(Luận án tiến sĩ) Phát Triển Nguồn Nhân Lực Chất Lượng Cao Của Các Doanh Nghiệp Nông Nghiệp Ứng Dụng Công Nghệ Cao Ở Việt Nam

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>TR¯âNG Đ¾I HâC TH¯¡NG M¾I </b>

---

<b>LÊ THà HIÀN </b>

<b>ĄNG DĀNG CƠNG NGHÞ CAO ä VIÞT NAM </b>

<b>H Nòi, Nm 2023</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>TRõNG ắI HâC TH¯¡NG M¾I </b>

---

<b>LÊ THà HIÀN </b>

<b>ĄNG DĀNG CƠNG NGHÞ CAO ä VIÞT NAM </b>

<b> Mó sỗ: 934.01.01 </b>

<b> LuÁn án ti¿n sĩ kinh t¿ </b>

<i><b> </b></i><b>Ng°ãi h°áng d¿n khoa hãc: 1. PGS. TS. Ph¿m Cơng Đồn 2. TS. TrÅn Thá Hoàng Hà </b>

<i><b> </b></i>

<i><b> </b></i>

<i><b> </b></i>

<b>Hà Nßi, Năm 2023</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>LâI CAM ĐOAN </b>

Tôi xin cam đoan luÁn án tiÁn sĩ <Phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao á Viát Nam= là công trình nghiên cću khoa hßc đßc lÁp cąa tơi. Các thông tin, dā liáu, sã liáu, các luÁn cć sÿ dăng trong ln án có trích d¿n ngn gãc rõ ràng. Các kÁt quÁ nghiên cću trong luÁn án do tơi tiÁn hành nghiên cću mßt cách trung thăc, khách quan và ch°a từng đ°āc công bã trong bÃt kỳ nghiên cću nào khác.

Tơi xin hồn tồn cháu trách nhiám và nhāng gì cam đoan á trên

<i>Hà Nội, ngày tháng năm 2023 </i>

<b>Nghiên cąu sinh </b>

<b>Lê Thá HiÁn </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>MĀC LĀC </b>

PHÄN Mà ĐÄU ... 1

1. SĂ CÄN THIÀT NGHIÊN CĆU ĐÂ TÀI LUÀN ÁN ... 1

2. MĂC TIÊU, NHIàM VĂ VÀ CÂU HàI NGHIÊN CĆU ... 3

3. ĐâI T¯ĀNG VÀ PH¾M VI NGHIÊN CĆU ... 4

4. NHĀNG ĐÓNG GÓP MàI CĄA LUÀN ÁN ... 6

5. KÀT CÂU CĄA LUÀN ÁN ... 7

CH¯¡NG 1. TæNG QUAN NGHIÊN CĆU VÀ PH¯¡NG PHÁP NGHIÊN CĆU ... 8

1.1. Tỗng quan nghiờn cu cỏc cụng trỡnh, đà tài liên quan đÁn đà tài luÁn án ... 8

<i>1.1.1.Các nghiên cāu về nguồn nhân lực chất lượng cao ... 8 </i>

<i>1.1.2.Các nghiên cāu về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ... 11 </i>

<i>1.1.3.Các nghiên cāu về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ... 14 </i>

<i>1.1.4. Các nghiên cāu về yếu tố Ánh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ... 16 </i>

<i>1.1.5.Kết luận và khoÁng trống nghiên cāu cÿa đề tài luận án ... 20 </i>

1.2. Ph°¢ng pháp nghiên cću ... 22

<i>1.2.1. Tiếp cận nghiên cāu cÿa đề tài luận án ... 22 </i>

<i>1.2.2. Khung phân tích cÿa đề tài luận án ... 22 </i>

<i>1.2.3. Quy trình nghiên cāu ... 24 </i>

<i>1.2.4. Phương pháp nghiên cāu cụ thể... 25 </i>

CH¯¡NG 2. C¡ Sà LÝ LUÀN V PHÁT TRIÄN NGUäN NHÂN LĂC CHÂT L¯ĀNG CAO CĄA CÁC DOANH NGHIàP NÔNG NGHIàP ĆNG DĂNG CÔNG NGHà CAO ... 32

2.1. Mòt só khỏi niỏm c bn ... 32

<i>2.1.1. Doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ... 32 </i>

<i>2.1.2. Nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao... 35 </i>

<i>2.1.3. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ... 38 </i>

2.2. Đặc điÅm nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao ... 41

2.3. Nßi dung, ho¿t đßng và tiêu chí đánh giá phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao ... 43

<i>2.3.1. Nội dung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ... 43 </i>

<i>2.3.2 Các ho¿t động phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ... 46 </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<i>2.3.3. Tiêu chí đánh giá phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các </i>

<i>doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ... 51 </i>

2.4. Các yÁu tã chính Ánh h°áng đÁn phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao ... 51

<i>2.4.1. Một số các yếu tố Ánh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ... 51 </i>

<i>2.4.2. Mơ hình và giÁ thuyết nghiên cāu các yếu tố Ánh hưởng ... 56 </i>

TIÄU KÀT CH¯¡NG 2 ... 59

CH¯¡NG 3. THĂC TR¾NG PHÁT TRIÄN NGUäN NHÂN LĂC CHÂT L¯ĀNG CAO CĄA CÁC DOANH NGHIàP NÔNG NGHIàP ĆNG DĂNG CÔNG NGHà CAO à VIàT NAM ... 60

3.1. Khái quát và các doanh nghiáp nông nghiáp và doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao á Viát Nam ... 60

<i>3.1.1. Khái quát về doanh nghiệp nông nghiệp ... 60 </i>

<i>3.1.2. Khái quát về doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ở Việt Nam</i> ... 62

<i>3.1.3. Căn cā xác định nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ở Việt Nam ... 69 </i>

3.2. KÁt quÁ nghiên cću đánh giá thăc tr¿ng phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao á Viát Nam ... 70

<i>3.2.1. Nội dung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ở Việt Nam ... 70 </i>

<i>3.2.2. Ho¿t động phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ở Việt Nam ... 79 </i>

<i>3.2.3. Tiêu chí đánh giá phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ở Việt Nam ... 99 </i>

3.3. KÁt quÁ nghiên cću đánh l°āng các yÁu tã Ánh h°áng đÁn phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao á Viát Nam ... 104

<i>3.3.1. Kiểm định độ tin cậy cÿa thang đo ... 104 </i>

<i>3.3.2. Kết quÁ phân tích nhân tố khám phá EFA ... 105 </i>

<i>3.3.3. Kết quÁ phân tích tương quan và hồi quy đa biến ... 107 </i>

<i>3.3.4. Kiểm định sự khác biệt mơ hình phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao theo lĩnh vực ngành nghề ... 110 </i>

3.4. Đánh giá chung và phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao á Viát Nam... 111

<i>3.4.1. Những kết quÁ đ¿t được ... 111 </i>

<i>3.4.2. Những h¿n chế tồn t¿i ... 113 </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<i>3.4.3. Nguyên nhân cÿa những h¿n chế ... 114 </i>

TIÄU KÀT CH¯¡NG 3 ... 116

CH¯¡NG 4. PH¯¡NG H¯àNG VÀ GIÀI PHÁP PHÁT TRIÄN NGUäN NHÂN LĂC CHÂT L¯ĀNG CAO CĄA CÁC DOANH NGHIàP NÔNG NGHIàP ĆNG DĂNG CÔNG NGHà CAO à VIàT NAM ... 117

4.1. Ph°¢ng h°áng, măc tiêu phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao á Viát Nam ... 117

<i>4.1.1. Căn cā xác định phương hướng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ở Việt Nam</i> ... 117

<i>4.1.2. Phương hướng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ở Việt Nam đến năm 2030... 123 </i>

<i>4.1.3. Mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ở Việt Nam đến năm 2030... 124 </i>

4.2. Mßt sã giÁi pháp chą yÁu phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao á Viát Nam giai đo¿n đÁn nm 2030 ... 126

<i>4.2.1. GiÁi pháp về tiêu chuẩn đánh giá nguồn nhân lực chất lượng cao ... 126 </i>

<i>4.2.2. GiÁi pháp nâng cao chất lượng cho bÁn thân người lao động ... 128 </i>

<i>4.2.3. GiÁi pháp về quy ho¿ch, kế ho¿ch phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao</i> ... 129

<i>4.2.4. GiÁi pháp về thu hút, tuyển dụng, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao</i> ... 133

<i>4.2.5. GiÁi pháp về đào t¿o nguồn nhân lực chất lượng cao ... 137 </i>

<i>4.2.6. GiÁi pháp về đánh giá, đãi ngộ nguồn nhân lực chất lượng cao ... 147 </i>

<i>4.2.7. Một số giÁi pháp khác... 153 </i>

4.3. Mßt sã kiÁn nghá ... 154

<i>4.3.1. Kiến nghị đối với Nhà nước và các Bộ ... 154 </i>

<i>4.3.2. Kiến nghị đối với các địa phương ... 155 </i>

TIÄU KÀT CH¯¡NG 4 ... 156

KÀT LUÀN ... 157

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>DANH MĀC TĆ VI¾T TÂT </b>

1 ATE Association of Advanced Technology Enterprise in Agriculture/ Hiáp hßi doanh nghiáp ćng dăng cơng nghá cao trong nơng nghiáp

2 Bß NN&PTNT Bß Nơng nghiáp và phát triÅn nơng thơn 3 Bß GDĐT Bß Giáo dăc đào t¿o

4 Bß LTBXH Bò Lao òng thÂng binh v xó hòi 5 BHTN BÁo hiÅm thÃt nghiáp

7 BHXH BÁo hiÅm xã hßi

11 CMCN 4.0 Cách m¿ng công nghiáp 4.0 12 CMKT Chuyên môn kỹ thuÁt 13 CNTT Công nghá thông tin

24 NNLCLC Nguån nhân lăc chÃt l°āng cao

25 NNUDCNC Nông nghiáp ćng dăng công nghá cao 26 PTNNL Phát triÅn nguån nhân lăc

27 PTNNLCLC Phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao 28 TNHH Trách nhiám hāu h¿n

29 TPP Trans-Pacific Partnership Agreement/Hiáp đánh đãi tác kinh tÁ xun Thái Bình D°¢ng

31 VIDA Vietnam Digital Agriculture Association/ Hiáp hßi nơng nghiáp sã Viát Nam

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>DANH MĀC BÀNG BIÂU </b>

BÁng 1. 1. Bß tiêu chí do Hå Bá Thâm đà xuÃt ... 9

BÁng 1. 2. Tiêu chí do Phùng Rân đà xuÃt ... 10

BÁng 1. 3. Bng tỗng hp cỏc yu tó nh hỏng n phỏt triÅn NNLCLC cąa mßt sã các tác giÁ... 18

BÁng 1. 4. M¿u khÁo sát thu thÁp dā liáu s¢ cÃp ... 28

BÁng 2. 1. Mßt sã khái niám và phát triÅn nguån nhân lăc ... 38

BÁng 3. 1. Sã l°āng lao đßng trong các doanh nghiáp nơng nghiáp giai đo¿n 2020 ... 61

2016-BÁng 3. 2. Sã l°āng các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao theo vá trí khu văc từ 2011- 2020 ... 64

BÁng 3. 3. Lo¿i hình doanh nghiáp nơng nghiáp ćng dăng công nghá cao ... 65

BÁng 3. 4. Sã l°āng lao đßng cąa doanh nghiáp nơng nghiáp ćng dăng công nghá cao .... 68

BÁng 3. 5. Lao đßng trình đß từ ĐH trá lên trăc tiÁp thăc hián nghiên cću và phát triÅn ... 69

BÁng 3. 6. Ý kiÁn đánh giá nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao á Viát Nam... 70

BÁng 3. 7. Sã l°āng và c¢ cÃu nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao giai đo¿n 2016 - 2020 ... 71

BÁng 3. 14. Nguån tuyÅn dăng cąa các doanh nghiáp nông nghiáp hián nay ... 83

BÁng 3. 15. Tình hình thăc hián các hình thćc tuyÅn dăng nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao ... 86

BÁng 3. 16. KÁt quÁ điÃu tra và thu nhÁp trong doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao ... 95

BÁng 3. 17. Đánh giá mćc đß tng tr°áng quy mô NNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC ... 99

BÁng 3. 18. Đánh giá mćc đß nâng cao thÅ lăc, nng lăc, kỹ nng, phẩm chÃt nghà nghiáp cąa NNLCLC lao đßng trăc tiÁp ... 100

BÁng 3. 19. Să chuyÅn dách c¢ cÃu bÁc trình đß cąa NNLCLC lao đßng trăc tiÁp .... 101

BÁng 3. 20. Să chuyÅn dách c¢ cÃu vá trí viác làm cąa NNLCLC ... 101

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

BÁng 3. 21. Mćc tng nng suÃt lao đßng cąa mßt sã doanh nghiáp... 102 BÁng 3. 22. Tiêu chí đánh giá PTNNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC ... 104 Bng 3. 23. Tỗng hp ỏnh giỏ ò tin cy cąa thang đo ... 105 BÁng 4. 1. Măc tiêu sã l°āng nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao á Viát Nam đÁn nm 2030 ... 125 BÁng 4. 2. Tiêu chuẩn và trí lăc cho NNLCLC lao đßng trăc tiÁp cąa doanh nghiáp NNUDCNC ... 127 BÁng 4. 3. TiÅu chuẩn và thÅ lăc và tâm lăc cho NNLCLC lao đßng trăc tiÁp cąa các doanh nghiáp NNUDCNC ... 128 BÁng 4. 4. Tên giÁi pháp và cn cć đà xuÃt giÁi pháp và quy ho¿ch, kÁ ho¿ch phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao ... 129 BÁng 4. 5. Tên giÁi pháp và cn cć đà xuÃt giÁi pháp và thu hút, tuyÅn dăng, sÿ dăng nguån nhân lăc chÃt l°āng cao ... 133 BÁng 4. 6. Tên giÁi pháp và cn cć đà xuÃt giÁi pháp và đào t¿o nguån nhân lăc chÃt l°āng cao ... 138 BÁng 4. 7. K hoch o to tỗng th hng nm ... 142 BÁng 4. 8. Tên giÁi pháp và cn cć đà xuÃt giÁi pháp đánh giá, đãi ngß nguån nhân lăc chÃt l°āng cao ... 147 BÁng 4. 9. Đà xt mßt sã chính sách đãi ngß nhằm thu hút nguån nhân lăc chÃt l°āng cao ... 150

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>DANH MĀC HÌNH, BIÂU Đè </b>

Hình 1. 1. Khung phân tích đà tài ln án ... 23

Hình 1. 2. Quy trình nghiên cću ... 24

Hình 2. 1. Mơ hình nghiên cću đà xt ... 56

BiÅu ồ 3. 1. Tỗng só doanh nghiỏp nụng nghiỏp giai on 2016-2020 ... 60

Biu ồ 3. 2. Tỗng só doanh nghiáp nơng nghiáp theo quy mơ lao đßng giai on 2016-2020 ... 60

Biu ồ 3. 3. Tỗng doanh thu thuÅn cąa doanh nghiáp nông nghiáp giai đo¿n 2020 ... 62

2016-BiÅu đå 3. 4. Sã l°āng NNLCLC theo vá trí viác làm ... 72

BiÅu đå 3. 5. Sã l°āng lao đßng chÃt l°āng cao cąa doanh nghiáp nơng nghiáp ćng dăng cơng nghá cao theo trình đß ... 75

BiÅu đå 3. 6. Chuyên môn đào t¿o cąa NNLCLC t¿i doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao ... 75

BiÅu đå 3. 7. KÁt quÁ đánh giá quy ho¿ch, kÁ ho¿ch phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao á Viát Nam ... 81

BiÅu đå 3. 8. Nguån tuyÅn dăng nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao BiÅu đå 3. 9. KÁt quÁ đánh giá ho¿t đßng thu hút, tuyÅn dăng nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao ... 84

BiÅu đå 3. 10. KÁt quÁ đánh giá cąa lãnh đ¿o trong bã trí sÿ dăng NNLCLC ... 87

BiÅu đå 3. 11. KÁt quÁ đánh giá cąa NNLCLC trong bã trí sÿ dăng ... 87

BiÅu đå 3. 12. KÁt quÁ đánh giá ho¿t đßng đào t¿o nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao ... 89

BiÅu đå 3. 13. Nguån cąa ho¿t đßng đào t¿o nßi bß t¿i doanh nghiáp nơng nghiáp .. 90

BiÅu đå 3. 14. KiÁn thćc & kỹ nng đ°āc °u tiên cho ho¿t đßng đào t¿o nßi bß ... 90

BiÅu đå 3. 15. Đánh giá và trình đß lành nghà cąa NNLCLC sau đào t¿o ... 92

BiÅu đå 3. 16. KÁt quÁ đánh giá ho¿t đßng đánh giá NNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC ... 93

BiÅu đå 3. 17. Tỗng quan v thỏch thc NNL ca doanh nghiáp nông nghiáp – theo tỷ lá đång ý vái từng thách thćc că thÅ ... 95

BiÅu đå 3. 18. KÁt quÁ đánh giá cąa nhà quÁn lý và ho¿t đßng đãi ngß NNLCLC .. 96

BiÅu đå 3. 19. KÁt quÁ đánh giá cąa NNLCLC và đãi ngß tài chính cąa doanh nghiáp NNUDCNC ... 97

BiÅu đå 3. 20. KÁt quÁ đánh giá cąa NNLCLC và đãi ngß phi tài chính cąa doanh nghiáp NNUDCNC ... 98

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>PHÄN Mä ĐÄU </b>

<b>1. SČ CÄN THI¾T NGHIÊN CĄU ĐÀ TÀI LN ÁN </b>

Tồn cÅu hố đã và đang là mßt xu h°áng tÃt u trong q trình phát triÅn cąa thÁ giái. Tồn cÅu hố t¿o ra nhāng quan há kinh tÁ gắn bó, tác đßng l¿n nhau, phă thußc l¿n nhau cąa tÃt cÁ các khu văc, cỏc quóc gia; nú cng t ra nhiu c hòi, thách thćc trong thu hút, s dng, trao ỗi nguồn nhân lăc chÃt l°āng cao (NNLCLC). Viỏt Nam, t khi ỗi mỏi n nay, ĐÁng và Nhà n°ác ln xác đánh con ng°ßi là trung tâm cąa mßi chiÁn l°āc phát triÅn kinh tÁ-xã hßi. Do đó, viác phát huy nhân tã con ng°ßi đ°āc coi là mßt nhiám vă trßng yÁu. Viác phát huy, nâng cao chÃt l°āng nguån nhân lăc, nhÃt là NNLCLC là mßt đßt phá chiÁn l°āc, góp phÅn đẩy m¿nh ćng dăng khoa hßc cơng nghá (KHCN) trong sÁn xuÃt, chuyÅn dách c¢ cÃu lao òng phự hp, thớch ng hÂn vỏi c cu kinh tÁ, nâng cao lāi thÁ c¿nh tranh cho mỗi đáa ph°¢ng.

Vai trị cąa NNLCLC đ°āc coi là u tã rÃt quan trßng và đóng vai trị nịng cãt đÅ phỏt trin tỗ chc, phỏt trin doanh nghiỏp (DN) bn vāng, tng khÁ nng c¿nh tr¿nh và phát triÅn lâu dài trong t°¢ng lai. Thăc tÁ cho thÃy, các n°ác trên thÁ giái nói chung và t¿i Viát Nam nói riêng đang từng b°ác chuyÅn dÅn sang nÃn kinh tÁ tri thćc, mßt nÃn kinh tÁ chą yÁu dăa vào trí t cąa con ng°ßi đÅ phát triÅn. So vái các nguån lăc khác, NNLCLC đ°āc quyÁt đánh hàng đÅu bái trí t, chÃt xám có °u thÁ nỗi bt khụng bỏ cn kiỏt nu bit phỏt trin, khai thác và sÿ dăng hāp lý. Đây là mßt nguån lăc quý giá và góp phÅn nâng cao khÁ nng cnh tranh bn vng cho cỏc tỗ chc. Hay nói cách khác, ngn lăc trí t đó có đ°āc nhß să nhÁn thćc, khÁ nng tích lũy kiÁn thćc, kĩ nng và nng lăc đÅ vÁn dăng trong cußc sãng, trong cơng viác, t¿o ra nng st lao đßng cao; c tớch ly v bin ỗi khụng ngng t

<b>lúc con ng°ßi đ°āc sinh ra cho đÁn lúc mÃt đi. </b>

Nông nghiáp là ngành chą lăc cąa Viát Nam. Lao đßng ngành nơng nghiáp chiÁm tỷ lá cao, nh°ng giá trá do ngành nông nghiáp t¿o ra l¿i thÃp h¢n nhiÃu so vái các ngành kinh tÁ khác. Ngành nông nghiáp Viát Nam đang phÁi đãi mặt vái ba thách thćc lán. Mßt là, nng suÃt cąa nÃn kinh tÁ Viát Nam v¿n kém vì chą u là nơng nghiáp hß nhá lẻ manh mún, đÅ tiÁn lên nÃn nông nghiáp hián đ¿i cịn rÃt nhiÃu khó khn. Hai l, Viỏt Nam chỏu tỗn tht lỏn nht t bin ỗi khớ hu. Nú ó v ang tỏc đßng m¿nh m¿ đÁn ngành trång trßt, rõ ràng nhÃt là giÁm dián tích đÃt canh tác, gây ra tình tr¿ng h¿n hán và sâu bánh, gây áp lăc lán cho să phát triÅn cąa ngành trång trßt nói riêng và ngành nơng nghiáp nói chung. Và ba là, khi bỏc vo cuòc chÂi ton cu, ngnh nụng nghiỏp Viỏt Nam s¿ đãi mặt vái să c¿nh tranh vô cùng khãc liát (Nguyßn Xuân C°ßng, 2020). Chính vì điÃu đó, phát triÅn nông nghiáp công nghá cao là mßt trong nhāng nhiám vă quan trßng trong chiÁn l°āc phát triÅn kinh tÁ-xã hßi cąa n°ác ta trong giai đo¿n mái.

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

Hián nay, Nhà n°ác ta đã ban hành nhiÃu chính sách nh°: LuÁt ĐÅu t° nm 2020; LuÁt Công nghá cao nm 2019; QuyÁt đánh sã 130/QĐ-TTg, ngày 27/01/2021 ban hành Ch°¢ng trình qc gia phát triÅn CNC đÁn nm 2030; Nghá đánh sô 210/2013/NĐ-CP, ngày 19/12/2013 và Nghá đánh sô 57/2018/NĐ-CP, ngày 17/04/2018 nhằm khuyÁn khích DN đÅu t° vào nông nghiáp, nông thôn; Nghá đánh sã 55/2015/NĐ-CP, ngày 09/06/2015 và chính sách tín dăng phăc vă phát triÅn nông nghiáp, nông thôn; QuyÁt đánh sã 575/2015/QĐ-TTg, 04/05/2015 và viác phê duyát quy ho¿ch tỗng th khu v vựng NNUDCNC đÁn nm 2020, đánh h°áng đÁn nm 2030; Nghá quyÁt sã 53/NQ-CP, ngày 17/07/2019 và giÁi pháp khuyÁn khích, thúc đẩy doanh nghiáp đÅu t° vào nơng nghiáp hiáu q, an tồn và bÃn vāng. Trong đó, Nghá quyÁt 53/NQ-CP cũng nêu rõ: <Doanh nghiệp nơng nghiệp được xác định có vai trò là

<i><trụ cột= trong việc thúc đẩy phát triển sÁn xuất nông nghiệp nước ta theo hướng sÁn xuất hàng hóa, nâng cao năng lực c¿nh tranh cÿa nơng sÁn Việt Nam=. Tuy nhiên, sã </i>

l°āng doanh nghiáp nông nghiáp tính đÁn nm 2020 mái chß đ¿t 12.011 DN (Tỗng cc thóng kờ, 2021); chim 8% tỗng só DN trên cÁ n°ác. ĐÅu t° n°ác ngoài vào lĩnh văc ny cng tÂng ói hn ch, chò chim 2,9% tỗng só d ỏn FDI, cha n 1% tỗng só vón FDI.

Vái đánh h°áng quan điÅm nêu trên, doanh nghiáp nơng nghiáp nói chung và doanh nghiáp NNUDCNC nói riêng á Viát Nam đ°āc coi là <tră cßt=, đÅu tàu trong viác thúc đẩy phát triÅn chuỗi giá trá sÁn xuÃt nông nghiáp theo h°áng sÁn xt hàng hố quy mơ lán, ćng dăng KHCN, nâng cao hiáu quÁ, nng lăc c¿nh tranh và phát triÅn th°¢ng hiáu nơng sÁn Viát Nam. Tuy nhiên, đÅ thích ćng tãt vái mơi tr°ßng cơng nghá và kinh doanh liên tăc biÁn đßng địi hái các doanh nghiáp nơng nghiáp nói chung và doanh nghiáp NNUDCNC nói riêng phÁi nỗ lăc phát triÅn mßi nguån lăc đÅ t¿o lāi thÁ c¿nh tranh, nắm bt c hòi kinh doanh v vt qua cỏc khú khn, thách thćc. Trong đó, viác phát triÅn con ng°ßi, đặc biát là NNLCLC cąa các DN này đóng vai trị quan trßng và có tính chÃt qut đánh.

Phát triÅn NNLCLC t¿i các doanh nghiáp NNUDCNC phù hāp và sã l°āng, hāp lý và c¢ cÃu, đ¿t chÃt l°āng theo yêu cÅu s¿ giúp cho các DN có đ°āc đßi ngũ nhân lăc các cÃp hùng m¿nh, có chÃt l°āng cao; DN cịn có thÅ đánh h°áng măc tiờu chin lc phỏt trin ỳng n, tỗ chc trin khai các ho¿t đßng tác nghiáp bài bÁn và tng khÁ nng c¿nh tranh cho DN trong bãi cÁnh kinh doanh mái. Do đó, PTNNLCLC là yêu cÅu cÃp bách đãi vái các doanh nghiáp nơng nghiáp nói chung và doanh nghiáp NNUDCNC nói riêng cąa Viát Nam.

Cn cć dăa trên măc tiêu cąa Chính phą đÁn nm 2030 là nghiên cću, làm chą, phát triÅn công nghá cao, ćng dăng hiáu quÁ công nghá cao phăc vă phát triÅn kinh tÁ-xã hßi, đÁm bÁo qc phịng an ninh, bÁo vá mơi tr°ßng, sÁn xt sÁn phẩm, cung cÃp dách vă; hình thành, phát triÅn mßt sã ngành cơng nghiáp cơng nghá cao, NNUDCNC và các DN ho¿t đßng trong các lĩnh văc này. Theo đó, xây dăng và phát

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

triÅn khoÁng 200 doanh nghiáp NNUDCNC có să hāp tác, liên kÁt sÁn xuÃt theo chuỗi từ sÁn xuÃt đÁn chÁ biÁn và tiêu thă sÁn phẩm nông nghiáp trên ph¿m vi cÁ n°ác. Các doanh nghiáp nông nghiáp bên c¿nh viác đáp ćng tiêu chí đÅ đ°āc cơng nhÁn là doanh nghiáp NNUDCNC nh° nng suÃt lao đßng, các ho¿t đßng nghiên cu, th nghiỏm ng dng cụng nghỏ cao, hay tỗng doanh thu cąa DN& thì cịn u tã và ngn lao đßng cąa doanh nghiáp phÁi có trình đß chun mơn từ đ¿i hßc trá lên trăc tiÁp thăc hián nghiờn cu v phỏt trin trờn tỗng só lao òng cąa DN đ¿t ít nhÃt 2,5%. Bên c¿nh đó, doanh nghiáp NNUDCNC có đặc tr°ng rõ nét và trình đß khoa hßc cơng nghá áp dăng trong ho¿t đßng sÁn xt đÅ t¿o ra sÁn phẩm có nng st, chÃt l°āng cao. Từ đó, kéo theo địi hái khơng chß và vãn, cơng nghá mà cịn cÅn đßi ngũ nhân lăc có thÅ chÁ t¿o, vÁn dăng cơng nghá vào ho¿t đßng sÁn xt cąa DN. Do đó, đßi ngũ lao đßng cÅn có trình đß chun mơn kỹ thuÁt cao, cÅn có nng lăc, kỹ nng chuyên mơn tãt đÅ có thÅ đáp ćng u cÅu sÁn xuÃt kinh doanh cąa DN. Tuy nhiên, hián nay các DN v¿n thiÁu cán bß khoa hßc, cơng nghá chun sâu, ch°a đą nguån nhân lăc đ°āc đào t¿o c¢ bÁn, ch°a có nhiÃu cán bß qn lý có kinh nghiám t¿i các khu sÁn xuÃt NNUDCNC và các doanh nghiáp NNUDCNC hián có. Nhu cÅu tuyÅn dăng các vá trí cơng viác trăc tiÁp trong khãi ngành này rÃt nhiÃu, trong khi đó sã l°āng sinh viên ra tr°ßng hàng nm l¿i ít. Ngồi ra, nhiÃu DN đã đÁn tÁn tr°ßng đÅ tun dăng, thÁm chí đặt hàng sinh viên làm viác cho công ty khi ra tr°ßng. ThÁ nh°ng, hÅu nh° các tr°ßng đào t¿o nguån nhân lăc này hàng nm v¿n không thÅ đáp ćng đ°āc nhu cÅu tuyÅn dăng cąa hß (Nguyßn Thá Lan, 2018).

Từ nhāng nhÁn đánh và đánh giá trên đặt ra yêu cÅu đãi vái doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam là cÅn có đánh h°áng chiÁn l°āc đúng đắn h¢n đãi vái công tác PTNNLCLC cąa doanh nghiáp. Tuy nhiên, làm thÁ nào đÅ giúp doanh nghiáp NNUDCNC có thÅ PTNNLCLC đáp ćng tãt u cÅu trong cơng viác, đ¿t măc tiêu cąa doanh nghiáp thì hián ch°a có cơng trình nghiên cću nào giÁi qut tồn dián. Do đó, cÅn có há thãng lý luÁn và nhāng phân tích thăc tißn và nng lăc NNLCLC; các bián pháp đÅ PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC, đặc biát là đßi ngũ cán bß kỹ thuÁt nông nghiáp, công nhân, bái hß là đãi t°āng đóng vai trị quan trßng trong q trình t¿o ra nng suÃt, sÁn phẩm cho DN. Từ đó, làm c¢ sá đÅ đ°a ra các giÁi pháp PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam đÁn nm 2030. XuÃt phát từ lý luÁn và thăc tißn nêu trên, NCS chßn đà tài <Phát triển nguồn

<i>nhân lực chất lượng cao cÿa các doanh nghiệp nông nghiệp āng dụng công nghệ cao ở Việt Nam= làm luÁn án vái mong muãn đóng góp phÅn giÁi quyÁt cÁ và lý ln và thăc </i>

tißn cho cơng tác PTNNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC hián nay.

<b>2. MĀC TIÊU, NHIÞM VĀ VÀ CÂU HäI NGHIÊN CĄU 2.1. Māc tiêu nghiên cąu </b>

Trên c¢ sá nghiên cću, xác lÁp c¢ sá lý luÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC và kÁt quÁ đánh giá thăc tr¿ng PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

NNUDCNC á Viát Nam giai đo¿n 2016-2020; luÁn án đà xuÃt mßt sã giÁi pháp chą yÁu PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam đÁn nm 2030.

<b>2.2. Nhißm vā nghiên cąu </b>

ĐÅ thăc hián măc tiêu nghiên cću trên, luÁn án tiÁn hành các nhiám vă nghiên cću nh° sau:

<i>Th nht, tỗng quan tỡnh hỡnh nghiờn cu cú liên quan đÁn đà tài luÁn án đÅ xác </i>

đánh khoÁng trãng nghiên cću và luÁn giÁi các ph°¢ng pháp nghiên cću đ°āc thăc hián trong đà tài.

<i>Thā hai, há thãng hố, làm rõ, xác lÁp c¢ sá lý luÁn và PTNNLCLC cąa doanh </i>

nghiáp NNUDCNC.

<i>Thā ba, nghiên cću, chß ra mơ hình u tã Ánh h°áng chą yÁu đÁn PTNNLCLC </i>

cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam; đánh giá să tác đßng cąa các yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa các DN này.

<i>Thā tư, phân tích, đánh giá đúng thăc tr¿ng NNLCLC và thăc tr¿ng </i>

PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam giai đo¿n 2016-2020.

<i>Thā năm, nghiên cću ph°¢ng h°áng, măc tiêu và đà xuÃt mßt sã giÁi pháp nhằm </i>

PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam đÁn nm 2030.

<b>2.3. Câu håi nghiên cąu </b>

Trên c¢ sá măc tiêu và nhiám vă nghiên cću, các câu hái nghiên cću nh° sau:

<i>Câu hỏi thā 1: Doanh nghiáp NNUDCNC là gì và nó có nhāng nét đặc thù nào? Câu hỏi thā 2: Nßi dung và ho¿t đßng PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp </i>

NNUDCNC là gì? Có các tiêu chí nào đánh giá PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC?

<i>Câu hỏi thā 3: Thăc tr¿ng PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC có </i>

nhāng bÃt cÁp gì và nguyên nhân do đâu?

<i>Câu hỏi thā 4: Có nhāng yÁu tã nào Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa các doanh </i>

nghiáp NNUDCNC và mćc đß Ánh h°áng cąa các yÁu tã này đÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam?

<i>Câu hỏi thā 5: Ph°¢ng h°áng nào đÅ PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp </i>

NNUDCNC á Viát Nam? CÅn có nhāng giÁi pháp và kiÁn nghá nào cÅn triÅn khai thăc hián đÅ PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam trong giai on n nm 2030?

<b>3. ổI TỵNG V PHắM VI NGHIấN CU 3.1. ỗi tng nghiờn cu </b>

Đãi t°āng nghiên cću cąa đà tài luÁn án là nhāng vÃn đà lý luÁn và thăc tißn và PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam.

<b>3.2. Ph¿m vi nghiên cąu </b>

Hián nay, xu h°áng toàn cÅu hoỏ cựng vỏi s thay ỗi nhanh chúng ca cuòc cách m¿ng cơng nghiáp 4.0 đã mang đÁn nhiÃu c¢ hßi cho các doanh nghiáp nơng nghiáp nói chung, và các doanh nghiáp NNUDCNC nói riêng trong viác ćng dăng

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

khoa hßc vào q trình t¿o sn phm, ỗi mỏi cụng nghỏ tiờn tin trong sn xut. Bờn cnh c hòi ú, thỏch thc t ra cho các DN cũng rÃt lán, bái să đòi hái ngày càng khắt khe cąa thá tr°ßng và chÃt l°āng sÁn phẩm. Vì thÁ, đÅ đÁm bÁo să phát triÅn m¿nh m¿, bÃn vāng trong bãi cÁnh hián nay, các doanh nghiáp NNUDCNC cÅn có să đÁm bÁo và yÁu tã con ng°ßi trong PTNNLCLC; đặc biát là đãi t°āng trăc tiÁp nghiên cću, sÁn xuÃt t¿o ra sÁn phẩm cho DN. Hß là nhāng ng°ßi làm viác t¿i các vá trí viác làm nh° cán bß kỹ tht nơng nghiáp (KTNN), cơng nhân t¿i các bß phÁn nghiên cću, chm sóc, sÁn xuÃt sÁn phẩm. Trong đó, đßi ngũ KTNN s¿ cháu trách nhiám nghiên cću, phát triÅn mßi ho¿t đßng trong ngành nông nghiáp; tiÁn hành thÿ nghiám bián pháp mái đÅ tng nng suÃt, sÿ dăng tài nguyên hiáu quÁ. Đßi ngũ cơng nhân là ng°ßi trăc tiÁp chm sóc cây trång, vÁt ni, chÁ biÁn, đóng gói sÁn phẩm. Vái đặc tr°ng và công nghá cao, các DN áp dăng kÁt hāp nhiÃu cơng nghá tiên tiÁn trong q trình sÁn xuÃt. Ví dă nh° vái doanh nghiáp trong lĩnh văc thuỷ sÁn có thÅ áp dăng cơng nghá sÿ dăng các vi sinh, xÿ lý mơi tr°ßng ni và tng sćc đà kháng cho con giãng; công nghá xét nghiám bánh và quan trắc mơi tr°ßng giám sát, theo dõi sÁn xt, cơng nghá an tồn sinh hßc trong sÁn xt, đÅu t°, xây dng c sỏ h tng& òi ng trc tip vn dăng, sÿ dăng các cơng nghá này chính là đßi ngũ KTNN, cơng nhân. Đßi ngũ này s¿ cÅn phÁi đÁm bÁo kiÁn thćc, kỹ nng và cơng nghá đÅ có thÅ vÁn dăng, thăc hành tãt công nghá kỹ thuÁt, công nghá sÁn xuÃt mái phăc vă cho cơng viác. Bên c¿nh đó, nhāng vá trí hỗ trā và c¢ bÁn khác nh° nhân să, hành chính, tài chính, kinh doanh& khơng khác nhiÃu vái DN thc các ngành khác. Chính vì vÁy, xt phát từ vai trị quan trßng cąa đßi ngũ KTNN và công nhân trong quá trình sÁn xuÃt kinh doanh cąa các doanh nghiáp NNUDCNC; vái nhāng h¿n chÁ và thßi gian, kinh phí, ph¿m vi luÁn án nghiên cću tÁp trung vào đßi ngũ lao đßng că thÅ là đßi ngũ cán bß kỹ thuÁt nơng nghiáp, cơng nhân có chÃt l°āng cao mà khơng nghiên cću tÃt cÁ các nguån lăc khác trong các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam.

<i>- Ph¿m vi nghiên cāu về nội dung </i>

ĐÃ tài luÁn án PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam có tiÁp cn phỏt trin tỗ chc. Trong ú, nghiờn cu NNLCLC là ph¿m trù rßng. <NNLCLC là nhāng ng°ßi làm viác trong nÃn kinh tÁ á nhāng vá trí yêu cÅu trình đß chun mơn kỹ tht cao, th°ßng đ°āc đào t¿o từ trình đß cao đẳng trá lên; có kiÁn thćc và kỹ nng lao đßng, làm đ°āc cơng viác phćc t¿p và có khÁ nng thích ćng nhanh vái nhng thay ỗi nhanh chúng ca KHCN; cú kh nng vÁn dăng sáng t¿o nhāng kiÁn thćc, nhāng kỹ nng đ°āc đào t¿o vào q trình lao đßng sÁn xt=<small>1</small>. Trong ph¿m vi nghiên cću cąa luÁn án, NNLCLC trong doanh nghiáp NNUDCNC bao hàm cÁ các nhà quÁn trá, cán bß KTNN, cơng nhân và các đãi t°āng khác khỏ

<small>1 Tỗng cc d¿y nghà (2014), Đề án Nhu cầu phát triển nguồn nhân lực và cơ hội việc làm, Bß Lao đßng ThÂng binh v xó hòi, H Nòi. </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

rßng nên nghiên cću tÁp trung vào đßi ngũ lao đßng á vá trí cán bß kỹ tht nơng nghiáp, cơng nhân có trình đß từ cao đẳng nghà trá lên đáp ćng đ°āc yêu cÅu và kiÁn thćc, k nng lao òng giỏi, cú kh nng ỗi mỏi, sáng t¿o, thích ćng, có phẩm chÃt nghà nghiáp tãt, đáp ćng đ°āc yêu cÅu cąa DN. Hß là lăc l°āng nịng cãt đóng góp cho ho¿t đßng sÁn xt kinh doanh, phát triÅn cąa doanh nghiáp NNUDCNC.

Nghiên cću nßi dung PTNNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC vái 3 nßi dung phát triÅn phù hāp và sã l°āng (quy mô), phát triÅn và chÃt l°āng, phát triÅn hāp lý v c cu; cỏc hot òng ch yu trong PTNNLCLC bao gåm quy ho¿ch, kÁ ho¿ch; thu hút, tuyÅn dăng, sÿ dăng; đào t¿o; đánh giá, đãi ngß NNLCLC; các yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC.

<i>- Ph¿m vi nghiên cāu về không gian </i>

Đà tài luÁn án tÁp trung nghiên cću, khÁo sát PTNNLCLC t¿i các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam. Các doanh nghiáp nơng nghiáp đ¿t đą tiêu chí đÅ đ°āc công nhÁn là doanh nghiáp NNUDCNC đ°āc tÁp trung vào 3 lĩnh văc chą yÁu: trång trßt, chn nuôi, thuỷ sÁn.

<i>- Ph¿m vi nghiên cāu về thời gian </i>

Đà tài luÁn án giái h¿n thßi gian nghiên cću, phân tích dā liáu có liên quan đÁn PTNNLCLC á Viát Nam trong giai đo¿n 2016-2020. Trong đó, dā liáu thć cÃp thu thÁp từ nm 2016 đÁn nm 2020, dā liáu s¢ cÃp thu thÁp nm 2020, 2021. KhoÁng thßi gian này đÁm bÁo cho viác thu thÁp, phân tích dā liáu đÅ thÃy đ°āc thăc tr¿ng các vÃn đà liên quan đÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam trong thßi gian nghiên cću.

<b>4. NHĊNG ĐĨNG GÓP MàI CĂA LUÀN ÁN </b>

Qua viác nghiên cću đà tài, luÁn án có nhāng đóng góp mái nh° sau:

<i>- V mt lý lun: </i>

Lun ỏn ó tỗng hāp và xác lÁp khung lý luÁn, vÁn dăng lý luÁn chung và PTNNLCLC cąa các DN nói chung và các doanh nghiáp NNUDCNC nói riêng trên c¢ sá đặc điÅm, yêu cÅu NNLCLC trong doanh nghiáp NNUDCNC. Bao gåm: khái niám, đặc điÅm NNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC; xác đánh nßi dung, các ho¿t đßng và tiêu chí đánh giá PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC. LuÁn án đã há thãng hoá, xác đánh các yÁu tã bên ngoài và yÁu tã bên trong Ánh h°áng chą yÁu đÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC.

<i>- Về mặt thực tiễn: </i>

LuÁn án đã phân tích, đánh giá đúng thăc tr¿ng PTNNLCLC cũng nh° các yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam. Từ đó, luÁn án rút ra nhāng °u điÅm, h¿n chÁ và nguyên nhân trong PTNNLCLC. LuÁn án cũng chß ra să thiÁu hăt NNLCLC tÁp trung á vá trí cán bß KTNN do không đą nguån tuyÅn.

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

LuÁn án đà xuÃt giÁi pháp và khuyÁn nghá hāu ích đÅ PTNNLCLC đáp ćng đ°āc yêu cÅu cąa DN.

KÁt quÁ nghiên cću có thÅ dùng làm tài liáu tham khÁo đãi vái ngành nông nghiáp công nghá cao á Viát Nam, các doanh nghiáp nông nghiáp Viát Nam, cỏc c sỏ o to NNL cho NNUDCNC. ồng thòi, có thÅ dùng làm tài liáu tham khÁo cho sinh viên các tr°ßng cao đẳng, đ¿i hßc chuyên ngành quÁn lý, quÁn trá và nhāng cá nhân quan tâm đÁn vÃn đà PTNNLCLC.

<b>5. K¾T CÂU CĂA LUÀN ÁN </b>

Ngoài các phÅn măc lăc, danh măc bÁng, biÅu, hình, phÅn má đÅu, kÁt luÁn, danh măc cơng trình nghiên cću cąa NCS, danh măc tài liáu tham khÁo và phă lăc, luÁn án có kÁt cu nh sau:

ChÂng 1. Tỗng quan nghiờn cu v ph°¢ng pháp nghiên cću

Ch°¢ng 2. C¢ sá lý luÁn và phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao.

Ch°¢ng 3. Thăc tr¿ng phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao á Viát Nam.

Ch°¢ng 4. Ph°¢ng h°áng và giÁi pháp phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp nông nghiáp ćng dăng công nghá cao á Viát Nam.

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

<b>CH¯¡NG 1. TêNG QUAN NGHIÊN CĄU VÀ PH¯¡NG PHÁP NGHIÊN CĄU 1.1. Tëng quan nghiên cąu các cơng trình, đÁ tài liên quan đ¿n đÁ tài lun ỏn </b>

Trong tỗng quan tỡnh hỡnh nghiờn cu, NCS tỗng hp cỏc cụng trỡnh khoa hòc liờn quan đÁn đãi t°āng nghiên cću cąa luÁn án, bao gåm 4 vÃn đÃ: 1) Nguån nhân lăc chÃt l°āng cao (NNLCLC); 2) Phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao; 3) Phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao cąa các doanh nghiáp NNUDCNC; 4) YÁu tã Ánh h°áng đÁn phát triÅn nguån nhân lăc chÃt l°āng cao.

<i><b>1.1.1. Các nghiên cứu về nguồn nhân lực chất lượng cao </b></i>

<i> Nghiên cāu quan điểm về nguồn nhân lực chất lượng cao, các tác giÁ có các </i>

cách tiÁp cÁn và ph°¢ng pháp nghiên cću khác nhau khi bàn và NNL, song khi bàn và NNLCLC hß đÃu đà cÁp đÁn vÃn đà trình đß hßc vÃn, trình đß chuyên môn, nng lăc làm viác, să đam mê, cãng hiÁn. Từ thßi cąa Mác, dù ch°a đà cÁp đÁn thuÁt ngā NNLCLC nh°ng Mác đã nêu ra quan niám và nhāng ng°ßi có trình đß, có khÁ nng ćng dăng nhāng thành tău cąa khoa hßc – kỹ thuÁt vào sÁn xt, đó là nhāng con ng°ßi có nng lăc phát triÅn tồn dián, đą sćc tinh thơng và nắm nhanh chóng tồn bß há thãng sÁn xt trong thăc tißn (C. Mác & Ph. ng-ghen, 1993). Theo Richard Blackburn and Benson Rosen (1993) trong nghiên c<i>ću <Chất lượng và quÁn trị nhân lực: Bài học từ công ty Baldrige Award= đ°a ra rằng: NNLCLC là nhāng </i>

ng°ßi có nhÁn thćc xã hßi và kỹ nng làm viác cao thÅ hián qua hiáu quÁ công viác.

<i>Đång quan điÅm này, Tiona VanDevender (2012) trong cuãn sách <QuÁn trị nhân lực chất lượng toàn diện= cũng đ°a ra rằng: NNLCLC là nhāng ng°ßi có sćc khoẻ, </i>

có nng lăc thăc hành nghà nghiáp tãt, có khÁ nng đáp ćng đ°āc vái cơng viác cąa tỗ chc trong c hiỏn ti v tÂng lai.

Viát Nam, NNLCLC đ°āc coi là khái niám đÅ chß mßt ng°ßi lao đßng că thÅ có trình đß lành nghà (và chun mơn, kỹ tht) ćng vái mßt ngành nghà că thÅ theo tiêu thćc phân lo¿i lao đßng và chun mơn, kỹ tht nhÃt đánh, có kỹ nng lao đßng giái, có khÁ nng thích ćng nhanh vái nhng thay ỗi nhanh chúng ca cụng nghỏ sn xut, có sćc khoẻ và phẩm chÃt tãt, có khÁ nng vÁn dăng sáng t¿o nhāng tri thćc, nhāng kỹ nng đã đ°āc đào t¿o vào q trình lao đßng sÁn xuÃt nhằm đem l¿i nng suÃt, chÃt l°āng và hiáu q cao (Ngun Chí Tân & ctg, 2011). Đång tình vái quan điÅm trên, tác giÁ Tránh Duy Luân (2016) trong nghiên cću <Một số vấn

<i>đề phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong thời kỳ đẩy m¿nh CNH-HĐH= </i>

đ°a ra quan điÅm rằng <NNLCLC là nguån nhân lăc có chÃt l°āng và trí t và tay nghà cao, có khÁ nng t¿o ra nhāng lāi thÁ c¿nh tranh và nhân lăc cho quãc gia, có nng lăc ćng dăng tiÁn bß khoa hßc cơng nghá và tri thćc khoa hßc vào viác má rßng nhāng ngành nghà mái cho xã hßi=. Theo Chu HÁo (2012) thì <nhân lăc chÃt

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

l°āng cao tr°ác hÁt phÁi đ°āc thừa nhÁn trên thăc tÁ, không phÁi á d¿ng tiÃm nng. ĐiÃu đó có nghĩa là nó khơng đång nghĩa vái hßc vá cao. NNLCLC là nhāng ng°ßi có nng lăc thăc tÁ hồn thành nhiám vă đ°āc giao mßt cách xuÃt sắc nhÃt, sáng t¿o và có đóng góp thăc să hāu ích cho cơng viác cąa xã hßi=. Hián nay, đã có nhiÃu cơng trình, đà tài nghiên cću và NNLCLC nh°ng đ°āc sÿ dăng d°ái nhāng thuÁt ngā khác nhau nh°: nhân tài, đßi ngũ tri thćc, đßi ngũ chun gia& Că thÅ: Hồng

<i>Vn Châu (2009), Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho hội nhập kinh tế - Vấn đề cấp bách sau khÿng hoÁng; Nguyßn Vn Khánh (2018), Nguồn lực trí tuệ Việt Nam - Lịch sử, hiện tr¿ng và triển vọng; TrÅn Vn Tùng (2005), Đào t¿o, bồi dưỡng và sử dụng nguồn nhân lực tài năng; Nguyßn Thá Thanh Hà (2014), Đội ngũ trí thāc Giáo dục Đ¿i học Việt Nam trong đào t¿o nguồn nhân lực chất lượng cao thời kỳ đẩy m¿nh cơng nghiệp hố – hiện đ¿i hố; Ph¿m Cơng Đồn (2021), Tuyển dụng nhân tài cho doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình chuyển đổi số& </i>

<i> Nghiên cāu tiêu chí đánh giá chất lượng nguồn nhân lực chất lượng cao, tác </i>

giÁ Hå Bá Thâm (2014) trong bài viÁt <Nhân lực chất lượng cao: Quan niệm và nhu

<i>cầu hiện nay. Liên hệ với trường hợp tỉnh Lâm Đồng= nghiên cću tÁp trung vào </i>

NNLCLC, nhu cÅu, đào t¿o và sÿ dăng. Tác giÁ cho rằng NNLCLC phÁi là ng°ßi tãt nghiáp từ cao đẳng-đ¿i hßc trá lên, nh°ng phÁi từ lo¿i khá-giái. Tác giÁ cũng cho rằng NNLCLC vái 4 đặc tr°ng chính: có trí t, nhân cách, tay nghà v°āt trßi và có nng lăc thăc tÁ hồn thành nhiám vă đ°āc giao mßt cách xuÃt sắc nhÃt so vái mặt bằng chung, phù hāp vái nÃn kinh tÁ-xã hßi hián đ¿i mang tính chÃt tri thćc.

<b>BÁng 1. 1. Bß tiêu chí do Hé Bá Thâm đÁ xuÃt </b>

1 Đ¿o đćc nghà nghiáp: tinh thÅn kỷ luÁt, ý thćc trách nhiám, tinh thÅn dân chą, hāp tác, và ý thćc vì tÁp thÅ, cßng đång cao

2 Trình đß: tãt nghiáp cao đẳng-đ¿i hßc trá lên

3 Nng lăc chuyên mơn: mćc đß thành th¿o nghiáp vă cao

4 Kỹ nng xã hßi: kỹ nng làm viác nhóm, khÁ nng thay ỗi, thớch ng nhanh, hßi nhÁp cao

5 Ý chí v°āt khó, bÃn bß, nng lăc kìm chÁ bÁn thân

6 Tinh thn v phÂng phỏp òt phỏ, sỏng kin, sỏng to trong công viác 7 Nng lăc tă hßc, tă rút bài hßc kinh nghiám bÁn thân, biÁt hßc hái đång

nghiáp, làm mái mình, thÅ hián tiÃm lăc làm viác lâu dài

8 Nng lăc thăc tÁ t¿o nên kÁt quÁ cao và v°āt trßi, có nng lăc c¿nh tranh, có đóng góp thăc să hāu ích cho cơng viác cąa xã hßi.

<i>(Nguồn: Hồ Bá Thâm, 2014) </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

<i>Theo cách đánh giá cąa tác giÁ Phùng Rân (2008) trong <Chất lượng nhân lực-bài tốn cần có lời giÁi đồng bộ= thì nng lăc ho¿t đßng cąa ngn nhân lăc </i>

thc và chun mơn cąa ngn nhân lăc. Thơng qua hßc tÁp, rèn lun có thÅ đ¿t đ°āc và có thÅ đánh giá, điÃu chßnh đ°āc dß dàng. Tiêu chí và phẩm chÃt thì rÃt khó đánh giá và điÃu chßnh do có nhiÃu quan điÅm khác nhau và đ¿o đćc.

<b>BÁng 1. 2. Tiêu chí do Phùng Rân đÁ xt </b>

1 Nng lăc ho¿t đßng thơng qua đào t¿o, huÃn luyán, thßi gian làm viác: hßc hàm, hßc vá, cÃp bÁc cơng viác, kỹ nng giÁi qut cơng viác& 2 Phẩm chÃt đ¿o đćc: trình đß nhÁn thćc và chính trá, ý thćc chính trá, nÁp

sãng vn hố, quan há xã hßi cąa NNL&

<i>lượng cao để hình thành nền kinh tế tri thāc ở Việt Nam= cũng đ°a ra ba điÅm cãt </i>

lõi gắn liÃn vái NNLCLC (1) trình đß đ°āc đào t¿o cao; (2) phẩm chÃt đ¿o đćc tãt; (3) khÁ nng đáp ćng đ°āc yêu cÅu phćc t¿p cąa công viác trong nhāng ngành có đóng góp quyÁt đánh vào să tng tr°áng cąa nÃn kinh tÁ. Tác giÁ Bùi Sỹ TuÃn (2012) trong luÁn án tiÁn sĩ <Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nhằm đáp āng

<i>nhu cầu xuất khẩu lao động cÿa Việt Nam đến năm 2020= đã chß ra rằng trong bãi </i>

cÁnh hßi nhÁp và tồn cÅu hố nh° hián nay thì chÃt l°āng ngn lao đßng là mßt trong nhāng yÁu tã quan trßng cho să thắng thÁ trong c¿nh tranh trên thá tr°ßng quãc tÁ. ChÃt l°āng lao đßng thÃp là mßt nguyên nhân chą yÁu d¿n đÁn rąi ro cąa

<i>lao đßng. Trong luÁn án tiÁn sĩ <Đào t¿o nguồn nhân lực trong các doanh nghiệp thuộc ngành công nghiệp nội dung số Việt Nam= cąa Đinh Thá Hång Duyên (2015) </i>

đã cung cÃp nhāng bằng chćng thăc nghiám quan trßng và tác đßng cąa nhāng nhân tã Ánh h°áng đÁn hiáu quÁ đào t¿o NNL. Nghiên cću cũng đã khẳng đánh khác vái nhân lăc cho lĩnh văc phÅn mÃm hay phÅn cćng, nhân lăc cho ngành nßi dung sã cÅn hßi tă 3 yÁu tã: công nghá-kinh doanh và nghá thuÁt. Vì vÁy, đây là lăc l°āng lao đßng có chÃt l°āng cao, khá đßc đáo và có tính sáng t¿o. Vái tác giÁ

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

Nguyßn Thá Hång Cẩm (2011) trong LuÁn án tiÁn sĩ <Nâng cao chất lượng nguồn

<i>nhân lực trong các doanh nghiệp công nghiệp chế biến gỗ Việt Nam= đã tìm hiÅu </i>

và trình bày khái quát nhÃt và hián tr¿ng chÃt l°āng NNL và quy trình cơng nghá sÁn xt đå mßc hián đ¿i trong cơng nghiáp chÁ biÁn gỗ Viát Nam; trong đó đã chß ra các tiêu chí đánh giá chÃt l°āng NNL trong DN gåm ba nhóm tiêu chí lán là trí lăc, thÅ lăc và tâm lăc. Trong đó, (1) trí lăc đ°āc thÅ hián thơng qua quy mơ và c¢ cÃu trình đß hßc vÃn, trình đß chun mơn, kỹ nng; (2) thÅ lăc đ°āc thÅ hián thông qua quy mụ v c cu th cht, mc ò cõn ói cąa thÅ lăc; (3) tâm lăc đ°āc thÅ hián thông qua thái đß làm viác, tâm lý làm viác và khÁ nng cháu áp lăc công viác.

<i><b>1.1.2. Các nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao </b></i>

<i> Nghiên cāu về nội dung PTNNLCLC có các cơng trình tiêu biÅu sau: </i>

Trong lu<i>Án án tin s ca Nguyòn Thỏ Mai PhÂng (2015) <Phỏt trin nhân lực t¿i tập đồn cơng nghiệp than – khống sÁn Việt Nam=, tác giÁ đã đà cÁp đÁn nßi dung </i>

PTNNLCLC gåm 3 nßi dung: (1) T¿o să chuyÅn biÁn và sã l°āng, c¢ cÃu và chÃt l°āng nhân lăc đáp ćng yêu cÅu sÁn xuÃt kinh doanh cąa tÁp đồn; (2) Nâng cao trình đß nghà nghiáp và cÁi thián đßi sãng cho nhân lăc t¿i TÁp đồn; (3) Nâng cao nng st lao đßng cąa tÁp đồn.

Tác gi<i>Á Nguyßn Thá Thanh Quý (2016) trong luÁn án tiÁn sĩ <Phát triển nguồn nhân lực ngành Hàng không Việt Nam= đã đóng góp mái và lý luÁn phát triÅn </i>

nguån nhân lăc nói chung và phát triÅn nguån nhân lăc ngành hàng khơng nói riêng. Bên c¿nh viác làm rõ đặc điÅm cąa NNL ngành hàng không, luÁn án đã xây dăng nßi dung phát triÅn nguån nhân lăc ngành hàng khơng bao gåm các nßi dung nh°: BÁo đÁm đą sã l°āng, bÁo đÁm chÃt l°āng NNL đ°āc nâng cao; bÁo đÁm c¢ cÃu NNL, bÁo đÁm sÿ dăng NNL có hiáu quÁ, bÁo đÁm să sẵn sàng thích ćng cąa NNL vái nhāng yêu cÅu thay ỗi ca nn kinh t trong tÂng lai.

Nguyòn Thá Anh Trâm (2014), <Phát triển nguồn cán bộ quÁn lý trong các

<i>doanh nghiệp nhỏ và vừa cÿa ngành sÁn xuất thāc ăn chăn nuôi Việt Nam= đà cÁp </i>

đÁn hián tr¿ng nguån cán bß quÁn lý cąa mỗi DN á mỗi thßi điÅm đ°āc đặc tr°ng bái quy mơ, c¢ cÃu và chÃt l°āng ngn cán bß quÁn lý. Hián tr¿ng nguån cán bß quÁn lý phă thußc vào kÁt quÁ phát triÅn nguån cán bß qn lý á giai đo¿n tr°ác đó, nh°ng l¿i Ánh h°áng đÁn yêu cÅu phát triÅn phăc vă măc tiêu chung cąa DN trong thßi kỳ mái. Ngồi măc tiờu t c c cu nguồn cỏn bò qun lý hāp lý thì phát triÅn ngn cán bß qn lý trong DN cÅn đáp ćng đ°āc yêu cÅu và chÃt l°āng, có nghĩa là nâng cao nng lăc cho mỗi vá trí cơng tác thơng qua viác đào t¿o, båi d°ÿng. Do đó, nßi dung phát triÅn nguån cán bß quÁn lý s¿ tÁp trung vào phát triÅn sã l°āng, chÃt l°āng và c cu nguồn cỏn bò qun lý.

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

Tác giÁ Nguyßn TiÁn Dũng (2017) trong luÁn án tiÁn sĩ cąa mình <Phát triển

<i>nhân lực nhà báo cÿa các Đài phát thanh – truyền hình cÿa các thành phố lớn Việt Nam – nghiên cāu điển hình t¿i Đài phát thanh – truyền hình Hà Nội= đã lăa chßn </i>

nghiên cću các Đài phát thanh-truyÃn hình á các thành phã lán cąa Viát Nam, trong đó khÁo sát thăc tr¿ng nhân lăc nhà báo ca i phỏt thanh-truyn hỡnh H Nòi, nÂi cú vỏ trí đáa lý đặc biát, có sã l°āng nhà báo và c¢ sá vÁt chÃt đćng thć 2 so vái các Đài phát thanh-trun hình đáa ph°¢ng trong cÁ n°ác. Qua nghiên cću, tác giÁ cũng đ°a ra rằng PTNNL bao gåm quá trỡnh thay ỗi v só l°āng, nâng cao và chÃt l°āng và chuyÅn dách và c¢ cÃu nhân lăc nhằm đáp ćng yêu cÅu kinh doanh, hiáu quÁ ho¿t đßng và să phát triÅn cąa doanh nghiáp. CÁ ba yÁu tã sã l°āng, c¢ cÃu và chÃt l°āng trong phát triÅn nhân lăc có mãi quan há chặt ch¿ vái nhau, trong đó yÁu tã quyÁt đánh là chÃt l°āng nhân lăc phÁi đ°āc nâng cao. NÁu khi phát triÅn sã l°āng và c¢ cÃu hāp lý nh°ng chÃt l°āng nhân lăc kém s¿ Ánh hỏng khụng tót n hiỏu qu hot òng ca tỗ chćc. Ng°āc l¿i, chÃt l°āng nhân lăc tãt nh°ng sã l°āng và c¢ cÃu khơng hāp lý cũng kìm hãm s phỏt trin ca tỗ chc.

<i> Nghiờn cāu về tiêu chí đánh giá PTNNLCLC có thể kể đến như: </i>

Tác giÁ Nguyßn Thanh Vũ (2015), trên c¢ sá kÁ thừa và kÁt hāp (Vũ Bá ThÅ, 2005; Bùi Vn Nh¢n, 2006; TrÅn Xuân CÅu và Mai Quãc Chánh, 2008), tác giÁ đã đ°a ra tiêu chí đánh giá PTNNL trong DN đ°āc thÅ hián qua ba tiêu chí: tiêu chí và thÅ lăc; tiêu chí và trí lăc qua các chß sã nh° trình đß hßc vÃn, trình đß chun mơn nghiáp vă; và tiêu chí phẩm chÃt tâm lý xã hßi. Tác giÁ Lê Vn Kỳ (2018) vái các tiêu chí và sćc khoẻ, thÅ lăc, trí lăc, nhân cách, nng đßng và thích ćng vn hố nghÃ. Tác giÁ Ngun Thá Hồng Qun (2019) đ°a ra các tiêu chí đánh giá PTNNL cąa các DN khách s¿n tßnh Kiên Giang gåm sã l°āng nhân lăc (thông qua să tng tr°áng sã lao đßng t¿i các DN, so sánh giāa sã lao đßng vái sã phịng khách s¿n cąa cỏc DN); c cu lao òng (ỏnh giỏ theo bò phÁn chćc nng trong DN và c¢ cÃu theo giái tính); và chÃt l°āng lao đßng (đ°āc đánh giá theo trình đß hßc vÃn, trình đß vn hố và u cÅu và chÃt l°āng phăc vă trong ngành khách s¿n). Tác giÁ Lê Thá Kim TuyÁn (2020) đ°a ra tiêu chí đánh giá PTNNL qn lý đ¢n hàng dăa trên các cách tính nh° sau: (1) gia tng và sã l°āng NNL quÁn lý đ¢n hàng đáp ćng xu h°áng chuyn ỗi phÂng thc sn xut: CMT, FOB sang ODM (tiêu chí và sã l°āng NNL qn lý đ¢n hàng hián t¿i; nhu cÅu sã l°āng NNL quÁn lý đ¢n hàng trong t°¢ng lai); (2) cÁi thián hāp lý c¢ cÃu NNL (c¢ cÃu NNL quÁn lý đ¢n hàng chiÁm trong tỗng só lao òng ti cỏc DN may; c cÃu NNL qn lý đ¢n hàng xét theo giái tính, tuỗi, vỏ trớ cụng tỏc, thõm niờn, trỡnh ò trong tỗng só NNL qun lý Ân hng ca DN): (3) đÁm bÁo chÃt l°āng NNL quÁn lý đ¢n hàng đáp ćng xu

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

hỏng chuyn ỗi phÂng thc sn xut: CMT, FOB sang ODM (mćc đß phù hāp cąa ngành/chuyên ngành đào t¿o vái tiêu chuẩn công viác; mćc đß kiÁn thćc, kỹ nng, kinh nghiám nghà nghiáp cąa NNL quÁn lý đ¢n hàng á hián t¿i đáp ćng ph°¢ng thćc sÁn xuÃt ODM; đÁm bÁo sćc khoẻ, thÅ chÃt đÅ làm viác theo quy đánh cąa Bß Y tÁ; mćc đß ỏnh giỏ v thỏi ò ca NNL qun lý Ân hàng)

<i> Nghiên cāu về ho¿t động PTNNLCLC, tác giÁ Jim Stewart, Graham Beave </i>

(2004) trong nghiên cću <Phát triển nhân lực trong các tổ chāc nhỏ - nghiên cāu và

<i>thực tiễn= cũng đã đà cÁp đÁn đào t¿o, båi d°ÿng nh° là ph°¢ng pháp phát triÅn nhõn </i>

lc m cỏc tỗ chc quy mơ nhá th°ßng áp dăng và thăc hián. Ogbodo (2012) trong nghiên cću <Phát triển nguồn nhân lực trong việc đÁm bÁo chất lượng phát triển giáo

<i>dục ở Nigeria= cũng nhÃn m¿nh rằng, chÃt l°āng giáo dăc rÃt quan trßng đãi vái s phỏt </i>

trin ca tỗ chc, l chỡa khoỏ hỡnh thành nên NNLCLC. Ông cũng nhÃn m¿nh rằng viác xây dăng nng lăc con ng°ßi hồn tồn dăa trên há thãng giáo dăc. Peter Mc Graw (2014) trong nghiên c<i>ću <Đánh giá vê các xu hương và thực tiễn phát triển nguôn nhân lực ở Úc: Các công ty đa quôc gia, ngươi dân địa phương và các phản ưng đôi vơi bât ổn kinh tê= cũng chỉ ra nh°̃ng chính sách phát triển ngn nhân l°̣c như chính sách thu </i>

hút tuyển dụng, chính sách đào ta ̣o, ói ngò nguụn nhõn lc...cua cỏc cụng ty ụi vÂi NLĐ đi ̣a phương nhm hạn chê nh°̃ng phản °ng đơi v¢i bât ởn kinh tê. Tác giả Mba Okechukwu Agwu và Tonye Ogiriki (2014) trong nghiên cću <Phát triển nguồn nhân

<i>lực và hiệu suất tổ chāc t¿i các cơng ty khí đốt tự nhiên hố lỏng ở Nigeria= đã xem xét </i>

phát triÅn nhân lăc nh° việc s°̉ dụng tích h¢̣p của đào ta ̣o và phát triển, phát triển tổ ch°c và phát triển nghê nghiệp để cải thiện cá nhân, nhóm và hiệu quả tở ch°c. Alan Price (2007) trong cuãn sách <QuÁn trị nguồn nhân lực trong bối cÁnh kinh tế= nghiên cću và chß ra quá trình hình thành chiÁn l°āc và thăc tÁ chiÁn l°āc phát triÅn NNL, đång thßi chß ra să liên kÁt giāa chiÁn l°āc phát triÅn NNL vái các chiÁn l°āc khác trong DN. Tác giÁ W.B. Werther, K. Davis (1996) trong cuãn sách <Nhân sự và quÁn lý nhân sự= đã quan tâm phân tích đÁn quy trình tuyÅn dăng, lăa chßn; phân tích giá trá cąa nhân lăc và h°áng phát triÅn; phân tích và chÁ đß đãi ngß và bÁo vá ng°ßi lao đßng đÅ đ°a ra nhāng nhÁn đánh, dă đoán và xu h°áng phát triÅn cũng nh° nhāng thách thćc cąa phát triÅn nhân lăc trong t°¢ng lai.

T¿i Viát Nam, các nghiên cću cũng đÃu khẳng đánh giáo dăc đào t¿o đ°āc coi nh l mòt trong nhng phÂng phỏp ch yu đÅ PTNNL. Ngồi ho¿t đßng giáo dăc đào t¿o, các nghiên cću cũng chß ra nhāng ho¿t đßng khác đÅ PTNNLCLC. Că thÅ là: (1) Xây dựng kế ho¿ch về NNLCLC, trong đó <kÁ ho¿ch nguån nhân lăc là quá trình đánh giá, xác đánh nhu cÅu nguån nhân lăc ỏp ng mc tiờu cụng viỏc ca tỗ chćc và xây dăng các kÁ ho¿ch lao đßng đÅ đáp ćng các nhu cÅu đó=

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

(Ngun Vân ĐiÃm & Nguyßn Ngßc Quân, 2010). Xây dăng kÁ ho¿ch PTNNLCLC nhằm xác đánh rõ ph°¢ng h°áng, quy ho¿ch, chiÁn l°āc PTNNLCLC ca tỗ chc nhm t c mc tiêu đà ra. Măc tiêu cąa xây dăng kÁ ho¿ch, chiÁn l°āc PTNNLCLC là đánh h°áng nhāng chß tiêu c¢ bÁn và sã l°āng, chÃt l°āng, c¢ cÃu

<i>trình đß nhân lăc chÃt l°āng cao (Lê Vn Kỳ, 2018). (2) Thu hút, tuyển dụng NNLCLC</i> – đây là viác làm quan trßng nhằm thu hút đ°āc nhāng ng°ßi có thÅ lăc, kiÁn thćc, kỹ nng và phẩm chÃt nghà nghiáp phù hāp vái vá trí yêu cÅu đặt ra. Cơng tác tun dăng tãt góp phÅn tích căc làm tng cÁ và sã l°āng và chÃt l°āng NNLCLC. TuyÅn dăng quyÁt đánh đÁn chÃt l°āng đßi ngũ nhân lăc và Ánh h°áng trăc tiÁp đÁn kÁ hoch phỏt trin ca tỗ chc (Nguyòn Tin Dng, 2017). Tác giÁ Ph¿m Cơng Đồn (2021) trong bài viÁt <Tuyển dụng nhân tài cho doanh nghiệp

<i>Việt Nam trong quá trình chuyển đổi số=, cũng nhÃn m¿nh rằng thu hút nhân tài là </i>

khâu đÅu tiên trong tuyÅn dăng. Viác cÅn làm là phÁi cho ćng viên thÃy đ°āc să hÃp d¿n cąa DN, cąa viác làm, ca giỏ trỏ viỏc lm, mụi tròng lm viỏc, c hßi thng tiÁn và să bÁo đÁm cam kÁt t¿o điÃu kián đÅ hß có thÅ đ¿t đ°āc măc tiêu và viác làm, să phát triÅn bÁn thân và nghà nghiáp. (3) Sử dụng, đãi ngộ và xây dựng môi

<i>trường làm việc, trong đó sÿ dăng NNL cÅn phÁi xuÃt phát từ yêu cÅu cąa từng vá </i>

trí công viác, lĩnh văc tham gia; bên c¿nh đó cũng cÅn xác đánh đ°āc sá tr°ßng, trình đß và khÁ nng đáp ćng yêu cÅu công viác cąa nhân lăc đÅ có thÅ sắp xÁp hāp lý và khoa hßc. Đãi ngß thÅ hián qua các chÁ đß chính sách và tiÃn l°¢ng, tiÃn cơng, tiÃn th°áng, tiÃn làm thêm giß, chính sách và trßng dăng nhân tài& (Lê Vn Kỳ, 2018). Đây là các chính sách t¿o đßng lăc thu hút và giā chân NNLCLC, đång thßi thúc đẩy nguån nhân lăc phát triÅn thông qua tă hßc, tă nghiên cću, hng say, sáng t¿o, gắn bó lõu di vỏi Ân vỏ. ồng thòi, tỗ chc cn xây dăng mơi tr°ßng làm viác tãt. ĐiÃu kián làm viác góp phÅn xây dăng mßt lăc l°āng lao đßng nng suÃt, hiáu quÁ và khoẻ m¿nh (Nguyßn Phan Thu Hằng, 2017).

<i><b>1.1.3. Các nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của các doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao </b></i>

Doanh nghiáp nơng nghiáp có đą khÁ nng kÁt nãi trong sÁn xuÃt s¿ là mßt nhân tã thúc đẩy tái c¢ cÃu nơng nghiáp và phát triÅn nơng nghiáp hián đ¿i, bÃn vāng. ĐiÃu này

<i>đ°āc khẳng đánh trong nghiên cću <Vai trò chiến lược cÿa khu vực tư nhân trong nông nghiệp và phát triển nông thôn= cąa Global Donor Platform for Rural Development </i>

(2011) đã nhÃn m¿nh vai trị hÁt sćc quan trßng cąa các DN t° nhân đãi vái să phát triÅn cąa nông nghiáp và nông thôn. Nghiên cću đã cho rằng, khu văc t° nhân chính là tră cßt đÅ có să tng tr°áng và phát triÅn cąa nơng nghiáp. Từ đó đ°a ra các chính sách că thÅ hỗ trā ho¿t đßng cho khu văc t° nhân, nâng cao hiáu quÁ và vai trò chiÁn l°āc cąa khu văc này trong phát triÅn nông nghiáp và nông thôn.

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

Đánh h°áng cąa các quãc gia hián nay là khuyÁn khích vào phát triÅn các mơ hình DN nơng nghiáp. HÅu hÁt các DN nông nghiáp đ°āc phân lo¿i dăa trên hiáu quÁ kinh tÁ trung bình hoặc trên trung bình. Các trang tr¿i hāp tác th°ßng đ¿t đ°āc hiáu quÁ kinh tÁ cao h¢n. Và phÅn lán các DN nơng nghiáp hián nay th°ßng là các DN vừa và nhá (SME); và đ°āc hình thành d°ái d¿ng các Cơng ty TNHH (Jana Némethová, 2010). Chính vì d°ái mơ hình DN vừa và nhá nên có thÅ coi đây là h¿n chÁ đÅ DN nông nghiáp tiÁp cÁn vái công nghá cao trong nông nghiáp, cũng nh° NNLCLC thòng bỏ hn ch hÂn.

Hiỏn nay, cú 3 mơ hình phát triÅn nhân lăc nơng nghiáp cơng nghá cao á Lâm Đång, đó là mơ hình dăa trên să tác đßng cąa Nhà n°ác, mơ hình từ să chą đßng phát triÅn cąa các DN và mơ hình phát triÅn tă phát cąa các cá nhân hoặc hß gia đình. ĐiÃu này cũng đ°āc khẳng đánh qua nghiên cću cąa Nguyßn Vn Mão (2015),

<i><Mấy vấn đề về phát triển nguồn nhân lực nông nghiệp công nghệ cao ở tỉnh Lâm Đồng=. Vái ph¿m vi nghiên cću t¿i tßnh Lâm Đång, tác giÁ đã khẳng đánh rằng, mơ </i>

hình PTNNL nơng nghiáp cơng nghá cao dăa vào să chą đßng nghiên cću, chuyÅn giao và đào t¿o cąa các DN hián là mơ hình rÃt cn bÁn và bÃn vāng, nh° công ty Hasfarm, công ty Rừng Hoa& T¿i các DN này, nhÃt là các DN FDI, c¢ cÃu nhân lăc nông nghiáp CNC hÅu nh° rÃt cân đãi và đÅy đą, bao gåm từ nhân lăc lãnh đ¿o, quÁn lý, nhân lăc nghiên cću và chuyÅn giao công nghá cho đÁn nhân lăc kỹ thuÁt sÁn xuÃt, thu ho¿ch, chÁ biÁn và l°u thơng trên thá tr°ßng. Vái tiÃm lăc tài chính m¿nh, cơng nghá qn lý tiên tiÁn, thá tr°ßng bÃn vāng, mơ hình DN hián là n¢i tÁp trung PTNNL nơng nghiáp CNC chą u và có hiáu q nhÃt á tßnh Lâm Đång.

Ngn nhân lăc nơng nghiáp cịn mßt sã h¿n chÁ vì hÅu hÁt lăc l°āng lao đßng làm viác trong các ho¿t đßng sÁn xt nơng nghiáp, lâm nghiáp và thuỷ sÁn không đ°āc đào t¿o, chą yÁu v¿n là nhāng lao òng th cụng, Ân gin, lm theo kinh nghiám và kiÁn thćc tă hßc tÁp l¿n nhau, tă tích luỹ nên nng suÃt và chÃt l°āng, hiáu quÁ lao đßng rÃt thÃp. Thăc tr¿ng này đã đ°āc tác giÁ Đặng Thá Tã Tâm (2018) <i>đà cÁp đÁn trong nghiên cću <Sử dụng nguồn nhân lực nông nghiệp nông thôn Thái Bình trong q trình cơng nghiệp hố, hiện đ¿i hố=, trong đó tác giÁ </i>

nhÃn m¿nh đÁn ho¿t đßng yÁu kém cąa thá tr°ßng lao đßng, biÅu hián rõ nhÃt là să mÃt cân đãi trong quan há cung-cÅu lao đßng, khơng chß và mặt sã l°āng mà đặc biát là và mặt chÃt l°āng vái să thiÁu hăt cąa lăc l°āng lao đßng có trình đß kỹ tht cao. ĐiÃu này cũng đ°āc tác giÁ Bùi Thá Ph°¢ng ThÁo (2015) trong luÁn án tiÁn sĩ <Phát triển nguồn nhân lực ngành nông nghiệp tỉnh Hồ Bình= đång tình. Ngồi ra, trong nghiên cću, tác giÁ cũng đã đ°a ra c¢ sá lý luÁn và PTNNL ngành nơng nghiáp theo 3 khía c¿nh chính là sã l°āng, chÃt l°āng và c¢ cÃu NNL. Tuy nhiên, ln án mái chß giái h¿n và ngành nơng nghiáp trong ph¿m vi mßt tßnh, ch°a mang tính bao quát và tÁp trung vào khãi DN nông nghiáp nói chung và doanh nghiáp NNUDCNC cąa tßnh nói riêng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

Ln án tiÁn sĩ <GiÁi pháp đào t¿o nguồn nhân lực kỹ thuật nông nghiệp cho

<i>thành phố Cần Thơ trong thời kỳ cơng nghiệp hố, hiện đ¿i hố= cąa Tơ Minh Giái </i>

(2009) đã cho rằng nguån nhân lăc kỹ thuÁt nơng nghiáp là bß phÁn dân c° đã đ°āc đào t¿o và chuyên môn và nghiáp vă đặc tr°ng cąa ngành nơng nghiáp, á các trình đß khác nhau, có kỹ nng, tay nghà đÅ thăc hián đ°āc các công viác theo yêu cÅu cąa sÁn xuÃt nông nghiáp hián đ¿i. Đào t¿o nguån nhân lăc kỹ thuÁt nông nghiáp đ°āc coi là cách thćc quan trßng đÅ phát triÅn ngành nông nghiáp theo h°áng hián đ¿i. LuÁn án cũng chß ra nhāng thách thćc chính đãi vái viác PTNNL kỹ thuÁt nơng nghiáp là: tỷ lá lao đßng có tay nghà thÃp; nng suÃt lao đßng thÃp; thá tr°ßng lao đßng nơng thơn bá chia cắt vái thá tr°ßng lao đßng thành thá; khÁ nng tiÁp cÁn chính sách và các nguån lăc cho PTNNL nông thôn h¿n chÁ&

<i><b>1.1.4. Các nghiên cứu về yếu tố ảnh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao </b></i>

Nghiên cću các yÁu tã bên ngoài Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC:

<i>Nghiên cāu nước ngồi có Lake (2008) đã đà cÁp đÁn 03 nhóm nhân tã Ánh </i>

h°áng, trong đó nhóm nhân tã bên ngồi DN (thá tr°ßng lao đßng, nguån cung cÃp

<i>lao đßng và pháp luÁt lao đßng). Tác giÁ Nisha (2018) trong nghiên cću <6 yếu tố quyết định Ánh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực= đã đà xuÃt 6 yÁu tã vĩ mơ </i>

chính tác đßng và tác giÁ đã đánh giá đánh l°āng mćc đß Ánh h°áng cąa các yÁu tã đÁn PTNNL. Ngoài ra, các tác giÁ khác cũng cùng đà xuÃt các yÁu tã Ánh h°áng trên, gåm Priyanka Shrivastav và ctg (2021), <Tác động cÿa chiến lược quÁn lý nguồn

<i>nhân lực đối với năng lực c¿nh tranh toàn cầu=; Natalya Hunko (2013) nghiên cću <Các nhân tố Ánh hưởng đến sự hình thành nguồn nhân lực=; hay Aman Ullah </i>

(2013), <i><Đánh giá Ánh hưởng cÿa phát triển nhân lực đối với hiệu quÁ ho¿t động cÿa trang tr¿i bò sữa: nghiên cāu cÿa Úc=. Nghiên cću và u tã khoa hßc cơng </i>

nghá Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC có Maitreyi Gupa (2017) nghiên cću <Tác động

<i>cÿa cơng nghệ và văn hố đối với quÁn trị nhân lực=; Yuvaraj và ctg (2021), <Tác động cÿa khoa học công nghệ đến phát triển nguồn nhân lực=. Tác giÁ Carol </i>

D.Hansen và Lori Fancher (2019) cũng nghiên cću yÁu tã vn hoá Ánh h°áng đÁn PTNNL trong nghiên cću cąa mình <Nghiên cāu yếu tố văn hoá trong phát triển

<i>nguồn nhân lực=. </i>

<i>Nghiên cāu trong nước có tác giÁ Ngun Thanh Vũ (2015) trong <Nghiên cāu các yếu tố Ánh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực cÿa các doanh nghiệp may tỉnh Tiền Giang= đà xuÃt nghiên cću đánh giá bao gåm yÁu tã chính sách hỗ trā cąa Nhà n°ác; </i>

yÁu tã giáo dăc đào t¿o; u tã mơi tr°ßng kinh tÁ và vn hố xã hßi. Tác giÁ TrÅn

<i>Hùng C°ßng (2021) trong nghiên cću <Các nhân tố Ánh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực: trường hợp các doanh nghiệp nhỏ và vừa ngành thuơng m¿i-dịch vụ tỉnh Trà Vinh= cũng đång tình vái các yÁu tã trên và đà xuÃt thêm u tã thá tr°ßng lao đßng có </i>

Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa doanh nghiáp. Phân tích mćc đß Ánh h°áng cąa các

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

yÁu tã đÁn chÃt l°āng NNLCLC có nghiên cću cąa tác giÁ Lê Vn Kỳ (2018), <Phát

<i>triển nguồn nhân lực chất lượng cao ngành cơng nghiệp cÿa tỉnh Thanh Hố=. </i>

Nghiên cću các yÁu tã bên trong Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC:

<i>Nghiên cāu nước ngồi có nghiên cću cąa Guest (1997) vái kÁt quÁ nghiên </i>

cću đ°a ra có 7 thành phÅn Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC nh°: tuyÅn dăng, đào t¿o, đánh giá nhân viên, quÁn lý l°¢ng th°áng, mô tÁ công viác, bÁn thân NLĐ, đáa vá v bo m ỗn ỏnh trong cụng viỏc. Bờn cnh đó, u tã Ánh h°áng khơng nhá là chi phí tài chính và ch°¢ng trình đào t¿o, đây là trá ng¿i cho các DN nhá trong quá trình tham gia vào các ho¿t đßng PTNNLCLC (Walker và cßng să, 2007). Mòt só nghiờn cu cng bỗ sung thờm yu tó vn hố DN, mơi tr°ßng làm viác nh° nghiên cću cąa Rosemary Hill và Jim Stewar (2000), Henrietta Lake (2008), Aman Ullah (2013).

<i>Nghiên cāu trong nước các tác giÁ đà cÁp đÁn các ho¿t đßng quÁn trá nhân lăc </i>

nh° tuyÅn dăng nhân lăc, đào t¿o nhân lăc, sÿ dăng, đãi ngß nhân lăc& có các tác giÁ: Ngun Thá Mai Ph°¢ng (2015), <Phát triển nhân lực t¿i tập đồn cơng nghiệp

<i>than – khống sÁn Việt Nam=; Ngun Thanh Vũ (2015), <Nghiên cāu các yếu tố Ánh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực cÿa các doanh nghiệp may tỉnh Tiền Giang=. Tác giÁ Nguyßn Phan Thu Hằng (2017), <Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao t¿i Tập đồn dầu khí Việt Nam đến năm 2025= cũng nghiên cću các yÁu tã </i>

Ánh h°áng trên tác đßng đÁn PTNNLCLC t¿i TÁp đồn dÅu khí Viát Nam; ngồi ra, tác giÁ cịn kiÅm đánh mãi liên há giāa PTNNLCLC đÁn hiáu nng cąa DN. Nghiên cću Ánh h°áng cąa chính sách quÁn lý nguån nhân lăc, khÁ nng tài chính có nghiên cću cąa Nguyßn Thá Anh Trâm (2014), <Phát triển nguồn cán bộ quÁn lý trong các

<i>doanh nghiệp nhỏ và vừa cÿa ngành sÁn xuất thāc ăn chăn nuôi Việt Nam=; Bùi Thá Ph°¢ng ThÁo (2015), <Phát triển nguồn nhân lực ngành nông nghiệp tỉnh Hịa Bình=. Tác giÁ Ngun Quang HÁu (2012) trong nghiên cću <Nghiên cāu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cÿa tỉnh Phú Thọ= cng ó xut bỗ sung thờm Yu </i>

tó nòi t¿i nhân lăc, NhÁn thćc cąa các nhà lãnh đ¿o cũng s¿ có Ánh h°áng đÁn phát triÅn NNLCLC. Nghiên cu ca ng Thỏ HÂng (2013) cng chò ra mòt sã u tã Ánh h°áng quan trßng đÁn cơng tác phát triÅn nhân lăc quÁn lý gåm: NhÁn thćc lãnh đ¿o doanh nghiáp; ChiÁn l°āc đào t¿o, PTNNL gắn vái chiÁn l°āc sÁn xuÃt kinh doanh; Kh nng ti chớnh, Nng lc o to v tỗ chćc đào t¿o cąa DN.

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

<b>BÁng 1. 3. Bng tởng hp cỏc yu tỗ nh hồng n phỏt trin NNLCLC ca mòt sỗ cỏc tỏc gi </b>

<b><small>Cỏc tỏc gi </small></b>

<b><small>Cỏc yu tỗ nh hồng </small></b>

<small>Thỏ tròng </small>

<small>lao đßng </small>

<small>Pháp lt </small>

<small>lao đßng </small>

<small>Khoa hßc cơng nghá </small>

<small>Kinh tÁ - vn hố xã hßi </small>

<small>Giáo dăc đào t¿o </small>

<small>Chính sách hỗ trā </small>

<small>cąa Nhà n°ác </small>

<small>Đào t¿o NL </small>

<small>TuyÅn dăng </small>

<small>NL </small>

<small>Đánh giá NL </small>

<small>L°¢ng, th°áng, đãi ngß </small>

<small>NL </small>

<small>Vn hố, mơi tr°ßng </small>

<small>làm viác </small>

<small>KhÁ nng tài chính </small>

<small>Chính sách quÁn lý NL </small>

<small>BÁn thân NLĐ </small>

<small>Quan điÅm, nhÁn thćc lãnh đ¿o </small>

<small>ChiÁn l°āc kinh danh </small>

<small>Nng lc o to, tỗ chc </small>

<small>S ỗn ỏnh trong cơng viác </small>

<b><small>1. Nghiên cąu n°ác ngồi </small></b>

<small>Fuller – Love (2006) </small>

<small>x Walker và </small>

<small>ctg (2007) </small>

<small>x </small>

<small>Natalya Hunko (2013) </small>

<small>Nishan (2018) </small>

<small>Priyanka Shrivastav </small>

<small>(2021) </small>

<small>Maitreyi Gupa (2017) </small>

<small>x Yuvaraj và </small>

<small>ctg (2021) </small>

<small>x Rosemary </small>

<small>Hill và Jim Stewar (2000) </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

<small>Carol D.Hansen và Lori </small>

<small>Fancher (2019) </small>

<small>x </small>

<b><small>2. Nghiên cąu trong n°ác </small></b>

<small>Nguyßn Quang Hu (2012) </small>

<small>ng Thỏ HÂng (2013) </small>

<small>Nguyòn Thỏ Anh Trõm (2014) </small>

<small>Bựi Thỏ PhÂng Tho (2015) </small>

<small>Nguyòn Thỏ Mai PhÂng (2015) </small>

<small>Nguyòn Phan Thu Hng (2015) </small>

<small>Nguyßn Thanh Vũ (2015) </small>

<small>TrÅn Hùng C°ßng (2021) </small>

<i>(Nguồn: Tác giÁ tổng hợp) </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

<i><b>1.1.5. Kết luận và khoảng trống nghiên cứu của đề tài luận án </b></i>

<i>1.1.5.1. Một số các kết lun </i>

Qua quỏ trỡnh tỗng quan tỡnh hỡnh nghiờn cu nêu trên, luÁn án rút ra mßt sã kÁt luÁn nh° sau:

<i>Thā nhất, và tiÁp cÁn nghiên cću, các nghiên cću th°ßng đ°āc tiÁp cÁn theo </i>

góc đß vĩ mô và vi mô. Tuy nhiên, khi bàn và NNLCLC hß đÃu đà cÁp đÁn trình đß chun mơn, nng lăc làm viác sáng t¿o, có să đam mê, cãng hiÁn. Các tiêu chí đánh giá chÃt l°āng NNLCLC tÁp trung vào ba nhóm chß tiêu đánh giá là thÅ lăc, trí lăc và tâm lăc.

<i>Thā hai, và ph°¢ng pháp nghiên cću, các cơng trình nghiên cću và PTNNL </i>

nói chung và NNLCLC nói riêng chą yÁu sÿ dăng phÂng phỏp nghiờn cu ỏnh tớnh, mòt só ớt nghiờn cću có sÿ dăng ph°¢ng pháp nghiên cću đánh l°āng.

<i>Thā ba, và nßi dung nghiên cću, PTNNLCLC là quá trỡnh thay ỗi v só </i>

lng, nâng cao và chÃt l°āng và chuyÅn dách và c¢ cÃu nhân lăc nhằm đáp ćng yêu cÅu kinh doanh ca DN. Tu tng loi hỡnh tỗ chc, cỏc nghiờn cću đà xuÃt các ho¿t đßng đÅ PTNNLCLC gåm: ho¿ch đánh; tuyÅn dăng; đào t¿o, båi d°ÿng; bã trí, sắp xÁp và đánh giá nhân lăc. Trong đó, tng c°ßng giáo dăc đào t¿o là nhng phÂng thc quan tròng v c bn nâng cao chÃt l°āng nguån nhân lăc.

<i>Thā tư, và khách thÅ nghiên cću, các nghiên cću trong và ngoài n°ác nghiên </i>

cću và doanh nghiáp nông nghiáp nh°ng mái chß chą yÁu và nßi dung nh° khái niám, chćc nng, vai trị. Mßt sã nghiên cću cũng đã đà cÁp đÁn vai trò cąa NNLCLC trong các doanh nghiáp, đặc biát là các doanh nghiáp NNUDCNC. Tuy nhiên, các cơng trình nghiên cću và PTNNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC có khá ít. Các cơng trình nghiên cću mái chß tÁp trung chą yÁu vào phát triÅn nhân lăc ngành nơng nghiáp cąa mßt tßnh và các doanh nghiáp nơng nghiáp nói chung gắn vái h°áng tiÁp cÁn quÁn lý kinh tÁ. Thăc tÁ nghiên cću PTNNLCLC cąa các DN là nßi dung khoa hßc rßng lán, có nhiÃu h°áng tiÁp cÁn khác nhau, nên mặc dù có nhiÃu cơng trình nghiên cću và vÃn đà này nhng qua tỗng quan cỏc cụng trỡnh, NCS nhn thy vn cũn mòt só vn nỗi lờn m cỏc cơng trình ch°a nghiên cću hoặc ít đà cÁp.

<i>Thā năm, các nghiên cću đà cÁp đÁn các yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa </i>

các DN theo hai nhóm chính là các u tã bên ngồi và các u tã bên trong. Các yÁu tã bên ngoài chą yÁu gåm KHCN, GDĐT, Kinh tÁ vn hố xã hßi, thá tr°ßng lao đßng. Vái các yÁu tã bên trong, các nghiên cću có hai h°áng tiÁp cÁn. Mßt là, các yÁu tã bên trong tác đßng đÁn nßi dung PTNNLCLC (sã l°āng, chÃt l°āng, c¢ cÃu cąa NNL) gåm tuyÅn dăng, đào t¿o, đánh giá, đãi ngß NL& Hai là, các yÁu tã bên trong tác đßng trăc tiÁp đÁn các ho¿t đßng PTNNLCLC, gåm chính sách quÁn lý, quan điÅm lãnh đ¿o, bÁn thân NLĐ, chiÁn l°āc kinh doanh, khÁ nng tài chính&

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

<i>1.1.5.2. KhoÁng trống nghiên cāu </i>

Trên c¢ sỏ cỏc kt lun rỳt ra t tỗng quan tỡnh hình nghiên cću và đãi chiÁu vái đãi t°āng, ph¿m vi, măc tiêu, nhiám vă và câu hái nghiên cću cąa đà tài luÁn án, có thÅ rút ra khoÁng trãng cho nghiên cću đà tài luÁn án nh° sau:

<i>Thā nhất, các cơng trình khoa hßc đã tiÁp cÁn theo chiÃu h°áng nghiên cću </i>

khác nhau và PTNNLCLC. Tuy nhiên, nghiên cću NNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC ch°a đ°āc nghiên cću mßt cách đÅy đą, há thãng. Đặc biát, các DN này có nhāng đặc tr°ng c¢ bÁn trong ho¿t đßng sÁn xuÃt kinh doanh nhß viác ćng dăng công nghá cao trong nông nghiáp; do đó nhân lăc t¿i các DN cũng s¿ địi hái có nhāng đặc tr°ng và nng lăc, trình đß trong q trình ho¿t đßng sÁn xt.

<i>Thā hai, các cơng trình nghiên cću đà cp n nòi dung PTNNLCLC trong </i>

tỗ chc gåm phát triÅn và sã l°āng, nâng cao chÃt l°āng và phù hāp và c¢ cÃu NNLCLC. Tuy nhiên, trong bãi cÁnh cąa CMCN 4.0 và đặc tr°ng trong viác ćng dăng CNC trong ho¿t đßng sÁn xt kinh doanh cąa các DN này thì să xt hián cąa robot, trí t nhân t¿o, cơng nghá hián đ¿i& cũng d¿n đÁn đòi hái và NNLCLC là yÁu tã quan trßng hàng đÅu. Các doanh nghiáp chß cÅn sã l°āng nhân lăc vừa đą, nh°ng phÁi đáp ćng đ°āc và trình đß, nng lăc chun mơn, phù hāp và c¢ cÃu NNL. Do đó, nghiên cću PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC ch°a có cơng trình nào trăc tiÁp nghiên cću.

<i>Thā ba, các nghiên cću cũng đã chß ra nhāng tiêu chí đÅ đánh giá làm th°ác </i>

đo chÃt l°āng NNLCLC (să nhÁn thćc, kỹ nng làm viác, thái đß, đặc tính cá nhân&). Tuy nhiên, điÃu kián và mơi tr°ßng áp dăng giāa cỏc tỗ chc, loi hỡnh DN khụng gióng nhau. Do đó, các nghiên cću và tiêu chí áp dăng cho các doanh nghiáp NNUDCNC ch°a đ°āc xác đánh că thÅ.

<i>Thā tư, hián nay cũng ch°a có cơng trình nào nghiên cću mßt cách tồn dián </i>

và có nhāng giÁi pháp có ý nghĩa khoa hßc, thăc tißn trong bãi cÁnh liên tăc cho viác PTNNLCLC, tÁp trung vào đßi ngũ lao đßng trăc tiÁp cąa doanh nghiáp NNUDCNC. Bái, theo NCS, phát triÅn NNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC cÅn có nhāng chính sách phát triÅn riêng cho từng bß phÁn NNL, trong đó cÅn tÁp trung nhiÃu vào đßi ngũ nhân lăc KTNN, cơng nhân. H¢n nāa, các giÁi pháp trong các nghiên cću có liên quan cũng dừng l¿i á tÅm vĩ mơ, phÅn lán đ°āc đà xuÃt cho PTNNL nói chung mà ch°a có nhāng giÁi pháp că thÅ cho PTNNLCLC trong doanh nghiáp NNUDCNC.

Nh° vÁy, các cơng trình nói trên vái các mćc đß khác nhau đã giúp NCS có mßt sã t° liáu và kiÁn thćc cÅn thiÁt đÅ hình thành nhāng hiÅu biÁt chung, tiÁp cÁn và đi sâu nghiên cću đà tài luÁn án.

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

<b>1.2. Ph°¢ng pháp nghiên cąu </b>

<i><b>1.2.1. Tiếp cận nghiên cứu của đề tài luận án </b></i>

Đà tài luÁn án có tiÁp cÁn quÁn trá kinh doanh và PTNNLCLC cąa mòt tỗ chc, tp trung nghiờn cu PTNNLCLC ca các doanh nghiáp NNUDCNC, có tính đÁn vai trò cąa các doanh nghiáp, ng°ßi lao đßng và Nhà n°ác tham gia vào PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam.

Trong đà tài luÁn án nghiên cću PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam đ°āc tiÁp cÁn theo khía c¿nh quÁn trá kinh doanh vái các h°áng tiÁp cÁn nh° sau:

<i>Thā nhất, tiÁp cÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát </i>

Nam nhằm đÁm bÁo să phù hāp và sã l°āng, chÃt l°āng, c¢ cÃu đáp ćng yêu cÅu sÁn xuÃt kinh doanh cąa DN.

<i>Thā hai, tiÁp cÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát </i>

Nam đÁm bÁo c¢ cÃu theo vùng và có tính đÁn tỷ lá chą yÁu t¿i khu văc miÃn Trung – Tây Nguyên (tỷ lá sã l°āng doanh nghiáp tÁp trung á khu văc miÃn Trung – Tây Nguyên là 45,4%).

<i>Thā ba, tiÁp cÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam </i>

theo 3 lĩnh văc chą yÁu là trång trßt, chn ni và thuỷ sÁn.

<i>Thā tư, tiÁp cÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam có </i>

đãi t°āng nghiên cću là đßi ngũ KTNN, cơng nhân có trình đß từ cao đẳng nghà trá lên đáp ćng đ°āc yêu cÅu và kiÁn thćc, kỹ nng lao òng giỏi, cú kh nng ỗi mỏi, sỏng t¿o, thích ćng, có phẩm chÃt nghà nghiáp tãt, đáp ćng đ°āc yêu cÅu cąa DN.

<i><b>1.2.2. Khung phân tích của đề tài luận án </b></i>

Nghiên cću PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam vái măc tiêu nghiên cću các nßi dung, ho¿t đßng PTNNLCLC và các tiêu chí đánh giá PTNNLCLC cąa các DN này nhằm đÁm bÁo đą và sã l°āng, nâng cao và chÃt l°āng và đÁm bÁo c¢ cÃu NNLCLC phù hāp vái yêu cÅu sÁn xuÃt kinh doanh cąa DN. Vái măc tiêu nh° trên, đà tài luÁn án đ°āc giÁi quyÁt dăa trên khung phân tích nh° sau:

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

<b>Hình 1. 1. Khung phân tích đÁ tài luÁn án </b>

(1) Phân tích có kÁ thừa và phát triÅn mßt sã lý luÁn trong khái niám và NNLCLC, NNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC, PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC đ°āc làm c¢ sá nhÃt quán, sÿ dăng xuyên suãt quá trình nghiên cću cąa luÁn án.

(2) Làm rõ đặc điÅm cąa doanh nghiáp NNUDCNC và nhāng yêu cÅu và nhân lăc nh° trình đß, chÃt l°āng, kiÁn thćc, kỹ nng, nng lăc, phẩm chÃt nghà nghiáp, c¢ cÃu nhân lăc cÅn có đÅ đáp ćng các yêu cÅu sÁn xuÃt kinh doanh cąa doanh nghiáp NNUDCNC. Phân tích và đánh giá thăc tr¿ng PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC thơng qua đánh giá nßi dung, ho¿t đßng, tiêu chí và các u tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC.

(3) Đà xuÃt mßt sã giÁi pháp nhằm PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC. GiÁi pháp đà xuÃt trên c¢ sá kÁt hāp giāa h¿n chÁ và nguyên nhân xác đánh đ°āc từ phân tích thăc tr¿ng vái ph°¢ng h°áng, quan điÅm, măc tiêu PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC.

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

<i><b>1.2.3. Quy trình nghiên cứu </b></i>

Nghiên cću đ°āc thăc hián theo quy trình bắt đÅu từ viác xác đánh măc tiêu nghiên cću cho đÁn cuãi cùng đ°a ra ph°¢ng h°áng, giÁi pháp đÅ giÁi quyÁt măc tiêu đà ra. Că thÅ, măc tiêu nghiên cću NCS đã xác đánh nhāng vÃn đà cÅn giÁi quyÁt khi lăa chßn đà tài PTNNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC. Từ mc tiờu, NCS tin hnh tỗng quan nghiờn cu, c sá lý thuyÁt; từ đó, bằng viác sÿ dăng kÁt hāp các ph°¢ng pháp nghiên cću đánh tính và đánh l°āng trong tồn bß ln án, NCS đã tiÁn hành phân tích, đánh giá thăc tr¿ng, đánh giá °u điÅm, h¿n chÁ, làm c¢ sá đ°a ra quan điÅm, giÁi pháp đÅ giÁi quyÁt các măc tiêu nghiên cću đà ra. Quy trình nghiên cću đ°āc thÅ hián nh° hình d°ái đây

<b>Hình 1. 2. Quy trình nghiên cąu </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

<i><b>1.2.4. Phương pháp nghiên cứu cụ thể </b></i>

LuÁn án sÿ dăng các ph°¢ng pháp tiÁp cÁn há thãng, logic, bián chćng đÅ phân tích thăc tr¿ng t¿i các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam, bao gåm: sã l°āng, chÃt l°āng, c cu NNLCLC ti doanh nghiỏp NNUDCNC, cỏc hot òng chą yÁu PTNNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC, các yÁu tã tác đßng đÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC.

ĐÅ phân tích làm rõ thăc tr¿ng PTNNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam và nhāng vÃn đà đặt ra, luÁn án sÿ dăng ph°¢ng pháp nghiên cću đánh tính kÁt hāp vái nghiên cću đánh l°āng.

<i>1.2.4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu a) Phương pháp thu thập dữ liệu thā cấp </i>

ĐÅ thu thÁp dā liáu thć cÃp cho viác xây dăng khung lý luÁn cąa đà tài, NCS thăc hián nghiên cću t¿i bàn thông qua sách, giáo trình, luÁn án tiÁn sĩ, bài báo khoa hßc, các nghiên cću trong n°ác và quãc tÁ đã đ°āc cơng bã và vÃn đà nghiên cću. Ngồi ra, phăc vă nghiên cću đà tài luÁn án PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC cịn có ngn dā liáu thć cÃp đ°āc ly t cỏc bỏo cỏo thóng kờ ca Tỗng căc thãng kê, Bß NN&PTNT, Vián quÁn lý doanh nghiáp – Bß NN&PTNT, Hiáp hßi doanh nghiáp ćng dăng cơng nghá cao trong nơng nghiáp (ATE), Hiáp hßi nơng nghiáp sã Viát Nam (VITA), JICA và các tr°ßng đ¿i hßc, cao đẳng có chun ngành nơng nghiáp và sã l°āng, cht lng, c cu trỡnh ò, vỏ trớ viỏc lm& cąa NNL và NNLCLC có trình đß từ cao đẳng nghà trá lên cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam. Dā liáu thć cÃp khơng chß cung cÃp ngn thơng tin hāu ích đÅ giÁi quyÁt vÃn đà cÅn nghiên cću mà còn giúp dißn giÁi vÃn đà nghiên cću mßt cách thÃu đáo và toàn dián, că thÅ:

+ Các chiÁn l°āc, chính sách và phát triÅn công nghá cao, phát triÅn NNUDCNC, phát triÅn doanh nghiáp NNUDCNC giai đo¿n 2011-2020.

+ Các sã liáu thãng kê và sã l°āng, nhân lăc cąa các doanh nghiáp NNUDCNC từ nm 2011-2020.

+ Các thông tin và sã l°āng, trình ò, c cu ca NNL nói chung và NNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC giai đo¿n 2016-2020.

+ Các báo cáo và tình hình ho¿t đßng cąa mßt sã các doanh nghiỏp NNUDCNC, gồm Cụng ty cỗ phn Tp đồn Dabaco, Cơng ty TNHH Lān giãng Dabaco L°¢ng Tài, Công ty TNHH Growbest Hà Tĩnh, Công ty TNHH XNK Kinoko Thanh Cao, Công ty TNHH Thuỷ sÁn Đắc Lßc, Cơng ty CP xt khẩu Đång Giao, Công ty CP Chè BÅu C¿n&

+ Các bß luÁt, các vn bÁn quy ph¿m pháp luÁt (Nghá đánh, Thông t°&) đã đ°āc thông qua liên quan đÁn NNL, PTNNL, PTNNLCLC nh° LuÁt Lao đßng, LuÁt Doanh nghiáp, LuÁt Viác làm&

+ Các dā liáu thć cÃp từ các nghiên cću trong n°ác và ngoài n°ác và PTNNL và PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp nông nghiáp mà đ°āc nghiên cću,

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

cơng bã tr°ác đó nh° ln án tiÁn sĩ, các bài báo khoa hßc, t¿p chí, Ãn phẩm đián tÿ vái các thông tin liên quan.

Nh° vÁy, các tài liáu thć cÃp này s¿ cung cÃp nhāng thơng tin quan trßng cho viác xác lÁp c¢ sá lý luÁn và nghiên cću thăc tr¿ng PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam trong giai đo¿n 2016-2020.

<i>b) Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp Phương pháp phỏng vấn </i>

<i>Mc ớch phng vn: trờn c sỏ tỗng quan, lun ỏn ó tỗng hp v chòn lòc </i>

c cỏc tiờu chí đánh giá chÃt l°āng NNLCLC, các yÁu tã Ánh h°áng, các ho¿t đßng PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC. ĐÅ có c¢ sá và có đ°āc thơng tin că thÅ, chính xác và tin cÁy h¢n và PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC, NCS sÿ dăng ph°¢ng pháp pháng vÃn đÅ tham khÁo ý kiÁn chuyên gia, nhà quÁn lý nhằm đà xuÃt các tiêu chí đánh giá NNLCLC, yÁu tã Ánh h°áng, các ho¿t đßng PTNNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC và xây dăng mô hình nghiên cću các yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC.

<i>Đối tượng phỏng vn: tỗng só chuyờn gia tham gia phỏng vn l 15 ng°ßi. </i>

Các đãi t°āng pháng vÃn đ°āc NCS lăa chßn theo mßt sã tiêu chí nh° chćc danh, quy mơ, lĩnh văc ho¿t đßng cąa doanh nghiáp (Phă lăc 1.3).

<i>Nội dung phỏng vấn: Nßi dung pháng vÃn đ°āc thiÁt kÁ thông qua phiÁu </i>

pháng vÃn chuyên gia, gåm 4 nßi dung: (1) các tiêu chí đánh giá chÃt l°āng NNLCLC; (2) các ho¿t đßng PTNNLCLC; (3) yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC; (4) mßt sã câu hái pháng vÃn sâu (Phă lăc 1.1).

<i>Thời gian thực hiện: tháng 09/2020 </i>

<i>Cách thāc thực hiện: Pháng vÃn đ°āc thăc hián theo 02 cách. Mßt là, thơng </i>

qua các cc hẹn gặp trăc tip. Hai l, thụng qua cuòc iỏn thoi trao ỗi. Vì lý do dách bánh và khng cách, do đó NCS lăa chßn pháng vÃn thơng qua đián tho¿i là chą yÁu. TÃt cÁ các chuyên gia đÃu rÃt quan tâm, ąng hß, sẵn sàng cung cÃp các thơng tin, chia sẻ các quan điÅm vái các nßi dung cąa pháng vÃn

Qua pháng vÃn, thông tin đ°āc làm s¿ch, trích l°āc hoặc giā nguyên đÅ lăa ý kiÁn trÁ lòi phự hp nht lm c sỏ dn chiu phc vă nghiên cću mßt sã nßi dung cÅn thiÁt cąa luÁn án.

<i>Phương pháp điều tra khÁo sát (i) Thiết kế phiếu điều tra khÁo sát </i>

PhiÁu điÃu tra đ°āc thiÁt kÁ theo thang đo Likert 5 điÅm và thăc tr¿ng PTNNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam

- Đãi t°āng điÃu tra khÁo sát: đà tài luÁn án giái h¿n ph¿m vi đãi t°āng NNLCLC t¿i doanh nghiáp NNUDCNC là nhāng lao đßng trăc tiÁp làm viác t¿i DN, đ°āc xác đánh là đãi t°āng có bằng từ Cao đẳng nghà trá lên; gåm đãi t°āng cán bß KTNN và cơng nhân.

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

- Nßi dung điÃu tra khÁo sát:

<i>KhÁo sát về tiêu chí xác định nguồn nhân lực chất lượng cao (mẫu phiếu khÁo sát trong Phụ lục 2.1): ĐÅ chß ra các tiêu chí xác đánh NNLCLC trong doanh </i>

nghiáp NNUDCNC, NCS thiÁt kÁ câu hái trong phiÁu khÁo sát tÁp trung vào các tiêu chí và trình đß, kiÁn thćc, sćc khoẻ thÅ lăc cąa NLĐ. NCS tiÁn hành gÿi m¿u phiÁu khÁo sát vái các nßi dung trên đÅ thu thÁp ý kiÁn nhằm xác đánh đãi t°āng NNLCLC đÁn các nhà quÁn lý t¿i các doanh nghiáp NNUDCNC. Quy mô khÁo sát phát ra 80 phiÁu cho nhà quÁn lý, đÁm bÁo să bao phą và tính đ¿i dián các m¿u khÁo sát á cÁ 3 lĩnh văc trång trßt, chn ni, thuỷ sÁn. Vái sã phiÁu phát ra là 80 phiÁu, thu và 76 phiÁu, có 03 phiÁu khơng hāp lá và sÿ dng c 73 phiu. Kt qu tỗng hp cỏc thụng tin thu đ°āc s¿ đ°āc trình bày á Phă lăc 2.2 lm c sỏ quan tròng xỏc đánh tiêu chí và trình đß, sćc khoẻ, mćc đß đáp ćng công viác cąa NNLCLC trong các doanh nghiáp NNUDCNC.

<i>KhÁo sát để thu thập thông tin đánh giá māc độ đáp āng yêu cầu về kiến thāc, kỹ năng, phẩm chất, năng lực, thể lực cÿa NNLCLC hiện đang làm việc t¿i DN, các ho¿t động và các yếu tố Ánh hưởng đến PTNNLCLC cÿa doanh nghiệp NNUDCNC (mẫu phiếu khÁo sát trong Phụ lục 2.3- dành cho nhà quÁn lý và Phụ lục 2.4 – dành cho cán bộ KTNN và cơng nhân): </i>

Nßi dung khÁo sát đ°āc làm thành 2 m¿u phiÁu khác nhau dành cho đãi t°āng nhà quÁn lý và NLĐ, că thÅ là cán bß KTNN và cơng nhân. Nßi dung phiÁu khÁo sát đánh giá kiÁn thćc, kỹ nng, nng lăc, phẩm chÃt nghà nghiáp, sćc khoẻ thÅ lăc cąa NNLCLC; các ho¿t đßng PTNNLCLC; các yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC. Từ đó làm c¢ sá đánh giá và có giÁi pháp phù hāp cho PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC đÁn đßi ngũ cán bß KTNN, công nhân t¿i các DN. Quy mô khÁo sát phát ra là 450 phiÁu cho các nhà qn lý và cán bß KTNN, cơng nhân, thu và 419 phiÁu, sÿ dăng đ°āc 402 phiÁu. Trong đó, phiÁu dành cho nhà quÁn lý sÿ dăng đ°āc 73 phiÁu; phiÁu dành cho cán bß KTNN và công nhân sÿ dăng đ°āc 329 phiÁu đÁm bÁo să bao phą và tính đ¿i dián các m¿u khÁo sát á cÁ 3 lĩnh văc trång trßt, chn ni, thuỷ sÁn và 3 khu văc Bắc – Trung, Tây Nguyên Nam ca Viỏt Nam. Kt qu tỗng hp cỏc thơng tin thu đ°āc, đ°āc sÿ dăng đÅ phân tích đánh l°āng và đánh giá NNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC á Viát Nam (kÁt quÁ đ°āc trình bày á phÅn 3.2 ch°¢ng 3).

- Sã l°āng mu kho sỏt:

Cn c vo quy mụ tỗng th ngn nhân lăc và quy mơ ngn nhân lăc có trình đß cao đẳng trá lên cąa doanh nghiáp NNUDCNC hián có vào nm 2020 là 5.349 ng°ßi, sã l°āng m¿u khÁo sát dă kiÁn đÅ nghiên cću đà tài ln án đ°āc xác đánh theo cơng thćc tính sau:

<small></small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

Vỏi tỗng NNLCLC ca doanh nghiỏp NNUDCNC có 5.349 ng°ßi. Mćc đß tin cÁy đ°āc kỳ vßng khi khÁo sát là 91.5%, sai sã 8,5%: <small>0.085</small>. Tra bÁng phân phãi chuẩn vái đß tin cÁy 91,5%, đ°āc trá sã biÁn thiên: Z=2.58. Tỷ lá m¿u khÁo sát ng¿u nhiên vái xác suÃt p = q = 0.5. Kích th°ác m¿u xác đánh theo cơng thćc trên có:

Nh° vÁy, vái mćc đß sai sã cho phép là

8,5%

_{, thì sã m¿u cÅn khÁo sát}

tãi thiÅu là 223 phiÁu. Tuy nhiên, đÅ h¿n chÁ nhāng sai sót trong q trình khÁo sát, đång thßi đÅ đ¿t đ°āc kÁt q nghiên cću chính xác, sát thăc vái điÃu kián thăc tißn t¿i doanh nghiáp NNUDCNC. Bên c¿nh đó, cn cć vào sã l°āng NNLCLC t¿i các DN, cũng nh° sã l°āng DN t¿i các khu văc miÃn Bắc – miÃn Trung, Tây Nguyên – miÃn Nam cąa Viát Nam và á các DN thußc lĩnh văc khác nhau, NCS cã gắng thu thÁp mßt sã l°āng lán nhÃt phiÁu khÁo sát trong khÁ nng có thÅ. LuÁn án tiÁn hành thăc hián khÁo sát 450 phiÁu phát ra và thu và đ°āc 419 phiÁu, trong đó, 402 phiÁu hāp lá đ¿t tỷ lá 89,33% tỗng só phiu phỏt ra.

- Tiờu chun chòn m¿u khÁo sát:

Cn cć dăa trên 46 doanh nghiáp NNUDCNC (nm 2020), sã l°āng DN t¿i khu văc miÃn Bắc là 10 DN; miÃn Trung-Tây Nguyên là 24 DN và miÃn Nam là 12 DN. Bên c¿nh đó, t¿i miền Bắc, sã l°āng DN lĩnh văc trång trßt là 02 DN; chn nuôi là 07 DN; thuỷ sÁn là 01 DN. T¿i miền Trung- Tây Nguyên, sã l°āng DN lĩnh văc trång trßt là 12 DN; chn ni là 03 DN; thuỷ sÁn là 09 DN. T¿i miền Nam, sã l°āng DN lĩnh văc trång trßt là 01 DN; chn nuôi là 03 DN; thuỷ sÁn là 08 DN. Do đó, NCS lăa chßn 22 DN vái 450 m¿u, sã m¿u phÁi đ¿i dián cho 3 nhóm lĩnh văc trång trßt, chn ni, thuỷ sÁn; că thÅ: 5 DN thußc khu văc miÃn Bắc (chiÁm tỷ lá 50%); 10 DN thußc khu văc miÃn Trung-Tây Nguyên (chiÁm tỷ lá 41,67%); 7 DN thußc khu văc miÃn Nam (chiÁm tỷ lá 58,3%).

<b>BÁng 1. 4. M¿u khÁo sát thu thp d liòu s cp Doanh nghiòp thuòc lnh </b>

Kho sỏt s bò

Da trờn thụng tin thu thÁp đ°āc qua pháng vÃn các chuyên gia và các yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC, NCS s¿ lên bÁng

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

câu hái khÁo sát. Tr°ác khi tiÁn hành khÁo sát chính thc, NCS tin hnh kho sỏt s bò xem bÁng câu hái điÃu tra và các yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC có đ¿t đß tin cÁy hay khơng, các câu hái có khó hiu hay khụng. Kho sỏt s bò s ỏnh giỏ các vÃn đà đó tr°ác khi tiÁn hành chính thćc. Thòi gian kho sỏt s bò vo thỏng 09/2020.

Só mu kho sỏt s bò phỏt ra 50 phiu, thu và đ°āc 37 phiÁu điÃu tra hāp lá đ°āc sÿ dăng đÅ đánh giá và sàng lßc giá trá cąa thang đo khái niám nghiên cću. Đß tin cÁy cąa thang đo đ°āc đánh giá bằng ph°¢ng pháp há sã tin cÁy Cronbach’s Alpha. Sÿ dăng ph°¢ng pháp há sã tin cÁy Cronbach’s Alpha tr°ác khi phân tích nhân tã EFA đÅ lo¿i các biÁn khơng phù hāp vì biÁn rác này có thÅ t¿o ra các u tã giÁ (Ngun Đình Thß & Nguyßn Thá Mai Trang, 2009). KÁt quÁ khÁo sát s bò c th hiỏn trong Ph lc 3.1.

KhÁo sát chính thćc

<i>- Thời gian điều tra khÁo sát: KhÁo sát t¿i các doanh nghiáp NNUDCNC từ </i>

tháng 10/2020 đÁn tháng 01/2021.

<i>- Nội dung khÁo sát: </i>

+ Đãi t°āng lãnh đ¿o, quÁn lý: nßi dung khÁo sát liên quan đÁn xác đánh tiêu chí xác đánh, đánh giá NNLCLC; đánh giá và mćc đß đáp ćng kiÁn thćc, kỹ nng, phẩm chÃt thái đß, sćc khoẻ cąa NLĐ; thăc tr¿ng các ho¿t đßng PTNNLCLC cąa DN; các tiêu chí đánh giá PTNNLCLC; các yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa DN (Phă lăc 2.3).

+ Đãi vái đßi ngũ cán bß KTNN, cơng nhân: gÿi phiÁu khÁo sát liên quan đÁn viác tă đánh giá và mćc đß đáp ćng kiÁn thćc, kỹ nng, phẩm chÃt thái đß, sćc khoẻ cąa NLĐ; các ho¿t đßng PTNNLCLC cąa DN; các yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa DN (Phă lăc 2.4).

ĐÅ đo l°ßng các biÁn quan sát trong PhiÁu khÁo sát, luÁn án sÿ dăng thang đo Likert 5 mćc đß (từ mćc 1 <RÃt kém= đÁn mćc 5 <Tãt=)=.

<i>1.2.4.2. Phương pháp phân tích dữ liệu a) Phương pháp phân tích dữ liệu định tính </i>

Dā liáu đánh tính thu thÁp từ các cc pháng vÃn đ°āc mã hố thành các chą đà gåm Tiêu chí đánh giá chÃt l°āng NNLCLC; Các ho¿t đßng PTNNLCLC và Các yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC. KÁt quÁ pháng vÃn 15 chuyên gia, nhà quÁn lý cho thÃy 05 nhóm nng lăc vái 26 tiêu chí đánh giá chÃt l°āng NNLCLC t¿i doanh nghiáp NNUDCNC; 09 yÁu tã Ánh h°áng đÁn PTNNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC; 04 nhóm ho¿t đßng PTNNLCLC cąa doanh nghiáp NNUDCNC (xem kÁt quÁ Phă lăc 1.2).

<i>b) Phương pháp phân tích dữ liệu định lượng </i>

Măc đích cąa nghiên cću đánh l°āng là nhằm kiÅm đánh các biÁn quan sát, đång thßi xây dăng mơ hình đÅ đo l°ßng Ánh h°áng cąa các yÁu tã đÁn PTNNLCLC cąa các doanh nghiáp NNUDCNC. Do đó, sau khi thu thÁp đ°āc phiÁu điÃu tra, tác giÁ tiÁn hành làm s¿ch dā liáu, mã hóa nhāng câu hái trong phiÁu điÃu tra khÁo sát, nhÁp liáu bằng phÅn mÃm SPSS. Dā liáu sau khi nhÁp đ°āc phân tích theo các b°ác sau:

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

<i>Bước 1: Thãng kê mô tÁ dā liáu thu thÁp bằng cách so sánh tÅn suÃt giāa các </i>

nhóm khác nhau theo biÁn kiÅm sốt.

<i>Bước 2: Đánh giá đß tin cÁy cąa thang đo </i>

Trong b°ác này, há sã tin cÁy Cronbach’s alpha đ°āc sÿ dăng đÅ đánh giá mćc đß tin cÁy cąa các thang o xõy dng, phn ỏnh mc ò tÂng quan giāa các biÁn trong mỗi nhóm nhân tã (Hair và còng s, 1995). Viỏc s dng phÂng phỏp hỏ só tin cÁy Cronbach’s alpha tr°ác khi phân tích EFA đÅ lo¿i bá các biÁn quan sát khơng phù hāp vì các biÁn này có thÅ t¿o u tã giÁ (Ngun Đình Thß và Ngun Thá Mai Trang, 2008). Đo l°ßng đß tin cÁy cąa cÃu trúc vái há sã Crobach’s alpha cÅn đÁm bÁo > = 0,6.

<i>Bước 3: Phân tích nhân tã khám phá EFA </i>

Măc tiêu cąa EFA là lo¿i bá nhāng biÁn quan sát khơng có t°¢ng quan vái các thành phÅn còn l¿i trong tÁp hāp biÁn. Mặt khác, phân tích này cịn giúp nhóm gßn các biÁn quan sát có cùng xu h°áng thành mßt tÁp biÁn (Hair, 1998). Tr°ác khi tiÁn hành phân tích EFA, tác giÁ cÅn kiÅm đánh há sã KMO đÅ kiÅm tra xem phân tích nhân tã có thích hāp khơng. NÁu KMO >= 0,5 phân tích nhân tã thích hāp vái dā liáu và ng°āc l¿i KMO < 0,5 thì phân tích nhân tã có khÁ nng khơng thích hāp vái các dā liáu (Hồng Trßng và Chu Ngun Mòng Ngòc, 2005). PhÂng phỏp trớch thnh phn chớnh (principal component) vái phép xoay là vng góc (Varimax) đ°āc sÿ dăng bái theo Anderson and Gerbing (1988) nhằm tãi đa hố sã l°āng nhân tã xt hián trong mơ hình, õy l phÂng phỏp phỗ bin ói vỏi ngnh khoa hßc hành vi. Theo Hồng Trßng và Chu Nguyßn Mßng Ngßc (2008), há sã tÁi nhân tã factor loading là chß tiêu đÅ đÁm bÁo mćc ý nghĩa thiÁt thăc cąa EFA, và há sã tÁi factor loading >= 0,5 đÅ đÁm bÁo mćc ý nghĩa cąa EFA (Hair và cßng să, 1998).

<i>Bước 4: Phân tích t°¢ng quan và håi quy đa biÁn </i>

Sau khi q trình phân tích EFA hồn thành, tác giÁ kiÅm đánh các nhÁn đánh đ°a ra bằng ph°¢ng pháp kiÅm đánh t°¢ng quan và håi qui đa biÁn. Đây là ph°¢ng pháp đ°āc sÿ dăng dùng đÅ phân tích mãi quan há giāa nhiÃu biÁn đßc lÁp và mßt biÁn phă thc.

Mơ hình håi quy đa biÁn đ°āc xây dăng nh° sau:

Y (PTNNL) = a<small>0</small> + a<small>1</small>.CSNN + a<small>2</small>.KHCN + a<small>3.</small>GDĐT + a<small>4</small>.TTLĐ + a<small>5</small>.CLKD + a<small>6</small>.QĐLĐ + a<small>7</small>.ĐĐNL + a<small>8</small>.KNTC + a<small>9</small>.MTLV+ e

Trong đó:

a<small>0</small>: là hỏ só gúc hồi quy tỗng th khi Y khi các biÁn đßc lÁp bằng 0; a<small>0 </small>đánh giá Ánh h°áng cąa các nhân tã ngoài nhân tã đ°āc xác đánh trong mơ hình đÁn biÁn

a<small>1</small> đÁn a<small>9</small>. là hằng sã - các há sã håi quy e là sai sã

Măc tiêu cąa ph°¢ng pháp này là đánh giá chi tiÁt mćc đß tác đßng cąa từng tiêu chí tái PTNNLCLC. Mćc đß Ánh h°áng thÅ hián thơng qua các con sã trong ph°¢ng trình håi quy. Nhāng nhân tã nào có chß sã a âm s¿ có Ánh h°áng tiêu căc và ng°āc l¿i.

<i>Bước 5: KiÅm tra hián t°āng đa cßng tuyÁn và phân phãi chuẩn cąa phÅn d° </i>

Đa cßng tuyÁn là hián t°āng các bin òc lp cú mói tÂng quan vỏi nhau. Nu hián t°āng đa cßng tun xt hián thì mơ hình có nhiÃu thơng tin giãng nhau và rÃt

</div>