Đánh giá hiệu quả tiết kiệm năng lượng và tài nguyên của một số công trình kiến trúc xanh trên Địa bàn hà nội

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI

<b>KHOA MÔI TRƯỜNG</b>

<b>ĐỀ CƯƠNG NGHIÊN CỨUTên đề tài: ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ</b>

<b>TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG VÀ TÀI NGUYÊNCỦA MỘT SỐ CÔNG TRÌNH KIẾN TRÚC XANH</b>

<b>TẠI HÀ NỘI</b>

Sinh viên (nhóm sinh viên) thực hiện:

Nguyễn Thị Hương NgaNguyễn Thị Thu HàPhan Thu ThủyTrịnh Thị NhungLớp: ĐH2QM2

Giảng viên hướng dẫn: Phạm Thị Mai Thảo

<b>HÀ NỘI – 9/2014</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

4. Địa điểm, thời gian và đối tượng nghiên cứu ...07

4.1. Địa điểm nghiên cứu ...07

4.2. Thời gian nghiên cứu ...07

4.3. Đối tượng nghiên cứu ...08

5. Nội dung nghiên cứu ...08

5.1. So sánh, đánh giá hiệu quả của các cơng trình kiến trúc xanh trên địabàn Hà Nội...08

5.2. Những tác động của kiến trúc xanh đến công tác quản lý môi trường đôthị tại Hà Nội ...10

6. Phương pháp nghiên cứu ...11

9. Phân chia trách nhiệm giữa các thành viên của nhóm ...13

10. Tài liệu tham khảo ...15

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>ĐỀ CƯƠNG ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC</b>

<b>Đề tài</b>

<b> : ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ</b>

<b>VỀ TIẾT KIỆM NĂNG LƯƠNG VÀ TÀI NGUYÊN</b>

<b>CỦA MỘT SỐ CƠNG TRÌNH KIẾN TRÚC XANH TẠI HÀ NỘI</b>

<b>1. Đặt vấn đề</b>

Nhắc đến kiến trúc xanh, chúng ta đang nhắc đến những “cơng trình xâydựng, đảm bảo điều kiện tiện nghi đầy đủ nhất cho con người sống và sinh hoạttrong cơng trình mà lại tiêu phí năng lượng và tài nguyên ít nhất, thải ra ít chấtthải nhất”. Cũng có thể hiểu một cách đơn giản đó là “ những cơng trình đượcthiết kế và xây dựng đảm bảo làm giảm hoặc loại bỏ những tác động xấu củachúng lên môi trường xung quanh và con người”. Kiến trúc xanh đã giúp nângcao, cải thiện chất lượng sống và chất lượng mơi trường xung quanh; và có thểthấy những đơ thị lớn đang rất cần các cơng trình kiến trúc xanh như vậy, nhấtlà trong bối cảnh hiện nay, khi đô thị đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề. Ơnhiễm mơi trường do phát thải lớn, tiêu hao nhiều năng lượng, ngập úng cục bộ,nước thải và rác thải không được xử lý, mất cân bằng sinh thái… Bên cạnh đó,các đơ thị lớn cịn đang phải chịu những tác động tiêu cực từ biến đổi khí hậu vànước biển dâng như: ngày càng nhiều các hiện tượng thời tiết khí hậu cực đoan;lũ lụt, nắng nóng xảy ra nhiều hơn và khó đốn hơn… Có thể thấy xã hội ngàycàng hiện đại, càng phát triển; thì càng có những vấn đề đặt ra cho cơng tácquản lý môi trường đô thị. Đây là những thách thức lớn, địi hỏi phải có chi phíxử lý lớn cũng như những biện pháp mới trong công tác quản lý môi trường đôthị. Và hướng đi “ phát triển đô thị xanh” hay cịn gọi là “xanh hóa đơ thị” chínhlà một trong những giải pháp hữu hiệu nhất. Có thể thấy, các cơng trình xanhgiúp tiết kiệm tài ngun và năng lượng sử dụng, đồng thời giảm thiểu tác độngxấu tới môi trường thông qua việc giảm lượng chất thải đầu ra. Như vậy, phát

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

triển kiến trúc xanh là giải pháp giúp các đô thị phát triển bền vững, thịnhvượng và thân thiện với môi trường. Hiện nay, tại Việt Nam, kiến trúc xanhcũng đã được quan tâm hơn. Bằng chứng là chúng ta đã có nhiều văn bản phápluật đề cập đến vấn đề này như: Nghị định 102/2003/NĐ-CP về việc “Sử dụngnăng lượng tiết kiệm và hiệu quả”; Quy chuẩn xây dựng QCVN 05:2005/BXD– Các cơng trình xây dựng sử dụng năng lượng có hiệu quả và nay là QCVN09:2013/BXD; chúng ta cũng đã có Hội đồng Cơng trình Xanh Việt Nam(Vietnam Green Building Council – VGBC), và hệ thống chứng nhận cơng trìnhxanh Lotus. Đặc biệt trong Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ2011-2020 và tầm nhìn đến 2050 đã đặt ra yêu cầu xây dựng, phát triển cơngtrình xanh, đơ thị xanh, đơ thị sinh thái (eco-city) nhằm hướng đến mục tiêuphát triển đô thị Việt Nam nhanh và bền vững. Bởi vậy, nhóm chúng tơi xinđược đưa ra đề tài “Đánh giá hiệu quả của một số cơng trình kiến trúc xanh tạiHà Nội”.

<b>2. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu liên quan đến đề tài</b>

Từ lâu Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu và ứng dụng kiến trúc xanh trong xâydụng độ thị điễn hình là năm 1979, kiến trúc sư Nguyễn Luận đã giành đượcgiải thưởng ACCT với dự án "Nhà ở - một đơn vị cân bằng sinh thái" trong đónhấn mạnh các yếu tố kiến trúc xanh trong kiến trúc truyền thống Việt Nam.Năm 1991, tiến sĩ Phạm Văn Trinh, Viện Nghiên cứu Kiến trúc đã tiến hànhnghiên cứu dự án “Nghiên cứu các yếu tố khí hậu để thiết kế các mẫu nhà ở phùhợp với điều kiện khí hậu nóng ẩm tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.” Kếtquả đề cập đến việc xây dựng các thiết kế kiến trúc hòa hợp với thiên nhiên,thân thiện với môi trường.

Năm 1993, tiến sĩ Phạm Sỹ Liêm và Tô T. Minh Thông, Viện Quy hoạch Đô thịNông thôn đã nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu xã hội học trong quy hoạch xâydựng và quản lý đô thị”. Trong đó tập trung nghiên cứu về sự phân tầng xã hộitrong dân cư đơ thị, văn hóa dân tộc tính truyền thống trong đơ thi Việt Nam, vàmột số nhân tố xã hội khác tác động đến quy hoạch xây dựng và quản lý đô thị.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Năm 2011, Tập đoàn McGraw-Hill và United Technologies với sự hỗ trợ củaHội đồng Cơng trình xanh thế giới và Hội đồng Cơng trình xanh của Mỹ cùnghợp tác nghiên cứu về tầm quan trọng của kiến trúc xanh. Các chuyên gia đãtiến hành nhiều cuộc đối thoại gián tiếp và trực tiếp, khảo sát để đưa ra kết luậnxác đáng. Qua đó có thể thấy được, kiến trúc xanh đã có ảnh hưởng nhất địnhđến q trình thiết kế và xây dựng nhằm tạo ra môi trường xây dựng bền vữnghơn. Đồng thời, chính sự phát triển của ngành cơng nghiệp xây dựng nói chungvà nhận thức của công chúng cũng giúp thúc đẩy đổi mới, sáng tạo các sảnphẩm và dịch vụ xanh.

Năm 2011, TS. KTS. Lê Thị Bích Thuận, Bộ Xây dựng, Vụ Khoa học Côngnghệ và Môi trường đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu mơ hình kiến trúc xanh tạiViệt Nam nhằm sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả”. Kết quả đánh giáđược thực trạng kiến trúc xanh Việt Nam giai đoạn lúc bấy giờ và đề xuất mơhình kiến trúc xanh sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Năm 2011, thạc sĩ Phạm Thúy Hiền, Viện kiến trúc Quy hoạch Đô thị và Nôngthôn đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu ứng dụng kiến trúc xanh chonhà ở Việt Nam.” Qua đó tập trung nghiên cứu khía cạnh tiết kiệm năng lượngvà giảm thiểu ơ nhiễm mơi trường mà kiến trúc xanh mang lại.

Ngồi ra kiến trúc xanh cũng đã và đang được nghiên cứu và ứng dụng tại nhiềuquốc gia đã và đang phát triển trên thế giới nhằm giúp tiết kiệm năng lượng vàbảo vệ môi trường.

<b>3. Mục tiêu đề tài3.1 Mục tiêu chung</b>

“Đánh giá hiệu quả về tiết kiệm năng lượng & tài nguyên, bảo vệ môi trườngcủa kiến trúc xanh và ảnh hưởng tích cực của nó đối với mơi trường đô thị tạiHà Nội”.

<b>3.2 Mục tiêu cụ thể</b>

 Điều tra, khảo sát các thiết kế kiến trúc xanh đã và đang được áp dụng tại HàNội về việc sử dụng năng lượng, tài nguyên và bảo vệ môi trường.

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

 Tìm ra ảnh hưởng tích cực của kiến trúc xanh đối với môi trường đô thị tạiHà Nội trên cơ sở so sánh với các tòa nhà thông thường hoặc quy chuẩnQCVN 09/2013/BXD.

<b>4. Địa điểm, thời gian và đối tượng nghiên cứu4.1 Địa điểm nghiên cứu</b>

Các cơng trình kiến trúc đơ thị trong địa bàn thành phố Hà Nội.

<b>4.2 Thời gian nghiên cứu</b>

Từ tháng 9/2014 đến 3/2015

<b>4.3 Đối tượng nghiên cứu</b>

 Các cơng trình kiến trúc đô thị xây dựng theo hướng kiến trúc xanh đã vàđang được áp dụng tại Hà Nội

○ Khách sạn Sheraton Hà Nội – Ngõ 1, Âu Cơ, Quảng An, Tây Hồ,Hà Nội.

○ Chung cư Dolphin 28 Trần Bình, Nam Từ Liêm, Hà Nội.○ Nhà Bốn Mùa phố Thi Sách, Hai Bà Trưng, Hà Nội.○ Nhà Hồng Xiêm Nhật Chiêu, Tây Hồ, Hà Nội.

 Các cơng trình kiến trúc đơ thị thiết kế theo hướng thơng thường có sựtương đồng về quy mơ, diện tích sàn, lượng vốn đầu tư (nếu có).

<b>5. Nội dung nghiên cứu</b>

<b>5.1 So sánh, đánh giá hiệu quả của các cơng trình kiến trúc xanh trên địabàn Hà Nội</b>

<b>Các tiêu chí so sánh</b>

 Sử dụng hiệu quả và tiết kiệm năng lượng:

o Việc áp dụng các công nghệ xanh như hệ thống ánh sáng cảm biến,đèn LED, năng lượng mặt trời, bơm nhiệt….

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

o Sử dụng các lớp vật liệu bao che nhằm hạn chế sự thốt nhiệt vàomùa đơng và hấp thụ nhiệt vào mùa hè, sử dụng có hiệu quả hệ thốngđiều hịa khơng khí như vườn đứng, kính 2 lớp, lam gỗ,….

 Sử dụng hiệu quả và tiết kiệm tài nguyên:

o Sử dụng hiệu quả và tiết kiệm nguồn nước: sử dụng các thiết bị vệsinh tiết kiệm nước, có hệ thống thu, lọc và tái sử dụng nước mưa, hệthống xử lý nước thải.

o Sử dụng hiệu quả và tiết kiệm các tài nguyên khác: giảm thiểu lượngchất thải rắn trong q trình sinh hoạt, có sự phân loại rác thải ngay từđầu để tạo thuận lợi cho quá trình tái chế và tái sử dụng.

 Đảm bảo sức khỏe người sử dụng và môi trường trong nhà xanh

o Sự thơng thống và sạch sẽ của khơng gian trong cơng trình: có ánhsáng tự nhiên, có luồng khí vào và ra…

o Chất lượng nước sử dụng trong công trình.o Chất lượng khơng khí trong lành hơn

o Kiểm sốt nhiệt độ bên trong cơng trình để duy trì nhiệt độ cân bằngcho cả mùa hè và mùa đông.

o Kiểm sốt độ ồn trong cơng trình.

o Đảm bảo ánh sáng tự nhiên trong cơng trình, cùng với việc sử dụnghệ thống chiếu sáng nhân tạo một cách hiệu quả nhất.

o Kiểm sốt và xử lý mùi trong cơng trình: đảm bảo sự thơng gió mộtcách hiệu quả cho cơng trình, có biện pháp ngăn chặn các nguồn khí ơnhiễm.

 Mức độ hài lòng của người sử dụng

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

 Đảm bảo các tiêu chí về cảnh quan

o Kiến trúc hòa hợp với cảnh quan thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinhhọc

o Kiến trúc tiên tiến, bảo tồn kế thừa giá trị văn hóa kiến trúc truyềnthống kết hợp hiện đại tạo không gian sang trọng vẫn ấm cúng

o Bảo đảm hịa nhập với mơi trường nhân văn

<b>Các hướng so sánh</b>

Dự kiến so sánh các công trình kiến trúc xanh và các tịa nhà hiệu quả về nănglượng theo các tiêu chí đã nêu ở trên với các tịa nhà thiết kế theo hướng thơngthường có sự tương đồng về quy mơ, diện tích sàn và lượng vốn đầu tư.

Nếu khơng có tồn nhà thơng thường tương tự, tính hiệu quả của các cơng trìnhKTX sẽ được so sánh với QCVN 09:2013/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc giavề Các cơng trình xây dựng sử dụng năng lượng hiệu quả.

<b>5.2 Những ảnh hưởng tích cực của kiến trúc xanh đến môi trường đô thị tạiHà Nội</b>

 Xanh hóa cơng trình

Sử dụng cây xanh, thảm cỏ che phủ mặt đất, cây xanh trên bề mặtcơng trình, cây xanh trong cơng trình, đa dạng sinh học sân trong, sânthượng và tầng lửng cơng trình, chống chói lóa từ mặt kính...

 Tiết kiệm và sử dụng hợp lý năng lượng

Giảm thiểu tiêu thụ năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch trong bố cụckhơng gian kiến trúc cơng trình, trong thiết kế kết cấu bao che (lớp vật liệucách nhiệt, che nắng..), tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên, thơng gió tựnhiên, tiết kiệm năng lượng đối với hệ thống điều hịa khơng khí và hệthống chiếu sáng nhân tạo, làm mát tịa nhà bằng nước dưới đất/khơng khíngồi trời/mặt nước trên tầng thượng hoặc tận dụng nước mưa, sử dụngnăng lượng sạch là năng lượng mặt trời, năng lượng gió qua việc lắp đặt pinmặt trời hay tuabin gió.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

 Tiết kiệm nguồn nước

Sử dụng nước có hiệu quả, tái sử dụng nước thải làm nước rửa vệsinh và tưới cây, có hệ thống lưu trữ và sử dụng nước mưa vào các mụcđích khác như làm mát, vệ sinh…

 Thải chất thải ra môi trường xung quanh ít nhất

Giảm thiểu các nguồn thải của các nguồn thải của cơng trình (khíthải, nước thải, chất thải rắn) thông qua việc phân loại rác thải tại nguồn,các hệ thống xử lý, giảm thiểu và tái chế, tái sử dụng.

 Môi trường trong nhà xanh

Môi trường không khí trong nhà sạch, hệ số trao đổi khơng khí tươimát đạt yêu cầu vệ sinh; không bị ồn rung; bề mặt trong nhà không bị đọngsương, ngưng ẩm, vật liệu không bị ẩm mốc; đảm bảo hệ thống chiếu sángtự nhiên; hệ thống kiểm soát và xử lý mùi; hệ thống cơng trình vệ sinh, xítắm hồn chỉnh, đạt tiêu chuẩn môi trường, bảo đảm sức khỏe và tiện nghi.

<b>6. Phương pháp nghiên cứu6.1 Phương pháp luận</b>

Nhóm tiếp cận các đối tượng nghiên cứu của dự án theo quan điểm hệ thống.Tức là coi đối tượng như một hệ thống; xem xét toàn diện từ đầu vào (tàinguyên, năng lượng), đầu ra (các loại chất thải) và các thành phần của nó trongmối quan hệ chung, thống nhất, tổng hợp.

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

 Kiểm chứng tính chính xác và sự thay đổi theo thời gian/khônggian của một số số liệu từ tài liệu tham khảo

o Đối tượng phỏng vấn:

 Ban Quản lý tòa nhà được khảo sát, nghiên cứu Người dân sống tại tòa nhà khảo sát, nghiên cứuo Số lượng mẫu: Dự kiến khảo sát tối thiểu 30 mẫu/tòa nhà.o Cách thức xử lý số liệu dự kiến của phương pháp

Xác định tỷ lệ phần trăm theo các đáp án và đưa ra nhận xét.Cụ thể:

 Bảng phỏng vấn người dân sinh sống tại cơng trình xanh Năng lượng:

….% số hộ gia đình có tần suất sử dụng đèn điện dưới 8h/ngày(một buổi)….% số hộ gia đình có tần suất sử dụng các thiết bị làm mát dưới 12h/ngày….% số hộ gia đình sử dụng hệ thống nước nóng năng lượng mặt trời….% số hộ gia đình có hóa đơn tiền điện dưới 300,000 VNĐ/tháng

 Tài ngun

….% số hộ gia đình có hóa đơn tiền nước dưới 110,000 VNĐ/tháng (giá tínhcho hộ gia đình 3-4 người sử dụng 20 m<small>3</small> nước sạch tại HN từ 1/10/2014)….% số hộ gia đình có phân loại rác tại nguồn

….% số hộ gia đình có thời gian thải bỏ rác(không phải hữu cơ) trên 2 ngày/lần Mức độ hài lịng

….% số hộ gia đình khơng hài lịng khi sinh hoạt tại nơi ở hiện tại….% số hộ gia đình cảm thấy tạm được khi sinh hoạt tại nơi ở hiện tại….% số hộ gia đình hài lịng khi sinh hoạt tại nơi ở hiện tại

….% số hộ gia đình rất hài lịng khi sinh hoạt tại nơi ở hiện tại

Thực hiện thống kê theo các mục: Kiểm soát độ ồn/mùi; độ thơng thốngkhơng gian; chất lượng nước/khơng khí trong cơng trình; độ chiếu sáng tựnhiên; tỷ lệ cây xanh.

So sánh số liệu về mức độ hài lòng giữa cơng trình thường và cơng trình xanh Bảng khảo sát Ban quản lý tòa nhà

So sánh số lượng các giải pháp thiết kế xanh được cơng trình sử dụng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

…/16 giải pháp tiết kiệm năng lượng…/4 giải pháp tiết kiệm tài nguyên

So sánh số lượng và hiệu quả áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng vớiyêu cầu trong QCVN 09/2013/BXD

 Phương pháp sưu tầm, tham khảo, nghiên cứu và tổng hợp tài liệu

 Phương pháp thống kê, phân tích và so sánh số liệu dựa trên các tiêu chíđã đề ra

<b>7. Kết quả dự kiến7.1 Ý nghĩa khoa học</b>

 Nghiên cứu, chứng minh hiệu quả của các cơng trình đơ thị theo hướngKTX đối với các vấn đề về năng lượng, tài nguyên, môi trường.

 Góp phần bổ sung lí luận cơ sở cho việc quy hoạch đô thị xanh - đô thị sinhthái - đô thị bền vững về mặt môi trường dựa trên ứng dụng KTX

<b>7.2 Ý nghĩa thực tiễn</b>

Góp phần thúc đẩy xu hướng kiến trúc xanh trong thiết kế các cơng trình đơ thịnhằm hướng tới bảo vệ mơi trường và phát triển bền vững.

<b>7.3 Các đề mục kết quả nghiên cứu</b>

 Tính hiệu quả của các cơng trình kiến trúc xanho Sử dụng hiệu quả và tiết kiệm năng lượngo Sử dụng hiệu quả và tiết kiệm tài nguyên

o Đảm bảo sức khỏe người sử dụng và môi trường trong nhà xanho Mức độ hài lòng của người sử dụng

o Đảm bảo các tiêu chí về cảnh quan

 Các vấn đề mơi trường đơ thị mà KTX có thể giải quyết○ Xanh hóa cơng trình

○ Tiết kiệm và sử dụng hợp lý năng lượng○ Tiết kiệm nguồn nước

○ Giảm thiểu tối đa chất thải thải ra môi trường

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

○ Môi trường trong nhà xanh

○ Nghiên cứu tài liệu, tổng hợp ban đầu: tuần 3-4

○ Lên kế hoạch khảo sát thực tế (địa điểm khảo sát, thời gian khảo sát,làm form survey) : tuần 5 - 6

○ Khảo sát thực tế lần 1 (địa điểm Khách sạn Sheraton, khu chung cưDolphin): tuần 7

○ Tổng hợp thống kê số liệu khảo sát lần 1 và chỉnh sửa/bổ sung cholần khảo sát sau: tuần 8-9

○ Khảo sát thực tế lần 2 (địa điểm Nhà bốn mùa và Nhà hồng xiêm):tuần 10

○ Tổng hợp thống kê số liệu khảo sát lần 2, phân tích và rút ra kết luậnsơ bộ: tuần 11

○ Nghiên cứu tài liệu và dựa vào số liệu khảo sát được■ Đánh giá hiệu quả của kiến trúc xanh : tuần 12 - 26

■ Đánh giá tác động của các cơng trình kiến trúc xanh tới côngtác quản lý môi trường đô thị Hà Nội : tuần 27 - 32

 Tuần 26 - 27: Viết báo cáo

 Tuần 28 - 29: Báo cáo thử giữa các nhóm

</div>