Tải bản đầy đủ (.pdf) (30 trang)

Đề Tài Lý Luận Của Triết Học Mác – Lênin Về Mối Quan Hệ Biện Chứng Giữa Cặp Phạm Trù Nguyên Nhân Và Kết Quả, Liên Hệ Với Quá Trình Biến Đổi Khí Hậu Hiện Nay..pdf

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.46 MB, 30 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HCMKHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ</b>

<b>MƠN HỌC:TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN</b>

<b>BÀI TIỂU LUẬN</b>

<i><b>ĐỀ TÀI : LÝ LUẬN CỦA TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN VỀ MỐI QUAN HỆ</b></i>

<b>BIỆN CHỨNG GIỮA CẶP PHẠM TRÙ NGUYÊN NHÂN VÀ KẾT QUẢ, LIÊNHỆ VỚI Q TRÌNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU HIỆN NAY.</b>

<i><b>GVHD: Th.s Đỗ Thị Thanh Huyền</b></i>

1. Hồ Trọng Tài 221321412. Nguyễn Thị Hải Lý 221320783. Đặng Nguyễn Hoài Thương 221321704. Bùi Đỗ Minh Thuận 221321605. Phan Ngọc Thạch 22132149

<b>Mã lớp học: LLCT130105_22_1_49</b>

<i> Thành phố Hồ Chí Minh, Tháng 12 năm 2022</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>LỜI CẢM ƠN</b>

Lời đầu tiên chúng em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại Học Sưphạm Kỹ thuật Thành Phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện để sinh viên chúng em cómột mơi trường học tập tốt.

Chúng em xin cảm ơn khoa Lý luận chính trị đã giúp chúng em được mở mangtri thức về triết học Mác- Lê-nin. Qua đó chúng em có thể nhận thức được những thứtồn tại quanh chúng ta một cách đầy đủ và tồn diện nhất. Khơng những thế, từ nhữngkiến thức ấy chúng em có thể áp dụng chúng để lí giải, giải quyết những vấn đề thựctiễn.

Bài tiểu luận “Lý luận của Triết học Mác – Lênin về mối quan hệ biện chứnggiữa cặp phạm trù nguyên nhân và kết quả, liên hệ với quá trình biến đổi khí hậu hiệnnay” của chúng em chắc chắn sẽ khơng thể thực hiện một cách tốt nhất nếu khơng cósự am hiểu sâu sắc về môn Triết học Mác- Lê-nin và sự tận tình hướng dẫn của cơ ĐỗThị Thanh Huyền. Em xin trân trọng gửi lời tri ân sâu sắc tới cô.

Hi vọng thông qua bài tiểu luận này, có thể giúp mọi người nói chung và các bạnsinh viên nói riêng có thể hiểu rõ được tình hình biến đổi khí hậu hiện nay thơng quamối quan hệ biện chứng nguyên nhân và kết quả. Từ đó rút ra những bài học dành chobản thân, giúp một phần nào đó hạn chế và ngăn chặn tình hình biến đổi khí hậu đã vàđang xảy ra.

Tiểu luận của chúng em tất nhiên sẽ không thể tránh được những thiếu sót khơngđáng có. Em rất mong nhận được những nhận xét và góp ý từ cơ Đỗ Thị Thanh Huyềnvà các bạn học cùng lớp giúp bài tiểu luận hoàn thiện hơn.

Chúng em xin chân thành cảm ơn!

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>DANH SÁCH NHÓM THAM GIA VIẾT TIỂU LUẬN</b>

<b>Tên đề tài: Lý luận của Triết học Mác – Lênin về mối quan hệ biện chứng giữa cặp </b>

phạm trù nguyên nhân và kết quả, liên hệ với q trình biến đổi khí hậu hiện nay.

<b>STTHỌ VÀ TÊN SINH VIÊN<sup>MÃ SỐ SINH</sup></b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>MỤC LỤC</b>

LỜI MỞ ĐẦU...1

<b>1.Lí do chọn đề tài...1</b>

<b>2. Mục tiêu nghiên cứu...2</b>

<b>3. Phương pháp nghiên cứu...2</b>

<b>CHƯƠNG 1: MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA HAI CẶP PHẠM TRÙ NGUYÊN NHÂN VÀ KẾT QUẢ ...3</b>

<b>1.3. Mối quan hệ biện chứng giữa nguyên nhân và kết quả...5</b>

1.3.1.Nguyên nhân sản sinh ra kết quả...5

1.3.2.Tính phức tạp của mối liên hệ nhân quả...5

1.3.3.Phân loại nguyên nhân...6

1.3.4. Sự tác động trở lại của kết quả đối với nguyên nhân...6

1.3.5. Sự thay đổi vị trí giữa nguyên nhân và kết quả...7

<b>CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU...8</b>

<b>CHƯƠNG 3: NGUYÊN NHÂN GÂY RA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU...9</b>

<b>3.1. Nguyên nhân khách quan (do sự biến đổi của tự nhiên)...9</b>

<b>3.2.Nguyên nhân chủ quan (con người)...10</b>

<b>CHƯƠNG 4: TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU...13</b>

<b>4.1. Trái Đất đang nóng lên, mực nước biển dâng lên...13</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>5.2 Giải pháp của sinh viên...20KẾT LUẬN...21TÀI LIỆU THAM KHẢO</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>LỜI MỞ ĐẦU1.Lí do chọn đề tài </b>

Mọi sự vật hiện tượng trên thế giới này đều có nguyên nhân của nó, tất cả đềutương trợ lẫn nhau. Khơng có 1 sự vật hiện tượng nào có thể tồn tại riêng lẻ cả . Bởitrong vũ trụ này không có gì là ngẫu nhiên , tất cả đều tn theo quy luật cố định ,trong đó có luật nhân quả . Hay trong triết học có đề cập đến là cặp phạm trù nguyênnhân và kết quả. Nhân quả là quy luật của vạn vật , không phân biệt bất kì một ai dùcho có là người già hay trẻ nhỏ. Một người phạm sai lầm có thể thốt khỏi vịng lao línhưng khơng thể trốn chạy khỏi luật nhân quả . Một nguyên nhân nhất định có thể gâyra một kết quả nhất định, nhiều kết quả có thể gây ra chỉ bởi một nguyên nhân duynhất. Nếu một ngun nhân khơng khác biệt với thực tại thì kết quả mà nó gây rakhơng đáng kể. Vịng đời của một con người hay của mọi sự vật hiện tượng đều cóthời hạn nên rất ít trong đó có thể hiểu được rõ quy luật của vũ trụ . Nhưng trong dângian vẫn truyền tụng về nó qua những câu ca dao như:

" Ở hiền gặp lành" " Gieo gió gặp bão" "Đạo trời báo phục chẳng lâu Hễ là thiện ác đáo đầu chẳng sai."

Khí hậu tồn cầu cũng khơng nằm ngồi quy luật này. Khơng chỉ trong thời đạicơng nghiệp hiện nay mà nó đã biến đổi thất thường rất lâu về trước.Trái đất là ngôinhà chung của con người và rất nhiều loài sinh vật tuy nhiên do sự tàn phá của conngười – khai thác tận thu các nguồn tài nguyên khoáng sản ( nước ,đá ,dầu mỏ ,than,..).Họ sẵn sàng xả ra ngồi mơi trường hàng tấn rác thải nên ngôi nhà chung của chúng tabị tàn phá một cách khủng khiếp. Đây là một vấn đề rất cấp bách dành cho nhân loại.Thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng có thật sự tồn tại nữa không khi đứng trướcthực trạng: Đất, nước , khơng khí ,.. ngày càng ơ nhiễm, nhiều lồi sinh vật ngày cànggiảm thiểu về số lượng, bão lũ xảy ra thường xuyên. Mỗi chúng ta cần suy nghĩ vàhành động thế nào để tránh khỏi biến đổi khí hậu? Đó là lí do nhóm em chọn đề tài“Lí luận của triết học Mác-Lenin về mối quan hệ giữa cặp phạm trù nguyên nhân vàkết quả, liên hệ đến q trình biến đổi khí hậu hiện nay”.

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>2. Mục tiêu nghiên cứu</b>

Tiểu luận này được viết nhằm nêu lên quan điểm Triết học Mác-Lênin về quanhệ nguyên nhân và kết quả , phân tích cụ thể về thực trạng và nguyên nhân gây ra biếnđổi khí hậu. Từ đó đề xuất các giải pháp làm giảm biến đổi khí hậu và sinh viên cùngchung tay hành động.

<b>3. Phương pháp nghiên cứu</b>

Bài tiểu luận chủ yếu nghiên cứu dựa vào phương pháp phân tích , tổng hợp vàphương pháp nghiên cứu lý luận.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>Nguyên nhân là phạm trù chỉ sự tương tác lẫn nhau giữa các mặt trong sự vật,</b>

hiện tượng hoặc giữa các sự vật, hiện tượng với nhau gây nên những biến đổi nhấtđịnh.

<b>Kết quả là phạm trù chỉ những biến đổi xuất hiện do sự tương tác giữa các yếu tố</b>

mang tính nguyên nhân gây nên.

Nội dung cốt lõi của khái niệm nguyên nhân, kết quả trên giúp cho chúng tahiểu rõ rằng: nguyên nhân của mọi việc đều xuất phát từ những sự vật, sự việc. Nhưngbản chất của sự vật, hiện tượng không phải là nguyên nhân. Mỗi một sự tác động lẫnnhau giữa các sự vật, hiện tượng như thế mới là nguyên nhân. Cho nên, nếu đang đi xebuýt đứng gần một người chun móc túi thì bản thân người đó chưa gây họa chochúng ta, chỉ khi người đó móc túi lấy mất một thứ gì của chúng ta, thì bấy giờ hànhđộng móc túi đó mới là nguyên nhân gây hại cho ta.

Bên cạnh đó tất cả những sự vật, hiện tượng mà đã, đang và sẽ tồn tại trong thếgiới sẽ đều có sự tác động qua lại lẫn nhau hoặc tác động giữa các mặt trong bản thânnó. Song, mỗi một sự tác động đều đưa lại một kết quả nào đó, nhưng như vậy mọi tácđộng của bản thân nó đều chưa được xem xét như là những ngun nhân. Nếu khơngcó kết quả thì cũng khơng gọi sự tác động đó là ngun nhân. Hay nói cách khác, nếukhơng quy những sự vật hiện tượng mới xuất hiện ấy là hậu quả của quá trình tác độngcủa sự vật, hiện tượng ban đầu thì quá trình tác động đó cũng khơng được coi làngun nhân.

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

Cịn bây giờ chúng ta nói đến vấn đề kết quả. Kết quả vốn là sự xuất hiện củamột sự vật hiện tượng nào đó. Như vậy, sự xuất hiện đó chỉ được xem là kết quả nếuxem xét nó sinh ra từ những nhân tố nào.

<b>Cần phân biệt nguyên nhân với nguyên cớ và điều kiện. Trước tiên, nguyên</b>

cớ chỉ tồn tại ở trong xã hội, con người lấy cái cớ để làm nguyên nhân, nó che dấungun nhân, bản thân nó khơng phải là nguyên nhân. Chẳng hạn, học xong bạn rủ điăn vặt nhưng vì hết tiền nên mình khơng đi được, mà vì ngại nói như thế nên mình nóinay nhà có việc nên khơng đi. Qua đó, có thể thấy được nhà có việc chỉ là ngun cớcho việc khơng đi, cịn hết tiền mới chính là ngun nhân. Cịn điều kiện là những yếutố gắn liền với nguyên nhân tác động, đảm bảo cho nguyên nhân tạo ra kết quả nhưngbản thân nó khơng trực tiếp sinh ra kết quả. khơng phụ thuộc vào ngun nhân nhưngcó tác động đối với việc sinh ra kết quả. Cũng giống như việc một cái hạt giống khơngthể tự nó nảy mầm được mà cần phải có những điều kiện tự nhiên phù hợp như: ánhsáng, nhiệt độ, độ ẩm,...

<b>1.2. Các tính chất của cặp phạm trù nguyên nhân- kết quả 1.2.1. Tính khách quan</b>

Mối liên hệ nhân quả là cái vốn có của bản thân sự vật, khơng phụ thuộc vào ýthức của con người. Dù con người biết hay không biết thì các sự vật vẫn tác động lẫnnhau và sự tác động đó tất yếu gây nên biến đổi nhất định

<b>1.2.2. Tính phổ biến</b>

Chúng ta thấy rằng mối liên hệ nhân quả tồn tại ở khắp mọi nơi, trong cả tựnhiên, xã hội, khoa học và cả tư duy của con người. Mọi sự vật hiện tượng đều xuấtphát từ ngun nhân nhất định. Khơng có bất cứ một sự việc, hiện tượng nào tồn tạitrên thế giới này mà khơng có ngun nhân của nó, từ những nguyên nhân cụ thể haycả những nguyên nhân mà chưa được nhận thức.

<b>1.2.3. Tính tất yếu</b>

Như ta đã biết, bên cạnh ngun nhân thì cũng có những điều kiện kèm theo đểdẫn tới cùng một kết quả. Hiển nhiên, cùng một nguyên nhân trong một không gian,thời gian, điều kiện như nhau sẽ gây ra kết quả như nhau. Bởi vậy, nguyên nhân tác

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

động trong những điều kiện và hồn cảnh càng ít khác nhau bao nhiêu thì kết quả dochúng gây ra càng giống nhau bấy nhiêu.

<b>1.3. Mối quan hệ biện chứng giữa nguyên nhân và kết quả</b>

<b> Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, nguyên nhân- kết quả có mối</b>

quan hệ qua lại:

<b>1.3.1.Nguyên nhân sản sinh ra kết quả</b>

Nguyên nhân sinh ra kết quả nên nguyên nhân luôn ln có trước kết quả, cịnkết quả bao giờ cũng xuất hiện sau khi có nguyên nhân . Nói như thế khơng có nghĩalà một sự vật, hiện tượng nào đó có trước sự vật, hiện tượng thứ hai, thì q trình vậnđộng của nó đã được coi là ngun nhân của sự vật, hiện tượng thứ hai. Ở đây khácnhau là với hai hiện tượng, hiện tượng trước không phải là nguyên nhân bởi sự tácđộng của nó khơng có liên quan gì đến sự xuất hiện của hiện tượng sau. Nhưng trongquan hệ nguyên nhân- kết quả, thì quá trình tác động của nguyên nhân là cái sinh rakết quả.Ví dụ, các mùa trong một năm, ở đây không phải là do mùa xuân sinh ra mùahạ, do mùa hạ sinh ra mùa thu, do mùa thu sinh ra mùa đơng,...

<b>1.3.2.Tính phức tạp của mối liên hệ nhân quả</b>

<b>Thứ nhất, cùng một nguyên nhân có thể gây ra nhiều kết quả khác nhau tùy</b>

thuộc vào hoàn cảnh cụ thể. Như việc hai cái cây đang cùng phát triển tốt, ưa nắng,nhưng ta đem bỏ một cây vào chỗ mát, cịn một cây để ngồi nắng, thì tất nhiên thờigian sau này cây ở ngoài nắng sẽ sinh trưởng và phát triển tốt hơn cây kia. Bởi tùythuộc vào điều kiện, hoàn cảnh khác nhau mà những nguyên nhân tồn tại trong đó nósẽ đem lại những kết quả cũng khác nhau.

<b>Thứ hai, cùng một kết quả có thể được gây nên từ một hoặc nhiều nguyên nhân</b>

khác nhau tác động riêng lẻ hoặc cùng lúc. Hơm nay em làm bài thi được điểm cao vìhơm qua em đã thức rất khuya để học bài, em đã làm rất nhiều bài tập hay em đã đọcthêm rất nhiều sách để mở mang vốn hiểu biết của mình hơn,.. Có rất nhiều ngunnhân để có thể lí giải cho kết quả bài thi tốt này.

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>Thứ ba, một nguyên nhân nhất định trong những điều kiện hồn cảnh nhất định</b>

chỉ có thể gây ra kết quả nhất định. Nguyên nhân giống nhau trong những điều kiệngiống nhau thì kết quả về cơ bản giống nhau.

<b>Thứ tư, vấn đề còn trở nên phức tạp hơn khi có nhiều nguyên nhân cùng tác</b>

động một lúc, khi đó thì kết quả ra sao cịn tùy thuộc ở việc mối quan hệ giữa cácnguyên nhân với nhau là như thế nào. Nếu các nguyên nhân khác nhau tác động lên sựvật theo cùng một hướng thì chúng sẽ gây nên ảnh hưởng cùng chiều, đẩy nhanh sựhình thành và phát triển kết quả. Trong cơng cuộc gìn và giữ nước của dân tộc ta từ xaxưa cho đến nay, để chiến thắng được những kẻ thù xâm lược không thể nào không kểđến sự lãnh đạo tài tình của những người đứng đầu, sức mạnh đồn kết của toàn dântộc, tinh thần yêu nước nồng nàn của nhân dân ta,... Những nguyên nhân ấy đều xuấtphát từ niềm tin chiến thắng của dân tộc ta, niềm tin vào một ngày mai hịa bình, từ đómà giúp ta đánh đuổi được những đế quốc lớn ra khỏi bờ cõi Việt Nam. Ngược lại, nếucác nguyên nhân khác nhau tác động lên sự vật theo hướng khác nhau thì sẽ làm suyyếu, biến mất các tác dụng của nhau hoặc có thể dẫn đến một kết quả xấu khơng nhưmong đợi. Giống như việc em đang cảm thấy đau họng, nhưng lại vừa uống thuốc vừaăn kem, uống nước đá. Không chỉ khiến cơn đau họng lâu khỏi mà có thể sẽ khiếnbệnh càng nặng hơn.

<b>1.3.3.Phân loại nguyên nhân</b>

Căn cứ vào tính chất và vai trị của ngun nhân đối với sự hình thành kết quả, tacó thể phân chia nguyên nhân thành các loại khác nhau:

- Nguyên nhân chủ yếu và nguyên nhân thứ yếu. Những nguyên nhân nào mà thiếuchúng thì kết quả khơng thể xảy ra gọi là nguyên nhân chủ yếu. Nguyên nhân mà sự cómặt của chúng góp phần làm cho kết quả xảy ra gọi là nguyên nhân thứ yếu.

- Nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan. Nguyên nhân xuất hiện và tácđộng phụ thuộc vào ý thức của con người là những nguyên nhân chủ quan. Nhữngnguyên nhân xuất hiện và tác động độc lập với ý thức con người thì đấy là nhữngnguyên nhân chủ quan.

<b>1.3.4. Sự tác động trở lại của kết quả đối với nguyên nhân</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

Như ta đã biết, sự vận động biến đổi liên tục của thế giới vật chất, quá trình tácđộng lẫn nhau giữa các sự vật, hiện tượng là không ngừng, song không thể nhìn quanhệ nhân quả là mối quan hệ đứt đoạn. Nguyên nhân vừa tác động lẫn nhau thì hìnhthành lên kết quả. Nguyên nhân sản sinh ra kết quả. Nhưng sau khi xuất hiện, kết quảkhơng giữ vai trị thụ động đối với nguyên nhân, mà sẽ có ảnh hưởng tích cực ngượctrở lại đối với nguyên nhân. Ở Nhật Bản, họ đã sử dụng những loại bếp ga cảm ứng,nhiệt độ bếp ban đầu cao làm cho nồi trên bếp nóng lên, làm cho nồi trên bếp sơi vàbốc khói nhẹ, từ đó sẽ có bộ phận cảm biến rồi hạ dần nhiệt độ của bếp xuống.

<b>1.3.5. Sự thay đổi vị trí giữa nguyên nhân và kết quả</b>

<b> Trong quá trình vận động và phát triển, nguyên nhân tác động lẫn nhau tạo</b>

thành kết quả. Cái mà ở thời điểm trong mối quan hệ này là nguyên nhân thì ở thờiđiểm hoặc trong mối quan hệ khác lại là kết quả và ngược lại. Trong một hiện tượng,nó là kết quả được sinh ra từ nguyên nhân, rồi cũng chính bản thân kết quả ấy lại lànguyên nhân sinh ra kết quả thứ ba. Sự vật, hiện tượng thì cứ biến đổi khơng ngừng,thế nên quan hệ nhân quả cứ thế tiếp diễn tạo thành một chuỗi dài vô tận. Engels nhậnxét rằng:” Nguyên nhân và kết quả là những khái niệm chỉ có ý nghĩa là nguyên nhânvà kết quả khi được áp dụng vào một trường hợp riêng biệt nhất định. Nhưng một khichúng ta nghiên cứu trường hợp riêng biệt ấy trong mối liên hệ chung của nó với tồnbộ thế giới, thì những khái niệm ấy lại gắn với nhau trong một khái niệm về sự tácđộng qua lại một cách phổ biến, trong đó nguyên nhân và kết quả ln thay đổi vị trícho nhau. Chuỗi nhân quả là vơ cùng, khơng có bắt đầu và khơng có kết thúc. Mộthiện tượng nào đấy được coi là nguyên nhân hay kết quả bao giờ cũng ở trong mộtquan hệ xác định cụ thể”.

Giống như một ví dụ hay được chia sẻ trên các trang mạng xã hội, đi học rớtcây bút xuống cúi xuống lấy bút sẽ không theo kịp bài không theo kịp bài sẽ làngười khơng có kiến thức khơng có kiến thức sau này sẽ là người lao động có nguồnthu nhập thấp ... Một chuỗi quan hệ nhân quả cứ thế tiếp diễn mãi, đôi khi sẽ lànhững kết quả tích cực, cũng có lúc sẽ là những kết quả tiêu cực tùy thuộc vào nhữngnguyên nhân đặt trong những bối cảnh, điều kiện khác nhau.

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

<b>CHƯƠNG 2</b>

<b>TỔNG QUAN VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU</b>

Trong những năm gần đây, khái niệm biến đổi khí hậu thường được sử dụng vớicác khái niệm tương tự như sự nóng lên tồn cầu. Theo cách hiểu thơng thường, sựnóng lên toàn cầu được định nghĩa là sự gia tăng nhiệt độ trung bình của bầu khíquyển gần bề mặt Trái đất và trên tầng đối lưu, ảnh hưởng đến điều kiện khí hậu tồncầu. Hành tinh đang nóng lên do sự gia tăng phát thải khí nhà kính từ các hoạt độngcủa con người.

Theo công ước khung của Liên Hiệp Quốc về biến đổi khí hậu (United NationsFramework Convention on Climate Change), biến đổi khí hậu “là sự thay đổi của khíhậu do các hoạt động trực tiếp hoặc gián tiếp của con người dẫn đến thay đổi thànhphần khí quyển tồn cầu và đóng góp thêm vào những biến động tự nhiên của khí hậuđược quan sát trên những thời kỳ có thể so sánh được”.<small>1</small>

Theo Uỷ ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), biến đổi khí hậu “là sựthay đổi trong trạng thái của khí hậu có thể được xác định được (ví dụ như sử dụng cácphương pháp thống kê) diễn ra trong một thời gian dài, thường là thập kỷ hoặc lâuhơn. Biến đổi khí hậu có thể là do các q trình tự nhiên bên trong hoặc các tác độngbên ngoài, hoặc do hoạt động của con người làm thay đổi thành phần của khí quyểnhay trong khai thác sử dụng đất”.<small>2</small>

Như vậy, IPCC có một cái tổng quát hơn về biến đổi khí hậu khi cho rằng biếnđổi khí hậu xảy ra như là kết quả của cả những sự biến đổi của tự nhiên trong một thờigian dài do cả biến đổi bên trong hoặc do các hoạt động của con người. Trong khi đó,UNFCCC mặc định nguyên nhân của biến đổi khí hậu là chỉ do các hoạt động của conngười gây nên.

<small>1 United Nations, UN framework convention on climate change – Article 1: definition, , 21 Mar 1994</small>

<small>2 Intergovernmental Panel on Climate Change (2001), Third Assessment Report: Climate Change 2001, </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

Núi lửa phun trào cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra biến đổikhí hậu ở một số quốc gia trên thế giới. Khi núi lửa phun trào, chúng thải ra mộtlượng lớn khí lưu huỳnh đioxit, hơi nước, bụi và tro bụi vào bầu khí quyển. Mộtlượng lớn khí và tro có thể ảnh hưởng đến khí hậu trong nhiều năm. Các hạt nhỏ gọilà sol khí được phun ra bởi núi lửa, và sol khí phản xạ bức xạ mặt trời, sau đó phảnxạ trở lại khơng gian. Đại dương cũng là một phần quan trọng của hệ thống khí hậu.Các dịng hải lưu di chuyển rất nhiều xung quanh hành tinh. Những thay đổi tronglưu thông đại dương có thể ảnh hưởng đến khí hậu bằng cách di chuyển carbondioxide vào khí quyển.

Trái đất của chúng ta quay quanh Mặt trời với độ nghiêng 23,5° trên trục quaycủa nó. Sự thay đổi trong quỹ đạo của Trái Đất là yếu tố có ý nghĩa quan trọng làmthay đổi năng lượng Mặt Trời, bởi vì dù chỉ có sự thay đổi rất nhỏ trong quỹ đạo TráiĐất cũng đã dẫn tới những sự thay đổi trong sự phân phối của ánh sáng Mặt Trời khitiến tới bề mặt Trái Đất.

Nguyên nhân của sự thay đổi nhiệt độ này vẫn cịn là một câu hỏi lớn, vì nó phụthuộc vào nhận thức của mỗi người về thế giới quan này. Trong số đó, lý thuyết về

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

"độ nghiêng của trục trái đất" được hầu hết mọi người ủng hộ. Kết quả là quỹ đạocủa Trái đất xung quanh Mặt trời (và chính Mặt trời xung quanh Dải Ngân hà) đãthay đổi. Biến thể này được gọi là chu trình Milankovitch. Đến kỷ Phấn trắng, khíhậu ấm áp đến mức khơng có băng ở các cực của Trái đất. Mực nước biển cao hơnnhiều so với ngày nay, nhiều vùng rộng lớn trên vỏ Trái đất bị bao phủ bởi biểnnơng, khí hậu ấm áp đã tạo điều kiện cho thực vật, đặc biệt là thực vật có hoa, sinhsơi nảy nở. Qua hai kỷ băng hà và kỷ Phấn trắng nói trên, chúng ta có thể thấy rằngsự biến đổi khí hậu do các yếu tố tự nhiên gây ra đã tác động trực tiếp đến mơitrường sống của sinh vật và con người. Có lúc thì sự ảnh hưởng của khí hậu, biến đổicủa Trái Đất theo hướng có lợi cho mơi trường sống, có lúc thì có hại cho mơi trườngsống.

<b>3.2.Ngun nhân chủ quan (con người)</b>

Những giả thuyết cho rằng con người đã gây ra sự biến đổi khí hậu đã được tranhluận trong nhiều năm qua. Cho đến nay, cuộc tranh luận khoa học này đã chuyển từ“chủ nghĩa hoài nghi” thành “khoa học đồng lịng”, theo đó hoạt động của con ngườiđược khẳng định là nguyên nhân chính gây ra sự biến đổi nhanh chóng của khí hậutồn cầu trong một vài thập kỉ gần đây. Khảo sát của các đồn địa chất Hoa Kỳ đã ướctính rằng các hoạt động của con người còn tạo ra một khối lượng khí cacbon nhiều gấp130 lần lượng khí được tạo ra do hoạt động núi lửa tạo ra.<small>3</small>

Kể từ thời kỳ tiền công nghiệp (khoảng năm 1750), người ta đã biết sử dụngngày càng nhiều năng lượng, chủ yếu từ nhiên liệu hóa thạch như than đá, dầu mỏ vàkhí đốt tự nhiên, qua đó đã thải vào khí quyển ngày càng tăng các chất khí gây hiệuứng nhà kính của khí quyển, dẫn đến tăng nhiệt độ của Trái Đất. Trải qua hàng nghìnnăm, trái đất đã phải chịu sự tác động mạnh mẽ của con người, lượng tài nguyênthiên nhiên mà con người khai thác không ngừng tăng lên, đặc biệt là từ thế kỷ 18 -thời kỳ phát triển vượt bậc về khí hậu, cơng nghiệp, khoa học và công nghệ, đã làmảnh hưởng nặng nề đến môi trường.

<small>3 Ths Bùi Thu Vân,BĐKH và tác động của nó đến Việt Nam, Khoa Việt Nam học, Đại học sư phạm Hà Nội, </small>

</div>

×