cytokine và hệ thống bổ thể

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (8.42 MB, 56 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

Cytokine Và Hệ Thống Bổ Thể

Ths.Bs. Lê Ngọc Thư

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

Mục Tiêu Bài Giảng

Giải thích được sự hoạt hóa của bổ thểtheo ba con đường

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

• Làcác protein hay glycoprotein khơng

phải kháng thể được sản xuất và phóng thích bởicác tế bào bạch cầu viêm và một số tế bào khác

không phải bạch cầu.

• Các protein này hoạt động trong vai trò là các chấttrung gian điều hòa giữa các tế bào trong cơ thể.

1. Khái niệm

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

ĐẶC ĐIỂM:

Có 6 đặc điểm sau:

Sản xuất lượng nhỏ, tác dụng lớn

Sản xuất từ tế bào kích thích

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

Hoạt động qua Receptor

ĐẶC ĐIỂM:

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

ĐẶC ĐIỂM

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

Khuếch đại phản ứng miễn dịch, tạomáu, chống ung thư, virus

Điều hòa hoạt động, điều trị bệnhHoạt động đa dạng

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

4. Các Cytokine phổ biến

IL1

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

Tên một sốcyctokin

Nguồn sản xuấtCác tác dụng chính

IL-1 α và β Đơn nhân thực bào- Đồng kích thích các đơn nhân thực bào T,

làm tăng sinh tế bào B và sản xuất kháng thể.- Kích thích sản xuất protein ở pha cấp hoạt

hố thực bào.

- Gây viêm và sốt.

tế bào Tc, NK

- Tăng sinh tế bào T đã hoạt hoá.

- Tăng sinh chức năng tế bào Tc, NK.- Tăng sinh tế bào B và sản xuất IgG2.- Tăng biểu lộ IL-2R.

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

IL- 3 Tế bào T ‒ Tăng trưởng các tiền thân tế bào tạohuyết.

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

Tế bào TH2Tế bào mast

- Tăng trưởng và tăng chức năng tế bàoái toan.

Tế bào TH2 đãhoạt tác

Đơn nhân thựcbào

- Tác dụng hiệp đồng với IL-1và TNF.

- Kích thích sản xuất protein ở pha cấp.- Tăng sinh tế bào và sản xuất kháng

thể.

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

IL-7Tế bào đệm tuỷxương và

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

IL-10 Tế bào TH2, TCD 8,B, đại thực bàohoạt tác

- Ức chế sản xuất cyctokin của các tế bào TH1, NK, đơn nhân thực bào, tăng sinh và tăng sảnxuất kháng thể từ tế bào B.

- Trấn áp đáp ứng miễn dịch tế bào.- Tăng trưởng tế bào mast.

IL-11 Tế bào đệm- Hiệp đồng trong tác dụng tạo huyết tạo tiểucầu.

IL-12 Tế bào B, đơn nhânthực bào.

- Tăng sinh và tăng hoạt tính của tế bào Tc vàtế bào NK đã hoạt tác.

- Sản xuất INFγ.

- Cảm ứng tế bào TH1 và ức chế tế bào TH2.

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

IL-13 Tế bào TH2- Tác dụng tương tự IL4.

TNF α Đại thực bào hoạt tác và một số tế bào khác

- Tác dụng tương tự IL1.

- Huyết khối và hoại tử khối U.

TNF β Tế bào TH1 hoạt tác.- Tác dụng tương tự IL1.

- Huyết khối và hoại tử khối U.

TNF α và β Đại thực bào, bạch cầuđa nhân trung tính vàmột số tế bào khác.

- Tác dụng chống sinh vi.

- Tăng biểu hiện KNPHM lớp I.

- Hoạt tác đại thực bào và tế bào NK.

TNF γ Tế bào TH1 hoạt tác và Tế bào NK hoạt tác.

- Tăng biểu hiện KNPHM lớp I và lớp II.

- Hoạt tác đại thực bào và tế bào NK, bạch cầu đanhân trung tính.

- Thúc đẩy miễn dịch tế bào.- Hạn chế miễn dịch dịch thể.

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

S-CSF - Kích thích tất cả tế bào tạo máu.

- Kích thích tế bào tuyến dục, tế bào sắc tố.

GM-CSF - Kích thích tăng sinh CFU-GM , từ đó sản xuất bạch cầu mono, bạch cầu hạt trung tính ,bạch cầu hạt ưa acid, bạch cầu hạt ưa bazơ .

- Tác động cộng hưởng với IL-4 để tạo tế bào hình sao.

M-CSF - Tăng tạo và hoạt hóa bạch cầu mono.

G-CSF - Kích thích tăng sinh và hoạt hóa bạch cầu hạt.

- Kích thích tế bào gốc giai đoạn sớm cùng các cytokin khác.

- Phối hợp với Crythropoictin để tăng tạo hồng cầu.

IL = interleukin GM-CSF = granulocyte-macrophage colony stimulating factorIFN = interferon TNF = tumor necrosis factor

TGF = transforming growth factorTGF = transforming growth factor

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Bão Cytokine

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

Bão Cytokine Tràn dịch màng phổi phải

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Hệ Thống Bổ Thể

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

1. Lịch sử phát hiện

• Thí nghiệm của Bordet (1895)

• Huyết thanh tươi của con vật đãđược tiếp xúc với vi khuẩn → gâyngưng kết và làm tan vi khuẩn.

• Huyết thanh bền với nhiệt, chịu đượcnhiệt độ 56ºC trong 30 phút → chỉcòn khả năng ngưng kết, mất khảnăng làm tan vi khuẩn.

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

Cơ Chế Tác Dụng

Gây

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

1.2. Khái niệm

• Hệ thống bổ thể gồm hơn 30 chất là proteinvà glycoprotein, đóng vai trị quan trọng cảtrong đáp ứng miễn dịch khơng đặc hiệu vàcả miễn dịch đặc hiệu.

• Được sản xuất từ gan, các đại thực bào, cáctế bào đơn nhân trong máu và các liên bàoniêm mạc ruột.

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

2. Ký hiệu và qui ước quốc tế

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

2. Ký hiệu và qui ước quốc tế

• C4b2a: Có hoạt tính men

• iC3b = Mất hoạt tính men (i=inactive)

• C6, C7, C8: Tham gia nguyên cả phân tử vào chuỗi hoạt hóa

• MAC = Membrane Attack Complexes: Phức hợp tấn cơng màng

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

• Có 3 yếu tố trong hệ thống bổ thể:

• Yếu tố B => Bb (mảnh lớn); Ba (mảnh nhỏ)

• Yếu tố D => Có tác dụng cắt yếu tố B để tạo thành 2 mảnh• Yếu tố P (Properdin) có tác dụng làm bền phức hợp C3bBb

(C3 Convertase) của con đường thứ 2 của hệ thống bổ thể.

2. Ký hiệu và qui ước quốc tế

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

3. Hoạt hóa bổ thể theocon đường cổ điển

(Classical pathway : CP)

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

Tác NhânHoạt Hóa

Sự có mặt của phức hợpkháng nguyên – khángthể:

Kháng thể loại IgM và IgG1,IgG2, IgG3.

Vi sinh vật: virus (retroviruses,virus gây viêm miệng mụn nước),Mycoplasma

Một số loại vi khuẩn.

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

4. Hoạt hóa bổ thể theocon đường tắt

(Alternative pathway: AP)

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

Tác NhânHoạt Hóa

IgG, IgA hoặc IgE

Các mảnh tế bào virus, VK Gr(+) và Gr(-)KST và nấm

Tác nhân khác như dextran sulphate, carbohyrates,…

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

2x10

6

phân tửđược tạo ratrong 5 phút

</div>Trang 41<div class="page_container" data-page="41">

5. Hoạt hóa bổ thể theocon đường Lectin

(Mannose binding lectinpathway: MBL)

</div>Trang 42<div class="page_container" data-page="42">

Tác NhânHoạt Hóa

Phân tử mannose/cấu trúc vách vi khuẩn

Chất Lectin/cơ thể = cấu trúc giống C1q

MASP1 và MASP2 = 2 protease/huyết thanh

Suy ra: Lectin/Mannose/Protease 1 và 2 giống C1qrs hoạt hóa=> hoạt hóa C4 và C2 (tương tự cổ điển)

</div>Trang 45<div class="page_container" data-page="45">

6. Sự hình thành phứchợp tấn cơng màng

</div>Trang 47<div class="page_container" data-page="47">

7. Sự điều hịa hoạt hóabổ thể

</div>Trang 48<div class="page_container" data-page="48">

• Yếu tố H: Cạnh tranh với yếu tố B, chiếm

lấy C3b tạo thành C3bH làm mất hoạt tính.

• MCP: Membrane Cofactor Protein (CD46)

</div>Trang 49<div class="page_container" data-page="49">

• CR1: Complement Receptor

• Protein S – C5b67 => Màng => Ngăn cản C8,

C9 gắn vào màng => Ngăn cản việc tạo thành

phức hợp tấn cơng màng (MAC) C5b678(𝟗)𝒏

• Protein DAF: CD55 có tác dụng ngăn tạo C3

Convertase của ba con đường

• HRF: CD59 có tác dụng kiềm hảm sự hoạt hóaC9, chống lại sự đục thủng màng tế bào.

Các Yếu Tố

</div>Trang 51<div class="page_container" data-page="51">

8. Tác dụng sinh họccủa bổ thể

</div>Trang 52<div class="page_container" data-page="52">

Vai trò

sinh họccủa

</div>Trang 53<div class="page_container" data-page="53">

8.1. Ly giải tế bào mang kháng ngun.

• Hình thành phức hợp tấn cơng màng.

• Khi kháng thể xuất hiện hình thành thêm con đường cổ điển( thường hiệu quả hơn đường tắt 70% )

</div>Trang 54<div class="page_container" data-page="54">

8.2. Hình thành phản ứng viêm.

mạch.

</div>Trang 55<div class="page_container" data-page="55">

8.3. Xử lí phức hợp miễn dịch.

• Xử trí và thải trừ phức hợp miễn dịch

• Hiện tượng opsonin hóa và thực bào tác nhân gây bệnh

</div>Trang 56<div class="page_container" data-page="56">

Thank you!

</div>

cytokine và hệ thống bổ thể

<b>Cytokine Và Hệ Thống Bổ Thể</b>

<b>Mục Tiêu Bài Giảng</b>

<b>1. Khái niệm</b>

<b>ĐẶC ĐIỂM:</b>

Có 6 đặc điểm sau:

<b>ĐẶC ĐIỂM:</b>

<b>ĐẶC ĐIỂM</b>

<b>4. Các Cytokine phổ biến</b>

<b>IL1</b>

<b>IL-7</b>Tế bào đệm tuỷxương và

<b>Bão Cytokine</b>

<b>Hệ Thống Bổ Thể</b>

<b>1. Lịch sử phát hiện</b>

<b>Cơ Chế Tác Dụng</b>

<b>1.2. Khái niệm</b>

<b>2. Ký hiệu và qui ước quốc tế</b>

<b>2. Ký hiệu và qui ước quốc tế</b>

<b>2. Ký hiệu và qui ước quốc tế</b>

<b>3. Hoạt hóa bổ thể theocon đường cổ điển</b>

<b>(Classical pathway : CP)</b>

<b>Tác NhânHoạt Hóa</b>

<b>4. Hoạt hóa bổ thể theocon đường tắt</b>

<b>(Alternative pathway: AP)</b>

<b>Tác NhânHoạt Hóa</b>

<b>2x10</b>

<b>phân tửđược tạo ratrong 5 phút</b>

<b>5. Hoạt hóa bổ thể theocon đường Lectin</b>

<b>(Mannose binding lectinpathway: MBL)</b>

<b>Tác NhânHoạt Hóa</b>

<b>6. Sự hình thành phứchợp tấn cơng màng</b>

<b>7. Sự điều hịa hoạt hóabổ thể</b>

<b>Các Yếu Tố</b>

<b>8. Tác dụng sinh họccủa bổ thể</b>

<b>Vai trò</b>

<b>sinh họccủa</b>

<b>Thank you!</b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về