Tải bản đầy đủ (.pdf) (137 trang)

de 22 dgtd dai hoc bach khoa ha noi co dap an

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.8 MB, 137 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>ĐỀ LUYỆN THI</b>

<b>ĐÁNH GIÁ TƯ DUY 2024</b>

Tư duyToán học

Tư duyĐọc hiểu

Tư duy

Khoa học/ Giải quyết vấn đề

Trắc nghiệm khách quan gồm các dạng:nhiều lựa chọn, kéo thả, đúng/sai, trả lời ngắn

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>Mục lục</b>

<b>PHẦN TƯ DUY TOÁN HỌC...3</b>

<b>PHẦN TƯ DUY ĐỌC HIỂU ...14</b>

<b>PHẦN TƯ DUY KHOA HỌC/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ...25</b>

<b>Đáp án...44</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>PHẦN TƯ DUY TOÁN HỌC</b>

<b>ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI</b>

<b>TSA 09.04 TOÁN ĐỀ 22 – TLCST472008</b>

<i>Mã đề: …………. Thời gian làm bài 60 phút</i>

<b>Họ và tên:……… Lớp: ………….Số báo danh: ………. Câu 1</b>

Cho 4 điểm phân biệt <i>A x y z</i>

<i><sub>A</sub></i>; <i><sub>A</sub></i>; <i><sub>A</sub></i>

 

;<i>B x y z<sub>B</sub></i>; <i><sub>B</sub></i>; <i><sub>B</sub></i>

 

;<i>I x y z<sub>I</sub></i>; ;<i><sub>I</sub><sub>I</sub></i>

;<i>M</i>. Biết rằng <i><small>I</small></i> là trung điểm của <i><small>AB</small></i>. Khẳng định nào sau đây sai?

<b>A. </b><i>IA IB</i>   0

<b>B. </b><i><small>MA MB</small></i><small> 2</small><i><small>MI</small></i><small></small>

<b>C. </b>

 <sub></sub> <sub></sub>

  

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

Tập giá trị của hàm số <i>y</i>2sin

<i>x</i> 1 1

<b>A. </b>

1;0

. <b>B. </b>

3;1

. <b>C. </b>

2;2

. <b>D. </b>

2;0

.

<b>Câu 5</b>

Cho tập hợp <i>A</i>

1; 2;3; 4;5

. Gọi <i>S</i> là tập hợp tất cả các số tự nhiên có ít nhất 3 chữ số, các chữ số đôi một khác nhau được lập thành từ các chữ số thuộc tập <small>A</small>. Chọn ngẫu nhiên một số từ tập S, xác xuất để số được chọn có tổng các chữ số bằng 10 được viết dưới dạng phân số tối giản <i><sup>a</sup></i>

<i><small>b</small></i>

<i>a b</i>, 

.Tổng <i>a b</i> bằng _______

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>Kéo ô thích hợp thả vào vị trí tương ứng để hồn thành các câu sau:</b>

Khi <i>m</i>

2;<i></i>

thì phương trình <i>f x</i>

 

<i>m</i> có ______ nghiệm.Khi <i>m</i>

 

0;1 thì phương trình <i>f x</i>

 

<i>m</i> có ______ nghiệm.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Cho hàm đa thức bậc ba <i><small>y</small></i><small></small> <i><small>f x</small></i><small>( )</small> có đồ thị như hình vẽ sau:

Trong các khẳng định sau, khẳng định nào đúng, khẳng định nào sai?

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>Câu 17</b>

Ký hiệu <i>h t</i>

  

cm là mức nước ở bồn chứa sau khi bơm nước được <i>t</i> giây. Biết rằng

 

<small>13</small>

và lúc đầu bồn khơng có nước. Tìm mức nước <i>L</i>

 

cm ở bồn sau khi bơm nước được 19 giây.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>Câu 18</b>

Khoảng 200 năm trước, hai nhà khoa học Pháp là Clô-zi-ut và Cla-pay-rông đã thấy rằng áp suất <i><small>p</small></i>

của hơi nước (đo bằng milimet thủy ngân, kí hiệu là <i><small>mm</small></i><small>Hg</small>) gây ra khi nó chiếm khoảng trống phía trên của mặt nước chứa trong một bình kín được tính theo cơng thức .10 <small>273</small>

<i><small>mxf x</small></i>

Cho hàm số <i>y</i> <i>f x</i>

 

có đạo hàm liên tục trên <small></small>. Đồ thị hàm số <i>y</i> <i>f x</i>

 

như hình vẽ

Hàm số <i>g x</i>

 

2<i>f x</i>

 

<i>x</i><small>2</small> đồng biến trên khoảng nào trong các khoảng sau đây?

<b>A. </b>

 <i></i>; 2

<b>B. </b>

 

1; 4 <b>C. </b>

2; 2

<b>D. </b>

2;<i></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

Cho hai hàm số <i>y</i> <i>f x</i>

 

và <i>y g x</i>

 

có đồ thị như hình vẽ:

<b>Kéo ô thích hợp thả vào vị trí tương ứng để hồn thành các câu sau:</b>

Diện tích của phần tơ màu vàng là: _______Diện tích của phần tơ màu đỏ là: _______

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

Một mật mã cửa có 6 chữ số được lập từ các chữ số từ 0 đến 9. Xác suất để mật mã không có chữ số

<i>3 hoặc khơng có chữ số 5 là (kết quả làm tròn đến hàng phần mười)</i>

<i>Cho khối chóp đều S.ABC có cạnh đáy bằng a, cạnh bên SA = 2a.</i>

Trong các khẳng định sau, khẳng định nào đúng, khẳng định nào sai?

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

cosin góc giữa cạnh bên và mặt đáy bằng <sup>5</sup>

<b>Câu 32</b>

Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz, cho vectơ <i>a</i>

2; 2; 4 

<sub>; </sub><i>b</i>

1; 1;1

. Mệnh đề nào dưới đây sai

Cho hai mặt phẳng

 

<i>P z</i>: 8 và

 

<i>Q z</i>: 2. Hai điểm <i><small>H</small></i> di động trên

 

<i>P</i> và <i><small>K</small></i> di động trên

 

<i>Q</i>

sao cho <i><small>HK</small></i> song song với trục <i>Oz</i>.

<b>Chọn các đáp án đúng.</b>

Khoảng cách giữa <i><small>H K</small></i><small>,</small> luôn không đổi.

<i><small>HK</small></i> vng góc với hai mặt phẳng

   

<i>P</i> , <i>Q</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

Khoảng cách giữa <i>Oz</i> và <i><small>HK</small></i> không đổi.

<i><small>HK</small></i> luôn song song với

 

<i>P</i>

<b>Câu 34</b>

Trong không gian <i><small>Oxyz</small></i>, cho mặt phẳng

 

<i>P x y z</i>:    2 0, hai điểm <i>A</i>

1;0;0 ,

 

<i>B</i> 1;0;1

. Gọi <i><small>M</small></i>

là điểm di động trên mặt phẳng

 

<i>P</i> sao cho các đường thẳng <i><small>MA MB</small></i><small>,</small> cùng tạo với mặt phẳng

 

<i>P</i>

<i>z iiz</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

<b>Kéo ơ thích hợp thả vào vị trí tương ứng để hồn thành các câu sau:</b>

Tập hợp điểm biểu diễn số phức <i><small>z</small></i> là đường trịn có bán kính bằng _______

<i>Khi P đạt giá trị nhỏ nhất thì giá trị của <small>a</small></i><small>2</small><i><small>b</small></i><small>2</small> bằng _______

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

<b>PHẦN TƯ DUY ĐỌC HIỂU</b>

<b>ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI</b>

<b>TSA 09.04 THI THỬ ĐỌC HIỂU 22</b>

<i>Mã đề: …………. Thời gian làm bài 30 phút</i>

<b>Họ và tên:……… Lớp: ………….Số báo danh: ………. </b>

<b>Đọc thông tin dưới đây và trả lời các câu hỏi từ câu 1 - 10</b>

[1] Cụ Kép là người thích uống rượu ngâm thơ và chơi hoa lan. Cụ đã tới cái tuổi được hồn tồn nhàn rỗi để dưỡng lấy tính tình. Vì bây giờ trong nhà cụ cũng đã thừa bát ăn. Xưa kia, cụ cũng muốn có một vườn cảnh để sớm chiều ra đấy tự tình. Nhưng nghĩ rằng mình chỉ là một anh nhà nho sống vào giữa buổi Tây Tàu nhố nhăng làm lạc mất cả quan niệm cũ, làm tiêu hao mất bao nhiêu giá trị tinh thần; nhưng nghĩ mình chỉ là một kẻ chọn nhầm thế kỷ với hai bàn tay khơng có lợi khí mới, thì riêng lo cho thân thế, lo cho sự mất cịn của mình cũng chưa xong, nói chi đến chuyện chơi hoa. Cụ Kép thường nói với lớp bạn cũ rằng có một vườn hoa là một việc dễ dàng, nhưng đủ thời giờ mà săn sóc đến hoa mới là việc khó. Cụ muốn nói rằng người chơi hoa nhiều khi phải lấy cái chí thành chí tình ra mà đối đãi với giống hoa cỏ không bao giờ biết lên tiếng. Như thế mới phải đạo, cái đạo của người tài tử. Chứ còn cứ gây được lên một khoảnh vườn, khuân hoa cỏ các nơi về mà trồng, phó mặc chúng ở giữa trời, đày chúng ra mưa nắng với thờ ơ, chúng trổ bông không biết đến, chúng tàn lá cũng không hay thì chơi hoa làm gì cho thêm tội.

[2] Đến hồi gần đây, biết đã đủ tư cách chơi cây cảnh, cụ Kép mới gây lấy một vườn lan nho nhỏ. Giống lan gì cũng có một chậu. Tiểu kiều, Đại kiều, Nhất điểm, Loạn điểm, Yên tử v.v... Chỉ trừ có giống lan Bạch ngọc là khơng thấy trồng ở vườn. Khơng phải vì lan Bạch ngọc đắt giá mỗi giị mười đồng bạc, mà cụ Kép khơng trồng giống hoa này. Trong một buổi uống trà đêm, cụ Kép nói với một người bạn đến hỏi cụ về cách thức trồng cây vườn hoa:

- Tôi tự biết không chăm được lan Bạch ngọc. Cơng phu lắm, ơng ạ. Gió mạnh là gẫy, nắng già một chút là héo, mưa nặng hột là nẫu cánh. Bạch ngọc thì đẹp lắm. Nhưng những giống nhẹ nhàng ấy thì yểu lắm. Chăm như chăm con mọn ấy. Chiều chuộng quá như con cầu tự. Lầm lỡ một chút là chúng đi ngay. Những vật quý ấy không ở lâu bền với người ta. Lan Bạch ngọc hay ưa hơi đàn bà. Trồng nó ở vườn các tiểu thư thì phải hơn.

Thiếu hẳn loài Bạch ngọc, cụ Kép đã cho trồng nhiều giống Mặc lan, Đông lan, Trần mộng. Giống này khỏe, đen hoa và rị đẫy, hoa có khi đậu được đến nửa tháng và trong mươi ngày, nếu chủ vườn có qn bón tưới, cũng khơng lụi.

<b>Đề thi số: 22</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

Chiều hôm nay, hoa Mặc lan chớm nở.

Chiều mai, mùng một Tết, hoa Mặc lan mãn khai đầy vườn.

[3] Đêm giao thừa, bên cạnh nồi bánh chưng sôi sình sịch, bõ già đang chăm chú canh nồi kẹo mạch nha. Cụ Kép dặn bõ già phải cẩn thận xem lửa kẻo lơ đễnh một chút là khê mất nồi kẹo.

Hai ông ấm, con trai cụ Kép, người lớn tuổi đứng đắn như thế, mà lại ngồi gần đấy, phất giấy vào những nan lồng. Thực là hai đứa trẻ con đang ngồi nghịch với lồng bàn giấy. Họ trịnh trọng ngồi dán hồ, vuốt giấy. Ông cụ Kép đứng kèm bên, mỗi lúc lại nhắc:

- Này Cả, thầy tưởng miệng lồng bàn, con nên đan to hơn miệng chậu. Con chạy ra, lấy cái que đo lại lợi chậu xem. Nếu rộng thì hỏng hết. Đo lợi chậu Mặc lan thôi.

[4] Hai ông ấm, ngồi phất được đến mười cái lồng bàn giấy. Họ rất vui sướng vì họ tin đã làm toại được sở thích của cha già. Cụ Kép co ro chạy từ nồi mạch nha, qua đám lồng bàn giấy, đến cái rổ đá cuội đã ráo nước thì cụ ngồi xổm xuống, ngồi lựa lấy những viên đá thật trắng, thật tròn, để ra một mẹt riêng. Ơng ấm cả, ơng ấm hai lễ mễ bưng những chậu Mặc lan vào trong nhà. Cả ba ơng con đều nhặt những hịn cuội xấu nhất, méo mó, xù xì trải xuống mặt đất những chậu lan gần nở. Mỗi lần có một người đụng mạnh vào rò lan đen, cụ Kép lại xuýt xoa như có người châm kim vào da thịt mình.

[5] Nồi kẹo đã nấu xong nhưng phải đợi đến gần cuối canh hai kẹo mới nguội.

Bây giờ thêm được bõ già đỡ một tay nữa, cả ba ông con đều lấy những hòn cuội để riêng ban nãy ra mẹt, đem dúng đá cuội vào nồi kẹo, quấn kẹo bọc kín lấy đá, được viên nào liền đem đặt luôn vào lồng chậu hoa. Những viên đá bọc kẹo được đặt nhẹ nhàng lên trên lượt đá lót lên nền đất chậu hoa.[6] Úp xong lồng bàn giấy lên mười chậu Mặc lan thì vừa cúng giao thừa.

Ba ơng con, khăn lượt áo thâm lạy trước bàn thờ đặt ngoài trời. Năm nay, trời giao thừa lành.

Cả một buổi sớm, cụ Kép phải bận ở đình làng. Trước khi ra đình cụ đã dặn bõ già ở nhà phải sửa soạn cho đủ để đến quá trưa, cụ và vài cụ nữa đi việc đình làng về sẽ cùng uống rượu thưởng hoa.Bõ già đã bày ra giữa sân bốn cái đôn sứ Bát Tràng mầu xanh quan lục. Trước mặt mỗi đơn, bõ già đặt một án thư nhỏ, trên đó ngất nghểu hai chậu lan còn lù lù chiếc lồng bàn úp, và một hũ rượu da lươn lớn có nút lá chuối khô. Bõ già xếp đặt trông thạo lắm. Trong mấy năm nay, đầu mùa xuân nào bõ già cũng phải ít ra là một lần, bày biện bàn tiệc rượu Thạch lan hương như thế. Bõ già hôm nay lẩm bẩm phàn nàn với ông ấm hai:

- Năm nay cụ nhà uống rượu sớm quá và lại uống ban ngày. Mọi năm, cứ đúng rằm tháng giêng mới uống. Vả lại uống vào chiều tối. Đốt đèn lồng, treo ở ngồi vườn, trơng vào bữa rượu hoa, đẹp lắm cậu ạ [..]

[7] Phía ngồi cổng, có tiếng chó sủa vang. Bõ già nhìn ra thấy bốn cụ tiến vào đã quá nửa lòng ngõ

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

duối. Cụ nào cũng cầm một cây quạt thước, chống một chiếc gậy tre càng cua hay trúc đùi gà. Uống xong tuần nước, cụ Kép mời ba cụ ra sân uống rượu. Bõ già vòng tay vái các cụ và đợi các cụ yên vị rồi thì khom khom mở từng chiếc lồng bàn giấy một.

Một mùi hương lan bị bỏ tù trong bầu khơng khí lồng bàn giấy phất từ đêm qua, đến bây giờ vội tản bay khắp vườn cây. Bốn cụ và bõ già đánh hơi mũi: Những cặp mắt kém cỏi đăm đăm nhìn kỹ vào khoảng khơng trong vắt như có ý theo dõi luồng hương thơm đang thấm nhập dần vào các lớp khí trời. Cơn gió nhẹ pha lỗng hương thơm đặc vào không gian.

- Dạ, xin rước các cụ.

Dứt tiếng cụ Kép, tất cả bốn cụ đề úp lòng bàn tay vào nhau thi lễ và giơ tay chỉ thẳng vào giữa mời nhau ai cao tuổi xin nhắp chén trước đi. Tiệc rượu bắt đầu. Bõ già kính cẩn chắp tay đứng sau lưng chủ, có vẻ cũng thèm say lắm. [..] .

[8] Sau mấy câu phê bình về tiệc rượu, tỏ ra mình là người biết thưởng thức những vị thanh lương đạm bạc, bốn cụ đều xoay câu chuyện sang phía thơ văn. Cụ Tú người cùng làng với cụ Kép mở đầu câu chuyện làm thơ.

- Sớm nay, đệ đã khai bút rồi. Đệ nghĩ được một đôi câu đối. Để các cụ chữa cho mấy chữ. Chiều nay sẽ viết luôn vào giấy hồng điều để xin phép dán thêm vào cổng nhà.

Rồi chén rượu ngừng là một lời thơ ngâm trong trẻo. Cứ thế cho tàn hết buổi chiều. [..]

<i>(Trích truyện ngắn Hương cuội, Vang bóng một thời – Nguyễn Tuân)</i>

<b>Câu 1</b>

<b>Từ đoạn số [1], cụ Kép nghĩ rằng mình khơng phù hợp để chơi hoa vì lí do nào sau đây?</b>

<b>A. Cụ đã tới cái tuổi được hoàn toàn nhàn rỗi để dưỡng lấy tính tình.</b>

<b>B. Mình chỉ là một anh nhà nho sống vào giữa buổi Tây Tàu nhố nhăng, chỉ là một kẻ chọn nhầm </b>

thế kỷ với hai bàn tay khơng có lợi khí mới, thì riêng lo cho thân thế, lo cho sự mất cịn của mình cũng chưa xong.

<b>C. Đủ thời giờ mà săn sóc đến hoa mới là việc khó.</b>

<b>D. Gây được lên một khoảnh vườn, khuân hoa cỏ các nơi về mà trồng, phó mặc chúng ở giữa trời, </b>

đày chúng ra mưa nắng với thờ ơ, chúng trổ bông không biết đến, chúng tàn lá cũng khơng hay thì chơi hoa làm gì cho thêm tội.

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

<b>Câu 2</b>

<b>Cụ Kép đối xử với hoa bằng tình cảm, thái độ như thế nào? (Chọn 2 đáp án đúng)</b>

A. Trân trọng, nâng niu.

B. Phó mặc, thờ ơ, chúng trổ bơng khơng biết đến, chúng tàn lá cũng không hay.

C. Đắm đuối, mê mẩn đến quên ăn, quên ngủ, không quan tâm đến điều gì khác ngồi hoa.

D. Lấy cái chí thành chí tình ra mà đối đãi với giống hoa cỏ.

<b>Câu 3</b>

<b>Dựa vào đoạn số [3], điền một từ ngữ không quá một tiếng có trong bài đọc vào chỗ trống.</b>

Kẹo mạch nha được nấu vô cùng cẩn thận và kĩ lưỡng, người trông nồi kẹo cần phải điều chỉnh được độ to nhỏ của ngọn lửa, nếu không sẽ dễ gây ra tình trạng nồi kẹo bị _______ .

<b>Câu 4</b>

<b>Hoàn thành câu hỏi bằng cách chọn đáp án đúng hoặc sai.</b>

Hai ông ấm – con trai cụ Kép là những người con hiếu thảo, luôn cố gắng làm cha vui lịng khi toại được sở thích của mình.

<b>Đúng hay sai?</b>

<b>Câu 5</b>

<b>Hãy hoàn thành câu sau bằng cách kéo thả các cụm từ vào đúng vị trí.</b>

Khơng khí Tết cổ truyền được miêu tả qua những chi tiết: Cụ Kép cùng con cháu quây quần chăm chút cho vườn lan nở đúng dịp Tết, _______ ướp hương lan, _______ đêm giao thừa, _______

uống rượu thưởng trăng làm thơ nấu kẹo mạch nhacúng bái bình thơ uống rượu thưởng hoa

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

cùng những người bạn già, _______ và thưởng thức cái khơng khí êm đềm của mùa xn.

<b>Câu 6</b>

<b>Hãy hồn thành câu sau bằng cách kéo thả các cụm từ vào đúng vị trí.</b>

Tác phẩm “Hương cuội” đã thể hiện tinh thần dân tộc sâu sắc với một số biểu hiện sau: - Ca ngợi vẻ đẹp _______ của dân tộc: Uống rượu, ngâm thơ, thưởng hoa, đặc biệt là thú làm kẹo hương cuội vào dịp Tết cổ truyền.- Ca ngợi những _______ thanh cao, có tâm hồn và thú vui tao nhã ln có ý thức trong việc gìn giữ truyền lại cho con cháu vẻ đẹp truyền thống của dân tộc.- Bất hòa với hiện thực, Nguyễn Tuân đã tìm về quá khứ của dân tộc, ca ngợi vẻ đẹp văn hóa, vẻ đẹp của con người Việt một thời nay cịn vang bóng. Đó cũng chính là một cách để Nguyễn Tn cũng như các nhân vật của ông bày tỏ _______ và sự chán ghét những biểu hiện nhố nhăng của xã hội đương thời.

<b>Câu 7</b>

<b>Thú vui của cụ Kép trong đoạn trích trên là thú vui như thế nào?</b>

<b>C. Nhàm chán, giết thời gianD. Độc đáo, khác người</b>

<b>Câu 8</b>

<b>Với tính cách của cụ Kép, theo em vì sao cụ KHƠNG trồng lan Bạch ngọc?</b>

A. Vì lan Bạch ngọc đắt giá mỗi giị mười đồng bạc.

B. Vì lan Bạch ngọc khó chăm, phải tốn rất nhiều cơng sức.

C. Vì lan Bạch ngọc yếu ớt buộc phải có phụ nữ chăm sóc.

D. Vì lan Bạch ngọc yểu điệu phù hợp với phụ nữ chăm sóc.

nho sĩ lịng yêu nước truyền thống văn hóangười nghệ sĩ tinh hoa văn hóa bậc hiền triết

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

<b>Câu 9</b>

<b>Dựa vào văn bản, điền hai từ ngữ phù hợp, mỗi từ không quá hai tiếng vào chỗ trống.</b>

Nhan đề “Hương cuội” trong văn cảnh truyện ngắn này có nghĩa là mùi hương của _______ . Nó được chọn làm _______ và được ướp hương lan nên có mùi hương của hoa lan.

<b>Câu 10</b>

<b>Hoàn thành câu hỏi bằng cách chọn đáp án đúng hoặc sai:</b>

<b>Tình cảm, thái độ của tác giả Nguyễn Tuân đối với nhân vật cụ Kép trong văn bản trên là gì?</b>

Vì lan Bạch ngọc yếu ớt buộc phải có phụ nữ chăm sóc.



<b>Đọc thông tin dưới đây và trả lời các câu hỏi từ câu 11 - 10</b>

<b>DNA bạch tuộc nói gì về sự sụp đổ của phiến băng Nam cực?</b>

<b>[1] Nếu chúng ta muốn hiểu về tương lai, chúng ta thường quay về q khứ. Và thậm chí cịn hữu dụng hơn nếu sử dụng DNA bạch tuộc để nhìn vào những thế giới đã qua.</b>

[2] Khoảng 125.000 năm trước, trái đất trong thời kỳ ấm cuối cùng giữa những thời kỳ băng hà. Nhiệt độ toàn cầu trong suốt thời kỳ gian băng ấm hơn khoảng 0,5 đến 1,5° C hơn các mức nhiệt độ ở thời kỳ tiền công nghiệp.

Điều này hết sức tương đồng với thời đại chúng ta. Bởi khoảng một phần ba của năm 2023, nhiệt độ trái đất ấm hơn 1,5° C so với thời kỳ tiền công nghiệp, do biến đổi khí hậu.

[3] Và hầu như trong suốt 50 năm, các nhà khoa học đã tìm câu trả lời cho việc liệu có hay khơng Phiến băng Tây Nam cực khổng lồ sụp đổ do mức nhiệt độ toàn cầu ở mức cao như vậy? Từ mẫu địa hình, chúng tơi đã phát hiện ra DNA của một lồi bạch tuộc Nam cực nhỏ có thể có manh mối cho quá khứ sâu thẳm đó.

DNA có một câu trả lời. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, hầu như nó đã sụp đổ 1.

Phiến băng Tây Nam cực rất dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ. Nếu tan chảy, nước từ phiến băng đó để

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

làm mực nước biển dâng trên toàn cầu tăng từ 3,3 đến 5 mét.

<b>[4] Bạch tuộc và những phiến băng khổng lồ</b>

Các hồ sơ trầm tích và những lõi băng khác cho chúng ta thấy phiên băng bị tách khỏi nơi nó tồn tại ở quãng thời gian cách đây khoảng một triệu năm vào thời kỳ Pleistocene muộn nhưng chính xác thời gian và mức độ đổ sụp vẫn cịn chưa được rõ.

Để có được câu trả lời chính xác hơn, chúng tơi nhìn vào tính di truyền của động vật chân đầu (cephalopod).

Mỗi DNA của các sinh vật là một cuốn sách lịch sử và giờ chúng ta có cơng nghệ để đọc được nó. Chúng tơi có thể sử dụng DNA để nhìn lại và điểm ra sự khác biệt của các quần thể động vật được lai giống.

Bạch tuộc Turquet (Pareledone turqueti) rất nhỏ, mỗi con nặng khoảng 600 gram. Chúng sống ở thềm biển, khắp mọi chốn ở quanh Nam Cực nhưng khơng có con nào di chuyển xa khỏi khu nhà mình. Nam cực quá rộng vì vậy các quần thể ở những vùng khác nhau thường khơng lai giống với nhau.

Sâu dưới Tây Nam cực có những khoảng trống trong đá. Hiện tại, nó được nhồi đầy bằng tấm băng biển, tạo thành các biển Weddell, Amundsen và Ross.

[5] Nếu băng tan chảy, các hải lưu có thể mở rộng và kết nối những vũng vịnh với nhau. Bạch tuộc có thể di chuyển trực tiếp sang các vùng đó và bằng chứng của sự sản sinh có thể có trong DNA.Nhưng nếu phiến băng khơng tan chảy, chúng ta chỉ có thể thấy bằng chứng của sự lai giống giữa các quần thể bạch tuộc theo chu vi của lục địa này. Chúng tôi so sánh các mẫu hình DNA ở hệ gene bạch tuộc Turquet khắp Nam Cực để xem là liệu có những kết nối trực tiếp và gián tiếp giữa các quần thể bạch tuộc ở Weddell, Amundsen và Ross không. Chúng tơi sử dụng các mơ hình thống kê để xác định liệu những kết nối đó có thể giải thích những kết nối trong hiện tại quanh bờ biển Nam cực không.

Câu chuyện như vậy thể hiện rất rõ ràng trong DNA: đúng, có những kết nối trực tiếp giữa ba quần thể bạch tuộc đó. Những kết nối của chúng có thể khơng được giải thích về mặt thống kê bằng sự lai giống quanh bờ biển Nam cực. Những quần thể đó có thể chỉ đến từ liên hệ qua những dòng hải lưu mà giờ bị khối băng Tây Nam cực ngăn cản.

[6] Điều này thậm chí cịn thú vị hơn nhiều, đầu tiên chúng tơi tìm thấy những kết nối trực tiếp giữa ba quần thể trong suốt thời kỳ Pliocene giữa, vào khoảng 3 triệu đến 3,6 triệu năm trước, khi nhiệt độ nóng hơn 2 đến 3° C và mực nước hiển cao hơn hiện nay 25 mét. Điều này ủng hộ bằng chứng địa chất hiện có là phiến băng Tây Nam cực sụp đổ trong kỷ nguyên này.

Những dấu hiệu về kết nối trực tiếp trong DNA được tìm thấy gần đây giữa bạch tuộc ở ba vùng

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

biển đã xảy ra trong thời kỳ gian băng cuối cùng khoảng 125.000 năm trước. Nó cho thấy tấm băng này bị suy sụp khi nhiệt độ trung bình tồn cầu ấm hơn khoảng 1,5°C so với mức tiền công nghiệp.Cơng trình nghiên cứu của chúng tơi đem lại bằng chứng thực nghiệm đầu tiên về phiến băng Tây Nam cực có thể bắt đầu suy sụp nếu chúng ta vượt quá mục tiêu giới hạn cảnh báo từ 1,5° C hoặc thậm chí là 2°C của Thỏa thuận Paris.

<b>[7] Khám phá này cần nỗ lực liên ngành và liên quốc gia</b>

Để sử dụng DNA động vật như một đại diện/bằng chứng cho những thay đổi của phiến băng, chúng tôi đã phải kết hợp nhiều ngành và nhiều quốc gia. Kết hợp nhiều nhà khoa học vật lý và sinh học lại với nhau đem lại những cách thức mới để trả lời những câu hỏi tồn tại đã lâu và có tầm quan trọng sống cịn với tất cả chúng ta.

Chúng tôi đã “lục lọi” các bộ sưu tập trong các bảo tàng để lấy mây. Một số đã tồn tại ba thập kỷ – trước khi tồn tại giải trình tự gene và các kỹ thuật phân tích mà chúng ta vẫn sử dụng. Nó chứng tỏ tầm quan trọng sống còn của việc bảo quản mẫu cẩn thận, sự gắn kết với siêu dữ liệu, với việc bảo vệ các loài để đảm bảo cho khả năng tiếp cận trong tương lai.

Nhưng thật khó để đảm bảo cho khoa học liên ngành bởi nó địi hỏi thời gian, nỗ lực và tư duy mở để đánh giá cao về thuật ngữ mới, các quy mô và các cách tiếp cận mới. Các tạp chí cũng miễn cưỡng bình duyệt các bài báo vì một số khía cạnh của nghiên cứu nằm ngồi chun mơn của họ. Nhưng chúng tôi hy vọng kết quả của chúng tôi chứng tỏ giá trị của cách tiếp cận này.

<b>[8] Cái gì tiếp theo?</b>

Chúng tơi hy vọng sẽ tiếp tục sử dụng DNA như một đại diện để khám phá những phần khác nhau của Nam Cực với lịch sử khí hậu vẫn cịn được ít hiểu biết.

Có nhiều thơng tin về quá khứ xa xôi và quá khứ gần của Nam Cực vẫn cịn ẩn kín trong các dạng dữ liệu sinh học khác trong các lớp rêu và hồ sơ bùn, các tập đồn động vật có xương sống và những lồi động vật khơng xương sống ở biển và sống trên mặt đất. Một số kho tàng sinh học đã đem đến cho chúng ta hiểu biết về khí hậu Nam cực trong quá khứ.

Khi trái đất này nóng lên với một tốc độ chưa từng có, chúng ta cần sử dụng những cách tiếp cận đó để hiểu những gì xảy ra khi băng tan.

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

<b>D. Chứng minh DNA bạch tuộc ảnh hưởng tới phiến băng Nam cực.</b>

<b>Câu 12</b>

<b>Hãy hoàn thành câu sau bằng cách kéo thả các cụm từ vào đúng vị trí.</b>

Nếu băng tan chảy, bạch tuộc ở các vùng khác nhau có thể di chuyển và gặp gỡ nhau, bằng chứng của điều này là _______ có thể có trong DNA. Nhưng nếu phiến băng khơng tan chảy, sự lai giống sẽ chỉ xảy ra trong phạm vi các quần thể bạch tuộc thuộc cùng một _______ . Và bằng kết quả nghiên cứu DNA đã cho thấy, thực sự đã có những kết nối trực tiếp giữa ba quần thể bạch tuộc khác nhau trong quá trình băng tan. Điều này đã chứng minh DNA _______ như một đại diện/bằng chứng cho những thay đổi của phiến băng.

<b>Câu 13</b>

<b>Dựa vào đoạn số [2], điền một cụm từ khơng q hai tiếng có trong bài đọc vào chỗ trống.</b>

Điểm giống nhau giữa thời đại của chúng ta và khoảng thời gian 125.000 năm trước chính là nhiệt độ Trái đất đang dần _______

<b>Câu 14</b>

<b>Theo đoạn số [4], lí do nào đã khiến các nhà khoa học chọn nghiên cứu DNA của bạch tuộc Turquet? (Chọn 2 đáp án đúng)</b>

A. Chúng rất nhỏ, mỗi con nặng khoảng 600 gram.

B. Chúng sống ở thềm biển, khắp mọi chốn ở quanh Nam Cực.

C. Chúng thường bị sóng biển đánh ra xa bờ.

D. Các quần thể ở những vùng khác nhau thường không lai giống với nhau.

<b>Câu 15</b>

<b>Hoàn thành câu hỏi bằng cách chọn đáp án đúng hoặc sai.</b>

thực vật lục địa sự sản sinh sự di truyền động vật <sub>chu vi</sub>

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

Theo đoạn [6], nếu nhiệt độ trái đất ấm lên vượt mức cảnh báo từ 1,5° C hoặc thậm chí là 2°C của Thỏa thuận Paris thì phiến băng Tây Nam cực sẽ sụp đổ hết.

<b>C. Nghiên cứu đa dạng sinh học.</b>

<b>D. Theo dõi tốc độ băng tan trong một thời gian cụ thể.</b>

<b>Câu 17</b>

<b>Các nhà khoa học đã tìm thấy những kết nối trực tiếp giữa ba quần thể bạch tuộc ở Weddell, Amundsen và Ross trong những thời điểm nào? (Chọn 2 đáp án đúng)</b>

Trong thời đại chúng ta đang sống hiện nay.

Trong tương lai khi nhiệt độ vượt quá mục tiêu giới hạn cảnh báo từ 1,5° C hoặc thậm chí là 2°C của Thỏa thuận Paris.

Trong thời kỳ gian băng cuối cùng khoảng 125.000 năm trước.

Trong suốt thời kỳ Pliocene giữa, vào khoảng 3 triệu đến 3,6 triệu năm trước.

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

- Các quần thể bạch tuộc ở Weddell, Amundsen và Ross có nhiều cách để

liên hệ với nhau và tạo ra sự lai giống.



<b>Câu 19</b>

<b>Hãy hoàn thành câu sau bằng cách kéo thả các cụm từ vào đúng vị trí.</b>

Để có được câu trả lời chính xác hơn về thời gian phiến băng bị tách khỏi nơi nó tồn tại, các nhà khoa học nghiên cứu _______ của động vật chân đầu (cephalopod). Các nhà khoa học cho rằng họ có thể sử dụng DNA của _______ để nhìn lại và điểm ra sự khác biệt của các quần thể động vật được lai giống. Bởi vì mỗi DNA của chúng là một _______ và giờ chúng ta có cơng nghệ để đọc được nó.

<b>Câu 20</b>

<b>Điền một cụm từ khơng q bốn tiếng có trong bài đọc vào chỗ trống.</b>

Sử dụng DNA động vật như một đại diện/bằng chứng cho những thay đổi của phiến băng là một nghiên cứu _______ . Bởi vì điều này địi hỏi kết hợp nhiều nhà khoa học vật lý và sinh học lại với nhau đem lại những cách thức mới để trả lời những câu hỏi tồn tại đã lâu và có tầm quan trọng sống cịn với tất cả chúng ta.

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

<b>PHẦN TƯ DUY KHOA HỌC/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ</b>

<b>ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI</b>

<b>TSA 09.04 THI THỬ KHOA HỌC ĐỀ 22</b>

<i>Mã đề: …………. Thời gian làm bài 60 phút</i>

<b>Họ và tên:……… Lớp: ………….Số báo danh: ………. </b>

<b>Đọc thông tin dưới đây và trả lời các câu hỏi từ câu 1 - 6</b>

Thí nghiệm giao thoa 2 nguồn sáng kết hợp được bố trí như sau:

Trên màn quan sát E sẽ quan sát được một hệ vân sáng tối xen kẽ nhau.

Những vạch sáng là chỗ ánh sáng tăng cường lẫn nhau.

Thí nghiệm trên là thí nghiệm giao thoa ánh sáng của Young, sơ đồ rút gọn được thể hiện như sau:

<b>Đề thi số: 22</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

a là khoảng cách giữa hai khe, D là khoảng cách giữa hai khe đến màn quan sát. Khi đó khoảng vân i – khoảng cách giữa hai vân sáng (hoặc tối) liên tiếp được xác định bằng: <i><small>i</small><sup>D</sup></i>

<small></small> . Trong đó, λ là bước sóng của ánh sáng truyền đi.

<b>Câu 1</b>

<b>Điền các cụm từ thích hợp vào chỗ trống.</b>

- Khi dịch hai khe lại gần màn chắn thì khoảng vân sẽ _______

- Khi giảm khoảng cách hai khe thì khoảng vân sẽ _______

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

<b>A. tăng 1,2 lầnB. giảm 1,2 lầnC. tăng 2 lầnD. giảm 2 lần</b>

<i>Cho hai từ: sóng, hạt. Hay chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:</i>

Giao thoa ánh sáng là thí nghiệm chứng minh ánh sáng có tính chất _______

<b>Đọc thông tin dưới đây và trả lời các câu hỏi từ câu 7 - 13</b>

<b>SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TẾ BÀO UNG THƯ</b>

Ung thư có thể hình thành ở bất kỳ tế bào nào trong cơ thể và sẽ hoạt động rất khác so với một tế bào bình thường. Thay vì chết đi khi đã khơng cịn hữu ích, tế bào ung thư lại tiếp tục phát triển và phân chia vượt khỏi tầm kiểm soát. Chúng cũng không thể trưởng thành như các tế bào khỏe mạnh khác mà vẫn ở mãi trạng thái chưa hoàn chỉnh.

Tế bào ung thư cũng có nhu cầu về oxy và chất dinh dưỡng từ máu như những tế bào bình thường khác để phát triển và tồn tại. Khi các tế bào ung thư không ngừng tăng sinh, khối u cũng dần hình thành. Một khối u nhỏ có thể dễ dàng phát triển nhờ được các mạch máu gần đó ni dưỡng.

Các nhà khoa học thực hiện để xác định ảnh hưởng của nồng độ glucose và calcium đối với sự phát triển của ba loại tế bào ung thư khác nhau. Mỗi đĩa nuôi cấy chứa 0,5 triệu tế bào, được thêm vào một dung dịch chứa nồng độ glucose hoặc calcium đã biết.

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

<i><b>Hình 1. Kết quả thí nghiệm xác định ảnh hưởng của nồng độ glucose và calcium đối với sự phát triển của ba loại tế bào ung thư khác nhau.</b></i>

Khi khối u trở nên lớn hơn, các tế bào ung thư có thể lan đến các mơ xung quanh bằng một lực đẩy. Tế bào ung thư cũng tạo ra các enzyme khiến những tế bào và mô khỏe mạnh khác bị phá vỡ. Ung thư xuất hiện tại các mô lân cận vị trí cũ ban đầu được gọi là tế bào ung thư xâm lấn hoặc ung thư ác tính.

Tế bào ung thư cũng có thể tiến đến các bộ phận khác ở vị trí xa hơn nơi bắt đầu khởi phát của chúng. Quá trình này được gọi là di căn. Các tế bào ung thư di căn là khi chúng tách ra khỏi khối u và di chuyển đến một khu vực mới trong cơ thể thông qua hệ thống máu hoặc bạch huyết.

<b>Câu 7</b>

<b>Chọn các đáp án chính xác</b>

Tế bào ung thư có đặc điểm nào sau đây?

A. Chỉ hình thành từ các tế bào Soma.

B. Liên tục phát triển và phân chia vượt tầm kiểm sốt.

C. Trải qua tồn bộ q trình chu trình tế bào của 1 tế bào bình thường.

D. Chưa trải qua tồn bộ q trình chu trình tế bào của 1 tế bào bình thường.

<b>Câu 8</b>

<b>Điền đáp án chính xác vào chỗ trống.</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

Khối u được hình thành khi các tế bào unh thư không ngừng _______.

<b>Câu 11</b>

<b>Các nhận định dưới đây đúng hay sai?</b>

Sự phát triển của tế bào B ít chịu ảnh hưởng của nồng độ glucose.



Sự phát triển của tế bào C ít chịu ảnh hưởng của nồng độ calcium.



Sự phát triển của tế bào A chịu ảnh hưởng của nồng độ glucose nhiều

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

<b>C. Nồng độ glucose là 0.4 μM.D. Nồng độ calcium là 0.8 μM.</b>

<b>Câu 13</b>

<b>Nhận định dưới đây đúng hay sai?</b>

Các tế bào ung thư xâm lấn là các tế bào ung thư xuất hiện tại các mô lân cận vị trí cũ và trong q trình phát triển không thể ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh tại đó.

<b>Đọc thơng tin dưới đây và trả lời các câu hỏi từ câu 14 - 20VIRUS CÚM A</b>

Virus cúm là tác nhân chủ yếu gây bệnh đường hô hấp trên ở chim, thú và người.

Có ba chi virus cúm, đó là cúm A, B và C. Trong đó, virus cúm A là tác nhân chủ yếu gây ra dịch bệnh trong thời gian gần đây.

Các loại virus cúm A được xác định dựa vào hai kháng nguyên bề mặt, đó là gai H (Hemagglutinin) và gai N (Neuraminidase). Hiện nay đã xác định được 18 loại gai H (H1-H18) và 11 loại gai N (N1-N11). Như vậy, theo lí thuyết có thể tạo ra khoảng 198 loại virus cúm A.

<i><b>Hình 1. Cấu trúc của virus cúm A.</b></i>

Gai H còn được gọi là nhân tố ngưng kết hồng cầu giúp virus bám vào tế bào niêm mạc đường hô hấp, từ đó xâm nhập vào trong tế bào. Kháng thể tương ứng với gai H là kháng thể ngăn ngưng kết hồng cầu có tác dụng bảo vệ. Gai N làm lỗng chất nhầy ở đường hơ hấp, giúp virus dễ dàng tiếp xúc với tế bào của niêm mạc để virus xâm nhập tế bào dễ dàng hơn, hỗ trợ cho sự lắp ráp các thành phần của virus và thoát ra khỏi tế bào. Kháng thể tương ứng kháng nguyên N có tác dụng bảo vệ cơ thể.

Khi các kháng nguyên trên bề mặt virus thay đổi sẽ tạo ra những biến chủng virus mới, có hai kiểu

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

thay đổi kháng nguyên là: hoán vị kháng nguyên và biến thể kháng nguyên.

- Hoán vị kháng nguyên (antigenic shift): xảy ra khi có 2 hoặc nhiều chủng virus với nhiều đoạn ARN khác biệt nhau về mặt di truyền và cùng lúc xâm nhiễm vào một tế bào. Các đoạn genome hoán vị với nhau tạo ra chủng virus mới.

- Biến thể kháng nguyên (antigenic drift): là quá trình đột biến ngẫu nhiên ở gen mã hóa hemagglutinin dẫn đến thay đổi một số loại axit amin trong protein hemagglutinin.

Virus cúm xâm nhiễm vào đường hô hấp theo các giọt bắn thông qua tiếp xúc với các nguồn bệnh có chứa virus. Khi vào trong cơ thể người, virus xâm nhiễm vào các tế bào biểu mô đường hơ hấp; virus cũng có thể xâm nhiễm vào các tế bào phế nang, tế bào tuyến nhày và đại thực bào. Ở trong các tế bào bị nhiễm, virus nhân lên trong vòng 4 - 6 giờ, sau đó phát tán và lây nhiễm sang các tế bào và vùng lân cận rồi biểu hiện bệnh trong vòng 18 - 72 giờ. Khi cơ thể bị nhiễm bệnh nặng có thể dẫn đến suy hơ hấp và tử vong.

<b>Câu 14</b>

<b>Kéo thả đáp án chính xác vào chỗ trống.</b>

Khi cơ thể bị nhiễm virus cúm có thể dẫn đến suy _______ và tử vong.

<b>Câu 15</b>

Virus cúm khi vào cơ thể sẽ không xâm nhiềm vào tế bào nào?

<b>A. Tế bào biểu mô đường hô hấp.B. Tế bào cơ tim.</b>

<b>Câu 16</b>

Vật chất di truyền của virus cúm A là:

<b>A. ADN sợi kép.B. ARN sợi đơn.C. ADN sợi đơn.D. ARN sợi kép.</b>

<b>Câu 17</b>

<b>Các nhận định dưới đây đúng hay sai?</b>

A. Trên bề mặt virus cúm có hai loại kháng nguyên là gai H và gai N.



tuần hồn thần kinh hơ hấp

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

B. Gai H khi xâm nhập vào cơ thể vật chủ sẽ làm ngưng kết hồng cầu vật

C. Gai N làm giảm khả năng tự bảo vệ của đường hô hấp vật chủ.



D. Trong cơ thể người, khơng có kháng thể kháng các kháng nguyên virus

<b>Câu 20</b>

<b>Nhận định dưới đây đúng hay sai?</b>

Sau khoảng 5 giờ, kể từ sau khi virus xâm nhiễm vào cơ thể, virus đã nhân lên, phát tán và lây nhiễm sang hầu hết các tế bào lân cận.

<b>Đọc thông tin dưới đây và trả lời các câu hỏi từ câu 21 - 27:</b>

Thuật ngữ axit hoặc bazơ (axit hoặc kiềm) vẫn thường xuất hiện rất phổ biến trong đời sống gia đình. Để nhận biết một dung dịch có mơi trường là axit hay là bazơ người ta sử dụng tới chất chỉ thị axit – bazơ. Chất chỉ thị axit – bazơ là chất có màu sắc biến đổi phụ thuộc vào giá trị pH của dung dịch. Một trong những chất chỉ thị thông dụng nhất trong các kĩ thuật chuẩn độ đó là phenolphtalein.Adolf van Bayer đã phát hiện ra phenolphtalein vào năm 1871. Ơng đã quan sát thấy sự hình thành

antigenic shift <sub>antigenic drift</sub>

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

của phenolphtalein khi đun nóng phenol với anhyđrit phthalic với sự có mặt của axit:

Phenolphtalein là chất rắn kết tinh không màu, đôi khi nó có thể ở dạng bột màu vàng nhạt hoặc màu cam. Đây là một chất không tan trong nước nhưng tan trong cồn Ở trạng thái tự nhiên,

<i>phenolphtalein tồn tại ở dạng axit yếu khơng màu, được kí hiệu là HIn. Hằng số phân li axit (K<small>a</small></i>)

<i>của HIn là 3×10</i><small>−10</small>. Bazơ liên hợp của nó có màu đỏ hồng đậm. Trong dung dịch nước, phenolphtalein sẽ có trạng thái cân bằng như sau:

<i>HIn + H<small>2</small>O ⇌ In<small>−</small> + H<small>3</small>O<small>+</small></i>

Theo nguyên lý chuyển dịch cân bằng Le Chatelier, trạng thái cân bằng trên sẽ chuyển dịch sang trái nếu nồng độ của H<small>3</small>O<small>+</small><i> tăng lên, tức là trong dung dịch ưu tiên chiều phản ứng: In<small>−</small> + H<small>3</small>O<small>+</small> → HIn + H<small>2</small>O hơn. Nếu dung dịch có tính bazơ mạnh thì cân bằng chuyển dịch sang phải vì ion OH</i><small>−</small> sẽ

<i>phản ứng với các phân tử HIn chuyển chúng thành In<small>−</small></i>.

Trong các phép chuẩn độ, phenolphtalein được thêm vào để nhận ra điểm dừng chuẩn độ. Tại điểm này có sự thay đổi màu sắc đột ngột của dung dịch được chuẩn độ vì có sự thay đổi của pH trong môi trường chuẩn độ làm thay đổi trạng thái tồn tại của chất chỉ thị mà, từ đó màu của chỉ thị sẽ thay đổi là một dấu hiệu nhận biết đã đến lúc cần dừng chuẩn độ. Người ta coi rằng có một pH trung gian nào đó một nửa phenolphtalein ở dạng axit và một nửa ở dạng bazơ liên hợp có màu. Độ pH trung gian này có thể được tính theo phương trình Henderson – Hasselbalch cho trạng thái cân bằng chỉ thị: log

[ ]

  

<b>Câu 21</b>

Công thức phân tử của hợp chất phenolphtalein là

<b>Câu 22</b>

Chọn những đáp án mô tả thành phần và cấu trúc của phân tử phenolphtalein

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

Trong cấu trúc của phenolphtalein có 2 vịng phenol có tính axit yếu nên

gây cho phenolphtalein có tính axit yếu.



Trong cấu trúc của phenolphtalein có nhóm chức của axit cacboxylic nên

gây ra tính axit yếu của phenolphtalein.



<i>K<small>a</small> của axit HIn rất nhỏ, do đó khả năng phân li ra ion H</i><small>+</small> của axit này rất

<i><b>yếu, nên tính axit của HIn yếu.</b></i>



<b>Câu 24</b>

Điền số thích hợp vào chỗ trống (Làm tròn đến chữ số thập phân thứ nhất)

pH trung gian mà tại đó người ta mong chờ có sự đổi màu của chỉ thị phenolphtalein là _______.

<b>Câu 25</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

<i><b>Kéo thả cụm từ thích hợp vào chỗ trống</b></i>

- Khi cho phenolphtalein vào cốc đựng dung dịch nước chanh có pH = 2,4 thì chỉ thị có màu _______ .Khi cho phenolphtalein vào cốc đựng dung dịch Ba(OH)<small>2</small> nồng độ 0,1M thì nồng độ của _______ trong dung dịch lớn hơn nồng độ của _______ .- Trong phép chuẩn độ dung dịch HCl bằng dung dịch NaOH, sự đổi màu của dung dịch HCl trộn thêm chất chỉ thị phenolphtalein là _______ .

<i><b>Nhận định dưới đây là đúng hay sai</b></i>

Nồng độ ion H<small>+</small><i> ảnh hưởng tới trạng thái tồn tại của HIn.</i>

<b>Đọc thông tin dưới đây và trả lời các câu hỏi từ câu 28 - 33:</b>

Một nam châm tác dụng lên bất kỳ mảnh vật liệu từ tính nào ở gần đó. Ta nói xung quanh nam châm có một từ trường. Hình 1 cho thấy cách chúng ta biểu diễn từ trường của một thanh nam châm bằng cách sử dụng các đường sức từ.

không màu màu hồng <i><sup>HIn</sup><sup>In</sup><sup>−</sup></i>

từ không màu sang màu hồng nhạt từ màu hồng nhạt sang không màu

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

Sử dụng vật liệu từ tính chỉ là một cách để tạo ra nam châm. Một phương pháp thay thế là sử dụng nam châm điện. Một nam châm điện điển hình được làm từ một cuộn dây đồng. Một cuộn dây như thế này đôi khi được gọi là cuộn dây điện từ. Khi có dịng điện chạy qua dây dẫn sẽ xuất hiện một từ trường xung quanh cuộn dây (Hình 2). Dây đồng thường được sử dụng vì nó có điện trở thấp, mặc dù các kim loại khác cũng vậy. Cuộn dây không nhất thiết phải được làm từ vật liệu từ tính. Khi đó dịng điện tạo ra từ trường.

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

<b>Hình 2</b>

Có ba nhận xét về cách để tăng cường độ của nam châm điện:

Cách 1. tăng dòng điện chạy qua nó - dịng điện càng lớn thì cường độ từ trường càng lớn.

Cách 2. tăng số vòng dây trên cuộn dây - điều này khơng có nghĩa là làm cho cuộn dây dài hơn mà là dồn nhiều vòng dây vào cùng một không gian để tập trung từ trường.

Cách 3. thêm lõi sắt mềm - lõi sắt bị từ trường hút mạnh và điều này làm cho toàn bộ từ trường mạnh hơn nhiều.

Khi dòng điện chạy qua cuộn dây, một từ trường được tạo ra bên trong và bên ngoài cuộn dây.

<b>Câu 28</b>

Một hệ gồm 4 nam châm được sắp xếp như hình sau. Các nhận xét sau đây về tương tác giữa các nam châm là đúng?

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

<b>A. Nam châm 1 hút nam châm 2 và đẩy nam châm 4.B. Nam châm 2 đẩy nam châm 1 và hút nam châm 3.C. Nam châm 4 hút nam châm 3 và đẩy nam châm 1D. Nam châm 3 đẩy nam châm 2 và hút nam châm 4</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

Một thanh sắt mềm và một thanh thép đều có cuộn dây quấn quanh. Cả hai thanh ban đầu đều không bị nhiễm từ. Các cuộn dây được gắn vào mạch điện như sau:

<b>Kéo thả các cụm từ sau vào chỗ trống thích hợp:</b>

Khi cơng tắc đóng thì cả lõi sắt mềm và cả thép đều bị _______ . Khi mở công tắc thì thanh sắt mềm sẽ _______ và thanh thép sẽ _______ .

<b>Câu 32</b>

Một học sinh thực hiện tạo ra một cuộn dây điện từ. Ban đầu, số vịng dây quấn là a (vịng ). Sau đó, học sinh quấn thêm một số lượng vòng dây. Kết luận nào sau đây về cường độ từ trường của cuộn dây.

<b>A. Cường độ từ trường của cuộn dây tăng nên.B. Cường độ từ trường của cuộn dây giảm đi.C. Cường độ từ trường của cuộn dây không đổi.D. Cường độ từ trường tăng rồi giảm.</b>

<b>Câu 33</b>

Với cùng một hiệu điện thế. Trường hợp nào sau đây sẽ tạo ra nam châm điện mạnh nhất.

<b>A. Dịng điện có điện trở 1ΩB. Dịng điện có điện trở 2ΩC. Dịng điện có điện trở 3ΩD. Dịng điện có điện trở 4Ω</b>

nhiễm từ mất đi từ tính <sup>giữ nguyên từ tính</sup>

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

<b>Đọc thông tin dưới đây và trả lời các câu hỏi từ câu 34 - 40:</b>

Khí thiên nhiên và khí dầu mỏ có thành phần chính là metan được dùng làm nguyên liệu để sản xuất phân bón ure, khí hiđro và NH<small>3</small>. Metan (CH<small>4</small>) là một chất hữu cơ quan trọng. Chất này là khí đốt cung cấp năng lượng quan trọng và là một trong tác nhân gây nên hiệu ứng nhà kính. Các chỉ số chỉ ra rằng nồng độ của CH<small>4</small> trong khí quyển đang ngày càng tăng lên, phần lớn là do sự gia tăng về số lượng vật nuôi và phát thải năng lượng. Nghiên cứu chỉ ra rằng trung bình mỗi ngày một con bị “ợ” vào bầu khí quyển khoảng 250 L – 300 L khí metan.

Hai nhà khoa học đã tranh luận về hậu quả có thể xảy ra của việc tăng hàm lượng khí metan trong khí quyển như sau:

<b>Nhà khoa học 1:</b>

Việc tăng hàm lượng CH<small>4</small> là một dấu hiệu cần được quan tâm đặc biệt nghiêm trọng vì trong khí quyển, CH<small>4</small> có thể chuyển đổi thành fomalđehit (HCHO). HCHO là một hoá chất nguy hiểm bị cấm ở một số quốc gia và còn được ứng dụng như một chất lỏng dùng trong việc ướp xác ở một số quốc gia khác.

Khi tầng ozon (O<small>3</small>) bị tác động bởi bức xạ mặt trời trong điều kiện có hơi nước, các gốc hiđroxyl được tạo ra: Ánh sáng + O<small>3</small> + H<small>2</small>O → 2OH + O<small>2</small> (Phản ứng 1)

Khi gốc OH sinh ra tác dụng với CH<small>4</small> một gốc tự do khác là CH<small>3</small> lại được sinh ra:OH + CH<small>4</small> → CH<small>3</small> + H<small>2</small>O (Phản ứng 2)

Trong điều kiện có mặt O<small>2</small> và oxit nitric (NO), CH<small>3</small> có độ hoạt động hoá học cao được chuyển thành HCHO:

<b>Nhà khoa học 2:</b>

HCHO là một hoá chất nguy hiểm tuy nhiên nồng độ chất này sẽ không tăng đáng kể do phát thải

</div>

×