¿ch can thiáp=

... 110

BÁng 3.8. Mćc đá thąc hián các nhiám vă trong b°ãc <Giám sát và l°āng giá=

... 112

BÁng 3.9. Mćc đá thąc hián nhiám vă ghi chép

... 112

Bng 3.10. Mc ỏ nh hỗng cỏc yu tá đÁn tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hp ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS

... 119

Bng 3.11. nh hỗng tÂng quan cąa các yÁu tá đÁn tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bá nh hỗng bỗi HIV/AIDS.

... 120

Bng 3.12. ỏnh giỏ nh hỗng ca yu tỏ s tham gia ca tr em đÁn tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý trồng hp

... 121

Bng 3.13. ỏnh giỏ nh hỗng cąa u tá vai trị cąa gia đình/ng°åi chm sóc đÁn tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hp

... 122

Bng 3.14. ỏnh giỏ nh hỗng ca yÁu tá nng ląc thąc hành cąa cán bá quÁn lý tr°ång hāp đÁn tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp

... 124

BÁng 3.15. Đánh giỏ nh hỗng ca yu tỏ kim hun n tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp

... 127

Bng 3.16. ỏnh giỏ nh hỗng ca yu táchính sách pháp lt liên quan đÁn tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp

... 131

BÁng 3.17.Há sá t°¢ng quan giăa các yÁu tá Ánh hỗng n cỏc bóc trong tin trỡnh qun lý tr°ång hāp

... 134

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

BÁng 3.18. TÂng quan ca cỏc yu tỏ nh hỗng n bóc <TiÁp cÁn= trong tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp

... 135

BÁng 3.19. T°¢ng quan ca cỏc yu tỏ nh hỗng n bóc <ỏnh giỏ nhu cÅu= trong tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp

... 136

BÁng 3.20. T°¢ng quan ca cỏc yu tỏ nh hỗng n bóc <Xõy dng kÁ ho¿ch= trong tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp

... 137

BÁng 3.21. T°¢ng quan ca cỏc yu tỏ nh hỗng n bóc <Thc hiỏn kÁ ho¿ch= trong tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp

... 138

BÁng 3.22. T°¢ng quan ca cỏc yu tỏ nh hỗng n bóc <Giỏm sỏt và l°āng giá= trong tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp

... 139

BÁng 3.23. T°¢ng quan ca cỏc yu tỏ nh hỗng n bóc <Kt thúc tr°ång hāp= trong tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp

... 139

BÁng 4.1. Thąc tr¿ng thąc hián TiÁn trình và Nhiám vă cąa cán bá quÁn lý tr°ång hāp khi ch°a có kiÅm huÃn ... 150 BÁng 4.2. Nhiám vă đ°āc thąc hián trong °ãc <TiÁp cÁn= cąa cán bá quÁn lý tr°ång hāp ... 151 BÁng 4.3. Nhiám vă đ°āc thąc hián trong b°ãc <Đánh giá nhu cÅu= cąa cán bá quÁn lý tr°ång hāp ... 152 BÁng 4.4. PhiÁu <Đánh giá nhu cÅu toàn dián= ... 153 BÁng 4.5. Nhiám vă đ°āc thąc hián trong B°ãc <Xây dąng kÁ ho¿ch= cąa cán bá quÁn lý

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<b>DANH MĂC BIÀU Đè, HÌNH </b>

BiÅu đã 3.1. Mćc đá thąc hián tiÁn trình quÁn lý tr°ång hāp ... 102

BiÅu đã 3.2. Mćc đá thąc hián nhiám vă trong b°ãc <Xây dąng kÁ ho¿ch= theo kinh nghiám ... 108

BiÅu đã 3.3. Mćc đá thąc hián nhiám vă trong b°ãc <Xây dąng kÁ ho¿ch= theo tÁp huÃn chuyên môn ... 108

BiÅu đã 3.4. Mćc đá thąc hián nhiám vă trong b°ãc <KÁt thúc/đóng ca= ... 115

BiÅu đã 3.5. Mćc đá thąc hián nhiám vă l°u tră hã s¢ ... 118

BiÅu đã 3.6. Chuyên ngành cąa Cán bá QuÁn lý tr°ång hāp ... 126

Háp 4.2. Thąc hành B°ãc <Xây dąng kÁ ho¿ch= và các nhiám vă cąa cán bá quÁn lý tr°ång hāp khi có KiÅm huÃn ... 158

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>Mỉ ĐÄU 1. Tính cÃp thi¿t cąa đÁ tài </b>

Công tác xã hái (CTXH) là mát nghà chun nghiáp, có vai trị đặc biát trong viác thúc đÇy và đÁm bÁo phúc lāi cho trÁ em, gia đình và cáng đãng, giÁi qut và phịng ngÿa các vÃn đà xã hái nhằm góp phÅn bÁo đÁm an sinh xã hái [38]. Viát Nam cũng đã đ°a ra QuyÁt đánh sá 32/2010/QĐ- TTg, phát triÅn công tác xã hái theo h°ãng chuyên nghiáp qua Đà án phát triÅn Nghà công tác xã hái giai đo¿n 2010-2020 [60] và QuyÁt đánh 112/TTg-CP, Ban hành Ch°¢ng trình phát triÅn cơng tác xã hái giai đo¿n 2021-2030 [63] cąa Thą T°ãng Chính Phą.

ĐÅ hß trā giÁi quyÁt các vÃn đà mà cá nhân, gia đình, nhóm và cáng đãng đang phÁi đái mặt, nhân viên xã hái (NVXH) sā dăng nhiÃu ph°¢ng pháp CTXH theo cách tiÁp cÁn đặc biát tÁp trung vào con ng°åi trong hoàn cÁnh xã hái că thÅ [6]. Viác đáp ćng các nhu cÅu đa d¿ng và phćc t¿p cąa thân chą (TC) ngày nay địi hßi mát cách tiÁp cÁn tồn dián, lÃy con ng°åi làm trung tâm nhằm đáp ćng các nhu cÅu cÃp thiÁt cąa thân chą [123]. Trong bái cÁnh đó, QLTH trong CTXH th°ång đ°āc sā dung cho nhúm TC dò bỏ tồn thÂng hay c biỏt khó khn, có nhiÃu nhu cÅu phćc hāp mà bÁn thân và gia đình khơng thÅ v°āt qua đ°āc nÁu khơng có są trā giúp [180]. Cùng vãi quan điÅm trên, nghiên cću cąa Shilpa Ross và cáng są (2011) và nghiên cću cąa Center for substance abuse treatment (2015) cịn nhÃn m¿nh đÁn <gói dách vă= hoặc <chußi dách vă= trong QLTH đÅ cung cÃp mát nhóm các dách vă cÅn thiÁt cho TC và gia ỡnh, trờn c sỗ phỏi hp liờn ngnh iu phái các dách vă tồn dián, tránh lãng phí, tiÁt kiám nguãn ląc [176], [92]. Rebeca Davis & Cassandra Simmel (2014), đã chćng minh rằng viác đáp ćng tồn dián nh° vÁy có thÅ ngn chặn są leo thang cąa nhăng khó khn TC và gia đình đang đái mặt [169].

Trên thÁ giãi nói chung và Viát Nam nói riêng, đ¿i dách HIV/AIDS đ°āc mơ tÁ nh° là są tiÁp nái cąa ba làn sóng. ĐÅu tiên là làn sóng nhißm HIV, theo sau vài nm bỗi ln súng th hai ca bỏnh AIDS và cái chÁt, tiÁp theo đó là làn sóng thć ba – trÁ em mãi cơi vì HIV/AIDS- vãi nhng tỏc ỏng liờn quan ỗ nhiu cp ỏ ỏi vãi trÁ em, gia đình, và cáng đãng xã hái [173], [123]. Đái vãi trÁ, có nguy c¢ mÃt c hỏi n trồng, chm súc sc khòe, dinh dng, v phỏt trin, nÂi ỗ khụng ồn ỏnh. HÂn năa, vãi cái chÁt cąa cha m¿, trÁ em trÁi qua są mÃt mát sâu sắc, đau buãn, lo lắng, sā hãi và vô vãng vãi nhăng hÁu quÁ lâu dài và tâm lý xã hái. Đái vãi gia đình, thu nhÁp và tài sÁn giÁm sút khi cha m¿ - là tră cát gia đình bá bánh qua đåi. ĐiÃu này làm cho gia đình bá chia cắt, r¢i vào tình tr¿ng túng qu¿n, đặc biát

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

ng°åi chm sóc trong gia đình là ông bà già yÁu, hoặc trÁ em lãn trong gia đình. Đái vãi cáng đãng và xã hái, chi phí và con ng°åi và dách bánh khá lãn, khÁ nng đái phó và nguãn ląc ngày càng hn ch, dn n nhng ri ro nh hỗng n đåi sáng xã hái.

Nghiên cću tÿ nhóm tác giÁ Nguyòn Thỏ HÂng, Lờ Hi H, Godfrey Biemba,

v tr em bá AHBHA t¿i Viát Nam °ãc tính đ°āc trích d¿n nhiÃu nhÃt và tång sá trÁ bá AHBHA là 283.667 [26]. Đặc biát, kÁt quÁ khÁo sát cąa Susan S. Hunter (2003) cho thÃy Thành phá HCM l mỏt trong nhng thnh phỏ bỏ tỏc ỏng bỗi HIV/AIDS có sá l°āng trÁ em bá AHBHA đáng quan tâm [55]. Theo Uÿ ban Phòng cháng AIDS Thành phá Hã Chí Minh (2011) cho biÁt ch°a có sỏ liỏu chớnh xỏc sỏ tr bỏ nh hỗng bỗi HIV, tồng sỏ tr bỏ nh hỗng hiỏn nay chß d°¿ vào sá dą đốn đó là dąa vào tång sá ng°åi lãn nhißm HIV t¿i TPHCM nm 2009 l 40.638, thỡ sỏ tr bỏ nh hỗng bỗi HIV có thÅ bằng 1,5 lÅn tång sá ng°åi lón nhiòm HIV, nờn tồng sỏ tr bỏ nh hỗng bỗi HIV theo d oỏn l 60.000- 70.000 tr bá AHBHA. Mặc dù sá liáu hián nay chß mang tính t°¢ng đái vì các sá liáu có są trùng lắp và các báo cáo v¿n còn nhiÃu bÃt cÁp [78], tuy nhiên đây cũng là con sá đáng quan ng¿i cąa nhóm trÁ em bá AHBHA. Cơng tác chm sóc, bÁo vá và t¿o điÃu kián thuÁn lāi nhÃt cho trÁ em đ°āc phát triÅn chính là są đÅu t° cho t°¢ng lai, chính là są phát triÅn bÃn văng.

<i>"Không để trẻ em nào bị bỏ l¿i phía sau= [209] là mát cam kÁt cąa Viát nam khi tham gia ký </i>

kÁt vào Măc tiêu phát triÅn bÃn văng theo Ch°¢ng trình Nghá są 2030, điÃu này thÅ hián są viác bÁo vá, chm sóc và giáo dăc trÁ em ln là mát trong nhăng quan tâm hàng đÅu cąa Viát Nam. Są quan tâm đ°āc thÅ hián rõ khi Viát Nam là n°ãc đÅu tiên t¿i Châu Á, và là n°ãc thć hai trên thÁ giãi phê chn Cơng °ãc cąa Liên Hiáp Quác và QuyÃn trÁ em nm 1990, LuÁt trÁ em (2016) đ°āc Quác Hái thông qua và có hiáu ląc [52], và gÅn đây là Măc tiêu phát triÅn bÃn văng (2017). Đó là są cam kÁt nhằm đÁm bÁo cho tÃt cÁ trÁ em đ°āc đái xā bình đẳng, có điÃu kián thn lāi nhÃt đÅ phát triÅn và thÅ chÃt và trí tuá, bÁo đÁm cuác sáng và môi tr°ång an toàn, lành m¿nh, đây cũng là nÃn tÁng cho tÃt cÁ trÁ em đÃu đ°āc đáp ćng nhu cÅu và các quyÃn c¢ bÁn.

Đćng tr°ãc tác đáng cąa dách bánh HIV/AIDS, phÅn lãn các Quác gia bá Ánh hỗng bỗi i dỏch HIV/AIDS trờn th giói ó sā dăng ph°¢ng pháp QLTH trong viác trā giúp trÁ em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS v phÂng phỏp này đã đ°āc đánh giá là mát trong nhăng ph°¢ng pháp mang l¿i kÁt q tích cąc cho trÁ em và gia đình [139], [180], [191]. T¿i Viát Nam, cùng vãi są phát triÅn cąa ngành công tác xã hái, ph°¢ng pháp QLTH đ°āc Nhà n°ãc

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

quan tâm thông qua viác ban hành các vn bÁn pháp luÁt liên quan – t¿o hành lang pháp lý đÅ QLTH phát triÅn. Nm 2015, Bá Lao đáng - Th°¢ng binh và Xã hái đã ban hành Thông t° H°ãng d¿n quÁn lý tr°ång hāp vãi ng°åi khuyÁt tÁt theo Thông t° sá 01/2015/TT- BLĐTBXH ngày 06/01/2015 [10], và đÁn nm 2020 Bá Bá Lao đáng - Th°¢ng binh và Xã hái ban hành Thông t° 02/2020/TT- BLĐTBXH, H°ãng dn qun lý ỏi tng c c sỗ tr giúp xã hái cung cÃp dách vă công tác xã hái [13]. Ngồi ra, Thơng t° h°ãng d¿n quy trình tr giỳp tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS (2018) cũng đã đ°āc ban hành và thąc hián t¿i các đáa ph°¢ng [12]. Bên c¿nh đó, QLTH cịn đ°āc xem là khuynh h°ãng trā giúp trong CTXH đái vãi các đái t°āng yÁu thÁ cÅn są hß trā đặc biát là quan điÅm cąa các nhóm tác giÁ Lê Chí An, Đß Vn Bình, Mai Xn HuÃn, Bùi Thá Xuân Mai, Nguyßn Hău Tân (2010) [2], Nguyßn Trung HÁi và cáng są (2013) [25], Nguyßn Thá Thanh H°¢ng và cáng są (2013) [27]. Theo tác giÁ Nguyßn Trung HÁi và cáng są, Thành phá HCM đ°āc xem là mát trong nhăng đáa ph°¢ng đÅu tiên áp dăng mơ hình qn lý tr°ång hāp Viát Nam tÿ nm 2006 [25]. Sau đó, ph°¢ng pháp QLTH đ°āc sā dăng cho trÁ em bá Ánh hỗng bỗi HIV/AIDS nhm gim bót nhng khú khn và đáp ćng nhu cÅu cÃp thiÁt cho trÁ và gia đình trong cáng đãng. Theo kinh nghiám và các nghiên cću trên thÁ giãi, QLTH trong công tác xã hái là mát trong nhăng ląa chãn phù hāp và là chiÁn l°āc can thiáp cho trÁ em bỏ AHBHA bỗi nhng c tớnh u th ca phÂng phỏp ny nh ó cp ỗ trờn. Tuy nhiờn QLTH cũn khỏ mói m ỗ Viỏt Nam, nghiên cću và QLTH cịn ch°a nhiÃu, ch°a thÃy có nghiên cću nào và QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA trên đáa bàn thành phá Hã Chí Minh – là mát trong nhăng đáa ph°¢ng có báo cáo và tình hình nhißm HIV cao nhÃt t¿i Viát Nam, chiÁm 23% sá ng°åi nhißm t¿i VN theo Rebecca Rios và cáng są (2010) – trong đó có sá l°āng trÁ em bá AHBHA đáng quan tâm [54].

<i><b>Vãi ý nghĩa thąc tÁ trên, nghiên cću"Quản lý trường hợp đối với trẻ em bị ảnh </b></i>

<i><b>hưởng bởi HIV/AIDS từ thực tiễn thành phố Hồ Chí Minh" đ°āc triÅn khai, nhằm phát </b></i>

hián nhăng bÃt cÁp, tìm ra nhăng bài hãc kinh nghiám và đà xuÃt nhăng giÁi pháp đÅ nâng cao kÁt quÁ cąa ho¿t đáng QLTH, giúp cho các em bá AHBHA v°āt qua khó khn bỗi tỏc ỏng ca dỏch bỏnh HIV/AIDS.

<b>2. Măc đích và nhiÇm vă nghiên cću </b>

<i><b>2.1. Mục đích nghiên cứu </b></i>

Nghiên cću lý luÁn và thąc tißn QLTH ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS v cỏc yu tỏ nh hỗng n QLTH ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS. Trờn c sỗ

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

đó, đà xuÃt mát sá giÁi pháp cÁi thián kÁt quÁ ho¿t đáng QLTH và thąc nghiám cơng tác kiÅm hn trong tiÁn trình và nhiám vă cąa QLTH đái vãi trÁ em bá Ánh hỗng bỗi HIV/AIDS theo hóng cụng tỏc xó hỏi chuyên nghiáp.

<i><b>2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu </b></i>

- Tång quan tình hình nghiên cću trên thÁ giãi và Viát Nam liên quan đÁn khó khn và nhu cÅu cąa trÁ em bá AHBHA, QLTH đái vãi trÁ em bá nh hỗng bỗi HIV/AIDS, cỏc yu tỏ nh hỗng n QLTH ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS lm c sỗ cho viỏc xỏc ỏnh cỏc vÃn đà lý luÁn cąa luÁn án.

- Phân tích đánh giá thąc tr¿ng QLTH đái vãi trÁ em bá nh hỗng bỗi HIV/AIDS v cỏc yu nh hỗng QLTH ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS.

- Tå chćc thąc nghiám công tác kiÅm huÃn trong tiÁn trình và nhiám vă QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA nhằm cung cÃp thêm cn cć khoa hãc và thąc tißn cho nái dung nghiên cću cąa ĐÃ tài.

- ĐÃ xuÃt các giÁi pháp cÁi thián ho¿t đáng QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA theo h°ãng công tác xã hái chuyên nghiỏp.

<b>3. ỗi tng v phm vi nghiờn cu </b>

<i><b>3.1. Đối tượng nghiên cứu </b></i>

Đái t°āng nghiên cću là QuÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS.

<i><b>3.2. Phạm vi nghiên cứu </b></i>

<i>Ph¿m vi về nội dung: Đà tài tÁp trung nghiên cću và tiÁn trình và nhiám v QLTH, </i>

cỏc yu tỏ nh hỗng nh s tham gia cąa trÁ em, vai trị cąa gia đình, nng ląc thąc hành cąa cán bá QLTH, công tác kiÅm huÃn, và chính sách pháp luÁt liên quan Ánh hỗng n QLTH ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS.

<i>Phm vi v khụng gian: Tp trung nghiên cću và QLTH trÁ em bá AHBHA t¿i đáa </i>

bàn thành phá Hã Chí Minh, gãm 4 căm khu vąc trung tâm thành phá, khu vąc gÅn trung tâm thành phá, khu vąc đang phát triÅn, và vùng ven đơ thá -có trÁ em bá AHBHA sáng trong các trong cáng đãng.

<i>Ph¿m vi về thßi gian nghiên cÿu: LuÁn án tÁp trung nghiên cću QLTH đái vãi trÁ em </i>

bá AHBHA trong giai đo¿n tÿ 2010 - 2022.

<i><b>3.3. Câu hỏi nghiên cứu </b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

- Tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS đang đái dián vãi nhăng khó khn gì? Có nhăng nhu cÅu nào cÅn đ°āc đáp ćng?

- TiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bá Ánh hỗng bỗi HIV/AIDS ang c diòn ra nh° thÁ nào t¿i Thành phá HCM?

- Nhăng yÁu tỏ c bn no nh hỗng n tin trỡnh v nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS ti Thnh phỏ HCM?

- CÅn có nhăng giÁi pháp gì đÅ cÁi thián tiÁn trình và nhiám vă trong quÁn lý tr°ång hp ỏi tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS t¿i Thành phá HCM?

<i><b>3.4. Giả thuyết nghiên cứu </b></i>

- TrÁ em bá AHBHA đang đái dián vãi nhiÃu khú khn, thỏch thc v vt cht (nÂi ỗ và są chm sóc), sćc khße, tâm lý xã hái và giáo dăc. NhiÃu nhu cÅu c¢ bÁn cąa trÁ ch°a đ°āc đáp ćng.

- Cán bá QLTH đã thąc hián các b°ãc trong tiÁn trình, tuy nhiên các nhiám vă trong tÿng b°ãc ch°a thąc hián đÅy đą trong quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bá AHBHA t¿i

- TiÁn trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bá AHBHA cháu tác đáng cąa nhiÃu yÁu tá bao gãm są tham gia cąa trÁ em, vai trò cąa gia đình / ng°åi chm sóc, nng ląc thąc hành chuyên môn cąa cán bá QLTH, công tác kiÅm huÃn trong QLTH, pháp luÁt và chính sách liên quan đÁn QuÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bá AHBHA.

- ĐÅ cÁi thián kÁt quÁ cąa tiÁn trình và nhiám vă QLTH trong viác trā giúp tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS cn cú các giÁi pháp và chính sách pháp luÁt, giÁi pháp nâng cao nng ląc cho đái ngũ thąc hián QLTH, giÁi pháp tng c°ång ćng dăng ph°¢ng pháp QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA

<b>4</b><i><b>. Ph°¢ng pháp luÃn và ph°¢ng pháp nghiên cću </b></i>

<i><b>4.1. Phương pháp luận nghiờn cu </b></i>

Lun ỏn c nghiờn cu trờn c sỗ các nguyên tắc ph°¢ng pháp luÁn chung cąa chą nghĩa duy vÁt lách sā, và tiÁp cÁn há tháng sinh thái. Nguyên tắc toàn dián, nguyên tắc phát triÅn, và nguyên tắc lách sā cąa chą nghĩa duy vÁt lách sā luôn đặt hián t°āng są vÁt trong bái cÁnh toàn dián, phát triÅn, và lách sā đÅ lý giÁi są vÁt hián t°āng đó. Nghiên cu QLTH ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS trờn c sỗ lý lun ca nguyờn tc duy vÁt lách sā lý giÁi nhăng kÁt quÁ nghiên cću cũng nh° ćng dăng QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA trong bái cÁnh toàn dián đÅ đánh giá theo h°ãng phát triÅn và chú trãng đÁn bái cÁnh lách sā nhằm

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

tìm ra giÁi pháp cÁi thián thąc tr¿ng cąa nó mát cách hāp lý. LuÁn án cũng dąa trên lý thuyÁt há tháng sinh thái nhÃn m¿nh các kÁt nái v nh hỗng gia cỏc yu tỏ vi mụ, trung mô, và vĩ mô cąa há tháng đÁn môi tr°ång cũng nh° có tác đáng ng°āc l¿i tÿ mơi tr°ång đái vãi các yÁu tá này. Trong bái cÁnh QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA, điÃu này cú ngha khụng nhng tr em bỏ nh hỗng bỗi t yu tỏ vi mụ (gia ỡnh), m cũn chỏu nh hỗng t cỏng óng - yu tỏ trung mô (cán bá QLTH, công tác kiÅm huÃn), và há tháng xã hái – u tá vĩ mơ (chính sỏch phỏp lut liờn quan). Trờn c sỗ lý thut này, các u tá gia đình/ng°åi chm sóc, cán bá QLTH, cơng tác kiÅm hn, chính sách pháp luÁt liên quan có khÁ nng có đ°āc nng ląc khác nhau và t¿o đ°āc są thay đåi kÁt q thơng qua các t°¢ng tác tích cąc đái vãi trÁ em bá

làm rõ các vÃn đà nghiên cću, luÁn án sā dăng mát sá lý thuyÁt trong Công tác xã hái nh°: ThuyÁt nhu cÅu, TiÁp cÁn da trờn quyn. C sỗ phÂng phỏp lun ny s đ°āc vÁn dăng vào quá trình nghiên cću và đà xuÃt các giÁi pháp đà xuÃt cho QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA đ°āc kÁt quÁ.

<i><b>4.2. Phương pháp nghiên cứu </b></i>

ĐÅ đ¿t đ°āc măc tiêu nghiên cću đặt ra, các ph°¢ng pháp đ°āc phái hāp sā dăng nh°: ph°¢ng pháp nghiên cću vn bÁn tài liáu, ph°¢ng pháp chuyên gia, ph°¢ng pháp điÃu tra bng bn hòi, phÂng phỏp phòng vn sõu, phÂng pháp quan sát, ph°¢ng pháp thąc nghiám tác đáng, ph°¢ng pháp xā lý sá liáu bằng tháng kê tốn hãc, Că thÅ nh° sau:

<i><b>4.2.1. Phương pháp nghiên cứu văn bản và tài liệu </b></i>

<i>Mÿc đích: Trên c¢ sỗ phõn tớch, tồng hp, khỏi quỏt húa cỏc ti liáu, nghiên cću trong </i>

và ngoài n°ãc và QLTH đái vói tr em bỏ AHBHA lm c sỗ xõy dng khung lý thuyÁt và mát sá khái niám liên quan, đánh h°ãng cho viác triÅn khai nghiên cću thąc tißn.

<i>Nội dung: Tång quan nghiên cću và khó khn và nhu cÅu cąa trÁ em bá AHBHA, tiÁn </i>

trình và nhiám vă quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bỏ AHBHA, cỏc yu tỏ nh hỗng n QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA.

Nhăng nái dung ny c phõn tớch ỗ chÂng 1: Tồng quan tình hình nghiên cću, ch°¢ng 2: Các vÃn đà lý luÁn và QLTH đái vãi trÁ em bá Ánh hỗng bỗi HIV/AIDS. Trờn c sỗ ú, lun ỏn xõy dng c sỗ lý lun v khung lý thuyt cho nghiên cću.

<i>Cách thÿc: Tài liáu đ°āc mã hóa, phân lo¿i theo các chą đÃ, h°ãng nghiên cću, phân </i>

tích, kÁ thÿa nhăng kÁt quÁ cąa nhăng nghiên cću đã có, chß ra nhăng khng tráng trong nhăng nghiên cću đó, qua đó khẳng đánh tính cÃp thiÁt cąa nghiên cću đà tài luÁn án.

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

Các tài liáu đ°āc tham khÁo và trích d¿n nh° các báo cáo nghiên cću, các bài viÁt trên t¿p chí khoa hãc đ°āc tìm kiÁm trên các trang web nh°: academia.edu, ovc.org; T¿p chí Tâm lý hãc, T¿p chí Y hãc dą phịng, Thơng tin Khoa hãc xã hái, T¿p chí Social work today, British Journal of Social Work, Journal of Social Work, International Social Work, National Children's Alliance, Social care institute for exellence, National Academies, Global Social Service Worforce Alliance, Child Welfare Information Gateway; tÿ các công că tìm kiÁm nâng cao nh° Google Scholar, SCI-Hub. Tÿ khố tìm kiÁm bao gãm <qn lý tr°ång hāp=, <quÁn lý tr°ång hāp trong công tác xã hái=, <trÁ em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS= Kt qu thu đ°āc h¢n 675 tài liáu lên quan đÁn quÁn lý trồng hp v tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS và trên 200 tài liáu đáp ćng đ°āc các tiêu chí chãn ląa và sā dăng. Sau khi chãn ląa tài liáu có liên quan, chúng tơi sā dăng phÅn mÃm Nvivo (phiên bÁn cÁp nhÁt) đÅ sắp xÁp, tå chćc và quÁn lý các thông tin, cũng nh° xây dąng ma trÁn tång quan tài liáu và viÁt các th° măc tóm tắt đÅ tham khÁo phăc vă cho luÁn án.

<i><b>4.2.2. Phương pháp chuyên gia </b></i>

<i>Mÿc đích: Nhằm thu thÁp nhăng ý kiÁn t° vÃn, đánh giá chuyên sâu và nhăng kinh </i>

nghiám tÿ cỏc chuyờn gia lm c sỗ cho viỏc nhn biÁt khó khn và nhu cÅu cąa trÁ bá

thián kÁt quÁ tiÁn trình và nhiám vă QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA.

<i>Nội dung: Xin ý kiÁn các chuyên gia và nái dung liên quan đÁn QLTH đái vãi trÁ em </i>

bá AHBHA (quan điÅm nhìn nhÁn đánh giá và QLTH hián nay, xin ý kiÁn và các chuyên đà chuyên sâu)

<i>Cách thÿc: </i>

- Các chuyên gia đ°āc ląa chãn tham gia tÿ nhiÃu lĩnh vąc khác nhau nh° chuyên gia làm viác vãi trÁ em (3 chuyên gia), chuyên gia đào t¿o CTXH (2 chuyên gia), chuyên gia là bác sĩ (3 chuyên gia) tÿ lĩnh vąc y tÁ (có trÁ em bá AHBHA).

- Hãp, thÁo luÁn, xin ý kiÁn t° vÃn trąc tiÁp tÿ chuyên gia bao gãm các chuyên gia t° vÃn tÿ nhiÃu lĩnh vąc.

- ThÁo luÁn, xin ý kiÁn qua hình thćc online.

- Xin ý kiÁn các chuyên gia cho bá công că nghiên cću, các đóng góp ý kiÁn cho các chuyên đÃ, nái dung cąa luÁn án.

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

- ThÁo luÁn, xin ý kiÁn chuyên gia và mãi khía c¿nh chuyên sâu liên quan đÁn các vÃn đà cąa trÁ em bá AHBHA và các đà xuÃt hß trā can thiáp.

<i><b>4.2.3. Phương pháp điều tra bằng bản hỏi </b></i>

<i>Mÿc đích: BÁn hßi điÃu tra đ°āc thiÁt kÁ theo các nái dung nhằm tìm hiÅu: (1) Khó </i>

khn và nhu cÅu cąa trÁ em bá AHBHA, (2) Thąc tr¿ng tiÁn trình và nhiám vă cąa QLTH đái vãi trÁ em t¿i thành phá Hã chí Minh, (3) Các yÁu tỏ nh hỗng n QLTH ỏi vói tr

<i>em bỏ AHBHA. </i>

<i>Mẫu khÁo sát: Hai nhóm khách thÅ đ°āc chãn đÅ khÁo sát là cán bá thąc hián QLTH </i>

đái vãi trÁ em bá AHBHA t¿i thành phá Hã Chí Minh- là nhóm cung cÃp dách vă, và nhóm trÁ em bá AHBHA – nhóm đái t°āng thă hỗng -nhn dỏch v trong chÂng trỡnh QLTH. Bao gãm 113 cán bá QLTH và 59 trÁ em bá nh hỗng bỗi HIV/AIDS.

<i>Cỏch chn mu: m bo tính tồn dián cąa m¿u nghiên cću, đà tài chãn ląa m¿u </i>

theo căm đái vãi cán bá QLTH. Thnh phỏ c chia thnh 4 cm trờn c sỗ các quÁn trung tâm thành phá, các quÁn cÁn trung tâm, các quÁn phát triÅn, và các huyán ngo¿i thành [69]. Gãm có: (1) Căm 1, bao gãm các quÁn trung tâm nh° quÁn 1, quÁn 3, quÁn 5, quÁn 10, quÁn 11, quÁn Tân Bình; (2) Căm 2, bao gãm các quÁn cÁn trung tâm nh° quÁn 4, quÁn 6, quÁn 8, quÁn Phú NhuÁn, qn Tân Phú, qn Gị VÃp, qn Bình Th¿nh; (3) Căm 3, bao gãm các quÁn phát triÅn nh° quÁn 2, quÁn 7, quÁn 9, quÁn 12, quÁn Bình Tân, quÁn Thą Đćc; (4) Căm 4, bao gãm các huyán ngo¿i thành nh° huyán Bình Chánh, huyán CÅn Giå, hun Cą Chi, hun Hóc Mơn, hun Nhà Bè.

ỉ mßi căm, đáa bàn khÁo sát đ°āc chãn ląa 2 quÁn/ huyán ng¿u nhiên theo hình thćc bác thm. KÁt quÁ ląa chãn đ°āc 8 quÁn/ huyán, bao gãm quÁn 3, quÁn 5 (Căm 1), quÁn 8, quÁn Tân Phú (Căm 2), Thành phá Thą Đćc/Q9, qn 12 (Căm 3), hun Hóc Mơn, hun Nhà Bè (Căm 4).

Ląa chãn khách thÅ theo các tiêu chí: cán bá cÃp ph°ång, xã đang thąc hián quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bá nh hỗng bỗi HIV/AIDS ti ỏa bn nghiờn cu. Sau khi ląa chãn khách thÅ theo tiêu chí trong 8 quÁn huyán đ°āc nghiên cću có tång sá m¿u 113 cán bá đ°āc giao thąc hián QLTH cąa 113 ph°ång xã, tÃt cÁ sá cán bá QLTH đ°āc phßng vÃn.

Do tính đặc biát và nh¿y cÁm ca nhúm ỏi tng th hỗng, nờn c chón theo cách chãn m¿u thuÁn tián vãi 59 trÁ em bá AHBHA t¿i các quÁn, huyán trong đáa bàn nghiên

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

cću. Các em đã tham gia phßng vÃn vãi są đãng ý cąa các em và ngồi chm súc. Cỏc em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS có đá tuåi tÿ 6 tuåi đÁn 16 tuåi, có đą nam nă và các cÃp hãc tÿ tiÅu hãc đÁn trung hãc.

<i>Nội dung khÁo sát: Tìm hiÅu ý kiÁn cąa cán bá QLTH và trÁ em bỏ nh hỗng bỗi </i>

HIV/AIDS v thc trng khú khn và nhu cÅu cąa trÁ em bá AHBHA, thąc trng QLTH ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS. Nỏi dung cỏc cõu hòi c phõn chia thành các nhóm sau:

(1) Nhóm câu hßi và thąc tr¿ng khó khn và nhu cÅu cąa trÁ em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS, bao góm khú khn (12 măc), và nhu cÅu (12 măc).

(2) Nhóm câu hßi và thąc tr¿ng QLTH đái vãi trÁ em bá nh hỗng bỗi HIV/AIDS, bao góm: thc trng thc hián tiÁn trình QLTH (6 măc), các dách vă trong QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA (15 măc), thąc tr¿ng thąc hián các nhiám vă trong tiÁn trình QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA (49 măc), thąc hián các nguyên tắc QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA (10 măc).

(3) Nhóm câu hßi và cỏc yu tỏ nh hỗng n QLTH ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS, bao góm: S tham gia cąa trÁ em bá AHBHA trong tiÁn trình QLTH (12 măc), Vai trị cąa ng°åi chm sóc trong triÁn trình QLTH (13 măc), Nng ląc thąc hành cąa cán bá QuÁn lý tr°ång hāp (23 măc), Công tác kiÅm huÃn/ giám sát chuyên môn trong tiÁn triÃn QLTH (15 măc), Chính sách pháp luÁt liên quan n QLTH ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS (14 mc), mc ỏ tỏc ỏng ca cỏc yu tỏ nh hỗng n QLTH ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS (16 mc).

<i>Thòi gian khÁo sát: 3/2022 </i>

<i>Hình thÿc khÁo sát: Cán bá QLTH v tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS c phßng </i>

vÃn trąc tiÁp bằng PhiÁu thu thÁp thơng tin.

<i><b>4.2.4. Phương pháp phỏng vấn sâu </b></i>

<i>Mÿc đích: Nhằm thu thÁp thông tin bå sung tÿ cán bá QLTH, trÁ em bá AHBHA đÅ </i>

làm rõ nái dung mát sá vÃn đà cÅn tìm hiÅu chuyên sâu, sau khi khÁo sát bằng bÁng hßi.

<i>Nội dung: Tìm hiÅu mát sá quan điÅm, nhÁn đánh và thąc tr¿ng khó khn và nhu cÅu </i>

cąa nhóm trÁ em bá AHBHA, thąc tr¿ng QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA, các yÁu tỏ nh

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

hỗng n QLTH ỏi vãi trÁ em bá AHBHA, nguãn ląc và các giÁi pháp đà xuÃt đÅ QLTH đ°āc nâng cao kÁt quÁ.

<i>Cách thÿc thực hiện: Nghiên cću thiÁt kÁ bÁng h°ãng d¿n phßng vÃn sâu bán cÃu </i>

trúc, các cõu hòi mỗ ngồi c phòng vn a ra các ý kiÁn và quan điÅm cąa mình. Tiêu chí m¿u phßng vÃn sâu bao gãm đ¿i dián cán bá QLTH, trÁ em bá AHBHA, cán bá QuÁn lý. Sá t°āng phßng vÃn sâu có 16 ng°åi, bao gãm đ¿i dián cán bá QuÁn lý tr°ång hāp t¿i các quÁn huyán trong đáa bàn nghiên cću (8 ngồi), i diỏn tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS (4 trÁ, gãm 2 nă và 2 nam), đ¿i dián cán bá quÁn lý (4 ng°åi, gãm 2 nă và 2 nam). Thąc hián phßng vÃn theo các b°ãc: xác dánh đái t°āng cÅn phßng vÃn, thơng báo cho đái t°āng nái dung và thåi gian, đáa điÅm phßng vÃn, tiÁn hành phßng vÃn theo nái dung chn bá tr°ãc, xā lý thơng tin sau khi thu thÁp. Các b°ãc thąc hián đÃu tuân thą nguyên tắc bÁo mÁt và Çn danh.

<i><b>2.4.5. Phương pháp quan sát </b></i>

<i>Mÿc đích: Bå sung thêm các t° liáu cho viác phân tích thąc tr¿ng trong tiÁn hành quan </i>

sát ç đáa bàn nghiên cću đÅ có thơng tin QLTH ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS hián nay t¿i đáa bàn nghiên cću đÅ có thơng tin mát cách khác quan và thąc tißn.

<i>Nội dung: </i>

- Quan sát trÁ: hành vi, thái đá, dián m¿o bên ngồi, cách thćc giao tiÁp, t°¢ng tác - Quan sỏt gia ỡnh tr: nÂi ỗ, cỏch c xā cąa gia đình vãi trÁ và các vÃn đà liên quan khác.

- Quan sát cán bá QLTH: thái đá, hành vi, cách t°¢ng tác vãi trÁ và gia đình khi thąc hián tiÁn trình và nhiám vă QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA t¿i đáa bàn nghiên cću

- Ghi chép l¿i nhăng gì nhìn, nghe qua quan sát khi đi thąc tÁ.

<i><b>2.4.6. Phương pháp thực nghiệm </b></i>

<i>Mÿc đích: Tác đáng thąc nghiám cơng tác KiÅm hn đÁn tiÁn trình và nhiám vă </i>

QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA trong cáng đãng, nhằm xem xét tính khÁ thi và kÁt quÁ cąa QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA và góp phÅn minh chćng ćng dăng lý luÁn và giÁi pháp đ°āc khuyÁn nghá cąa đà tài.

<i>Nội dung: Thąc nghiám tác đáng cơng tác kiÅm hn trong tiÁn trình và nhiám vă </i>

QLTH đái vãi trÁ em bá Ánh hỗng bỗi HIV/AIDS trong ỏa bn nghiờn cu thụng qua viác h°ãng d¿n cán bá QLTH thąc hián theo đúng và đÅy đą tiÁn trình các b°ãc và nhiám vă đ°āc yêu cÅu thąc hián cąa mßi b°ãc trờn c sỗ cú kim hun.

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

<i>Cách thÿc: TiÁn trình QLTH đ°āc thąc hián theo sáu b°ãc: TiÁp cÁn, Đánh giá toàn </i>

dián nhu cÅu, LÁp kÁ ho¿ch can thiáp, Thąc hián kÁ ho¿ch can thiáp, Giám sát và l°āng giá, KÁt thúc hoặc đóng ca. ỉ mßi b°ãc trong tiÁn trình, đÁm bÁo các nhiám vă c¢ bÁn đ°āc cán bá QLTH thąc hián đÅy đą. Có đánh giá tr°ãc và sau thąc nghiỏm lm c sỗ cho viỏc tỏc ỏng khi có cơng tác kiÅm hn đái vãi viác thąc hián tiÁn trình QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA. Thân chą đ°āc ląa chãn trong đáa bàn nghiên cću- là trÁ em bá AHBHA, có są đãng ý cąa trÁ và gia đình, cũng nh° są cho phép t¿i đáa ph°¢ng. Cán bá QLTH t¿i đáa ph°¢ng đ°āc ląa chãn đÅ thąc nghiám tiÁn trình và nhiám vă QLTH đái vãi tre em bá AHBHA.

VÃn đà đ¿o đćc trong nghiên cću đ°āc chú trãng qua viác xin ý kiÁn cąa gia đình và trÁ khi đ°āc måi tham gia nghiên cću, đÁm bÁo bí mÁt, khuyÁt danh, các t°¢ng tác liên quan đÁn thân chą.

<i><b>4.2.7. Phương pháp xử lý thông tin </b></i>

<i><b>- Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học </b></i>

Các sá liáu khÁo sát đ°āc xā lý bằng phÅn mÃm SPSS (phiên bÁn cÁp nhÁt). Các thơng sá tháng kê đ°āc sā dăng trong phân tích là tháng kê mô tÁ và tháng kÁ suy luÁn.

<i>Phân tích thống kê mơ tÁ: Các chß sá sau đ°āc sā dăng trong phân tích tháng kê mơ </i>

tÁ bao gãm tÅn sá, tÅn suÃt, và điÅm trung bình. Trong đó, mćc đá cÅn thiÁt trong đánh giá nhu cÅu cąa trÁ em bá AHBHA, mćc đá đánh giá th°ång xuyên cąa viác thąc hián tiÁn trình và nhiám vă QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA, và mćc đá tác đáng các yÁu tá Ánh hỗng c tớnh theo quy óc sau:

Cỏc cõu hßi đ°āc thiÁt kÁ theo thang đo Likert 5 mćc đá, tÿ khơng thąc hián, hiÁm khi, thßnh thng, th°ång xun, rÃt th°ång xun. Trong đó, sá điÅm t°¢ng ng vói mòi mc ỏ tÂng ng l: Khụng thąc hián = 1 điÅm; HiÁm khi = 2 điÅm; Thßnh thoÁng =3 điÅm; Th°ång xuyên = 4 điÅm; RÃt th°ång xuyên = 5 điÅm.

<i>Mÿc điểm trung bình (ĐTB) ca thang đo </i>

(1) ĐTB tÿ 1,00 -1,80: Khơng thąc hián/Hồn tồn khơng đúng/ Hồn tồn khơng

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

<i>Phân tích thống kê suy luận: Nghiên cću sā dăng kiÅm đánh thang đo tr°ãc khi tiÁn </i>

hành ph°¢ng pháp phân tích nhân tá khám phá EFA. Sau đó, tiÁn hành phân tích t°¢ng quan đÅ xỏc ỏnh tÂng quan gia cỏc yu tỏ nh hỗng và tiÁn trình, nhiám vă QLTH và cuái cùng là phân tích hãi quy đ¢n biÁn đÅ đánh giá mc ỏ tỏc ỏng ca cỏc yu tỏ nh hỗng đÁn tiÁn trình và nhiám vă QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA.

KÁt quÁ xā lý sá liáu cho thÃy các biÁn đác lÁp (các yÁu tá Ánh hỗng) cú Cronbach Alpha dao ỏng t 0,687 tói 0,950 (≥ 0,6), các há sá t°¢ng quan biÁn – tång hiáu chßnh đÃu đ¿t yêu cÅu (≥ 0,3) v Cronbach Alpha khi loi bò bin cng nhò hÂn Cronbach Alpha ban đÅu (Xem Phă lăc 4, măc 4.3, tr. 215). KÁt quÁ phân tích nhân tá khám phá EFA (Exploratory Factor Analysis) thÅ hián: Há sá KMO= 0,790> 0,5; KiÅm đánh Bartlett: Đ¿t yêu cÅu (Sig=0.000< 0.05); Eigenvalues: Dng li ỗ sỏ lng nhõn tỏ l 5. Cỏc yu tỏ nh hỗng to thnh mỏt mụ hỡnh cú 05 nhúm yu tỏ nh hỗng m¿nh vãi 18 biÁn quan sát đ¿t há sá tÁi phù hāp > 0,5 (Xem Phă lăc 4, măc 4.4, tr. 217 )

Bên c¿nh đó, chúng tơi cũng kiÅm tra mćc t°¢ng quan Pearson nhằm kiÅm tra mái t°¢ng quan tun tính chặt ch¿ giăa biÁn phă thuác vãi các biÁn đác lÁp và sãm nhÁn dián vÃn đà đa cáng tuyÁn khi các biÁn đác lÁp cũng có t°¢ng quan m¿nh vãi nhau.

<i><b>- Phương pháp xử lý thơng tin định tính: </b></i>

Các kÁt quÁ phßng vÃn sâu đ°āc ghi âm, ghi chép phái hāp vãi gÿ bng. Các kÁt quÁ đáng quan tâm đ°āc trích nguyên vn đ°āc gắn vãi ng°åi đ°āc phòng vn ó ần danh v c s dng trong q trình phân tích thąc tr¿ng.

<b>5. Đóng góp mãi vÁ khoa hãc cąa luÃn án </b>

Nghiên cću và QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA là mát lĩnh vc cũn khỏ mói ỗ Viỏt Nam hiỏn nay, kÁt quÁ nghiên cću cąa luÁn án đã góp phÅn bå sung và làm rõ mát sá lý luÁn và thąc tißn và QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA. LuÁn án làm sáng tß các khái niám, tiÁn trỡnh, nhiỏm v, cỏc yu tỏ nh hỗng n QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA. LuÁn án cũng đã làm rõ đ°āc nhăng khó khn, thách thćc cũng nh° nhu cÅu cÃp thiÁt cÅn đ°āc đáp ćng ca tr em bỏ AHBHA ang ỏi mt bỗi tác đáng cąa HIV/AIDS. Bên c¿nh đó, luÁn án cũng góp phÅn phÁn Ánh thąc tr¿ng thąc hián tiÁn trình và nhiám vă trong các b°ãc QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA, thąc tr¿ng các yÁu tá nh hỗng n tin trỡnh QLTH ỏi vói tr em bá AHBHA. KÁt quÁ nghiên cću cho thÃy, tÅm quan trãng cąa QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA cũng nh° cąa viác thąc hián tiÁn trình theo trình tą các b°ãc và thąc hián các nhiám vă đÅy

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

đą trong các b°ãc cąa tiÁn trình QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA s¿ phát huy đ°āc kÁt quÁ cąa QLTH trong CTXH. H¢n năa, đái ngũ thąc hián QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA nên đ°āc đào t¿o ít nhÃt tÿ cā nhân CTXH và thąc hành có kiÅm huÃn đÅ QLTH phát triÅn theo h°ãng công tác xã hái chuyên nghiáp.

Thā nghiám và đánh giá kÁt quÁ tác đáng kiÅm huÃn trong tiÁn trình và nhiám vă QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA, cho thÃy viác thąc hián tiÁn trình và nhiám vă QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA có tính khÁ thi và mang l¿i kÁt quÁ nÁu thąc hián đúng tiÁn trình và tuân thą thąc hián đÅy đą nhiám vă cąa tÿng b°ãc trong tiÁn trình, hß trā giÁi quyÁt nhăng khó khn thách thćc mà trÁ em bá AHBHA và gia đình đang đái mặt, góp phÅn cÁi thián an sinh cąa trÁ và gia đình.

KÁt q nghiên cću góp phÅn cung cÃp c¢ sỗ khoa hóc xõy dng, hoch ỏnh chớnh sỏch trā giúp cho trÁ em bá AHBHA và gia đình, phát triÅn QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA mang tính chuyên nghiáp t¿i Thành phá Hã Chí Minh nói riêng và cÁ n°ãc nói chung.

<b>6. Ý ngh*a lý luÃn và ý ngh*a thāc tiÅn cąa luÃn án </b>

<i><b>6.1. Ý nghĩa lý luận </b></i>

Viác nghiên cću đà tài này có ý nghĩa trong viác đóng góp vào há thỏng c sỗ lý lun v QLTH núi chung và QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA nói riêng. Làm rõ các khái niám liên quan và góp phÅn hoàn thián mát sá vÃn đà lý luÁn và QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA dąa trên viác phân tích và kÁ thÿa các cơng trình nghiên cću liên quan đÁn QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA. KÁt quÁ và thông tin thu thÁp đ°āc tÿ nghiên cću có thÅ làm tài liáu tham khÁo cho các nghiên cću QLTH đái vãi trÁ em dò bỏ tồn thÂng.

<i><b>6.2. í ngha thc tin </b></i>

Kt quÁ nghiên cću cąa luÁn án và thąc tr¿ng và cỏc yu tỏ nh hỗng n kt qu ca QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA đã đ°a ra chng c v can thiỏp kt qu trờn c sỗ nng ląc thąc hành chuyên môn cąa cán bá QLTH trong cung cÃp dách vă trąc tiÁp và phái hāp, liên kÁt liên ngành, chuyÅn gāi trÁ và gia đình tiÁp cÁn ngn ląc có sẵn bên ngồi cáng đãng giúp hã nhÁn đ°āc các dách vă mát cách toàn dián nhằm đáp ćng nhu cÅu cÃp thit ca tr v gia ỡnh trờn c sỗ thąc hành có kiÅm hn, giám sát chun mơn.

Qua đó cho thÃy đái ngũ thąc hành QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA cÅn phÁi đ°āc đào t¿o chun mơn và CTXH, có nng ląc thąc hành chun môn bào gãm nng ląc cá nhân, nng ląc xã hái, nng ląc ph°¢ng pháp luÁn, và nng ląc kā thuÁt đÅ đÁm bÁo thąc hián các b°ãc theo tiÁn trình QLTH và hồn thành đÅy đą nhiám vă trong tÿng b°ãc đÅ có thÅ

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

thąc hành QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA kt qu trờn c sỗ thc hnh cú s hóng d¿n kiÅm huÃn, giám sát chuyên môn.

Tr°ãc bái cÁnh nguãn ląc ngày càng h¿n chÁ, dách vă cąa mát c¢ quan hay đ¢n vá riêng lÁ không thÅ đáp ćng hÁt nhăng nhu cÅu cÃp thiÁt cąa trÁ em bá nh hỗng bỗi HIV/AIDS, QLTH l mỏt ląa chãn chiÁn l°āc đÅ can thiáp cho trÁ và gia đình có thÅ tiÁp cÁn dách vă mát cách toàn dián qua viác phái hāp liên ngành và chuyÅn gāi tiÁp cÁn các nguãn ląc sẵn có ngoi cỏng óng. Trờn c sỗ ú, cỏc c sỗ cung cp dỏch v cụng lp v ngoi cơng lÁp nên đ°āc khun khích tng c°ång sā dăng ph°¢ng pháp QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA nói riêng đÅ hß trā trÁ và gia đình tiÁp cÁn các dách vă cÅn thiÁt đÅ cÁi thián tình tr¿ng an sinh cąa trÁ. ĐÅ đ°āc nh° vÁy cÅn có LuÁt và CTXH t¿o hành lang pháp lý đÅ tng tính kÁt q cąa ph°¢ng pháp QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA và thąc hián nó mát cách chun nghiáp h¢n.

Ngồi ra, kÁt q nghiên cću này có thÅ sā dăng nh° là tài liáu tham khÁo cho các nhà thąc hành CTXH, các nhà nghiên cću, và trong công tác giÁng d¿y, đào t¿o cho sinh viên ngành CTXH.

<b>7. CÃu trúc cąa luÃn án </b>

CÃu trúc cąa luÁn án bao góm phn mỗ u, phn nỏi dung, phn kt lun và khun nghá, danh măc các cơng trình cơng bá cąa tác giÁ, danh măc tài liáu tham khÁo, các phă lăc. Nái dung luÁn án gãm có 4 ch°¢ng:

- Ch°¢ng 1: Tång quan tình hình nghiên cću quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bá Ánh

- Ch°¢ng 4: GiÁi pháp cÁi thián kÁt quÁ quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bá Ánh hỗng bỗi HIV/AIDS v thc nghiỏm tỏc ỏng kim huÃn trong tiÁn trình và nhiám vă quÁn lý

<b>tr°ång hp ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS. </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

<b>Ch°¢ng 1 </b>

<b>TêNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CĆU VÀ QUÀN LÝ TR¯äNG HĀP ĐæI VâI TR¾ EM Bà ÀNH H¯ỉNG BỉI HIV/AIDS </b>

ĐÅ góp phÅn tång quan các cơng trình nghiên cću mát cách há tháng và toàn dián và quÁn lý tr°ång hāp v cỏc vn v tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS, lun ỏn tp trung phõn tớch, tồng hāp, và đánh giá các nghiên cću đã có, qua đó chãn lãc và kÁ thÿa nhăng kÁt quÁ cąa các cơng trình nghiên cću trong và ngồi n°ãc, tiÁp tăc làm rõ nái dung ch°a đ°āc nghiên cću. Bên c¿nh đó, tång quan tài liáu cịn cung cÃp mát sá thông tin tång quát trên thÁ giãi và Viát Nam và khó khn và nhu cÅu ca tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS, hot đáng quÁn lý tr°ång hāp trong công tác xã hái nói chung, quÁn lý tr°ång hāp đái vãi trÁ em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS núi riờng, cỏc yu tỏ nh hỗng n qun lý trồng hp ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS.

<b>1.1. Tëng quan tình hình nghiên cću trên th¿ giãi </b>

<i><b>1.1.1 Tổng quan một số nghiên cứu về khó khăn và nhu cầu của trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS trên thế giới </b></i>

Vãi nghiên cću sá liáu tháng kê v tỡnh hỡnh tr em bỏ nh hỗng bói HIV/AIDS tÿ 88 quác gia trên thÁ giãi trên c¢ sỗ iu phỏi ca cỏc tồ chc USAID, UNICEF, v UNAIDS (2002) đã đ°a ra báo cáo HIV/AIDS là mát trong nhăng đ¿i dách đã t¿o ra nhăng Ánh hỗng nghiờm tróng ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS. S an ton, sc khòe v s sỏng cũn ca tt c tr em ỗ cỏc quỏc gia bỏ nh hỗng ngy cng bỏ e dóa do tác đáng cąa AIDS đái vãi gia đình và cáng đãng [196]. MÃt mát do HIV/AIDS giăa các gia đình, cáng đãng, và xã hái có thÅ khác nhau nh°ng có mát điÃu chung là cuác sáng cąa trÁ em bá đå vÿ khi trÁ mÃt cha hoặc m¿ hoặc mÃt cÁ hai. Theo The President’s Emergency Plan for AIDS Relief (2006), khái niám trÁ em dò bỏ tồn thÂng (Vulrenable Orphan Children /OVC) l trÁ sáng trong nhăng hồn cÁnh có nguy c¢ cao và bá đe do¿ nghiêm trãng và khÁ nng c tip tc phỏt trin v trỗng thnh [189]. Trong cáng đãng Quác tÁ, thuÁt ngă <TrÁ mã côi v Tr dò bỏ tồn thÂng= hay <OVC= ụi khi chò cp n tr dò bỏ tồn thÂng do HIV/AIDS [194]. Cùng vãi quan điÅm trên, nghiên cću cąa UNAIDS, UNICEF, và USAID (2004) làm rõ thêm tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS cũn c gói l tr em dò bỏ tồn thÂng bỗi HIV/AIDS bao gãm trÁ có cha hoặc m¿ bá bánh, bÁn thân khơng hoặc bá nhißm HIV/AIDS [195].

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

Nghiên cću cąa nhóm tác giÁ Maryam Farzanegan, David Tolfree, David Parker (2006) chß ra rằng trên khắp thÁ giãi, hàng triáu trÁ em đã mÃt mát hoặc cÁ cha l¿n m¿ vì bánh AIDS, và hàng triáu trÁ em khác sáng vãi nhăng ng°åi thân trong gia đình ám yÁu và hÃp hái. Tån th°¢ng sâu sắc khi mÃt mát hoặc cÁ cha và m¿ có nhăng tác đáng lâu dài nghiêm trãng đÁn sćc khße, są phát triÅn và an sinh cąa mát đća trÁ [156]. Cùng vãi quan điÅm trên, nghiên cću cąa UNICEF, UNAIDS, PEPFAR (2006) cho thÃy Châu Phi cÁn Sahara, n¢i có 24 qc gia trong sá 25 qc gia có tÿ lá nhißm HIV cao nhÃt thÁ giãi. Sá trÁ em bá AHBHA vào khoÁng 48 triáu vào nm 2005; ngày nay cć 10 trÁ thì có 8 trÁ bá AHBHA đang sáng ç khu vąc Châu Phi. æ Mā Latinh và Caribe, các n°ãc có dách HIV nghiêm trãng nhÃt nh° Haiti và Guyana có tÿ lá trÁ bá ABHBA khoÁng 12%. æ Châu Á, tÿ lá trÁ em bá AHBHA ít h¢n Châu Phi, tuy nhiên dân sá trÁ em là 1,2 tÿ gÃp 4 lÅn so vãi trÁ em Châu Phi 360 triáu, do đó ngay cÁ mát są gia tng nhß tÿ lá nhißm cũng có thÅ d¿n đÁn sá l°āng lãn trÁ em bá ABHBA. T¿i Đông Âu và Trung Á, sá ng°åi nhißm HIV °ãc tính đ¿t 1,6 triáu ng°åi vào nm 2005, tng gÅn 20 lÅn trong vòng ch°a đÅy 10 nm. ¯ãc tính khoÁng 62.000 ng°åi lãn và trÁ em đã chÁt vì HIV/AIDS vào nm 2005, và phÅn lãn nhăng ng°åi nhißm HIV trong khu vąc sỏng ỗ hai quỏc gia: Liờn bang Nga v Ukraina, vãi Liên bang Nga có dách AIDS lãn nhÃt ç châu Âu. Khi các ca tā vong liên quan đÁn AIDS tng lên, sá l°āng trÁ em bá AHBHA là cũng dą kiÁn s¿ tng [198].

Các nghiên cću này đã cung cÃp các °ãc tính và quy mô dân sá trÁ em bá AHBHA trên ngụi lng ton cu bỏ tn phỏ bỗi HIV/AIDS, qua đó đà cÁp đÁn nhăng tån th°¢ng sâu sắc đÁn toàn bá đåi sáng cąa các em khi mÃt cha m¿, là cuác khąng hoÁng mà trÁ em đang đái mặt vãi tình tr¿ng khơng có są bÁo vá cąa cha m¿ s¿ mÃt đi các c¢ hái hãc hành, chm sóc sćc khße, phát triÅn, dinh dng, nÂi ỗ, thm chớ c quyn ca cỏc em đái vãi bÁn thân [153]; bên c¿nh đó đ°a ra låi kêu gãi cáng đãng tồn cÅu hß trā ngôi làng nuôi d¿y trÁ em bá AHBHA, bÁo vỏ quyn li ca cỏc em nhng ngỗi ang phÁi đái mặt vãi thąc tÁ khąng khiÁp cąa mỏt th giói ang bỏ bao võy bỗi HIV v AIDS.

Nghiên cću và tác đáng cąa HIV/AIDS trên trÁ bá AHBHA, Giborn et al (2001) đã

<i><b>nhÁn đánh, HIV/AIDS xÁy ra đã làm Tăng nghèo nàn; trách nhiám há gia đình; cng thẳng </b></i>

tâm lý xã hái; khÁ nng bá l¿m dăng, lao đáng trÁ em, nguy c¢ l¿m dăng tình dăc trÁ em; kỳ

<i><b>thá và cơ lÁp. Bên c¿nh đó, HIV/AIDS cũng làm Giảm thąc phÇm và suy dinh d°ÿng; tiÁp </b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

cÁn thąc phÇm; tiÁp cÁn các dách vă y tÁ; tiÁp cÁn tr°ång hãc; dăng că nh° quÅn áo, đã dùng; h°ãng d¿n, bÁo vá và tình u th°¢ng tÿ ng°åi lãn [111].

Nghiên cću cąa International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (2002) đà cÁp đÁn mát trong nhăng thách thćc bi thÁm và khó khn nhÃt cąa dách HIV / AIDS là ngày càng có nhiÃu trÁ em bá mÃt cha m¿ bá HIV/AIDS. Cuác khąng hoÁng đang rÃt lãn và phćc t¿p, Ánh hỗng n hng triỏu tr em. Khụng cú gỡ cú thÅ lÃy đi nßi đau mà nhăng đća trÁ này đã cháu đąng [120]. Cùng vãi quan điÅm này, Christine E. và cáng są (2019) cho rằng nhăng trÁ em đã mÃt cha m¿ khơng cịn ng°åi chm sóc đÅ cung cÃp cho các nhu cÅu c¢ bÁn và są phát triÅn thiÁt yÁu cąa các em, trÁ phÁi đái mặt vãi rÃt nhiÃu vÃn đÃ, bá xáo trán trong chm sóc c¢ bÁn cąa trÁ [95].

KÁt quÁ khÁo sát cąa Mahidol University, Queen Sirikit National Institute of Child Health (2013), cho rằng dách HIV/AIDS ang ầy cỏc cỏng óng úi nghốo n chò m ỗ ú tr em bỏ bò rÂi, khụng có chß c° trú hay khơng đ°āc chm sóc. Viác ny khin tr em dò bỏ tồn thÂng bỗi HIV/AIDS dò rÂi vo tỡnh trng ngc ói v khụng có c¢ hái phát triÅn [148]. Nghiên cću cąa Roeland Monasch, J. Ties Boerma (2004), đã chß ra trong nhng cỏng óng bỏ tỏc ỏng kộp bỗi c HIV/AIDS và nghèo đói, có hàng triáu đća trÁ khơng bỏ mó cụi nhng trỗ nờn dò bỏ tồn th°¢ng h¢n do HIV/AIDS. Đó là nhăng trÁ em có bá m¿ HIV/AIDS, do sćc khße u vì bánh tÁt, nên khơng đáp ćng đ°āc są chm sóc cũng nh° nhu cÅu cąa các em. Trong nhăng tr°ång hāp nặng nà h¢n, vai trị trong gia đình có th bỏ o ngc, tr em cú th trỗ thành ng°åi chm sóc bá m¿, phÁi bß hãc và trỗ thnh ngồi lao ỏng chớnh trong gia ỡnh [172]. Theo nhiÃu nghiên cću, nhăng trÁ em phÁi chm sóc bá m¿ bá bánh và đang hÃp hái thồng l ngồi dò bỏ tồn thÂng hÂn c [109].

TrÁ em bá AHBHA có nguy c¢ gia tng suy dinh d°ÿng và bánh tÁt và ít có khÁ nng đ°āc chm sóc y tÁ mà các em cÅn. Theo nghiên cću cąa Mermin và cáng są (2005), HIV/AIDS chą yÁu tÃn công nhăng ng°åi trong đá ti sinh đÁ, vì vÁy nó gây tác đáng nặng nà tãi trÁ em, gia đình truyÃn tháng (gia đình có nhiÃu h¢n 2 thÁ há chung sáng), và cáng đãng. Khi ng°åi cha hoặc ng°åi m¿ bá chÁt vì AIDS, nguy c¢ con cái hã bá tā vong s¿ tng lên gÃp 3 lÅn, ngay cÁ khi đća trÁ đó khơng nhißm HIV. Các nghiên cću và hÁu quÁ cąa bánh tÁt và cái chÁt cąa cha m¿ đái vãi sćc khße và tình tr¿ng dinh d°ÿng cąa trÁ em bá AHBHA đã đ°āc quan tâm và nghiên cću [156]. Theo Mishra và cáng są (2008), có bằng chćng chắc

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

chn rng tỡnh trng HIV ỗ m cú liờn quan n viỏc tng nguy c t vong ỗ tr s¢ sinh và trÁ em [158]. Nghiên cću cąa Anne Case và cáng są (2004) cũng cho rằng viác nhißm HIV khi sinh ra hoặc lây truyÃn thåi th¢ Ãu có thÅ d¿n đÁn tình tr¿ng chÁm phát trin ỗ tr v gúp phn lm tng t lỏ t vong ỗ tr. Ngoi ra, bỏnh tt v tā vong liên quan đÁn HIV cąa cha m¿ th°ång làm giÁm đáng kÅ nguãn ląc há gia đình do chi phí điÃu trá và mÃt viác làm, th°ång nh hỗng n viỏc chm súc sc khòe v tình tr¿ng dinh d°ÿng cąa trÁ em [87].

Mát nghiên cću cắt ngang dąa vào cáng đãng thąc hián vãi trÁ em bá AHBHA tÿ 6 đÁn 59 tháng tuåi t¿i Addis Ababa, Ethiopia cąa nhóm tác giÁ Nina Berr và cáng są (2021) să dăng kā thuÁt chãn m¿u nhiÃu giai đo¿n đ°āc áp dăng đÅ chãn các há gia đình và trÁ em đą tiêu chuÇn đ°a vào nghiên cću (n = 584). KÁt quÁ cho thÃy tÿ lá thÃp còi, gÅy còm và nh¿ cân theo thang điÅm cąa WHO trong nhóm trÁ em bá AHBHA cao h¢n đáng kÅ so vãi nhăng tr em cựng tuồi ỗ Th ụ Addis Ababa [164]. Cùng đãng tình vãi quan điÅm trên, nghiên cću cąa nhóm tác giÁ Wakhweya và cáng są (2008) chćng minh rằng trÁ em có khÁ nng đái phó vãi nhăng tån th°¢ng cąa mình tát h¢n khi ng°åi chm sóc cąa các em khße m¿nh và có thÅ cung cÃp tình u th°¢ng và kích thích nhÁn thćc (d¿n theo Richter, Foster & Sherr 2006). H¢n năa, nÁu trÁ có mát hoặc cÁ cha và m¿ chm sóc thì kÁt q và sćc khße, giáo dăc và dinh d°ÿng cąa chúng s¿ tát h¢n [198]

Bánh tÁt và tā vong cąa cha m¿ có th gõy ra tõm lý cc oan au khồ ỗ trÁ em, cùng vãi są gia tng nguy c¢ t vong ang trỗ nờn tói tỏ hÂn bỗi s k thỏ gn lin vói HIV/ AIDS

<i>v viỏc trỗ thành trÁ mã côi cąa các em bá AHBHA. Nghiên cću cąa nhóm tác giÁ Vinod </i>

Mishra và cáng są (2008) nhÃn m¿nh gánh nặng và bÁn chÃt đa chiÃu ca vn tr em bỏ AHBHA ỗ vựng cÁn Sahara, châu Phi, mát trong nhăng vÃn đà đó là tâm lý cąa trÁ em bá AHBHA .Tác gi ghi nhn ỗ Tanzania ó phỏt hiỏn ra nhng hÁu quÁ tâm lý bÃt lāi cho các em nh° lo lắng, cÁm giác thÃt b¿i, bi quan, và có khuynh h°ãng tą tā; ỉ Uganda cho thÃy mc ỏ lo lng, trm cm v tc gin ỗ trÁ em bá AHBHA cao h¢n nhiÃu so vãi trÁ em không bá AHBHA; T¿i Rwanta thÃy rằng trÁ có nguy c¢ cao h¢n đáng kÅ so vãi trÁ và tình tr¿ng đau khå và cÁm xúc, các triáu chćng trÅm cÁm và są cô lÁp vãi xã hỏi; V ỗ vựng nụng thụn Zimbabwe, phỏt hiỏn ra rằng trÁ bá AHBHA bá đau khå có dÃu hiỏu sc khòe tõm thn cao hÂn ỏng k so vãi trÁ khơng bá AHBHA. Mát trong nhăng đóng góp quan trãng nhÃt cąa

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

nghiên cu l viỏc to ra mỏt c sỗ d liỏu có thÅ so sánh quác tÁ và các đặc điÅm nhõn khầu

<i>hóc v sc khòe ca dõn sỏ ỗ các n°ãc đang phát triÅn, đặc biát là trÁ em bá AHBHA [202]. </i>

T°¢ng tą, nghiên cću cąa hai nhóm tác giÁ Lucie Cluver và cáng są (2009), Boyes, M. E. và cáng są (2013) trong các nghiên cću t¿i Nam Phi cho thÃy trÁ em mÃt cha m¿ do HIV/AIDS có nhiÃu khÁ nng gặp các vÃn đà tâm lý. Tác giÁ đã đánh giá mćc đá nh hỗng ca tỡnh trng mt an ninh lÂng thąc, bắt n¿t và kỳ thá liên quan đÁn HIV/AIDS v kh nng mc chng rỏi lon ỗ mc lâm sàng. Vãi 1.025 thanh thiÁu niên đã đ°āc đánh giá theo tiêu chuÇn và trÅm cÁm, lo lắng và stress sau sang chÃn. Hãi quy logistic và mô hình hãi qui tun tính phân cÃp đ°āc sā dăng đÅ xác đánh t°¢ng tác giăa các yÁu tá rąi ro đáng kÅ. VÃn đà an ninh thąc phÇm, kỳ thá và bắt n¿t đÃu làm tng khÁ nng rái lo¿n mát cách đác lÁp. Nghèo đói và kỳ thá có mái quan há t°¢ng tác m¿nh m¿, và vãi cÁ hai cùng tãn t¿i, khÁ nng rái lo¿n tng tÿ 19% lên 83%. T°¢ng tą, bắt n¿t liên quan đÁn tình tr¿ng mã cơi vì HIV/AIDS, và vãi cÁ hai cùng tãn t¿i, khÁ nng rái lo¿n tng tÿ 12% lên 76%. Các ph°¢ng pháp tiÁp cÁn đÅ giÁm bãt są lo lắng v tõm lý ỗ tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS phÁi giÁi quyÁt các tác đáng nguy c¢ tích lũy [147],[89].

Kỳ thá và phân biát đái xā dißn ra phå biÁn trên tồn ThÁ giãi và có nhăng tác đáng tiêu cąc sâu sắc đÁn sćc khße và chÃt l°āng cc sáng. Đánh giá có há tháng cąa Kim Hartoga và cáng są (2020) tång hāp các chiÁn l°āc giÁm kỳ thá tÁp trung vào trÁ em trong các n°ãc thu nhÁp thÃp và trung bình chß ra rằng tÿ są kỳ thá, gây nên viác xÃu hå và sā hãi n¢i trÁ em bỏ AHBHA. S k thỏ bỏ thỳc ầy bỗi nhăng quan niám sai lÅm và cách lây truyÃn HIV, do không đ°āc tiÁp cÁn điÃu trá và liên quan đÁn nhăng điÃu cÃm kỵ cąa xã hái xung quanh tình dăc, bánh tÁt, cái chÁt và sā dăng ma túy [142]. Cùng vãi quan điÅm trên, Christine et al (2019) cho biÁt, đái vãi nhăng trÁ em mÃt cha m¿ vì AIDS, nguy c¢ bá kỳ thá có thÅ khiÁn các em gặp nhiÃu rąi ro h¢n, h¿n chÁ khÁ nng tiÁp cÁn chm sóc sćc khße và đi hãc, và có thÅ bá gia đình, b¿n bè và các thành viên cáng đãng t chỏi [95]. ổ mỏt sỏ Quỏc gia ỗ Trung v ụng u, cng nh ỗ cỏc khu vc khác, trÁ em đ°āc xác đánh là d°¢ng tính vãi HIV cú nguy c bỏ bò rÂi cao hÂn. Nghiên cću cũng chß rõ, chính vì sā kỳ thá mà các em không dám uáng thuác ARV khi hóc ỗ trồng iu ny dò dn n nhng hÁu quÁ đáng quan tâm nh° lån thuác, làm trÅm trãng h¢n tình hình sćc khße cąa các em. Ngồi ra, są kỳ thá đái vãi HIV/AIDS trong cáng đãng đã khiÁn các em bá b¿n bè xa lánh, cáng đãng né tránh mßi khi

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

các em xuÃt hián. Chính nhăng điÃu này, sau nhăng tån th°¢ng là są tą kỳ thá bÁn thân [193]. Nhóm tác giÁ Maryam Farzanegan et al (2006) đ°a ra nhÁn đánh, są kÁt hāp m¿nh m¿ giăa są xÃu hå và nßi sā hãi xung quanh HIV/ AIDS đã t¿o nên mát nÃn vn hóa im lặng thúc đÇy są kỳ thá và gây thêm thiát h¿i. Đói và cơ đ¢n, nhăng đća trÁ này âm thÅm đau buãn trong nßi sā hãi th°ång trąc rằng các em có thÅ là ng°åi tiÁp theo hoặc bí mÁt cąa trÁ có thÅ bá nói ra, điÃu này đã làm tån h¿i đÁn quyÃn đ°āc bÁo vá cąa các em khßi są kỳ thá và phân biát đái xā [155].

Są phát triÅn đÅy đą tiÃm nng cąa mát đća trÁ - đó là quyÃn cąa tÃt cÁ trÁ em - bá đe dãa nghiêm trãng nÁu môi tr°ång gia đình xÃu đi do hÁu quÁ cąa bánh tÁt và cái chÁt cąa cha m¿, thÁm chí áp ląc kinh tÁ và trách nhiám chm sóc cha m¿, anh chá em ruát có thÅ d¿n các em råi khßi tr°ång hãc, ngay cÁ khi bá m¿ v¿n cịn sáng. Báo cáo cąa UNAID, UNICEF, và USAIDS (2004) cho thÃy QuyÃn cąa trÁ em cũng bá đe dãa khi tác đáng cąa HIV / AIDS làm suy yÁu các dách vă xã hái c¢ bÁn và m¿ng l°ãi an tồn, mát trong sá đó là viác đÁn tr°ång hãc tÁp cąa các em [195]. Đóng góp chính trong nghiên cću cąa Mishra và cáng są (2008) cung cÃp °ãc tính và quy mơ và są phõn bỏ ca tr em bỏ AHBHA ỗ 8 quỏc gia châu Phi cÁn Sahara có tÿ lá hián nhiòm HIV tÂng ỏi cao (Cameroon, Cote d Ivoire, Kenya, Lesotho, Malawi, Tanzania, Uganda và Zimbabwe), và đánh giá tình hình cąa trÁ em bá AHBHA trên nhiÃu khía c¿nh bao gãm cÁ viác đi hãc [159]. Nghiên cću sā dăng dă liáu thu thÁp đ°āc trong cỏc cuỏc Kho sỏt Nhõn khầu hóc v Sc khòe (DHS) và KhÁo sát Chß sá AIDS (AIS)

nghiên cću cho thÃy các em bá bÃt lāi trong viác đi hãc so vãi không trÁ em khác. Nghiên cću phõn tớch cỏc tớnh dò bỏ tồn thÂng c th cąa trÁ em bá AHBHA tuåi vá thành niên liên quan đÁn viác đi hãc cąa các em, các em có ít có khÁ nng đÁn tr°ång h¢n thanh thiÁu niên khơng bá AHBHA và khÁ nng tìm viác làm thÃp h¢n trÁ em khơng đi hãc và không bá AHBHA. Anna Case et al. (2004), sā dăng dă liáu cắt ngang tÿ 10 quác gia châu Phi cÁn Sahara, kÁt ln rằng trÁ ít có khÁ nng đ°āc theo hãc t¿i tr°ång h¢n so vãi nhăng trÁ khác mà các em sáng cùng [87]. Nghiên cću cąa Roeland Monasch và Boerma (2004), mô tÁ và 40 cuác khÁo sát há gia đình đ¿i diỏn trờn ton quỏc ỗ chõu Phi cn Sahara ó quan sát thÃy rằng trÁ bá AHBHA có khÁ nng đi hãc thÃp h¢n đáng kÅ so vãi trÁ khơng bá AHBHA và có khÁ nng bá thiát thòi trong viác đi hãc [172]. Mát nghiên cću khác cąa George Bicego và cáng są

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

(2003) và dă liáu khÁo sát cắt ngang tÿ nm quác gia châu Phi cÁn Sahara cho thÃy trÁ em bỏ AHBHA ớt cú kh nng i hóc ỗ cÃp lãp phù hāp vãi lća tuåi cąa chúng, ngoài ra cũng l°u ý rằng trÁ bá AHBHA mÃt cÁ cha l¿n m¿ có khó khn đặc biát trong viác đi hãc [110]. Lý giÁi thêm và viác đÁn tr°ång, Vinod Mishra et al (2008) cho rằng trÁ em bỏ AHBHA cú th cú nguy c bò hãc nhiÃu h¢n. ĐiÃu này có thÅ xÁy ra vì nhiÃu lý do, chẳng h¿n nh° khơng có khÁ nng đóng hãc phí, cÅn phÁi lao đáng giúp đÿ gia ỡnh, hoc ỗ nh chm súc cha m hoặc em bá ám [202], [169]. KhÁ nng đi hãc cąa trÁ bá AHBHA thÃp h¢n trÁ bình th°ång tÿ nhiÃu cuác nghiên cću. KhÁ nng bß hãc cąa các em đÁn tÿ nhiÃu lý do nh° są kỳ thá, vÃn đà sćc khße, khơng có khÁ nng đóng hãc phí, cÅn phÁi làm viác đÅ giúp đÿ gia đình.

Nghiên cću và nhu cÅu cąa trÁ em, Mia Kellmer Pringle (1986) cho rằng – tÃt cÁ trÁ em đÃu có nhăng nhu cÅu và thÅ chÃt, tình cÁm, xã hái và trí t cÅn c ỏp ng tn hỗng cuỏc sỏng, phỏt huy hÁt tiÃm nng cąa mình, phát triÅn thành nhăng ng°åi lãn có khÁ nng tham gia và đóng góp cho xã hái. NÁu bÃt kỳ mát trong nhăng nhu cÅu c¢ bÁn này v¿n ch°a đ°āc đáp ćng – hoặc đ°āc đáp ćng không đÅy đą - thỡ s phỏt trin cú th trỗ nờn cũi cãc hoặc méo mó [156].

Cùng chung quan điÅm trên, Manfred Max-Neef (1991) cịn nhÃn m¿nh mơ hình phát triÅn con ng°åi là są thßa mãn các nhu cÅu c¢ bÁn cąa con ng°åi, tác giÁ cho rằng khơng chß nhu cÅu mang tính cá nhân cąa con ng°åi, mà còn là nhu cÅu cąa są sáng nói chung, nÁu đ°āc đáp ćng nhu cÅu c¢ bÁn, c¢ thÅ s¿ cÁm thÃy tát và thích ćng vãi nhăng tác đáng bên ngồi mát cách dß dàng [149]. Theo Max Neef, nhu cÅu c¢ bÁn cąa con ng°åi là są tãn t¿i, bÁo vá, tình cÁm, hiÅu biÁt, tham gia, giÁi trí, sáng t¿o, danh tính hay bÁn sắc, và tą do đ°āc đáp ng thớch hp mỏt cỏch óng bỏ nht bỗi s đáp ćng thßa mãn nhiÃu nhu cÅu t¿i mát thåi điÅm.

Tång hāp quan điÅm cąa Mia Kellmer Pringle [157] và lý thuyÁt cąa Max Neef [149] nói trên, và d°ãi góc đá QuyÃn trÁ em theo bán nhóm qun Sống cịn, BÁo vệ, Phát triển, và

<i>Tham gia</i> – cùng vãi hiÅu biÁt sâu sắc nhăng kinh nghiám mà trÁ bá AHBHA đang đái dián qua kÁt quÁ nghiên cću, nhóm tác giÁ Loening Voysey H, & Wilson T. (2001) đ°a ra quan điÅm mặc dù các nhu cÅu và quyÃn sinh tãn đ°āc coi là °u tiên, nh°ng cÅn phÁi l°u ý rằng nÁu khơng có tình cÁm, są bÁo vá và hiÅu biÁt, trÁ em khó có khÁ nng lãn lên thnh nhng ngồi trỗng thnh phỏt trin tỏt [146]. Trờn c sỗ ú, tỏc gi cho rng tr em bá AHBHA có

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

quyÃn và các nhu cÅu c¢ bÁn cÅn đ°āc đáp ćng nh°: (1) QuyÃn đ°āc sinh tãn và są sáng còn; (2) Qun đ°āc bÁo vá khßi bá bóc lát, l¿m dăng v bò rÂi, v c cú tỡnh cm v yờu th°¢ng vơ điÃu kián; (3) Phát triÅn cá nhân vãi bÁn sắc riêng biát, có kiÁn thćc và hiÅu biÁt, quyÃn tham gia đÅ có giá trá nh° mát ng°åi đóng góp cho xã hái; (4) QuyÃn đ°āc giÁi trí, có nhăng trÁi nghiám th° giãn, và đ°āc bày tß ý kiÁn cá nhân; (5) Chm sóc giÁm nh¿ - TrÁ có HIV/AIDS cÅn đ°āc xā lý các bián pháp đÅ giÁm đau đãn trong khi bánh, cÅn có ng°åi lãn đáng tin cÁy đÅ quÁn lý thuác và chÃt bå sung theo quy đánh; ngồi ra cÅn có są hián dián cąa ng°åi lãn chm sóc trong giai đo¿n hÃp hái, cũng nh° đ°āc t° vÃn tr°ãc và sau khi mÃt [224]. Qua tång quan các nghiên cću có thÅ thÃy trÁ em bá AHBHA gặp rÃt nhiÃu khó khn trong cuác sáng, tÿ thÅ chÃt đÁn sćc khße, đặc biát là sćc khße tâm thÅn và są kỳ thá cąa xã hái, cũng nh° vÃn đà thÃt hãc, bß hãc cąa trÁ bá AHBHA. ĐiÃu này d¿n đÁn nhu cÅu c¢ bÁn cąa trÁ bá AHBHA khơng hoặc ít đ°āc đáp ćng.

<i><b>1.1.2. Tổng quan một số nghiên cứu về tiến trình và nhiệm vụ quản lý trường hợp đối với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS trên thế giới </b></i>

Nghiên cću và QLTH cąa các tác giÁ Hiáp hái QLTH cąa Mā (2016) và Toni Cesta (2017) cho rằng QLTH có lách sā lâu đåi gắn vãi CTXH tÿ nhăng nm 1990s [218],[191]. Cùng chung quan điÅm này, Marie Weil và Jams M. Karls (1985) còn nhÃn m¿nh nhân viên CTXH cháu trách nhiám chính trong QLTH [152]. Nghiên cću cąa Jane Harkey (2017) cho thÃy Mary Richmond đã phát triÅn QLTH và sau đó đ°āc đ°a vào ćng dăng trong bánh vián đa khao Massachusetts đÅu tiên t¿i Hoa Kỳ vào nm 1906, là cát mác đánh dÃu QLTH đ°āc thąc hián trong bánh vián [122].

Mát sá nghiên cću cąa Case management Society of America (2016), Cynthia Cannon Poindexter (2010), Katy Barnett (2014) cho thÃy trong bái cÁnh đa d¿ng QLTH và ch°¢ng trình, mơ hình, măc tiêu, có mát sá đặc điÅm QLTH trong CTXH nh° lÃy TC làm trung tâm; Mćc đá °u tiên cąa mái quan há TC - nhân viên xã hái; Khuôn khå giăa con ng°åi trong môi tr°ång xã hái; Quan điÅm và điÅm m¿nh; Làm viác vãi nhóm liên ngành; và Can thiáp ç cÃp đá vi mô, cÃp đá trung mô, và cÃp đá vĩ mô. Các nghiên cću cũng đ°a ra nhiám vă cát lõi phå biÁn trong QLTH trong công tác xã hái bao gãm: TiÁp nhÁn, đánh giá các °u tiên, điÅm m¿nh và thách thćc cąa TC, phát triÅn và thąc hián kÁ ho¿ch chm sóc, giám sát viác cung cÃp dách vă, l°āng giá kÁt quÁ, và đóng ca [100], [137], [91].

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

Nghiên cću cąa Ministry of Gender Equality and Child Welfare, Namibian Government (2018) cho rằng QLTH là mát cách tiÁp cÁn cát lõi cąa công tác xã hái, nhÃn m¿nh QLTH là quá trình cÅn thiÁt đÅ nâng cao chÃt l°āng cuác sáng cho trÁ em dò bỏ tồn thÂng cn c chm súc v bÁo vá [161]. Cùng vãi quan điÅm này, tác giÁ Kelley Bunkers, Tom Ventimiglia (2017) cũng cho rằng quÁn lý tr°ång hāp là nÃn tÁng đÅ đÁm bÁo rằng trÁ em khße m¿nh, an tồn, ån đánh và đ°āc đi hãc [139].

QLTH th°ång đ°āc sā dăng trong các dách vă xã hái, đặc biát là đ°āc sā dăng vãi

<b>nhóm trÁ em và gia đình dß bá tồn thÂng [181]. Dò bỏ tồn thÂng c Global Protection </b>

Cluster (2014) cho rằng trÁ và gia đình bá nh hỗng bỗi cỏc yu tỏ th cht, xó hỏi, kinh tÁ và mơi tr°ång làm tng tính nh¿y cÁm cąa mát cáng đãng hoặc cá nhân tr°ãc nhăng khó khn, hiÅm hãa và khiÁn hã gặp rąi ro do mÃt mát, thiát h¿i, mÃt an toàn, đau khå và chÁt chóc [113].

Trong bái cÁnh ch°¢ng trình trÁ em bá AHBHA, quÁn lý tr°ång hāp là quá trình xác đánh, đánh giá, lÁp kÁ ho¿ch, chuyÅn gāi và theo dõi các l°āt chuyÅn gāi, đãng thåi giám sát viác cung cÃp các dách vă káp thåi, phù hāp vãi ngă cÁnh, cá nhân hóa và tÁp trung vào gia đình đÅ đ¿t đ°āc măc tiêu [192]. Theo đó, nghiên cću cho rằng đây là mát quá trình hāp tác đÅ xác đánh các cá nhân dß bá nhiÃu rąi ro, đánh giá nhu cÅu và sćc m¿nh cąa hã đÅ đÁm bÁo rằng các quyÃn cąa hã đang đ°āc đáp ćng, đặt ra các măc tiêu theo cách có są tham gia cąa TC, cung cÃp các dách vă trąc tiÁp hoặc chuyÅn gāi, theo dõi, l°āng giá tiÁn đá và đóng ca hoặc kÁt thúc tr°ång hāp khi các măc tiêu đã đ°āc đáp ćng.

Nhóm tác giÁ Kelley Bunkers và Tom Ventimiglia (2017) cho rằng có nhăng điÅm chính và QLTH nh°: Nên tÁp trung vào nhu cÅu cąa tÿng trÁ và gia đình, đÁm bÁo rằng các mái quan tâm đ°āc giÁi quyÁt mát cách có há tháng vì lāi ích tát nhÃt cąa trÁ và dąa trên khÁ nng phăc hãi cąa trÁ và gia đình. Bên c¿nh đó, cÅn thąc hián QLTH theo đúng tiÁn trình vãi są tham gia cąa trÁ em và trao quyÃn cho gia đình trong st q trình QLTH. H¢n năa, QLTH tham gia vào viác điÃu phái các dách vă và hß trā trong mát há tháng liên kÁt hoặc chuyÅn gāi, và có trách nhiám giÁi trình. Ngồi ra, QLTH đ°āc cung cp bỗi mỏt cỏn bỏ QLTH, ngồi chỏu trách nhiám đÁm bÁo rằng các quyÁt đánh đ°āc đ°a ra vì lāi ích tát nhÃt cąa trÁ, tr°ång hāp (ca) đ°āc quÁn lý theo quy trình và nhiám vă đã thiÁt lÁp và là ng°åi cháu trách nhiám phái hāp ho¿t đáng cąa tÃt cÁ các bên liên quan [139].

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

Vãi quan điÅm xem QLTH là tiÁn trình giúp đÿ trÁ em và gia đình thơng qua hß trā theo cách CTXH, tác giÁ Katy Barnett (2014) đ°a ra 6 b°ãc trong tiÁn trình QLTH bao gãm (1) xác đánh và tiÁp nhÁn, (2) đánh giá nhu cÅu, (3) xây dąng kÁ ho¿ch, (4) thąc hián kÁ ho¿ch, (5) theo dõi và l°āng giá, đóng ca. ỉ b°ãc 1, có nhiám vă xác dánh tiêu chí ląa chãn, tiÁp nhÁn trÁ vào ch°¢ng trình vãi są đãng thn cąa gia đình, thu thÁp thơng tin ban đÅu. B°ãc 2, cÅn đánh giá nhu cÅu trÁ gãm đánh giá ban đÅu và đánh giá tồn dián- tình tr¿ng cąa trÁ mát cách có há tháng cÅn đánh giá cỏc yu tỏ dò bỏ tồn thÂng, cỏc im mnh và khÁ nng phăc hãi cąa trÁ và gia đình, tÁp trung vào nhu cÅu c¢ bÁn cąa trÁ. B°ãc 3, bao gãm các nhiám vă liát kê các nhu cÅu đ°āc xác đánh trong đánh giá và đặt ra chiÁn l°āc giÁi quyÁt thông qua cung cÃp dách vă trąc tiÁp, và giãi thiáu, chuyÅn gāi các ch°¢ng trình dąa vào cáng đãng. B°ãc 4, Các hành đáng đ°āc thąc hián đÅ hián thąc hóa kÁ ho¿ch bao gãm hß trā dách vă trąc tiÁp cũng nh° giãi thiáu đÁn các c¢ quan/nhà cung cÃp dách vă khác, nÁu thích hāp. Cán bá QLTH có trách nhiám điÃu phái tÃt cÁ các dách vă này, ghi l¿i tiÁn đá và đÁm bÁo đáp ćng các măc tiêu cąa tr°ång hāp. B°ãc 5, Viác theo dõi bao gãm viác kiÅm tra xem trÁ và gia đình trÁ có đang nhÁn đ°āc các dách vă và hß trā phù hāp hay khơng, theo dõi tình hình cąa trÁ và xác đánh bÃt kỳ thay đåi nào trong hoàn cÁnh cąa trÁ hoặc gia đình. Viác theo dõi dißn ra trong st tiÁn trình QLTH. L°āng giá xem xét các măc tiêu có đ°āc đáp ćng, kÁ ho¿ch hß trā có cịn phù hāp hay khơng và cách điÃu chßnh nÁu cÅn thiÁt. B°ãc 6, có nhiám vă hồn thành hã s¢ và cÃt giă theo quy đánh cąa c¢ quan, kÁ ho¿ch chuyÅn gāi trÁ (nÁu có), và theo dõi trÁ và gia đình sau đóng ca 3 tháng đÅ đÁm bÁo tình hình trÁ ån đánh sau can thiáp [137].

Kinh nghiám tÿ Quác gia Uganda (2019) làm viác tÿ các ch°¢ng trình cho trÁ em Ánh hỗng bỗi HIV/AIDS, cho rng QLTH ỏi vói tr em bá AHBHA bao gãm bÁy b°ãc sau: 1) xác đánh trÁ em và há gia đình dß bá tån th°¢ng, 2) đánh giá trÁ em và há gia đình đą điÃu kián, 3) Vào ch°¢ng trình khi đáp ćng các tiêu chí đng ký, 4) Xây dąng kÁ ho¿ch, 5) Thąc hián kÁ ho¿ch, 6) giám sát, 7) kÁt thúc. Theo đó, nhiám vă cąa tÿng b°ãc trong tiÁn trình đ°āc đà cÁp nh° sau: Khi xác đánh (b°ãc 1), làm viác vãi lãnh đ¿o thơn xóm, hoặc đ°āc giãi thiáu tÿ các c¢ sỗ y t, trồng hóc& cú danh sỏch trÁ bá AHBHA, sau đó sàng lãc b°ãc đÅu đÅ xỏc ỏnh danh sỏch tr dò bỏ tồn thÂng và đą tiêu chí vào ch°¢ng trình. B°ãc 2 cÅn thąc hián các ho¿t đáng vãng gia và đánh giá nhu cÅu cąa trÁ và gia đình, nguãn ląc và điÅm m¿nh, cũng nh° thách thćc mà hã phÁi đái mặt. B°ãc 3, Cán bá QLTH cùng vãng gia vói chớnh quyn ỏa phÂng c sỗ, giói thiáu và ch°¢ng trình dành cho trÁ em bá AHBHA, giÁi thích ý

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

nghĩa và viác tham gia trong tiÁn trình QLTH và đ¿t măc tiêu khi tham gia, xác nhÁn są tham gia cąa trÁ và gia đình, và xây dąng mái quan há vãi trÁ. Cán bá QLTH cùng làm viác vãi trÁ và gia đình lên kÁ ho¿ch hß trā là nái dung chính cąa b°ãc 4. KÁ ho¿ch này yêu cÅu có măc tiêu, các ho¿t đáng mà gia ỡnh v c sỗ cung cp dỏch v v cỏc nhà cung cÃp khác cÅn thąc hián đÅ đ¿t măc tiêu dąa trên nng ląc và thÁ m¿nh cąa gia đình đÅ qn lý nhăng thách thćc, khó khn cąa chính hã. B°ãc QLTH tiÁp theo có nhiám vă cung cÃp trąc tiÁp hoặc giãi thiáu đÁn các dách vă đÅ giÁi quyÁt các nhu cÅu đã xác đánh theo kÁ ho¿ch tr°ång hāp. Giám sát kÁt quÁ cąa các dách vă đ°āc cung cÃp cho trÁ và gia đình là nhiám vă b°ãc 6 cąa tiÁn trình QLTH. TrÁ và gia đình báo cáo và tiÁn đá và thành tích cąa chính hã so vãi măc tiêu ban đÅu. Ngoài các lÅn vãng gia đánh kỳ, cán bá QLTH còn giám sát hàng quý bằng các hình thćc gián tiÁp khác nh° gói iỏn hòi thm, lm viỏc vói ỏa phÂng, trồng hãc, hay các nhà cung cÃp dách vă liên quan. B°ãc 7 đ°āc xem là <thành tích= – đ°āc hiÅu là thåi điÅm mà trÁ và gia đình đ°āc đáp ćng các nhu cÅu cÅn thiÁt và có thÅ giÁi quyÁt nhăng khó khn, thách thćc cąa mình. Cán bá QLTH phái hāp vãi lãnh đ¿o đáa ph°¢ng có nhiám vă tå chćc bi hãp mặt <mÿng công=. T¿i đây, các thành viên trong há gia đình phÁi chia sÁ kÁt quÁ tham gia vào ch°¢ng trình cąa mình, đãng thåi khun khích các há gia đình khác tiÁp tăc nß ląc đÅ đ¿t đ°āc măc tiêu cąa mình. Sau đó, hã s¢ QLTH cąa trÁ chính thćc đ°āc đóng l¿i [192].

Nhìn chung theo kinh nghiám và kÁt quÁ nghiên cću trên thÁ giãi, có mát sá b°ãc cát lõi trong tiÁn trình và nhiám vă trong các b°ãc QLTH đ°āc mơ tÁ phå biÁn nh° sau [137], [192],[113], [183], [170], [139]: <i>(1) Xác định và sàng lọc: là quá trình xác đánh trÁ em bá </i>

<i>nh° xác minh các tiêu chí đÅ đ°a trÁ vào ch°¢ng trình trā giúp; Sàng lc: Xỏc ỏnh tr em </i>

no dò bỏ tồn thÂng nhÃt theo các tiêu chí sàng lãc và °u tiên cąa ch°¢ng trình. (2) Đánh

<i>giá:</i> Đây cũng là mát quá trình xác đánh các nhu cÅu và nguãn ląc că thÅ liên quan đÁn trÁ em

<i>và gia đình. (3) Lập kế ho¿ch chăm sóc/ can thiệp: ThiÁt lÁp măc tiêu cho trÁ và gia đình, xây </i>

dąng các ho¿t đáng đÅ đ¿t đ°āc đ°āc nhăng măc tiêu đà ra, trờn c sỗ phỏt trin k hoch cho tr<i>Á và tÁp trung vào gia đình (4) Thực hiện kế ho¿ch: Đ°āc xem là q trình hồn thành các hành đáng kÁ ho¿ch can thiáp mát cách thích hāp và káp thåi. (5) Theo dõi tổng hợp việc </i>

<i>thực hiện kế ho¿ch can thiệp: Mát quy trình bao gãm gặp gÿ trÁ, ng°åi chm sóc, và các </i>

thành viên khác trong gia đình, các nhà cung cÃp dách vă hoặc nhăng ng°åi th°ång xuyên tiÁp xúc vãi trÁ hoặc ng°åi chm sóc đÅ xác đánh xem kÁ ho¿ch can thiáp đang đ°āc thąc hián nh° thÁ nào, cũng nh° đánh giá khÁ nng đ¿t đ°āc các măc tiêu ra sao. (6) Kết thúc

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

<i>tr°ßng hợp: Khi măc tiêu hß trā trÁ và gia đình đã hồn thành, hoặc chun giao qua ch°¢ng </i>

trình khác, hay đća bé qua đåi; viác đóng ca cịn liên quan đÁn viác đóng hã s¢ cąa trÁ và l°u tră theo quy đánh.

Mát khía c¿nh quan trãng cąa QLTH đái vãi trÁ em bá AHBA cũng đ°āc mát sá nghiên cću đà cÁp khi nghiên cću và khó khn và nhu cÅu cąa trÁ em bá AHBHA đó là nguyên tắc nghà nghiáp khi thąc hián QLTH đái vãi nhóm trÁ em. Nghiên cću cąa Kelley Bunkers và Tom Ventimiglia (2017), đà cÁp đÁn bÁo mÁt và są đãng ý cąa TC, đ¿o đćc và są an toàn cąa trÁ em, bián há, và nng ląc vn hóa là nhăng nguyên tắc cÅn chú ý khi thąc hián QLTH

Humanitarian Action (2019), và cąa Global Protection Cluster (2014) các tác giÁ có quan điÅm các nguyên tắc QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA đ°āc đ°a ra phÁn ánh nhiÃu giá trá và nguyên tắc cát lõi cąa công tác xã hái, cũng nh° các khn khå chính sách và pháp luÁt dąa trên quyÃn cąa Quác TÁ và Quác gia. Các nghiên cću đã cho rằng đÅ đ¿t kÁt q h¢n khi thąc hián tiÁn trình QLTH ỏi vói tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS, các nguyên tắc này phÁi đ°āc h°ãng d¿n thąc hành cho tÃt cÁ các bên tham gia [180] [186], [113].

<i><b>1.1.3. Tổng quan một số nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến tiến trình và nhiệm vụ quản lý trường hợp đối với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS trên thế giới </b></i>

Mát sá cơng trình nghiên cću trên thÁ giãi đà cÁp đÁn nhăng yÁu tá có tính qut đánh đÁn kÁt q cąa mát thąc hành tát QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA. Quan điÅm cąa Kathleen Manion và Paul Nixon (2012) cho rằng QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA luụn da trờn c sỗ ly tr em lm trung tâm. ĐiÃu này quan trãng khơng chß vì nó s¿ t¿o ra nhăng quyÁt đánh và thąc hành tát h¢n, mà cịn vì trÁ em có qun c¢ bÁn đ°āc tham gia vào các vÃn đà Ánh hỗng n cuỏc sỏng ca tr [136]. Kinh nghiỏm ca Hart v cỏng s v cỏc chÂng trỡnh ỗ các quác gia khác nhau (2004) cho thÃy rằng khi các quy trình trā giúp có są tham gia đ°āc thąc hián, trÁ em có đ°āc są tą tin, cách nhìn tích cąc và tng tính hịa đãng. Nhóm tác giÁ cũng phát hián ra rằng są tham gia cąa trÁ em giúp trÁ có nhiÃu khÁ nng hiÅu rõ h¢n và các vÃn đà mà gia đình mình phÁi đái mặt, điÃu chßnh hành vi cąa trÁ cho phù hāp và h¢n thÁ năa, trÁ cịn vÁn đáng đÅ gia đình hoặc ng°åi chm sóc tham gia nhiÃu h¢n. Và c¢ bÁn h¢n, nghiên cću cąa nhóm tác giÁ thÃy rằng khi trÁ em tham gia vào quy trình d¿n đÁn viác ra quyÁt đánh kÁt quÁ h¢n trong viác trā giúp trÁ và gia đình [118].

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

Nghiên cću cąa Family and children services bang Mississippi (2002) cho rằng măc tiêu ci cùng trong các ch°¢ng trình làm viác vãi trÁ em là są an toàn, an sinh bÃn văng cąa trÁ - thì vai trị cąa gia đình là mát trong nhăng trãng tâm cąa są can thiáp. Są an toàn cąa trÁ em liên quan trąc tiÁp đÁn sćc m¿nh cąa gia đình các em. Gia đình biÁt nhăng thách thćc và nhu cÅu cąa chính hã, cán bá QLTH giúp gia đình xác đánh nguãn ląc và điÅm m¿nh cąa chính hã và phát huy chúng, chính là mát trong nhăng thành cơng trong viác trā giúp gia đình. Nghiên cću còn cho rằng, đÅ tiÁn hành đánh giá, lÁp kÁ ho¿ch và QLTH thành công, cán bá QLTH phÁi có kā nng giao tiÁp vãi gia đình đÅ giúp hã cąng cá các kā nng giao tiÁp cỏ nhõn, hò tr nuụi dy con c bn, qun lý các giai đo¿n phát triÅn hành vi bình th°ång cąa trÁ cái. Thay vì chß cung cÃp dách vă, cÅn phÁi giúp các gia đình thay đåi cuác sáng cąa hã [179].

John Ringson (2022) vãi nghiên cću đánh tính vãi tång sá 20 ng°åi tham gia, bao gãm 15 gia đình/ ng°åi chm sóc và 5 trÁ embá AHBHA, đã đ°āc ląa chãn có măc đích đÅ tham gia vào nghiên cću này. Thơng tin chun sâu có đ°āc thơng qua các cc phßng vÃn sâu và trÁi nghiám, cÁm xúc, nhÁn thćc và quan điÅm cąa hã và nhăng thách thćc mà hã gặp phÁi trong viác chm sóc và hß tr tr em bỏ AHBHA ỗ Qun Gutu, Zimbabwe. LÃy m¿u có măc đích đã đ°āc sā dăng đÅ chãn các ngn giàu thơng tin thích hāp nhÃt cho nghiên cću này. Các phát hián chß ra rằng viác thiÁu vắng các ch°¢ng trình tng nng ląc cho gia đình hay ng°åi chm sóc đã góp phÅn to ra s cn trỗ trong viỏc chm súc trÁ m bá AHBHA. Nghiên cću cũng tiÁt lá rằng bÃt chÃp nhăng thách thćc kinh tÁ xã hái ngày càng gia tng và są chuyÅn đåi c¢ cÃu, gia đình v¿n là đ¢n vá chm sóc và hß trā m¿nh m¿ và nåi bÁt nhÃt cąa trÁ em bá AHBHA. Nói cách khác, vai trị cąa gia đình là mát trong nhăng yÁu tá quan trãng trong viác t¿o nên kÁt quÁ cąa QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA [131].

Nghiên cću cąa Kelley Bunkers và Tom Ventimiglia (2017) đã khẳng đánh viác sā dăng các ph°¢ng pháp QLTH có chÃt l°āng đã đ°āc chćng minh là giúp cÁi thián viác ra quyÁt đánh và cung cÃp dách vă trong bÁo vá và phúc lāi trÁ em [139]. Nghiên cću cąa Keeie Roelen và cáng są (2012) và Ministry of Gender Equality and Child Welfare (2018) cũng đ°a ra quan điÅm QLTH th°ång yêu cÅu mát ng°åi cháu trách nhiám đÁm bÁo rằng quy trình đ°āc tuân thą xuyên suát tÿ đÅu đÁn cuái – là cán bá QLTH [138], [161]. Hiáp hái NVXH cąa Mā (2013) cũng đ°a ra chuÇn mąc QLTH trong CTXH - Cán bá QLTH s¿ làm viác nh° mát nhóm vãi trÁ em, gia đình, các nhà cung cÃp dách vă khác và các thành viên cáng đãng

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

đÅ thąc hián kÁ ho¿ch. Cán bá QLTH trong CTXH phÁi có bằng Đ¿i hãc hoặc Th¿c sĩ và CTXH, phÁi tuân thą các yêu cÅu và cÃp phép và chćng nhÁn cąa khu vąc n¢i ng°åi đó hành nghÃ; và phÁi có các kā nng và kinh nghiám chuyên môn cÅn thiÁt đÅ thąc hành QLTH trong CTXH [163].

Nghiên cću cąa nhóm tác giÁ Keetie Roelen, Siân Long and Jerker Edström (2012) t¿i các n°ãc Đông và Nam Phi đ°a ra mát sá bài hãc và khuyÁn nghá và c¢ chÁ chuyÅn gāi và QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA, nhÃn m¿nh NVXH vãi t° cách là cán bá QLTH đ°āc coi là tác nhân quan trãng nhÃt trong c¢ chÁ chuyÅn gāi và QLTH cho trÁ em dß bá tån th°¢ng trong bái cÁnh ngành cơng tác xã hái chính thćc đ°āc thiÁt lÁp tát, nh° báo cáo ç Botswana, Namibia, Mozambique, Tanzania và Zimbabwe [138].

cáng są (2019), các ph°¢ng pháp thu thÁp dă liáu bao gãm phßng vÃn bán cÃu trúc, quan sát khơng tham gia, ghi nhÁt ký cąa ng°åi tham gia và nhóm tÁp trung. KÁt quÁ cho thÃy nng ląc cán bá QLTH đ°āc xem là mát yÁu tá cÃu trỳc quan tróng trong QLTH bỗi chớnh hó l ng°åi thąc hián tiÁn trình này. Các phát hián cịn cho thÃy viác giáo dăc đÅy đą và kÁt quÁ, kinh nghiám và kā nng giÁi quyÁt nhiám vă cąa cán bá QLTH quyÁt đánh đÁn są thành cơng cąa QLTH, nÁu khơng có nng ląc này, s¿ t¿o thành lß hång trong thąc hành

cáng są (2017) chß ra rằng mát trong nhăng yÁu tá quyÁt đánh đÁn kÁt quÁ cąa QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA là ho¿t đáng kiÅm huÃn hay giám sát chun mơn trong st tiÁn trình QLTH [170], [85]. Viác kiÅm huÃn phÁi đ°āc cung cÃp đánh kỳ theo cỏ nhõn hoc nhúm bỗi kim hun viờn cú trình đá và kinh nghiám. Theo Kelley Bunkers, Tom Ventimiglia (2017), kim hun thỳc ầy cỏc c hỏi giÁi quyÁt vÃn đà và xác đánh các cách giúp trÁ em và ng°åi chm sóc tát h¢n đÅ đ¿t đ°āc măc tiêu QLTH, hß trā tinh thÅn cho cán bá QLTH gặp cng thẳng do trách nhiám QLTH hoặc các mái quan tâm khác trong cuác sáng, và đào t¿o cho cán bá QLTH các quy trình mãi, các ph°¢ng pháp hay nhÃt và các ngn ląc cÅn thiÁt [139]. Nghiên cću cąa Global Social Service Workforce Alliance (2020), đ°a ra nhÁn đánh kiÅm huÃn bao gãm ba chćc nng cát lõi, th°ång đ°āc tỗng tng nh mỏt chic king ba chõn-

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

là các chćc nng quÁn trá, hß trā và phát triÅn. NÁu thiÁu bÃt kỳ mát chćc nng nào, quá trình giám sát cũng giáng nh° chiÁc kiÃng s¿ bá đå [116].

ĐÅ thąc hành tát QLTH đái vãi trÁ em bá AHBHA, mát yÁu tá khơng thÅ thiÁu- mang tÅm vĩ mơ đó là nhăng chính sách pháp luÁt liên quan. Rebecca Davis & Cassandra Simmel (2014) khẳng đánh các chính sách, luÁt phỏp, nh hỗng v tỏc ỏng n QLTH ỏi vói tr em ỗ cp Quỏc t, Quỏc gia v đáa ph°¢ng [170]. Nghiên cću cąa General Social care Council và các sáng są (2008) khẳng đánh QLTH ho¿t ỏng theo lut ỏnh v theo khung phỏp lý ỗ nhiÃu Qc gia trên thÁ giãi, có vai trị đặc biát trong viác thúc đÇy và đÁm bÁo phúc lāi cho trÁ em, gia đình và cáng đãng, ho¿t đáng trong khn khå lt pháp và chính sách cąa Chính phą, đãng thåi góp phÅn phát triÅn chính sách xã hái, thąc hành và cung cÃp dách vă [110] Công °ãc Quác tÁ và QuyÃn trÁ em đ°āc xem là cam kÁt toàn cÅu, là LuÁt Quác TÁ đÅ giÁi quyÁt toàn dián các quyÃn cąa trÁ em [155]. UNICEF, UNAIDS, và các đái tác (2004) đã đ°a ra Khung chiÁn l°āc bÁo vá, chm sóc và hß trā trÁ em bá AHBHA bao gãm nhăng chiÁn l°āc chính đÅ có cách đáp ćng phù hāp [193]. Khung hành đáng này đ°āc xem là cơng că đÅ vÁn đáng chính sách cho trÁ em bá AHBHA trong các ch°¢ng trình nghá są tồn cÅn, Qc gia, và đáa ph°¢ng, qua đó khuyÁn khích Chính phą các Quác gia lãng ghép vào các ch°¢ng trình, chính sách và lt pháp cąa Quỏc gia trờn c sỗ quan tõm v hnh ỏng cho trÁ em bá AHBHA [195].

<i><b>1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu trong nước </b></i>

<i><b>1.2.1. Tổng quan một số nghiên cứu về khó khăn và nhu cầu của trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại Việt Nam </b></i>

Cũng nh° trÁ em bá AHBHA trên thÁ giãi, cuác sáng đái mặt vãi nhiÃu khó khn do dách bỏnh HIV/AIDS mang li, tr em bỏ AHBHV ỗ Viỏt Nam cũng khơng ngo¿i lá. Đó là nhÁn đánh chung cąa mát sá nghiên cću và trÁ em bá AHBHA t¿i Viát Nam. NhÁn đánh cąa Nguyßn Thanh Long và cáng są (2011) cho thÃy są xÃu hå, tćc giÁn vì bá kỳ thá và nßi sā hãi xung quanh HIV/AIDS làm cho trÁ âm thÅm đau buãn và cháu đąng [33]. Nghiên cću cąa nhóm tác giÁ Ngun Thanh Long, Ngun Vn Kính và cáng są (2010) có quan điÅm tác đáng cąa HIV/AIDS đã làm tån h¿i đÁn quyÃn sáng còn, giáo dăc và chm sóc sćc khße cąa trÁ, qun bÁo vá cąa trÁ khßi nhăng kỳ thá, phân biát đái xā, bá l¿m dăng, xâm h¿i, lao đáng

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

trÁ em, quyÃn đ°āc yêu th°¢ng và phát triÅn trong mơi tr°ång gia đình đÅ có thÅ phát huy hÁt khÁ nng cąa mình [34].

Khái niám <Tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS= c nghiờn cu và xác đánh trong các cơng trình khoa hãc, báo cáo t¿i Viát nam nh° nhóm tác giÁ Ngun Thanh Long và cáng są (2010), và Rebeca Rios Kohn và cáng są (2010) [34], [54].

Theo nghiên cću cąa Susan S. Hunter (2003), chuyên gia tÿ Unicef Viát Nam, °ãc tính có 2,5 triáu trÁ em dß bỏ tồn thÂng ỗ Viỏt Nam, bao góm tr em bá AHBHA, trÁ em lang thang, trÁ em bá bóc lát và l¿m dăng tình dăc, lao đáng trÁ em, trÁ em l¿m dăng ma túy. Nghiên cću cho rng hiỏn nay, tr em bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS chiÁm tÿ lá t°¢ng đái lãn và ngày càng tng trong sá nhăng trÁ em này [55].

Nghiên cu t Nguyòn Thỏ HÂng, Lờ Hi H, Godfrey B, Jonathon S, Jill C, Jen B, và Bram B (2009) cho rằng các sá liáu và trÁ em bá AHBHA là các °ãc tính khơng nhÃt qn tÿ nhiÃu nguãn, và °ãc tính đ°āc trích d¿n nhiÃu nhÃt và tång sá trÁ bá AHBHA là 283.667 [26]. Theo báo cáo tÿ Bá Lao đáng - Th°¢ng Binh v Xó hỏi (2016) sỏ tr bỏ nh hỗng bỗi HIV/AIDS hián nay t¿i Viát Nam là 121.723 trÁ, trong đó trÁ em nhißm HIV/AIDS là 6.800; trÁ bỏ nh hỗng trc tip bỗi HIV/AIDS l 73.129; tr cú nguy c nhiòm cao (Tr em s dng ma túy; trÁ em là con cąa ng°åi mua dâm, bán dâm, sā dăng ma túy; trÁ em sáng trong cỏc c sỗ tr giỳp tr em) l 41.794 [209].

mát trong nhăng thành phá bá tác đáng bỗi HIV/AIDS cú sỏ lng tr em bỏ AHBHA ỏng quan tâm [55]. Theo Uÿ ban Phòng cháng AIDS Thành phá Hã Chí Minh (2011) cho biÁt ch°a cú sỏ liỏu chớnh xỏc sỏ tr bỏ nh hỗng bỗi HIV, tồng sỏ tr bỏ nh hỗng hiỏn nay chß d°¿ vào sá dą đốn đó là dąa vào tång sá ng°åi lãn nhißm HIV t¿i TPHCM nm 2009 l 40.638, thỡ sỏ tr bỏ nh hỗng bỗi HIV cú th bng 1,5 ln tồng sỏ ngồi lãn nhißm HIV, nên tång sá trÁ bá Ánh hỗng bỗi HIV theo d oỏn l 60.000- 70.000 tr OVC. Tuy nhiên, sá liáu hián nay chß mang tính t°¢ng đái vì các sá liáu có są trùng lắp và các báo cáo v¿n còn thiÁu nhiÃu [78]. Mát báo cáo gÅn đây nhÃt-2019, °ãc tính sá trÁ em t¿i thành phá còn khoÁng 25.000 trÁ dói 16 tuồi bỏ nhiòm v nh hỗng bỗi HIV/AIDS, trong đó 1.228 trÁ bá nhißm HIV [212].

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

Tÿ nhăng sá liáu trên, cho thÃy vÃn đà đặt ra cho xã hái hián nay không nhăng quan tâm và sá liáu trÁ em bá AHBHA, mà cịn nhăng nguy c¢ và nhăng tån th°¢ng và rąi ro theo sau. Cuác sáng cąa trÁ có thÅ bá xáo trán, sćc khße và są an ton ca tr bỏ e dóa bỗi cha m ám yÁu do bánh tÁt vì HIV, d¿n đÁn viác khơng có khÁ nng làm viác và bÁo vá con cái. Nghiên cću cąa Ph¿m Ngãc Thúy (2010) t¿i TP.HCM và Ngun Thá Hồng Ph°āng (2012) t¿i An Giang cho thÃy trÁ em bá mã cơi vì AIDS đ°āc xem là có nguy c¢ bá tån th°¢ng nhiÃu hÂn na cỏc em cú th bỏ bò rÂi, sao nhãng, khơng đ°āc chm sóc đÅy đą, bá kỳ thá, và do đó viác đÁn tr°ång cũng gặp nhiu trỗ ngi [66], [46]. T nhng nghiờn cu trờn, có thÅ hình dung cc sáng cąa trÁ em bá AHBHA đÅy d¿y nhăng thách thćc, rào cÁn mà trÁ phÁi đái mặt mà khơng có hoặc thiÁu vắng są chm sóc cąa cha, m¿.

Khơng nhăng thiÁu są chm sóc và u th°¢ng cąa cha m¿ cąa trÁ em bá AHBHA, mà vÃn đà n¢i ç là mát trong nhăng thách thćc khi trÁ mÃt cha m¿. Uÿ ban dân sá gia đình và trÁ em – Save Children (2007), thông qua nghiên cću đánh tính vãi các cc phßng vÃn sâu và thÁo luÁn nhóm tiêu điÅm cąa nhóm trÁ tÿ 6-18 ti t¿i 5 tßnh thành trãng điÅm có sá ng°åi nhißm HIV cao nhÃt trong cÁ n°ãc: Hà Nái, HÁi Phịng, Qng Ninh, thành phá Hã Chí Minh và An Giang, kÁt quÁ khÁo sát cho thÃy 75% các em sáng trong cÁnh nghèo và rÃt nghèo. Do tác đáng cąa HIV, các em ít đ°āc sáng cùng cha m¿, tÿ lá sáng vãi m¿ chiÁm 36%, hoặc sáng vãi ông bà đã già yÁu 27%. Vì sáng trong hồn cÁnh đặc biát, nên có 29% sá trÁ em muán có viác làm đÅ giúp gia đình, và điÃu này cũng thÅ hián qua tÿ lá °ãc muán cąa trÁ <có viác làm= chiÁm 34% chiÁm tÿ lá cao nhÃt [74].

Tác giÁ Ph¿m Ngóc Thuý (2010) chò ra vn cũn hÂn mỏt na sá ng°åi chm sóc trÁ (58%) cho biÁt trÁ ang ỗ nh tm b, sỏng chung nhiu ngồi, nh thuờ hoc ỗ nhồ. iu ny cú th nh hỗng n viỏc chm súc v iu kiỏn sc kho cąa trÁ và thÁm chí đÁn viác tuân thą điÃu trá ARV [66]. Cùng vãi quan điÅm này, tác giÁ Ngun Thá Hồng Ph°āng (2012) nhÁn đánh vÃn nh ỗ cha ồn ỏnh, cng l mỏt trong nhng yu tỏ nh hỗng n viỏc chm súc và phát triÅn cąa trÁ- có đÁn 2/3 sá trÁ em bá AHBHA trên đáa bàn Tßnh An Giang ang ỗ nh tm b, hay sỏng chung vói nhiu ngồi hoc ỗ nh thuờ [46]. Nghiờn cu chò ra rằng khơng có mát khơng gian đác lÁp, Ánh hỗng n nhng sinh hot hng ngy, thm chớ nh hỗng n viỏc tuõn th iu trỏ, c biỏt uáng thuác đúng thåi gian quy đánh, điÃu này d¿n đÁn hÁu quÁ nghiêm trãng đÁn sćc khße cąa trÁ.

</div>