Luận văn thạc sĩ Luật học: Chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động theo pháp luật nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào - Thực trạng và hướng hoàn thiện

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (10.26 MB, 112 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

BO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BỘ TƯ PHÁPTRUONG ĐẠI HỌC LUAT HÀ NỘI

HORM LUENGVILAY

- THỰC TRẠNG VÀ HƯỚNG HOÀN THIỆN

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

(Định hướng nghiên cứu)

HÀ NỘI - NĂM 2023

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

BO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BỘ TƯ PHÁPTRUONG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

HORM LUENGVILAY

CHAM DỨT HỢP DONG LAO ĐỘNG CUANGƯỜI SỬ DỤNG LAO ĐỘNG THEO PHÁP LUẬT

- THỰC TRẠNG VÀ HƯỚNG HOÀN THIỆN

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: TS. VŨ THỊ THU HIẾN.

HÀ NỘI - NĂM 2023

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

Tôi xin chịu trách nhiệm vỗ tinh chính xác và trung thee củaTin văn này.

TAC GIẢ LUẬN VAN

HORM LUENGVILAY

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

PHÀN MỞ DAU alCHVONG 1. MOT SỐ VAN DE LÝ LUẬN PHÁP LÝ CƠ BAN VE CHAMDUT HỢP DONG LAO ĐỌNG CUA NGƯỜI SỬ DUNG LAO ĐỌNG

11. Mét số vin dé iy luận về châm đất hop đồng lao đông và chim dit hợp đồng

lao động của nguùi sử đụng eo động 3

1.11 Kids miện và phân loa chim dit hợp đồng lao đông 811.2. Chắm đit hợp đẳng lao đồng cũa người sir dong lao đồng 10

12. Pháp luật về chim dit hợp đẳng lao động của người sử dụng lao động....14

1.21 Khẩt niệm pháp luật về chẳm dứt hợp đẳng lao động của người sử mg

lao đồng 14

1.2.2. Nội chng pháp luật về cham đit hop đồng lao đồng cũa người sử hong

lao đồng 16

1.23. ¥ngiia của việc điều chin pháp luật đố vớt chém đit hop đồng lao

“đồng cũa ngờ sử ding lao đồng 2

Kétiuin Chương 1 23

CHVONG 2. THỰC TRẠNG PHAP LUAT NƯỚC CONG HOA DAN CHỦNHÂN DAN LAO VE CHAM DỨT HỢP DONG LAO BONG CUA NGƯỜISỬ DỤNG LAO ĐỌNG VÀ THỰC TIEN THỰC HIEN

2.1. Thục trăng pháp luật mage C ơng hồ din chỗ nhân din

dit hợp đồng lao đông côn người sử dụng leo đông và thực tn thục liện... 253111. Cần cứ chẳm dit hop đồng lao đồng do người lao đồng thé nding lựcchugrén mén hoặc sức hice không don bảo 26

312. Cin cit chẳm đit hop đồng lao đồng do người sit ding lao đồng ph

sắt giản lao đồng vỉ lý do trong lanh doanh: 28

2.13. Căn cứ chẳm địt hợp đẳng lao động do hànhvi vi pham với lỗi cÿ của

"người lao động 31

214 Các trường hợp người sit ding lao động không được cham đứt hop

“đẳng lao động 3622. Thực rạng pháp uật nước Cơng hồ dân chủ nhân din Lào vé th tue chim

Git hợp đồng lao đồng của ngu sử dụng lao động và thực tiến thực hiện...40

22.1 Thủ te báo trước 4

2.22 Thủ me than khảo ÿ liễn tổ chức dex điện người lao đồng hoặc phẩn

lên người lao đồng tạ đơn vi ao đồng: 42.25 Thủ tực báo cáo hoặc xin php cơ quan quản lý lao đồng “

4 Giữ quyết quyễnlợi và hoàn trả các gy tờ oho người lao dng... 31

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

23. Thục trạng pháp luật nước Cơng hồ din chủ nhân din Lào về hậu qua phép

lý cia chim dit hop đồng lao động tái pháp luật cia người sở dụng lao động và

thục tn thục hiện 372.3.1 Trách nhiềm Rhôi phuc quyển về vị bí việc làm chính đồng cho ngườilao đồng 38

12.3.2, Trách nhiệm bi thường do hành vi chẩm dit hop đồng lao đồng tc

pháp uất 603.4 Mat số đánh ga chung về thực trang pháp luật và thực tifa thục hiện pháp

luật và châm đốt hop đồng lao đông cũa người sử dung leo động ti nước Công

hhoa din chủ nhân dân Lào 6

Két tun Chương2 66

CHVONG 3. KIỀN NGHỊ HOÀN THIỆN PHAP LUAT VA NÂNG CAOHIEU QUA THỰC HIỆN PHAP LUAT VE CHAM DUT HỢP ĐỒNG LAOBONG CUA NGƯỜI SỬ DUNG LAO ĐỌNG TẠI NƯỚC CỘNG HOA DÂNCHU NHÂN DÂN LÀO.. 87

3.1. Định hướng hoàn thién pháp luật Lao về châm đốt hợp đồng lao đông của"ngờ sử đụng lao động 67

32. Kiến nghĩ một sô gii pháp hoàn thiên pháp luật Lào về châm đất hop dng

lao động của nguời sử đụng lo động 72

43.21. Hoàn tuận pháp luật Lào về căn cứ chin dit hợp đồng lao đồng của

"người cử ng lao động 72

4.22, Hoàn thân pháp luật Lào về thù tue chim dit châm đứt hợp đồng lao

“đồng cia người si ding lao động n

4.23. Hoàn thiện pháp luật Lio về hậu quả pháp lý của vide chin đứt hop

“đẳng lao động rã pháp luật cũa người s đụng lao đồng 324.24 Hoàn tuân pháp luật Lào về xi If hành vi vi pham pháp luật về chamatt hợp đồng lao đồng cia người sử đụng lao động 34

33. Kiến nghĩ mất sổ giã pháp nhằm ning cao hiệu quá thọc iện phíp loật v chim

dđât hợp đồnglao đông của người sử đang lao đồng tạ Láotrơng thời gant... 84

XKắtluận Chương3 87

KETLUAN 89DANH MỤC TÀI LIEU THAM KHAO

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

1.Lý de lựa chon đề

Do QHLD chỉ mang tính chất lâu dit nhumg không phải bên vũng cổ dinh

suốt đời nên việc chim đứt QHLD (hay châm đứt HĐLĐ) là điều không thể tránh.

khải IKhi HĐLĐ chim dit sẽ ảnh hung tới of hai bin trong OHLĐ, nhang do cáncân lao động ln có xu hướng nghiêng về phía NSDLD nên ki HĐLĐ chấm dit

thi người cu hệt thôi thường là NLD - bén có vị thể yêu hơn trong OHLĐ. Honnổn, do cơ sở sin xuất kinh doanh (doanh nghiệp) là “té bao” câu thành nên kin‘8, do vậy, khi QHLD chim dit cũng có thé tác động ti thị trường leo động và nên,

kảnh tế - xã hội. Chinh vi vay, pháp luật cén phii có những quy dinh chất chế véđiều kiện, tình tơ thủ tục, quyễn lợi và trách nhiệm của các bên kh chẩm đất

HPLĐ để

đồng của nước CHDCND Lào di ra đối để dip ứng những yêu cầu này:

o vệ quyền va lợi ích chính đáng của các bên trong QHLD. Luật Lao

Trong những năm qua, pháp luật đều chỉnh vin để HBLD nói chung chân

dit HĐLĐ nói riêng cia nước CHDCND Láo đã từng buve được cũng cổ, hồn

thiên hơn, góp phin khơng nhỏ trong việc dim bio việc chim dit HĐLĐ diễn rahop pháp và cổ ging cân bằng lợi ich cho cả hai bên chỗ thể của OHLĐ này, Tuynhiên, qua thục tiến tiễn khai cũng cho thấy, pháp uit lao đông hiện hành cơn Lao

liên quan din chế đính chim đất HĐLĐ còn ching chung, chưa thre ar 18 rồngkhiên cả NSDLĐ và NLD gập nhiễu lỏng túng bất đồng ÿ kiến khi lựa chon xử sơ

trên thục tẾ, hoặc loi dụng những "khoảng rồng" pháp lý để chim dit HĐLĐ, ảnh,

hướng trục tếp đến quyển và lọ ích hợp pháp của bên còn te rong QHLD. Nhinghạn chế rên diy đã đặt ra yêu cầu phãi xem xit, đánh gia Ini các quy đính pháp luật

lao động hiện hành vi chấm dit HĐLĐ theo hướng hài hòa, cén bing loi ich giữa

NLD và NSDLĐ, nhằm lam họ yên tâm hơn rong q trình lao đơng sử đụng lao

đồng từ đồ gop phin duy tủ và phát tiển QHLĐ, từ đó góp phần th hức khuyếnkhích đầu tr tạo đã phát tiễn lánh - xã hồi trong bối cảnh hội nhập mới

Nhân thúc được tim quan trong của vẫn di, trong bối cảnh Bồ Lao đồng và

Phúc lợi xã hội Léo dang khdi đông ké hoạch xây dụng “Báo cáo tổng kết đính giá

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

thực én 10 năm tha hành Luật Lao đồng năm 2013”, đỄ gip một phần cơng sóc

hỗ bể cho việc sin đổ, hồn thiện quy inh pháp lut leo động liên quan đến chim

iit HĐLĐ, tác gã đã lựa chọn đề tú: "Chấm đất hợp đồng lao động của người sc

đụng lao động theo pháp lật née Cộng hòn Din chit Nhân đâm Lio - Thựctrạng và lmớng hồn thiện” làn lôn văn thạc i ink hướng nghiên eau của mình

2. Tinh hình nghiền cứu đề tài

Chủ đổ nghiên cửu vé chấm dit HĐLĐ của NSDLĐ vốn là vẫn để không

Gi những lạ luôn mang tính thời s cũng với sợ phát iễn của QHLD. Chính vi

„ ti Việt Nam cổng như tei Lao để có hàng trim cổng hình nghiễn cứu ở cácmức độ và hình thức khác nhau tr giáo tinh, sich chuyên khảo, để tải nghiên cửukhoa học, luận án luận vin hoặc các bà wit đăng trên tạp chí chuyên ngành liên

quan din chủ đồ này, Tuy nhién, các tác giã hầu hit tập trung nghiên cử quy dinkphp luật quốc gia mình, pháp luật quốc ga khác chỉ được a cập din đưới góc độ

so sánh hoặc them khảo kinh nghiệm. Cũng bi vậy, hiện nay ti các cơ sở đảo tạoluật học ci Việt Nem mới chi có mốt vii cơng trình nghiên cứu liên quan đếnchim dit HĐLĐ của NSDLD theo pháp luật nước CHDCND Lio nữ rau:

- Luận vin thạc đ luật học “Bảo đến các quyển và lợi ích cha NSDLD theo

luật lao động của nước CHDCND Lào” của Boutsady Chanthaphone C010,Trường Đại học Luật Hà N&). Đây là một cơng trình nghiên cứu cổ pham vĩ rổng"nghiên cứu vé các quyển vé lợ ích của NSDLĐ tai Lào trong quá tình sử dụng laođồng Do vay, quy đính phép luật về quyên châm dit HĐLĐ của NSDLD chỉ đượcđề cập như một nội dụng ahd trong "quyên quản lý, đều hành lao ding” mang tinh

giới thiêu khả quất Đông thời nhing đánh giá kết luận kiến nghỉ côn tác giãnhẫn sin đỗ, bổ sang quy định ci Luật Lao động năm 2006 (có hiệu lục tú thờiiim nghiên cin) v vẫn dé này đã phần nào được giải quyết rong Luật Lao độngnăm 2013 hiện hành Tuy vậy, những nối đang lý luân vé mr cén thiết phải dim bio

quyền và lợi ich hop pháp cia NSDLĐ và các phương hướng hoàn thiện pháp luật

shim dim bảo hii hịa lợi ích gia các chủ thể trong QHLD vin có gi tỉ them

khảo cho tác giã trong quá tỉnh thục hién luận văn này:

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

- Luận văn thạc a luật hoe “Ønyên chấm dit HĐEĐ cũa NSDLĐ - Nin tr

góc đổ so sánh giữa pháp luật CHEHCN Tit Nam và pháp uất CHDCND Lao’

của Khambee Vilayxiong C011, Trường Đai học Luật Hà Na). VỀ cơ bản, diy làcơng tỉnh nghiên cứu khá tồn diện vỀ các vin đề pháp lý lên quan din quyển

chim đất HĐLĐ của NSDL tei Lào nh Cần cứ tỉnh hy thủ tục chim dứt HBLDvà quyển lợi, trích nhiệm của NSDLD iki thục hiện quyền chim dit HĐLĐ. Songdo cách iập cân nghiên cửu cia tác giả là dati gúc đồ phân tích, sơ sánh luật học

nên hầu như chỉ tập rung vào quy định pháp luật ma i tiên hộ thục tấn Thâm viođồ, cũng xuất phat từ thời diém nghiên cứu mà các quy ảnh làm cơ sở thục hiệncơng tình này là dao Luật Lao động năm 2006 (nay đã hết hiệu lực thi hành) màuột số luận gi, kin nga của tác giả đã không con phù hợp với bối cảnh hiện ny.

Tuy nhiên, nổi đăng của cơng tình này vấn lá tả liệu giá tri tham khảo quan trong

để thấy được sự kế thir, thay đổi hay phát biển của pháp luật lao động Lio véquyền chim dit HDLD của NSDLĐ qua tùng giả đoạn

- Luận văn thạc tuit học “Chấm dit HBLD trải pháp luật theo any nh

sửa Luật Lao động Lào năm 2013 và BLLD Trật Nam năm 2019 dưới góc đổ sơsánh” ofa Bouapsath Khmnghiis (2020, Trường Dai học Luật Hà N@). Đây là

công tinh nghiên cu quy Ảnh pháp luật Lao vé đơn phương chấm dit HĐLĐ,

trong tương quan so sánh với phip luật Việt Nam, Bồi vậy, nội dung nghiên cứu vécăn cứ xác Ảnh việc NSDLĐ đơn phương chim dt HĐLĐ trái pháp luật cũng ninecác rách nhiệm pháp lý của NSDLĐ kei chim dit HĐLĐ trai pháp luật chiêm mốttỷ trong không nhỗ trong công tỉnh này, Đây chính là tà liêu tham khảo quan trong

cho tác gã khi phân tích đánh giá quy định pháp luật hiễn hành của Lao liên quanđến khía canh đơn phương chim đất HDLD của NSDLD

- Ngoài ra trong một số cơng tình khác như Ln vin thee đ luật học nine

“ELD theo pháp luật lao đồng lào và TTật Nam dưới góc đổ so sánh” của

Kihaphithoun EKeopasauth (2017, Trường Dai học Luật Hà Nộ); “Bao về quyển li

sửa NLD li chim dit HĐLĐ theo pháp luật lao đồng nước CHDCND Tảo” cũaMonenapha Khamchanh (2021, Trường Đại hoc Luật Hà Na)... cũng để cập din

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

quyền chim dit HĐLĐ, các trách nhiệm pháp ly của NSDLD kh châm dit HĐLĐ

Đây cơng là tả liêu có giá tì tham khảo quan trong hi đánh giá, phân tích các quy

ảnh pháp uật Lào liên quan dén vin để này

kin chung, các cơng tình trên diy đã nghiễn aim về vấn để chấm ditHDLD của NSDLĐ ở các mie đô khác nhau Tuy nhiên, các cơng tình nghiên cử

trục tấp và khá toàn điện vi vẫn để này lại dun trên quy định pháp luật cũ, đ hắt

hiệu lục thi hành Các cơng tình nghiên cửu trin cơ sở quy định pháp luật hiện

hành, xuất phát từ pham vi, mục tiêu nôn chỉ nghiên cứu vẫn đ châm dit HĐLĐ

cia NSDLD một cách khái qt Hơn nữa, các cơng tình đã công bé trước diy chỉtập trung nghiên cứu thục trang phép luật mà chưa để cập nhiêu din vẫn đã thục‘iin thọc hiện pháp luật, do vậy, chưa cho thấy được toàn cảnh vẫn để chim ditHDLD của NSDLĐ trần thục tế dn ra nhờ thể nào. Đây là những vẫn để sẽ được

thục hiện trong luận vin này: Núi cách khác, có thể khẳng đình ring, chỗ để ma tác

giã lựa chọn nghiên cửu vấn con tinh mới cho din thời đm hiện nay3..Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

4.1. Mục đích nghiên cứm

Vide nghiên cứu đồ tài nay nhằm làm rổ các vấn đ lý luận pháp lý cơ bên vichân dit HĐLĐ của NSDLĐ, thực rang quy định pháp luật và trục tia châm đót

HDLD của NSDLD tei nước CHDCND Lào trong thai gian qua từ đó, dé xuất mot

số kiễn ngủ nhắn hồn thiên pháp luật và ning cao hiệu của thục hiện quy dinhphp luật Lào vé vẫn để nay

4.2. Nhiệm vụ nghiên cin

ĐỂ đạt được mục ich nghiên cứu trần diy, luận văn phải thục hiện mốt sổ

nhiệm vụ như say

= Lam rõ một sá vin dé ký luận pháp lý cơ bản liên quan tới chim đất HĐLĐ

của NSDLD, pháp luật về chim dứt HĐLĐ của NSDLĐ

- Phân tích, đảnh giá quy ảnh pháp luật Lao hiện hành về chim dit HĐLĐ

của NSDL và thực tiến thục hién các quy dinh này tại nước CHDCND Lio trong

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

thời gian qua Từ đó, chi ra được những diém tién bộ, những đm còn hạn chỗ,

thiêu ớt trong quy dinh pháp luật Lio về vin để này:

- Xây ding các ảnh hướng và kiên nghĩ him hoàn thiên pháp luật, nâng

cao hiệu quả thực hiện pháp luật về chim dit HĐLĐ của NSDLĐ tai Lao trong thôi

4. Đối tuợng và phạm vi nghiên cứu41. Đối trợng nghiên cin

Đôi tương nghiên cửa của luận văn này trade hit là quy định pháp luật ci

nước CHDCND Lio về chim dit HĐLĐ của NSDLD. Đẳng thi, thực tấn thehiện các qh dinh pháp luật này trên thục ổ công là đổi tương cần nghiên cửu cũa

đồ t này,

42. Phạm vinghién cin* Phạm vi nội dung

ĐỂ tại chim dit HĐLĐ cia NSDLĐ nổi chung có pham vĩ khá rộng, baogồm cả các trường hop đơn phương châm dit HĐLĐ và các trường họp chấm ditHĐLP khác nhờ chim dat do thie thuận, châm đút do sự kiện phép lý phát sinhTuy nhiên, rong pham vi đăng lượng ci một luận văn thác a, tác gi chỉtập rung

"nghiên cứu trường hop châm dit HĐLĐ phổ bién nhất là đơn phương chim đút

HDLD từphía NSDLD. Đảng thời, nghiên cửu mốt số nội dong chủ yêu của phápluật vé chim dit HĐLĐ của NSDLĐ nh: Căn cứ để NSDLĐ đơn phương chimcất HĐLĐ; tỉnh tự thủ tục và trách nhiệm của NSDLĐ khi đơn phương châm ditHHĐLĐ; hậu quả phép ly của việc NSDLĐ chim dit HĐLĐ trai pháp luật Luận vin

không nghiên cửu về vẫn để giải quyết tranh chấp vé đơn phương chim dit HĐLĐ

cia NSDLD. Đổi với nộ dung về wiry và phạm về đơn phương chim đút HĐLĐ sẽđược Ling ghép rong các nôi dung tiên

pháp luật: Luật Lao động năm 2013 và một sổ vấn binphp huậtliên quan của nước CHDCND Lio

* Phạm vi quy đp

* Phạm vi thời gian: Từ khi Luật Lao động năm 2013 có hiệu lực đến nay* Phạm vi không gian: Nước CHDCND Lào.

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

ĐỂ thục hiện cơng tình này, tác giã đã du trên phương pháp luận duy vật

tiện ching của chỗ ngiĩa Mác. Lénin, bám sắt quan diém, đường lố, chính sich

của Đăng và Nhà nude Lio vé xây dụng QHLD bing HDLD

Trên cơ sở đó, trong q tình nghiên cửa ln vấn, tác giã đã sử dụng mốt

sổ phương pháp nghiên cứu nbur phương pháp phân ích ~ tổng hợp, phương phép

hệ thống, phương pháp thống kê, phương pháp lịch sử, phương pháp so sánh hayphương pháp khảo cửu thục tin... Các phương pháp này được sử dụng kết hợp phù:

hợp với nổi dung ting vin để nhằm đơn din những lip luận, đánh giá kết luậnmang tính khoa học, khách quan, xác đáng của luận vẫn.

6.¥ nghĩa khoa học và thục tin cũa đề

Thứ nhất, về mat khoa học:

Trước hit kit qui nghiên củu của cơng tinh này sẽ góp phẫn làm day dinơn nên tăng lý luân vé châm dit HBLD; cho thấy được sự cân tiết phii có sự đềuchảnh bối pháp luật đối với hành vi chim dit HĐLĐ của NSDLĐ - mốt trong hai

bên chỗ thể của QHLD. Đảng thờ, nộ: dung cia luận văn này cũng góp phẫn đơađến cá nhấn khá tồn diễn vé thụ trang quy dinh pháp luật và thực tf thục hiện

php luật về căn cử chấm đút, bình tạ thủ tục châm đt cũng như trách nhiềm khỉchân đút HĐLĐ của NSDLĐ

Thứ hai, về mặt thực tiễn:

Những đính gá kiến nghĩ nim sửa đổ, bổ amg quy ảnh pháp luật và

nâng cao hiệu quả thực thị pháp luật vé chim dit HĐLĐ của NSDLĐ được đưa ra

trên cơ sở lý luận, thục trang pháp luật và thục tn thi han, Do đó, phén nào meng

lâm luật Lào trong quả tình xây dụng Báo cáo tổng kết cũng như quá tình xây”

dung dự thio sta đổ, bỗ ming các quy đính lên quan đến quyén châm dit HĐLĐ,

của NSDLD. Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu của luân vin cing có thé được sửdạng làm tà liệu tham khảo cho cổng tác nghién ci giảng day, hoc tập tử các cơsử dio to luật học ở cả Viét Nam và Lào liên quan din vin đ này:

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

7.Két chu của hận văn

Ngoài các phẩn mỡ diy kết luận, danh mục tả liêu than khảo, nội dungchính của Luận vin gầm có03 chương seu:

Chương 1: Một sổ vẫn để lý luận pháp lý cơ bản về chẩm ditt HĐLĐ

của NSDLĐ

Chương 2° Thực trang pháp luật nước CHDCND Lào về chẳm dit HBLDsửa NSDLĐ và thực hỗn thực hiện

Chương 3- Kién nghĩ hoàn thiên pháp luật và nâng cao Indu quả the hiện

pháp luật về chẩn dứt HBLD của NSDLD tri nước CHDCND Tảo.

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

MOT SO VAN DE LY LUẬN PHÁP LY CƠ BẢN VE CHAM DUTHOP DONG LAO ĐỘNG CUA NGƯỜI SỬ DỤNG LAO BONG

LAL Mặt số vẫn đề lý lận về chim đút hợp đồng lo động và chim đút

hep đồng lao động của người sử dung ao động

11. Kh fm và phân loại chấm đút hợp đồng lao động.

Hop đồng lao động và những vẫn đ tiên quan dén nó đã hình thành và theyđổi, phat hiển cũng với mr phát tiễn cia xã hồi và những nhận thie mới về hàng“hóa sức lao déng!. Tuy nhiên, mặc dù khái niệm HĐLĐ đã xuất hiện từ rất lâu trong

hộ thống pháp luật các quốc gia trần thé giới nhưng tei CHDCND Lào, mãi đôn khidao Luật Lao động đều tién dave ben hành nim 1994 thi khái niệm HĐLĐ mới

chính thúc dave ghi nhân Tir đó din nay, khái niêm “Top đổng lao đồng” trongkhoa học pháp lý Lao có ny kế thừa, phát tiễn in tục và hiện được dinh nghĩa một

cách khá cô đong và xúc ích tei đoạn 1 Điễu 75 Luật Lao động năm 2013 như sa“HDLD là théa thuận giữa NLD và NSDLĐ hoặc giữa da điện NLD và dex đện

NSDLD về các đu kiện lao đồng tién lương hoặc tiến cơng phíc lợi và các chínhsách khác”. Khi niệm này nhìn chang có nợ tiém cân với dinh nghữa cũa TỔ chúcLao đông quốc té (LO) và pháp luật các quốc ga rên thé giới (trong đó có ViệtNan), theo đó sắc dinh HĐLĐ với bản chất là sự thôn thuận cô giá tr pháp lý để

xác lập QHLD với “các đu liện và chế độ việc làn" giữa NSDLD và NLD.

Quan hé lao động tuy là một mốt quan hệ lâu dai “bin vũng” song khơngmeng tính “rảnh cũ

Là cơ ở thidt lap và duy bì cho mỗi QHLĐ, việc chim dit HĐLĐ chính là cơ sở đểchim đút mỗi QHLD này. Là mét loại quan hệ dân sự đặc biệt nên việc chấm đút

„ do vậy có thé bị chấm đút bồi các nguyên nhân khác nhau.

HDLD cũng mang những đặc trưng cơ bản cia việc chim dit hợp đồng din sự

Chim dit hop đẳng din sylà nự tiện pháp lý ết thúc việc thục hiên thôa thuận ma

-Nghyễn Văn Ng C019), Đơn phương chấu đị: HBLĐ bit NSDLD theo phép lệ lo đẳng Pit New"iến từ Due ten quận Tên Thị hành phó H Cá Minh, Luận vn tae sĩ hật học, Hoc văn hos học

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

các bin đã đạt được kh them ga vio quan hệ hop đẳng làm cho bên có ngiữa vụkhơng cịn trách nhiệm và bên có qun khơng thé bude bin có nghĩa vụ tiép tục

thục hiên ngiĩa vụ nite? Tương tơ như vấy, chim dit HĐLĐ cổ thể được hiểu là“aac liện pháp lÿ dẫn din sự kết tie các quyển và ng]ĩa vụ mã NLD và NSDLB đãthéa tuân trong HĐLĐ, chắn dit QHLD giữa NLD và NSDLĐ"

Việc chim dit HBLD có thể bit nguén từ nhiễu cần nguyên khác nhau, đầycũng là vẫn để khá phúc tạp xuất phát từ vĩ thể "bất bình đẳng" của NLD và

NSDLD cũng như có ảnh hưồng trie tiép đến quyền lợi của các bên trong quan hồ

này, ĐỂ dim bảo việc chim dit HĐLĐ đến ra đúng pháp luật quyén lợi của các

bên được dim bio hii hòa, hen chế đến mức thấp nhất những ranh chấp, tác đồngXêu cục có thể xiy ra từ vậc chim dit HĐLĐ, pháp luật các quốc gia (rong đồ có

CHDCND Lio) đã xây dung và ben hành các quy dinh điều chỉnh các vấn để liên

quan đến chim dit HĐLD. Thông qua nghiên cửu thục tin và quy đảnh pháp luật

các mage về chim dt HĐLĐ, cổ thể thiy có khá nhi tiêu chỉ để phân loi sự iệnchim dit HĐLĐ, trong đó phổ biến là hai tiêu chí “y chỉ của chủ thể HĐLĐ”, tiêu

‘Ding Thụ Việt Bì G0), Php luật về chếu dt HDLD cia NSDLB và hực nbn th hành tri thin phổ Bà

(NB Tuân vận tac sĩ hột học, Bung Đụ học Luit Ha Nội, Hà Nội #7

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

chim dit HĐLĐ phát sinh do my kiện đoợc pháp luật ghỉ nhận lá căn cứ hợp phép

để chim dit HĐLĐ (như hết han HĐLĐ, NLD đã đều kiện buông lương hưu.)hoặc chân đút HĐLĐ do ÿ chí của bên thứ ba (hoờng é cơ quan nhà nước có thận

quyền như Tịa án, co quan quản lý doanh nghiệp. )3. Đây là những trường hop

được xem là đương nhiên chim dit HĐLĐ do các chi thể khơng cịn dim bảonhững u cầu, du kiện để tếp tue duy tì QHLD nh đã tha thuận với nhan

Due rên iêu chi “tinh chit pháp lý của hành wi chấm dit HĐLĐ”, châm đấtHĐLĐ bao gim hai nhóm: @) Chấn đút HDLD hợp pháp — 1a trường hop các bênkhi chấm đứt HĐLĐ tuân thủ, thé mãn các điều kiên, yêu cầu luật định Trong

trường hop việc châm dit HĐLĐ hop pháp thi các bên không phải gánh cứu trách

nhiệm pháp lý bất lei nto; (1) Chẳm dit HBLD bắt hop php (hay chain dit HBLD

trái pháp lu ~ta trường hop các chủ thé trong QHLD the hiện hinh vũ chim dit

HDLD nhung lai không tuân thủ các điều kiện, yêu cầu pháp luật đất ra Thông

thường việc chim dit HĐLĐ trú pháp loật này chỉ xây ra với các tering hợp dom.phương chim dit HĐLĐ. Việc chim dit HĐLĐ trả pháp luật ẽ mang din cho các

chỗ thể the hiện hành và này những hậu quả pháp Lý bất lợi, nằm ngoài mong muốn

của hot

1.1.2. Chấm ditt hợp đồng lao động cần người st dang lao động

Nui sở dụng lao đồng (employes) là thuật ngữ được ding để chỉ một bêncủa QHLD trong méi tuong quan với bên NLD (employee) hay người làn công

(vedeeÙ°. Theo khoăn 3 Điều 3 Luật Lao động năm 2013 của Lào, “NSDLD là cả

nhân pháp nhân hoặc tổ chức sử: dig NLD làm vide cho minh bằng cách trả lương

hoặc tiễn công cing cấp các phíc lo khúc theo qu dh của pháp luật và HĐLĐNiur vậy, NSDLĐ li người có thể tạo ra các QHLD, họ cing với NLD là “hai vé

của phương trình QHLĐ” nhưng đóng ở vi thé cao hơn NSDLĐ là người “chi”

gah Đệ Ngọc Tà G019, hến đt BLE, pn cin NLD Re cn ie HBL, Toản vn te

1 Phạm Nguyễn Bach Mai (2022), Chim đứt HBLD theo BLLB nấm 2019, Luận văn thạc sĩ luật học, Khoa{air Dathoe Quo eụ Bị Ns, NG 1-15

học Ent Ha Nộ HN 3S

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

nim trong tay tơ liệu sẵn xuất, đ thuê "súc ao đông" để tiễn hành hoạt động sinxuất lánh doanh nhằm dem Iai lợi nhuận Do đá, NSDLĐ cũng là chủ thể đượcphp luật bão về, họ được trao cho các quyén quyét Ảnh các vẫn đề kinh t hay xã

Tội và quân ý qué tình lao động của NLD trong đơn vi sử dụng lao động va tương

ting với đó là những ngiĩa vụ phải thục hiênŠ. Một trong những quyển năng tiêubiểu mà pháp luật trao cho NSDLĐ chính là quyền chim dit HĐLĐ”

Chim dit HĐLĐ ofa NSDLĐ là mét trường hop mà HĐLĐ được chim ditxuất phit từ ý chỉ cia một bên chủ thể trong QHLD - NSDLD. Hiện my, rong

khoa học pháp Lý Lao chưa có khái niệm chính thúc nào vé “chẩm dứt HĐLĐ cũa

NSDLD” Tuy nhiên, căn cử vào các trường họp “Chim đất HĐLĐ" được quy dhtại Điều 80, "Quyền châm dit HĐLĐ của NSDLĐ” tại Điều 86 và "Kết thúcHĐLĐ" tei Điều 93 Luật Lao đồng nim 2013 có thể thấy, chấm ditt HBLD cđa[NSDLB trong pháp huật thực định Lào hiện được hiễu theo nghĩa hep, tức là việc

chim đứt HĐLĐ từ phia NSDLD, còn đốt với các trường hợp ha bên thôn thuậnthống nhất chân dit HĐLĐ; xây ra ny kiện pháp lý đương nhiên chim dit HĐLĐ

(hy hỗt hạn HĐLĐ, đã hoàn thành cổng việc theo HĐLĐ hoặc các sự bién pháp lýnhư NLÐ chit, NSDLD là cả nhân chất, NLD bị huyền án phạt ti.) sẽ được goi là

“Rit thúc HĐLĐ". Vì lẽ đó, trên cơ sỡ didn gi quy đính pháp luật thục Ảnh Lao

và đính ngiấa về chân đt HĐLĐ nếu trên, trong phạm vi lun vin

“chim dit HĐLĐ của NSDLĐ" cổ thể hiểu như sax “Chấm dứt HDLD củaNSDLD là aự kiện NSDLĐ he minh chấm đút việc sử chong lao đồng đốt với NEB,chấn đit việc thực hiện các quyền và ngÌĩa vụ cđa NSDLP theo thơa thun mài harbên đã giao lết rong HĐLĐ)

La một trường hop chấm đất HĐLĐ, chim dit HĐLĐ của NSDLD cũng

meng diy đủ những đặc đẫm cia việc chim dt HDLD. Ngoài sa, chim dit HĐLĐ

, khái niệm.

eda NSDLB cịn có một số đặc đễn riêng như seu

Đỗ Thị Dong td, 35

humbee Vilg xeng 2011), Quoin ciẩu đít HBLD ca NSDLB - Nun gc đổ so ánh giiapiép liệt

.CEEYECN Đệ Nex va plép ide CHDCND Tào, rận via tac s Mặt học, Trường Đại học Lait Ha Nội, HàNếu m$

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Thứ nhất, chém cit HDLD của NSDLD thực chat là wiée chim đứt BLDtirphia NSDLĐ dẫn din việc chim đút HĐLĐ trước thin han mà không pha thsevào ý chỉ cia NLB*. Bai vậy, NSDLĐ chỉ có thể châm dit HĐLĐ theo các cách

thức nhất nh, cần c hình tạ thủ tue pháp luật quy định. Trong pháp luật các

quốc gia rên thé giới, hành vũ “chấm dit HĐLĐ" từ phía NSDLĐ được thể hiệnbằng nhiễu hình thúc khác nhau, đó có th la "shậm đút hop đẳng", "châm đất việclân”, “chim dit việc tayén đụng”, đó cũng có thé lá “cho nghĩ việc", "cất giảm lao

đồng”, “cho thôi việc" và thậm chí là "sa thế”, Tuy nhiên, trong pháp luật thực

din của Lio chỉ ghi nhân duy nhất một thuật ngõ là “chim dit HĐLĐ”, nguy cả

trong các trường hop NLD rơi vào các truờng hop vĩ pham mã bi kỹ luật cho thôi

việc th cũng chi được gọi là “chấm đứt HĐLĐ do lẫt cũa NLD”. Điều này suất

phat từ tinh thin của pháp iu lao động Lào đặt NLD ở v bí binh đẳng với NSDLDtrong OHLĐ nhằm khắc phụ: w tr yêu thé hơn của NLD so với NSDLD. Bãi vậy,"ngoài cơ quan nhà nuớc thi các bên không được pháp áp dang bt kỷ hình thúc chế

tii nào đối với nhu Khi có sự phá vỡ cam kết HĐLĐ hay vi phạm trong leo động,các bên không thể tấp tục thục hiện HĐLĐ thi chỉ được đơn phương chẩn dit

HĐLĐ. Việc truy cửu trách nhiên pháp lý đối với các hành vĩ vi phạm fy theomức đồ sẽ được thực hiện theo quy định pháp luật Vi lế đồ ma trong phép luật thụcdin Léo khơng có thuật ngữ “sa "Khi xây ra trường hợp

NLD có lỗi din mức phi cho thối việc, tì NSDLĐ không đợc áp dụng các chỗ ti

kỹ luật s thit lao đông mã chỉ được phép thực hiện thi tục đơn phương chim dit

HDLD với NLD ma không phải bi thường và không phãi xin phép cơ quan quấn lýlao đông (QLD) (đủ NLD roi vào các trường hop phi in pháp cơ quan QLD)?

Thứ: hai, vige chim dit HDLD cũa NSDLĐ có giới han nhất Ảnh Trong

QHLD, NLD luôn ở vi ti yêu thé và phụ thuộc vào NSDLĐ, khiển cho họ thườngphải chiu những rũ ro, thiệt thời hơn Do đó, pháp luật hầu hết các nước đã đơa ra

` Nggẫn Thọ Dawn yin 2020), Bim lương chấn đít B1 từ pia NSDLĐ do BLLB nim 2019,

"Bouang Songer QUIS), Pi vo vd pen ca lo đồng nữ theo BLLB rệt Nm và Lt

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

khung giới bạn mốt số vẫn đi liên quan din chim dit HBLD, đặc biệt la đều luận

dic tft kh châm dit HĐLĐ hoặc mốt số trường hợp ma NSDLĐ không được phép

chim dit HĐLĐ shim dim bảo quyén lợi côa những NLD of bị tổn thương ting

cường phúc lợi về vật chất, tinh thân của NLD và vì mục tiêu nhân deo!

Thứ: ba, vide chấm dit HĐLĐ ca NSDLĐ có thd tao nên những hậu quả

pháp if rắt da dang đãi với cả hơi bên trong QHLD. Trong trường hep NSDLĐchim dit HĐLĐ ding pháp luật rước hit sẽ giúp cho chính NSDLĐ thực hiénquyền tự do tuyén đụng sit đụng, QLLD, đồng thời, sing lọc lao động không cônph họp, oyễn dung được nhân tài đáp ứng yêu cầu cơng việc, ave dich sin xuất

kảnh doanh. Tử đó, cơng đặt ra những yêu cầu thách thức đối với NLD trong việctu di tình

cam kết Ngược lạ, nêu NSDLĐ chim dit HĐLĐ trữ pháp luật không chỉ làm ảnhhưởng đến cuộc sống cia NLD ma chính NSDLĐ cũng phố chiu trách nhiệm cho

Thành vi trú pháp luật đó chẳng hạn nfur buộc nhận NLD tr lạ lâm việc, bi thườngvit chit cho NLD... Như vậy, chim dit HĐLĐ của NSDLĐ có thé tạo ra những

hậu qua pháp lý khác nhau và nhõng hậu quả pháp ly nay luôn hướng tớ tính mình,‘bach, cơng bing bảo đảm quyền và lợi ich hop pháp cho các bên trong OHLĐ.

Thứ te, chẩn dứt HBLD của NSDEĐ là hành vi pháp I bảo về quyển lov

sửa NSDLD. Trong QHLĐ, NLD và NSDLĐ có dia vi pháp lý ngang nhan, do vệ:quyền và lợi ích hop pháp của cả hai bên đều được pháp luật tốn trong và bão vé

Bai viy, NSDLĐ có quyền thục hiện hành vũ chim dit HĐLĐ nhằm bảo vệ quyền,

loi ich hợp pháp cơn minh va có quyền u cầu NLD tôn trong tạo diéu kiện hoặckỹ năng chuyên môn và năng lực hồn thành cơng việc như đã

u cầu chim dit các hành vi cân trở thực hiện quyển chim dit HĐLĐ cđa mình.

Trường hợp hậu quả của việc châm dit HĐLĐ làm phát sinh tranh chip leo đồng

thi NSDLD có quyền yêu cầu cơ quan có thim quyén bio vé qun và lợi ich hợp

pháp cho mình

© Manewglu hamrhrnh (2021), đán vể gon Wi cite NEB Wat chấu đi: HBLĐ theo phip ude léo đồng

"hước CHDCND Lào, Luin vin tac sThithec, tưởng Đại học Lut Ha Nội, HANG, 025,

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

thể của pháp luật khả niệm pháp luật về chấm dit HBLD cite NSDLĐ có thể được

ấp cân từ khá niệm chung v pháp luật Trong khoa học pháp lý, pháp luật được

hiểu là “hể thống những cup tắc xử aự chung do Nhà nước ban hành hoặc thừanhận và đêm bảo thực hiện đễ đâu chỉnh các quan hệ xã hội theo mục dich Ảnh

hưởng của Nhà nước"

Chiêu theo khái niệm pháp luật và khái niêm chim dit HĐLĐ của NSDLĐ

được hân tích trên đậy, có thể hiểu khó niệm ‘php luớ về chấm đít HBLD cũaNSDLD" như sau: “Pháp luật về chém die HBLD của NSDLD là hệ thống các myany phạm pháp luật đu chinh hành vt chẳm ditt HĐLĐ của NSDLB, cho pháp“NSDLĐ thục hiện quyẫn năng này trong khôn hỗ pháp luật nhất Ảnh; bude các

bên trong QHLD phải tun theo

Thi ngiên cửu khổ niệm pháp luật vé chim dit HĐLĐ của NSDLD, ching

te cin xem xét ở cả ha khía cạnh là hình thúc và nội dang Hình thúc pháp luật vé

chim dit HĐLĐ của NSDLD có thể hiểu lá những dạng tên tử thực ổ cia quy dinhpháp luật đều chỉnh vin để chim dt HĐLĐ của NSDLD. Tay ting kiểu nhà nước,từng quốc gia ma hình thie chứa đọng các quy phạm pháp luật đều chỉnh vin đểchim dit HĐLĐ của NSDLĐ có sự khác nhau Đối với nước CHDCND Lào thiHình tte pháp luật doe ghi nhận din nay vẫn là vấn bản quy phạm pháp luật quốc

gia. Noi cách khác, hành thức pháp luật về chấm dit HĐLĐ cia NSDLĐ nước

CHDCND Lio a toàn bộ các vin bản quy phạm pháp luật chứa đụng quy định đu

chỉnh vin để chim dit HĐLĐ của NSDLĐ. Các vin bản này khá da dạng thuộc

“rưởng Đụ học Luật Hi Nội G016), Giáo min í uật chung vỀ Nhà tước và pháp ade Be. Tupi,

TH Nội 208

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

nhiều cấp đồ hiệu lực và được ban hành tạ các thời đểm khác nhau những đều cônổ lin hi mật thiết với nhau và tạo thành một hộ thống Theo thứ bậc thi các văn

bin này bao gém

- Hiển pháp — dao luật gốc của dit nước —là vin bản ghi nhận những quyền

tudo làn việc, ty do kinh down cơ bản của cá nhân, cơ quan, t8 chức, trong đồ cócác quyên tơ do tuyển dung và sử dụng lao động pint hop với mục địch yêu cầu của

"hot động sin xuất. kinh doanh

- Luật Cu thể hóa các quy định của Hiền pháp, Luật Lao động đã được ben

hành qua các thời kỷ - diy là các vẫn bản quy phạm pháp luật đều chỉnh trục ấp

các quan hệ xã hội trong finh vục lao động trong đó có quan hệ hút sinh tr việcchim dit HĐLĐ của các chủ thể trong QHLD (NSDLD, NLB). Bên cạnh đó, mộtsổ vẫn dé vé trách nhiệm, quyển lợi của các bên khí chim đứt HĐLĐ cũng được ghi

nhân tei một số vin bản liên quan, chẳng han như Luật An sảnh xã hội

~ Văn bin đuối luật Ké từ khi Luật Lao động nim 2013 được ban hành din

nay, Chính phố Léo di ban hành một số Nghĩ đnh nhắm hướng dẫn chỉ tiét một sốquy dinh cia Luật Lao động liên quan tới HĐLĐ, giải quyết ranh chấp lao động

cũng như xử Lý vi pham phát sinh trong vide thục hiện HĐLĐ, trong đó có thể

đến như Nghị ảnh 121/Gov của Chính phủ Lao ngày 12/06/2014 tnsing dẫn chỉ

ất Luật Lao động, Nghị dinh số 76/Gov của Chỉnh phủ Lào ngày 28/02/2018 về

giã quyết ranh chấp lao đông, Ngủ inh số 15/Gov ngày 17/03/2022 quy ảnh xử

phat wi phạm hành chính rong finh vực eo động, BHXH.

Các hình thúc chúa đụng quy pham pháp luật mặc dù có sw khác nhau đốitương phem vi đều chỉnh song đều có méi liên hệ mắt thiết với nhao với trung timlà các quy Ảnh liên quan tới vấn để chim dit HĐLĐ của NSDLĐ ~ đầy chính lànội dang pháp luật v chim dit HĐLĐ của NSDL. Tuy vào quan điễn lập pháp,phong tụ tập quán công như các điều kin Linh tế - xã hội ma pháp luật mỗt quốc

gia có mr điều chỉnh về châm đút HĐLĐ của NSDLĐ khác nhau. Song, hưu chungIni có thể thấy các quy nh này thường tập trưng vio một số vin để quan trong chữ

yu như Cần cứ chim dit HBLD của NSDLĐ, tỉnh hy thủ tục chim dit HĐLĐ

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

của NSDLD; trích nhiệm của NSDLĐ khi chim đót HĐLĐ ding pháp luất va trái

trong nhận thức

VỀ QHLĐ với xu hướng cân bing, hii hoe và bảo vệ lọ ích của ef ha bên chủ thể

của QHLD thi pháp luật điều chỉnh vẫn để chim dit HĐLĐ nói chung chấm dit

HDLD của NSDLĐ nổi tiêng cũng ting bước có sự thay đổi dim bảo nự đụng hịa,‘hai hịa lợi ích của các bên, từ đó gop phân cũng cổ trật tự xã hội, sư phát triển kinh

phip lật, Cũng với sự hát iễn cũa đời sống xã hội, sự thay

tẾ - xã hột của quốc gia. Đương nhiên ring trong việc chấm đút HĐLĐ thi việc

đấm bảo quyền lợi của NLD vin là vẫn đề cén được coi trong nhằm bio vệ bên yêu

thể hơn trong quan hệ vốn “bất cén ximg” này, Pháp luật nước CHDCND Lio cingkhông ngoi lễ

1.2.2. Nội dung pháp hột về chấm dit hợp đồng lao động cia người sĩng lao động

1.221. Quy đảnh về căn cứ chấm dit hop đẳng lao đồng của người sit hing

lao đồng

Nhẫn phục và nhủ cầu host động sin xuất, inh doanh, NSDLĐ được phéptuyển dụng sử dung NLD làn việc cho mình theo HDLD. Trong qué tình này,

NSDLD cũng được trao quyển chon loc, tiép tục hoặc chim dit việc sở dụng lao

đồng mà không phụ thuộc vào ý kiến cia bên NLD. Tuy nhiễn, do vi thé trong

QHLD có arbit cân ming nơi mà NLD chỉ cổ mét ti sin duy nhất là ức lao đồng

nén luôn yêu thể, bị động hơn sơ với NSDLD là bên nắm giữ tr liệu sin xuất cổng

nghệ, kỹ thuật cũng như QLLD nôn khi NSDLĐ thục hiên quyển chim đứt HĐLĐ

đồng ngấa với việc NLD sẽ phấ đốt diện với hàng loạt vẫn đồ tử việc âm cho đếnthu nhập, chất lương cuộc sống” Bởi vậy, cùng với việc ghi nhân quyển củaNSDLD trong việc chim dit HĐLĐ, dim bio sự cén bằng vé quyin và ngiĩa vụgiữa các chủ thể tong QHLD, Nhà nước công cần đơn quyển này vào giới henkhuôn khổ bing cách xây dụng và ban hành các quy định vé cẩn cứ châm dt

HDLD của NSDLĐ làn cơ sở cho NSDLĐ lựa chọn xử sự ding pháp luật, hạn chế

Ngon Thị Mai Hoa (2021), Chấn aie HBLD từ phía NSDEĐ theo BLLD nim 2019, Luin văn tuc sĩ

"hảthọc, Tường Pụihọc Luật Nội, Nội ơ 35

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

căn cử do luật quy định Các quốc gia tu biểu cho trường phái này có thể kể ainnh Hàn Quốc, Thuy Điễn, Nhất Bán... Chẳng han, tei Thuy Điển, theo Điều 7 Luậtbio vé việc làm SES 1982.80 (sửa đổ, bổ mung năm 2007) thì NSDLD được quyển

don phương chấm dit HĐLĐ dua vào một trong các căn cứ như do dự thừa lao

đồng hoặc do nhược điểm của NLD không th tấp tục hồn thành cơng việc được

giao . Việc quy dinh các căn cơ chim dit HĐLĐ của NSDLĐ theo hướng ảnh

tinh tạo đều kiện cho NSDLD có quyển tự chỗ tong viễc xắc Ảnh các căn cứ chim

đất HĐLĐ & phạm vi cho pháp,

Trong khi đó, quy Ảnh vé căn cứ chân dit HĐLĐ của NSDLĐ mang tinhinh lượng là việc NSDLĐ chim dit HĐLĐ phi de rên các căn cử pháp luật cụ

thể, nêu không việc chấm dit HĐLĐ của NSDLĐ sẽ bị xem là trai pháp luật. Các

tiệt trong đều liên kinh tẺ, chính tị, vấn hóa cơng như quan điểm lập pháp mà

cách thúc, loại căn cứ làm cơ sở để NSDLĐ chim dit HĐLĐ côa mỗt quốc gia có

say khác nhan, song thơng thường sẽ tập trung ở một số cần cử nhờ những trường

hợp NSDLĐ được quyền chim dứt HĐLĐ ma nguyên nhân từ phia NLD (do NLDkhơng hồn thành cơng việc, do sie khơz cia NLD; hoặc, do lỗi cũa NLĐ...);

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

những trường hợp NSDLĐ được quyén chấm dit HĐLĐ kei có nhiing thay đãi véchúc, quên lý, đều hinh doanh nghiệp dẫn đến NSDLĐ phải thụ hep sẵn xuất

kảnh doanh, cất giảm lao động .; nhữngtrường hop NSDLĐ được quyển chim dit

HDLD khi có những thay đổi vé cơ câu, cơng nghệ, sin phim dn din inh rạng drthừa lao đông hoặc NLD khơng di tình đơ a2 sở dụng máy móc, thất bi; nhữngtrường hop NSDLĐ được quyền chim dit HĐLĐ kta xây ra ar iên bất khả khángnim ngoài ý chi, dự liệu của NSDLĐ (như thién te, dich hoa, chiến tranh, dichtệnh .) mà NSDLĐ đã fim moi biên pháp nhưng vẫn không thể khắc phục đượcdấn dén buộc phit glam vĩ bí việc lim,

Bên canh việc quy dinh các truing hợp NSDLĐ được pháp chim đất

HDLP, af bảo vệ NLD trong nhơng hồn cảnh bất lợi cũng nur đỂ hạn chế nợ la

dạng quyền chim đút HĐLĐ của NSDLĐ, pháp luật các quốc gia công đã quy dinhcác trường hợp NSDLD không được đơn phương chim dit HĐLĐ hoặc các trường

hop khi chim dit HĐLĐ cần phố xin pháp cơ quan QLLD. Mét số trường hop phổ

tiến ma NSDLĐ không được chim dit HĐLĐ được nhiều quốc gia ghỉ nhân là

NLD dang mắt khả năng lao động do ôm dau hoặc bi tai nan, bệnh nghề nghiệp

NLD dang mang thai hoặc rong thời kỹ nghĩ tha sản, nuối con đưới 12 tháng tuổi,

NLD dang nghĩ hing nim, nghĩ việc ông và trường hợp nghĩ khác được NSDLĐđẳng ý

1.22 2. Quy lãnh về thù hịc chấm dit hợp đẳng lao đồng của người sử dụnglao đồng

Thủ tục chim dt HĐLĐ của NSDLĐ 1a các bình tạ cách thúc thục hiện các

điều liên. các bude ma NSDLD phải tuân thủ kh châm dit HĐLĐ, nêu vi pham sẽ

‘boi xem la chim dt HĐLĐ trai pháp luật LỄ cả trong trường hợp NSDLD có đã các

căn cứ để chim dit HĐLĐ theo quy inh pháp luật Thủ tục chim dit HĐLĐ củaNSDLD trong pháp luật m&i quốc gia có mr khác nhau nhất định song một đấmchăng có thể nhận thấy là uất phát từ vị thể “bắt cân xúng" của các ch thể rong

QHLD mà quy định đều chỉnh việc chim dit HĐLĐ của NSDLĐ có phin chitchế nghiên ngất hơn so với việc chân it HĐLĐ cia NLD, Theo đã NSDLD bin

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

Trong quá tình thực hiện th tục chim đt HĐLĐ, mốt nội dang không thểkhông nhắc tot a gai quyét quyền lợi và rách nhiễm của các bên kh châm đốt mốt

QHLD. Vé phía NSDLD, sau khi chim dit HĐLĐ, NSDLĐ sẽ được chim dit moi

nghĩa vụ đã cem kết với NLD tho HDLD nh trả lương thường, phụ cấp, đồngBHXH..; đẳng thời, có qun u cầu NLD thanh tốn các khoản nợ còn tổn động,

các khoản bd thường thiệt ha theo quy định Củng với đó, về trách nhiệm, trongtrường hợp NSDLĐ thục hiện quyển châm dứt HĐLĐ theo quy din pháp luật,

php luật hấu hết các quốc gia quy Ảnh NSDLĐ phải chi trả cho NLD các khoănăn lương tiần công tin thuống còn Iai, đẳng thời với dé là mất khoăn trợ cấpnhất ảnh (ro cp thô việcAmất việc am. .). Điều này bi 12, mục đích kh tham giaQHLD của cả NLD lẫn NSDLĐ my cho cing đổu la vi lợi ích lank t, ma đối với

NLD thi diy chính là lương thường, các khoản phúc lợi khác. Một ki HĐLĐ bichim đất thi đồng ngiĩa với NLD cũng mất đi các khoản thụ nhập, phúc lợi này

Bai vậy, hi tro én định cuộc sống ci NLD và gia Ảnh trong thời gian tim kiểmvã hi việc lam mới sau khi mất việc làm, pháp luật các quốc ga đã quy định vềtrích nhiệm của NSDLĐ đủ chim dit HĐLĐ đúng quy đính phép luật th cũng phải

việc giãi quyết quyền lợi ci NLD khi chấm dit HĐLĐ, Khoản tên này cơn có ý

nghĩa là sự ghỉ nhận những ding gip cũa NLD trong quá tinh làm việc cũa

NSDLD. Bên cạnh đó, NSDLD cịn có trách nhiệm trả lại những giấy tờ cần thiếtcho NLD (như số BHXH, vin bing, chúng chỉ khác dang gi của NLD)

"ga Vin Nghề G91), Bn hương chất lie HDLD bố NEDLD theo hp at lo Big H NamDun tp từ Hạc nến quận Tn Thị nh phổ H Chi Mãnh, Luận vin tục Sit học, Hoc văn hon học

sibs, ANG g6

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

1.2.23, Hân quả pháp if cũa việc chẳm dit hợp đồng lao đồng trái pháp

Trật cũa người sử ng lao đồng

ki NSDLĐ thục hiện quyền chim dit HĐLĐ cho đò ding pháp luật hey

tri pháp luật cũng sẽ tạo ra các hệ quả pháp lý đối với NLD và cả chính bản thin

NSDLD. Tuy nhiên, các fu qua phép lý mà nự kiện chim dit HĐLĐ tr pháp luậtcủa NSDLĐ gây ra cho NLD khả nghiên trong, không chỉ về thu nhập, vị bí việc

lâm ma cơn kéo theo hệ luy về oa mr dn định cuộc sống cia bản thin NLD và gia

đánh ho. Bài vậy, rách nhiệm mà NSDLĐ phải gánh chíu khi chim dứt HĐLĐ tráihấp luật công là vẫn để được pháp luật quan tâm ghi nhận

Tuy thuộc mỗi nước ma những hậu quả pháp lý này có sơ khác nhau nhấtđánh, song một đẫm chung có thé thiy là phip luật hiu hit các quốc gia đều quyish ring khi NSDLĐ chim dit HĐLĐ trai phép luật thi có rách nhiệm bổi thườngmột khoản tiên cho NLD. Mức bi thường trong trường hợp này có sự quy din

khác nhau về cách tính, nhưng cơ bản đều căn cứ trên cơ sở mức lương hiện hưởng,

để tính múc tiền bỗi thường Bén cạnh đó, mét số nước còn ghi nhân nguyên tắc

nêu NSDLĐ chim dit HĐLĐ tri pháp luật thì có nghĩa vu phải nhận lạ NLB trở

Ini làm việc theo quy đình Vin để khơi phục vị trí việc làm này cũng là đm khác

tiệt cơ bản trong trách nhiên ki chim dit HĐLĐ trả pháp luật cia NLD vàNSDL khí ma NLD chim dit HĐLĐ trữ pháp luật khơng có trách nhiệm phải

khơi phục QHLD đã bị phá vỡ. Điều này có thể được lý giã từ bản chất của mốtQHLD, mà ở đó, NSDLĐ 1a bên có nhiễu tủ thể hơn ki ho có quyền tuyén dụng,

sử dạng lao động do vậy ho cũng có trách nhiệm khơi phục lại QHLD trong trường

hợp tự mình chấm dứt HĐLĐ trú pháp luật Trong kh đó, NLD 1a bên “bin sức lao

đơng”, chiu mr quân ly, sắp xâp, đều hành của NSDLĐ trong quả tỉnh thục hiện

HĐLP, khi ho đã “đớt áo ra đi” thi giữa ho vàNSDLD đã có những mâu thuẫn khócó thể dw hòn được. Bai vậy việc buộc NLD phải r lạ làm việc cho NSDLĐ làkhó cơ thể chip nhân được, thậm chi cổ thể khiển mâu thuấn ge hai bên trở nêngry githon và gây ra những bit lợi cho NLD trong quá tinh làm vide sau này,

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

Đập ting yêu cầu đêm bảo các quy định vé chim dit HĐLĐ của NSDLĐ

(được tuân thi trên thực tổ, đẳng thời cũng lá df phòng ngửa, chim dit va khắc phụcnhững hậu quả do hành vi vi phạm pháp luật, pháp Mật các quốc gia cầm qmy định

lần quan đếu chấm diet HĐLĐ. Mặc dù có sựvề vide xí: lý vi phạm pháp hội

khác nhau nhất dinh về vin để này do ar khác biệt về điều kiện quan điểm lập

pháp, nhơng nin chung, phép lut các quốc gia đều quy định các hành vỉ vi phemphp luật và trách nhiệm pháp Lý trong trường họp vĩ phan pháp luật Tùy heo tinhchất mức đồ vi pham ma NSDLĐ có hành vi vi phạn khi thục hiển quyển chấm,

cất HĐLĐ có thể bi xử phat vi pham hành chính, truy cứu trách nhiệm hình mơ,

trường hợp gây ra thiệt hạ thì con phãi bối thường thiệt ha cho NLD theo quy inhpháp luật Nghiên cửu cho thấy, hình thúc xử lý vi phạm phd biến được áp dungtrong vin để này là xỡ ph vũ vi pam hành chính với biện pháp kinh tổ đánh vaoloi ich của các chủ thé vũ phạm — phát iên Mite phat thường phụ thuộc vào mức đồ

vi pham nặng nhẹ oỷ theo điều kiện rong tùng giai đoạn cụ thé cia mỗi nước1.2.3. ¥ nghia cđa việc điều chink pháp luật đồi với chim ait hợp dug

no động cũa người sĩ dung lao động

Trong bắt kỳ giai đoạn náo thi leo đồng Juda là một nhân tổ quyết địnhsnrtén ti và phát iễn nén kinh tô xã hộ ở giải đoạn đó. Tuy nhiên, nêu chỉ tổn tai

NLD thối thì khơng đã vì kh đ sẽ dẫn dn tink rang sin xuất lánh doanh tự phát,manh múa. khơng có ar chuyên mén hóa, Sự xuất hiện và tổn tại cũa NSDLĐ nhơ

một đều tất yêu to ra sự phân bố lao đông mốt cách khoa học, tạo việc làm choNLD, từ 6 tạo ra nhiều sin phẩm cho xã hộ, nâng cao chất ương sống của NLB,agp phin vio mr dn ảnh, phat iển cũa quốc gel! Chính đều đó đã đặt ra yêu cầu

phải tạo điều liên cho NSDLĐ được thục hiện các quyén tự do kính doanh, sẵn

xuất Trong đó, sử dụng lao động la mét trong những hoạt động để NSDLĐ thee

hiện hoạt đông sin xuất, kinh doesh của minh Tuy nhiên, rong nhà nước pháp

quyền din chủ nhấn dân, moi hoạt đồng côn các cá nhân, tổ chức đều phi trong

* Bekssdy Candtughene 2010), Sáo đấu các gyn vt lt ih của NSDLB theo Lit la dng cũa nước

(CHDCND Zo, Luận vin tac sfsithoc, Tường Đạ học Luật Hi Nội, Hà NGL, 7

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

khuôn khổ pháp luật Bối vậy, dé dim bảo cho NSDLD được thục hiện quyền sử

dang lao động thi quyền này phải được quy định bing pháp loật và dim bảo thực

hiện Chinn vi lẽ đó, đ bảo vệ và phát tiễn thêm quyên tr do nh doanh (cụ thể là

quyền sỡ ding lao đông, các quốc ge đã xây đụng và ben hành các quy ảnh véchổ ảnh HĐLĐ nó riêng làm cơ sở cho NSDLĐ được thục hiện quyén chủ động

tuyển dụng sử dụng lao động theo yêu cầu côn hoạt động sin xuất, kinh doanh trênthục tỉ Theo đó, NSDLD được tơ do giao kết thục hiện, sin đổ,

hoãn và chấm dứt HĐLĐ với NLD theo quy định pháp luật, giúp cho NSDLD tuyển

ỗ sung, tem

chon lao động phù hợp với kế hoạch, quy mô, ảnh hoớng phát iển sin xuất nh

doanh cũa đơn vi mình, loại bổ các nhân tổ tiêu cực trong QHLD (đặc bit la cáctrường hop NLP cổ tinh vi phạm gây thiệt hai nghiêm trong cho NSDLP), dim bảo

quyền tự de lành doanh, quyén sỡ hữu tid sin xuất quyên QLLĐ của ho!

Tuy nhiên, cũng phải thấy rằng việc châm dit HĐLĐ của NSDLĐ xuất pháttity chi của NSDLĐ ~ người có vũ thể cao hơn trong QHLD. Do vậy, nêu pháp luật

khơng có sự đều chỉnh vi vẫn để này sẽ din đến tinh trang lem dụng châm dit

HDLD từ phía NSDLĐ, ảnh hoờng dén quyén lợi hop pháp cia bên côn lại rong

QHLD va sâu xa hơn lá cũa cả xã hội. Trude hit, việc thực hiện quyền của NSDLĐ

trong việc chim dit HĐLĐ sẽ ảnh hướng trục Hp tới vi bí việc làm, thụ nhập và

các phúc lợi khác ct bên còn lạ trong QHLD. Đây la vấn dé "cơm áo” thậm chỉlà“sng còn" đối với NLD và gia đính của ho, Đặc iệt tong điều liên kink tổ kimphat tiển như Lào hiện my, nông nghiệp vẫn chiém chủ yêu rong cơ cầu kình t,nhu cầu vé việc lam còn lớn, NLD chỗ yêu là lao động chân tay (thi chấp thi việcNLD tim kiếm được mốt công việc mới phù hop, đem Ie thụ nhập nuối sống bảnthân và gia Ảnh họ sau khimất vide lam công là vẫn đi khá nan giã”. Sâu xe hơn,việc thục hiện quyên chấm dit HĐLĐ của NSDLĐ còn tác động tôi thị trường laođồng và sự én dinh xã hội. Khi NSDLĐ chim dit HĐLĐ, NLD mắt việc lim kéo

theo dé tạo ra các ginh ning về vin dé an sinh xã hội cần giải quyết cho nhà nước

hm Thing Anh & Vi Thị Bid Hii Ö016),'ựcầnthất phải bảo vị NSDLD tang dé Ged BLD",Tip etd Dân Chi và Phép ade. Số TD016,g:13 17

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

Chính bơi vậy, việc đu chỉnh của pháp luật đổi với vin để chấm đứt HĐLĐ

cia NSDLD 1 cẩn thiét và quan trong nhằm dim bảo cho NSDLĐ thực hiện quyén

của mình trong git han cho phép, từ đó, giúp cho NSDLD chủ động tyển dụng, sửdang lao động hiệu quả, 6a dn đáp ứng yêu cầu tin đồ sin xuất, anh doanh nhằm,

dat hiệu quả cao nhất. Đẳng this, các quy định cia pháp luật công đặt ra giới han đểNSDLD tu chon xổ sự sao cho phủ hop nhằm han chỗ tỉnh trạng chim dit HĐLĐ

tr pháp luật han chế đến múc thấp nhất những iêu cục xây ra cho bên có vị bí

u thể hơn trong QHLD. Thêm vào đó, sự điều chính của pháp luật đối với vẫn để

chim dit HĐLĐ của NSDLĐ cũng phi ôn cơ sở bảo vệ, hii hịa lợi ích của các

tên trong QHLD, góp phẫn dim bio duy ti OHLĐ tích cục, méi trường lo đồnglãnh manh Nêu pháp luật đều chỉnh quá khất khe về vẫn đ châm đứt HĐLĐ cũaNSDLD thì sẽ gly khó khẩn cho NSDLĐ, han chế quyền ty do tuyển đụng sử dụnglao đông chủ động trong đều hành cia NSDLĐ. Ngược lạ, nấu quy ảnh lãng lo,

thiêu chất chế lạ sẽ din đến tin trăng NSDLD “léch luật", lan đụng quyển chim

iit HDLD để không thực hiện các trích nhiệm theo cam kết với NLD di được thônthuận trong HBL”

Xết hận Chương 1

ĐỂ tạo nin ting cho việc nghién cửa thục trang phip luật và thực

hiện pháp luật về châm đút HĐLĐ của NSDLĐ, trong chương 1 này, tic giả để hồthực

thông, phân tich tổng hop các ti iệu liên quan nhẫn làm rõ các vẫn đổ lý luân cơ

bin liên quan đến khó niệm, đặc đm của châm dit HĐLĐ, chim dit HĐLĐ củaNSDLĐ trong khoa học pháp lý Lao; khá niệm, đặc diém, nội dang pháp luật đềuchảnh việc chim dit HĐLĐ của NSDLĐ cũng như sự cén thất phi đâu chỉnh vấnđể nay bing pháp luật Chim đốt HĐLĐ là nr kiến pháp lý hiw như ngồi mong

hen Tự Thấy 2013), Đi chấn đít BĐLĐ ci NSDEĐ trong pháp uất Pt Nm, Luận văn tí sĩInlthoc hoe Lnật Đạ học Qhốc gà Ba NGL, Ha Nội, 26

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

thời công phải cân bing lợi ich cia các bên, dim bảo quyền tự do linh doanh cũa

NSDLD. Do vậy, các nhà nước cần phải xây dụng và điều chỉnh host động chimdit HĐLĐ của các bên, trong đó có NSDLĐ phủ hợp với sơ vân động, phát triển.

kảnh tí. xã hội cơn quốc gia minh, Pháp luật CHDCND Lào cũng không ngoại lêVay, NSDLĐ được pháp đơn phương chim dit HĐLĐ trong các truờng hop nào?

Trinh tự, thủ tục hoặc các điều kiên đặc biệt cân tuân thủ ra sac? Thực tiến thực

hiện các quy dinh pháp luật nay rên thục tẾ còn nhiing han chổ, vường mắc gi?

Điễu này sẽ đợc làm rõ trong nội dụng Chương 2 đười đây

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

THUC TRẠNG PHÁP LUẬT NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂNDAN LAO VE CHAM DUT HỢP BONG LAO ĐỘNG CỦA NGƯỜI SỬ

DỤNG LAO ĐỘNG VÀ THỰC TIẾN THỰC HIỆN

21. Thục trạng pháp hụt nuớc Cộng hoà dan chủ nhân dan Lie về căn citchấm ditt hep

Là mốt quốc gia theo trường phái quy dinh mang tính dink lượng các cần cửchim dit HĐLĐ của NSDLD tei Léo đã được ghỉ nhân tei Luật Lao đông năm

2013, bởi vay, khi muốn thực hiện quyên chim dit HĐLĐ với NLD thi rước tién

NSDLD ph cỏ các căn cử luật inh, nẫu không việc chim dit HĐLĐ của NSDLĐsổ bị xem là tri phập luật Thêm vào

âu thế" hơn trong QHLĐ, quy định về các trường hợp được

chân đất HBLD cña NSDLĐ trong pháp Iuit Lao có phần chit chế hơn sơ với việcchim đút HĐLĐ từ phía NLD

Cu thể, mắc di cần cứ quy dinh tei Điễu 80 Luật Lao động năm 2013, mốt

tên trong QHLD, cụ thể là NSDLĐ có quyển để xuất chim dit HĐLĐ bất kỹ lúc

nào những phố tuân thi thời gian báo trước theo luật dinh hoặc theo thôn thuận,ng he động của người sử dựng he động và thực tién thục h

vei đặc trừng của pháp luật lao đông thiên,

vỀ bảo vệ chủ thể

Tuy nhiên, quyền này còn bi giới han bai các quy định về quyển chim dit HĐLĐ

tirmét phía NSDLD các Điều 82 về "Chm đứt HDLD của NSDLĐ”, Điều 86 và“Chi dit HBLD do lãi cũa NLD" và Điều S7 và “Trường hợp không được pháp

chin ditt HĐLĐ” của Luật Lao đông năm 2013. Theo đó, NSDLĐ chỉ được thụchiện quyển đơn phương chim đút HĐLĐ đối với NLD khi có các cần cứ được phápchim dit HĐLĐ và không rơi vio các trường hop không được phép chim dit

HDLD. Các căn cử được pháp đơn phương chim dit HĐLĐ của NSDLD bao gầm.4) NEB thẫu năng lực chuyên môn hoặc sức khỏa không dim báo và đã đã được

nhưng vẫn không thé dip img được yêu cầu công việc: (x) NSDLD cẩn phái cất

gin lao động vì các If do trong lanh doanh: fit) NLB có hành vi vi phưm HBLB.

xắp, bd trí vị trí cơng việc mới phù hop hơn với năng lực, sức khỏe

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

2.1.1, Căn cứ chim dit hợp đồng lao động do người lao động thién năng

lực chnyên môn hoặc sức Ide không đâm bảo

Khoản 1 Điễu $2 Luật Lao đông năm 2013 quy đnh NSDLĐ có thể chim

đút HĐLĐ nhưng cần trả tro cấp thôi việc cho NLD trong các trường hợp “NLD

thiểu năng lục chun mơn hoặc súc kde khơng dim bio có giéy chứng nhân từ cơquan y tổ và sau li sắp xép cho NLD một công việc mei phù hợp với năng lực vàsức khôs nhưng vấn không dip ứng đoợc yên cầu công việc

Căn cử vào quy đãnh trên diy, NSDLĐ được quyền đơn phương chim ditHDLD trong trường hop NLD thiêu năng lue chuyên môn hoặc aie khốe khôngdim bio và di đã được NSDLD sip xép, bổ ti vi tri công việc mới phủ hop hơnVới năng lực, súc khôs nhưng vin không thé đáp ứng được u cầu cơng việc

Kihi than gia QHLD, NLD có trách nhiệm, nga vụ phải hồn thành các

nhiệm vụ cơng việc đã cam kết với NSDLD trong HDLD. Trường hop NLD khơng

"hồn thánh cơng việc dù vi bất kỳ lý do gì cũng bị xem là vi phạm thơn thuận rong

HDLD và din một mức đồ nhất dinh thi viée không hồn thành cơng vite (hie nănglực lam việc của NLD không đáp ứng yêu cầu công viée) sẽ trở thành cần cứ đểNSDLD thục hiên quyển don phương chim dit HĐLĐ đổi với ho Đây là cân cử

chim dit HĐLĐ được quy ảnh tại Điều 29 Luật Lao động năm 2006, nay được sửa

đổi, bỗ sung tại khoăn 1 Điều $2 Luật Lao đông nim 2013, theo đổ, các cần cử dé

NSDLD xem xét việc chim dit HĐLĐ đối với NLD là năng lọc chuyên môn và sốc

khắc. Tuy nhiên, để ngắn ngừa, hạn chế trường hợp NSDL lam đụng căn cử liên

quan đến năng lục làm việc như "thiêu năng lực chuyên môn" hoặc “sie kde

không dim bio" để chấm dit HĐLĐ mớt cách tùy tiên, vỗ căn cứ, bảo về quyền lợi

cho NLD, quyền đơn phương chim dit HĐLĐ của NSDLĐ trong trường hợp nàyđược pháp luật trao mốt cách có điều liên

Quan hệ lao đơng ln gắn ién với nhân thân NLB, do vậy, NLD cần đápxing các yêu cầu, điều kiện trong quả tình thục hiện HĐLĐ, trong đó có các yêu

cầu về ning lục chuyên môn và sức khốc. Năng lục chuyên môn cia NLD có thểhiểu là những kiến thức, kỹ năng thiét yêu cho tùng vi tí cổng việc dé hồn thành,

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

các nhiệm vụ được NSDLĐ giao phó. Khi năng lực chuyên môn của NLD khôngdip ứng được vịt việ lim, kéo theo đó chính lá mức độ, chất lượng hồn thánhcơng viée theo HĐLĐ cũng bị st giản, không dip ứng được yêu cấu, mục tiêu sửdung lao động của NSDLD khi tham gia QHLD. Trong khi đó, sức khôe là yêu tổ

cơ bản, quan trong SỐ im bio việc thụ biện HBLD, Việc NLD khơng có đã sóckhốc để cung cấp sức lao đơng thục hiện cơng việc đã thôn thuận theo HBLD sẽ

khiến cho QHLĐ không đạt được mục đích. Hệ quả tất yêu khi một QHLĐ khôngdat được mục dich la phii chim dit Do vậy, pháp luật cho phép NSDLĐ được xemxét chim dit HĐLĐ với NLD sau khi đã sip xép một công việc phù hap hơn với

năng lực ma NLD vin không đáp ting được để

dang lao động bio dim hiệu qué lao động sin xuất, kinh doanh của NSDLĐ,

Điều đó có ngấa là khi nhân thấy NLD thiêu năng lục chuyên mơn hoặc sốckhốc (khơng dim bio có giấy chứng nhận từ cơ quan y tế có thắn quyển), NSDLĐ

tam bảo quyền chủ đồng trong sử.

phải xem xit phân công, bổ ti NLD làm việc ti một vị tí, cơng việc khác phủ hợp

hhon với khả năng, đều liên súc khôs của họ Chỉ khi NLD sau khi được bố tí cổngviệc phù hop với năng luc và sức kde nhưng vin khơng đáp ting được u cầu

cơng việc thì NSDLD mới được xem xát chim dit HĐLĐ, Quy din này của pháp

Iuit lao động Lào được đính giá là vie bảo vệ quyền lợi cho NLD, đồng thời cũngim bão cho quá trình sin xuất kinh doanh của các chủ doanh nghiệp Lao!

Tim hiểu việc thục hiện quy đính này rên thục tẾ cho thấy, căn cứ châm dit

HDLD của NSDLĐ trong trường hop này còn mang tinh khái quit đã gây ra rồi ro

cho cả hei bên, còn hiện tượng NSDLD cổ tinh vận dung theo hưởng có lợi cho."mình rên thục tẾ Đến nay, pháp luật Lào vẫn chưa có quy din cụ thể nh thể nàolà NLD “Không dtp ứng được yêu cẩu công viễc” mà trao quyền đánh giá chấtlượng lim việc của NLD cho NSDLD. Điều này cổ thi lý giã ring mỗt does

"nghiệp, cơ sở sin xuất linh doanh (don vi lao động) có những đặc thù về ngành,nghé, mục iêu, phân công ao động... nên có những u cầu khíc nhau về mổ ti vỉtí cơng viễn, quy tỉnh thục hiện cơng việc, kết qué sin phim khác nhau, do vậy,

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

Xêu chi đỂ đánh giá chit lượng, mức đô hồn thành cơng việc ma NLD thục hiện là

khơng giống nhu Hon nite, việc đính giá mức độ hồn thành, chất lương côngvige của NLD là mốt trong những nội dung quan trọng trong việc thực hiện quyểnQLLD của NSDLĐ. Khí chim dit HĐLĐ due trên căn cử này, NSDLĐ ph rathông báo bing vin bản và nêu rõ lý do. Tuy nhiền, việc chưa có hướng dẫn rổ răng

vi tiêu chỉ mức độ, chất lượng hồn thành cơng việc đ lim điều kiện xem xit chim

dit HĐLĐ trong trường hợp này khiển cho việc vận dụng của NSDLĐ Lào tên

thục tế gấp nhiễu hing ting Đốt với các các doanh nghiệp lớn đã xây dụng Hân

chuẫn đánh giá nhân viên trong Quy chế nội bộ thi việc NLD có đáp ứng yêu cầucông việc hay không sẽ được thục hiện trên cơ sở Quy ch nay. Song với nhữngdoanh nghiệp nhơ, khơng co quy ch nổi bộ, thi có trường hop vide không đáp ứng

được yêu cầu công việc của NLD sé da trên những nhấc nhờ bing vấn bản hoặc bi

lập biên bản nhưng cũng có trường hợp NSDLĐ dựa trên hỗ so, bệnh án của NLD

trước đó để xác định NLD không dip ting được yêu cầu cơng việc một cách chúng

chung thâm ch có trường hop NSDLĐ rỡ dang cần cứ này mà khơng có chứng cửchứng minh được NLD khơng hồn thành nhiệm vụ do năng lục yêu kém hay sứckhốc không dim bảo

2.1.2, Cin cứ chim đút hop đồng lao động do người sĩ đựng lao động

phải cắt gi lao động vi do trong kink doank

Khoản 2 Điều $2 Luật Lao đông năm 2013 quy đnh NSDLD có thể chimdit HĐLĐ nhưng cần tr trợ cập hôi việc cho NLD trong trường hợp NSDLĐ củn

phii gảm số lượng NLD bit các lý do trong kinh doanh seu khi thio luận với

đơn vị cơng đồn hoặc đại điện NLD hoặc phân lớn NLD và đã báo cáo cho coquan QLD

“Trong quá trình đầu tư sẵn xuất, kinh đoanh không phii hie nào cũng

sain sé, và khi doanh nghiép làm ăn thua 18, kém hiệu quả vi các lý do chủ quan

hay khách quan, phải trú hep quy mé sin xuất kinh doanh thi việc cất giảm lao

đồng rẽ trở thành một trong những tiện pháp tắt yéu để giảm bat gánh năng chỉ phílương thưởng phúc lợi bio hiểm... cho NSDLĐ. Bản canh đó, cùng với sự biển đãi

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

nhanh chóng của khoa học cổng nghệ, sự canh ranh khốc tật rên thị trường thitình trang tế cơ cầu hoặc thay đổi kỹ thuật công nghệ cia doanh nghiệp cũng làdu hit sức bình thường Kéo theo sự thay đỗi này là my biến đổi về như cầu sử

dang lao động din tới việc dơ thừa lao động khiển NSDLĐ buộc phải chim dit

HDLD với một số NLD. Trong các truờng hop này, để đầm bio lợi ich hợp pháp

của NSDLB, pháp luật Lao đã cho phép NSDLĐ được phép chim đứt HĐLĐ vớimét số NLD “vi lý do trong kinh doanh”. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp rơi vào

trường hop này thì việc cắt giảm leo động sf xây ra với khá nhiễu NLĐ chứ không

chi một cá nhân NLD, do viy, pháp lut Lio cing đã đặt ra đu lận rằng NSDLDghi thio luận với t8 chúc dai điện NLD hoặc phân lớn NLD và phối báo cáo choco quan QLLĐ vi việc cit giim lao đơng thi mới có thể tiên hành thủ tục báo trướcvà chim dit HBLD. Co thể thấy, việc quy ảnh về quyển chim dit HĐLĐ củaNSDLD vi lý do tong kinh doanh đã đản bio quyển quyết ảnh chính đáng cũa

NSDLD, đồng thời tao ra nơ chủ đồng cho NSDLĐ trong việc tuyển chon, sử dụng,

tăng giảm lao động theo nh cẩu sin xuất Linh doanh của ho.

‘Tim biểu việc thực hiện quy đính nay trên thục tỄ cho thiy, từ năm 2020 dinny, “ly do rong kinh dosnt” Tà cén cứ khá phd biên đ NSDLĐ chấm dit HĐLĐ.

Dui những ảnh hướng của đa dich Covid, chién ranh cing các thiên tạ, Tổ lụt đãtác động tiêu cục đến việc sin xuất kinh doanh của các doanh nghiệp Lao một cách

nghiêm trong dic biệt là khi 9996 tổng số doen nghiệp đã ding iy tei CHDCND

Lào có quy mơ vin, nhỏ và thâm chi siêu nhỏ (túc các doanh nghiệp MSME- có

doi 100 nhân via). Quy mô, nguẫn vốn det cũng như năng lục chuốt cung ứng

Hạn chế khiển cho các doanh nghiệp gip nhiễu khó khăn, sin xuất bi ngung hệ,

thâm chi ding trước nguy cơ giả thể, phá sân, tnh hình này đặc biệt nghiên trong

trong các ngành dich vụ lưu trả (khách su), ăn uống vận tải — hậu cẩn, du lich,"nghệ thuật ~ gi tí. Theo một khảo sắt cia Phịng Thương mai và Cơng nghiệpQuất gia Lao (LNCCI) đốt với 474 doanh nghiệp cho thay, thách thức lớn đối với

các doanh nghiệp trong gisi đoạn này là việc phẩt ging gánh các khoản rã lương và

trả ng, do viy, cổ tối 70% doen nghišp được khẩo rất cho biất ho zẽ phải cất giản

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

lao động thậm chỉ có tới 40% doanh nghiệp xác dinh ring sẽ phi cho rên 50%

NLD “ra di”. Trong khí đó, các doanh nghiệp MSME giải quyết việc làm cho

khoăng 85% vị tí phi néng nghiệp, nên việc các doanh nghiệp bude phố thu hepsản xuất — inh doanh do không cịn đã khả năng duy tì nh trước din đến việc

phi cất gidm lao động cất giảm vịt việc lâm đi dẫn đắn tinh trang rất nhiều NLĐ

tị dom phuong chim đút HBLD vả "lý do trong kin doanh" từ năm 2020 đến nay.

Nếu ding ở góc độ của NSDLP, thi quy định về cần cứ chấm dit HBLD vì các lýdo trong lành doanh đã tạo ra sinh hoạt quyén chủ động cho các doanh nghiệptrong việc git quyết các khó hân, vướng mắc v tải chính để có thể duy ti nự tổn

thí trong giải đoạn khẳng hồng toàn cầu này

Toy vậy, thục tẺ cũng cho thấy, vẫn có những trường hop NSDLĐ vin dụng

các căn cử châm dit HĐLĐ này không đúng quy đánh phép luật hoặc lam dụng căn

sử này để cho nghĩ việc với một số NLD theo ý muốn chủ quan của ho. Bối l8 các

“lý đe trong kink doanh" có pham vĩ khá réng Bên canh ar én huing của dich

bệnh, chiến tranh din đến khủng hồng, suy thối kinh tệ, thi lý do trong kindoanh cịn có thé là do sự thay đổi cơ câu

pham vi hep nhơ giải thể, sáp nhập mét số bộ phân ofa dom ví, ở pham vi rơng đó

có thé a sáp nhập, hợp nhất, chia, tách doanh nghiệp din din việc sử dang leo động

phii có ar điều chỉnh mo cho phù hợp với tinh trang hoạt động mới cũa doanh.

"nghiệp. Đó cũng có thé là việc they đổi cơ cầu sin phim hoặc thay đổi thiết bị, máy,moc sin xuất để tăng năng suit lo đồng hạ giá thành sẵn phim din din nhu cầu sở

chức của đơn vị sử dụng lao đồng &

dung sức lao động của con người ít hon Đó cũng có thé do việc thực hiện chính

sách của nhà nước khiển doanh nghiệp gặp khó khẩn trong sẵn xuất, kính doanh, sit

thức cũ sẽđến thua lÃ, thêm chí là phá sẵn, nên việc cắt giảm lao đông để giêm,chi phi là một biện pháp được đất ra để khắc phục khó khăn... Trong khí đó, đẫnnay vẫn chưa có quy dish hướng din giới hạn các “ly do trong kink doanh” ma

‘Lao National Chanber of Conmarce and Indy (LNCCT, 2030), Srategic Action Flan for Private‘Secion Development the Tao PDR 2021-2025, Vantianep 18

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

NSDLĐ được sử dung làm căn oi để chim dit HĐLĐ với NLD, đẳng thoi cingkhông có yêu cầu v trách nhiễm xây dụng phương án rỡ dạng lao động mới trướckhi chim dit HĐLĐ trong trường hợp này đã din đến việc NSDLD có thé lemdạng căn cơ này & chim dit HĐLĐ với hing lost NLD (ching bạn nh trongngành may mắc, giy da chế biến nông sẵn .). Điểu này ảnh hưởng rất lớn tới

quyền li của NLD

2.1.3, Cim cứ chấm đút hợp đồng lao động do hành vỉ vi phạm với lỗi cổ §

cân người lao động

Vi mất bản chất, thi các trường họp chim dit HĐLĐ này la hệ quả cũa việcxử lý kỹ luật đối với NLD có những hành vi vi phạm nghiêm trong nổi quy lao đồnghoặc vi phạm pháp luật. Đây là hình thúc chấm dit HĐLĐ ở mite đồ năng nhất khima NSDLĐ due ra quyết Ảnh chim dit HĐLĐ đối với NLD đơn trên ¥ chỉ ofaNSDLD và đã thời bạn HĐLĐ vẫn còn hay sắp hit bạn, đị NLD có mong muỗn

ấp tue làm việc tei doen nghiệp hay không thi quyết định chấm đút HĐLĐ củaNSDLD vẫn làm chấm đút QHLĐ ma các bên đã xác lập trước đó và NLD khơng

được nhận các khoản trợ cấp thối việc. Thâm chi, NSDLĐ còn không phải xin phép

co quan QLLĐ khi NLD thuộc các trường hop vie châm dit HĐLĐ với họ cần xin

pháp cơ quan QLLD

Vila một trường hợp chấm dit HĐLĐ dic biệt va hậu quả phip lý năng nềhơn so với các troờng hợp khác nên pháp luật Lào chỉ cho phép NSDLĐ áp đụng

Hình thức “chim dit HĐLĐ do lỗi của NLD" trong các trường hợp NLĐ đã có

những hành vi vi pham kỹ luật lao động vi pham HDLD hoặc vi phạm pháp luật

"nghiêm trong mà nêu dé NLD tiép tục lâm việc sẽ ảnh hing lớn đến sản xuất ánh,doanh của doanh nghệp Cu thể, Điễu 86 Luật Lao đơng năm 2013 quy dinhNSDLD có qun chim dit HĐLĐ má không trẻ tr cấp thô việc và không cần xin

pháp cơ quan QLD trong trường hop NLD có bit ky hinh động sew đầy: Cổ tinhgây ra những thiệt hại cho NSDLĐ, Vi phạm các quy định nội bộ của đơn vi laođông hoặc HĐLĐ sau khi nhận được cảnh bio từ NSDLD; Nghi việc trong bến

"ngày lên tiếp ma khơng có lý do; Đã bị tịa tun án phạt tù đo cổ ý để xây ra mi

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

pham don vi lao động trừ trường hop sứ pham ngoài ý muốn, Xâm phạm quyền lợi

cia NLD khác đặc iệtlà lao động nỗ, đã bị cảnh báo trước đó.

- Những trường hop NLD cổ ÿ có hành vi sai pham, gật ra những thất hại

cho NSDLD- Khi ky két HBLD, tuyển dạng NLD vio làm việc cho mình mục đích

ma NSDLD hưởng din ta thúc diy doanh nghiệp phát tiễn để tha lợi nhuận KhiNLD cổ tinh có những hành vi sa phạm gay ra thệt hạ về tai sản lợi ích, bí mậtảnh đoanh, bí mật công nghệ, quyên sở hữu tr tuệ và thậm chi là vy tín trên thương

trường cho NSDLĐ thủ nhu cầu của NSDLĐ khi them gia OHLĐ với NLD khôngđạt được và thêm chỉ còn bi tha thiệt Bối vậy, pháp luật Lao hiện hành cho phápNSDLD được quyển đơn phương châm dit HĐLĐ với NLD mã không cần chỉ trẻtrợ cấp thô việc, không cần báo cáo với sơ quan QLLĐ trong các trường hop: NLDcổ tinh gây ra những thiệt hạ cho NSDLĐ; NLD đã bị tòa tuyén én phat tù do cổ ÿ

đỗ xây ra ri phạm đối với đơn vi lao động trừ trường hop sei pham ngoài ý muốn

Tong tương quan ro sánh với Luit Lao động năm 2006 của Lio cho thiy,

các nhà lâm luật Lào để cổ sợ sửa đổ, bổ mung trong phem vi áp dụng của ha cănsứ này, Cụ thể, đối với căn cứ "NU cổ tình gay ra những tt hi cho NSDLĐtrước đây, Điều 32 Luật Lao dng năm 2006, NSDLD chỉ được chim dit HĐLĐ

nà không côn chỉ rã trợ ấp thơ việc khí NLD có bành vi cổ ý gây thiệt hạ nghiêmtrong cho mình khi NSDLĐ chúng minh được NLD có hành vi vi pha với Tất cổ: gly ta thiết hạ và thiệt hại đó phải dén múc nghiém trong Tuy nhiên, thục tẾ cho

thấy, những thiệt hại ma NLD có thể gây ra cho doanh nghiệp không chỉ là nhữngthiệt hạ về tải sân, máy móc, thiét bi ma cịn là những thiệt hạ v løi thể, sức canh,

tranh cũng như tự tín của doanh nghiệp, rất khỏ có thể "cân đo dong đấm” đượcngay khi xây ra hành vi vi phan. Điều này đã đem lạ rồi ro khiên cho NSDLĐ

không thể ching minh được múc đô nghiễm trong của thiệt hạ và không thé đơn,phương chim dit HĐLĐ đốt với NLD đã cổ tinh gây thiết hai cho mink®. Bồi vậy,các nhà làm luật Lao để sửa đổ, bổ sung căn cử này theo hướng linh host hơn là

° 8ukenk Sengiara C019), Thấp luật vểchấu đi lợp ing ao động ở CHDCND Lào- Thực meng và8 pip hod Điện, Thận vữa tạc 5T Luật học, rng Đạ học Quốc ga Lìo, tà Vieng Chin w 45

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

NSDLĐ chỉ cin ching minh NLD có hành vi vi phạm với

xa và thiệt ai đồ xuất phát từ hành vi vi pham của NLB để bio vệ quyễn lợi chính

đáng của NSDLĐ. Điều này còn là mốt cách rin de đối với NLD khơng nến cónhững hành vi “bất tín” đốt với NSDLD. Tuy nhiên, việc không quy nh mức độ6 ý, có thiệt hại xây,

thiệt hạ làm cơ sỡ đỂ áp dụng căn cứ này lại dit re nhiều vấn để và hoàn toàn cổ thétrả thành "kế hờ" để NSDLĐ vận dụng theo hướng có loi cho minh để chấm ditHDLD với một sổ NLD thuộc trường hop dic bit ma trên thụ tế thông thường khi

chim dit HĐLĐ thi NSDLĐ cin phi báo cáo, xin pháp cơ quan QLD.

Neuve hú, đội với căn cử "NEĐ đã bị tên hyyên án phạt ti do cổ ÿ để xây ra

sai pham đã vớt đơn vị lao động ” thì lạ đợc thụ hep pham vi. Trước đầy Điệu 32

Luật Lao động nim 2006 quy dinh rằng NSDLD có thể chim dit HĐLĐ ma khôngcần chỉ tra tra cấp hay báo cáo cơ quan QLD idhi NLD bị phạt tì và phạm tôi cổÿThi ney, để dim bảo hơn quyển cia NLD trong các trường hợp này, Điều 86 Luật

Lao động nim 2013 chỉ cho pháp NSDLĐ được thục hiện quyền này khi NLD cóhành vi cổ ý phạm tơi xâm pham quyển lợi ich hop pháp của đơn vi sở ding lao

đơng Nếu NLĐ bị tun án phat tù vì pham tối khác thi đây được xem là căn cử đểHDLD hit hiệu lục theo Điều 93 cũa Luật niy

- Những trường hop NLD tiếp tị tát phạm các Ảnh nội bổ của dem vi

ao đồng HĐLĐ hoặc xâm pham quyén và lot Ích hop pháp của những NLD khác(đặc biệt là NLD nit): Khi tham gia QHLĐ, NLD có ngiĩa vụ phải thực hiện các

thôa thuận di cam kết trong HĐLĐ, chip hành nổi quy lao đồng tôn trong quyển vàloi ich hợp pháp cia nhống người trong đơn vĩ lao động Điễu này nhằm dim biotrật ty kỹ luật lao động để phục vụ host đồng sẵn xuất ánh doanh được thục hiện

mét cách én din nhp nhàng Điều 144 Luật Lao động năm 2013 cũng ổã cém

NLD wi phạm HĐLĐ và nội quy cia don vi lao động vi pham quyền nhân thin cia

những NLD khác trong đơn vi lao động Do vây, trong trường hop NLD thục hiện

các hành vả phạm chẳng han nhơ trộm cấp, đính bạc, sở dụng chất kích tích ti

not làm viễn, tham ơ thậm chỉ là cổ ý gây thương tích, quấy rối tinh dục đổi vớinhững NLD khắc (đặc biệt là NLD nổ)... ma đã bị NSDLD áp dụng các biện pháp

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

kỷ luật nine khiển trách, cảnh cáo, chuyển bộ phận khác, phạt châm nâng lương

thuờng thệt hai... mà vẫn tả phạm, gây ảnh hướng

nghiêm trong đến trét tr dn ảnh, sơ nghiêm túc và kỹ luật của môi trường lờ

vio, thi pháp luật cho pháp NSDLĐ được đơn phương chim dit HĐLĐ với NLDnhẫn dim bio day trì tất tự kỹ luật lao động cho hoạt động sin xuất, kinh doanh.

- NLD nghĩ việc trong 04 ngày liên np mà khơng có Ip do: Đây là trường

hop đã được ghỉ nhân ngay từ Luật Leo động năm 1994 (Điều 19), tấp tục được kế

thửa và ghi nhân tei Luật Lao động năm 2006 (Điễu 32) và Luật Lao động năm

2013 (Điều 86). Quy định này được lý gai ring Khi them gla QHLD, NLD có

"nghĩa vụ phãi thục hiện công việc theo đúng thời gien (ngày làm vide) thie thuận,

đười nự quản lý, điều hành của NSDLD. Dé bảo về sức khốe, NLD được quyén

nghĩ ốm, nghĩ phép, nghĩ hing năm, nghỉ 12, ngữ tất.. theo quy đánh pháp luậthoặc theo thôn thuận giữa hai bên. Ngược li, pháp luật cũng nghiệm cấm NLD bốê hoặc ngừng việc ma khơng có lý do chính đáng Néw NLD nghĩ việc ma khôngroi vio các ngày nghĩ đã được quy đính, khơng xin phép NSDLĐ hoặc khơng cổ lýdo chính đáng khác khơng chỉ v phạm cam Kt giữa hai bên, vì phạm pháp lut mà

cịn thể hiện thế đổ tử chối tip tue QHLD với NSDLĐ. Bai vậy, pháp luật cho

pháp NSDLĐ được chấm dit HDLD với NLD mà không cần chỉ rã tro cấp thôikhẩu trừ tiên lương đi

việc, không cần báo cáo xin pháp trong trường hop NLD nghĩ việc trong 04 ngày,Tiên tiếp ma khơng có lý do chính đáng Thực ra, hành vi tự ý bố việc mã khơng có

ý do chỉnh đáng dù chỉ mét ngày cũng đã thể hiện thái độ bất hop tác cia NLD đổivới NSDLD. Tuy nhiễn, pháp luật vấn cho NLD một cơ hội dB quay tr lạ lâm việckhi quy đính vé khoảng thời gián mà NLD tự ý bổ việc lam cần cử cho việc chimdit HĐLD ofa NSDLĐ vừa để dim bảo quyển loi cho NLD trong trường hop cónhững cơng việc khin cập cân gai quyết mà cha kip thông báo với NSDLĐ, đồngthời, cũng để dim bảo quyền quản lý của NSDLĐ?

"etm Eeebotunet (2021), thon cấu đít BLD của NSDLB racic CHDCND lào Trận văn thạc

Tqấthọc, Trưng Đạt học Quốc ga Lio, hủ đồ Vieng Chin, 39

</div>