giáo trình kỹ thuật an toàn và bảo hộ lao động nghề điện công nghiệp và dân dụng trung cấp

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.24 MB, 98 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

Sæ LAO ĐàNG TH¯¡NG BINH VÀ XÃ HàI ĐÂK LÂK

<b>TR¯âNG TRUNG CÂP TR¯âNG S¡N </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>TUYÊN Bä BÀN QUYÀN </b>

Tài liáu này thc lo¿i sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thÅ đ°ÿc phép dùng ngun bÁn hoặc trích dùng cho các māc đích vÃ đào t¿o và tham khÁo.

thiÁu lành m¿nh s¿ bå nghiêm cÃm.

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>LõI GII THIịU </b>

Mụn hỗc <K thut an ton và bÁo há lao đáng= là mát trong nhăng môn hỗc thc hnh c biờn son da trờn chÂng trỡnh khung và ch°¢ng trình chi

đián cơng nghiáp và dân dng.

Giỏo trỡnh c biờn son lm ti liỏu hỗc tÁp, giÁng d¿y nên giáo trình đã đ°ÿc xây dựng ỗ mc ỏ Ân gin v dò hiu, trong mòi bi u cú cỏc bi tp ỏp dng hỗc sinh sinh viên thực hành, luyán tÁp kā năng nghÃ.

Khi biên so¿n, tác giÁ đã dựa trên kinh nghiám giÁng dÁy, tham khÁo đồng nghiỏp v tham kho ỗ nhiu giỏo trỡnh hiỏn ang l°u hành đÅ phù hÿp vãi nái dung ch°¢ng trình đào t¿o, phù hÿp vãi māc tiêu đào t¿o và các nái dung thực hành đ°ÿc biên so¿n gÃn vãi yờu cu thc t.

Nỏi dung ca mụn hỗc gồm có 6 ch°¢ng: Ch°¢ng 1: Mát së khái niám vÃ BHLĐ Ch°¢ng 2: Vá sinh lao đáng

Ch°¢ng 3: Kā tht an tồn đián

Ch°¢ng 4: Kā tht phịng cháy chăa cháy Ch°¢ng 5: CÃp cąu n¿n nhân bå tai n¿n lao đáng

Ch°¢ng 6: Mát së bÁng, biÅn báo trong thi cơng xây lÃp

Giáo trình cũng l ti liỏu hỗc tp, ging dy v tham kho tët cho các ngành thuác l*nh vực đián dân dāng, vÁn hành nhà máy thăy đián và các ngành gần vãi ngành đián cơng nghiáp. Trong q trình sā dāng giỏo trỡnh, tu theo yờu cu cng nh khoa hỗc và cơng nghá phát triÅn có thÅ điÃu chãnh thåi gian và bổ sung cÁp nhÃt các kiÁn thąc mãi cho phù hÿp. Trong giáo trình, chúng tơi có đÃ ra nái dung thực tÁp căa tÿng bài đÅ ng°åi hỗc cng cở v ỏp dng kin thc lý thyt ó hỗc phự hp vói k nng.

Trong quỏ trình biên so¿n giáo trình, khơng tránh khéi thiÁu sót, tác giÁ rÃt mong sự đóng góp ý kiÁn căa bn ỗc, ngy mỏt hon thiỏn hÂn

k Lk, ngày 15 tháng 12 năm 2022 Tham gia biên so¿n

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<small>TUYÊN Bê BÀN QUYÂN ... II LäI GIâI THIàU ... III MĀC LĀC ... IV </small>

<small>GIÁO TRÌNH MƠN HỉC ... 1 </small>

<small>I.GIâI THIàU: ... 2 </small>

<small>CÂUHèIÔNTÀPCH¯¡NG1 ... 16 </small>

<small>2.3. Nhiám vā và qun h¿n căa an tồn viên ... 23 </small>

<small>CÂUHèIƠNTÀPCH¯¡NG2 ... 24 </small>

<small>CH¯¡NG 3: KĀ THUÀT AN TOÀN ĐIàN ... 25 </small>

<small>2.1. Kā thuÁt an toàn vÃ đián ... 25 </small>

<small>2.1.5. BÁo vá bằng cách nëi đÁn há thëng nëi đÃt ( tiÁp đÃt) ... 43 </small>

<small>2.2.KĀ THUÀT AN TỒN KHI SĀ DĀNG MÁY MĨC THIÀT Bä ... 50 </small>

<small>CÂUHèIÔNTÀPCH¯¡NG3 ... 71 </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<small>CH¯¡NG 4: KĀ THT PHỊNG CHÁY 3 CHĂA CHÁY ... 72 </small>

<small>CÂUHèIƠNTÀPCH¯¡NG4 ... 83 </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>GIÁO TRÌNH MƠN HàC Tên mơn hác: Kÿ thu¿t an tồn và bÁo hß lao đßng Mã mơn hác: MH7 </b>

<b>I. Vß trí, tính chÃt, ý nghĩa và vai trũ ca mụn hỏc: </b>

- Vồ trớ: Mụn hỗc k thuÁt an toàn và bÁo há lao đáng đ°ÿc bë trớ hỗc tróc cỏc mụ un chuyờn mụn.

- Tính chÃt: Là mơ đun kā tht c¢ s¢ thc các mô đun đào t¿o bÃt buác. - Ý ngh*a v vai trũ ca mụn hỗc: T son

+ S¢ cąu đ°ÿc ng°åi bå tai n¿n lao đáng, bå đián giÁt, cháy béng

+ i hỗc y v ỳng giồ, ch ỏng, sỏng to hon thnh chÂng trỡnh hỗc tp trờn lóp v t hỗc ỗ nh

- V nng lc t ch và trách nhiám:

+ Tuyát đëi tuân thă các nái quy, quy chÁ nhà tr°ång và phòng hỗc; t chồu trỏch nhiỏm v an ton trong quỏ trỡnh hỗc tp;

+ Tuõn th nghiờm ngt cỏc quy đånh vÃ an toàn, bÁo há lao đáng

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>CH¯¡NG 1: MÞT Sä KHÁI NIÞM VÀ BO Hị LAO ịNG Mó chÂng: 01 </b>

<b>I. Giỏi thiòu: </b>

Nói đÁn điÃu kián lao đáng là nói vÃ tổng thÅ các yÁu të: Kinh tÁ, xã hái, kā thuÁt, tự nhiên & thÅ hián trong quy trình cơng nghá, công cā lao đáng, đëi t°ÿng lao đáng, máy, thiÁt bå, môi tr°ång lao đáng. Con ng°åi và sự tác đáng qua l¿i giăa chúng nhằm t¿o điÃu kián cho ho¿t đáng căa con ng°åi trong quá trình sÁn xuÃt.

Māc tiêu:

- Phân tích đ°ÿc māc đích ngh*a, tính chÃt căa cơng tác bÁo há lao đáng - Trình bày đ°ÿc các bián pháp phòng cháy chăa cháy

- HiÅu đ°ÿc các quyÃn lÿi và ngh*a vā căa ng°åi lao đáng

<b>2.1. Mÿc đích, ý nghĩa cÿa cơng tác bÁo hß lao đßng </b>

- ỉ q trình lao đáng, cho dù sā dāng công cā lao đáng thông th°ång hay máy móc hián d¿i. dù áp dāng kā thuÁt, cơng nghá đ¢n giÁn hay áp dāng kā tht, cơng nghá phąc t¿p, tiên tiên cũng phát sinh và tiÃm ẩn các yÁu të nguy hiÅm, có h¿i gây tai n¿n lao đáng hay bánh nghÃ nghiáp.

-Trong quá trình lao đáng có thÅ tồn t¿i mát nhiÃu yÁu të nguy hiÅm có h¿i. NÁu khơng có cách nhiÃu u të nguy hiÅm có h¿i. NÁu khơng có cách phịng ngÿa, ngăn chặn chúng có thÅ gây tác đáng có h¿i nh° gây chẩn th°¢ng, gây bánh nghÃ nghiáp, làm giÁm sút, mÃt khÁ năng lao đáng hay gây tā vong. Do đó, viác cÁi thián điÃu kián lao đáng, đÁm bÁo n¢i làm viác an tồn vá sinh cng l mỏt trong cỏc nhiỏm v quan trỗng phỏt triÅn và nâng cao hiáu quÁ lao đáng.

- Nhà n°ãc và các ngành có liên quan phÁi ln quan tâm cơng tác bÁo vá lao dáng vãi māc đích c¢ bÁn:

- BÁo đÁm cho ng°åi lao đáng m¿nh khoẻ, không mÃc bánh nghÃ nghiáp hay các bánh khác do điÃu kián lao đáng không tët gây ra

không đÅ xÁy ra tai n¿n, gây tàn phÁ hay tā vong cho con ng°åi.

- BÁo đẳm bồi d°ỡng, phāc hồi t¿m thåi và duy trì sąc khoẻ khÁ năng lao đáng.

- Ý ngh*a vÃ kinh tÁ- Ý ngh*a vÃ xã hái

+ Công tác bÁo há lao đáng là chăm lo đåi sổng, h¿nh phúc ng°åi lao đáng. BÁo há lao đáng chính là yêu cẩu thiÁt thực căa nhăng ho¿t đáng sÁn xuÃt.

+ Kinh doanh là yờu cu, nguyỏn vỗng chớnh ỏng ca ngồi lao ỏng, vi mỗi

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

thnh viờn trong gia đình xã hái ai cũng muën khoẻ m¿nh, lành lặng, nghÃ nghiáp đ°ÿc nâng cao đÅ cùng chăm lo h¿nh phúc gia đình góp phần phát triÅn cáng đồng xã hái.

+ Làm tët công tác bÁo há lao đáng s¿ mang l¿i lÿi ích kinh tÁ cho xã hái.

+ NÁu ng°åi lao đáng đ°ÿc bÁo vá tët, có sąc khée khơng bánh tÁt, điÃu kián lao đáng thi mái, khơng n¢m nãp lo tai nn lao ỏng, mc bỏnh ngh nghiỏp, hỗ s an tõm phn khỗi lao ỏng. Do ú, phỳc li tp thÅ đ°ÿc tăng lên, t¿o điÃu kián cÁi thián đåi sëng vÁt chÃt tinh thần căa cá nhân ng°åi lao đáng và tÁp thÅ lao đáng. Tÿ đé, có tác đáng tích cực đÁm bÁo lao đáng tët.

+ NÁu ëm đau, phÁi nghã viác đÅ chăa trå s¿ giÁm ngày công lao đáng, ng°åi lao đáng bå tàn phÁ, mÃt sąc lao đáng, thì ngoÁi viác khÁ năng lao đáng giÁm, sąc lao đáng toàn xã hái cũng giÁm, xã hái phÁi lo viác chăm sóc chăa trå và các chính sách xã hái khác liên quan.

+ Ngồi ra, chi phí bồi th°ång tai n¿n, đau ơm, điÃu trå bánh... s¿ rÃt lãn, đồng thåi là các chi phớ lón do mỏy, thit bồ nh xỗng, nguyờn vt liáu bå h° h¿i. - Nhìn chung, tai n¿n lao đáng, ổm đau xÁy ra nhiÃu hay ít điÃu đ°a n thiỏt hi v ngồi v ti sn, gõy trỗ ng¿i cho sÁn xt. Do đó, quan tâm tët cơng tác bÁo há lao đáng là thÅ hián viác quan tâm phát °iÅn kinh tÁ.

- Ý ngh*a chính trå

+ Công tác bÁo há lao đáng, thÅ hián quan điÅm vÃ con ng°åi căa xã hái, mát đÃt n°ãc có tã lá tai n¿n lao đáng thÃp, ng°åi lao đáng khoẻ m¿nh là nguồn tài sÁn vãi giá trå ca xó hỏi.

quỏ nng nhỗc, ỏc hi xy ra nhiu tai nn lao ỏng nghiờm trỗng thỡ uy tín căa chÁ đá, uy tín căa danh nghiáp s¿ bå giÁm sút.

- BÁo há lao đáng mang tính luÁt pháp

Tính cht ny c th hiỏn ỗ cỏc quy ồnh v bÁo há lao đáng bao gồm:

+ Các quy đånh vÃ kā thuÁt: quy ph¿m, quy trình, tiêu chuẩn kā thuÁt an toàn đáng điÃu là các văn bÁn phỏp lut bt buỏc, mỗi ngồi phỏi tuõn th. nhm bÁo vá sinh m¿ng toàn vẹn thân thÁ và sąc khée

+ TÃt cÁ các vi ph¿m tiêu chuẩn kā thuÁt an toàn, tiêu chuẩn vá sinh lao đáng đÃu d°ÿc coi là các hành vi vi ph¿m luÁt pháp vÃ BHLĐ.

+ Đặc biát đëi vãi nhăng quy ph¿m và chn kā tht an tồn mang tính bÃt bc rÃt cao, nó bão đÁm tính m¿ng căa ng°åi lao đáng vì vÁy khơng thÁ châm ch°ãc hay h¿ thÃp, các yêu cầu và bián pháp quy đånh đòi héi phÁi đ°ÿc thi

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

hành nghiêm chính, vì nó ln ln liên quan đÁn tính m¿ng con ng°åi và tài sÁn quëc gia

- BÁo hỏ lao ỏng mang tớnh khoa hỗc - cụng nghỏ

+ Công tác bÁo há lao đáng luôn gÃn liÃn vói sn xut, khoa hỗc k thut.

+ Ngồi lao đáng làm viác trực tiÁp trên dây chuyÃn chåu Ánh hỗng ca cỏc yờu tở nh: bi. khó ỏc, ting ồn, rung đáng, phÁi áp dāng các bián pháp khoa hỗc k thut mói khc phc c, khoa hỗc k thut BHL l ngnh khoa hỗc tng hp cho mụn khoa hỗc cÂ bn: lý, hoỏ, sinh vt...v bao gm nhiÃu ngành: c¢ khí, đián, xây dựng...

+ ĐÅ thực hiỏn tởt cụng tỏc BHL phi nghiờn cu khoa hỗc k thut, ti cỏc cÂ sỗ sn xut, cỏc vn đÃ kā thuÁt an toàn cÁi thián điÃu kián làm viác cần đ°ÿc đ°a vào ch°¢ng trình tiÁn bá kā thut cụng nghỏ nhm huy ỏng ụng o mỗi ngồi tham gia.

+ Công tác này phā thuác rÃt lãn vào trình đá cơng nghá căa xã hái, trình đá cơng nghá càng phát triÅn s¿ góp phần ngăn chặn các vā tai n¿n lao đáng. Đó chính là q trình sā dāng các máy, thiÁt bå tiên tiÁn đÅ giÁm tai n¿n lao dáng căa ng°åi càng đ°ÿc giÁm nhẹ, tiÁn tãi lo¿i bé điÃu kián lao đáng nguy hiÅm và đác h¿i.

- BÁo há lao đáng mang tính chiÁn đÃu

Hành vi ng°åi lao đáng phÁi nhanh, dąt khốt nÁu có sự cë phÁi kåp thåi giÁi quyÁt.

- Tính chÃt quần chúng Tính chÃt này thÅ hiỏn ỗ:

+ Qun chỳng lao ỏng l nhng ngồi trực tiÁp thực hiên vi ph¿m, quy trình và các bián pháp kā thuÁt an toàn, cÁi thián điÃu kián làm viác. Do đó, chã khi nào quan chúng tự giác thực hián thì mãi ngăn ngÿa đ°ÿc tai n¿n lao đáng và bánh nghÃ nghiáp.

+ Ng°åi lao đáng trực tiÁp làm viác, tiÁp xúc, máy, thiÁt bå, đëi tng lao ỏng. Nh vy, chó cú hỗ l ngồi có khÁ năng phát hián các yÁu të nguy hiÅm và có h¿i trong q trình sÁn xuẩt, nên tÿ ú hỗ s xut cỏc biỏn phỏp gii quyt hay tự mình giÁi qut nham phịng ngÿa tai n¿n lao ỏng v cỏc bỏnh ngh nghiỏp

khoa hỗc k thuÁt, công nghá, vÁn đáng, tổ chąc quần chăng kÁt hÿp viác thực hián các bián pháp, nhằm nâng cao nhÁn thąc, trách nhiám vÃ công tác BHLĐ, mang l¿i hiáu quÁ ho¿t đáng căa công tác này ngày càng cao.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

- Trong nhăng năm qua, đÅ đáp ąng yêu cầu căa công cuác đồi mãi và sự nghiáp cơng nghiáp hố, hián đ¿i hố đÃt n°ãc. Cơng tác xây dựng phÁp lt nói chung và pháp luÁt bÁo há vÃ an toàn lao đáng nói riêng đ°ÿc các cÃp, các ngành hÁt sąc quan tâm. Vì vÁy, đÁn nay chúng ta đã có mát há thëng văn bÁn pháp luÁt, chÁ đá chính sách vÃ BHLĐ t°¢ng đëi đầy đă.BHLĐ gồm:

- HiÁn pháp

+ Bá luÁt lao đáng và các luÁt khác, pháp lánh cé liên quan đÁn ATVS LĐ + Nghå đånh 06/CP và các nghå đånh khác có liên quan đÁn an tồn VSLĐ + Các thơng t°, chã thå , tiêu chuÃn quy đånh an toàn vá sinh lao đáng S¢ đồ há thëng lt pháp, chÁ đá chính sách báo há lao đáng căa VN

thuÁt nhằm phòng ngÿa sự tác đáng căa các yÁu të có h¿i trong sÁn xuÃt đëi vãi ng°åi lao đáng. ĐÅ ngăn ngÿa sự tác đáng căa các yÁu të có h¿i, tr°ãc hÁt phÁi nghiên cąu sự phát sinh và tác đáng căa các u të có h¿i đëi vãi c¢ thÅ con ngồi, trờn cÂ sỗ ú xỏc ồnh tiờu chun giãi h¿n cho phép căa các yÁu të trong môi tr°ång lao đáng, xây dựng các bián pháp vá sinh lao đáng.

Nái dung căa vá sinh lao đáng bao gồm: - Xác đånh khoÁng cách vÃ vá sinh

- Xác đånh các yÁu të có h¿i cho sąc khée

• Giáo dāc ý thąc và kiÁn thąc vá sinh lao đáng, theo dõi quÁn lý sąc khée. - Bián phỏp vỏ sinh hỗc, vỏ sinh cỏ nhõn, vỏ sinh môi tr°ång.

- Các bián pháp kā thuÁt vá sinh: Kā tht thơng gió, thốt nhiát, kā tht chëng

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

bāi, chëng ồn, chëng rung đáng, kā thuÁt chiÁu sáng, kā thuÁt chëng bąc x¿, phóng x¿, đián tÿ tr°ång...

Trong quá trình sÁn xuÃt phÁi th°ång xuyên theo dõi sự phát sinh các yÁu të có h¿i, thực hián các bián pháp bổ sung làm giÁm các yÁu të có h¿i, đÁm bÁo tiêu chuẩn vá sinh cho phép.

- Đó là há thëng các bián pháp và ph°¢ng pháp tổ chąc và kỳ thuÁt nhàm phòng ngÿa sự tác đáng căa yÁu të nguy hiÅm trong sÁn xuÃt, muën vÁy phÁi chú ý công tác thiÁt kÁ, xây dựng hay chÁ t¿o máy, thiÅt bå phù hÿp, cÁi biÁn quy trình cơng nghá, các điÃu này đ°ÿc quy đånh cā thÅ bằng các quy ph¿m, tiêu chuÃn các văn bÁn vÃ l*nh vực an toàn kā thuÁt.

- Nái dung kā thuÁt an toàn bao gồm: - Xác dånh vùng nguy hiÁm

+ Xác đånh các bián pháp, vÃ quÁn lý, tổ chąc và thao tác làm viác bÁo đÁm an toàn.

+ Sā dāng nhăng thiÁt bå an tồn thích ąng nh°: thiÁt bå che chÃn, thiêt bå phòng ngÿa, thiÁt bå bÁo hiÅm, tín hiáu, báo hiáu, trang bå bÁo vá cá nhân.

+ Tuyên truyÃn giáo dāc, h°ãng d¿n viác chÃp hành các quy đånh, bián pháp và nhăng kiên thąc phë thơng vÃ phịng cháy chăa cháy.

+ Xây dựng ph°¢ng án phịng cháy t¿i chß, kÁ ho¿ch hn lun nghiáp vā và tổ chąc luyán tÁp th°ång'xuyên viác thực hián các ph°¢ng án đó.

giúp c¢ quan điÃu tra xác đånh nguyên nhân gây ra các vā cháy,

+ Kim tra ụn ởc thc hiỏn, khen thỗng v x pht v cụng tỏc phũng chỏy, cha chỏy ỗ cÂ sỗ.

- Thồi giồ lm viỏc bỡnh thồng

+ Thåi giå làm viác bình th°ång khơng quá 08 giå trong 01 ngày và 48 giå trong 01 tuần.

+ Ng°åi sā dāng lao đáng có quyÃn quy đånh làm viác theo giå hoặc ngày hoặc tuần; tr°ång hÿp theo tuần thì thåi giå làm viác bình th°ång khơng q 10 giå trong 01 ngày, nh°ng không quá 48 giå trong 01 tuần .

+ Nhà n°ãc khuyÁn khích ng°åi sā dāng lao đáng thực hián tuần làm viác 40 giå.

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

cỏc cụng viỏc c biỏt nng nhỗc, đác h¿i, nguy hiÅm theo danh māc do Bá Lao đáng 3 Th°¢ng binh và Xã hái chă trì phëi hÿp vãi Bá Y tÁ ban hành.

- Giå làm viác ban đêm

+ Giå làm viác ban đêm đ°ÿc tính tÿ 22 giå đÁn 6 giå sáng ngày hơm sau. - Làm thêm giå

+ Làm thêm giå là khoÁng thåi gian làm viác ngoài thåi giå làm viác bình th°ång đ°ÿc quy đånh trong pháp luÁt, théa °ãc lao đáng tÁp thÅ hoặc theo nái quy lao đáng.

ąng đă các điÃu kián sau đây:

+ Đ°ÿc sự đồng ý căa ng°åi lao đáng;

+ BÁo đÁm së giå làm thêm căa ng°åi lao đáng khơng q 50% së giå làm viác bình th°ång trong 01 ngày, tr°ång hÿp áp dāng quy đånh làm viác theo tuần thì tổng së giå làm viác bình th°ång và së giå làm thêm khơng q 12 giå trong 01 ngày; không quá 30 giå trong 01 tháng và tổng së không quá 200 giå trong 01 năm, trÿ mát së tr°ång hÿp đặc biát do Chính phă quy đånh thì đ°ÿc làm thêm giå khơng q 300 giå trong 01 năm;

+ Sau mßi đÿt làm thêm giå nhiÃu ngày liên tāc trong tháng, ng°åi sā dāng lao đáng phÁi bë trí đÅ ng°åi lao đáng đ°ÿc nghã bù cho së thåi gian đã không đ°ÿc nghã.

- Làm thêm giå trong nhăng tr°ång hÿp đặc biát

bÃt kỳ ngày nào và ng°åi lao đáng không đ°ÿc tÿ chëi trong các tr°ång hÿp sau đây:

trong tình tr¿ng khẩn cÃp vÃ qc phịng, an ninh theo quy đånh căa pháp luÁt;

quan, tổ chąc, cá nhân trong phòng ngÿa và khÃc phāc hÁu quÁ thiên tai, hộa hon, dồch bỏnh v thm hỗa.

- Nghó trong giå làm viác

+ Ng°åi lao đáng làm viác liên tāc 08 giå hoặc 06 giå theo quy đånh t¿i ĐiÃu 104 căa Bá luÁt này đ°ÿc nghã giăa giå ít nhÃt 30 phút, tính vào thåi giå làm viác.

+ Tr°ång hÿp làm viác ban đêm, thì ng°åi lao đáng đ°ÿc nghã giăa giå ít nhÃt 45 phút, tính vào thåi giå làm viác.

+ Ngoài thåi gian nghã giăa giå quy đånh t¿i khoÁn 1 và khoÁn 2 ĐiÃu này, ng°åi sā dāng lao đáng quy đånh thåi điÅm các đÿt nghã ngÃn và ghi vào nái quy lao đáng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

+ Ng°åi sā dāng lao đáng có quyÃn quyÁt đånh sÃp xÁp ngày nghã hằng tuần vào

quy lao đáng. - Nghã hằng năm

- Ng°åi lao đáng có đă 12 tháng làm viác cho mát ng°åi sā dng lao ỏng thỡ c nghó hng nm, hỗng nguyờn l°¢ng theo hÿp đồng lao đáng nh° sau: + 12 ngày làm viác đëi vãi ng°åi làm công viác trong điÃu kián bình th°ång; + 14 ngày làm viác đëi vói ngồi lm cụng viỏc nng nhỗc, ỏc hi, nguy hiÅm

tÁ ban hành hoặc lao đáng ch°a thành niên hoặc lao đáng là ng°åi khuyÁt tÁt; + 16 ngày làm viác đëi vãi ng°åi làm công viác đặc biát nng nhỗc, ỏc hi, nguy him hoc ngồi lm viỏc ỗ nhng nÂi cú iu kiỏn sinh sëng đặc biát

phëi hÿp vãi Bá Y tÁ ban hành.

- Ng°åi sā dāng lao đáng có quyÃn quy đånh låch nghã hằng năm sau khi tham khÁo ý kiÁn căa ng°åi lao đáng và phÁi thông báo tr°ãc cho ng°åi lao đáng. - Ng°åi lao đáng có thÅ thoÁ thuÁn vãi ng°åi sā dāng lao đáng đÅ nghã hằng năm thành nhiÃu lần hoặc nghã gáp tëi đa 03 năm mát lần.

-Khi nghã hằng năm, nÁu ng°åi lao đáng đi bằng các ph°¢ng tián đ°ång bá, đ°ång sÃt, đ°ång thăy mà së ngày đi đ°ång cÁ đi và vÃ trên 02 ngày thì tÿ ngy th 03 trỗ i c tớnh thờm thồi gian đi đ°ång ngoài ngày nghã hằng năm và chã đ°ÿc tính cho 01 lần nghã trong năm.

- Ngày nghã hằng năm tăng thêm theo thâm niên làm viác

năm căa ng°åi lao đáng theo quy đånh t¿i khoÁn 1 ĐiÃu 111 căa Bá luÁt này đ°ÿc tăng thêm t°¢ng ąng 01 ngày.

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

- BÁo đÁm quyÃn bình đẳng căa lao đáng nă, lao đáng nam, thực hián các bián pháp bÁo đÁm bình đẳng giãi và phịng, chëng qy rëi tình dāc t¿i n¢i làm viác. - Khun khích ng°åi sā dāng lao đáng t¿o điÃu kián đÅ lao đáng nă, lao đáng nam có viác làm th°ång xuyên, áp dāng ráng rãi chÁ đá làm viác theo thồi gian biu linh hot, lm viỏc khụng trỗn thồi gian, giao viác làm t¿i nhà.

- Có bián pháp t¿o viác làm, cÁi thián điÃu kián lao đáng, nâng cao trình đá nghÃ nghiáp, chăm sóc sąc khée, tăng c°ång phúc lÿi vÃ vÁt chÃt và tinh thần căa lao đáng nă nhằm giúp lao đáng nă phát huy có hiáu quÁ năng lực nghÃ nghiáp, kÁt hÿp hài hịa cc sëng lao đáng và cc sëng gia đình.

- Có chính sách giÁm th đëi vãi ng°åi sā dāng lao đáng có sā dāng nhiÃu lao đáng nă theo quy đånh căa pháp luÁt vÃ thuÁ.

- Nhà n°ãc có kÁ ho¿ch, bián pháp tổ chąc nhà tr, lóp mu giỏo ỗ nÂi cú nhiu lao ỏng. Mỗ rỏng nhiu loi hỡnh o to thun li cho lao đáng nă có thêm nghÃ dự phịng và phù hÿp vãi đặc điÅm vÃ c¢ thÅ, sinh lý và chąc năng làm mẹ căa phā nă.

<b>* Đåi vái ng°ãi lao đßng ch°a thành niên </b>

- Lao đáng ch°a thành niên là ng°åi lao đáng ch°a đă 18 tuổi.

- Viác sā dāng lao đáng ch°a thành niên phÁi đÁm bÁo các nguyên tÃc sau:

đÁm bÁo sự phát triÅn thÅ lực, trí lực, nhân cách.

- NSDLĐ khi sā dāng lao đáng ch°a thành niên có trách nhiám quan tâm chăm sóc NLĐ vÃ các mặt lao đáng, sc khộe, hỗc tp trong quỏ trỡnh lao ỏng.

- Khi sā dāng lao đáng ch°a thành niên, NSDLĐ phÁi có sự đồng ý căa cha, mẹ hoặc ng°åi giám hỏ; lp s theo dừi riờng, ghi y hỗ tên, ngày tháng năm sinh, công viác đang làm, kÁt quÁ nhăng lần kiÅm tra sąc khée đånh kỳ và xt trình khi c¢ quan nhà n°ãc có thẩm qun yêu cầu.

dāc nghÃ nghiáp, đào t¿o, bồi d°ỡng nâng cao trình đá kā năng nghÃ.

quy đånh nh° sau:

- BÁo đÁm vÃ điÃu kián lao đáng, công cā lao đáng, an toàn vá sinh lao đáng và tổ chąc khám sąc khée đånh kỳ phù hÿp vãi NLĐ là ng°åi khuyÁt tÁt.

nhăng vÃn đÃ liên quan đÁn quyÃn và lÿi ớch ca hỗ.

Quy ồnh v ngh*a v ca NSDL khi sā dāng lao đáng là ng°åi khuyÁt tÁt đã có sự điÃu chãnh: Tÿ ngh*a vā <phÁi th°ång xuyên chăm sóc sąc khée đånh kỳ phù hÿp vãi ng°åi lao đáng là ng°åi khuyÁt tÁt= nhằm đÁm bÁo tính khÁ thi và

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

phù hÿp vãi tiêu chuẩn quëc tÁ vÃ quyÃn căa ng°åi khuyÁt tÁt.

Ngồi ra, BLLĐ 2019 cịn quy đånh các hành vi bå nghiêm cÃm khi sā dāng lao đáng là ng°åi khuyÁt tÁt nh° sau:

- CÃm sā dāng NLĐ là ng°åi khuyÁt tÁt suy giÁm khÁ năng lao đáng tÿ 51% trỗ lờn, khuyt tt nng hoc khuyt tt c biát nặng làm thêm giå, làm viác vào ban đêm, trÿ tr°ång hÿp NLĐ là ng°åi khuyÁt tÁt đồng ý.

- CÃm sā dāng NLĐ là ng°åi khuyÁt tÁt làm cụng viỏc ỏc hi, nng nhỗc, nguy him theo danh mc do Bỏ trỗng Bỏ Lao ỏng, ThÂng binh v Xã hái ban hành mà khơng có sự đồng ý căa ng°åi khuyÁt tÁt sau khi đã đ°ÿc NSDLĐ cung cÃp đầy đă thơng tin vÃ cơng viác đó.

- NLĐ cao tuổi là ng°åi đ°ÿc tiÁp tāc lao đáng sau đá tuổi nghã h°u theo quy đånh.

- Khi sā dāng NLĐ cao tuổi, hai bên có thÅ théa thuÁn giao kÁt nhiÃu lần HĐLĐ xác đånh thåi h¿n.

NL cao tui c hỗng tin lÂng v cỏc quyn lÿi khác theo quy đånh căa pháp luÁt, HĐLĐ.

sąc khée NLĐ cao tuổi, trÿ tr°ång hÿp bÁo đÁm các điÃu kián làm viác an tồn. - NSDLĐ có trách nhiám quan tâm, chăm sóc sąc khée căa NLĐ cao tuổi t¿i n¢i làm viác.

<i>người làm việc trong yếu t nguy him c hi </i>

* CÂ sỗ phỏp lý

- ĐiÃu 104 căa bá luÁt lao đáng.

- ĐiÃu 8 căa nghå đånh 06/CP (20/11/1995) căa chính phă. * Nguyên tÃc bồi th°ång bằng hián vÁt

Viác tổ chąc bồi th°ång bằng hián vÁt dựa trên nhăng nguyên tÃc sau đây:

Khi ng°åi sā dāng lao đáng đã áp dāng các bián pháp kā thuÁt, các thiÁt bå an toàn vá sinh lao đáng đÅ cÁi thián điÃu kián lao đáng (bián pháp chă yÁu) nh°ng ch°a khÃc phāc đ°ÿc hÁt các yÁu đác h¿i thì ng°åi sā dāng lao đáng phÁi tổ chąc bồi d°ỡng bàng hián vÁt cho ng°åi lao đáng đÅ ngăn ngÿa bánh tÁt và đÁm bÁo sąc khoẻ cho ng°åi lao đáng.

- Viác tổ chąc bồi d°ỡng bằng hián vÁt phÁi thực hián trong ca làm viác, bÁo đÁm thuÁn tián và vá sinh, khơng đ°ÿc đ°a vào đ¢n giá tiÃn l°¢ng.

- Tr°ång hÿp do tổ chąc lao đáng không ổn đånh, không thÅ tổ chąc bồi d°ỡng

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

tÁp trung t¿i chồ đ°ÿc, ng°åi sā dāng lao đáng phi cp hiỏn vt cho ngồi lao ỏng hỗ có trách nhiám tự bồi d°ỡng theo quy đånh.

- Ng°åi lao đáng làm viác trong mơi tr°ång có u të nguy hiÅm, đác h¿i tÿ 50% thåi gian tiêu chun trỗ lờn ca ngy lm viỏc thỡ c hỗng cÁ đånh suÃt bồi d°ỡng, nÁu làm d°ãi 50% thåi gian tiêu chuẩn căa ngày làm viác thì đ°ÿc hỗng na ồnh sut bi dng. Ngồi lao ỏng lm thờm giồ c hỗng ch ỏ bi dng bng hiỏn vÁt tăng lên t°¢ng ąng vãi so giå làm thêm.

- Ng°åi lao đáng làm viác trong các ngành nghÃ c thự ó c hỗng ch ỏ n ồnh lng theo QuyÁt đånh 611/TTg ngày 20/9/1996 không đ°ÿc bồi d°ỡng theo thơng t° này.

- Chi phí bồi d°ỡng bàng hián vÁt đ°ÿc ho¿ch toán vào giá thành sÁn phẩm hoặc phí l°u thơng.

* ĐiÃu kián và mąc bồi d°ỡng, c¢ cÃu hián vÁt dùng bồi d°ỡng - ĐiÃu kián đ°ÿc bồi d°ỡng hián vÁt

hiÅm theo danh māc ngh, cụng viỏc c biỏt nng nhỗc, ỏc hi, nguy him v

sau õy thỡ c xột Âc hỗng chÁ đá bồi d°ỡng bàng hián vÁt:

+ Môi tr°ång có mát trong các yÁu të nguy hiÅm, đác h¿i thuác nhóm yÁu të vÁt lý (vi khí hÁu, ồn, rung...) hoặc nhóm các yu tở hoỏ hỗc (hoỏ cht, hÂi, khớ ỏc...) không đ¿t tiêu chuẩn vá sinh cho phép theo quy đånh cùa bá Y tÁ.

+ Trực tiÁp tiÁp xúc vói cỏc ngun lõy nhiòm bỗi cỏc loi vi sinh vÁt lây bánh cho ng°åi.

- Mąc bồi d°ỡng: Bồi d°ỡng bàng hián vÁt đ°ÿc tính theo đånh suÃt và có giá trå bằng tiÃn t°¢ng ąng theo các mąc sau đây:

+ Mąc 1 có giá trå bằng 2000 địng (t°¢ng ąng mąc 1 cũ). + Mąc 2 có giá trå bàng 3000 đồng (t°¢ng ąng mąc 3 cũ). + Mąc 3 có giá trå 4500 đồng (t°¢ng ąng mąc 3,4 cũ).

+ Māc 4 có giá trå bằng 6000 dồng (chã áp dāng vãi các nghÃ, công viác mà mơi tr°ång lao đáng có các u to đặc biát nguy hiÅm).

- C¢ cÃu hián vÁt dùng bồi d°ỡng.

Hián vÁt dùng bồi d°ỡng phÁi đáp ąng đ°ÿc nhu cầu: giúp c¢ thÅ thÁi đác, bù đÃp nhăng tổn thÃt (vÃ năng l°ÿng và các chÃt vi l°ÿng, vitamin...) đã mẩt trong quá trình lao đáng, tăng c°ång sąc đÃ kháng căa c¢ thÅ. Có thÅ dùng đ°ång, săa, trąng, chè, hoa quÁ... hoặc các hián vÁt khác có giá trå t°¢ng đ°¢ng.

* Trang bå ph°¢ng tián bo vỏ cỏ nhõn - CÂ sỗ phỏp lý

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

Trang bå ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân cho ng°åi lao đáng đ°ÿc thực hián theo thông t° së 10 căa Bá lao đáng TBXH ngày 28/5/1998

* Yêu cầu đëi vãi ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân

- Ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân là nhăng dāng cā ph°¢ng tián cần thiÁt mà ng°åi lao đáng phÁi đ°ÿc trang bå đÅ sā dāng trong khi làm viác hoặc thực hián nhiám vā trong điÃu kián có các yÅu të nguy hiÅm, đác h¿i khi các thiÁt bå ATVSLĐ t¿i n¢i làm viác ch°a thÅ lo¿i trÿ hÁt các yÁu të nguy hiÅm đác h¿i.

- Ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân trang bå cho ng°åi lao đáng phÁi phù hÿp vãi viác ngăn ngÿa có hiáu quÁ các tác h¿i căa các yÁu të nguy hiÅm, đác h¿i trong mơi tr°ång lao đáng nh°ng dß dàng trong sā dāng, bÁo quÁn và không gây tác h¿i khác

* ĐiÃu kián đ°ÿc trang bå ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân

- Ng°åi lao đáng trong khi làm viác chã cần tiÁp xúc vãi mát trong nhăng yÁu tổ nguy hiÅm, đác h¿i d°ãi đây thì đ°ÿc trang bå ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân

- TiÁp xúc vãi các yÁu tổ vÁt lý xÃu nh° nhiát đá, áp suÃt, tiÁng ồn, ánh sáng, phóng x¿... quá mąc cho phép..

- TiÁp xúc vãi các hoá chÃt đác h¿i nh°: h¢i, khí, bāi đác nh° chì, măng gan, thuÿ ngân...

- TiÁp xăc vãi yÁu të sinh hỗc ỏc hi nh: virỳt, vi khun ỏc hi gõy bỏnh, phõn ,rỏc, nÂc cởng, cỏc yu tở sinh hỗc đác h¿i khác.

- Làm viác vãi máy, thiÁt bå, cụng c lao ỏng hoc lm viỏc ỗ vồ trớ t° thÁ lao đáng nguy hiêm dß gây tai n¿n lao đáng nh°: làm viác trên cao, làm viác trong hầm lị...

* Đëi t°ÿng đ°ÿc trang bå ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân

- Ng°åi lao đáng trực tiÁp làm viác trong mơi tr°ång có u të nguy hiÅm, đác h¿i

- Cán bá quÁn lý th°ång xuyên đi thanh tra kiÅm tra, giám sát hián tr°ång có các yÁu të trên

- Cán bá nghiên cąu, giáo viên ging dy, sinh viỏn thc tp, hỗc sinh hỗc ngh, ng°åi viác trong mơi tr°ång có các u të nguy hiÅm, đác h¿i.

* Nguyên tÃc cÃp phát, sā dāng và bÁo quÁn ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân

- Ng°åi sā dāng lao đáng phÁi thực hián các bián pháp kā thuÁt đÅ lo¿i trÿ hoặc h¿n chÁ tëi đa các tác h¿i căa yÁu të nguy hiÅm, đác h¿i đÁn mąc có thÅ đ°ÿc, cÁi thián điÃu kián lao đáng tr°ãc khi thực hián bián pháp trang bå ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân.

- Ng°åi sā dāng lao đáng thực hián trang bå ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân cho ng°åi lao đáng theo danh māc do Bá LĐTBXH ban hành. Trong tr°ång hÿp các

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

hiÅm, đác h¿i khơng đÁm bÁo an tồn cho ng°åi lao đáng thì cho phép ng°åi sā dāng lao đáng t¿m thåi trang bå ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân phù hÿp vãi cơng viác đó, nh°ng phÁi báo cáo ngay vÃ Bá, ngành, đåa ph°¢ng chă quÁn nghồ

viỏc c th ti cÂ sỗ mỡnh, sau khi tham khÁo ý kiÁn căa tổ chąc Công on cÂ sỗ thỡ quyt ồnh thồi hn s dng cho phù hÿp tãi tính chÃt cơng viác và chÃt l°ÿng căa ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân. Ng°åi sā dāng lao đáng phÁi tổ chąc h°ãng d¿n ng°åi lao đáng sā dāng thành th¿o các ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân thích hÿp tr°ãc khi cÃp phát và kiÅm tra chặt ch¿ viác sā dāng.

găng tay cách đián, ăng cách đián, mặt n¿ phòng đác, dây an toàn, phao an toàn... ng°åi sā dāng lao đáng phÁi cùng ng°åi lao đáng kiÅm tra đÅ bÁo đÁm tiêu chuẩn chÃt l°ÿng ną¢c khi cÃp, đồng thåi đånh kỳ kiÅm tra trong quá trình sā dāng và ghi sổ theo dõi.

- Các ph°¢ng tián bo vỏ cỏ nhõn s dng ỗ nhng nÂi dÂ bn, dò gõy nhiòm ỏc. nhiòm trựng, nhiòm phúng x¿ thi sau khi sā dāng ng°åi sā dāng lao đáng phÁi có các bián pháp khā đác, khā trùng, tÃy x¿ bÁo đÁm tiêu chuẩn vá sinh và phÁi đånh kỳ kiÅm tra.

- Ng°åi lao đáng khi đ°ÿc trang bå ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân thì bÃt bc phÁi sā dāng ph°¢ng tián đó theo đúng qui đånh trong khi làm viác, không sā dāng vào māc đích riêng. NÁu ng°åi lao đáng cë tình vi ph¿m thì tuỳ theo mąc đá vi ph¿m phÁi chåu hình thąc kÿ luÁt thích đáng theo nái qui lao đáng ca cÂ sỗ mỡnh hoc theo qui ồnh ca phỏp luÁt.

- Ng°åi lao đáng không phÁi trÁ tiÃn vÃ viác sā dāng ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân; khi bå mÃt, h° héng thì ng°åi sā dāng lao đáng phÁi có trách nhiám trang bå l¿i cho ng°åi laỗ ỏng nhng nu ngồi lao ỏng lm mt, lm h° héng mà khơng có lý do chính đáng thì phÁi bồi th°ång theo qui đånh căa nái qui lao ỏng cÂ sỗ. Khi ht hn s dng hoc khi chun làm cơng tác khác thì ng°åi lao đáng phÁi trÁ nhăng ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân nÅu ng°åi sā dāng lao đáng yêu cầu.

- Ng°åi sā dāng lao đáng có trách nhiám bë trí n¢i cÃt giă, bÁo quÁn ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân theo h°ãng d¿n căa nhà sÁn xuÃt, chÁ t¿o ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân. Ng°åi lao đáng có trách nhiám giă gìn ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân đ°ÿc giao.

- Nghiêm cÃm ng°åi sā dāng lao đáng cÃp phát tiÃn thay cho viác cap phát ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân cho ng°åi lao đáng hoặc giao tiÃn cho ng°åi lao đáng tự đi mua.

- Các chi phí vÃ mua sÃm trang bå ph°¢ng tián bÁo vá cá nhân đ°ÿc ho¿ch toán vào giá thành sÁn phẩm hoặc chi phí l°u thơng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

Thực hián theo nghå đånh 12/CP ngày 26/1/1995 căa chính phă vÃ viác ban hành điÃu luÁt bÁo hiÅm xã hái (điÃu 15 đÁn 24) và māc III thông t° së 06 ngày

hiÅm xã hái ban hành kèm theo nghå đånh 12/CP vãi mát së nái dung c¢ bÁn sau đây:

Ng°åi lao đáng nÁu bå tai n¿n s¿ đ°ÿc lao đáng s¿ d°ÿc:

- Ng°åi sā dāng lao đáng thanh tốn các khn chi phí y tÁ và tiÃn l°¢ng tÿ khi s¢ cąu, cÃp cąu đÁn khi điÃu trå ổn đånh th°¢ng tÁt. TiÃn l°¢ng °à trong thåi gian chăa trå đ°ÿc tính theo mąc tiÃn l°¢ng đóng BHXH căa tháng tr°ãc khi bå tai n¿n lao đáng.

- Sau khi điÃu trå th°¢ng tÁt ổn đånh ng°åi bå tai n¿n lao đáng đ°ÿc giãi thiáu đi giám đånh khÁ năng lao đáng t¿i hái đồng giám đånh y khoa theo quy đånh căa bá y t. Ngồi bồ tai nn lao ỏng c hỗng tr cÃp mát lần tÿ 4 đÁn 12 thÁng l°¢ng tëi thiÁu nÁu mąc suy giÁm khÁ năng lao đáng tÿ 5 n 30% hoc c hỗng tr cp hng thỏng vãi mąc tÿ 0,4 đÁn 1,6 tháng tiÃn l°¢ng tëi thiÁu nÁu mąc suy giÁm khÁ nàng lao đáng tÿ 31 đÁn 100% (mąc l°¢ng tëi thiÅu hián nay là 290.000 ng).

kh nng lao ỏng t 81% trỗ lờn mà bå liát cát sëng, mù hai mÃt, cāt hai chi, tâm thần nặng.

- Đ°ÿc trang cÃp ph°¢ng tián trÿ giúp cho sinh ho¿t nh° chân tay giÁ, mÃt giÁ, răng giÁ, máy tự thính, xe lăn... phù hÿp vãi các tổn thÃt chąc năng do tai n¿n gây ra vãi niên h¿n sā dāng căa tÿng lo¿i đ°ÿc quy đånh trong thông t° sổ 06/LDTBXH-TT ngày 4/4/1995.

- Ng°åi lao đáng chÁt khi bå tai n¿n lao đáng (kÅ cÁ chÁt trong thåi gian diÃu trå lần đầu) thì gia đình đ°ÿc trÿ cÃp mát lần bằng 24 tháng tiÃn l°¢ng tổi thiu v Âc hỗng ch ỏ t tỳc.

Ngồi lao đáng bå mÃc bánh nghÃ nghiáp Theo danh māc bỏnh ngh nghiỏp hiỏn hnh c hỗng ch ỏ tr cÃp bánh nghÃ nghiáp nh° đëi vãi bå tai n¿n lao đáng đã nêu trên.

* ChÁ đá bồi th°ång tai n¿n lao đáng

Thực hián theo khoÁng 3 điÃu 107 bá luÁt lao đáng và theo thông t° së 19 căa

ng°åi bå tai n¿n lao đáng

* Đëi t°ÿng đ°ÿc bồi th°ång tai n¿n lao đáng

Đëi t°ÿng đ°ÿc bồi th°ång tai n¿n lao đáng là ng°åi lao đáng (bao gồm cÁ ng°åi hỗc ngh tp ngh) bồ cht hoc suy gim kh nng lao ỏng t 81% trỗ lờn do tai nn lao đáng (đ°ÿc c¢ quan có thẩm qun xác đånh) trong các doanh nghiáp thuác các thành phần kinh tÁ.

* Trách nhiám bồi th°ång cho ng°åi bå tai n¿n lao đáng

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

- Ng°åi sā dāng lao đáng (ng°åi trực tiÁp ký hÿp đồng lao đáng) có trách nhiám bồi th°ång cho ng°åi lao đơng bå suy gim kh nng lao ỏng t 80% trỗ lờn hoặc cho thân nhân ng°åi chÁt do tai n¿n lao đáng mà khơng do lßi căa ng°åi lao đáng vãi mąc bồi th°ång ít nhÃt bằng 30 tháng tiÃn l°¢ng và phā cÃp (nÁu có) (là tiÃn l°¢ng theo hÿp đồng lao đáng, đ°ÿc tính bình qn căa 6 tháng liên tāc tr°ãc khi bå tai n¿n lao đáng , bao gồm cÃp bÁc,chąc vā và phā cÃp).

- Tr°ång hÿp tai n¿n lao đáng là do lßi căa ng°åi lao ỏng thỡ hỗ hoc thõn nhõn ngồi cht cng đ°ÿc trÿ cÃp mát khoÁn tiÃn ít nhÃt bằng 12 tháng tiÃn l°¢ng và phā cÃp l°¢ng (nÁu có). Đổi vãi ng°åi hỗc ngh, tp ngh n làm viác t¿i doanh nghiáp thì mąc bồi th°ång tai n¿n lao đáng trong hai tr°ång hÿp không do lßi căa ng°åi lao đáng hoặc do lßi căa ng°åi lao đáng v¿n đ°ÿc bồi th°ång nh° trên (vÃ së tháng l°¢ng) nh°ng đ°ÿc tính bằng tiÃn l°¢ng tổi thiÅu theo quy đånh căa chính phă t¿i thåi điÅm xÁy ra tai n¿n lao đáng.

phă s¿ quy đånh trách nhiám căa ng°åi sā dāng lao đáng và mąc bồi th°ång tai n¿n lao đáng.

Chi phí bồi th°ång cho ng°åi bå tai n¿n lao đáng đ°ÿc h¿ch toán vào giá thành sÁn phẩm hoặc phí l°u thơng căa doanh nghiáp.

ng°åi lao đáng thì c¢ quan bÁo hiÅm chåu trách nhiám bồi th°ång thay cho ng°åi sā dāng lao đáng

thì ng°åi sā dāng lao đáng phÁi trÁ phần cịn thiÁu đÅ ít nhÃt cũng bằng mąc qui đånh

- Tr°ång hÿp ng°åi lao đáng bå tai n¿n lao đáng ngoài ph¿m vi doanh nghiáp, do lßi căa ng°åi khác gây ra, thì ng°åi gây ra tai n¿n phÁi bồi th°ång cho ng°åi bå tai nn lao ỏng tÂng ng vói mc ỏ lòi căa mình theo qui đånh căa bá luÁt Dân sự. Ng°åi sā dāng lao đáng căa ng°åi bå tai n¿n lao đáng có trách nhiám yêu cầu ng°åi gây tai n¿n thực hián đầy đă trách nhiám bồi th°ång theo qui đånh. NÁu mąc bồi th°ång thực tÁ thÃp h¢n mąc qui đånh hoặc ng°åi gây ra tai n¿n khơng có khÁ năng bồi th°ång đầy đă thì ng°åi sā dāng lao đáng phÁi bồi th°ång phần còn thiÁu đÅ tiÃn bồi th°ång ít nhÃt cũng bằng mąc qui đånh.

- Tr°ång hÿp ng°åi lao đáng bå tai n¿n lao đáng do nguyên nhân khách quan: thiên tai, hoÁ ho¿n hoặc các tr°ång hÿp răi ro khác hoặc không xác đånh đ°ÿc ng°åi gây tai n¿n thì ng°åi sā dāng lao đáng có trách nhiám giÁi qut tồn bá chi phí y tÁ và bồi th°ång cho ng°åi bå tai nn lao ỏng hoc thõn nhõn hỗ theo qui đånh nêu trên.

- Các đëi t°ÿng đ°ÿc bồi th°ång tai n¿n lao đáng theo Thông t° này v¿n đ°ÿc hỗng che ỏ BHXH v tai nn lao đáng (nÁu có tham gia BHXH) theo NĐ 12/CP. Tr°ång hÿp khơng tham gia BHXH thi chã đ°ÿc thanh tốn các khoÁn chi phí vÃ y tÁ và bồi th°ång tai n¿n lao đáng theo qui đånh căa Thông t° này.

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

1. Nờu cỏc yu tở nh hỗng n iu kián lao đáng?

2. Nêu các yÅu të nguy hiÅm và có h¿i trong q trình lao đáng sÁn xt? 3. Nêu mát đånh ngh*a vÃ tai n¿n lao đáng?

4. Ý ngh*a căa công tác bÁo há lao đáng?

5. Trình bày các tính chÃt căa cơng tác bÁo há lao đáng?

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

<b>CH¯¡NG 2: VÞ SINH LAO ịNG Mó chÂng: 02 </b>

<b>1. Mc tiờu chÂng </b>

- Phân tích đ°ÿc māc đích, tính chÃt căa cơng tác vá sinh cơng nghiáp - Phân tích đ°ÿc các yu tở nh hỗng n sc khộe ca ngồi lao đáng - HiÅu đ°ÿc các quyÃn h¿n và ngh*a vā căa an toàn viên

<i>2.1.2. Ý nghĩa </i>

- QuÁn lý theo dõi tình hình sąc khoẻ cơng nhân, tổ chąc khám sąc khoe đånh kỳ, phát hián sãm bánh nghÃ nghiáp.

nghe nghiáp và các bánh mãn tinh.

<b>2.2. Nhāng y¿u tå Ánh h°ởng tái sāc khãe ng°ãi lao đßng </b>

- nh hỗng ca vi khí hÁu nóng

BiÁn đổi vÃ sinh lý nhiát đá da đặc biát là da trán rÃt nh¿y cÁm đëi vãi nhiát đá khơng khí bên ngồi. BiÅn đổi vÃ cÁm giác nhiát căa da trán nh° sau:

26 4- 28 °C - cÁm giác l¿nh. 28 4- 30 °C - cÁm giác mát. 30 4- 31 °C - cÁm giác dß chåu. 31.54-32,5°C - cÁm giác nóng. 32.5 4-33,5 °C - cÁm giác nóng. > 33,5°C - cm giỏc cc núng.

Thõn nhiỏt (ỗ dói li) nu thÃy tăng thêm 0,3 - 1 °C là c° thÅ cú s tớch nhiỏt. Thõn nhiỏt ỗ 38,5c c coi là nhiát báo đáng, có sự nguy hiÅm, sinh chąng say nóng. C¢ thÅ ng°åi hàng ngày có sự cân bằng giăa l°ÿng n°ãc ăn uëng vào và thÁi ra, ăn uëng vào tÿ 2,5 - 3 lít và thÁi ra khoÁng 1,5 lít qua thÁn, 0,2 lít qua phân, lng cũn li theo m hụi v hÂi thỗ ra ngoi.

- nh hỗng ca vi khớ hu lnh

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

L¿nh làm cho c¢ thÅ mÃt nhiỏt nhiu, nhồp tim, nhồp thỗ gim v tiờu th oxỵ tăng. L¿nh làm cho các c¢ vân, c¢ tr¢n co l¿i gây hián t°ÿng nëi da gà, các m¿ch máu co thÃt sinh cÁm giác tê cóng chân tay, vÁn đáng khó khăn.

- Ành h°éng căa bąc x¿ nhiát

Trong các phân xỗng núng, cỏc dũng bc x nhiát chă yÁu do các tia hồng ngo¿i có b°ãc sóng đÁn 10 <small></small>m, khi hÃp thā tia này vÁt hÃp thā s¿ toÁ nhiát, bąc x¿ nhiát phā thuác vào đá dài b°ãc sóng,c°ång đá dịng bąc x¿. thåi gian chiêu x¿. dián tích bÃ mặt bå chiÅu, vùng bå chiÁu, gián đo¿n hay liên tāc, góc chiÁu luồng bąc x¿ và màu sÃc cùa vÁt thÅ chåu bąc x¿.

Vào nhăng năm 1920, các nhà nghiên cąu xem xét hiáu suÃt t¿i n¢i làm viác tin rằng viác tëi °u hóa các yÁu të môi tr°ång luôn d¿n đÁn cÁi thián hiáu suÃt lm viỏc. Elton Mayo t Trồng i hỗc Harvard ln u tiờn th nghiỏm nhng ý tỗng ny vói trỗng tâm là ánh sáng, đá ẩm và nhiát đá. Nghiên cąu đã thực hián trong h¢n 15 năm, quan sát 20.000 đëi t°ÿng t¿i n¢i làm viác. Nghiên cąu đã chąng minh rằng viác cÁi thián môi tr°ång làm viác ca nhõn viờn cú th ci

tip cn ca hỗ đëi vãi thiÁt kÁ n¢i làm viác nhÃn m¿nh vào mơi tr°ång tổng thÅ là chìa khóa cho cÁ hiáu suÃt và h¿nh phúc căa ng°åi lao đáng t¿i n¢i làm viác. Viác điÃu chãnh các yÁu të môi tr°ång s¿ không trực tiÁp tăng hiáu suÃt nh°ng bëi cÁnh làm viác đ°ÿc cÁi thián chÃc chÃn có thÅ mang l¿i cho nhân viên h¿nh phúc h¢n, khée m¿nh h¢n t ú nõng cao nng sut lm viỏc ca hỗ.

nh sỏng nh hỗng n tõm trng nh th no

Theo c¢ quan bÁo vá mơi tr°ång Hoa Kỳ, mỗi ngồi dnh khong 90% thồi gian ỗ trong nhà, điÃu này có ngh*a là chúng ta dành rÃt ít thåi gian đÅ tiÁp xúc vãi ánh sáng tự nhiờn.

ng h sinh hỗc cho bn bit khi no thc dy hoc i ng, chồu nh hỗng ca ỏnh sáng mặt tråi. Khi b¿n dành phần lãn thåi gian căa mình d°ãi ánh sáng nhân t¿o s¿ d¿n đÁn suy gim nhồp ng h sinh hỗc

Ban ngy sỏng h¢n và đêm tëi có thÅ giúp b¿n ngă ngon h¢n, giÁm mát méi, tránh các tác nhân gây căng thng v cỏc vn sc khộe khỏc gỗi chung là <social jet lag= (Social jet lag vÃ c¢ bÁn có thÅ đ°ÿc hiÅu là hián t°ÿng lách múi giå do tác đáng xã hái. Nói cách khác, đây là hián t°ÿng xuÃt hián khi có sự chênh lách giăa ng h sinh hỗc ca cÂ th v nhồp iỏu sinh hỗc hng ngy do nhng s bt thồng xut hián trong cuác sëng sinh ho¿t). <Social jet lag= góp phần gây ra mát lo¿t các tình tr¿ng tÿ trầm cÁm, béo phì đÁn các hành vi nghián ngÁp và các vÃn đÃ sąc khée khác

Ánh sáng yÁu Ánh hỗng n xu n tõm trng

cng thng v lo lÃng. VÃ mặt vÁt lý, ánh sáng khơng tët có thÅ gây méi mÃt và

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

đau đầu, đồng thåi gây ra cÁm giác mát méi và thồ Â. Mỏt nghiờn cu ca i hỗc bang Michigan cho thÃy viác dành quá nhiÃu thåi gian trong môi tr°ång thiÁu ánh sáng t¿i n¢i làm viác cú th khin viỏc hỗc và ghi nhã khó h¢n. Nghiên cąu này đã chã ra rằng nhăng thay đổi vÃ ánh sáng mơi tr°ång có thÅ d¿n đÁn nhăng thay đổi cÃu trúc trong não .

Ánh sáng không đÁm bÁo làm tăng phÁ phẩm, giÁm năng suÃt lao đáng, dß gây ra tai n¿n lao đáng. ChiÁu sáng thích hÿp s¿ bÁo vá thå lực, chëng mát méi, tránh tai n¿n lao đáng và bánh nghÃ nghiáp, đồng thåi tăng năng suÃt lao đáng.

Bāi phát sinh trong tự nhiên do gió, bão, đáng đÃt, núi lāa nh°ng quan trỗng hÂn l trong sinh hot v sn xut ca con ng°åi trong nÃn công nông nghiáp hián đ¿i, bāi phát sinh tÿ các q trình gia cơng chÁ biÁn các nguyên liáu rÃn nh° các khoáng sÁn hoặc kirn lo¿i nh° nghiÃn đÁp sàng, sÃt, mài, c°a, khoan...bāi còn phát sinh khi vÁn chuyÅn nguyên liáu hoặc sÁn phẩm d¿ng bát, gia công các sÁn phẩm tÿ bông, vÁi, lơng, thú, gß...

Bāi gây nhiÃu tác h¿i cho con ng°åi và tr°ãc hÅt là bánh vÃ đ°ång hô hẩp, bánh ngồi da, bánh trên đ°ång tiêu hố vv...

Khi chỳng ta hớt thỗ nhồ cú lụng mi v mng niêm dåch căa đ°ång hô hÃp mà nhăng h¿t bāi cú kớch thóc lón hÂn 5<small></small>m bồ gi li ỗ hëc mũi tãi 90%. Các h¿t bāi nhé h¢n theo khụng khớ vo tn ph nang, ỗ õy bi c các lãp thực bào bao vây và tiêu diát khoÁng 90% na, s cũn li ỗng ỗ phi gõy ra mát sổ bánh phổi và bánh khác.

Bánh phổi nhiòm bi thồng gp ỗ nhng công nhân khai thác chÁ biÁn vÁn chuyÅn đá. kim lo¿i, than đá...

Bánh silicosc l bỏnh do phi bồ nhiòm bi silic ỗ thÿ khoan đá, thÿ mé, thÿ làm gëm są, vÁt chåu lāa...Bánh này chiÁm 40-70% trong tổng së các bánh vờ phụi. Bỏnh ồng hụ hp: viờm mi, hỗng, ph quÁn, viêm teo mũi do bå crom

Bánh ngoài da: Bi gõy kớch thớch da, bỏnh mn nhỗt, lỗ loét nh° bāi vôi. thiÁc, thuëc trÿ sâu. Bāi đồng gây nhißm trùng da rÃt khó chăa, bāi nhựa than gây s°ng tay.

ChÃn th°¢ng mÃt bāi vào mÃt gây kích thích màng tiÁp hÿp, viêm mi mÃt, bāi axit hoặc kiÃm gây béng mÃt và có the d¿n tói mự mt.

Bỏnh ỗ ồng tiờu hoỏ bi ồng, bỏt ỗng li ỗ rng gõy sõu rng, kim loi sc nhỗn vo d dy gõy tn thÂng niờm mc, rëi lo¿n tiêu hoá.

TiÁng ồn tác đáng tr°ãc hÁt đÁn há thần kinh trung °¢ng. Sau đó đÁn há thëng tim m¿ch và nhiÃu c¢ quan khác, cuëi cùng đÁn c¢ quan thính giác. Tác h¿i căa tiÁng ồn chă yÁu phā thuác vào mąc ồn.Tuy nhiên tần së lặp l¿i căa tiÁng ồn, đặc điÅm căa nó cũng nh hỗng lón. Ting n ph liờn tc gõy tỏc dāng khó

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

chåu ít h¢n tiÁng ồn gián đo¿n. TiÁng ồn có các thành phần tần sổ cao khó chåu h¢n tiÁng ồn có tần së thẩp. Khó chåu nhÃt là tiÁng ồn thay đổi cÁ v tn sở v cồng ỏ, nh hỗng ca ting ồn đëi vãi c¢ thÅ cịn phā thc vào h°ãng căa năng l°ÿng âm tãi, thåi gian tác dāng căa nó trong mát ngày làm viác, vào q trình lâu di ngồi cụng nhõn lm viỏc trong phõn xỗng n, vào đá nh¿y cÁm riêng căa tÿng ng°åi cũng nh° vào ląa tuổi, nam hay nă và tr¿ng thái c¢ th ca ngồi cụng nhõn.

nh hỗng ca ting n tãi c¢ quan thính giác

Khi chåu tác đáng căa tiÁng ồn, đá nh¿y cÁm thính giác giÁm xuëng ng°ỡng nghe tăng lên. Làm viác lâu trong môi tr°ång ồn Áo nh°: công nhân dát, công nhân luyán kim và cỏc xỗng luyỏn, xỗng tuyn khoỏng... sau giå làm viác phÁi mÃt mát thåi gian phāc hồi thính giác, tiÅp xúc vãi tiêng ồn càng to thì thåi gian phāc hồi thính giác càng lâu.

ĐÅ bÁo vá thính giác, ng°åi ta đã qui đånh thåi gian chåu tëi đa tác đáng căa tiÁng ồn trong mßi ngày phā thuác vào mąc ồn khác nhau.

BÁng sau trình bày thåi gian chåu tëi đa tác đáng căa tiÁng ồn.

Mąc đá ồn càng cao tëc đá giÁm thính càng nhanh. Tuy nhiên điÃu này cịn phā thuác đá nh¿y cÁm riêng căa tÿng ng°åi.

TiÁng ồn cịn Ánh h°ång tãi các c¢ quan khác. D°ãi tác dāng cùa tiÁng ồn trong c¢ thÅ con ng°åi xÁy ra mát lo¿t thay đổinbiÅu hián qua sự rồi lo¿n tr¿ng thái bình th°ång căa há thần kinh.

TiÁng ồn, ngay cÁ khi không đáng kÅ mąc (50 - 70)dB cng to ra mỏt ti trỗng ỏng k lờn há thëng thần kinh đặc biát đëi vãi nhÿng ng°åi lao đáng trí óc. . TiÁng ồn cũng gây ra nhăng thay đổi trong há thëng tim m¿ch kèm theo sự rëi lo¿n tr°¢ng lực bình th°ång căa m¿ch máu và rëi lo¿n nhåp tim. Nhăng ng°åi làm viác lâu trong môi tr°ång ổn th°ång bå bánh đau d¿ dày và cao huyÁt áp. TiÁng nói dùng đÅ đàm tho¿i trao đổi thông tin trong môi tr°ång hỗc, trong

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

phũng lm viác và trong nhà máy, giăa nhăng ng°åi lao đáng vãi nhau hay nhăng n¢i cơng cáng. NhiÃu khi tiÁng ồn quá mąc làm xÁy ra hián t°ÿng che lÃp tiÁng nói, làm må các tín hiáu âm thanh, sự trao đổi thơng tin khó khn nh hỗng n sn xut v an ton lao đáng, cho biÁt quan há giăa đá rõ căa tiÁng nói phā thuác vào m°c ồn, mąc ồn cao, đá rõ căa tiÁng nói giÁm. Đá rõ 75 %

tiÁng nói nghe khơng rõ năa. Vãi nhăng lao đáng phąc t¿p cần lao đáng trí óc nhiÃu h¢n thì nh hỗng ca ting n lón hÂn, cht lng cụng viác giÁm nhiÃu h¢n.

Nhóm 1: ChÃt gây béng da, kích thích niêm m¿c, nh° axit đặc, kiÃm đặc hay lỗng (vơi tơi, NH3 , ...). NÁu bå trúng đác nhẹ thì dùng n°ãc lã dái rāa ngay. Chú ý béng nặng có thÅ gây chống, mê man, nÁu trúng mÃt có thÅ bå mù.

Nhóm 2: Các chÃt kích thích đ°ång hơ hÃp và phÁ quÁn: h¢i clo Cl, NH3 , SO3 , NO, SO2, h¢i fluo, h¢i crơm vv... Các chÃt gây phù phổi: NO2 , NO3 , các chÃt này th°ång là sÁn phm hÂi ởt chỏy ỗ nhiỏt ỏ trờn 800 ỏ C.

Nhóm 3: Các chÃt gây ng¿t do làm lỗng khơng khí, nh°: CO2 , C2H5 , CH4 , N2 , CO...

Nhóm 4: Các chÃt đác đëi vãi há thần kinh, nh° các lo¿i hydro cacbua, các lo¿i r°ÿu, xăng, H2S , CS2 , vv...

Nhóm 5: Các chÃt gây đác vãi c¢ quan nái t¿ng, nh° hydro cacbon, clorua metyl, bromua metyl vv...ChÃt gây tổn th°¢ng cho há t¿o máu: benzen, phênôn. Các kim lo¿i và á kim đác nh° chì, thuÿ ngân, mangan, hÿp chÃt acsen, v.v... Mát së chÃt đác và các d¿ng nhißm đác nghÃ nghiáp th°ång gặp

Nhißm đác chì :

Nhißm đác chì có thÅ xÁy ra khi in Ãn, khi làm Ãc quy, ... Chì cịn có thÅ xt

song chì có thÅ xâm nhÁp c¢ thÅ qua đ°ång hơ hÃp, đ°ång da (rÃt dß thÃm qua lãp mỡ d°ãi da). Vãi nồng đá các chÃt này khng 0,182 [ml/lít khơng khí] thì có thÅ làm cho súc vÁt thí nghiám chÁt sau 18 giå.

Tác h¿i căa chì (Pb) là làm rëi lo¿n viác t¿o máu, làm rëi lo¿n tiêu hoá và làm suy há thần kinh, viêm thÁn, đau bāng chì, thÅ tr¿ng suy sāp.

Nhißm đác chì mãn tính có thÅ gây mát méi, ít ngă, ăn kém, nhc u, au cÂ xÂng, tỏo bún, ỗ th nng có thÅ liát các chi, gây tai biÁn m¿ch máu nóo, thiu mỏu phỏ hoi tu xÂng.

Nhiòm ỏc thuÿ ngân:

Thuÿ ngân (Hg) dùng trong công nghiáp chÁ t¿o muëi thuÿ ngân, làm thuëc giun, thuëc lÿi tiÅu, thuëc trÿ sâu, thâm nhÁp vào c¢ thÅ bằng đ°ång hơ hÃp, đ°ång tiêu hố và đ°ång da.

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

Th°ång gây ra nhißm đác mãn tính: gây viêm lÿi, viêm miỏng, loột niờm mc,viờm hỗng, run tay, gõy bánh Parkinson, buồn ngă, kém nhã, mÃt trí nhã, rëi lo¿n thần kinh thực vÁt.

Nhißm đác acsen:

gëm; As2O5 dùng trong sÁn xuÃt thuÿ tinh, bÁo quÁn gß, diát cé, diát nÃm. Chúng có thÅ gây ra:

Nhißm đác cÃp tính: đau bāng, nơn, viêm thÁn,viêm thần kinh ngo¿i biên, suy tuÿ, c¢ tim bå tn thÂng v cú th gõy cht ngồi.

Nhiòm ỏc mãn tính: gây viêm da mặt, viêm màng kÁt hÿp, viêm mũi kích thích,

m¿ch vành, thiÁu máu, gan to, xÂ gan, ung th gan v ung th da. Nhiòm đác crôm:

Gây loét da, loét m¿c mũi, thăng vách ngăn mũi, kích thích hơ hÃp gây ho, co thÃt phÁ quÁn và ung th° phổi.

Nhißm đác măng gan:

Gây rëi lo¿n tâm thần và vÁn đáng, nói khó và dáng đi thÃt th°ång, thao cuồng và chąng parkinson, rëi lo¿n thần kinh thực vÁt, gây bánh viêm phổi, viêm gan, viêm thÁn.

Cácbon ôxit (CO):

Cácbon ơxid là thą h¢i khơng màu, khơng mựi, khụng vồ. Rt dò cú trong cỏc phõn xỗng đúc, rèn, nhiát lun, và có cÁ trong khí thÁi ô tô hoặc đáng c¢ đët trong.

CO gây ngt thỗ, hoc lm au u, ự tai ; ỗ d¿ng nhẹ s¿ gây đau đầu ù tai dai dẳng, sút cân, mát méi, chëng mặt, buồn nôn, khi bå trúng đác nặng có thÅ bå ngÃt xãu ngay, có thÅ chÁt.

Benzen (C6H6):

Benzen có trong các dung mơi hồ tan dầu, mỡ, s¢n, keo dán, trong xăng ơ tơ,...

suy t, nhißm trùng hut, nhißm đác cÃp có thÅ gây cho há thần kinh trung °¢ng bå kích thích q mąc.

Xianua (CN):

Đây là chÃt rÃt đác. NÁu hít phÁi h¢i NaCN ç liÃu l°ÿng 0,06[g] có thÅ bå chÁt ng¿t. NÁu ngá đác xianua thì xuÃt hián các chąng rát cổ, chy nóc bỗt, au u tc ngc, ỏi dt, óa chÁy, ...

Khi bå ngá đác xianua phÁi đ°a đi cÃp cąu ngay.

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

Axit cromic (H2CrO4):

Lo¿i này th°ång gặp khi m¿ crôm cho các đồ trang sąc, m¿ bÁo vá các chi tiÁt máy. H¢i axid crơmic làm rách niêm m¿c gây viêm phÁ qn, viêm da.

H¢i ơxit nit¢ (NO2):

Chúng có nhiÃu trong các ëng khói các lị phÁn x¿, trong khâu nhiát luyán thÃm than, trong khí xÁ đáng c¢ diezel và trong khi hàn đián.

H¢i làm đé mÃt, rát mÃt, gây viêm phÁ quÁn, tê liát thần kinh, hôn mê.

Khi hàn đián có thÅ các các h¢i đác và bāi đác : FeO, Fe2O3 , SiO2 , MnO, , ZnO, CuO, ...

<b>2.3. Nhißm vÿ và quyÁn h¿n cÿa an ton viờn </b>

a) ụn ởc, nhc nhỗ, hóng dn mỗi ngồi trong t, ỏi, phõn xỗng chp hnh nghiờm chónh quy đånh vÃ an toàn, vá sinh lao đáng, bÁo qn các thiÁt bå an tồn, ph°¢ng tián bÁo vá cỏ nhõn; nhc nhỗ t trỗng, ỏi trỗng, qun ởc chÃp hành quy đånh vÃ an toàn, vá sinh lao đáng;

b) Giám sát viác thực hián tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy trình, nái quy an tồn, vá sinh lao đáng, phát hián nhăng thiÁu sót, vi ph¿m vÃ an toàn, vá sinh lao đáng, nhăng tr°ång hÿp mÃt an toàn, vá sinh căa máy, thiÁt bå, vÁt t°, chÃt và n¢i làm viác;

c) Tham gia xây dựng kÁ ho¿ch an toàn, vá sinh lao đáng; tham gia h°ãng d¿n bián pháp làm viác an toàn đëi vãi ng°åi lao ỏng mói n lm viỏc ỗ t;

d) Kin nghồ vói t trỗng hoc cp trờn thc hiỏn y đă các chÁ đá bÁo há lao đáng, bián pháp bÁo đÁm an toàn, vá sinh lao đáng và khÃc phāc kåp thåi nhăng tr°ång hÿp mÃt an toàn, vá sinh căa máy, thiÁt bå, vÁt t°, chÃt và n¢i làm viác; đ) Báo cáo tổ chąc cơng đồn hoặc thanh tra lao đáng khi phát hián vi ph¿m vÃ an tồn, vá sinh lao đáng t¿i n¢i làm viác hoặc tr°ång hÿp mÃt an toàn căa máy, thiÁt bå, vÁt t°, chÃt có yêu cầu nghiêm ngặt vÃ an toàn, vá sinh lao đáng đã kiÁn nghå vãi ng°åi sā dāng lao đáng mà không đ°ÿc khÃc phāc.

Mąc phā cÃp trách nhiám do ng°åi sā dāng lao đáng v Ban chp hnh cụng on cÂ sỗ thởng nht théa thuÁn và đ°ÿc ghi trong quy chÁ ho¿t đáng căa m¿ng l°ãi an toàn, vá sinh viên;

c) Yêu cầu ng°åi lao đáng trong tổ ngÿng làm viác đÅ thực hián các bián pháp

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

bÁo đÁm an tồn, vá sinh lao đáng, nÁu thÃy có nguy c¢ trực tiÁp gây sự cë, tai n¿n lao đáng và chåu trách nhiám vÃ quyÁt đånh đó;

d) c hỗc tp, bi dng nõng cao trỡnh ỏ chuyờn mơn, nghiáp vā, ph°¢ng pháp ho¿t đáng.

1. Nái dung căa vá sinh lao đáng? 2. Trinh bày các yÁu të vi khí hÁu? 3. Nêu các tác h¿i căa tiÁng ồn?

4. Nêu các tác h¿i căa sinh lý con ng°åi?

6. Phân lo¿i bāi?

7. Nêu các tác h¿i căa bāi đëi vãi c¢ thÅ?

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

<b>CHĂNG 3: Kỵ THUắT AN TON IịN Mó chÂng: 03 </b>

BiÅu hián này đ°ÿc sā dāng ráng rãi, tÿ thành thå đÁn nông thôn và nhăng dāng cā đÅ dùng ngồi xã hái cũng nh° gia đình. Đo đó, thiÁu nhng hiu bit cÂ bn dò dn n cỏc tai n¿n.

Thực tÁ cho thÃy đ°ÿc khi ch¿m vào vÁt có đián áp ng°åi bå tai n¿n hay khơng là do có dịng đián đi qua ng°åi, dịng đián qua c¢ thÅ gây phÁn ąng sinh lý phąc t¿p nh° huÿ ho¿i bá phÁn thần kinh điÃu khiÅn các giác quan bên trong c¢ thÅ căa ng°åi làm tê liát c¢ thåt, s°ng màng phổi, h ho¿i c¢ quan hơ hẩp và tuần hồn máu, tác dāng căa dịng đián còn tăng lên đëi vãi nhăng ng°åi hay uëng r°ÿu, nghiên cąu tác h¿i căa dịng đián đëi vãi c¢ thÅ cho đÁn nay v¿n ch°a có thuyÁt nào giÁi thích hồn chãnh vÃ tác dāng căa dịng đián vào c¢ thÁ con ng°åi.

Mát trong nhăng u të chính gây tai n¿n là dòng đián (dòng đián phā thuác vào đián áp mà ng°åi ch¿m phÁi) và đ°ång đi căa dịng đián qua c¢ thÅ ng°åi vào đÃt.

- Các lo¿i tổn th°¢ng do dịng dián gây ra gồm: + Do ch¿m vÁt d¿n đián có mang đián áp

+ Do iỏn ỏp bóc xut hiỏn ỗ chò h cách đián hay chß dịng đián đi vào đÃt + Do ch¿m phÁi nhăng bá phÁn bàng kim lo¿i hay thiÁt bå đián có mang đián áp và héng cách đián.

- Dịng đián có thÅ tác đáng bên ngồi nh° phóng đián hồ quang. Tác h¿i căa dịng đián gây nên và hÁu quÁ căa nó phā thuác vào ỏ lón v loi dũng iỏn, iỏn trỗ ca ngồi, đ°ång đi căa dịng đián qua c¢ thÅ ng°åi. Thåi gian tác dāng và tình tr¿ng sąc khoẻ căa ng°åi. ĐÁn nay, có nhiÃu ý kiÁn khác nhau vÃ °å së căa dòng đián gây đ°ÿc chÁt ng°åi. Tr°ång hÿp chung thì dịng đián có thÅ chÅt ng°åi, có trå së là 100 mA. Tuy vÁy, có tr°ång hÿp trå so dịng đián chì 5 đÁn 10 mA, đã chÁt ng°åi vì cịn tuỳ thc vào điÃu kián mơi tr°ång n¢i xÁy ra tai n¿n

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

và tr¿ng thái sąc khoẻ, cũng cần chú ý yÁu të thåi gian.

- Nguyên nhân chÁt ng°åi do dòng đián phần lãn làm hăy ho¿i bÁn năng làm viác căa cỏc cÂ quan ca ngồi hay lm ngng thỗ, hay do thay đổi sinh hố c¢ thÅ. GiÁi thích q trình tổn th°¢ng do dịng đián có nhiÃu thut khác nhau. Trong mát quá trình lâu dài ng°åi ta cho rằng, khi dịng đián qua c¢ thÅ xt hián, hián t°ÿng phân tích máu và các chÃt n°ãc khác đÅ tẩm °ãt các tổ chąc huyÁt cầu và làm đầy huyÁt quÁn. Nh° vÁy các quá trình phân cực s¿ xày ra trong c¢ thÅ ng°åi làm Ánh h°ång đÁn ho¿t đáng thần kinh.

- Đó là nguyên nhân c¢ bÁn tổn th°¢ng. Mơt sổ nhà sinh lý và bác s* cho rằng, nguyên nhân mát së lãn tai n¿n chÁt ng°åi vì dịng đián là làm sự co giÁn căa tim bå rëi lo¿n đ°a đÁn đình trá l°u thơng qua c¢ thÅ.

Theo quan điÅm mãi nhÃt hiỏn nay ca mỏt sở nh khoa hỗc gii thớch nguyên nhân do dòng dián gây nên hián t°ÿng phÁn x¿ cho q trình kích thích và đình trá ho¿t đáng căa c¢ thÅ tëi cao căa não lúc bå dòng đián tác dāng tąc thåi.

Theo giÁ thuyÁt này, sự huÿ ho¿i chąc năng làm viác cùa c¢ quan hụ hp l do cỏc kt qu trờn.

hỗng quyt đånh đÁn nguồn gëc tổn th°¢ng. Thêm vào đó đëi vãi tÿng ng°åi mąc đá tác dāng căa dòng đián khác nhau, cũng nh° sự tác dāng vào mát ng°åi cùng mßi lúc mát khác và phā thuác vào sāc khée lúc bå tai n¿n. Nhå lý luÁn này có thÅ giÁi thích t¿i sao trå së dịng dián nhé cũng gây chÁt ng°åi.

- Đó là sự phá huÿ cāc bá các mơ c¢ thÅ do dịng đián hay hồ quang đián (thồng l ỗ da, ỗ mỏt sở phn mm hay ç x°¢ng). ChÃn th°¢ng do đián Ánh h°çng đÁn sąc khoẻ và khÁ năng lao đáng, mát sổ tr°ång hÿp d¿n đÅn tā vong, các đặc tr°ng căa chÃn th°¢ng đián là:

+ Béng đián: do dịng đián qua c¢ thÅ hay do tác đáng căa hồ quang đián. Béng do hồ quang mát phần do tác đáng đët nóng căa tia lāa hồ quang có gây béng. + DÃu vÁt đián: Khi dòng đián ch¿y qua s¿ t¿o ra các dÃu vÁt trên mặt da l¿i điÅm tiÁp xúc vãi đián cực.

+ Kim lo¿i hoá mặt da do h¿t kim lo¿i nhé bẳn tëc đá lãn thÃm sâu vào da, gây béng.

+ Co giÁt c¢: Khi dịng đián qua ng°åi các c¢ co giÁt.

+ Viêm mÃt do tác dāng cùa tia cực tim hay tia hòng ngo¿i căa hồ quang đián.

- Dòng đián là nhân të vÁt lý trực tiÁp gây ra tổn th°¢ng khi bồ iỏn git. iỏn trỗ ca thõn ngồi, iỏn áp đặt vào ng°åi chã dß biÁn đổi trå së dịng đián nói trên mà thơi.Vãi mát së vå trí sổ dịng đián nhÃt đånh, sự tác dāng cùa nó vào c¢

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

thÅ con ng°åi hầu nh° khơng thay đổi. Sự tác dāng cùa dịng đián lên c¢ thÅ ng°åi phā thuác vào trå së căa nó .Nhăng trå së đãán áp dịng đián có thÅ gây nguy hiÅm cho ng°åi nh° chúng ta phân tích trên đÃu rút ra tÿ các tr°ång hÿp tai n¿n ç thực tÁ vãi ph°¢ng pháp đo l°ång tinh vi và chính xác.

- Nh° chąng ta đã nói trên khi xét đÁn mơi tr°ång, hồn cÁnh xÁy ra tai n¿n và sąc phÁn x¿ căa n¿n nhân. Tÿ sự phân tích tồn dián trên chúng ta mãi có thờ phõn tớch gii ỏp dc nhiu trũng hỗp iỏn áp bé, dịng dián có trå së khơng iãn h¢n trå së dịng đián gây chng bao nhiêu đà có the làm chÁt ng°åi. Nhà nghiên cąu căa Liên Xô cũ Ma-noi-lëp trong khi nghiên cąu các hián t°ÿng sinh lý hỗc v iỏn git ó dựng cỏc phÂng phỏp do lồng c biỏt v thn trỗng

ngồi. Vó vy, hián nay vãi dòng đián xoay chiÃu tan so 50- 60âIz trå së dịng đián an tồn lẩy bàng 10mA. TÂng ng vói trờn ỗ dũng iỏn mỏt chiu trồ së này lÃy bang 50mA (hình b).

Dịng dián Tác dāng căa dịng đián xoay chiêu

thÃy nóng

v¿n råi đ°ÿc, ngón tay, khãp tay, lịng bàn tay cÁm thay đau

Nóng tăng lên

20-25 Tay không råi đ°ÿc vÁt cú iỏn, au,

50-80 Thỗ bồ tê liát, tim bÃt đầu đÁp m¿nh CÁm giác núng mnh, bp thồ ỗ tay co rỳt, khú thỗ 90-100 Thỗ bồ tờ liỏt, kéo dài 3 giây hoặc dài

h¢n tim bå tê liát đi dÁn ngÿng dÁp <sup>Thå bå tê liát </sup>

<i>2.1.2.2. Điện áp mà người có thể chịu đựng được </i>

- Dự đốn trå së dịng đián qua ng°åi trong nhiÃu tr°ång hÿp khơng làm c. Phn trờn ó xột c iỏn trỗ ngồi l mát hàm së căa nhiÃu biÁn së mà mßi biÁn này l¿i phā thuác vào các hoàn cÁnh khác nhau. Vì vÁy xác đånh giãi h¿n an tồn cho ng°åi khơng dựa vào < dịng đián an tồn < mà phÁi theo <đián áp cho phép=. Dùng đián áp cho phép rÃt thn lÿi vì vãi mßi m¿ng đián có mát đián áp t°¢ng đëi ổn đånh.

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

- Tiờu chun ca iỏn ỏp mòi nÂc mụt khác + æ BaLan, Thāy Sā đián áp cho phép 50V. + æ Hà Lan, Thāy ĐiÅn đián áp cho phép 24V + æ Pháp đián áp xoay chiÃu cho phép là 24V

Thân thÅ ng°åi gồm có da, thåt, x°¢ng, thần kinh , máu.. .t¿o thành. Lãp da có iỏn trỗ lón nht m iỏn trỗ ca ta li do iỏn trỗ sng trờn da quyt ồnh. iỏn trỗ ng°åi là mát đ¿i l°ÿng rÃt không ổn đånh và khơng phā thc vào tr¿ng thái

điÃu kián tổn th°¢ng...Thực t iỏn trỗ ny rt hay h thp, nht l lúc da bå ẩm, khi thåi gian tác dāng căa dòng đián tăng lên, hoặc khi tăng đián áp. ..Đián trỗ ca ngồi cú th thay i t vi chc k<small></small> đÁn 600<small></small>.

Thí nghiám cho thÃy giăa dịng đián đi qua ng°åi và đián áp đặt vào ng°åi có s lỏch pha. Nh vy, iỏn trỗ ngồi l mỏt i lng khụng thun nht.

iỏn trỗ da ngồi luụn luôn thay đổi trong mát giãi h¿n rÃt lãn. Khi da ẩm hoặc do tiÁp xúc trực tiÁp vãi n°ãc ngồi do mồ hơi thốt ra đÃu làm cho iỏn trỗ gim xuởng.

Mc khỏc nu da ngồi bồ dớ mnh trờn cỏc cc iỏn iỏn trỗ da cng giÁm đi. Vãi đián áp bé 50-60V có thÅ xem iỏn trỗ t lỏ nghồch vói diỏn tớch tip xỳc. Mąc đá tiÁp xúc hay áp lực các đầu tiÁp xúc căa các cực đián vào da ng°åi làm đián trỗ da thay i theo. S thay i ny rt dò nhỡn thy trong vựng ỏp lc bộ hÂn 1 kg/1 cm2 (hình a).

Khi có dịng đián đi qua ngồi, iỏn trỗ thõn ngồi gim i. iu ny cú thÅ giÁi thích là lúc có dịng đián đi vào thân ng°åi, da bå đët nóng, mồ hơi thốt ra v lm iỏn trỗ gim xuởng. Thớ nghiờm cho thy:

Vói dũng iỏn 0.1 mA iỏn ỗ ngồi Rng = 500.000<small></small>Vói dũng iỏn lOmA iỏn trỗ ngồi Rng =8.000<small></small>

iỏn trỗ ng°åi giÁm tÿ lá vãi thåi gian tác dāng căa dịng đián, điÃu này cũng có thÅ giÁi thích da bå đët nóng và sự thay đổi vÃ đián phân.

iỏn ỏp t vo rt nh hỗng n iỏn trỗ căa ng°åi vì ngồi hián t°ÿng tián phân nói trên cũn cú hiỏn tng chỗc thng, vói lóp da mộng hiỏn tng chỗc

iỏn ỏp, th hiỏn rừ rỏt nht l ng vói trồ sở t 250V trỗ lờn, lỳc ny iỏn trỗ ngồi tc cú th xem nh tÂng Âng bồ búc ht lóp da

iỏn trỗ ca tồn thân ng°åi có thÅ biÅu diòn bng sÂ thay th ỗ hỡnh b. Trong tớnh toỏn cú th bé qua đián dung căa ng°åi vì các đián dung này rÃt bé.

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

Hình a. Sự ph thỏc cựa iỏn trỗ vo ỏp lc tip xỳc Hình b.S¢ đồ thay thÁ cùa đián trå vào áp lực tiÁp xúc

<i>2.2.2.4. Đường đi của dòng điện qua người </i>

Phần lãn các nhà nghiên cąu đÃu cho ràng đ°ång đi căa dịng đián giÁt qua c¢ thÅ có tÃm quan trỗng lón. iu ch yu l cú bao nhiờu phần trăm căa dịng dián tëng qua c¢ quan hơ hÃp và tim.

Các lý thuyÁt đÅ giÁi thích các q trình bánh lý xÁy ra trong c¢ thÅ lúc dòng đián đi qua rÃt nhiÃu nh°ng cho đÁn nay ch°a có thut nào giÁi thích đ°ÿc hián t°ÿng trên mát cách hồn chãnh.

* Qua thí nghiám nhiÃu lần và có các kÁt q sau

- Dịng đián đi tÿ tay sang tay s¿ có 3.3% căa dịng đián tổng đi qua tim.

- Dòng đián đi tÿ tay phÁi sang chân s¿ có 6.7% căa dịng đián tổng đi qua tim. - Dòng đián đi tÿ chân sang chân s¿ có 0.4% căa dịng đián tổng đi qua tim. - Chúng ta có kÁt luÁn sau:

- ồng i ca dũng iỏn cú ý ngh*a quan trỗng vì l°ÿng dịng đián qua tim hay c¢ quan hơ hÃp phā thuác cách tiÁp xúc căa ng°åi vãi m¿ch đián.

- Dịng đián phân bë t°¢ng đëi đÃu trên các c¢ lồng ngực

- Dịng đián tÿ tay phÁi đÁn chân vãi phân l°ÿng qua tim nhiÃu nhÃt vi phn lón dũng iỏn qua tim theo trc dỗc m trāc này nằm trên đ°ång tÿ tay phÁi đen chân. Ng°åi ta dùng chó đÅ làm thí nghiám. Cho dịng đián đi tÿ chân này sang chân kia căa con chó nào bå chÁt. Có tr°ång hÿp tăng đián áp lên đÁn 6000V v¿n khơng làm chó chÁt. Cũng làm thí nghiám trên vãi thé và thé cũng chåu đ°ÿc đián áp 180-400V trong 0.5-12.5 giây. Nh°ng tÿ các së liáu trên khơng nên ngh* răng dịng đián đi tÿ chân đÅn chân (đián áp b°ãc) không nguy hiÅm vì khi chúng ta bå đián áp b°ãc các bÃp thåt, các c¢ căa chân s¿ bå co rút l¿i làm chúng ta ngã xuëng và lúc đó s¢ đồ nëi đián s¿ khác đi.

Dịng đián qua c¢ thÅ căa ng°åi phā thuác vào đián trỗ ca cÂ th v iỏn trỗ ny thồng khụng ổn đånh mà phā thuác vào tr¿ng thái sąc khée và các yÁu të

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

môi tr°ång. Ng°åi có sąc khée tët, tâm lý thi mái thì iỏn trỗ cao v ngc li.

Tng trỗ ca cÂ thÅ ng°åi giÁm xuëng lúc tần së tăng lên, điÃu này dß hiÅu vì đián kháng căa da ng°åi do đián dung t¿o nên X = l/2<small></small>fc s¿ giÁm xuëng lúc tần so tăng, nh°ng trong thực tÁ kÁt quÁ s¿ không nh° vÁy, ngh*a là khi tăng tần së lên càng cao, mąc đá nguy hiÅm càng giÁm đi.

Lúc đặt đián mát chiÃu vào tÁ bào, các phần tā trong tÁ bào bå phân thành nhăng ion khác dÃu và bå hút ra ngoài ngoài tÁ bào. Nh° vÁy, phân tā bå c°c hoá và kéo dài thành ng¿u cực. Các chąc năng sinh hoá căa tÁ bào bå phá ho¿i đÁn mát mąc đá nhÃt đånh. Bây giå nÁu đặt nguồn xoay chiÃu vào thì ion cũng ch¿y theo hai chiÃu khác nhau ra phía ngồi màng căa tÁ bào. Nh°ng lúc dịng dián đổi chiÃu thì chuyÅn đáng căa ion ng°ÿc l¿i. NÁu vãi mát tần së nào đÃy căa dòng đián, tëc đá ion đă đÅ cą trong mát chu kỳ ch¿y đ°ÿc hai lần bÃ ráng căa tÅ bào thì tr°ång hÿp này ąng vãi mąc đá kích thích nhiÃu nhÃt, chąc năng sinh hoá căa tÁ bào bå phá huÿ nhiÃu nhÃt. Vãi dịng đián có tẩn so cao thì khi dịng đián đồi chiÃu ion không kåp đÁp vào màng tÃ bào. NÁu tần sổ càng tăng lên, đ°ång đi căa ion ngày càng ngÃn và mąc đá kích thích tÁ bào càng ít. Lúc tần së cao thì đián tr°ång khơng nh hỗng n chuyn ỏng cựa ion, t bo ngy càng ít. Lúc

khơng bå kích thích nhiÃu. Chúng ta ch°a khẳng đånh vãi lo¿i tần së nào nguy hiÃm nhÃt và lo¿i tần së nào ít nguy hiÅm nhÃt, đëi vãi ng°åi thì các nhà nghiên cąu cho rằng tần së 5O-6OHZ nguy hiÅm nhÃt. Khi trå së căa tần së bé hoặc lãn h¢n trå së nói trên mąc đá nguy hiÅm s¿ giÁm xuëng.

- Do ch¿m cc bỏ phn trn (khụng bỗc cỏp iỏn)

cụng trỡnh.

- Đ°ång dây đián bå đąt, bé r¢i xuëng đÃt vào nhăng chß ẩm °ãt.

- Do bå phóng đián khi đÁn gàn đ°ång dây cao thÁ. Khi đó dù ng°åi không trực tiÁp nh°ng khoÁng cách d¿n đÁn sự phóng đián t¿o ra do hồ quang đián.

- Do chÁp đián sình ra trong thực tÁ ng°åi ta có th ni t trung tớnh gỗi l (ni - khụng).

- Đây là ph°¢ng pháp bÁo vá đ°ÿc sā dāng ráng rãi cho m¿ng nổi đẩl là lo¿i m¿ng đián ba pha ba áp đ°ÿc sā dāng ráng rãi vãi ph°¢ng pháp này đ°ÿc áp dāng phổ biÁn.

<i>2.1.3. Xác định dòng điện chạy qua cơ thể con người trong những điều kiện khác nhau </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

Khi dòng đián tác đáng đÁn c¢ thÅ ng°åi thì t¿i vå trí tiÁp xúc vãi nguồn đián s¿ bå đët cháy. Cā thÁ lóp da bờn ngoi s bồ ởt chỏy bỗi h quang đián. Sâu h¢n năa là c¢ bÃp, lãp mỡ, gõn v xÂng bờn trong cng s bồ nh hỗng. Dịng đián có c°ång đá càng lãn thì nh hỗng cng sõu. Diỏn tớch bồ ởt chỏy bỗi h quang rỏng cú th dn n t vong. Chính vì thÁ các thÿ sāa đián ln cần sā dāng các thiÁt bå bÁo há chuyên dāng đÅ tránh đ°ÿc nhăng răi ro khơng đáng có. Sự ởt chỏy gõy ra bỗi iỏn nguy him hÂn s ởt chỏy do la hay cỏc nguyờn nhõn khỏc. Bỗi nó s¿ đët nóng tồn thân và phá hăy các bá phÁn bên trong c¢ thÅ. Thåi gian tác đáng càng lâu, c°ång đá dịng đián càng lãn thì càng nguy hiÅm.

Xét m¿ng đián mát pha cách đián đëi vãi đÃt nh° hình v¿ (hình 3.1) trong

m¿ng đián ny mòi pha ngoi iỏn trỗ cỏch iỏn (tỏc dng) r1, r2 cịn có đián dung

Hinh 3.1: Ch¿m vào mát dây căa m¿ng đián mát pha Đián d¿n toàn phần căa mßi pha đëi vãi đÃt

Đián d¿n căa ng°åi

Đián d¿n t°¢ng đ°¢ng:

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

<i>Từ cơng thức 3-1 ta xét các trường hợp sau: </i>

a) M¿ng đián có đián dung bé:

Đây là các đ°ång dây trên không có đián áp <1000V chiÃu dài ngÃn

b) M¿ng đián có đián dung lãn:

M¿ng đián đ°ång dây trên khơng có đián áp >1000V có cách đián tët

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

2) Vãi m¿ng đián dây cáp dài có đián áp bé horn 1000V phÁi tính đÁn đián d¿n căa cách đián và cÁ đián dung

Khi ng°åi ch¿m vào dây 1 thỡ iỏn trỗ ca dõy dn 1 lỳc ny s¿ là: R = r1 // Rng Do vÁy đián áp căa dây d¿n 1 s¿ thay đổi tÿ U1 đÁn U’1, và đián áp căa dây d¿n 2 cũng s¿ thay đổi tÿ U2 thành U’2. Đây chính là ngun nhân sự phóng và n¿p đián tích căa C1 và C2

VÁy dòng đián qua là tổng hÿp hai thành phần dòng đián trên. 2.1.3.3. L°ãi đián ba pha cách đián đëi vãi đÃt

Ta xét m¿ng đián tổng quát là m¿ng đián 3 pha 4 dây (nh° hình v) cú trung tớnh nởi t qua iỏn trỗ R<small>O</small>v đián kháng X<small>l </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

Ta có :

- <sub>r1</sub>, <sub>r2</sub>,<sub> r3</sub>, <sub>r4</sub> là đián trỗ cỏch iỏn ca cỏc dõy

- C<sub>1</sub>,C<sub>2</sub>,C<sub>3</sub>,C<sub>4</sub>l iỏn dung căa đ°ång dây đëi vãi đÃt

so vãi đÃt

</div>

giáo trình kỹ thuật an toàn và bảo hộ lao động nghề điện công nghiệp và dân dụng trung cấp

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về