tìm hiểu các giải pháp giám sát an toàn hệ động lực cho ô tô du lịch dưới 7 chỗ ngồi khi tham gia giao thông

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.67 MB, 42 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG KHOA KỸ THUẬT GIAO THƠNG </b>

<b>CHUN ĐỀ TỐT NGHIỆP </b>

<b>TÌM HIỂU CÁC GIẢI PHÁP GIÁM SÁT AN TOÀN HỆ ĐỘNG LỰC CHO Ô TÔ DU LỊCH DƯỚI 7 CHỖ NGỒI KHI </b>

<b>THAM GIA GIAO THÔNG </b>

<b>Giáo viên hướng dẫn: TS. Hồ Đức Tuấn Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thanh Lâm Mã số sinh viên: 61131848 </b>

<b> </b>

Khánh Hòa - 2023

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG KHOA KỸ THUẬT GIAO THÔNG </b>

Giáo viên hướng dẫn: TS. Hồ Đức Tuấn

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thanh Lâm Mã số sinh viên: 61131848

<b> </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>QUYẾT ĐỊNH ĐỀ TÀI/CHUYÊN ĐỀ </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG Khoa: Kỹ thuật Giao thông </b>

<b>PHIẾU THEO DÕI TIẾN ĐỘ VÀ ĐÁNH GIÁ ĐỒ ÁN/CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP (Dùng cho CBHD và nộp cùng báo cáo ĐA/CĐ của sinh viên) </b>

dưới 7 chỗ ngồi khi tham gia giao thông

<b>Giảng viên hướng dẫn: TS. Hồ Đức Tuấn Sinh viên được hướng dẫn: Nguyễn </b>

<b>Khóa: 2019-2023 Ngành: Kỹ thuật cơ khí động lực </b>

1 2 3 4

Kiểm tra giữa tiến độ của Trưởng BM

Ngày KT:

………..

Đánh giá cơng việc hồn thành: ………..% Ký tên Được tiếp tục: □ Không tiếp tục: □ .………... 5

6 7 8

<b>Nhận xét chung (sau khi sinh viên hoàn thành ĐA/CĐ): </b>

……….… ……….…

Đồng ý cho sinh viên: Được bảo vệ: Không được bảo vệ:

<i> Khánh Hòa, ngày..., tháng..., năm... </i>

<b> Cán bộ hướng dẫn </b>

(Ký và ghi rõ họ tên)

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG Khoa: Kỹ thuật Giao thông </b>

Đồng ý cho sinh viên: Được bảo vệ: Không được bảo vệ:

<i> Khánh Hòa, ngày...,tháng...,năm... </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>LỜI CAM ĐOAN </b>

<i>hệ động lực cho ô tô du lịch dưới 7 chỗ ngồi khi tham gia giao thơng” là cơng trình </i>

nghiên cứu của cá nhân và chưa từng được công bố trong bất cứ cơng trình khoa

<i>Khánh Hòa, ngày……tháng……năm 2020 </i>

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thanh Lâm

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

1.1 GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY ... 6

1.2 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT CƠ BẢN VỀ GIÁM SÁT TÌNH TRẠNG ... 6

1.3 NHIỆM VỤ, CHỨC NĂNG CỦA VIỆC GIÁM SÁT HỆ ĐỘNG LỰC Ô TÔ ... 8

1.3.1 Nhiệm vụ của giám sát viên giám sát ... 8

1.3.2 Chức năng của việc giám sát ... 8

CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT ... 10

2.1 CÁC DẠNG HƯ HỎNG MÁY MÓC TRONG ĐỘNG CƠ Ô TÔ ... 10

2.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIÁM SÁT... 10

2.2.1 Phương pháp giám sát đơn giản. ... 10

2.2.2 Thông qua dụng cụ đo đơn giản ... 12

2.3 THỰC TRẠNG GIÁM SÁT ... 13

2.3.1 Giám sát tốc độ ... 13

2.3.2 Giám sát và chẩn đoán rung dộng động cơ ... 17

2.3.3 Giám sát áp suất dầu bôi trơn ... 21

2.3.4 Giám sát hệ thống phân phối khí ... 25

2.3.4.1 Giám sát qua khả năng hoạt động của động cơ ... 25

2.3.4.2 Giám sát theo khả năng bù phân phối khí ... 25

2.3.4.3 Giám sát qua tiếng gõ ... 26

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

2.3.5 Giám sát nhiệt độ làm mát động cơ ... 27

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

Hình 2. 5 Đèn báo hệ thống phanh chống bó cứng ABS ... 16

Hình 2. 6 Đèn Check Engine báo lỗi ... 17

Hình 2. 7 Máy phân tích rung động ... 18

Hình 2. 8 Đo độ rung của máy ... 18

Hình 2. 9 Lọc nhiên liệu động cơ ... 19

Hình 2. 10 Bugi hư gây rung động cơ ... 20

Hình 2. 11 Van EGR bị tắc nghẽn do đóng quá nhiều bùn cặn... 20

Hình 2. 12 Điện trở trên cảm biến bị nhiều bụi. ... 21

Hình 2. 13 Cảm biến nhiệt độ nước làm mát ... 21

Hình 2. 14 Kiểm tra áp suất dầu động cơ bằng đồng hồ ... 22

Hình 2. 15 Đèn cảnh báo phát sáng ... 24

Hình 2. 16 Cảm biến nhiệt độ nước làm mát động cơ ... 28

Hình 2. 17 Sơ đồ nguyên lý hệ thống giám sát và chẩn đốn tình trạng thiết bị ... 31

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>DANH MỤC BẢNG</b>

Bảng 2. 1 Giám sát tình trạng kỹ thuật HTBT ... 22

Bảng 2. 2 Qui trình chẩn đốn giám sát hệ thống phân phối khí ... 26

Bảng 2. 3 Qui trình giám sát tình trạng hệ thống làm mát ... 29

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

<b>PHẦN MỞ ĐẦU </b>

<b>Đối tượng nghiên cứu </b>

Tìm hiểu các giải pháp giám sát an toàn hệ động lực cho ơ tơ du lịch.

Cơng việc tìm hiểu gồm giám sát gồm 2 mục đích:

- Giám sát tình trạng kỹ thuật của hệ thống điện trên ô tô, phục vụ cho công việc sữ chữa.

- Sử dụng tài liệu giảng dạy về giám sát tình trạng kỹ thuật của hệ thống điện trên ô tô tại các trường dạy nghề.

<b>Nội dung nghiên cứu </b>

- Tìm hiểu hệ thống hệ động lực trên xe ơ tô, các thành phần và công nghệ được sử dụng trong hệ thống.

- Tìm hiểu các cơng nghệ giám sát và phân tích dữ liệu như cảm biến, camera, vi mạch và các thuật toán xử lý dữ liệu, giúp hỗ trợ việc giám sát an toàn hệ động lực trên xe ô tô.

<i> Báo cáo là mẫu tài liệu phục vụ cho nghiệp vụ huấn luyện, để phản ánh và thiết kế. </i>

<i>- Đối với Trường Đại học Nha Trang nói chung và khoa Kỹ thuật Giao thơng: </i>

Gửi báo cáo nghiên cứu phục vụ công tác nghiên cứu, giảng dạy và học tập của sinh viên ngành cơ khí động lực.

Sau hơn 2 tháng làm đề tài, em đã hoàn thành nội dung cơ bản của đề tài. Tuy nhiên, do hạn chế về kiến thức cũng như nguồn lực tài chính nên trong quá trình nghiên cứu và nghiên cứu khơng tránh khỏi những sai sót ,quy trình thực hiện. Rất mong cơ và các bạn đóng góp ý kiến để giúp đề tài được hoàn thiện hơn .

<i>Nha Trang, ngày ……tháng……năm 2021 </i>

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thanh Lâm

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<b>CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN </b>

<b>1.1 GIỚI THIỆU VỀ CƠNG TY </b>

<b>Tên doanh nghiệp: CƠNG TY CỔ PHẦN FORD NHA TRANG </b>

<b>1.2 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT CƠ BẢN VỀ GIÁM SÁT TÌNH TRẠNG </b>

<i><b>Giám sát kỹ thuật ơ tơ là một mơ hình kỹ thuật ảnh hưởng đến quá trình vận hành </b></i>

và sử dụng phương tiện, nhằm đảm bảo phương tiện vận hành đáng tin cậy, an tồn và hiệu quả thơng qua việc phát hiện và dự đốn kịp thời các hư hỏng và tình trạng kỹ thuật hiện tại mà không cần tháo rời phương tiện hoặc động cơ của máy.

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

Để giám sát được vấn đề hư hỏng cần kiến thức về hệ thống lỗi và tư duy logic kết hợp với việc sử dụng các công cụ giám sát để giải quyết vấn đề.

Để bảo trì máy móc và hệ thống chính xác và hiệu quả, cần phải biết chính xác tình trạng lỗi và ngun nhân gây ra lỗi hệ thống của các hệ thống cần bảo trì. Theo tìm hiểu hiện tại là do hệ thống máy thiết bị thì phải thực hiện các bước vận hành quan trọng sau phù hợp với yêu cầu của thiết bị:

• Ghi rõ số lượng linh kiện thvà thời gian cần sửa chữa, thay thế. • Đảm bảo độ uy tín của cơng việc sửa chữa, thay thế .

• Cho biết thời gian đặt hàng phụ tùng. • Xác định các thực hành bảo trì tốt .

Do đó, để có thể thực hiện các hoạt động bảo trì máy móc một cách chính xác và hiệu quả, việc sử dụng công nghệ Bảo trì dựa trên điều kiện CBM (Condition Based Maintenance_CBM) là đặc biệt cần thiết. Kỹ thuật này được sử dụng để đo lường mức độ hư hỏng, bất thường, độ bền và hiệu suất của máy để chẩn đốn tiếp theo .

Bảo trì phịng ngừa liên tục, cịn được gọi là giám sát tình trạng, được thực hiện để phát hiện sớm các dấu hiệu hư hỏng trước khi tắt máy. Nhờ giải pháp này, việc bảo trì khơng làm thay đổi trạng thái của thiết bị.

Giám sát tình trạng máy xem nó có đang chạy hay khơng. Khi xảy ra sự cố , thiết bị giám sát sẽ phát hiện thông tin và kịp thời đưa ra phương án xử lý cho từng sự cố cụ thể trước khi làm hỏng máy. Ngồi ra, giám sát tình trạng cải thiện hiệu suất máy đến mức tối ưu so với thông số kỹ thuật ban đầu của máy .

Mục tiêu giám sát tình trạng : • Can thiệp trước khi xảy ra lỗi .

• Chỉ thực hiện cơng việc bảo trì khi cần thiết. • Giảm sự cố và thời gian ngừng hoạt động. • Giảm chi phí bảo trì và chi phí thời gian chết . • Tăng tuổi thọ làm việc của thiết bị.

• Giảm được chi phí tồn kho và có thể kiểm sốt hiệu quả hàng tồn kho. Cơng nghệ giám sát tình trạng sử dụng cơng nghệ hiện đại để phát hiện các điều kiện và giám sát các hư hỏng tiềm ẩn bằng các thiết bị có độ chính xác cao, bao gồm các kỹ thuật cơ bản sau :

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

• Giám sát tình trạng chất rắn và chất lỏng.

• Kỹ thuật kiểm tra khơng phá hủy và giám sát sự cố hư hỏng . • Cơng nghệ giám sát nhiệt độ.

• Kỹ thuật kiểm sốt âm thanh .

<b>1.3 NHIỆM VỤ, CHỨC NĂNG CỦA VIỆC GIÁM SÁT HỆ ĐỘNG LỰC Ô TÔ 1.3.1 Nhiệm vụ của giám sát viên giám sát </b>

- Phát hiện sớm các lỗi hoạt động của hệ thống: Giám sát hệ thống động lực ô tô giúp phát hiện sớm các lỗi trong hệ thống và cảnh báo cho người điều khiển để có thể sửa chữa tạm thời, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn cho người lái và hành khách.

- Tối ưu hóa hiệu ứng vận chuyển hành động: Giám sát hệ thống động lực ô giúp tối ưu hóa hiệu ứng vận tải hành động, giảm tiêu thụ nhiên liệu và khí thải, tăng cường cảm giác lái và trải nghiệm của người lái và hành khách.

- Cập nhật và giám sát trạng thái của hệ thống: thông qua giám sát hệ thống lực lượng ô tô, người điều khiển và các kỹ thuật viên có thể cập nhật và giám sát trạng thái của các thành phần trong hệ thống và đưa ra quyết định liên quan đến bảo trì, sửa chữa hoặc thay thế các bộ phận hư hỏng.

- Tăng cường độ tin cậy của hệ thống: Giám sát hệ thống động lực ô tô giúp tăng cường độ tin cậy của hệ thống bằng cách phát hiện và ngăn chặn các vấn đề trước khi chúng trở nên nghiêm trọng hơn và gây hư hỏng cho hệ thống .

- Cải thiện tính năng của hệ thống: giám sát hệ thống động lực ô tô giúp cải thiện tính năng của hệ thống bằng cách điều chỉnh hoạt động của động cơ, sử dụng tối ưu hệ thống thông tin liên lạc và các hệ thống khác.

Chức năng của giám sát viên hệ thống động lực ô tô bao gồm:

- Phát hiện các lỗi hoạt động của hệ thống: Giám sát hệ thống động lực ô tô giúp phát hiện sớm các lỗi trong hệ thống và cảnh báo cho người điều khiển để có thể sửa chữa kịp thời, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn cho người lái và hành khách.

- Tối ưu hoá hiệu ứng vận chuyển hành động: Giám sát hệ thống vận động lực ô giúp tăng cường hiệu ứng vận chuyển hành động, giảm tiêu thụ nhiên liệu và khí thải, tăng cường cảm giác lái xe và trải nghiệm của người lái xe và hành khách.

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

- Cập nhật trạng thái của hệ thống: Thông qua giám sát hệ thống động lực ô tô, người lái xe và nhân viên kỹ thuật có thể cập nhật và giám sát trạng thái của các thành phần trong hệ thống và đưa ra các quyết định liên quan đến bảo trì, sửa chữa hư hỏng hoặc thay thế các bộ phận hư hỏng.

- Hỗ trợ quy trình kiểm tra xe: Việc làm giám sát hệ động lực ô tô cũng giúp cho nhà sản xuất, các bộ phận sửa chữa và các trung tâm bảo trì có thể dễ dàng hơn trong quá trình kiểm tra và sửa chữa các lỗi về động cơ cơ và các hệ thống khác nhau trong ô tô.

- Việc giám sát hệ động lực ơ tơ đóng vai trị quan trọng trong việc tăng cường an toàn, tiết kiệm nhiên liệu, giảm khí thải, tăng cường sự tin cậy và nâng cao trải nghiệm của người lái xe và hành khách. Nó thường được áp dụng trong các ơ tơ chun dụng như ô tô hạng nặng, xe tải và xe đổ, tuy nhiên cũng có thể được sử dụng trong các loại ô tô thông thường để cải thiện hoạt động và hiệu suất của xe.

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

<b>CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT </b>

<b>2.1 CÁC DẠNG HƯ HỎNG MÁY MĨC TRONG ĐỘNG CƠ Ơ TƠ </b>

- Động cơ nóng quá cao trên 90 độ và hao nước làm mát

- Bị hao dầu máy mà khơng phát hiện dấu hiệu rị rỉ dầu động cơ trong quá trình hoạt động

- Dầu máy bị cô đặc (hiện tượng như nhựa đường) - Động cơ có tiếng kêu lạ lạch cạch trong khi vận hành - Thủy kích động cơ

- Gãy bạc xéc măng hoặc xếp dồn bạc xéc măng - Động cơ bị đổ hơi

- Bơm nhớt xe ô tô bị hỏng, không bơm dầu đủ áp suất

<b>2.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIÁM SÁT 2.2.1 Phương pháp giám sát đơn giản. </b>

Các phương pháp giám sát đơn giản được thực hiện bởi các chuyên gia có nhiều kinh nghiệm, thơng qua các giác quan cảm nhận của con người hoặc bằng các thiết bị đo lường.

Thông tin bắt nguồn từ nhận thức của con người thường ở dạng lời nói: tốt, xấu, nhiều, ít, trung bình, ít có khả năng nhất , tương ứng với các giá trị cụ thể. Các phát hiện không thuộc loại cụ thể: bị nứt, không bị hư hại;

<i><b>a. Âm thanh nghe được trong phạm vi thính giác của con người : </b></i>

Để có thể nghe được âm thanh, cần có những điều sau đây: + Vị trí nơi phát ra âm thanh .

+ Mức độ và tính biểu cảm của âm thanh . + Tần số âm thanh .

Cần có kiến thức tốt về âm chuẩn để phân biệt tình trạng kỹ thuật nếu cần chẩn đốn ở tình trạng tốt. Những yếu tố: âm lượng và tần số của âm thanh được thiết bị trợ thính cảm nhận trực tiếp hoặc thơng qua một ống nghe đặc biệt. Sai lệch so với giọng điệu chuẩn do nắm vững góc nhìn kinh nghiệm của các chuyên gia là mục tiêu để đánh giá chất lượng .

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

Các bộ phận đơn giản và thiết kế nhỏ gọn của đối tượng chẩn đốn , có thể nhanh chóng xác định: vị trí, mức độ của hư hỏng. Trong trường hợp các cụm lắp ráp khó khăn có hình dạng khác nhau (ví dụ: cụm động cơ) Để chẩn đốn chính xác, điều này phải được thực hiện nhiều lần tại các điểm khác, không giống nhau.

Trong ơ tơ, nhận biết màu sắc có thể được sử dụng để chẩn đốn giám sát tình trạng của động cơ. Phát hiện màu khí thải, bugi (động cơ xăng ) và màu của dầu bôi trơn động cơ.

Khi xe chạy có thể cảm nhận được các mùi sau: mùi dầu và nhiên liệu cháy và ma sát của vật liệu. Các mùi phổ biến và dễ nhận biết như sau: Mùi khét do đốt dầu bôi trơn ở khu vực lân cận của động cơ. Do dầu bơi trơn cháy thốt ra ngoài ống xả, những lúc này cho thấy chất lượng gioăng động cơ kém. Lượng dầu bôi trơn đi vào buồng đốt giảm.

Mùi nhiên liệu chưa cháy thốt ra ngồi qua ống xả, hoặc mùi nhiên liệu thoát ra do áp suất trong buồng cacte. Mùi của bạn mang theo mùi đặc trưng của nhiên liệu ban đầu. Nếu mùi tăng lên và có thể nhận biết rõ ràng, thì kỹ thuật tình trạng của động cơ là xấu nghiêm trọng.

Mùi cháy đặc trưng của vật liệu ma sát như đĩa ma sát ly hợp và má phanh . Khi đến nơi, mùi khét đó cho thấy bộ ly hợp đã bị trượt và má phanh đã bị đốt nóng đến mức nguy hiểm do .

Mùi đặc trưng của vật liệu cách điện bị đốt cháy. Nếu có mùi khét chứng tỏ máy đang có hiện tượng cháy tại các điểm tiếp xúc mạch điện, cụ thể là tại các điểm tiếp xúc với vật liệu cách điện như cục tăng áp, cuộn điện trở, dây dẫn. Mùi khét đặc trưng của cao su cách nhiệt hoặc nhựa.

Đặc điểm mùi khét có thể dùng để đánh giá tình trạng hư hỏng hiện tại của các bộ phận trên xe.

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

<i><b>d. Dùng cảm biến nhiệt. </b></i>

Sự chênh lệch nhiệt độ ở các khu vực khác nhau của động cơ là khác nhau. không thể chạm và cầm trực tiếp các vật nóng, đồng thời, việc phát hiện những thay đổi nhỏ về nhiệt độ không đảm bảo độ chính xác nên ít được sử dụng trên ơ tơ. Phương pháp chẩn đốn này một số trường hợp hạn chế, có thể được sử dụng để đo nhiệt độ của chất làm mát hoặc dầu động cơ .

Hầu hết các cảm biến nhiệt được sản xuất trên các cụm lắp ráp đạt tiêu chuẩn GMP: hộp số chính, hộp số, trục, lái... Các bộ phận này cho phép làm việc tối đa lên tới (75 – 800 °C). Nhiệt độ cao hơn tạo cảm giác như quá nóng do ma sát bên trong quá mức (do

<i>thiếu dầu hoặc hư hỏng khác) . </i>

<i><b> 2.2.2 Thông qua dụng cụ đo đơn giản </b></i>

Trong các điều kiện sử dụng thông thường, để xác định giá trị của thơng số giám sát có thể dùng các loại dụng cụ đo đơn giản.

- Nghe tiếng gõ bằng tai nghe và đầu dò âm thanh.

Khắc phục một phần các ảnh hưởng tiếng ồn chung do động cơ phát ra, có thể dùng ống nghe và đầu dò âm thanh. Các dụng cụ đơn giản, mức độ chính xác phụ thuộc vào người kiểm tra.

<i> a. Tai nghe b. Đầu dò âm thanh </i>

<b>Hình 2. 1 Một số dụng cụ nghe âm thanh. </b>

</div>