(Luận án tiến sĩ) Giải Quyết Tranh Chấp Hành Chính Trong Lĩnh Vực Đất Đai Theo Thủ Tục Tố Tụng Hành Chính Ở Việt Nam Hiện Nay

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.11 MB, 222 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

Bị GIO DC V O TắO Bị T PHP TRNG ắI HC LUT H NịI

TRONG L)NH VĂC ĐÂT ĐAI THEO THĂ TĀC Tä TĀNG

LUÀN ÁN TIÀN S) LUÀT HàC

Hà Nßi - 2024

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

Bị GIO DC V O TắO Bị T PHP TRNG ắI HC LUT H NịI

TRONG L)NH VĂC ĐÂT ĐAI THEO THĂ TĀC Tä TĀNG

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

DANH MĀC CÁC CHĀ VIÀT TÂT

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

Phā lāc 04. Tháng kê sá l°ÿng tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai ch°a giÁi quyÁt căa Tòa án nhân dân các cÃp

Phā lāc 05. BÁng phân tích đặc thù trong viãc giÁi quyÁt tranh chÃp hành chính vÃ đÃt đai căa Tòa án nhân dân các cÃp

Phā lāc 06. Tháng kê vā giÁi quyÁt tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai có tá chąc đái tho¿i giāa ng°ßi khái kiãn và ng°ßi bị kiãn

trong các tranh chÃp hành chính vÃ đÃt đai đ°ÿc giÁi quyÁt theo thă tāc tá tāng hành chính s¢ thẩm

Phā lāc 08. Sá vā tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai Tòa án tá chąc phiên tòa rút kinh nghiãm từ năm 2018 đÁn năm 2022

Phā lāc 09. Trình độ căa đội ngũ cơng chąc ngành Tịa án từ năm 2017 đÁn

năm 2021

Phā lāc 10. Một sá vā giÁi quyÁt tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt

đai theo thă tāc tá tāng hành chính đißn hình

Phā lāc 11. PhiÁu khÁo sát và kÁt quÁ khÁo sát

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

MĀC LĀC

1. Tính cÃp thiÁt căa đÃ tài: ... 1

2. Māc đích và nhiãm vā nghiên cąu: ... 3

3. Đái t°ÿng và ph¿m vi nghiên cąu ... 3

4. Ph°¢ng pháp luÁn và ph°¢ng pháp nghiên cąu ... 4

5. Nhāng đóng góp mới căa luÁn án ... 6

6. Ý ngh*a khoa học và thăc tián căa luÁn án... 7

7. KÁt cÃu căa luÁn án ... 7

CH¯¡NG 1. ... 8

TàNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CĄU LIÊN QUAN ĐÀN LUẬN AN ... 8

1.1 Cac công trinh nghiên c°u liên quan đên nội dung đê tai ... 8

1.1.1 Cac công trinh nghiên cưu trong nươc ... 8

1.1.2 Các cơng trình nghiên cứu cāa ngoai nươc... 25

1.2 Đánh giá tình hình nghiên cąu liên quan đÁn đÃ tài LuÁn án ... 31

1.2.1 Đanh gia tình hình nghiên cứu trong nươc: ... 31

1.2.2 Đanh gia tình hình nghiên cứu ngoai nươc: ... 33

1.2.3 Những vấn đề liên quan đến đề tài cần được tiếp tÿc nghiên cứu ... 35

1.3 Câu hßi và giÁ thuyÁt nghiên cąu ... 36

KÀT LUÀN CH¯¡NG 1 ... 38

CH¯¡NG 2 ... 39

NHĀNG VÂN ĐÂ LÍ LUÀN VÂ GIÀI QUYÀT TRANH CHÂP HÀNH CHÍNH TRONG L)NH VĂC ĐÂT ĐAI THEO THĂ TĀC Tà TĀNG HÀNH CHÍNH... 39

2.1 Tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai ... 39

2.1.1 Khái niệm và đặc điểm cāa tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai ... 39

2.1.2 Phân biệt tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai với tranh chấp đất đai ... 46

2.2 GiÁi quyÁt tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc tá tāng hành chính ... 48

2.2.1 Khái niệm và đặc điểm cāa giải quyêt tranh châp hành chính trong lĩnh vực đât đai theo thủ tục tơ tụng hanh chinh ... 48

2.2.2 Vai trò cāa giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính ... 52

2.3 Mái quan hã giāa giÁi quyÁt tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc tá tāng hành chính với một sá ph°¢ng thąc bÁo vã qun căa ng°ßi sÿ dāng đÃt á Viãt Nam ... 55

2.3.1 Mối quan hệ giữa giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính và theo thā tÿc hành chính ... 55

2.3.2 Mối quan hệ giữa giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính và giải quyết tranh chấp đất đai theo thā tÿc tố tÿng dân sự ... 58

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

2.3.3 Mối quan hệ giữa giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố

tÿng hành chính và giải quyết tranh chấp đất đai tại Āy ban nhân dân cấp xã ... 60

2.4 Nội dung pháp luÁt vÃ giÁi quyÁt tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc tá tāng hành chính. ... 61

2.4.1 Đối tượng giải quyết tranh chấp ... 61

2.4.2 Thẩm quyền giải quyết tranh chấp ... 62

2.4.3 Thā tÿc giải quyết tranh chấp ... 65

2.4.4 Căn cứ đánh giá tính hợp pháp cāa quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực đất đai ... 66

2.5 Các yÁu tá tác động đÁn giÁi quyÁt tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc tá tāng hành chính ... 67

2.5.1 u tơ chinh tri ̣ ... 68

2.5.2 Yêu tô kinh tê – xã hội ... 70

2.5.3 Yêu tô phap li ... 73

2.5.4 Yêu tô con ngươi ... 74

2.5.5 Yêu tô hội nhập quôc tê ... 76

KÊT LUẬN CH¯¡NG 2 ... 77

CH¯¡NG 3 ... 79

PHAP LUẬT VA TH¯̣C TIàN GIẢI QUYÊT TRANH CHÂP HANH CHINH TRONG LĨNH V¯̣C ĐÂT ĐAI THEO THỦ TỤC TÔ TỤNG HANH CHINH ¡̉ VIỆT NAM HIỆN NAY ... 79

3.1 Pháp luÁt hiãn hành vÃ giÁi quyÁt tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc tá tāng hành chính ... 79

3.1.1 Quy định pháp luật về đối tượng giải quyết tranh chấp ... 79

3.1.2 Quy định pháp luật về thẩm quyền giải quyết tranh chấp ... 84

3.1.3 Quy đi ̣nh phap luật về thā tÿc giải quyết tranh chấp ... 91

3.1.4 Quy đi ̣nh cāa pháp luật về căn cứ đánh giá tính hợp pháp cāa quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực đất đai ... 96

3.2 Thăc tián giÁi quyÁt tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc tá tāng hành chính á Viãt Nam hiãn nay ... 109

3.2.1 Kết quả giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

PH¯¡NG H¯¡NG VÀ GIẢI PHAP NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIẢI QUYÊT TRANH CHÂP HANH CHINH TRONG LĨNH V¯̣C ĐÂT ĐAI THEO THỦ TỤC TÔ TỤNG HANH CHINH à VIâT NAM ... 137

4.1 Ph°¢ng h°¢ng nâng cao hiãu quÁ giải quyêt tranh châp hanh chinh trong lĩnh v°̣c đât đai

theo thủ tục tô tụng hanh chinh ... 137

4.1.1 Bảo đảm sự lãnh đạo cāa Đảng trong việc xây dựng và thực hiện pháp luật giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính. ... 137 4.1.2 Bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong xây dựng và thực hiện pháp luật giải

quyết tranh chấp hành chính về đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính. ... 138 4.1.3 Bảo đảm yêu cầu kiểm soát quyền lực nhà nước trong xây dựng và thực hiện pháp luật giải quyết tranh chấp hành chính đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính. ... 139 4.1.4 Bảo đảm yêu cầu phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chā nghĩa và hội nhập quốc tế trong giải quyết tranh chấp hành chính về đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính. .... 140

4.2 Giải phap nâng cao hiê ̣u quả giải quyêt tranh châp hanh chinh trong lĩnh v°̣c đât đai theo thủ tục tơ tụng hanh chinh... 142

4.2.1 Nhóm giải pháp hoan thiện phap luật về giải quyêt tranh châp hanh chinh trong lĩnh vực đât đai theo thủ tục tô tụng hanh chinh... 142 4.2.2 Nhóm giải phap nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật giải quyêt tranh châp hanh chinh trong lĩnh vực đât đai theo thủ tục tô tụng hanh chinh ... 161

KÀT LUÀN CH¯¡NG 4 ... 167 KÀT LUÀN... 169

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

PHÄN Mâ ĐÄU 1. Tính cÃp thiÁt căa đÃ tài:

ĐÃt đai là ngußn tài nguyên đặc biãt do thiên nhiên ban tặng, có vai trị quan trọng trong đßi sáng xã hội. D°ới góc độ kinh tÁ, quyÃn sÿ dāng đÃt đã trá thành tài sÁn quý giá căa ng°ßi dân, doanh nghiãp và tá chąc. à Viãt Nam, hiãn nay đÃt đai thuộc sá hāu toàn dân do Nhà n°ớc đ¿i diãn chă sá hāu và tháng nhÃt quÁn lý1. Sá hāu toàn dân vÃ đÃt đai á n°ớc ta bắt đầu đ°ÿc xác lÁp từ HiÁn pháp 19802, tiÁp tāc đ°ÿc khẳng định trong HiÁn pháp năm 2013 và các văn bÁn pháp luÁt chuyên ngành. Nhà n°ớc thay mặt nhân dân thăc hiãn quyÃn sá hāu, quyÃn quÁn lý đái với đÃt đai và trao quyÃn sÿ dāng đÃt cho nhân dân theo quy định pháp luÁt đß bÁo đÁm khai thác, sÿ dāng hiãu quÁ đÃt đai. Tuy nhiên, thăc tián quÁn lý nhà n°ớc vÃ đÃt đai còn bộc lộ nhiÃu đißm u kém, trong đó phÁi kß đÁn: tình tr¿ng thiÁu minh b¿ch trong quÁn lý, sÿ dāng, phõn phỏi, thu hòi t hay cÂ quan qun lý nhà n°ớc can thiãp quá sâu vào quyÃn căa ngòi s dng t xy ra ỏ nhiu a phÂng. Vì vÁy, TCHC trong l*nh văc đÃt đai dián ra phá biÁn với tính chÃt ngày càng gay gắt, phąc t¿p.

Ngày 01/07/1996, ph°¢ng thąc giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC t¿i TAND đã đ°ÿc thiÁt lÁp song song với ph°¢ng thąc giÁi quyÁt khiÁu n¿i. Đây là b°ớc đái mới quan trọng vÃ nhÁn thąc và t° duy pháp lý, phù hÿp với xu h°ớng đa d¿ng hóa ph°¢ng thąc giÁi qut TCHC trên thÁ giới và bái cÁnh xây dăng nhà n°ớc pháp quyÃn á Viãt Nam. Ngay từ LuÁt sÿa đái, bá sung một sá điÃu căa LuÁt Tá chąc Tòa án nhân dân năm 1995; Pháp lãnh Thă tāc giÁi quyÁt các vā án hành chính năm 1996, TCHC trong l*nh văc đÃt đai là một trong tám lo¿i tranh chÃp đ°ÿc TAND giÁi quyÁt theo thă tāc TTHC. Đái t°ÿng, thẩm quyÃn và thă tāc giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc này liên tāc đ°ÿc hoàn thiãn, má rộng qua các lần sÿa đái, bá sung Pháp lãnh giÁi quyÁt các vā án hành chính năm 1998, 2006 cho đÁn khi ban hành LuÁt Tá tāng hành chính năm 2010, LuÁt Tá tāng hành chính năm 2015 (sÿa đái, bá sung năm 2019). Với să dần hoàn thiãn căa pháp luÁt, ph°¢ng thąc giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC đã từng b°ớc khắc phāc đ°ÿc tình

1 ĐiÃu 4, HiÁn pháp năm 2013

2 ĐiÃu 19, HiÁn pháp năm 1980

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

tr¿ng thiÁu dân chă, công khai, minh b¿ch; góp phần bÁo đÁm qun lÿi ích hÿp pháp ca ngòi s dng t. Vióc buc cÂ quan nh n°ớc, ng°ßi có thẩm qun phÁi thăc hiãn bÁn án, quyÁt định có hiãu lăc pháp luÁt đã nâng cao tính chịu trách nhiãm căa CQHCNN tr°ớc ng°ßi dân; góp phần phịng cháng tham nhũng, tiêu căc trong ho¿t động quÁn lý nhà n°ớc vÃ đÃt đai.

Bên c¿nh nhāng kÁt quÁ tích căc nh° đã nêu trên, nhiÃu bÃt cÁp, h¿n chÁ liên quan đÁn giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tc TTHC cũn tòn ti. C thò l:

V phÂng diãn pháp luÁt, c¢ sá pháp lý điÃu chỉnh ho¿t động giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC còn ch°a đầy đă, tháng nhÃt. Quy định vÃ đái t°ÿng giÁi quyÁt còn thiÁu tính rõ ràng, minh b¿ch. Thẩm quyÃn và thă tāc giÁi qut đ°ÿc pháp lt quy định có đißm mâu thu¿n, bÃt hÿp lí Ánh h°áng đÁn quyÃn và lÿi ích chính đáng căa cá nhân, tá chąc. Ch°a có quy định cā thß vÃ căn cą đánh giá tính hÿp pháp căa QĐHC, HVHC gây khó khăn cho Thẩm phán trong viãc giÁi quyÁt các vā viãc cā thß. Bên c¿nh đó, nhiÃu quy định căa LuÁt Tá tāng hành chính, LuÁt đÃt đai, LuÁt khiÁu n¿i và các văn bÁn pháp luÁt liên quan cịn mâu thu¿n với nhau.

VÃ ph°¢ng diãn thăc hiãn pháp luÁt, thăc tián giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC còn nhiÃu thiÁu sót d¿n đÁn sá l°ÿng các bÁn án, quyÁt định bị hăy, sÿa do nguyên nhân chă quan còn cao; sá l°ÿng vā tranh chÃp mà Tòa án các cÃp phÁi rút kinh nghiãm ngày càng tăng. ĐiÃu này Ánh h°áng khơng nhß đÁn viãc bÁo đÁm qun và lÿi ích căa ng°ßi sÿ dāng đÃt, làm nÁy sinh tâm lí tiêu căc, giÁm lịng tin căa cá nhân, tá chąc đái với ho¿t động giÁi quyÁt tranh chÃp căa Tòa án.

VÃ ph°¢ng diãn khoa học pháp lý, các cơng trình nghiên cąu vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC á Viãt Nam chă yÁu đÃ cÁp đÁn một sá khía c¿nh lý luÁn và pháp lý. Hiãn ch°a có cơng trình khoa học nghiên cąu chuyên sâu và có hã tháng vÃ giÁi quyÁt TTHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC. Do đó, viãc nghiên cąu thÃu đáo vÃ lý luÁn và thăc tián giÁi quyÁt tranh chÃp là hÁt sąc cần thiÁt đß xây dăng nhāng giÁi pháp khÁ thi, mang tính đột phá nhằm hoàn thiãn pháp luÁt và nâng cao hiãu quÁ giÁi quyÁt, đáp ąng yêu cầu cÁi cách t° pháp và hội nhÁp quác tÁ.

Từ nhāng lí do nêu trên, viãc lăa chọn đÃ tài <Giải quyết tranh chấp hành chính

trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính ở Việt Nam hiện nay= là cÃp

thiÁt, đáp ąng yêu cầu vÃ pháp lý, thăc tián và lý luÁn khoa học đ°ÿc đặt ra á n°ớc ta.

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

2. Māc đích và nhiãm vā nghiên cąu:

Māc đích nghiên cąu căa LuÁn án là làm sáng tß nhāng vÃn đÃ lý luÁn vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc vÃ đÃt đai theo thă tāc TTHC; đánh giá thăc tr¿ng pháp luÁt và thăc tián giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc vÃ đÃt đai theo thă tāc TTHC và đÃ xuÃt giÁi pháp nâng cao hiãu quÁ căa ho¿t động này.

Đß đ¿t đ°ÿc māc đích nghiên cąu nêu trên, luÁn án s¿ tÁp trung thăc hiãn nhāng nhiãm vā sau đây:

Thứ nhất, thu thÁp và đánh giá kÁt q nghiên cąu căa các cơng trình khoa học đã

cơng bá, có liên quan đÁn đÃ tài Ln án. Trên c¢ sá đó, xác định nhāng vÃn đÃ ch°a đ°ÿc giÁi quyÁt hoặc ch°a đ°ÿc giÁi quyÁt triãt đß; định h°ớng nhāng nội dung s¿ đ°ÿc luÁn án kÁ thừa, phát trißn và tÁp trung nghiên cąu.

Thứ hai, làm sáng tß nhāng vÃn đÃ lý luÁn vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt

đai theo thă tāc TTHC đß thÃy rõ đ°ÿc °u thÁ, vai trò căa ph°¢ng thąc giÁi quyÁt tranh chÃp này. Xác định mái quan hã giāa giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC với các ph°¢ng thąc bÁo vã quyÃn căa ng°ßi sÿ dāng đÃt đang đ°ÿc quy định á Viãt Nam hiãn nay. Phân tích nhāng nội dung pháp luÁt điÃu chỉnh vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC. Từ đó, đánh giá các yÁu tá tác động đÁn ho¿t động giÁi quyÁt lo¿i tranh chÃp này căa Tòa án.

Thứ ba, phân tích pháp luÁt hiãn hành vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai

theo thă tāc TTHC đß thÃy rõ nhāng đißm ch°a hÿp lý, cần sÿa đái. Đánh giá thăc tián giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC nhằm phát hiãn h¿n chÁ, bÃt cÁp và xác định nguyên nhân căa h¿n chÁ, bÃt cÁp này.

Thứ tư, đÃ xuÃt ph°¢ng h°ớng và giÁi pháp nâng cao hiãu quÁ giÁi quyÁt TCHC

trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC trong bái cÁnh xây dăng nhà n°ớc pháp quyÃn xã hội chă ngh*a Viãt Nam, đáp ąng yêu cầu hội nhÁp quác tÁ.

3. Đåi t°ÿng và ph¿m vi nghiên cąu

Đái t°ÿng nghiên cąu căa luÁn án gßm:

- Nhāng vÃn đÃ lý luÁn, quan đißm pháp lý vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC;

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

- Quy định pháp luÁt vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC cā thß là LuÁt đÃt đai năm 2013, LuÁt Tá tāng hành chính năm 2015 và các văn bÁn pháp luÁt liên quan;

- Thăc tián giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC á Viãt Nam. Ph¿m vi nghiên cąu căa luÁn án:

<GiÁi quyÁt tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc tá tāng hành chính á Viãt Nam hiãn nay= là đÃ tài có nội dung rộng và khá phąc t¿p. Vì vÁy trong giới h¿n căa LuÁn án tiÁn s*, ph¿m vi nghiên cąu đ°ÿc xác định cā thß nh° sau:

- VÃ nội dung nghiên cąu:

ĐÃ tài tÁp trung trung nghiên cąu chuyên sâu nhāng vÃn đÃ lý luÁn và thăc tián căa giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC. Theo đó, TCHC trong l*nh văc đÃt đai đ°ÿc đÃ cÁp trong LuÁn án là nhāng tranh chÃp phát sinh giāa c¢ quan nhà n°ớc, ngòi cú thm quyn trong cÂ quan nh nc vi ng°ßi sÿ dāng đÃt, ng°ßi có qun lÿi và ngh*a vā liên quan trong quÁn lí nhà n°ớc vÃ đÃt đai; nh° tranh chÃp vÃ giao đÃt, cho th đÃt, chun māc đích sÿ dāng đÃt, thu hßi đÃt, c°ỡng chÁ thu hßi đÃt& Đây cũng là lo¿i tranh chÃp phá biÁn và dián ra gay gắt á Viãt Nam trong giai đo¿n hiãn nay, chiÁm tỷ lã lớn trong các TCHC đ°ÿc giÁi quyÁt theo thă tāc TTHC (chiÁm h¢n 70% - Xem thêm t¿i phā lāc 01).

- VÃ không gian nghiên cąu:

LuÁn án đặt trọng tâm nghiên cąu nhāng vÃn đÃ lý luÁn, pháp lý và thăc tián giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC á Viãt Nam.

- VÃ thßi gian nghiên cąu:

LuÁn án nghiên cąu tÁp thăc tr¿ng pháp luÁt và thăc tián giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC từ năm 2016 đÁn năm 2022.

Đß thăc hiãn māc đích và nhiãm vā nghiên cąu nêu trên, LuÁn án đ°ÿc tiÁp cÁp theo ph°¢ng pháp luÁn căa chă ngh*a Mác Lênin, t° t°áng Hß Chí Minh, vÁn dāng nhāng quan đißm căa ĐÁng và Nhà n°ớc ta vÃ hồn thiãn hã tháng pháp luÁt và thăc hiãn pháp luÁt, theo yêu cầu căa cÁi cách t° pháp trong điÃu kiãn xây dăng Nhà n°ớc pháp quyÃn và hội nhÁp quác tÁ á Viãt Nam.

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

Đái với từng nội dung cā thß, LuÁn án sÿ dāng nhiÃu ph°¢ng pháp nghiên cąu khoa học khác nhau nh°:

- PhÂng phỏp hòi cu cỏc ti lióu c s dng đß tÁp hÿp các tài liãu, cơng trình nghiên cąu trong n°ớc và n°ớc ngoài dăa trên các mác thßi gian, l*nh văc pháp luÁt cũng nh° hã tháng pháp luÁt nhằm lăa chọn, tÁp hÿp một cách đầy đă nhÃt các tài liãu liên quan đÁn đÃ tài luÁn án á các ngußn khác nhau. Đặc biót, phÂng phỏp c s dng ò tỏng quan tình hình nghiên cąu đÃ tài và đ°ÿc kÁt hÿp với các ph°¢ng pháp khác trong q trình tìm hißu các vÃn đÃ lý luÁn cũng nh° thăc tr¿ng pháp luÁt vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC.

- Ph°¢ng pháp hã tháng đ°ÿc sÿ dāng đß xâu chuỗi và tìm ra să nhÃt quán giāa vÃn đÃ lý luÁn, pháp lý và thăc tián liên quan đÁn giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC.

- PhÂng phỏp lch s c s dng ò đánh giá các yÁu tá tác động đÁn giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC cũng nh° đánh giá nhāng nguyên nhân d¿n tới nhāng bÃt cÁp, h¿n chÁ trong công tác giÁi quyÁt này.

- Ph°¢ng pháp táng hÿp là ph°¢ng pháp đ°ÿc sÿ dāng chă u trong q trình thu thÁp tài liãu, phân tích các quan đißm, đÃ xuÃt, kiÁn nghị. Ph°¢ng pháp này đ°ÿc sÿ dāng đß rút ra nhāng nhÁn định, ý kiÁn đánh giá sau q trình phân tích á từng ý, từng tißu māc và đặc biãt đ°ÿc sÿ dāng đß kÁt luÁn các ch°¢ng và kÁt luÁn căa luÁn án.

- Ph°¢ng pháp chąng minh đ°ÿc sÿ dāng nhằm đ°a ra các d¿n chąng (các quy định, tài liãu, sá liãu, vā viãc thăc tián...) làm rõ các luÁn đißm, luÁn cą trong các nội dung vÃ lý luÁn á các nhÁn định trong các nội dung và đặc biãt là các ý kiÁn, quan đißm vÃ sÿa đái, bá sung quy định căa pháp luÁt và các giÁi pháp nâng cao hiãu quÁ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC.

- Ph°¢ng pháp so sánh đ°ÿc sÿ dāng nhằm đái chiÁu các quan đißm khác nhau giāa các nhà khoa học trong các cơng trình nghiên cąu; giāa quy định căa pháp luÁt vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC hiãn hành với quy định căa pháp luÁt các giai đo¿n tr°ớc đây; giāa quy định căa pháp luÁt đÃt đai, tá tāng hành chính hiãn hành với pháp luÁt khác có liên quan. Ph°¢ng pháp so sánh cũng đ°ÿc sÿ dāng đß nghiên cąu quy định căa pháp luÁt vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC căa Viãt Nam với một sá quác gia trên thÁ giới.

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

- Ph°¢ng pháp điÃu tra xã hội học nhằm thu thÁp thơng tin xã hội, các quan đißm, nhÁn định khác nhau vÃ quy định pháp luÁt cũng nh° thăc tián thi hành pháp luÁt giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC. Ph°¢ng pháp này s¿ đ°ÿc thăc hiãn bằng các khÁo sát thông qua bÁng điÃu tra xã hội học.

- PhÂng phỏp thỏng kờ c thò hión qua cỏc bng tháng kê sá liãu từ báo cáo ngành tòa án và phiÁu khÁo sát ý kiÁn á phā lāc 11 căa LuÁn án, từ đó đánh giá thăc tián giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC từ năm 2016 đÁn năm 2022;

- PhÂng phỏp case study c ỏp dng ò ỏnh giỏ nhāng bÃt cÁp trong thăc tián giÁi quyÁt TCHC vÃ đÃt đai theo thă tāc TTHC á Viãt Nam thông qua nghiên cąu nhāng vā án hành chính đÃt đai đißn hình mà Tịa án thā lí trong nhāng năm gần đây;

- Ph°¢ng pháp dă báo khoa học đ°ÿc sÿ dāng đß dă đoán nhāng ý kiÁn, nhÁn định, đÃ xuÃt mà LuÁn án đặt ra. Ph°¢ng pháp này đ°ÿc sÿ dāng trong q trình phân tích nhāng đißm hÿp lý cũng nh° bÃt cÁp trong quy định pháp luÁt, thăc tián giÁi quyÁt TCHC vÃ đÃt đai theo thă tāc TTHC.

5. Nhāng đóng góp mßi căa luÁn án

Nhāng đißm mới nái bÁt căa kÁt quÁ nghiên cąu thß hiãn á các nội dung sau:

Thứ nhất, nhāng vÃn đÃ lý luÁn nh° khái niãm và đặc đißm căa giÁi quyÁt TCHC

trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC đã đ°ÿc làm sáng tß trong LuÁn án. Đßng thßi, LuÁn án chỉ ra mái quan hã giāa giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC với nhāng phÂng thc bo vó quyn ca ngòi s dng t đ°ÿc pháp luÁt Viãt Nam quy định đß từ đó thÃy đ°ÿc vai trò, °u thÁ căa ph°¢ng thąc giÁi quyÁt tranh chÃp này. LuÁn án đã khái quát nhāng nội dung pháp luÁt vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC bao gßm đái t°ÿng giÁi quyÁt, thẩm quyÃn giÁi quyÁt, thă tāc giÁi quyÁt và các căn cą đánh giá tính hÿp pháp căa QĐHC, HVHC bị kiãn. Nhāng yÁu tá tác động đÁn ho¿t động giÁi quyÁt lo¿i tranh chÃp này theo thă tāc TTHC cũng đ°ÿc xác định một cách rõ ràng trong LuÁn án.

Thứ hai, thăc tr¿ng pháp luÁt giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc

TTHC á Viãt Nam đ°ÿc đánh giá một cách toàn diãn trong LuÁn án trên các ph°¢ng diãn nh° quy định vÃ đái t°ÿng giÁi quyÁt; thẩm quyÃn giÁi quyÁt; thă tāc giÁi quyÁt và căn cą đánh giá tính hÿp pháp căa QĐHC, HVHC trong l*nh văc đÃt đai. LuÁn án đã táng hÿp nhāng đißm h¿n chÁ, v°ớng mắc trong thăc tián giÁi quyÁt TCHC trong

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC. Từ đó, phân tích nguyên nhân d¿n đÁn nhāng h¿n chÁ, v°ớng mắc này.

Thứ ba, trên c¢ sá phân tích nhāng nội dung lý luÁn và thăc tián, LuÁn án ho¿ch

định ph°¢ng h°ớng cho viãc xây dăng và thăc hiãn pháp luÁt giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC. Viãc đÃ xuÃt các giÁi pháp táng thß, khÁ thi từ hồn thiãn pháp luÁt đÁn nâng cao hiãu quÁ tá chąc thăc hiãn pháp luÁt giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC đ°ÿc đÃ cÁp trong LuÁn án đÁm bÁo phù hÿp với bái cÁnh cÁi cách t° pháp, xây dăng nhà n°ớc pháp quyÃn xã hội chă ngh*a á Viãt Nam, đáp ąng yêu cầu căa hội nhÁp quác tÁ.

6. Ý ngh*a khoa hác và thăc tián căa ln án

Ln án là cơng trình nghiên cąu khoa học mang tính chun sâu, tồn diãn và có hã tháng vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC. Chính vì vÁy, kÁt quÁ nghiên cąu căa LuÁn án có độ tin cÁy cao, góp phần bá sung tri thąc khoa học pháp lý hành chính.

Bên c¿nh đó, Ln án cung cÃp căn cą khoa học, thăc tián đß c¢ quan nhà n°ớc có thẩm qun tham khÁo trong q trình xây dăng, hồn thiãn chă tr°¢ng, chính sách liên quan đÁn giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC, đặc biãt trong bái cÁnh khiÁu kiãn đÃt đai có xu h°ớng gia tăng, phąc t¿p á một sá địa ph°¢ng. Ngồi ra, Ln án là tài liãu phāc vā giÁng d¿y, nghiên cąu t¿i các c¢ sá đào t¿o ngành luÁt và nghÃ luÁt; làm tài liãu tham khÁo cho các c¢ quan, tá chąc, cá nhân trong viãc thăc hiãn quyÃn khiÁu kiãn hành chính trong l*nh văc đÃt đai.

7. KÁt cÃu căa luÁn án

Ngoài phần má đầu, kÁt luÁn, danh māc tài liãu tham khÁo, nội dung căa LuÁn án đ°ÿc bá cāc thành bỏn chÂng, c thò:

ChÂng 1: Tỏng quan tỡnh hình nghiên cąu liên quan đÁn ln án

Ch°¢ng 2: Nhāng vÃn đÃ lí luÁn vÃ giÁi quyÁt tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc tá tāng hành chính

Ch°¢ng 3: Pháp luÁt và thăc tián giÁi quyÁt tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc tá tāng hành chính á Viãt Nam hiãn nay

Ch°¢ng 4: Ph°¢ng h°ớng và giÁi pháp nâng cao hiãu quÁ giÁi quyÁt tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc tá tāng hành chính á Viãt Nam

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

CH¯¡NG 1.

Viãt Nam là một trong sá ít các quác gia hiãn nay trên thÁ giới ghi nhÁn hình thąc sá hāu toàn dân mà Nhà n°ớc là đ¿i diãn chă sá hāu vÃ đÃt đai3. QuyÃn quÁn lý, kißm sốt và chi phái mọi lo¿i đÃt á ph¿m vi táng thß căa nÃn kinh tÁ, xã hội, quác phòng và an ninh đÃu thuộc vÃ Nhà n°ớc. Nhà n°ớc trao quyÃn sÿ dāng đÃt cho cá nhân, tá chąc, hộ gia đình theo quy định của phap luâ ̣t. Viê ̣c trao quyên này đ°¢̣c th°̣c hiê ̣n theo thă tāc hanh chinh, du tr°̣c tiêp hay gian tiêp luôn thể hiê ̣n s°̣ can thiê ̣p va chi phôi sâu rợng của Nha n°¢c, tác động tr°̣c tiêp đên quyên va l¢̣i ich của ng°¢i s°̉ dụng đât. Đo la nguyên nhân dẫn đên s°̣ gia tăng nhanh chong TCHC trong lĩnh v°̣c đât đai ¢̉ n°ớc ta hiê ̣n nay. Xuât phat t° th°̣c tiễn nay, đă ̣t ra yêu câu câp thiêt nghiên c°u va hoan thiê ̣n quy đi ̣nh phap luâ ̣t, nâng cao hiê ̣u quả của cac ph°¢ng th°c giải quyêt TCHC trong lĩnh v°̣c đât đai. Hiê ̣n nay, ¢̉ Viê ̣t Nam đang tơn ta ̣i song song hai ph°¢ng th°c giải quyêt TCHC trong lĩnh v°̣c đât đai. Đo la giải quyêt khiêu na ̣i hanh chinh theo thủ tục hanh chinh ta ̣i CQHCNN va giải quyêt theo thủ tục tô tụng hanh chinh ta ̣i TAND. Theo đo, TAND v¢i t° cach la c¢ quan t° phap, đ°a ra phan quyêt cuôi cung giải quyêt cac tranh châp phap li, trong đo co cac TCHC trong lĩnh v°̣c đât đai. Chinh vi vâ ̣y, viê ̣c nghiên c°u vê giải quyêt TCHC theo thủ tục TTHC, đă ̣c biê ̣t trong lĩnh v°̣c quan trọng, nha ̣y cảm nh° quản li nha n°¢c vê đât đai đã thu hut đ°¢̣c s°̣ quan tâm của nhiêu học giả, nha khoa học phap li trong va ngoai n°¢c. Điêu nay thể hiê ̣n qua cac công trinh nghiên c°u liên quan đên nội dung đê tai bao gôm cac bai viêt khoa học, sach tham khảo, sach chuyên khảo, luâ ̣n an sau:

1.1 Cac công trinh nghiên c°u liên quan đên nô ̣i dung đê tai

1.1.1 Cac công trinh nghiên cưu trong nươc

1.1.1.1 Nhóm cơng trình nghiên cứu những vấn đề lý luận về giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính

3 Vũ Công Giao,Nguyán Anh Đąc (2022), <ChÁ độ sá hāu đÃt đai á một sá n°ớc và á Viãt Nam=, T¿p chí Tài ngun và mơi tr°ßng

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

VÃn đÃ lý luÁn c¢ bÁn vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt theo thă tāc TTHC đ°ÿc đÃ cÁp đÁn trong các cơng trình nghiên cąu á nhāng cÃp độ, mąc độ khác nhau.

Thứ nhất, khái niãm và đặc đißm căa TCHC trong l*nh văc đÃt đai ít đ°ÿc đÃ cÁp

trong các cơng trình nghiên cąu. Bái l¿, TCHC là khái niãm mới xuÃt hiãn cùng q trình cÁi cách hành chính và cÁi cách t° pháp căa nhà n°ớc ta4 và lý thuyÁt vÃ TCHC ch°a phÁi là nội dung đ°ÿc thừa nhÁn rộng rãi trong khoa học pháp lý Viãt Nam5. Dù đã đ°ÿc đÃ cÁp trong một sá công trình nghiên cąu, viãc định ngh*a đầy đă vÃ TCHC trong l*nh văc đÃt đai d°ßng nh° cịn bß ngß, cā thß:

Bài viÁt <Đổi mới cơ chế giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai

ở nước ta hiện nay= căa tác giÁ Nguyán Thắng Lÿi, đăng trên T¿p chí Tá chąc nhà

n°ớc, sá 9 năm 2013 mặc dù không trăc tiÁp đ°a ra khái niãm TCHC trong l*nh văc đÃt đai nh°ng đã nhÁn diãn TCHC trong l*nh văc đÃt đai á nhāng đặc đißm sau. Một là, chă thß căa TCHC trong l*nh văc đÃt đai là chă thß căa q trình qn lý, sÿ dāng đÃt và ln có să bÃt bình đẳng vÃ ý chí. Hai là, đái t°ÿng căa TCHC trong l*nh văc đÃt đai là QĐHC, HVHC căa c¢ quan nhà n°ớc và ng°ßi có thẩm qun trong c¢ quan nhà n°ớc có liên quan đÁn qun quÁn lý, sÿ dāng và nhāng lÿi ích khác phát sinh từ quá trình khai thác, sÿ dāng đÃt, nhāng hã quÁ vÃ mặt kinh tÁ nh° đÃn bù, bßi th°ßng thiãt h¿i liên quan đÁn đÃt đai& Ba là, TCHC trong l*nh văc đÃt đai luôn gắn liÃn với quá trình quÁn lý và sÿ dāng đÃt, nên khi tranh chÃp xÁy ra s¿ gây Ánh h°áng xÃu đÁn nhiÃu mặt căa đßi sáng kinh tÁ - xã hội.

Bai viêt <Giải quyêt tranh châp hanh chinh vê đât sử dụng vao mục đich quôc phong= của tac giả Trân Kim Liễu trên ta ̣p chi Nghiên c°u lâ ̣p phap, sô 05/2018 đã

chỉ ra TCHC vÃ đÃt quác phòng là một lo¿i TCHC trong l*nh văc đÃt đai, <phát sinh

do hoạt động quản lý đất đai cāa các cơ quan hành chính nhà nước hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước thông qua những QĐHC, HVHC trái pháp luật xâm phạm quyền lợi ích hợp pháp cāa cá nhân, cơ quan, tổ chức dẫn đến phản ứng khiếu nại, sau đó là kiện tÿng=.

4 Nguyán Thắng Lÿi (2013), <Đái mới c¢ chÁ giÁi qut tranh chÃp hành chính trong l*nh văc đÃt đai á n°ớc ta hiãn nay=, T¿p chí Tá chąc nhà n°ớc, sá 9, tr.20

5 Nguyán M¿nh Hùng (2020), <Đào t¿o kiÁn thąc và kỹ năng giÁi qut tranh chÃp hành chính t¿i Tr°ßng Đ¿i học LuÁt Hà Nội=, ĐÃ tài nghiên cąu khoa học, Tr°ßng Đ¿i học LuÁt Hà Nội, Hà Nội, tr.10

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

Bài viÁt <Quan niệm về tranh chấp đất đai và thực trạng giải quyết tranh chấp đất

đai tại tỉnh Gia Lai= căa tác giÁ Nguyán M¿nh Hùng, đăng trên T¿p chí LuÁt học, sá 7, năm 2020 có đ°a ra nhÁn định <tranh chấp hành chính về đất đai là những xung đột về quyền, nghĩa vÿ, lợi ích giữa nhà nước và người sử dÿng đất liên quan đến các QĐHC, HVHC về đất đai=.

Bài viÁt <Đánh giá quy định pháp luật về giải quyết khiếu nại đất đai tại Dự thảo

Luật Đất đai sửa đổi và pháp luật có liên quan= căa TS. Nguyán Thị Thăy, đăng trên

T¿p chí NghÃ LuÁt, sá 4/2023 có đ°a ra nhÁn định vÃ TCHC trong l*nh văc đÃt đai <là

tranh chấp giữa cơ quan nhà nước với người sử dÿng đất đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính về đất đai= ... <gồm QĐHC, HVHC về giao đất, cho thuê đất, chuyển mÿc đích sử dÿng đất; QĐHC, HVHC về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất; QĐHC, HVHC về cưỡng chế quyết định thu hồi đất; QĐHC, HVHC về cấp giấy chứng nhận quyền sử dÿng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất; QĐHC, HVHC về thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dÿng đất, quyền sở hữu nhà, giấy chứng nhận sở hữu cơng trình xây dựng; QĐHC, HVHC về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai=.

Nhìn chung, mặc dù cách thąc dián đ¿t có khác nhau nh°ng nhāng quan niãm, nhÁn định nêu trên đÃu tháng nhÃt vÃ nội hàm và xác định giới h¿n căa TCHC trong l*nh văc đÃt đai. Cā thß đây là nhāng tranh chÃp giāa chă thß và đái t°ÿng quÁn lý liên quan đÁn QĐHC, HVHC trong quÁn lý nhà n°ớc vÃ đÃt đai.

Thứ hai, khái niãm và đặc đißm căa giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo

thă tāc TTHC ch°a đ°ÿc nghiên cąu đầy đă. Hiãn nay còn tßn t¿i nhiÃu quan đißm khác nhau vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC, cā thß:

Bài viÁt <Đa dạng hóa các phương thức giải quyết khiếu kiện hành chính ở Việt

Nam= tác giÁ Nguyán M¿nh Hùng thăc hiãn trên T¿p chí LuÁt học sá 9/2012 có liãt

kê các phÂng thc phỏ bin ò giÁi quyÁt TCHC, trong đó có ph°¢ng thąc giÁi qut TCHC t¿i Tòa án t° pháp (xét xÿ hành chính). Theo tác giÁ Nguyán M¿nh Hùng, ph°¢ng thąc này có khÁ năng giÁi qut khách quan TCHC; bÁo đÁm să bình đẳng giāa ng°ßi khái kiãn và ng°ßi bị kiãn trong tá tāng hành chính; buộc nÃn hành chính quác gia phÁi thÁn trọng và có thái độ tích căc h¢n trong viãc sÿ dāng quyÃn hành pháp đß quÁn lý hành chính nhà n°ớc và giÁi quyÁt TCHC.

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Bài viÁt <Tranh chấp hành chính, phương thức, mơ hình, thẩm quyền cāa tịa án

giải quyết đối với tranh chấp hành chính ở Việt Nam= căa TS. Hồng Quỏc Hòng, nm 2023, trờn Tp chớ cụng thÂng nhn định: <Phương thức giải quyết tranh chấp hành chính thuộc thẩm quyền cāa tòa án được hiểu là hoạt động xét xử các vÿ án hành chính phát sinh giữa cơng dân với cơ quan cơng quyền (chā yếu cơ quan hành chính, cán bộ, công chức người có chức vÿ, chức danh trong cơ quan hành chính) theo thā tÿc tố tÿng do tòa án thực hiện nhằm bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp cāa các cá nhân, tổ chức, bảo đảm pháp chế xã hội chā nghĩa và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước=. Bài viÁt cũng chỉ rõ Tịa án có thẩm qun giÁi qut tranh chÃp

hành chính thơng qua ho¿t động xét xÿ khi có đ¢n khái kiãn căa cá nhân, tá chąc. Bài viÁt <Giải quyết khiếu kiện liên quan đến bồi thường, giải phóng mặt bằng

khi Nhà nước thu hồi đất= căa tác giÁ Tr°¢ng Kim Phāng, Ngun Hồng Th¢ đăng

trên T¿p chí Nghiên cąu khoa học và Phát trißn kinh tÁ, Tr°ßng Đ¿i học Tây Đô sá 15/2022. Bài viÁt tuy không đ°a ra khái niãm giÁi quyÁt khiÁu kiãn liên quan đÁn bßi th°ßng, giÁi phóng mặt bằng khi Nhà n°ớc thu hßi đÃt nh° là một d¿ng cā thß căa giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai nh°ng đã đÃ cÁp đÁn đặc tr°ng vÃ đái t°ÿng khiÁu kiãn; chă thß khiÁu kiãn và chă thß bị kiãn; thẩm quyÃn và trình tă, thă tāc giÁi quyÁt khiÁu kiãn; thi hành bÁn án hành chính.

LuÁn án tiÁn sỹ luÁt học <Giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai

ở nước ta hiện nay= căa Nguyán Thắng Lÿi, năm 2015 đ°a ra khái niãm vÃ <giải quyết TCHC trong lĩnh vực đất đai bằng cơ chế tư pháp là việc Tòa án tiếp nhận, thÿ lý, xem xét, đánh giá và ra phán quyết đối với TCHC về đất đai và việc tổ chức thực hiện các phán quyết đã có hiệu lực pháp luật cāa các cơ quan nhà nước=. LuÁn án

đ°a ra đặc đißm quan trọng căa giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai bằng c¢ chÁ t° pháp là đÁm bÁo công lý, khách quan, v°ÿt trội h¢n hẳn so với c¢ chÁ hành chính. ĐiÃu này xuÃt phát từ lý do là c¢ chÁ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai bằng con đ°ßng t° pháp đ°ÿc xác lÁp bái trình tă, thă tāc tá tāng cơng khai, minh b¿ch, chặt ch¿ từ khi khái kiãn đÁn khi thi hành bÁn án.

Thứ ba, mái quan hã giāa giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc

TTHC với một sá ph°¢ng thąc bÁo vã qun và lÿi ích hÿp pháp căa ng°ßi sÿ dāng

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

đÃt đ°ÿc nhiÃu tác giÁ quan tâm nghiên cąu và công bá á nhiÃu bài viÁt, cơng trình khoa học với nhāng mąc độ khác nhau, cā thß:

Sách <Phân định thẩm quyền giải quyết khiếu nại hành chính và thẩm quyền xét xử hành chính ở Việt Nam= căa tác giÁ Nguyán M¿nh Hùng, Nhà xuÃt bÁn Chính trị quác

gia - Să thÁt, Hà Nội năm 2015. Tac giả đã tâ ̣p trung lam rõ nh°̃ng điểm cát lõi giāa 2 ph°¢ng thąc giÁi quyÁt khiÁu n¿i hành chính và khái kiãn vā án hành chớnh; u v nhc iòm ca tng phÂng thc giÁi quyÁt.

Bai viêt <Tranh châp liên quan đên thu hôi, bôi thương, hỗ trợ tai đi ̣nh cư khi nha nươc thu hôi đât xac đi ̣nh thẩm quyên dân sự hay hanh chinh= của Nguyễn Minh

Hăng và Ha Nâu trên Ta ̣p chi Nghê Luâ ̣t sô 03/2010; <Một số vấn đề về xác định ranh giới giữa quan hệ tranh chấp dân sự và khiếu kiện hành chính= căa Nguyán Minh

Hằng, Hà Văn Nâu trên T¿p chí NghÃ LuÁt, sá 4/2012;<Ranh giơi giữa thẩm quyên giải quyêt tranh châp đât đai theo thủ tục tô tụng hanh chinh va thủ tục tô tụng dân sự= của cac tac giả Nguyễn Minh Hăng, Vũ Quang Huy, t¿p chi Kiểm sat, sô 14/2019; <Thời hiệu khởi kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính từ tố tÿng hành chính đến tố tÿng dân sự= căa Nguyán Minh Hằng, L°¢ng Văn TuÃn, đăng trên t¿p chí

Kißm sát, sá 15, năm 2021 đã chỉ ra một sá đißm khác biãt vÃ thẩm quyÃn và thßi hiãu giÁi quyÁt TCHC theo thă tāc TTHC với giÁi quyÁt tranh chÃp đÃt đai theo thă tāc tá tāng dân să.

Bài viÁt <Sự khác nhau về đối tượng khiếu kiện giữa Luật Khiếu nại và Luật Tố

tÿng hành chính= căa Đinh Văn Minh, T¿p chí Nghiên cąu lÁp pháp, sá 7/2013; <Khiếu nại và khởi kiện vÿ án hành chính trong tương quan so sánh= căa tác giÁ

Nguyán Thị Thăy, đăng trên T¿p chí Nhân lăc khoa học xã hội sá 07, năm 2018;

<Phân biệt khiếu nại hành chính và khởi kiện hành chính= căa Đặng Hßng D°¢ng

trên T¿p chí Lt s° Viãt Nam sá 6/2022 đã chỉ ra nhāng đißm khác biãt căa hai ph°¢ng thąc khiÁu n¿i hành chính và khái kiãn vā án hành chính á các yÁu tá nh° chă thß, đái t°ÿng, tr°ßng hÿp và thßi hiãu.

Bài viÁt <Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai cāa tòa án: một số bất cập và

kiến nghị= căa tác giÁ Lê Thị Bích Chi và Nguyán Thị Loan, đăng trên t¿p chí Nghiên

cąu lÁp pháp, sá 23, năm 2022 đã đÃ cÁp đái với tranh chÃp đÃt đai mà đ°¢ng să khơng có GiÃy chąng nhÁn hoặc khơng có một trong các lo¿i giÃy tß quy định t¿i ĐiÃu

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

100 LuÁt ĐÃt đai năm 2013 đã hòa giÁi t¿i UBND cÃp xã khơng thành thì đ°¢ng să đ°ÿc lăa chọn nộp đ¢n yêu cầu giÁi quyÁt tranh chÃp t¿i Ăy ban nhân dân cÃp có thẩm qun hoặc khái kiãn t¿i Tịa án nhân dân có thẩm quyÃn theo quy định căa pháp luÁt vÃ tỏ tng dõn s.Tròng hp Âng s la chn gii quyÁt tranh chÃp đÃt đai t¿i Ăy ban nhân dân cÃp có thẩm qun thì qun khái kiãn vā án hành chính đái với QĐHC, HVHC trong viãc giÁi quyÁt tranh chÃp đÃt đai tiÁp tāc đ°ÿc LuÁt Tá tāng hành chính năm 2015, LuÁt ĐÃt đai năm 2013 và LuÁt KhiÁu n¿i năm 2011 ghi nhÁn. Từ đó, bài viÁt làm rõ thă tāc tá tāng dân să và thă tāc tá tāng hành chính đái với giÁi quyÁt tranh chÃp đÃt đai theo quy định pháp luÁt.

Luâ ̣n an <Khiêu nại va giải quyêt khiêu nại vê đât đai= của Võ Phan Lê Nguyễn,

bảo vê ̣ năm 2018 co đê câ ̣p đên môi quan hê ̣ gi°̃a khiêu na ̣i vê đât đai v¢i kh¢̉i kiê ̣n vụ an hanh chinh vê đât đai. Theo tác giÁ, giāa khiÁu n¿i hành chính vÃ đÃt đai và khái kiãn vā án hành chính liên quan đÁn đÃt đai có mái quan hã phā thuộc với nhau, thò hión ỏ cỏc phÂng dión ch thò khiu n¿i và khái kiãn; đái t°ÿng khiÁu n¿i và khái kiãn. Trong q trình giÁi qut vā án, tịa án rÃt cần să phái hÿp chặt ch¿ từ phía CQHCNN. Và ng°ÿc l¿i, phán qut căa Tịa án liên quan đÁn viãc đúng, sai căa QĐHC, HVHC bị khiÁu kiãn nên phía CQHCNN có trách nhiãm thi hành nhāng phán quyÁt này.

Nh° vÁy, các cơng trình khoa học nêu trên chă u xem xét nhāng khía c¿nh khác biãt giāa giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai với một sá ph°¢ng thąc bÁo vã quyÃn và lÿi ích căa ng°ßi sÿ dāng mà ch°a chỉ ra mái liên hã giāa nhāng ph°¢ng thąc này.

Thứ tư, vÃn đÃ nghiên cąu pháp luÁt căa các quác gia vÃ giÁi quyÁt TCHC theo thă

tāc TTHC thu hút đ°ÿc să quan tâm căa nhiÃu nhà khoa học. Nhāng bài viÁt này góp phần gÿi má nhāng nội dung pháp luÁt cần điÃu chỉnh vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC trong luÁn án trên c¢ sá tham khÁo kinh nghiãm căa quác gia có nÃn t° pháp phát trißn.

Bài viÁt <Kinh nghiệm giải quyết tranh chấp hành chính ở Nhật Bản= căa tác giÁ Ph¿m Hßng Quang đăng trên T¿p chí Lt học sá 4/2003. Theo đó, hã tháng tịa án căa NhÁt BÁn khơng phân chia theo cÃp lãnh thá hành chính mà phân chia theo tính chÃt vā viãc và cÃp xét xÿ. ĐiÃu 12 LuÁt kiãn tāng hành chính năm 1962 quy định tịa

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

án có thẩm quyÃn giÁi quyÁt là <Tòa án nơi mà cơ quan hành chính bị kiện có trÿ sở,

nơi tồn tại bất động sản hoặc cơ quan hành chính bị kiện phải ở vị trí thấp hơn=. Tác

giÁ nhÁn định quy định này nhằm tránh să chi phái bái thẩm quyÃn quÁn lý địa ph°¢ng căa c¢ quan hành chính đái với tòa án đang thăc hiãn viãc giÁi quyÁt TCHC.

Bài viÁt <Những căn cứ đánh giá tính hợp pháp cāa quyết định hành chính trong

xét xử vÿ án hành chính ở Cộng hồ Pháp và Vương quốc Bỉ=, t¿p chí Nhà n°ớc và

Pháp luÁt sá 7/2005 căa tác giÁ Nguyán Hoàng Anh đã nhÁn định nội dung cát lõi căa xét xÿ hành chính là đánh giá tính hÿp pháp căa QĐHC, HVHC. Theo đó, tác giÁ đã nêu lên nhāng tiêu chí đß đánh giá tính hÿp pháp căa QĐHC trên c¢ sá tham khÁo kinh nghiãm căa Cộng hòa Pháp và V°¢ng Qc Bỉ. Nhāng tiêu chí này bao gßm: đúng thẩm quyÃn; tuân thă nhāng yêu cầu đặt ra vÃ hình thąc và thă tāc, trình tă ban hành QĐHC và đÁm bÁo các căn cą pháp lý, căn cą thăc tÁ đß ban hành QĐHC. Bên c¿nh đó, l¿m qun là căn cą đß Tòa án tuyên hăy QĐHC. Tuy nhiên, căn cą này trên thăc tÁ ít khi đ°ÿc các thẩm phán hành chính sÿ dāng đÁn vì đây là lỗi rÃt nặng trong hành chính, viãc chąng minh và kÁt luÁn có să l¿m quyÃn trong ban hành QĐHC cũng không dá dàng. Bài viÁt cũng đ°a ra khuyÁn ngh trong tÂng lai, ò hot ng xột x hành chính á n°ớc ta có hiãu q h¢n, khơng thß khơng tính đÁn viãc quy định nhāng căn cą đánh giá tính hÿp pháp căa QĐHC.

Bài viÁt <Giải quyết tranh chấp hành chính bằng cơ quan hành chính theo quy

định cāa pháp luật Hoa Kỳ= căa tác giÁ Nguyán Văn Quang, trên T¿p chí LuÁt học sá

12/2010. Trong quá trình xét xÿ, pháp luÁt Hoa Kỳ cho phép thẩm phán luÁt hành chính đÃ xuÃt các biãn pháp thay thÁ đß giÁi quyÁt TCHC hoặc khuyÁn khích các bên tranh chÃp th°¢ng l°ÿng, hịa giÁi. Thẩm phán luÁt hành chính xem xét cÁ khía c¿nh áp dāng pháp luÁt và thăc tÁ vā viãc, họ có thß đ°a ra nhāng phán qut mà nội dung là kiÁn nghị hoặc ban hành QĐHC trăc tiÁp giÁi quyÁt các công viãc phát sinh.

Bài viÁt <Giải quyết tranh chấp hành chính theo quy định cāa pháp luật Trung

Quốc= căa tác giÁ Nguyán Văn Quang trên t¿p chí LuÁt học sá 5/2018. Trong bài viÁt,

sau khi nghiên cąu viãc thí đißm cÁi cách ph°¢ng thąc xem xét l¿i hành chính t¿i Trung Quác, tác giÁ đÃ xt thí đißm mơ hình chun trách giÁi quyÁt khiÁu n¿i hành chính trong l*nh văc quÁn lý nhà n°ớc vÃ đÃt đai. Bái l¿ đây là l*nh văc tÁp trung nhiÃu TCHC nhÃt và có tính chÃt rÃt phąc t¿p. Mơ hình chun trách giÁi qut khiÁu

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

n¿i này mang tính <nÿa hành chính, nÿa t° pháp= bÁo đÁm cho c¢ quan làm nhiãm vā giÁi quyÁt TCHC độc lÁp với các bên liên quan, vừa đÁm bÁo cho c¢ quan này đ°ÿc sÿ dāng đầy đă quyÃn năng hành pháp căa mình đß xÿ lý vā viãc. Viãc thiÁt lÁp mơ hình này cũng giÁm thißu sá l°ÿng vā tranh chÃp phÁi đ°a ra giÁi quyÁt t¿i Tòa án.

Bài viÁt <Quy trình chuẩn trong tố tÿng hành chính ở một số quốc gia trên thế giới

và ở Việt Nam= căa tác giÁ Nguyán Hoàng Anh trên t¿p chí Nghiên cąu lÁp pháp, sá

6/2022. Qua đái chiÁu với quan niãm vÃ quy trình chuẩn, tác giÁ đã đ°a ra một sá gÿi má cho Viãt Nam nh° sau: cần tăng c°ßng bÁo đÁm cho să vô t° và độc lÁp trong xét xÿ hành chính; cần tăng c°ßng vai trị chă động căa tịa án trong điÃu tra, thu thÁp chąng cą; cần bÁo đÁm xét xÿ nhanh chóng, kịp thßi.

Bài viÁt <Một số gợi mở cho Việt Nam từ mô hình tịa chun trách về mơi trường

cāa Bang New South Wales (Australia)= căa tác giÁ Hoàng Ly Anh trên T¿p chí Lt

học sá 6/2022. Tịa đÃt đai và mơi tr°ßng Bang NSW có thẩm qun khá rộng bao gßm 8 lo¿i thẩm quyÃn đß giÁi quyÁt, trong đó có xét xÿ các TCHC liên quan đÁn đÃt đai, xem xét l¿i tính hÿp lí và hÿp pháp căa các quyÁt định căa c¢ quan tài phán hành chính vÃ đÃt đai.

Thứ năm, một vài yÁu tá Ánh h°áng đÁn giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai

theo thă tāc TTHC nh° yÁu tá chính trị, kinh tÁ - xã hội, pháp lý, con ng°ßi,... đ°ÿc nghiên cąu và kÁt quÁ nghiên cąu đ°ÿc cơng bá trong các cơng trình khoa học sau:

Sách <Các thể chế hiện đại= (Báo cáo phát trißn Viãt Nam 2010 - Báo cáo chung căa các nhóm tài trÿ t¿i Hội nghị t° vÃn các nhà tài trÿ cho Viãt Nam, Hà Nội, ngày 3 - 4 tháng 12/2009) đã chỉ ra nhāng nguy c¢, thách thąc mà vÃn đÃ lớn nhÃt là nhāng bÃt cÁp trong chính sách, pháp luÁt đÃt đai, să thiÁu công khai minh b¿ch và quÁn trị u kém căa chính qun d¿n đÁn tình tr¿ng TCHC liên quan đÁn đÃt đai chiÁm sá l°ÿng nhiÃu và dián biÁn phąc t¿p.

Sách <Quản lý đất đai ở Việt Nam (1945 - 2010)= do tác giÁ Ngun Đình Bßng

làm chă biên, Nhà xt bÁn Chính trị quác gia - Să thÁt, Hà Nội, năm 2012 cho rằng: xét trên ph°¢ng diãn hồn thiãn và phù hÿp với thăc tián, quÁn lý đÃt đai á n°ớc ta hiãn nay đang đąng tr°ớc nhiÃu mâu thu¿n mới. Nhāng mâu thu¿n này đã âm ỉ phát trißn nhiÃu năm nay, gần đây đã bộc phát thành nhāng tranh chÃp, khiÁu n¿i, khiÁu kiãn đÃt đai kéo dài. Đß giÁi quyÁt vÃn đÃ đÃt đai thì hiãn t¿i, các quác gia phÁi kÁ

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

thừa và xÿ lý các vÃn đÃ quá khą, vÃn đÃ lịch sÿ đß l¿i đßng thßi cũng phÁi tính đÁn các māc tiêu trong t°¢ng lai.

Sách <Chế độ pháp lý về sở hữu và quyền tài sản đối với đất đai= căa tác giÁ

Ph¿m Văn Võ, do Nhà xuÃt bÁn Lao động, năm 2012. Quyßn sách đã đánh giá táng quan vÃ chÁ độ pháp lý vÃ sá hāu đÃt đai và quyÃn tài sÁn đái với đÃt đai; chỉ ra nhāng đặc tr°ng căa viãc thăc hiãn chÁ độ sá hāu toàn dân đái với đÃt đai á Viãt Nam hiãn nay; phân tích thăc tr¿ng pháp luÁt vÃ thăc hiãn thăc hiãn chÁ độ sá hāu toàn dân đái với đÃt đai á Viãt Nam hiãn nay cũng nh° phát hiãn nhāng tßn t¿i h¿n chÁ căa nó và đÃ xuÃt các giÁi pháp đái mới chÁ độ sá hāu toàn dân đái với đÃt đai á Viãt Nam hiãn nay. Đáng l°u ý, tác giÁ cho rằng Viãt Nam v¿n ch°a có ph°¢ng thąc thăc hiãn quyÃn sá hāu quyÃn sá hāu đÃt đai phù hÿp với thăc tián, yÁu tá tài sÁn và yÁu tá quyÃn lăc trong mái quan hã giāa nhà n°ớc với ng°ßi sÿ dāng đÃt v¿n cịn ch°a đ°ÿc phân định rõ ràng. Đây là nguyên nhân nÁy sinh TCHC trong l*nh văc đÃt đai và làm cho công tác giÁi quyÁt lo¿i tranh chÃp này gặp nhiÃu khó khăn.

Bài viÁt <Bàn về kỹ năng cāa thẩm phán trong việc giải quyết vÿ án theo quy định

cāa Luật Tố tÿng hành chính= căa Trần Quang Hißn, T¿p chí NghÃ Lt sá 4/2016

nhÁn định Lt Tá tāng hành chính hiãn hành đã lần l°ÿt xác định hàng lo¿t chuẩn măc, khuôn m¿u cho cá hành vi tá tāng căa thẩm phán, đ°ÿc thß hiãn á nhāng vÃn đÃ sau: hành vi khai m¿c phiên tịa; hành vi hßi t¿i phiên tịa; viãc cơng bá các tài liãu; điÃu khißn tranh luÁn; vÃ viãc nghị án và ra quyÁt định căa Hội đßng xét xÿ.

Bài viÁt <Kinh nghiệm trong công tác phối hợp, tham mưu cho cấp āy địa phương

giải quyết khiếu kiện hành chính về đất đai= căa Vũ Trọng L*nh trên t¿p chí Kißm sát

sá 22/2022 đã khẳng định công tác phái hÿp, tham m°u cho cÃp ăy có vai trị đặc biãt quan trọng trong viãc giÁi quyÁt hiãu quÁ các TCHC vÃ đÃt đai t¿i địa ph°¢ng.

Bài viÁt <Một số vấn đề về sự tham gia cāa Luật sư trong lĩnh vực khiếu nại, khiếu

kiện hành chính ở nước ta hiện nay= căa tác giÁ Nguyán Thắng Lÿi trên T¿p chí NghÃ

LuÁt, sá 03/2011 đã chỉ rõ vai trò căa luÁt s° trong l*nh văc khiÁu n¿i, khiÁu kiãn hành chính đã đ°ÿc pháp luÁt quy định theo h°ớng ngày càng to iu kión hÂn ò lut s bo vó qun và lÿi ích hÿp pháp căa ng°ßi dân. Tuy nhiên, trên thăc tÁ, să tham gia căa luÁt s° vào l*nh văc này cịn h¿n chÁ, mß nh¿t, ch°a t°¢ng xąng với są mãnh căa luÁt s° và ch°a đáp ąng đ°ÿc các yêu cầu căa xã hội

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

Bài viÁt <Cơ chế giải quyết khiếu kiện hành chính – Sự tương thích giữa pháp luật

Việt Nam với các quy định cāa Tổ chức thương mại thế giới và Hiệp định thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ= căa tác giÁ Nguyán Huy Hồng đăng trên t¿p chí Thanh tra, sá

8/2005 phân tích să phù hÿp căa nhāng quy định căa pháp luÁt tá tāng hành chính với cam kÁt, hiãp định th°¢ng m¿i mà Viãt Nam đã gia nhÁp, từ đó đ°a ra định h°ớng cần sÿa đái, hồn thiãn pháp lt.

1.1.1.2 Nhóm cơng trình nghiên cứu quy định pháp luật và thực tiễn giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính

Thứ nhất, hiãn nay có khá nhiÃu cơng trình nghiên cąu nhāng khía c¿nh cā thß căa

pháp lt vÃ giÁi qut TCHC đÃt đai theo thă tāc TTHC nh° vÃ đái t°ÿng, ph¿m vi thẩm quyÃn, trình tă thă tāc giÁi qut và các căn cą đß đánh giá tính hÿp pháp căa QĐHC, HVHC trong l*nh văc đÃt đai. Đißn hình nh°:

Sách chun khÁo: <Những điểm mới cāa cāa Luật Tố tÿng hành chính năm

2015= căa Nguyán Văn C°ßng. Đây là cuán sách mà tác giÁ đã tháng kê đầy đă

nhāng đißm mới đ°ÿc LuÁt Tá tāng hành chính (TTHC) năm 2015 bá sung, sÿa đái so với LuÁt TTHC năm 2010. LuÁt 2015 đã sÿa đái, bá sung 198 ĐiÃu/372 ĐiÃu; bá sung 111 ĐiÃu mới; giā nguyên 63 ĐiÃu căa LuÁt TTHC năm 2010. Đßng thßi, cuán sách lý giÁi t¿i sao phÁi sÿa đái, să cần thiÁt sÿa đái và nhằm đáp ąng nhāng u cầu gì vÃ mơ hình tá chąc cũng nh° chąc năng, nhiãm vā, thẩm qun căa Tịa hành chính và trong q trình giÁi quyÁt TCHC.

Sach <Binh luận chê đi ̣nh quản li nha nươc vê đât đai trong Luật Đât đai năm 2013= do TS. Trân Quang Huy chủ biên, NXB. T° phap, năm 2017. Cn sach trình

bày táng quan vÃ quÁn lý nhà n°ớc đái với đÃt đai, các nội dung c¢ bÁn trong quÁn lý đÃt đai. Bình luÁn các quy định căa LuÁt ĐÃt đai 2013 vÃ các vÃn đÃ: quy ho¿ch, kÁ ho¿ch sÿ dāng đÃt; giao đÃt, cho thuê đÃt; bßi th°ßng, hỗ trÿ và tái định c° khi nhà n°ớc thu hßi đÃt,& Nghiên cąu mơ hình và nội dung qn lý nhà n°ớc vÃ đÃt đai á một sá quác gia, vùng lãnh thá trong khu văc và trên thÁ giới, từ đó rút ra bài học cho Viãt Nam. Nh°̃ng nội dung trong cuôn sach giup nghiên c°u sinh lam rõ đ°¢̣c cac quy đi ̣nh phap luâ ̣t đât đai tac động đên hoa ̣t động giải quyêt TCHC của Toa an.

Bài viÁt <Những quy định mới cāa Luật Đất đai năm 2003 về khởi kiện vÿ án hành

chính đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

đai= căa tác giÁ Nguyán Thị Mai đăng trên t¿p chí LuÁt học, sá 04/2005; <Xác định hành vi hành chính – đối tượng khởi kiện trong vÿ án hành chính= căa Lê Viãt S¢n

trên T¿p chí Nhà n°ớc và pháp luÁt, sá 5/2013;<Ban vê hanh vi hanh chinh không hanh động trai phap luật trong quản li nha nươc vê đât đai= của Trân Anh Hung, trên

t¿p chi Thanh tra, sô 03/2014; <Hành vi hành chính cāa cơ quan hành chính nhà nước, một số vấn đề lí luận và thực tiễn pháp luật= căa tác giÁ Ph¿m Hßng Thái trên

T¿p chí Lt học sá 2/2015;<Mâu thuẫn khi xác định giấy chứng nhận quyền sử dÿng

đất là quyết định hành chính= căa tác giÁ Nguyán Bỉnh HiÁu trên T¿p chí điãn tÿ LuÁt

s° Viãt Nam, đăng ngày 15/11/2021. Nhāng cơng trình khoa học này cùng bàn luÁn vê QĐHC, HVHC nói chung và trong l*nh văc đÃt đai nói riêng với t° cách là đái t°ÿng giÁi quyÁt TCHC căa Tòa án. NhiÃu bài viÁt chỉ ra rằng, khái niãm <quyÁt định hành chính=, <hành vi hành chính= trong pháp luÁt hiãn hành ch°a nêu đ°ÿc nhāng tiêu chí đặc tr°ng đß xác định đái t°ÿng giÁi quyÁt TCHC theo thă tāc TTHC.

Bài viÁt <Một số ý kiến về thẩm quyền cāa Tịa án trong xét xử vÿ án hành chính= căa Thân Quác Hùng, đăng trên T¿p chí NghÃ LuÁt sá 6/2015; <Bàn về thẩm quyền

xét xử sơ thẩm vÿ án hành chính cāa tịa án nhân dân ở nước ta hiện nay= căa

Nguyán Thị Hà, trên t¿p chí Thanh tra, sá 5/2016; <Quyền hạn cāa Hội đồng xét xử sơ

thẩm vÿ án hành chính theo quy định cāa Luật Tố tÿng hành chính năm 2015= căa

Nguyán Thị Hà, trên T¿p chí Tịa án nhân dân, sá 12/2017; <Thực trạng pháp luật về

thẩm quyền cāa Hội đồng xét xử phúc thẩm vÿ án hành chính= căa Lê Thị M¢, Đáng

Nā Hồng H°¢ng trên t¿p chí Nhà n°ớc và pháp luÁt sá 12/2021; <Bất cập về thẩm

quyền sửa bản án sơ thẩm cāa hội đồng xét xử phúc thẩm vÿ án hành chính= căa Lê

Thị MÂ, ỏng N Hong HÂng trờn Tp chớ Kiòm sỏt, sá 20/2022; <Một số vấn đề

về thẩm quyền xét xử vÿ án hành chính theo loại việc cāa Tịa án nhân dân= đăng trên

T¿p chí Khoa học Kißm sát sá 2/2022 căa Biãn Văn Hoàng. Nhāng bài viÁt này đã chỉ ra nhāng đißm h¿n chÁ trong quy định pháp luÁt vÃ thẩm quyÃn giÁi quyÁt TCHC căa Tịa án. VÃ c¢ bÁn, nhāng cơng trình này đÃu tháng nhÃt LuÁt Tá tāng hành chính năm 2015 cần tiÁp tāc sÿa đái, bá sung và hồn thiãn đß đáp ąng u cầu giÁi qut TCHC á n°ớc ta hiãn nay.

Bài viÁt <Thā tÿc đối thoại theo Luật Tố tÿng hành chính năm 2015= căa Lê Viãt

S¢n, Vũ Thị Minh Thúy đăng trên t¿p chí Kißm sát, sá 8/2016; <Thā tÿc hỏi tại phiên

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

tòa sơ thẩm vÿ án hành chính theo Luật Tố tÿng hành chính năm 2015= căa Lê Viãt S¢n trên t¿p chí Tịa án nhân dân, sá 14/2017;<Bàn về thā tÿc rút gọn trong tố tÿng hành chính= căa Dũng Thị Mỹ Thẩm đăng trên T¿p chí Tịa án nhân dân sá 3/2023; <Thā tÿc tranh luận tại phiên tòa sơ thẩm vÿ án hành chính theo Luật Tố tÿng hành chính năm 2015 – một số vướng mắc và kiến nghị hoàn thiện= căa Lê Viãt S¢n trên

T¿p chí Tịa án nhân dân sá 5/2023; ... đã chỉ ra một sá bÃt cÁp quy định pháp luÁt vÃ mặt thă tāc tá tāng gây v°ớng mắc khó khăn cho cơng tác giÁi quyÁt TCHC nói chung và trong l*nh văc đÃt đai nói riêng căa Tịa án.

Bài viÁt <Nhận diện tính bất hợp pháp cāa quyết định hành chính trong quản lý

nhà nước về đất đai= căa tác giÁ Nguyán Thanh Bình trên T¿p chí NghÃ LuÁt, sá

2/2013; <Căn cứ đánh giá tính hợp pháp cāa quyết định hành chính= căa TS. Nguyán Văn Quang trên T¿p chí LuÁt học sá 3/2013; <Tính hợp pháp cāa quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai= trên T¿p chí Nghiên cąu lÁp pháp,

sá 4/2017 căa tác giÁ Bùi M¿nh Khoa; <Nguyên tắc xử phạt hành chính – cơ sở pháp

lý đánh giá tình hợp pháp cāa quyết định xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai=

căa TS. Nguyán Thị Thăy, đăng trên T¿p chí NghÃ luÁt, sá 5/2018; <Một số dạng vi

phạm cāa cơ quan quản lý nhà nước khi ban hành quyết định hành chính, thực hiện hành vi hành chính về quản lý đất đai= căa tác giÁ Trần Thị Thanh Thúy, Vũ Thị

Tut Minh đăng trên T¿p chí Kißm sát, sá 22/2018; <Kinh nghiệm nhận diện một số

vi phạm trong việc ban hành quyết định hành chính, thực hiện hành vi hành chính=

căa Huỳnh Đơng Bắc, Châu Thùy Tam trên t¿p chí Kißm sát sá 11/2021; <Kinh

nghiệm phát hiện vi phạm trong quyết định hành chính, hành vi hành chính= căa Trần

Thúy Hằng trên T¿p chí Kißm sát sá 7/2022. Nhāng bài viÁt trên đã nêu lên một sá d¿ng vi ph¿m vÃ tính hÿp pháp căa QĐHC, HVHC qua thăc tián giÁi quyÁt TCHC t¿i Tòa án.

Thứ hai, một sá cơng trình đã khái qt vÃ tình hình TCHC trong l*nh văc đÃt đai

á n°ớc ta và nêu ra nhāng h¿n chÁ, v°ớng mắc trong thăc tián giÁi quyÁt lo¿i tranh chÃp này theo thă tāc TTHC. Cā thß là:

Bai viêt <Tìm hiểu vài ngun nhân khiếu kiện về đền bù giải tỏa= căa Vũ Văn

Long trên T¿p chí Địa chính sá 11/2002; <Khiếu kiện về đất dai – thực trạng và giải

pháp= căa Nguyán Thị Ph°ÿng trên T¿p chí QuÁn lý nhà n°ớc, sá 10/2003; <Một số

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

loại hình xung đột về đất đai ở nông thôn Hà Tây= căa Phan Tân, đăng trên t¿p chí Xã

hội học sá 10/2007; ... Nhāng bài viÁt này đã chỉ ra thăc tr¿ng gia tăng nhanh chóng TCHC, khiÁu kiãn đÃt đai trong nhāng năm gần đây. NhiÃu vā khiÁu kiãn vÃ đÃt đai ch°a đ°ÿc giÁi quyÁt kịp thßi. Cā thß á Hà Tây, táng sá vā tßn đọng hàng năm không giÁi quyÁt xong chiÁm 79,6%, sá vā khiÁu kiãn có thßi gian kéo dài từ 1 đÁn 3 năm chiÁm 75,7% và trên 3 năm chiÁm 24,3%.

Bài viÁt <Vướng mắc khi giải quyết khiếu kiện trong lĩnh vực quản lý nhà nước về

đất đai= căa Vũ Thanh TuÃn, trên T¿p chí QuÁn lý nhà n°ớc, sá 9/2009; <Quyên khiêu kiện khi Nha nươc thực hiện việc thu hôi đât, bôi thương, hỗ trợ, tai đi ̣nh cư=

của tac giả Phan Trung Hiên, Ta ̣p chi Luâ ̣t học sô 7/2011; <Giải quyết tranh chấp trong thu hồi đất nông nghiệp= căa tác giÁ Ph¿m Duy Ngh*a đăng trên T¿p chí Nghiên

cąu lÁp pháp sá 14, tháng 7/2014; <Thực trạng giải quyết khiếu nại, khiếu kiện đất đai

tại thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh= căa Ph¿m Ph°¢ng Nam, Nguyán Thị Thu

H°¢ng, Phan Thị Thanh HuyÃn, Nguyán Văn Th°ßng trên t¿p chí Khoa học nơng nghiãp Viãt Nam sá 9/2021; <Giải quyết khiếu kiện liên quan đến bồi thường, giải

phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất= căa Tr°¢ng Kim Phāng và Ngun Hồng

Th¢ trên T¿p chí Nghiên cąu khoa học và phát trißn kinh tÁ Tr°ßng Đ¿i học Tây Đơ, sá 15/2022;... Theo đo các tac giả nhâ ̣n đi ̣nh, các tòa án rÃt ngần ng¿i thā lý án hành chính, khái kiãn các UBND đßng cÃp với tòa án. Theo Bộ T° pháp (2011), sá l°ÿng vā án hành chính tịa giÁi qut chỉ chiÁm 0,25% sá đ¢n th° khiÁu kiãn căa CQHCNN giÁi quyÁt. KhÁ năng nông dân thắng kiãn UBND cÃp huyãn á tịa s¢ thẩm cÃp hun là rÃt thÃp, gần nh° bằng khơng. Chỉ có một sá rÃt hãn hāu vā phúc thẩm, khi tòa án cÃp tỉnh xem xét QĐHC, HVHC căa cÃp huyãn, nông dân mới có thß thắng kiãn chính qun cÃp hun. Đáng tiÁc là, nÁu UBND huyãn không tă nguyãn thi hành án khi họ thua kiãn, nông dân cũng không có cách nào thi hành đ°ÿc bÁn án hành chính.

Bài viÁt <Kinh nghiệm rút ra từ công tác kiểm sát việc giải quyết các vÿ án hành

chính liên quan đến khiếu kiện về đất đai ở tỉnh Vĩnh Phúc= căa Ngun Văn Há, trên

T¿p chí Kißm sát sá 16/2013;<Một số kinh nghiệm rút ra khi kiểm sát giải quyết vÿ án

hành chính liên quan đến khiếu kiện về đất đai= căa Nguyán Văn Điãp, Nguyán Văn

Há, t¿p chí NghÃ Lt sá 1/2014; <Mợt sơ kinh nghiệm kiểm sat giải quyêt cac vụ an hanh chinh liên quan đên thu hôi đât, giải phong mặt băng, tai đi ̣nh cư= của Nguyễn

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

Thê Vụ, ta ̣p chi Kiểm sat, sô 24/2016; <Một số vấn đề cần lưu ý khi kiểm sát vÿ án hành chính về quản lý đất đai= căa Ph¿m Tn An, Bùi Văn Tun trên t¿p chí Kißm

sát sá 22/2018; <Khả năng kiểm sat việc thụ li đơn khởi kiện va giải quyêt cac vụ an hanh chinh trong lĩnh vực đât đai= Lê Văn Quang, Ta ̣p chi Kiểm sat sô 09/2019;...

Nhāng bài viÁt này đã nêu ra một sá vÃn đÃ cần l°u ý trong thăc tián xét xÿ vā án hành chính vÃ đÃt đai nh°: Tòa án xác định sai t° cách tá tāng căa đ°¢ng să hoặc khơng đ°a ng°ßi có qun lÿi, ngh*a vā liên quan tham gia tá tāng; tịa án xác định khơng đúng thẩm quyÃn giÁi quyÁt; Tòa án ch°a chú trọng đÁn vÃn đÃ phân lo¿i đÃt đß xác định diãn tích đÃt trong các vā khiÁu kiãn thu hßi đÃt d¿n đÁn giÁi quyÁt vā án ch°a đÁm bÁo tính khách quan; Tịa khơng xem xét u cầu bòi thòng thiót hi ca Âng s;...

Luõ n an <Chât lượng xet xử cac vụ an hanh chinh của Toa an nhân dân câp tỉnh ở Việt Nam hiện nay= của tac giả Thân Quôc Hung, bảo vê ̣ năm 2018. Tác giÁ đã nêu ra

thăc tr¿ng tá chąc căa Tịa hành chính thuộc TAND cÃp tỉnh nh°: sá l°ÿng cán bộ thuộc Tịa Hành chính á các TAND cÃp tỉnh khơng đßng đÃu (Tịa hành chính thuộc TAND tỉnh Hà Giang có biên chÁ ít nhÃt gßm 1 Thẩm phán, đßng thßi là Chánh tịa và 02 th° ký; Tịa có biên chÁ nhiÃu nhÃt là Tịa Hành chính thuộc Tịa án thành phá Hß Chí Minh có 60 biên chÁ, gßm 01 Chánh tịa, 02 phó Chánh tịa, 25 Thẩm phán còn l¿i là th° ký Tòa); các tòa hành chính cịn có să phā thuộc vào chính qun địa ph°¢ng vÃ tá chąc nhân să, vÃ quan hã chính trị - hành chính, c¢ sá vÁt chÃt,...

Ln án <Xét xử sơ thẩm vÿ án hành chính ở Việt Nam= căa Nguyán Thị Hà, năm 2017 đã đánh giá nhiÃu vā án hành chính tịa án ra phán quyÁt ch°a đem l¿i să hài lòng và ch°a bÁo vã quyÃn và lÿi ích chính đáng căa cá nhân, tá chąc; cịn có să nß nang, can thiãp từ phía c¢ quan nhà n°ớc Ánh h°áng đÁn tính khách quan và độc lÁp trong xét xÿ s¢ thẩm vā án hành chính căa tịa án. BÁn án, quyÁt định căa Toà án vÃ vā án hành chính ch°a đ°ÿc bÁo đÁm thi hành hiãu quÁ, Ánh h°áng đÁn quyÃn, lÿi ích chính đáng căa cá nhân, c¢ quan, tá chąc có liên quan. Nhìn chung, cơng tác xét xÿ các vā án hành chính căa TAND trong thßi gian qua v¿n ch°a đáp ąng đ°ÿc să kì vọng căa ng°ßi dân và tồn xã hội, ch°a phát huy hÁt vai trị trong viãc kißm sốt hāu hiãu viãc thăc hiãn ho¿t động quÁn lí hành chính nhà n°ớc.

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

1.1.1.3 Nhóm cơng trình nghiên cứu giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng

hành chính

Sách <Sửa đổi Luật đất đai để thúc đẩy phát triển bền vững ở Việt Nam= (BÁn tóm

tắt các khuyÁn nghị chính sách °u tiên rút ra từ các nghiên cąu căa Ngân hàng thÁ giới - tháng 9/2012). Nhóm tác giÁ dăa vào các nghiên cąu vÃ pháp luÁt đÃt đai căa Viãt Nam đã đÃ xuÃt khuyÁn nghị chính sách °u tiên sÿa đái, bá sung pháp luÁt đÃt đai với 13 khuyÁn nghị gßm 4 nhóm vÃn đÃ °u tiên chính nh°: cÁi cách cần thiÁt đái với đÃt nông nghiãp căa nông dân và nâng cao hiãu quÁ căa viãc sÿ dng t; to ra cÂ ch thu hòi t một cách minh b¿ch và cơng bằng, đßng thßi t¿o ra c¢ chÁ giÁi quyÁt khiÁu n¿i hiãu quÁ á cÃp dă án đầu t° s¿ góp phần giÁm bớt khiÁu n¿i; t¿o ra c¢ hội khẳng định l¿i và tăng quyÃn sÿ dāng đÃt cho các nhóm ngòi dỏ b tỏn thÂng nh ph n, ngòi nghèo và cộng đßng dân tộc thißu sá; cÁi cách nhằm tăng c°ßng tính hiãu q và trách nhiãm giÁi trình trong hã tháng quÁn trị đÃt đai.

Sách <Tranh chấp thu hồi đất ở Đông Nam Á: Phân tích, so sánh và khuyến nghị

với Việt Nam= căa các tác giÁ John Gillespie, Fu Hualing và Ph¿m Duy Ngh*a xuÃt

bÁn tháng 5 năm 2014 (Báo cáo UNDP Viãt Nam). Đây là cơng trình nghiên cąu khá sâu vÃ giÁi quyÁt khiÁu n¿i, khiêu kiê ̣n đÃt đai á Viãt Nam và cho rằng Viãt Nam cần xây dăng một chiÁn l°ÿc toàn diãn, rộng khắp đß giÁi quyÁt các bąc xúc, khiÁu n¿i căa ng°ßi dân vÃ đÃt đai. Trong đó, cần chú trọng các nội dung: bÁo đÁm các quyÃn tài sÁn căa ng°ßi sÿ dāng đÃt; tính minh b¿ch và trách nhiãm giÁi trình căa chính qun địa ph°¢ng; bÁo đÁm să tham gia tích căc căa ng°ßi bị thu hßi đÃt trong viãc chia sẻ các lÿi ích chun đái đÃt; má rộng c¢ chÁ hịa giÁi trong cÁ giai đo¿n quy ho¿ch và thu hßi đÃt; xây dăng các h°ớng d¿n tái định c° á cÃp quác gia; xây dăng trun thơng có trách nhiãm; cần phÁi có hã tháng tịa hành chính thăc să vÁn hành hiãu quÁ; sÿa đái chính sách liên quan đÁn thu ngân sách và thuÁ tài sÁn.

Sach tham khảo <Mô hinh đôi thoại đa chủ thể trong giải quyêt khiêu kiện đât đai ở Việt Nam= đ°¢̣c th°̣c hiê ̣n b¢̉i Cơng ty T° vân quản li va chủn đởi tở ch°c (T&C

Consulting) v¢i s°̣ h¢̣p tac của Hội luâ ̣t gia Viê ̣t Nam va Quỹ Châu A, xuât bản năm 2015. Nhom nghiên c°u đã th°̣c hiê ̣n thi điểm thanh cơng ph°¢ng phap nay trong 11 tinh huông ta ̣i ba tỉnh, đơng th¢i tiên hanh vâ ̣n đợng, tiêp câ ̣n cac bên liên quan. Kêt

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

quả của hoa ̣t động nay la khung chinh sach vê hoa giải đa chủ thể đã đ°¢̣c thiêt lâ ̣p va cho phep giải quyêt TCHC vÃ đât đai ¢̉ Viê ̣t Nam theo h°¢ng nhanh chong va công băng gi°̃a cac bên.

Sách <Tài phán hành chính trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền và hội nhập quốc tế ở Việt Nam hiện nay=, do PGS.TS Nguyán Nh° Phát và PGS.TS

Nguyỏn Th Viót HÂng òng ch biờn, xut bn năm 2010 với să hÿp tác và hỗ trÿ căa Viãn KAS, cộng hồ Liên bang Đąc trên c¢ sá ln giÁi quan đißm lí ln vÃ tài phán hành chính, vai trị căa c¢ quan tài phán hành chính đã đ°a ra đ°ÿc các giÁi pháp đß nâng cao hiãu quÁ căa thiÁt chÁ tài phán hành chính á Viãt Nam trong bái cÁnh xây dăng nhà n°ớc pháp quyÃn và hội nhÁp.

Bài viÁt <Kinh nghiệm cāa một số nước trong phòng ngừa và giải quyết xung đột

về đất đai= căa Trần Phúc Thăng, Ph¿m Thị Thắng, nghiên cąu dăa trên kÁt quÁ căa

đÃ tài nghiên cąu khoa học do NAFOSTE tài trÿ, năm 2014. Các tác giÁ đã cho thÃy trên thÁ giới và một sá quác gia trong khu văc nh°: Xinhgapo, Hàn Quác, Thái lan và Malaysia dù có các hình thąc sá hāu vÃ đÃt đai rÃt đa d¿ng, song đÃu phÁi đặt d°ới să quÁn lý và điÃu phái tháng nhÃt căa nhà n°ớc, nhà n°ớc phÁi là ng°ßi chịu trách nhiãm tr°ớc toàn xã hội trong viãc quÁn lý đÃt đai đß đáp ąng yêu cầu phát trißn căa đÃt n°ớc và đÁm bÁo cuộc sáng căa ng°ßi dân. Các quác gia trên đây đã xÿ lý tát vÃn đÃ xung đột vÃ đÃt đai, không chỉ h¿n chÁ đ°ÿc nhāng xung đột xã hội vÃ đÃt đai mà cịn góp phần tích căc vào să án định xã hội, tÁp trung sąc ng°ßi, sąc căa cho viãc đẩy nhanh phát trißn kinh tÁ xã hội.

Bài viÁt <Một số khía cạnh cāa việc nâng cao hiệu suất hoạt động cāa Tòa hành

chính trong việc giải quyết các khiếu kiện hành chính= căa tác giÁ Vũ Th° trên T¿p chí Nhà n°ớc và pháp luÁt sá 8/2003; <Một số ý kiến về đổi mới tổ chức tịa hành chính trong hệ thống tòa án nhân dân hiện nay= căa tác giÁ Trần Kim Liáu, sá

1/2011 căa T¿p chí Tá chąc nhà n°ớc; <Đảm bảo tính độc lập cāa tòa án trong xét

xử sơ thẩm vÿ án hành chính ở Việt Nam hiện nay= căa Nguyán Thị Hà trên t¿p chí

Thanh tra, sá 10/2017. Nhāng bài viÁt này đÃu tháng nhÃt đÃ xuÃt cần thành lÁp tịa hành chính khu văc, tịa hành chính vùng khơng phā thuộc đ¢n vị hành chính á địa ph°¢ng (cÃp hun, cÃp tỉnh). Bên c¿nh đó, cần tiÁn tới xây dăng Tịa hành chính chun trách trong nhāng l*nh văc th°ßng xuyên phát sinh tranh chÃp nh° đÃt đai.

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

Thành lÁp Tịa hành chính chun trách vÃ đÃt đai s¿ tăng tính chun mơn hóa, nâng cao hiãu q xét xÿ, giÁm bớt gánh nặng cho các Tịa hành chính thẩm quyÃn chung, giúp tiÁt kiãm thßi gian, chi phí cho các bên tranh chÃp.

Bài viÁt <Giải quyết khiếu kiện hành chính tại tịa án và những giải pháp nâng cao

hiệu quả= căa Lê Thị Minh Loan, Lý Hán S¢n trên T¿p chí Tịa án nhân dân sá

21/2012; <Bảo đảm quyền con người trong các quyết định hành chính về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất= căa tác giÁ Cao Vũ Minh, đăng trên T¿p

chí LuÁt học sá 1/2013; <Giải phap nâng cao hiệu quả cơ chê giải quyêt tranh châp hanh chinh trong lĩnh vực đât đai=, Ta ̣p chi Dân chủ va phap luâ ̣t, sô 10/2014 căa tác

giÁ Nguyán Thắng Lÿi; <Bảo đảm nguyên tắc tranh tÿng tại phiên tịa sơ thẩm vÿ án

hành chính ở Việt Nam= căa Nguyán Thị Hà, trên T¿p chí Dân chă và pháp luÁt sá

4/2017; <Cải cách thā tÿc tố tÿng hành chính trong tiến trình cải cách tư pháp ở Việt Nam= căa Nguyán TuÃn Khanh trên t¿p chí Thanh tra sá 8/2020; <Thẩm quyền giải quyết khiếu kiện hành chính cāa Tịa án trước u cầu cải cách tư pháp= căa Nguyán Văn Nam trên t¿p chí Tịa án nhân dân sá 24/2021; <Tăng cường cơng tác tham mưu với cấp āy để xây dựng cơ chế phối hợp giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai, giải phóng mặt bằng= căa Trần H°ng

Bình, T¿p chí Kißm sát sá 1/2022; <Bảo đảm quyền tiếp cận thông tin trong xét xử vÿ

án hành chính ở Việt Nam= căa Nguyán Trung Thành, trên t¿p chí Tịa án nhân dân sá

3/2023;... đã đ°a ra nhāng giÁi pháp cā thß đß nâng cao hiãu quÁ giÁi quyÁt TCHC nói chung và trong l*nh văc đÃt đai nói riêng theo thă tāc tá tāng hành chính.

Bao cao Hội thÁo khoa học <Bảo đảm quyền khiếu kiện hành chính về đất đai trong tiến trình cải cách tư pháp ở nước ta= do Trung Âng Hi Khoa hc phỏt triòn

nguòn nhân lăc và nhân tài Viãt Nam tá chąc đ°ÿc tá chąc t¿i Hà Nợi, năm 2014 đÃu đßng tình đß giÁi qut tình tr¿ng khiÁu kiãn hành chính liên quan đÁn đÃt đai, cần đÁm bÁo tính minh b¿ch căa pháp luÁt, rà soát l¿i các qui định căa LuÁt Tá tāng hành chính; bá sung thêm các qui định xác định tiêu chí đánh giá văn bÁn là đái t°ÿng khái kiãn vā án hành chính, làm c¢ sá xác định đái t°ÿng khái kiãn cũng nh° điÃu kiãn khái kiãn vā án hành chính trong l*nh văc đÃt đai; đẩy m¿nh công tác tuyên truyÃn, phá biÁn các qui định căa LuÁt Tá tāng Hành chính, đÁm bÁo cơng dân có thß

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

hißu đúng qun khiÁu kiãn căa mình trong l*nh văc đÃt đai; có cách thąc, ph°¢ng pháp quÁn lý đÃt đai khoa học...

LuÁn án TiÁn s*: <Tịa hành chính trong nhà nước pháp quyền xã hội chā nghĩa

cāa dân, do dân, vì dân= căa Trần Kim Liáu năm 2011 đã làm rõ đ°ÿc nhāng vÃn đÃ

vÃ lý ln liên quan đÁn Tịa hành chính trong hã tháng TAND. LuÁn án chỉ ra một sá bÃt cÁp vÃ bÁo đÁm tính độc lÁp căa Tịa án trong xét xÿ vā án hành chính ch°a đ°ÿc giÁi quyÁt một cách c¢ bÁn trong LuÁt TTHC năm 2015, nh° thành lÁp Tịa hành chính khu văc.

Ln án <Cơ chế pháp lý bảo đảm giải quyết tranh chấp hành chính ở Việt Nam= bảo vê ̣ năm 2013 căa Trần Quang Hißn đ°a ra nhāng giÁi pháp nhằm xây dăng và hồn thiãn c¢ chÁ pháp lý bÁo đÁm giÁi quyÁt TCHC á Viãt Nam trong thßi gian tới nh°: đái mới vÃ điÃu kiãn khiÁu kiãn hành chính bÁo đÁm quyÃn lăa chọn căa ng°ßi khiÁu kiãn khi khiÁu kiãn QĐHC, HVHC; thò ch húa nhng nguyờn tc cÂ bn v giÁi quyÁt TCHC thành các quy ph¿m pháp luÁt cā thß; xây dăng và hồn thiãn các quy định pháp luÁt trong c¢ chÁ pháp lý bÁo đÁm giÁi quyÁt TCHC; đái mới thă tāc và ph°¢ng thąc pháp lý giÁi qut; hồn thiãn u tá chă thß pháp luÁt trong c¢ chÁ pháp lý bÁo đÁm giÁi quyÁt tranh chÃp.

Do có să khác biãt vÃ mơ hình giÁi qut TCHC và chÁ độ sá hāu đÃt đai nên các cơng trình n°ớc ngồi chun sâu vÃ giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC khơng có nhiÃu. Các cơng trỡnh ny thòng tp trung vo mụ hỡnh, phÂng thąc giÁi quyÁt TCHC nói chung hoặc các khía c¿nh pháp lý liên quan đÁn xét xÿ hành chính do tịa án thăc hiãn.

1.1.2.1 Nhóm cơng trình nghiên cứu những vấn đề lý luận về giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính

Sách <Tribunals in the Common Law World= do Robin Creyke chă biên, năm

2008, nghiên cąu vÃ c¢ quan tài phán hành chính á một sá n°ớc thuộc hã tháng thơng lt nh° Australia, Canada, New Zealand và V°¢ng qc Anh. Cuán sách đã khẳng định vai trò căa c¢ quan tài phán trong viãc giÁi quyÁt các tranh chÃp hành chính, đßng thßi so sánh nhng iòm tÂng òng v khỏc biót v tỏ chc, ho¿t động

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

và xu h°ớng phát trißn căa mơ hình giÁi qut tranh chÃp hành chính bằng c¢ quan tài phán á nhāng quác gia này.

Sách <Administrative Law and Governance in Asia: Comparative Perspectives=,

NXB. Routledge căa tác giÁ Tom Ginsburg, Albert H.Y. Chen, năm 2008. Đây là một trong các qun sách nghiên cąu chun sâu và tồn diãn vÃ ho¿t động Tịa án hành chính t¿i hầu hÁt các quác gia châu Á, bao gßm: NhÁt BÁn, Hàn Quác, Trung Quác, Thái Lan, Singapore, Phillipines, Malaysia, Indonesia& Các tác giÁ đã giới thiãu lịch sÿ phát trißn Tịa án hành chính, thẩm qun xét xÿ hành chính căa các n°ớc qua các thßi kỳ và viãc thi hành quyÁt định căa Tòa hành chính. Tịa án đóng vai trị rÃt lớn trong viãc thi hành phán qut căa mình nh° Tịa án đ°ÿc quyÃn buộc c¢ quan nhà n°ớc, ng°ßi có thẩm qun trong c¢ quan nhà n°ớc phÁi ban hành QĐHC mới, thăc hiãn HVHC trong một khoÁng thßi gian đ°ÿc xác định cā thß. Ngồi ra, Tịa án đ°ÿc quyÃn áp dāng biãn pháp ph¿t tiÃn, công bá công khai vÃ viãc không chÃp hành bÁn án trên các ph°¢ng tiãn thơng tin trun thơng&

Sách <Judicial Review: A Comparative Analysis Inside the European Legal System= căa tác giÁ Susana Galera, Nxb. Council of Europe, năm 2010. Đây là quyßn

sách nghiên cąu vÃ truyÃn tháng pháp lý và đánh giá ho¿t động t° pháp á các quác gia Châu Âu. KÁt quÁ nghiên cąu chỉ rõ: Tịa án có qun Ãn định phán qut đái với c¢ quan hành chính khi c¢ quan này ra quyÁt định mới sau khi đái t°ÿng khái kiãn đã bị hăy bß. Quy tắc này khơng áp dāng đái với nhāng tr°ßng hÿp mà sau khi đã hăy bß một hành vi, chính qun khơng phÁi đ°a ra quyÁt định mới; cần bÁo đÁm khÁ năng chÃp hành căa c¢ quan đái với quyÁt định căa Tòa án; các biãn pháp c°ỡng chÁ phÁi phù hÿp với truyÃn tháng pháp luÁt căa cÁ n°ớc.

Báo cáo nghiên cąu <Administrative Grievancs: A develepmental study= (KhiÁu kiãn hành chính: Nghiên cąu phát trißn) căa các tác giÁ Micheal Adler (Tr°ßng nghiên cąu vÃ chính trị - xã hội thuộc Đ¿i học táng hÿp Edinburgh); Christopher Farrell, Steven Finch, Jane Lewis (Trung tâm khoa học xã hội quác gia); Sue Morris (Tr°ßng Đ¿i học táng hÿp Robert Gordon) và Dan Philo (Trung tâm khoa học xã hội quác gia v°¢ng quác Anh), đ°ÿc công bá vào tháng 1 năm 2006. Báo cáo nghiên cąu đã đÃ cÁp trăc tiÁp đÁn các vÃn đÃ khiÁu kiãn hành chính, bÁn chÃt khiÁu kiãn hành chính, kÁt quÁ giÁi quyÁt khiÁu kiãn hành chính á n°ớc Anh.

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

Báo cáo t¿i Hội thÁo <The execution of the individual administrative decisions and

the intervention of the courts in the execution of the decisions= căa Association of

Councils of State and Supreme Administrative Jurisdictions of the European Union - ACA-Europe dián ra t¿i Lisbon từ ngày 17/5 đÁn 19/5/1988. Hội thÁo này đã đi sâu vào viãc phân tích quy định căa pháp luÁt t¿i các n°ớc thành viên vÃ ba vÃn đÃ lớn có liên quan đÁn thă tāc THAHC: quyÃn h¿n căa Tịa hành chính trong viãc chỉnh sÿa tính hÿp pháp căa quyÁt định hành chính, hành vi hành chính, qun ra qut định bßi th°ßng thiãt h¿i căa Tịa hành chính, hiãu lăc thi hành phán qut căa Tịa án hành chính.

Báo cáo <OECD Reviews of Regulatory Reform: China 2009: Defining the Boundary between the Market and the State= chỉ ra LuÁt tá tāng hành chính Trung

Quác chia thành 02 cách thąc xem xét l¿i quyÁt định hành chính: xem xét tính hÿp pháp (<legitimacy= review) là chă yÁu; và xem xét tính hÿp lý (<rationality= review) đ°ÿc sÿ dāng trong một sá tr°ßng hÿp ngo¿i lã. Khi xem xét tính hÿp lý, Tịa án xác định xem liãu có bÃt kỳ să l¿m dāng quyÃn lăc nào hay không, hoặc các chÁ tài hành chính rõ ràng là khơng cơng bằnghay khơng.

Bài viÁt <Năm mơ hình xét xử hành chính= căa Michael Asimow trên T¿p chí LuÁt so sánh Hoa Kỳ, TÁp 63, Sá 1/2015xác định năm mơ hình đ°ÿc sÿ dāng phá biÁn trên tồn thÁ giới. Mỗi qc gia cần có một hã tháng xét xÿ hành chính đß giÁi qut các tranh chÃp giāa cá nhân với c¢ quan nhà n°ớc. Bài viÁt đ°a ra 05 mơ hình theo các tiêu chí phân lo¿i nh°: đ°ÿc tiÁn hành bái tịa án t° pháp hoặc tòa án riêng biãt; thăc hiãn theo thă tāc tranh tāng hoặc thă tāc thẩm vÃn, cho phép viãc các bên đ°¢ng să đ°a ra bằng chąng mới hoặc không tiÁp nhÁn bằng chąng mới,... Ví dā, Hoa Kỳ sÿ dāng các c¢ quan chąc năng kÁt hÿp, thă tāc tranh tāng và giám sát t° pháp kín t¿i các tịa án táng quát. Mặt khác, V°¢ng quác Anh sÿ dāng một tịa án độc lÁp đß xem xét QĐHC căa CQHCNN. Và Pháp áp dāng c¢ chÁ xét xÿ cơng khai t¿i một tòa án chun trách. Mỗi mơ hình này có thß đ°a ra quyÁt định chính xác và hiãu quÁ trong khi v¿n đÁm bÁo tính cơng bằng.

1.1.2.2 Nhóm cơng trình nghiên cứu quy định pháp luật và tình hình giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

Sách <Pháp luật hành chính cāa Cộng hịa Pháp= căa tác giÁ Martine Lombard và

Gilles Dumont, Nhà xuÃt bÁn T° pháp, 2007. Trong đó, ch°¢ng 13 căa cn sách đÃ cÁp đÁn lịch sÿ hình thành, c¢ cÃu tá chąc và chąc năng thẩm qun căa các tồ án hành chính có thẩm qun chung và các tồ án hành chính có thẩm qun chun biãt. Ch°¢ng 14 bàn vÃ thă tāc giÁi quyÁt các vā án hành chính.

Sách <Property formation in the Nordic countries=, Nxb. LIWG năm 2010 khẳng định ĐiÃu 73 HiÁn pháp 1953 căa Đan M¿ch đã chỉ rõ: <Bất kỳ khiếu nại nào về tính hợp pháp cāa việc thu hồi đất cũng như khoản bồi thường sẽ được trình bày trước Tịa…=. Theo đó, các thẩm phán giÁi quyÁt theo pháp luÁt và tinh thần pháp luÁt mà

không chịu Ánh h°áng bái bÃt kỳ bộ nào căa Chính phă. Bài viÁt khẳng định, đß tăng c°ßng thêm tính độc lÁp trong thẩm quyÃn giÁi quyÁt căa các thẩm phán, hã tháng giÁi quyÁt TCHC đã đ°ÿc tách ra khßi Bộ T° pháp và đ°ÿc thay thÁ bằng Tịa Hành chính. Khơng chỉ dừng á đó, các thẩm phán đ°ÿc Hội đßng Chỉ đ¿o pháp lý bá nhiãm và tính độc lÁp căa mỗi cá nhân thẩm phán đ°ÿc HiÁn pháp bÁo vã cao độ. ĐiÃu này đÁm bÁo cho thẩm phán giÁi quyÁt vā viãc rÃt linh ho¿t, đáp ąng tính cơng minh, khách quan.

Folke Bernadotte Academy (2013), <Handbook For Monitoring Administrative Justice=, Nxb. ODIHR. Đây là cẩm nang viÁt vÃ giám sát t° pháp t¿i các quác gia là

thành viên căa OSCE (Organization for Security and Cooperation in Europe) gßm 57 quác gia á khu văc châu Âu, Trung Á và Bắc Mỹ. Cuán sách đã nêu ra một sá nguyên nhân d¿n đÁn viãc giÁi quyÁt TCHC theo thă tāc TTHC kém hiãu quÁ á một sá qc gia, trong đó ngun nhân đißn hình đÁn từ thiÁu să độc lÁp giāa Tòa án với các c¢ quan hành chính nhà n°ớc.

Bai viêt <New model for Land-use dispute resolution, Florida growth management conflict resolution consortium= trên T¿p chí Progress Reports 1991 thì cho rằng một

sá bang tiêu bißu á Mỹ đã sÿ dāng Alternative Dispute Resolution trong viãc giÁi quyÁt tranh chÃp đÃt đai (ADR - c¢ chÁ GiÁi quyÁt Tranh chÃp thay thÁ). Cā thß, theo bài viÁt <New model for Land-use dispute resolution= căa Howard Nirken and Tracy Watson trong State Bar of Texas Environment Law, vol.30 thì á Mỹ, nhāng năm gần đây, ADR (biãn pháp GiÁi quyÁt Tranh chÃp thay thÁ) đã đ°ÿc đ°a vào thăc thi và mang l¿i nhiÃu thay đái tích căc đáng kß cho bộ mặt pháp luÁt căa các bang. Đ¢n cÿ, từ năm 1993, bang Florida đã thông qua rÃt nhiÃu đ¿o luÁt khuyÁn khích sÿ dāng ADR

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

nh° một ph°¢ng pháp giÁi quyÁt thay thÁ cho LuÁt Thă tāc hành chính căa bang này. Cā thß là ADR đ°ÿc sÿ dāng trong LuÁt QuyÃn tài sÁn năm 1995 (1995 Property Rights Act) và LuÁt GiÁi quyÁt tranh chÃp vÃ Môi tr°ßng và ĐÃt đai năm 1995 (1995 Florida Land-use and Environmental Dispute Resolution Act).

Bài viÁt <Hệ thống giải quyết tranh chấp hành chính ở Nhật Bản= căa Katsuya Ichihashi đăng trên T¿p chí Nhà n°ớc và pháp luÁt, sá 03 (203)/2003. Theo HiÁn pháp Minh Trị năm 1889, tịa án hành chính độc lÁp đ°ÿc thành lÁp bên c¿nh hã tháng tòa án t° pháp đß giÁi qut các vā kiãn hành chính vÃ 05 lo¿i viãc cā thß, trong đó có tranh chÃp liên quan đÁn viãc sÿ dāng n°ớc, đÃt đai và tranh chÃp liên quan đÁn ranh giới giāa đÃt công và đÃt t°. Theo HiÁn pháp hiãn hành căa NhÁt (năm 1947) đã thay đái quy định các vā kiãn hành chính đ°ÿc giÁi quyÁt á tịa án th°ßng. Hiãn nay, á NhÁt có 02 đ¿o luÁt c¢ bÁn liên quan đÁn giÁi quyÁt TCHC là LuÁt KhiÁu n¿i hành chính và Lt kiãn tāng hành chính. Trong đó, Lt KhiÁu n¿i hành chính quy định thẩm quyÃn giÁi quyÁt khiÁu n¿i thuộc vÃ CQHCNN, LuÁt Kiãn tāng hành chính quy định thẩm quyÃn giÁi quyÁt TCHC thuộc vÃ tòa án th°ßng.

Bài viÁt <Land Court Jurisdition – Recent Legislation and Case Law Update= (Thẩm quyÃn căa Tòa án đÃt đai – LuÁt thành văn và luÁt án lã hiãn hành) căa CAC MacDonal – Chánh án Tòa án đÃt đai, BR O’Connor – Th° ký Tòa án đÃt đai và LA Marshall – Nghiên cąu viên Tịa án đÃt đai trình bày t¿o hội nghị chuyên đÃ xã hội pháp quyÃn Queensland năm 2012 đã phân tích thẩm qun xét xÿ căa Tịa án đÃt đai Queensland. Theo đó, Tịa án đÃt đai Queensland có thẩm quyÃn xét xÿ 03 l*nh văc chính là: thu hßi đÃt (ví dā nh° thu hßi đÃt làm đ°ßng, đÁp, tr°ßng học, cơng viên quác gia,&); định giá đÃt đß bßi th°ßng, cho thuê, đánh thuÁ; và các vÃn đÃ liên quan đÁn khai thác mß.

Bài viÁt trong Báo cáo kỹ thuÁt căa Ngân hàng thÁ giới, sá 436 <Legal

Impediments to Effective Rural Land Relations in Eastern Europe and Central Asia: A Comparative Perspective= (Trá ng¿i pháp lý vÃ hiãu lăc các quan hã đÃt đai nông

thôn á Đông Âu và Trung Á: quan đißm so sánh) do Roy L.Prosterman và Timothy M. Hanstad biên so¿n. T¿i Ch°¢ng 14 <LandRelated Judicial Institutions= (ThiÁt chÁ t° pháp vÃ đÃt đai) cho thÃy: t¿i Úc, Tòa án ĐÃt đai và Mơi tr°ßng căa Bang New South Wales là tòa án chuyên biãt vÃ ho¿ch định đÃt đai và mơi tr°ßng với thẩm

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

quyÃn rÃt lớn. Tòa án chịu trách nhiãm giÁi thích và hăc thi pháp luÁt, giÁi quyÁt các mâu thu¿n vÃ quÁn lý quy ho¿ch cùng và chính qun địa ph°¢ng; quy ho¿ch thành phá, thị trÃn; định giá đÃt; kiÁn trúc, kỹ thuÁt, khÁo sát và xây dăng và quÁn lý tài nguyên, quÁn lý đÃt đai.

Bài viÁt <The Maori Land Court in New Zealand: An Historical Overview= (Toà án đÃt đai bÁn xą á New Zealand: Táng quan vÃ lịch sÿ hình thành và phát trißn) căa Bryan D. Gilling, Khoa LuÁt – Tr°ßng Đ¿i học Victoria căa Wellington, New Zealand. Bài viÁt cho thÃy Tòa án đÃt đai bÁn xą á New Zealand có thẩm quyÃn xét xÿ chuyên trách tranh chÃp đÃt đai giāa ng°ßi Maori bÁn xą với chính qun New Zealand. Đây là mơ hình chun trách giÁi quyÁt TCHC vÃ đÃt đai hiãu quÁ á New Zealand.

1.1.2.3 Nhóm cơng trình nghiên cứu giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng

hành chính

Sách <Administrative Courts in Indonesia: A Socio-legal Study= (Tòa án hanh

chinh á Indonesia: Một nghiên cąu xã hội – pháp lý) căa tác giÁ Adriaan Bedner, xuât bản năm 2001 đã đánh giá hiãu quÁ căa hã tháng tòa án hành chính Indonesia. Cuán sách đã chỉ ra nhāng yÁu tá Ánh h°áng đÁn hiãu quÁ ho¿t động căa tòa án hành chính Indonesia nh° pháp luÁt, thẩm quyÃn, thă tāc, tá chąc bộ máy, nhân să, ngn tài chính,&Từ đó, tác giÁ cung cÃp một sá kiÁn nghị đß nâng cao hiãu q căa tịa án hành chính, trong sá đó có thß vÁn dāng cho các n°ớc đang phát trißn nh° Viãt Nam.

Sách <Droit administratif (Luật hành chính)= căa tác giÁ Jean - Michel De Forges, Nxb. Presses Universitaires de France - PUF năm 2002 đ°a ra khái niãm vÃ QĐHC, HVHC; phân biãt QĐHC mang tính pháp quy và cá biãt; phân tích ý ngh*a, tầm quan trọng căa viãc thông đ¿t QĐHC cá biãt đÁn ng°ßi bị quÁn lý; să cần thiÁt căa viãc tiÁp cÁn các tài liãu hành chính căa ng°ßi bị quÁn lý, đặc biãt trong tr°ßng hÿp cung cÃp chąng cą đß giÁi quyÁt tranh chÃp.

Sách <Administrative justice and alternative dispute resolution: the Australian experience= căa Trevor Buck, GiÁng viên cao cÃp căa Khoa LuÁt - Đ¿i học Leicester,

năm 2005. Cuán sách xem xét să phát trißn hã tháng tài phán hành chính á Úc, gßm: Tịa án (The courts), tịa hành chính (Tribunals) và thanh tra (Ombudsmen) á cÃp Liên bang và cÃp tißu bang. Cuán sách đÃ cÁp đÁn să phát trißn căa giÁi quyÁt tranh chÃp

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

thay thÁ (Alternative Dispute Resolution – ADR) và cách ho¿t động căa chúng bên c¿nh các ph°¢ng thąc giÁi quyÁt TCHC nói chung và trong l*nh văc đÃt đai nói riêng.

Bài viÁt <Reasons for failing to handle administrative cases on time= căa Wojciech M. Hrynicki trên T¿p chí Ius Novum, sá 1/2023, tr.73-88 giÁi thích vÃ viãc khơng đáp ąng thßi h¿n giÁi qut vā viãc trong tá tāng hành chính. Trong đó, tác giÁ nhÃn m¿nh rằng nÁu đß đÁm bÁo giÁi quyÁt thÃu đáo đái với nhāng vā viãc phąc t¿p hoặc thßi h¿n giÁi quyÁt vā viãc bị kéo dài do khó khăn trong viãc thu thÁp chąng cą thì đó đ°ÿc coi là ngun nhân hÿp lí. Đßng thßi bài viÁt cũng đ°a ra nhāng giÁi pháp đß đÁm bÁo thßi h¿n giÁi qut trong tá tāng hành chính.

Bài viÁt <Euro – American Model Code of Administrative Jurisdiction= căa tác giÁ Ricardo Perlingeiro và Karl-Peter Sommermann trên Editora da UFF, năm 2014 đÃ xuÃt một mơ hình xét xÿ hành chính dăa trên să so sánh giāa hã tháng lāc địa-châu Âu và châu Mỹ Latinh. Nhāng chă đÃ mà tác giÁ đ°a ra so sánh là māc đích và các yêu cầu đ°ÿc chÃp nhÁn; c°ßng độ giám sát; ph¿m vi xem xét tính hÿp pháp trong tá tāng hành chính; xem xét quyÃn tùy ý; tính độc lÁp căa thẩm quyÃn hành chính; thẩm quyÃn lãnh thá; ra phán quyÁt s¢ bộ vÃ tính hÿp pháp; biãn pháp đÁm bÁo hiãu quÁ; nguyên tắc điÃu tra; đái tho¿i; nguyên tắc xét xÿ nhanh chóng; nguyên tắc tá tāng tranh tāng; să chÃp nhÁn căa hành động; trÿ giúp pháp lý mián phí; thă tāc kháng cáo/kháng nghị; yờu cu trc vi cÂ quan hnh chớnh; thòi hn giÁi quyÁt; giám đác thẩm; má l¿i thă tāc tá tāng; thăc thi bÁn án.

1.2 Đánh giá tình hình nghiên cąu liên quan đÁn đÃ tài LuÁn án

Dăa trên viãc nghiên cąu kÁt q các cơng trình khoa học liên quan đÁn giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC có thß rút ra nhāng nhÁn định sau:

1.2.1 Đanh gia tình hình nghiên cứu trong nươc:

1.2.1.1 Đối với các cơng trình nghiên cứu những vấn đề lý luận về giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính:

Thứ nhất, một sá cơng trình đã đÃ cÁp tới khái niãm TCHC trong l*nh văc đÃt đai.

Tuy nhiên, viãc đ°a ra khái niãm hoàn chỉnh và nhÁn diãn đầy đă nhāng đißm đặc thù căa lo¿i tranh chÃp này d°ßng nh° cịn bị bß ngß. Đây chính là nhāng t° liãu quan trọng đß LuÁn án kÁ thừa đ°a ra khái niãm và đặc đißm TCHC trong l*nh văc đÃt đai,

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

từ đó phân biãt với tranh chÃp đÃt đai, một lo¿i tranh chÃp gần gũi cũng phát sinh trong quá trình quÁn lý và sÿ dāng đÃt đai.

Thứ hai, hiãn có rÃt ít cơng trình trăc tiÁp đÃ cÁp đÁn khái niãm căa giÁi quyÁt

TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc tá tāng hành chính. Đặc biãt, khái niãm mà một sá cơng trình đã đ°a ra cha thò hión c iòm c thự ca phÂng thc giÁi quyÁt tranh chÃp này. Bên c¿nh đó, ch°a có nhiÃu cơng trình nghiên cąu chun sâu

làm rõ đặc đißm căa giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC.

Thứ ba, một vài bài viÁt đã chỉ ra să khác biãt giāa giÁi quyÁt TCHC trong l*nh

văc đÃt đai theo thă tāc TTHC vi mt sỏ phÂng thc bo vó quyn ca ngòi sÿ dāng đÃt khác. Đây là c¢ sá quan trọng đß LuÁn án tiÁp tāc làm rõ mái quan hã giāa giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai theo thă tāc TTHC với các ph°¢ng thąc nh° giÁi quyÁt khiÁu n¿i hành chính, giÁi quyÁt tranh chÃp đÃt đai theo thă tāc tá tāng dân să và giÁi quyÁt tranh chÃp đÃt đai theo thă tāc hành chính t¿i UBND cÃp xã.

Thứ tư, nhiÃu cơng trình đã nghiên cąu và chąng minh rằng chính sách pháp luÁt

đÃt đai, să thay đái vÃ chÁ độ sá hāu đÃt đai, yÁu tá kinh tÁ thị tr°ßng có tác động nhÃt định đÁn hiãu q giÁi qut tranh chÃp hành chính. Tuy nhiên, ch°a có cơng trình nào nghiên cąu tồn diãn các u tá Ánh h°áng đÁn viãc giÁi quyÁt TCHC trong l*nh văc đÃt đai căa Tòa án.

1.2.1.2 Đối với cac công trinh nghiên cứu quy định pháp luật và tình hình giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thủ tục tơ tụng hanh chinh

Hầu hÁt các cơng trình chă yÁu tÁp trung nghiên cąu vÃ chính sách, pháp luÁt đÃt đai, chỉ ra nhāng mâu thu¿n, h¿n chÁ trong nội t¿i ngành luÁt đÃt đai là nguyên nhân d¿n đÁn khiÁu kiãn trong l*nh văc này và đÃ xt hồn thiãn pháp lt đÃt đai đß kéo giÁm khiÁu kiãn. Đßng thßi, mợt vai cơng trinh tiêp câ ̣n trên c¢ s¢̉ nghiên c°u nh°̃ng bât câ ̣p của Luâ ̣t Tô tụng hanh chinh liên quan đên viê ̣c giải quyêt khiêu kiê ̣n hanh chinh trong lĩnh v°̣c đât đai. Co thể thây, nhāng cơng trình này chă u nghiên cąu t°ng khia ca ̣nh đ¢n lẻ, trong nợi ta ̣i t°ng nganh luâ ̣t: phap luâ ̣t đÃt đai hoă ̣c phap luâ ̣t tô tụng hanh chinh, ma ch°a chỉ ra nhāng mâu thu¿n, chßng chéo, bÃt cÁp trong gi°̃a cac quy đi ̣nh của Luâ ̣t Đât đai, Luâ ̣t Tô tụng hanh chinh va cac quy đi ̣nh pháp luÁt có liên quan tac động đên giải quyêt TCHC trong lĩnh v°̣c đât đai theo thủ tục TTHC.

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

Một vài cơng trình nghiên cąu trăc tiÁp vÃ thăc tr¿ng TCHC trong lĩnh v°̣c đât đai. Tuy nhiên, nh°̃ng bai viêt nay chủ yêu nghiên c°u cac da ̣ng tranh châp cụ thể trong lĩnh v°̣c đât đai nh° tranh châp đât đai, tranh chÃp thu hßi đÃt, tranh chõp bụi thòng, hụ trÂ khi nha nÂc thu hôi đât, tranh châp hanh chinh vê đât quôc phong, an ninh,... Bên ca ̣nh đo, một sô công trinh nghiên c°u vê viãc giÁi quyÁt TCHC trong lĩnh v°̣c đÃt đai theo thủ tục TTHC. Các nghiên cąu này đang dừng l¿i á nhāng khía c¿nh nhÃt định căa pháp luÁt tô tụng hanh chinh vê giÁi quyÁt TCHC trong lĩnh v°̣c đÃt đai nh° đơi t°¢̣ng xet x°̉ hanh chinh vê đât đai, th°̣c tiễn giải quyêt cac vā án hành chính vÃ đÃt đai hay kißm sát vā án hành chính vÃ đÃt đai.

1.2.1.3 Đối với cac công trinh nghiên cứu giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai theo thā tÿc tố tÿng hành chính

Chă u các cơng trình nghiên cąu đ°a ra kiÁn nghị hoàn thiãn các quy định căa pháp luÁt đÃt đai hoặc pháp luÁt tá tāng hành chính đß góp phần nâng cao hiãu q giÁi qut tranh chÃp hành chính. Một sá bài viÁt tÁp trung vào giÁi pháp đái mới c¢ chÁ, mơ hình Tịa hành chính, cũng nh° nhāng giÁi pháp nâng cao hiãu q ho¿t động căa Tịa hành chính. Nhìn chung, ch°a có cơng trình nào đ°a ra cac giải phap tồn diãn và có hã tháng nhằm nâng cao hiê ̣u quả giải quyêt TCHC trong lĩnh v°̣c đât đai theo thủ tục TTHC.

1.2.2 Đanh gia tình hình nghiên cứu ngoai nươc:

Tranh chÃp liên quan đÁn đÃt đai tßn t¿i á bÃt kỳ quác gia nào trên thÁ giới. Với cách nhìn nhÁn này thì TCHC liên quan đÁn đÃt đai ln phát sinh. Mỗi quác gia đÃu xác lÁp các c¢ chÁ đß giÁi qut lo¿i TCHC này. Qua viãc tìm hißu, nghiên cąu các cơng trình n°ớc ngồi có liên quan, có thß đ°a ra nhāng nhÁn xét nh° sau:

Thứ nhất, hầu hÁt các quác gia đÃu ghi nhÁn c¢ chÁ t° pháp giÁi quyÁt TCHC trong

l*nh văc đÃt đai. T¿i một sá quác gia, thẩm quyÃn xét xÿ hành chính căa c¢ quan t° pháp đã từng là vÃn đÃ khó có thß chÃp nhÁn vì quan đißm cho rằng CQHCNN có thß giÁi quyÁt tranh chÃp phát sinh từ ho¿t động hành chính tát h¢n các c¢ quan t° pháp, bái l¿ cÂ quan hnh chớnh hiòu bit rừ hÂn v loi tranh chÃp này. Tuy nhiên, khi mái quan hã bình đẳng tr°ớc pháp lt giāa Nhà n°ớc và cơng dõn c tha nhn, trong tròng hp cÂ quan nh nc, ngòi cú thm quyn trong cÂ quan nh n°ớc ban hành

</div>

(Luận án tiến sĩ) Giải Quyết Tranh Chấp Hành Chính Trong Lĩnh Vực Đất Đai Theo Thủ Tục Tố Tụng Hành Chính Ở Việt Nam Hiện Nay

<b>TRONG L)NH VĂC ĐÂT ĐAI THEO THĂ TĀC Tä TĀNG </b>

<b>TRONG L)NH VĂC ĐÂT ĐAI THEO THĂ TĀC Tä TĀNG </b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về