Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA SAU ĐẠI HỌC
ĐỀ TÀI MÔN QUẢN TRỊ RỦI RO:
SỬ DỤNG HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI VÀ QUYỀN CHỌN
ĐỂ PHÒNG VỆ RỦI RO BIẾN ĐỘNG GIÁ
NGUYÊN LIỆU CÀ PHÊ
Giảng viên:
Nhóm:
TS. Mai Thu Hiền
6
Học viên: Phạm Thị Mai Anh
Đỗ Mạnh Cường
Phạm Thị Thu Hoài
Lương Thị Xuân Hồng
Lương Thị Hồng Loan
Nguyễn Hồng Anh
Lớp: 19A TCNH
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
Hà Nội, tháng 10 năm 2013
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 3
Phần I. Tổng quan về ngành công nghiệp cà phê 4
Phần II. Giới thiệu về việc sử dụng hợp đồng phái sinh 7
để phòng vệ rủi ro biến động giá 7
Phần III. Sử dụng hợp đồng quyền chọn và hợp đồng tương lai 10
để phòng vệ rủi ro biến động giá cà phê 10
KẾT LUẬN 22
TÀI LIỆU THAM KHẢO 23
2
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
LỜI MỞ ĐẦU

Cà phê vẫn luôn giữ vai trò là một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực
của Việt Nam và được chọn là một trong những mặt hàng trọng điểm cần phát huy.
Tính chất giá cà phê của nước ta phụ thuộc vào giá cả của thị trường thế giới, chỉ một
vụ rớt giá mạnh cũng khiến cho người trồng cà phê và các nhà kinh doanh cà phê gánh
chịu rủi ro lớn, có khi dẫn đến phá sản.
Trên thế giới, để bảo hộ giá cả cho nhà sản xuất xuất khẩu nông sản nói chung
và cà phê nói riêng, các nước thường sử dụng biện pháp xây dựng thị trường giao dịch
hợp đồng tương lai và quyền chọn hàng hóa nông sản để các chủ thể (nhà sản xuất,
xuất khẩu nông sản) tham gia giao dịch, san sẻ rủi ro về giá cả hàng hóa cho đối tác
khác trên thị trường đó và cho thị trường quốc tế. Các hợp đồng này thực hiện thông
qua các trung tâm giao dịch hàng hóa tập trung lớn như tại London (LIFFE), New
York (NYBOT). Cũng như các nước trên thế giới, không lý do gì Việt Nam không áp
dụng hình thức này khi mà sự phát triển sản phẩm giao dịch cho các hàng hóa Việt
Nam là điều tất yếu và cần thiết tương ứng với giai đoạn phát triển kinh tế và hội nhập
hiện nay.
Để có cái nhìn tổng quan và hiểu rõ hơn về việc ứng dụng các hợp đồng tương
lai và quyền chọn đối với mặt hàng cà phê, chúng em đã lựa chọn đề tài “Sử dụng
hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng vệ rủi ro biến động giá nguyên liệu cà
phê”.
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục các tài liệu tham khảo, nội dung
chính của bài tiểu luận gồm 3 phần:
- Phần I: Tổng quan về ngành công nghiệp cà phê.
- Phần II: Giới thiệu về việc sử dụng hợp đồng phái sinh để phòng vệ rủi ro biến
động giá.
- Phần III: Sử dụng hợp đồng quyền chọn và hợp đồng tương lai để phòng vệ
rủi ro biến động giá cà phê.
3
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
Phần I. Tổng quan về ngành công nghiệp cà phê
1. Cung và cầu cà phê trên thế giới

Theo Volcafe, đơn vị thành viên của Tập đoàn Hàng hóa và Thương nhân ED
& F Man Holdings Ltd, có trụ sở tại Winterthur, Thụy Sĩ cho biết trong một báo cáo
hôm thứ Sáu ngày 30/8 rằng sản lượng sản xuất cà phê sẽ lớn hơn sản lượng tiêu thụ
khoảng 3.8 triệu bao trong niên vụ 2013/2014.
Brazil, nước sản xuất cà phê lớn nhất thế giới, sẽ thu hoạch 57,2 triệu bao trong
niên vụ 2013/2014 so với 56,8 triệu bao trong niên vụ cà phê 2012/2013 và 48 triệu
bao trong cùng kỳ năm ngoái.
Arabica đang chuyển sang thặng dư năm thứ hai, với triển vọng sẽ có lần thứ ba
nữa. Trong khi đó, sản lượng cà phê Robusta vẫn còn cân bằng.” Niên vụ 2013/2014,
nguồn cung dư thừa cà phê Arabica sẽ lên tới 3 triệu bao và của cà phê Robusta sẽ là
800.000 bao.
Tiêu thụ cà phê Arabica, loại đồ uống đặc sản được tập đoàn Starbucks (SBUX)
ưa chuộng sử dụng sẽ tăng 4 % trong niên vụ 2013/2014 sau khi tăng 1% trong niên vụ
hiện tại và giảm 5 % trong niên vụ trước đó. Nhu cầu về hạt cà phê Robusta, được sử
dụng để sản xuất cà phê hòa tan, sẽ tăng 3 %, sau khi tăng 6 % trong năm nay và tăng
15 % trong năm ngoái.
2. Phân tích biến động giá cà phê thế giới
Trong tuần lễ đầu tiên của niên vụ mới, giá cà phê Robusta London tăng 98
USD/tấn, tương đương tăng 6,08 %, trong khi giá cà phê nhân xô nội địa chỉ tăng
1.200 đồng/kg, tương đương tăng 3,41 %, đứng ở mức 35.900 – 36.600 đồng/kg.
4
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
Biểu đồ giá cà phê Robusta London T11 tuần 40 (30/9 – 5/10/2013)
Đầu tuần, giá cà phê trên hai thị trường kỳ hạn thế giới diễn biến theo hai xu
hướng khác biệt.
Trên sàn NYSE LIFFE London, giá cà phê Robusta đột ngột tăng mạnh. Kỳ hạn
giao tháng 11 tăng 31 USD, tương đương tăng 1,89 %, lên 1.642 USD/tấn và kỳ hạn
giao tháng 1/2014 tăng 30 USD, tương đương tăng 1,82 %, lên 1.650 USD/tấn.
Trên sàn ICE New York, giá cà phê Arabica biến động cực nhẹ. Kỳ hạn giao
tháng 12 vẫn không đổi ở 113,7 cent/lb và kỳ hạn giao tháng 3/2014 vẫn đứng ở

116,85 cent/lb. Tuy nhiên đây cũng là mức giá cà phê Arabica thấp nhất tuần.
Giữa tuần, thị trường cà phê thế giới tiếp tục theo hai xu hướng khác biệt. Giá
cà phê Robusta giảm xuống mức thấp nhất tuần ở phiên giao dịch hôm thứ ba, ngày
1/10. Kỳ hạn giao tháng 11 giảm 6 USD, tương đương giảm 0,37 %, xuống 1.636
USD/tấn và kỳ hạn giao tháng 1/2014 giảm 7 USD, tương đương giảm 0,43 %, còn
1.643 USD/tấn.
Trong khi đó, giá cà phê Arabica tại New York gia tăng ba phiên liên tiếp. Kỳ
hạn giao tháng 12 tăng tất cả 1,65 cent, tức tăng 1,45 %, lên 115,35 cent/lb và kỳ hạn
giao tháng 3/2014 cũng tăng tất cả 1,65 cent, tức tăng 1,41 % lên 118,5 cent/lb. Đây là
mức giá cà phê Arabica cao nhất tuần.
Cuối tuần, giá cà phê Robusta tại sàn LIFFE – London chốt tuần bằng ba phiên
liên tiếp. Kỳ hạn giao tháng 11 tăng tất cả 73 USD, tương đương tăng 4,46 %, lên
1.709 USD/tấn và kỳ hạn giao tháng 1/2014 tăng tất cả 62 USD, tương đương tăng
3,77 %, lên 1.705 USD/tấn. Đây cũng là mức giá cà phê Robusta cao nhất tuần.
Trái lại, giá cà phê Arabica tại sàn ICE – New York chốt tuần với phiên trái
chiều sụt giảm. Kỳ hạn giao tháng 12 giảm 0,95 cent, tức giảm 0,82 %, xuống 114,4
cent/lb và kỳ hạn giao tháng 3/2014 cũng giảm 0,95 cent, tức giảm 0,8 %, còn 117,55
cent/lb.
Giá cà phê nhân xô tại các tỉnh Tây nguyên điều chỉnh nhẹ lên ở mức 35.900 –
36.600 đồng/kg.
Giá cà phê Robusta xuất khẩu loại 2, 5% đen vỡ, chào ở mức 1.729 USD/tấn,
(FOB-HCM) với mức cộng 20 USD theo giá kỳ hạn tháng 11 của London.
Tính chung cả tuần, giá cà phê Robusta London tăng 98 USD/tấn, tương đương
tăng 6,08 % trong khi giá cà phê nhân xô nội địa chỉ tăng 1.200 đồng/kg, tương đương
tăng 3,41 %, và giá cà phê Arabica New York chỉ tăng 0,7 cent/lb, tức tăng 0,62 %,
mức tăng thấp nhất.
5
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
Thị trường hàng hóa thế giới tỏ ra lo lắng trước khủng hoảng chính trị nội bộ
khiến Chính phủ Mỹ tạm thời phải đóng cửa. Nhưng lại có hy vọng giá cả hàng hóa sẽ

khởi sắc trước sự suy yếu trở lại của USD buộc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ phải cân
nhắc gói kích thích kinh tế 82 tỷ USD/tháng có thể phải kéo dài hơn dự kiến.
Hàng tồn kho cà phê Robusta do LIFFE chứng nhận và phân loại đã giảm
xuống 60.380 tấn vào ngày 30/9 từ 74.890 tấn hai tuần trước đó. Các kho dự trữ sẽ
giảm xuống còn 52.000 tấn vào cuối năm nay, mức thấp nhất kể từ tháng 5/2000, theo
ước tính trung bình của 10 nhà kinh doanh trong một khảo sát của Bloomberg hồi
tháng 8.
Theo giới thương nhân, vào hôm đầu tuần, giá cà phê Robusta vụ mới được
chào với mức trừ lùi 50 USD/tấn, trong khi hàng cà phê giao ngay vụ cũ 2012/2013 do
nông dân cầm giữ làm hạn chế nguồn cung nên có mức cộng 120 USD/tấn theo giá
tham chiếu tại thị trường kỳ hạn London. Trong khi cấu trúc giá đảo xuất hiện trên sàn
London cho thấy nhu cầu hàng thực cũng khá căng thẳng.
Ảnh hưởng của mưa bão hiện nay khiến việc thu hoạch cà phê vụ mới
2013/2014 tại Tây nguyên, vùng trồng cà phê trọng điểm của Việt Nam bị chậm lại.
Và do đó, hàng vụ mới ra thị trường sẽ không như thời gian đã dự kiến sẽ là yếu tố
mới hỗ trợ giá cà phê.
3. Giới thiệu ngành công nghiệp cà phê ở Việt Nam
Người Pháp đưa cà phê vào Việt Nam khoảng năm 1850. Vào đầu năm 1900,
cà phê được trồng ở một số tỉnh phía Bắc như Tuyên Quang, Lạng Sơn và Ninh Bình.
Cùng với chính sách định canh định cư, nhiều người dân đồng bằng đã di cư lên sinh
sống và thâm canh cà phê ở vùng Tây Nguyên. Việc thâm canh cà phê trên quy mô
rộng diễn ra điển hình nhất ở khu vực Tây Nguyên. Hầu hết các vườn cà phê mới trồng
trong giai đoạn này là cà phê Vối (Robusta). Tỉnh Đăklăk trở thành tỉnh có diện tích cà
phê lớn nhất Việt Nam và sản lượng cà phê của Đăklăk chiếm gần một nửa tổng sản
lượng cà phê toàn quốc.
Theo Tổng cục Hải quan, năm 2011 nước ta xuất khẩu 1.257 triệu tấn cà phê,
đạt kim ngạch 2.752 tỉ USD; năm 2012 với 1.732 triệu tấn, đạt 3.673 tỉ USD; năm
2013 tính đến nửa tháng 7 đã là 838.867 tấn, đạt gần 1,8 tỉ USD. Hiện nay chúng ta
cung cấp 39% lượng cà phê Robusta trên toàn thế giới. Đây là loại được ngành công
nghiệp ưa chuộng.

6
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
Phần II. Giới thiệu về việc sử dụng hợp đồng phái sinh
để phòng vệ rủi ro biến động giá
1. Định nghĩa hợp đồng phái sinh
Công cụ tài chính phái sinh là những công cụ được phát hành trên cơ sở những
công cụ tài chính đã có (trị giá cổ phiếu, lãi suất, hàng hóa….) nhằm nhiều mục tiêu
như phân tán rủi ro, bảo vệ lợi nhuận hoặc tạo ra lợi nhuận. Sự biến động khó lường
của trị giá cổ phiếu, lãi suất, hàng hóa… trên thị trường là những nguyên nhân gây
ra rủi ro cho các nhà đầu tư trong các phi vụ mua bán. Để hạn chế thấp nhất những rủi
ro thua lỗ có thể xẩy ra, các nghiệp vụ tài chính phái sinh đã được hình thành. Cho đến
nay, các công cụ phái sinh rất phong phú và đa dạng, nhưng có bốn công cụ chính
là hợp đồng kỳ hạn (Forwards), hợp đồng tương lai (Futures), quyền chọn mua hoặc
bán (Options) và hợp đồng hoán đổi (Swaps).
Tại Việt Nam, các sản phẩm phái sinh đã xuất hiện trên thị trường cách đây hơn
10 năm, nhưng mới chỉ mang tính thí điểm, nhỏ bé, đơn lẻ. Giao dịch kỳ hạn xuất hiện
với tư cách là công cụ tài chính phái sinh đầu tiên ở Việt Nam theo quyết định số
65/1999/QĐ-NHNN7 ngày 25/2/1999. Giao dịch hoán đổi cũng xuất hiện khá sớm
theo quyết định số 430/QĐ-NHNN13 ngày 24/12/1997 và sau này là quyết định số
893/2001/QĐ-NHNN ngày 17/7/2001 của thống đốc NHNN. Các giao dịch quyền
chọn ngoại tệ, lãi suất và vàng dường như là những công cụ phái sinh được thị trường
hoan nghênh và đón nhận nhiều nhất do những ưu điểm vốn có của nó trong bối cảnh
lãi suất, tỷ giá và giá vàng luôn ở trạng thái tăng liên tục. Ngân hàng TMCP Đầu tư và
Phát triển Việt Nam là ngân hàng đầu tiên được phép thực hiện giao dịch quyền chọn
lãi suất. Bên cạnh quyền chọn lãi suất, quyền chọn ngoại tệ cũng được nhiều ngân
hàng cung cấp, điển hình là Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Ngân
hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam, Ngân hàng TMCP Á Châu, Ngân hàng TMCP
Kỹ thương Việt Nam, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam,
Ngân hàng Citibank, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam, Ngân hàng TMCP
Công thương Việt Nam và Ngân hàng Hồng Kông chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh.

Nhìn chung, mức độ phát triển của các công cụ tài chính phái sinh ở nước ta vẫn
còn rất hạn chế. Hiện nay, việc thực hiện các hợp đồng phái sinh của khách hàng Việt
Nam chủ yếu thực hiện qua môi giới nước ngoài và tham gia các thị trường ở nước
ngoài. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa biết hoặc chưa quen sử dụng các công cụ
phái sinh để phòng ngừa rủi ro. Mặt khác, các hợp đồng phái sinh khá phức tạp nên
7
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
doanh nghiệp ngại sử dụng. Hàng lanh pháp lý cho thị trường phái sinh ở Việt Nam hầu
như chưa có. Hội nhập kinh tế quốc tế sẽ đặt các doanh nghiệp Việt Nam trước những
rủi ro rất lớn, đặc biệt hoạt động xuất nhập khẩu trong bối cảnh các thị trường tài chính
luôn dao động mạnh. Sẽ đến lúc nhu cầu tự thân của doanh nghiệp là phải dùng công cụ
tài chính phái sinh để phòng ngừa rủi ro và bảo hiểm hoạt động sản xuất - kinh doanh.
Để làm được điều đó đòi hỏi sự phối hợp của Chính phủ, các Ngân hàng và các doanh
nghiệp đẩy mạnh hơn nữa việc sử dụng các công cụ này tại Việt Nam.
2. Lợi ích khi sử dụng hợp đồng phái sinh
Phái sinh được các nhà đầu tư sử dụng để cung cấp đòn bẩy, nhờ vậy mà một
chuyển dịch nhỏ của tài sản cơ bản có thể gây ra một sự khác biệt lớn trong giá trị của
phái sinh; đầu cơ và tạo ra lợi nhuận nếu giá trị của tài sản cơ bản chuyển dịch theo
cách mà nhà đầu tư mong đợi (ví dụ, chuyển dịch theo một hướng nhất định, ở lại hoặc
ra khỏi một dải giá trị xác định, đạt đến một mức nhất định); tự bảo hiểm hoặc giảm
thiểu rủi ro tài sản cơ bản, bằng cách nhập vào một hợp đồng phái sinh có giá trị
chuyển dịch theo hướng ngược lại với vị trí cơ bản của họ và hủy bỏ một phần hoặc tất
cả giá trị của nó; có được khả năng phơi bày tài sản cơ bản khi không thể mua bán (ví
dụ như các phái sinh thời tiết) bằng tài sản cơ bản; tạo ra khả năng lựa chọn khi giá trị
của phái sinh có liên quan đến một điều kiện hoặc sự kiện cụ thể (ví dụ như tài sản cơ
bản đạt được một mức giá cụ thể).
Các phái sinh cho phép rủi ro liên quan đến giá của tài sản cơ bản được chuyển
giao từ một bên này sang một bên khác. Ví dụ, một nông dân trồng lúa mì và một nhà
máy xay có thể ký một hợp đồng tương lai để trao đổi một số tiền mặt xác định cho
một số lượng lúa mì xác định trong tương lai. Cả hai bên đã làm giảm nguy cơ trong

tương lai: đối với người nông dân trồng lúa mì là sự không chắc chắn bán được giá,
còn đối với nhà máy xay là sự không chắc chắn có được lúa mì với mức giá chấp nhận.
Tuy nhiên, vẫn còn có nguy cơ không có được lúa mì bởi các sự kiện không xác định
theo hợp đồng, chẳng hạn như thời tiết hoặc một bên sẽ hủy bỏ hợp đồng. Mặc dù một
bên thứ ba, được gọi là nhà thanh toán bù trừ, đảm bảo cho một hợp đồng tương lai,
không phải tất cả các sản phẩm phái sinh đều được bảo hiểm chống lại rủi ro bổ sung.
Từ góc độ khác, cả người nông dân và nhà máy xay đã làm giảm nguy cơ và
chấp nhận rủi ro khi họ ký hợp đồng tương lai: người nông dân bán đi nguy cơ giá lúa
mì sẽ giảm xuống dưới mức giá quy định trong hợp đồng và mua lại nguy cơ giá lúa
mì tăng cao hơn giá quy định trong hợp đồng (do đó mất đi thu nhập bổ sung ông có
thể đã kiếm được). Mặt khác, nhà máy xay mua lại nguy cơ giá lúa mì giảm xuống
dưới mức giá quy định trong hợp đồng (do đó trả tiền nhiều hơn trong tương lai so với
anh ta nếu không sẽ có) và bán đi nguy cơ giá lúa mì tăng cao hơn giá quy định trong
8
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
hợp đồng. Trong ý nghĩa này, một bên là nhà bảo hiểm (chấp nhận rủi ro) cho một loại
rủi ro, và bên kia là nhà bảo hiểm cho một loại rủi ro khác.
Bảo hiểm rủi ro cũng diễn ra khi một cá nhân hoặc tổ chức mua một tài sản
(chẳng hạn như một mặt hàng, trái phiếu có trả lãi, cổ phiếu trả cổ tức, vv) và bán nó
bằng cách sử dụng một hợp đồng tương lai. Các cá nhân hoặc tổ chức làm chủ tài sản
trong một thời gian nhất định, sau đó có thể bán nó trong tương lai tại một mức giá xác
định theo hợp đồng tương lai. Tất nhiên, điều này cho phép cá nhân hoặc tổ chức có
được lợi ích của việc nắm giữ tài sản, đồng thời giảm nguy cơ giá bán trong tương lai
biến động không mong muốn từ việc đánh giá hiện tại của thị trường về giá trị tương
lai của tài sản.
Các phái sinh có thể phục vụ mục đích kinh doanh hợp pháp. Ví dụ, một công
ty vay mượn một khoản tiền lớn với lãi suất cụ thể. Tỷ lệ lãi suất vay được xác định lại
mỗi sáu tháng. Công ty lo rằng tỷ lệ lãi suất có thể cao hơn nhiều trong vòng 6 tháng.
Công ty này có thể mua một thỏa thuận lãi suất tương lai (FRA), thỏa thuận này là một
hợp đồng phải trả một lãi suất cố định đến 6 tháng sau khi mua một số tiền danh nghĩa.

Nếu mức lãi suất sau 6 tháng là cao hơn tỷ lệ ghi trên hợp đồng, người bán sẽ trả tiền
chênh biệt cho công ty, người mua FRA. Nếu tỷ lệ thấp hơn, công ty sẽ trả tiền chênh
lệch cho người bán. Việc mua FRA là để giảm sự không chắc chắn liên quan đến việc
tăng lãi suất và để ổn định thu nhập.
Các phái sinh có thể được sử dụng để nhận rủi ro, chứ không phải là để đảm
bảo hoặc bảo hiểm chống lại rủi ro. Vì vậy, một số cá nhân và các tổ chức sẽ tham gia
vào một hợp đồng phái sinh để đầu cơ vào giá trị của tài sản cơ bản, đánh cược rằng
bên tìm kiếm bảo hiểm sẽ sai lầm về giá trị tương lai của tài sản cơ bản. Các nhà đầu
cơ tìm mua một tài sản trong tương lai tại một mức giá thấp theo hợp đồng phái sinh
khi cho rằng giá thị trường trong tương lai của nó là cao, hoặc bán một tài sản trong
tương lai tại một mức giá cao theo một hợp đồng phái sinh khi cho rằng giá thị trường
trong tương lai của nó là thấp .
Cá nhân, tổ chức cũng có thể tìm kiếm các cơ hội chênh lệch như khi giá mua
hiện tại của tài sản giảm xuống dưới mức giá được xác định trong một hợp đồng tương
lai để bán tài sản.
Mua bán đầu cơ các phái sinh đã để lại tai tiếng vào năm 1995 khi Nick Leeson,
một nhà đầu cơ tại Ngân hàng Barings, khi thực hiện các đầu tư thiếu vốn và không
được phép vào các hợp đồng tương lai. Do thiếu phân tích, thiếu sự giám sát của các
nhà quản lý của ngân hàng và cơ quan quản lý và các sự kiện không may mắn khác
như trận động đất Kobe, Leeson đã gây lỗ 1,3 tỷ USD làm vỡ nợ tổ chức tài chính lâu
đời hàng thế kỷ này.
9
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
Phần III. Sử dụng hợp đồng quyền chọn và hợp đồng tương lai
để phòng vệ rủi ro biến động giá cà phê
1. Hợp đồng quyền chọn
1.1. Khái niệm
Quyền chọn là một công cụ cho phép người nắm giữ nó được mua (nếu là
quyền chọn mua) hoặc bán (nếu là quyền chọn bán) một khối lượng nhất định tài sản
với một mức giá xác định và trong một khoảng thời gian xác định. Việc mua/bán thực

hiện thông qua các hợp đồng trong đó các đối tác chủ yếu là bên bán quyền và bên
mua quyền.
Hợp đồng quyền chọn có các loại:
- Quyền chọn mua: cho người mua (người giữ quyền) quyền được mua tài sản
cơ sở vào một ngày xác định theo mức giá xác định. Bảo vệ trong trường hợp giá tăng.
- Quyền chọn bán: cho người mua (người giữ quyền) quyền được bán tài sản cơ
sở vào một ngày xác định theo mức giá xác định. Quyền chọn mua bao gồm: Mua
quyền chọn bán (Buy a Put) hoặc Mua quyền chọn mua (Buy a Call). Bảo vệ trong
trường hợp giá giảm.
- Mua quyền chọn mua: Là hợp đồng trong đó người mua hợp đồng có quyền
mua một số lượng sản phẩm trong tương lai theo tỷ giá được thỏa thuận tại thời điểm
ký hợp đồng.
- Mua quyền chọn bán: Là hợp đồng trong đó người mua hợp đồng có quyền
bán một lượng sản phẩm nhất định trong tương lai theo mức tỷ giá được thỏa thuận tại
thời điểm ký hợp đồng. Quyền chọn bán cũng bao gồm 2 loại: Bán quyền chọn bán
(Sell a Put) hoặc Bán quyền chọn mua (Sell a Call).
Trong một hợp đồng quyền chọn có 2 đối tác tham gia: Bên bán quyền chọn và
bên mua quyền chọn. Bên bán quyền thường là các công ty kinh doanh quyền chọn.
Thông qua việc bán quyền chọn, họ sẽ thu được khoản phí. Sau khi đã thu phí từ
những người mua quyền thì bên bán phải có nghĩa vụ luôn sẵn sàng tiến hành thanh
toán cho bên mua tại giá đã thỏa thuận nếu người mua thực hiện quyền chọn của mình.
Bên mua quyền thường là các nhà xuất nhập khẩu, nhằm phòng vệ rủi ro đối với các
hoạt động xuất hay nhập khẩu thì họ có thể thông qua các hợp đồng quyền chọn và họ
sẽ phải trả khoản phí nhất định cho các công ty kinh doanh quyền chọn. Sau khi đã trả
một khoản phí nhất định cho người bán quyền chọn, người mua có quyền quyết định
thực hiện hoặc không thực hiện quyền chọn của mình tùy thuộc vào lợi ích trong giao
dịch mua bán trong tương lai khi hợp đồng đáo hạn.
10
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
Như vậy, hợp đồng quyền chọn ràng buộc nghĩa vụ vô điều kiện đối với người

bán hợp đồng, trong khi đó với người mua quyền thì có quyền nhưng không có nghĩa
vụ phải thực hiện hợp đồng. Đặc điểm này cho thấy rằng bản chất của loại hợp đồng
quyền chọn cũng tương tự loại hợp đồng bảo hiểm. Nó bảo đảm cho người mua có một
sự bảo vệ trong trường hợp giá thị trường diễn biến theo hướng bất lợi trong tương lai.
Có nghĩa là, đứng từ phía người mua hợp đồng, họ chỉ thực hiện hợp đồng khi giá thị
trường trong tương lai diễn biến theo chiều hướng xấu. Ngược lại, nếu giá thị trường
diễn biến thuận lợi thì người mua sẽ không thực hiện hợp đồng.
1.2. Phân loại hợp đồng quyền chọn
Quyền chọn kiểu Mỹ: Quyền chọn có thể được thực hiện bất cứ khi nào trong
thời hạn hợp đồng, nghĩa là bất kỳ lúc nào trước hoặc sau ngày đáo hạn hợp đồng.
Quyền chọn kiểu châu Âu: Quyền chọn chỉ có thể được thực hiện khi kết thúc
hợp đồng hay là vào ngày đáo hạn, nghĩa là vào một ngày xác định.
Quyền chọn kiểu châu Á: Là loại quyền chọn mà việc thanh toán phụ thuộc vào
giá trung bình của những tài sản cơ sở trong một thời kì nhất định chứ không phải là
thời điểm đáo hạn, còn được gọi là quyền chọn trung bình.
1.3. Một số đặc điểm quyền chọn
a. Giá quyền chọn
Một quyền chọn có giá trị (có lời) khi giá thị trường tại thời điểm thực hiện
quyền chọn:
- Thấp hơn giá thực hiện, đối với quyền chọn Bán
- Thấp hơn giá thực hiện, đối với quyền chọn Mua
b. Phí quyền chọn
Sử dụng hợp đồng quyền chọn phải trả phí. Phí sử dụng thể hiện giá trị trường
của một quyền chọn cụ thể tại một thời điểm cụ thể. Phí phải trả trước bằng tiền mặt
tại thời điểm mua hợp đồng quyền chọn. Chi phí quyền chọn thông thường ở mức 3-
8% của giá trị hợp đồng cơ sở. Chi phí quyền chọn phụ thuộc vào mức giá bạn muốn
bảo vệ; thời gian cần bảo vệ; và mức độ biến động hiện tại của thị trường cà phê.
Phí quyền chọn được xác định bởi các yếu tố:
- Giá thị trường của cà phê cơ sở
- Giá thực hiện

- Thời gian đáo hạn quyền chọn
- Mức độ biến động của thị trường
- Lãi suất ngắn hạn
11
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
c. Lợi ích khi sử dụng quyền chọn
- Phòng ngừa rủi ro giá hàng hóa tăng và tận dụng cơ hội khi giá giảm; hoặc
ngược lại, phòng ngừa rủi ro giá giảm và tận dụng cơ hội khi giá tăng.
- Các điều khoản của hợp đồng có thể tùy chỉnh phù hợp hoàn toàn với nhu cầu
phòng ngừa rủi ro của khách hàng (về khối lượng, chủng loại, chất lượng hàng hóa, kỳ
hạn hợp đồng…).
- Không phải ký quỹ, đặt cọc trong trường hợp khách hàng mua quyền chọn.
d. Rủi ro và hạn chế
- Phải duy trì một khoản tiền ký quỹ ban đầu và bổ sung ký quỹ theo yêu cầu
của Ngân hàng trong trường hợp bán quyền chọn.
- Phải trả phí quyền chọn (premium) tương đối lớn.
- Rủi ro cơ bản không được bảo vệ.
- Cần có cam kết tốt từ phía lãnh đạo quản lý, nghĩa là cần học hỏi và quản lý
liên tục.
- Không giải quyết hết mọi rủi ro hàng hóa.
Ta xem xét một ví dụ như sau:
Đơn vị tính: USD
Giá trị hợp đồng 300.000
Ngày ký 15/01/2006
Ngày giao dịch (giao dịch tại điểm đến) 15/05/2006
Giá cà phê nhân lúc ký hợp đồng 1.700 USD/tấn
Giá cà phê nhân lúc giao hàng (tăng 15%) 1.955 USD/tấn
1. Chi phí nguyên liệu trực tiếp 91,9% 252.263
Nguyên liệu chính (cà phê nhân) 80,2% 220.461
Nguyên liệu phụ 4,9% 13.469

Bao bì 5,3% 14.569
Khác 1,5% 4.124
2. Chi phí nhân công trực tiếp 4,6% 12.645
3. Chi phí sản xuất chung 3,5% 9.621
Giá vốn hàng bán (1+2+3) 100% 274.889
Lãi gộp 25.111
Bảng phía trên và bảng phía dưới mô tả trường hợp thực tế xảy ra tại Trung
Nguyên khi thực hiện một hợp đồng ngoại thương với đối tác nước ngoài. Giả định
12
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
hợp đồng cà phê trị giá 300.000 USD ký giao hàng tháng 5. Lúc ký hợp đồng, giá cà
phê nhân nguyên liệu là 1.700 USD/tấn. Sau 4 tháng, tại thời điểm giao hàng, giá cà
phê tăng 15%, lên mức 1.955 USD/tấn. Khi đó Trung Nguyên sẽ phải mua nguyên
liệu cà phê với giá 1.955 USD/tấn. Điều này đồng nghĩa với việc giá vốn hàng bán
tăng, nhưng giá giao cà phê thành phẩm đã cố định 300.000 USD.
Bảng Biến động giá cà phê theo tình huống hợp đồng xuất khẩu tại Trung
Nguyên:
Đơn vị tính: USD
Mức tăng giá cà
phê nhân
Khoản mục cà phê
nguyên liệu
Giá vốn Lãi gộp
0% 220.461 274.889 25.111
2% 224.870 279.298 20.702
5% 231.484 285.912 14.088
7% 235.893 290.321 9.679
10% 242.507 296.935 3.065
15% 253.530 307.958 (7.958)
(Nguồn cà phê Trung Nguyên)

Với mức giá nguyên liệu là 1.700 USD/tấn thì lợi nhuận Trung Nguyên có thể
thu về là 25.111 USD. Nhưng lợi nhuận sẽ giảm dần theo mức tăng của nguyên liệu
cà phê. Khi giá nguyên liệu cà phê tăng 15%, Trung Nguyên bị lỗ (7,958) USD trên
trị giá hợp đồng 300.000 USD. Như vậy, nếu không phòng ngừa rủi ro với giá nguyên
vật liệu đầu vào tăng, Trung Nguyên sẽ lỗ so với dự kiến: 25.111 – (- 7.958) = 33.069
USD.
1.4. Ứng dụng Hợp đồng quyền chọn trong giao dịch kinh doanh cà phê
(Option)
a. Ví dụ minh họa
Điều khoản hợp đồng quyền chọn hàng hóa:
Hợp đồng Quyền chọn bán
Hàng hóa
Cà phê Robusta - theo tiêu chuẩn của Sở giao dịch hàng hóa
LIFFE (London, Anh)
Kỳ hạn Tháng 7/2013 – 12/2013 (6 tháng)
Khối lượng hợp đồng 1.000 tấn/tháng (tổng cộng 60.000 tấn)
13
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
Kiểu quyền chọn
Có 3 kiểu quyền chọn:
- Kiểu Mỹ
- Kiểu Châu Âu
- Kiểu Châu Á
Giá thực hiện 2.200 USD/tấn
Phí quyền chọn 50 USD/tấn
Giá tham chiếu
- Quyền chọn kiểu Mỹ và Châu Âu: giá đóng cửa của một
ngày cụ thể trong kỳ thanh toán của hợp đồng cà phê
Robusta tương lai trên Sở giao dịch hàng hóa ICE NYBOT
- Quyền chọn kiểu Châu Á: trung bình giá đóng cửa hàng ngày

trong kỳ thanh toán của hợp đồng cà phê Robusta tương lai
trên Sở giao dịch hàng hóa ICE NYBOT
Kỳ thanh toán Các tháng từ ngày giá trị tới ngày đáo hạn
Ngày thanh toán 5 ngày làm việc sau kỳ thanh toán
Phương thức thanh
toán
Tại các ngày thanh toán định kỳ hàng tháng:
- - Nếu giá tham chiếu ≤ 2.200 USD/tấn (VD: 2.000 USD/tấn)
Khách hàng thực hiện quyền chọn bán, nhận (2.200 – 2.000)
* 1.000 = 200.000 USD
- - Nếu giá tham chiếu > 2.200 USD/tấn (VD: 2.300 USD/tấn)
Khách hàng không thực hiện quyền chọn bán và không phát
sinh nghĩa vụ thanh toán giữa các bên.
Kết luận: Khách hàng tránh rủi ro giá cà phê Robusta giảm dưới 2.200
USD/tấn và tận dụng cơ hội khi giá từ 2.200 USD/tấn trở lên.
b. Lưu ý:
- Khối lượng, mức giá, kỳ hạn trong hợp đồng nói trên chỉ có tác dụng minh họa.
14
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
- Sản phẩm này có thể áp dụng với các đối tượng khách hàng (thu mua, chế
biến, kinh doanh, xuất nhập khẩu), kỳ hạn và chủng loại hàng hóa khác nhau.
- Khách hàng có thể mua quyền chọn mua, bán quyền chọn mua, mua quyền
chọn bán hoặc bán quyền chọn bán.
- Khách hàng có thể quyết định mức giá thực hiện hợp đồng quyền chọn trên cơ
sở nhận định tình hình thị trường và cân nhắc mức phí quyền chọn.
2. Hợp đồng tương lai
1.1. Khái niệm
Hợp đồng tương lai là một hợp đồng được tiêu chuẩn hóa, được giao dịch trên
thị trường giao dịch hợp đồng tương lai để mua hoặc bán một số loại hàng hóa nhất
định ở một mức giá nhất định vào một thời điểm xác định trong tương lai. Dù cho thời

điểm giao hàng, giá hàng hóa trên thị trường có biến động theo chiều hướng nào chăng
nữa thì giá bán theo hợp đồng tương lai vẫn không thay đổi. Do vậy, hợp đồng tương
lai được coi là công cụ phòng ngừa rủi ro không chỉ cho các nhà xuất khẩu, cho người
sản xuất mà cho cả các nhà nhập khẩu.
1.2. Một số đặc điểm
Hợp đồng tương lai có các đặc điểm chính sau:
- Các điều khoản trong hợp đồng tương lai được tiêu chuẩn hóa (tên hàng, chất
lượng, độ lớn hợp đồng, thời gian giao hàng, địa điểm giao hàng).
- Là hợp đồng song vụ, cam kết thực hiện nghĩa vụ trong tương lai.
Khi lập một hợp đồng tương lai thì các bên bị rằng buộc quyền và nghĩa vụ vào
trong mối liên hệ đó. Để đảm bảo cho các hợp đồng tương lai được thực hiện, Sở giao
dịch đã quy định các biện pháp bảo đảm đối với cả bên mua lẫn bên bán bằng việc ký
quỹ hoặc các giấy tờ chứng minh khác.
- Được lập tại Sở giao dịch qua các cơ quan trung gian.
Trong thị trường tương lai thì các hợp đồng tương lai chỉ được lập trên Sở giao
dịch. Việc mua bán qua Sở giao dịch trong thị trường tương lai làm cho các nhà đầu tư
không cần quan tâm đến đối tác của mình. Chỉ cần các bên tuân thủ quy định pháp luật
khi ký kết thì quyền và nghĩa vụ các bên sẽ được bảo đảm bởi việc giám sát đảm bảo
thực hiện hợp đồng của tất cả các thành viên tham gia trong thị trường tương lai đã có
cơ quan trung gian đảm nhiệm.
- Phải có tiền bảo chứng.
Tiền bảo chứng là biện pháp bảo đảm thực hiện hợp đồng, bắt buộc đối với cả
bên bán và bên mua. Thay vì phải bỏ ra một khoản tiền lớn để đặt cọc hoặc một lượng
15
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
tiền bằng với giá trị hàng hóa (thế chấp) để đảm bảo cho việc mua bán thì Sở giao dịch
chỉ quy định một mức bảo chứng rất thấp, tùy vào loại hàng hóa. Tiền bảo chứng thấp
là một trong những nguyên nhân làm cho hợp đồng tương lai trở thành công cụ đòn
bẩy tài chính mạnh nhất ngày nay.
- Đa số các hợp đồng tương lai đều được thanh lý trước thời hạn.

Thanh lý hợp đồng trước ngày đáo hạn là một đặc điểm hết sức độc đáo của
hợp đồng tương lai. Các bên có thể thanh lý hợp đồng trước ngày đáo hạn một cách dễ
dàng bằng cách lập một hợp đồng ngược lại vị thế mà mình đã có. Cứ như thế, các bên
có thể mua đi bán lại nhiều lần một loại hàng hóa vào một tháng giao hàng nhất định
trong tương lai. Đến ngày giao hàng, nếu các bên không muốn giao hàng thực sự thì cơ
quan trung gian sẽ thanh toán bù trừ các loại hợp đồng đó và nghĩa vụ giao hàng cũng
như nhận hàng của họ được chuyển giao cho người khác.
1.3. Mục đích của việc sử dụng hợp đồng tương lai
- Phòng ngừa rủi ro biến động giá: Những người tham gia vào thị trường tương
lai với mục đích phòng ngừa rủi ro biến động giá có mong muốn mua hoặc bán hàng
hóa thực nhưng lo lắng về việc giá hàng hóa sẽ thay đổi trước khi mua hoặc bán hàng
hóa đó trên thị trường. Thực hiện một hợp đồng tương lai đối nghịch với vị thế trên thị
trường giao ngay sẽ làm giảm rủi ro. Ví dụ, một doanh nghiệp xuất khẩu cà phê có thể
phòng ngừa giá trị lô hàng bằng cách bán một hợp đồng tương lai. Nếu giá cà phê
giảm, lô hàng mất giá trị nhưng giá của hợp đồng tương lai cũng có khả năng giảm. Vì
nhà xuất khẩu đang bán hợp đồng tương lai, nhà xuất khẩu đó có thể mua lại nó với
giá thấp hơn, như vậy sẽ tạo ra một khoản lợi nhuận. Khoản thu được đó sẽ bù đắp
được một phần lỗ của lô hàng. Như vậy, tham gia thị trường tương lai để phòng ngừa
rủi ro biến động giá thông qua mua hoặc bán các hợp đồng tương lai của cùng loại và
cùng số lượng hàng hóa.
- Đầu cơ kiếm lời: Những người tham gia thị trường tương lai với mục đích đầu
cơ kiếm lợi nhuận từ việc mua hoặc bán các hợp đồng tương lai bằng việc dự đoán
biến động giá cả trong tương lai. Khi tham gia vào thị trường với tư cách là nhà đầu
cơ, họ chấp nhận rủi ro giá cả và làm tăng tính thanh khoản của thị trường tương lai.
1.4. Các vị thế trong hợp đồng tương lai và chiến lược tham gia hợp đồng
tương lai
Người kinh doanh cà phê có thể mua hoặc bán hợp đồng tương lai để có một vị
thế, được gọi là vị thế mua (long) hoặc vị thế bán (short).
16
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá

Vị thế Nghĩa vụ Điều kiện thực hiện chiến lược
Vị thế mua
(long position)
Mua hàng hóa ở 1 thời điểm
xác định trong tương lai với
giá cố định trước.
- Khi biết chắc sẽ mua hàng hóa đó
trong tương lai và muốn chốt giá
ngày hôm nay.
- Người kinh doanh có vị thế mua sẽ
bị rủi ro nếu giá xuống. Rủi ro này
có thể được quản lý hoặc phòng
ngừa khi thực hiện vị thế bán bằng
hợp đồng tương lai để bù trừ.
Vị thế bán
(short position)
Bán hàng hóa ở 1 thời điểm
xác định trong tương lai với
giá cố định trước.
- Khi đã sở hữu hoặc sẽ sở hữu hàng
hóa và đang chờ bán trong tương lai.
- Người kinh doanh có vị thế bán sẽ
bị rủi ro nếu giá lên. Rủi ro này có
thể được quản lý hoặc phòng ngừa
khi thực hiện vị thế mua bằng hợp
đồng tương lai để bù trừ.
1.5. Lợi ích và rủi ro khi tham gia hợp đồng tương lai
a. Lợi ích
- Công cụ phòng ngừa rủi ro giá cả.
- Phòng ngừa rủi ro chi phí đầu vào.

- Ổn định lợi nhuận và kế hoạch kinh doanh sản xuất.
- Gắn hoạt động kinh doanh sát hơn với thị trường quốc tế.
b. Các rủi ro bao gồm:
- Tình trạng biến động giá cả phức tạp ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận của doanh
nghiệp.
- Ký quỹ: doanh nghiệp có khả năng bị thua lỗ và mất toàn bộ số tiền ký quỹ
ban đầu hoặc bất kỳ khoản quỹ nào khác đã hoặc có nghĩa vụ đặt cọc để duy trì trạng
thái trên thị trường hàng hóa tương lai và hàng hóa giao ngay. Nếu thị trường biến
động bất lợi cho trạng thái của công ty, công ty phải ký quỹ bổ sung để duy trì trạng
thái.
- Trì hoãn hoặc hạn chế quan hệ giao dịch và định giá: các điều kiện về thị
trường (tính thanh khoản) và/hoặc việc vận hành các quy tắc của thị trường (một số thị
trường có thể ngừng bất kỳ giao dịch nào hay tháng giao dịch nào vượt quá quy định
17
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
về phạm vi biến động giá) có thể làm gia tăng khả năng thua lỗ do không thanh toán
hoặc không thực hiện được giao dịch.
- Rủi ro tiền tệ: mức biến động tỷ giá trong những trường hợp phải chuyển đổi
dòng tiền chỉ định trong hợp đồng sang một dòng tiền khác có thể ảnh hưởng đến mức
lợi nhuận hoặc thua lỗ trong các giao dịch hợp đồng tương lai.
1.6. Ứng dụng hợp đồng tương lai trong giao dịch kinh doanh cà phê (Futures)
a. Giao dịch hợp đồng tương lai trong giao dịch mua bán cà phê được sử dụng như
công cụ phòng ngừa rủi ro khi giá biến động, cụ thể:
Trường hợp 1: Mua Futures
Trường hợp này được công ty sử dụng khi đã có hợp đồng xuất bán hàng nhưng
vẫn chưa có hợp đồng thu mua hàng từ các nhà sản xuất trong nước. Khi giá biến động
theo chiều hướng tăng, gây bất lợi cho công ty, công ty sẽ quyết định mua lượng hàng
hóa tương ứng trên thị trường tương lai mà công ty tính toán là sẽ hợp lý.
Trường hợp 2: Bán Futures
Trường hợp này được ứng dụng khi công ty đã thu mua được một lượng hàng

từ trong nước nhưng vẫn chưa có hợp đồng xuất khẩu hàng, khi giá giảm gây bất lợi
cho công ty thì công ty sẽ bán lượng hàng này trên thị trường tương lai để bảo toàn lợi
nhuận kinh doanh.
Thông thường, giá trên thị trường hàng thật và thị trường tương lai biến động
cùng chiều và với độ chênh lệch ổn định. Khi tham gia vào hợp đồng tương lai, các
nhà xuất nhập khẩu được bù trừ lãi lỗ thông qua 2 thị trường, khi trên thị trường hàng
thật có lãi sẽ bù đắp khoản lỗ trên thị trường tương lai và ngược lại, chính điều này
làm lợi cho các nhà xuất nhập khẩu trong việc cố định được giá với đối tác mà không
sợ biến động trên thị trường.
b. Ví dụ minh họa:
Giả định tại thời điểm 1/11/2007, Công ty A ký xuất khẩu một hợp đồng cà phê
có giá trị 380.000 USD giao hàng tháng 3/2008.
Trường hợp biến động giá tăng:
Giá trị hợp đồng là : 380.000 USD.
Giá cà phê nhân tháng 3/2008 vào ngày 1/11/2007: 2.373 USD/tấn
(2.373*16.000 = 38.000/kg).
Giá cà phê nhân giao ngay ngày 1/11/2007: 2.365 USD/tấn (2.365*16.000 =
37.840/kg).
18
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
Giá cà phê nhân giao sau tháng 3 vào ngày 15/3: 2.621 USD/tấn (2.621*16.000
= 41.936/kg).
Giá cà phê nhân giao ngay ngày 15/3: 2.615 USD/tấn (2.615*16.000 =
42.000/kg).
Loại Tỷ trọng Chi phí
Chi phí nguyên liệu 85% 308.490
Nguyên liệu phụ 3,7% 13.469
Hương liệu 4% 14.569
Bao bì 1,1% 4.124
Chi phí nhân công 3,5% 12.645

Chi phí sản xuất chung 2,7% 9.621
Giá vốn hàng bán 362.918
Lãi gộp 17.082
Biến động tăng giá cà phê nhân:
% thay đổi Giá tương lai
Chi phí cà phê
nguyên liệu
Giá vốn hàng bán Lãi gộp
0% 2.373 308.490 362.918 17.082
5% 2.492 323.914 378.343 1.658
7% 2.539 330.084 384.512 -4.512
10,45% 2.621 340.730 395.158 -15.158
Khi ký hợp đồng giá cà phê nguyên liệu là 2.373 USD/tấn. Sau đó 4 tháng, tại
thời điểm giao hàng giá tăng 10,45% lên 2.621 USD. Điều này đồng nghĩa với giá vốn
tăng lên nhưng giá giao cà phê thành phẩm cố định 380.000 USD.
Do vậy, nếu mức giá nguyên liệu là 2.373 USD/tấn thì công ty có lợi nhuận
17.082 USD. Nhưng lợi nhuận sẽ giảm dần theo mức tăng giá của nguyên liệu. Khi giá
của nguyên liệu tăng 10,45% thì công ty lỗ 15.158 USD.
Nếu không phòng ngừa rủi ro giá nguyên liệu thì công ty sẽ lỗ so với dự kiến:
17.082 – (-15.158) = 32.240
Khi công ty tham gia trên thị trường tương lai:
Thị trường tương lai - LIFFE Thị trường cà phê giao ngay
Ngày 1/11/2007 mua 26 lot hợp đồng
tương lai tháng 3/2008 giá 2.373
Công ty ký hợp đồng mua 130 tấn cà phê
nhân với nông dân giao hàng vào tháng
19
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
USD/tấn. 3/2008. Giá giao ngay 2.365 USD/tấn.
Ngày 15/3/2008 bán 26 lot hợp đồng

tương lai, giá 2.621 USD/tấn.
Mua 130 tấn cà phê nhân với giá giao ngay
2.625 USD/tấn.
Lãi:
26*5*(2.621-2.373) = 32.240 USD
Lỗ:
130*(2.615-2.365) = -32.500 USD
Lợi nhuận ròng khi tham gia trên 2 thị trường:
32.240 USD + (-32.500 USD) = -260 USD
Lãi trên thị trường tương lai bù đắp một phần thiệt hai do tăng giá cà phê. Do
vậy công ty vẫn còn được khoản lợi nhuận: 17.082 + (-260) = 16.822 USD
Trường hợp biến động giá giảm:
Giá cà phê nhân tháng 3/2008 vào ngày 1/11/2007: 2.373 USD/tấn
(2.373*16.000 = 38.000/kg).
Giá cà phê nhân giao ngay ngày 1/11/2007: 2.365 USD/tấn (2.365*16.000 =
37.840/kg).
Giá cà phê nhân giao sau tháng 3 vào ngày 15/3: 2.621 USD/tấn (2.621*16.000
= 41.936/kg).
Giá cà phê nhân giao ngay ngày 15/3: 2.605 USD/tấn (2.605*16.000 =
41.680/kg).
Biến động giám giá cà phê nhân:
% thay đổi Giá tương lai
Chi phí cà phê
nguyên liệu
Giá vốn hàng bán Lãi gộp
0% 2.373 308.490 362.918 17.082
-5% 2.254 293.065 347.493 32.506
-7% 2.207 286.895 341.323 38.676
-10,45% 2.125 276.252 330.680 49.319
Khi tham gia trên thị trường tương lai:

Thị trường tương lai - LIFFE Thị trường cà phê giao ngay
Ngày 1/11/2007 mua 26 lot hợp đồng
tương lai tháng 3/2008 giá 2.373
Công ty ký hợp đồng mua 130 tấn cà phê
nhân với nông dân giao hàng vào tháng
20
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
USD/tấn. 3/2008. Giá giao ngay 2.365 USD/tấn.
Ngày 15/3/2008 bán 26 lot hợp đồng
tương lai, giá 2.125 USD/tấn.
Mua 130 tấn cà phê nhân với giá giao ngay
2.120 USD/tấn.
Lỗ:
26*5*(2.125-2.373) = -32.240 USD
Lãi:
130*(2.365-2.115) = 32.500 USD
Lợi nhuận ròng khi tham gia trên 2 thị trường:
-32.240 USD + 32.500 USD = 260 USD
Do vậy công ty có được khoản lợi nhuận: 17.082 + 260 = 17.342 USD
Nếu không ký hợp đồng tương lai thì sự giảm giá mạnh sẽ làm lợi nhuận của
công ty tăng lên rất nhiều, công ty có lợi nhuận gộp: 49.319 USD.
Như vậy, khi tham gia hợp đồng tương lai, cho phép công ty giảm thiểu được
rủi ro giá cả. Với biến động giá -10,45% lên 10,45%, lợi nhuận của công ty vẫn ổn
định trong khoảng từ 16.822 USD đến 17.342 USD. Nếu không có biện pháp phòng
ngừa biến động giá thì lợi nhuận của công ty cũng tăng giảm theo giá thị trường từ lãi
49.319 USD xuống lỗ 15.158 USD. Nhìn chung, tham gia giao dịch hợp đồng tương
lai mang lại nhiều lợi ích cho công ty như bảo hộ được hàng hóa của mình, kiểm soát
giá cẩ thị trường tương lai, hạn chế rủi ro do biến động giá, bảo vệ lợi nhuận, gắn hoạt
động kinh doanh của công ty gần với thị trường quốc tế…
c. Lưu ý

- Khối lượng, mức giá, kỳ hạn trong hợp đồng nói trên chỉ có tác dụng minh họa.
- Sản phẩm này có thể áp dụng với các đối tượng khách hàng khác nhau (thu
mua, chế biến, kinh doanh, xuất nhập khẩu) và chủng loại hàng hóa khác nhau.
21
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
KẾT LUẬN
Giá cà phê luôn biến động thất thường, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh
vực cà phê chịu rủi ro rất cao. Vì vậy, nghiên cứu ứng dụng công cụ phòng ngừa rủi ro
trong biến động giá nguyên liệu cà phê, mà cụ thể là sử dụng hợp đồng tương lai và
quyền chọn trên 2 sàn giao dịch LIFFE và NYBOT là yêu cầu cấp thiết mang tính thực
tiễn rất cao. Nghiên cứu và xây dựng được phương án áp dụng hợp lý sẽ cho phép hoạt
động kinh doanh được duy trì ổn định, tiếp cận chuẩn thế giới và mở ra nhiều khả năng
kinh doanh mới, trong đó nổi bật nhất là gia tăng xuất khẩu cà phê; đồng thời góp phần
đảm bảo, duy trì lợi nhuận ổn định cho công ty.
22
Sử dụng hợp đồng tương lai và quyền chọn để phòng ngừa rủi ro biến động giá
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Slide bài giảng môn “Quản trị rủi ro” của TS. Mai Thu Hiền, Khoa Tài chính
Ngân hàng, Đại học Ngoại thương.
Các trang web:
2. />%C6%B0%C6%A1ng_lai
3. />%87m-c%C3%A1c-c%C3%B4ng-c%E1%BB%A5-c%E1%BB%A7a-th%E1%BB
%8B-tr%C6%B0%E1%BB%9Dng-c%C3%A0-ph%C3%AA-ph%C3%A1i-sinh
4. />les/Module%204C%20-%20Hedging%20with%20Futures%20_VN.pdf
5. />lai/127/3586738.epi
6.http://113.161.227.204:8008/thuvienso/bitstream/123456789/3316/2/HD_quy
en_chon.pdf
23