nghiên cứu chọn lọc một số dòng keo lai acacia mangium x acacia auricliformis có năng suất cao tại đồng nai

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (30.79 MB, 78 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

NGHIÊN CỨU CHỌN LỌC MỘT SỐ DÒNG KEO LAI (ACACIA

MANGIUM x ACACIA AURICULIFORMIS) CÓ NĂNG SUẤT CAO

TẠI ĐỒNG NAI

Giảng viên/Cán bộ hướng dẫn: TS. Phạm Thế Anh

Sinh viên thực hiện: Trần Quý Vương

Hà Nội, 2022

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong Nai

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

LỜI CAM ĐOAN

Tơi cam đoan, đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai cơng bố trong bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào khác.

Nếu kết quả nghiên cứu của tôi trùng lặp với bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào đã cơng bố, tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm và tn thủ kết luận đánh giá luận văn của Hội đồng khoa học.

Hà Nội, ngày 15 tháng 05 năm 2022

Người cam đoan

Trần Quý Vương

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành Chương trình đào tạo đại học của Trường Đại học Lâm

nghiệp, tơi thực hiện khóa luận “Nghiên cứu chọn lọc một số dòng Keo lai (Acacia mangium x Acacia auriculiformis) có năng suất cao tại Đồng Nai”.

Đây là một quá trình cố gắng, phấn đấu không ngừng nghỉ của bản thân và được sự giúp đỡ tận tình, động viên khích lệ của thầy cô, bạn bè và người thân.

Xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu cùng tồn thể các thầy cơ giáo trường Đại học Lâm nghiệp, Khoa Lâm học và Bộ môn Điều tra quy hoạch rừng đã tạo điều kiện cho tơi hồn thành tốt cơng việc nghiên cứu khoa học của mình.

Xin chân thành cảm ơn tập thể cán bộ Viện nghiên cứu Giống và Công nghệ sinh học Lâm nghiệp, là đơn vị trực tiếp hỗ trợ kinh phí, nhân lực, vật liệu và hiện trường nghiên cứu.

Tôi xin chân thành tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Phạm Thế Anh, người Thầy đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn và truyền đạt những kiến thức q báu giúp tơi hồn thiện khóa luận này.

Xin bày tỏ lòng biết ơn đến TS Nguyễn Đức Kiên, chủ nhiệm đề tài cấp

bộ năm 2017-2021 “Nghiên cứu chọn tạo giống Keo lai và Keo lá tràm phục vụ trồng rừng gỗ lớn ở một số vùng sinh thái chính” đã đồng ý cho tôi sử dụng bộ số liệu điều tra hiện trường của đề tài làm số liệu đầu vào của khóa luận này.

Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè đã luôn bên cạnh, ủng hộ, động viên.

Xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 15 tháng 05 năm 2022

Sinh viên

Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiNghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong Nai782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ... 3

1.1. Nghiên cứu về Keo lai tự nhiên trên thế giới ... 3

1.1.1. Lịch sử phát hiện và các đặc tính, đặc trưng ... 3

1.1.2. Nghiên cứu chọn tạo giống ... 5

1.1.3. Nghiên cứu sâu bệnh hại ... 6

1.2. Nghiên cứu về Keo lai tự nhiên tại Việt Nam ... 7

1.2.1. Lịch sử phát hiện và các đặc tính, đặc trưng ... 7

1.2.2. Nghiên cứu chọn tạo giống ... 8

1.2.3. Nghiên cứu sâu bệnh hại ... 12

2.2. Vật liệu nghiện cứu ... 14

2.3. Nội dung nghiên cứu ... 14

Trần Quý Vương

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

2.4. Phương pháp nghiên cứu ... 15

2.4.1. Phương pháp kế thừa ... 15

2.4.2. Phương pháp thu thập số liệu ... 15

2.4.3. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu ... 20

CHƯƠNG 3: ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN CỦA KHU VỰC NGHIÊN CỨU ... 25

3.1. Vị trí địa lý ... 25

3.2. Khí hậu ... 25

3.3. Đất đai ... 25

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ... 27

4.1. Nghiên cứu đặc điểm biến dị về các tính trạng sinh trưởng và chỉ tiêu chất lượng thân cây của các dịng vơ tính Keo lai ... 28

4.1.1. Nghiên cứu đặc điểm biến dị về các tính trạng sinh trưởng của các dịng vơ tính Keo lai ... 28

4.1.2. Nghiên cứu đặc điểm biến dị về các tính trạng chỉ tiêu chất lượng thân cây của các dịng vơ tính Keo lai ... 36

4.1.3. Đánh giá tình hình sâu bệnh hại tác động đến các dịng vơ tính Keo lai trong khảo nghiệm ... 38

4.2. Chọn lọc dịng vơ tính Keo lai có triển vọng cho trồng rừng sản xuất tại Đồng Nai ... 42

4.2.1. Chọn lọc dòng vơ tính Keo lai có triển vọng ... 42

4.2.2. Đề xuất một số biện pháp cải thiện chất lượng giống vơ tính Keo lai45 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ ... 46

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

11 Lsd Khoảng sai dị đảm bảo giữa các trung bình mẫu

27 vi Chị số cấp bị hại thứ i 28 V Thể tích thân cây

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2. 1. Các chỉ tiêu đánh giá sinh trưởng khảo nghiệm dịng vơ tính Keo lai ... 15 Bảng 2. 2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng thân cây của các dịng vơ tính Keo lai trong khảo nghiệm dịng vơ tính ... 16 Bảng 2. 3. Biểu thu số liệu khảo nghiệm dịng vơ tín ... 19 Bảng 2. 4. Phương pháp phân cấp bệnh trên cây Keo ... 22 Bảng 4. 1. Tỷ lệ sống của các dịng vơ tính Keo lai ở giai đoạn 12 và 38 tháng tuổi tại Định Quán - Đồng Nai (trồng 10/2018 - đo 10/2019 và 12/2021). ... 29 Bảng 4. 2. Sinh trưởng của các dòng Keo lai trong khảo nghiệm dịng vơ tính tại Định Qn - Đồng Nai (trồng 10/2018 - đo 12/2021). ... 32 Bảng 4. 3. Chất lượng thân cây của các dòng Keo lai trong khảo nghiệm dịng vơ tính tại Định Qn-Đồng Nai (trồng 10/2018-đo 12/2021). ... 36 Bảng 4. 4. Tỷ lệ sâu bệnh hại tại khảo nghiệm dịng vơ tính Keo lai giai đoạn 38 tháng tuổi tại Định Quan - Đồng Nai. ... 40 Bảng 4. 5. Thể tích thân cây và độ vượt của các dịng Keo lai có triển vọng. 43

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ BIỂU ĐỒ

Hình 2. 1. Phân cấp cây bị bệnh chết héo ... 22 Hình 4. 1. Khảo nghiệm dịng vơ tính Keo lai tại Định Qn - Đồng Nai ở giai đoạn 38 tháng tuổi. ... 28 Hình 4. 2. Bệnh chết héo do nấm Ceratocystis xuất hiện trên khảo nghiệm dịng vơ tính Keo lai tại Định Quán-Đồng Nai ở giai đoạn 38 tháng tuổi ... 39 Biểu đồ 4. 1. So sánh biến dị của các tính trạng sinh trưởng giữa các dòng Keo lai ... 35

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

ĐẶT VẤN ĐỀ

Keo lai (Acacia hybrid) là giống lai tự nhiên giữa Keo tai tượng

(Acacia mangium) và Keo lá tràm (Acacia auriculiformis) được phát hiện từ

những năm đầu của thập kỷ 90 của thế kỷ 20. Keo lai mang những đặc tính vượt trội hơn loài bố mẹ như sinh trưởng nhanh về đường kính, chiều cao; hình dạng thân cây thẳng, cành nhánh nhỏ, sinh trưởng và phát triển tốt, biên độ sinh thái rộng có khả năng thích ứng với nhiều điều kiện lập địa và các loại đất khác nhau. Đến nay, Keo lai đã trở thành một trong những loài cây trồng rừng chính ở nước ta.

Hiện nay, có hơn 34 giống Keo lai đã được công nhận là giống quốc gia và giống tiến bộ kỹ thuật cho trồng rừng sản xuất. Một số giống Keo lai được sử dụng rộng rãi trong trồng rừng như BV10, BV16, BV32, BV33, BV71, BV73, BV75, các giống Keo lai này đã góp phần nâng cao năng suất và chất lượng rừng trồng ở nước ta. Tuy nhiên, việc trồng rừng bằng một số dòng vơ tính trên diện tích lớn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn sinh học và tăng khả năng bị sâu bệnh hại.

Trong những năm gần đây, chương trình nghiên cứu cải thiện giống cho Keo tai tượng và Keo lá tràm đã được tiến hành một cách đồng bộ và bài bản tạo ra các quần thể chọn giống mới có chất lượng và tính đa dạng di truyền cao. Trên các quần thể chọn giống này, nhiều cây lai tự nhiên có sinh trưởng nhanh, hình dạng thân đẹp đã được phát hiện. Đây là cơ sở để chúng ta nghiên cứu chọn lọc được các dịng vơ tính Keo lai mới có năng suất cao và chất lượng tốt phục vụ sản xuất.

Đồng Nai được đánh giá là nơi có điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội rất thuận lợi để phát triển rừng trồng sản xuất một cách bền vững và hiệu quả. Diện tích rừng trồng sản xuất của tỉnh khoảng 59.000 ha, trong đó diện tích rừng trồng Keo lai chiếm 62,8%... Để nâng cao năng suất, chất lượng gỗ, nâng cao khả năng chống chịu với các tác nhân bất lợi từ môi trường, đặc biệt

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

là tăng tính đa dạng di truyền cần phải có những dịng Keo lai mới để áp dụng

vào sản xuất. Vì vậy đề tài “Nghiên cứu chọn lọc một số dòng Keo lai (Acacia mangium x Acacia auriculiformis) có năng suất cao tại Đồng Nai”

đƣợc thực hiện là cần thiết và có ý nghĩa.

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

CHƯƠNG 1:

TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Nghiên cứu về Keo lai tự nhiên trên thế giới

1.1.1. Lịch sử phát hiện và các đặc tính, đặc trưng

Keo lai là tên gọi tắt để chỉ giống lai tự nhiên giữa Keo tai tượng

(Acacia mangium) và Keo lá tràm (Acacia auriculiformis). Giống lai tự nhiên

này được Messrs Herburn và Shim phát hiện lần đầu tiên vào năm 1972 trong số các cây Keo tai tượng trồng ven đường ở Sook Telupid thuộc bang Sabah của Malaysia. Sau này Tham (1976) cũng coi đó là giống lai. Đến tháng 7 năm 1978, sau khi xem xét các mẫu tiêu bản tại phòng tiêu bản thực vật ở Queensland (Australia) được gửi đến từ tháng 1 năm 1977, Pedgley đã xác nhận đó là giống lai tự nhiên giữa Keo tai tượng và Keo lá tràm (dẫn từ Lê Đình Khả, 1999c) [6].

Theo kết quả nghiên cứu của Pinso và Nasi (1991) [34] thì Keo lai được phát hiện lần đầu tiên ở Sabah, Malaysia vào những năm 1970. Còn theo Rufelds (1988) [35] thì Keo lai ở Ulu Kukut có kích thước lớn hơn, dạng cành và thân trịn đều hơn các cây mẹ Keo tai tượng ở gần đó.

Keo lai tự nhiên cũng được phát hiện ở vùng Balamuk và Old Tonda của Papua New Guinea (Turnbull, 1986, Gun et al., 1987; Griffin, 1988), ở một số nơi khác tại Sabah (Rufelds, 1987) và Ulu Kukut (Darus và Rasip, 1989) của Malaysia. Riêng ở Sabah đã tìm thấy Keo lai ở 12 nơi (Relds và Lapongan, 1986). Keo lai cũng được phát hiện ở Thái Lan (Kijkar, 1992) [30]. Ở đây Keo lai được gây trồng thành đám khoảng 30 cây tại trụ sở của Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng Asean - Canada ở Muak-Lek, Saraburi. Ngoài ra, từ năm 1992 ở Indonesia đã bắt đầu có thí nghiệm trồng Keo lai từ nuôi cấy mô phân sinh, cùng Keo tai tượng và Keo lá tràm (Umboh et al., 1993). Keo lai tự nhiên cịn được tìm thấy ở vườn ươm Keo tai tượng (lấy giống từ Malaysia) của Trạm nghiên cứu Jon - Pu của Viện nghiên cứu Lâm

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

nghiệp Đài Loan (Kiang Tao et al., 1988) và ở khu trồng Keo tai tượng tại Quảng Châu, Trung Quốc (dẫn từ Lê Đình Khả, 1999c) [6].

Các kết quả nghiên cứu của Rufeld (1988) [35], Pinso và Nasi (1991) [34], Kijkar (1992) [30] về đặc điểm hình thái của Keo lai, đều thấy chúng có các đặc trưng hình thái và giải phẫu trung gian giữa hai loài keo bố mẹ. Tuy nhiên, khi cịn nhỏ tuổi thì Keo lai có lớp vỏ mầu lục nhạt, tương tự như vỏ cây Keo lá tràm, thêm một vài tuổi nữa, vỏ chuyển sang màu nâu, cuối cùng trở thành mịn như vỏ cây Keo lá tràm, với vảy mỏng, rãnh nông ở gần sát gốc. Ngồi ra, Bowen (1981) [25] cịn cho rằng tính chất trung gian của Keo lai so với hai loài keo bố mẹ cịn được thể hiện ở các tính trạng khác như hoa tự, hoa và hạt.

Một số nghiên cứu cây con Keo lai trong giai đoạn vườn ươm cây, đã cho thấy Keo lai hình thành lá giả (Phyllode) sớm hơn so với Keo tai tượng và muộn hơn so với Keo lá tràm (Rufeld, 1988) [34]. Theo Gan, E và Sim Boon Liang (1991) [26] thì lá giả đầu tiên của Keo lai thường xuất hiện ở lá thứ 5 - 6 đến 8 - 9, trong khi Keo lá tràm thường xuất hiện ở lá thứ 4 - 5 của cây con và Keo tai tượng thường xuất hiện ở lá thứ 8 - 9 đến 10 - 11. Cũng theo Gan, E và Sim Boon Liang (1991) [26] thì tỷ lệ Keo lai xuất hiện trong các vườn ươm Keo lá tràm là 6,8 - 10,3%, cá biệt có thể đến 22,5%; cịn trong vườn ươm Keo tai tượng thì tỷ lệ Keo lai xuất hiện là 3,3 - 9,3%, cá biệt có thể đến 23%.

Keo lai có độ tròn đều về thân hơn so với Keo tai tượng, có đường kính cành nhỏ hơn và khả năng tỉa cành tốt hơn so với Keo tai tượng, song độ thẳng thân cây, hình dạng tán lá và góc phân cành lại kém hơn so với Keo tai tượng (Rufelds, 1988) [35]. Nghiên cứu của Pinso và Nasi (1991) [34] lại cho thấy, độ thẳng thân cây, đoạn thân dưới cành, độ tròn đều thân... của cây Keo lai đều tốt hơn so với Keo tai tượng và Keo lá tràm, và cho rằng Keo lai rất phù hợp với các chương trình trồng rừng thương mại.

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

1.1.2. Nghiên cứu chọn tạo giống

Pinso và Nasi (1991) [34] khi đánh giá tổng hợp về Keo lai tại Sabah, thì kết quả cho thấy, các cây lai có ưu thế lai và chịu sự ảnh hưởng của cả yếu tố di truyền lẫn điều kiện lập địa lên các ưu thế lai. Sinh trưởng của cây Keo lai tự nhiên đời F

1

tuy có tốt hơn xuất xứ Sabah của Keo tai tượng, song lại kém hơn xuất xứ ngoại lai như Oriomo (Papua New Guinea) hoặc Claudie River (Queesland, Australia), đến đời F

2

trở đi thì cây Keo lai sinh trưởng không đồng đều so với trị số trung bình, thậm chí cịn kém hơn cả Keo tai tượng, mặc dù vẫn một số cây xuất sắc có khá hơn.

Khi trồng thử các dòng Keo lai của Việt Nam ở Indonesia, cho thấy có sinh trưởng tương đương với các lô hạt Keo tai tượng từ vườn giống (Harwood và cộng sự, 2014) [28]. Kết quả đánh giá sinh trưởng ở giai đoạn 3 tuổi trong khảo nghiệm giống lai tại Indonesia cho thấy, sinh trưởng của Keo lai tự nhiên là tương đương với Keo tai tượng, 12 trong số 44 dịng vơ tính Keo lai có sinh trưởng nhanh hơn so với các giống đối chứng Keo tai tượng từ vườn giống, với độ vượt về thể tích từ 12 đến 35,4%. Kết quả cịn cho thấy, có sự biến động rất lớn giữa các cá thể lai, do đó có thể chọn lọc được những cá thể có sinh trưởng vượt trội để nhân giống và phát triển rừng trồng dòng vơ tính (Sunarti và cộng sự 2013) [39].

Theo Nguyễn Đức Kiên (2016) [33] thì tại Ấn Độ, Malaysia, Indonesia các nghiên cứu về chọn lọc dịng vơ tính Keo lai đã được tiến hành từ khá lâu và cũng đạt được một số thành tựu nhất định. Trong 2 năm 1995 - 1996, công ty Sabah Softwood Berhad của Malaysia đã tiến hành chọn lọc gần 40 dòng Keo lai (cây mẹ là Keo tai tượng) để khảo nghiệm, kết quả đánh giá sau 6 năm tuổi cho thấy có sự khác biệt khá rõ rệt giữa các dịng vơ tính, trên cơ sở đó đã chọn lọc được ba dịng sinh trưởng nhanh để tiếp tục nghiên cứu. Tuy nhiên, do khơng trẻ hóa nguồn vật liệu, vì vậy cây sinh trưởng kém, thân cong, nhiều cành nhánh nên không thể phát triển ở quy mô lớn.

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

Năm 1992, Công ty MPM Ở bang Karnataka, Ấn Độ, cũng đã tiến hành chọn lọc cây lai trong các rừng trồng Keo tai tượng và Keo lá tràm. Kết quả đánh giá ở giai đoạn năm tuổi cho thấy năng suất rừng đạt 32 m

3

/ha/năm, gấp đôi so với rừng trồng Keo lá tràm cùng tuổi. Đồng thời kết quả nghiên cứu còn cho thấy có sự tương tác kiểu gen - hoàn cảnh giữa 2 vùng khô hạn và vùng ẩm là rất mạnh (Mohamed Amanulla và cộng sự, 2004) [32]. Công ty cũng đã tiến hành trồng rừng Keo lai ở quy mô sản xuất cho bốn dòng Keo lai là HD3, K47, H4 và SV40 (S. J. Patil và cộng sự, 2012; S. K. Sharma và cộng sự, 2016) [37] [38]. Ở những nơi có điều kiện đất khơ và nơng thì Keo lai có sinh trưởng vượt trội hơn so với Keo tai tượng, cịn ở những nơi có tầng đất sâu và ẩm thì sinh trưởng của Keo lai so với Keo tai tượng gần như tương đương nhau (S. J. Patil và cộng sự, 2012) [37].

Tại Thái Lan, Sapit Diloksumpun và cộng sự (2014) [36] đã tiến hành khảo nghiệm 20 dịng vơ tính các lồi keo (14 dịng Keo lá tràm, 4 dịng Keo lai của Việt Nam có cây mẹ là Keo tai tượng, 2 dịng Keo lai của Thái Lan có cây mẹ là Keo lá tràm) trên đất sau khai thác mỏ với thành phần cơ giới nhẹ (cát pha), độ pH khoảng 5,5; hàm lượng chất hữu cơ trong đất rất thấp (C = 0,16 - 0,65; N = 0,05 - 0,10), lượng mưa khoảng 3.700 mm với 4 tháng mùa khơ, và nhiệt độ trung bình năm 27,1

0

C. Kết quả đánh giá ở giai đoạn 3 tuổi cho thấy sinh trưởng giữa các dịng vơ tính có sự sai khác rõ rệt, các dịng Keo lai có sinh trưởng nhanh hơn so với các dòng Keo lá tràm, và 2 dòng Keo lai có cây mẹ là Keo lá tràm có khả năng thích nghi tốt trong mùa khơ hơn so với các dịng Keo lai có cây mẹ là Keo tai tượng.

1.1.3. Nghiên cứu sâu bệnh hại

Keo lai được coi là có tiềm năng kháng hoặc chống chịu với bệnh chết héo tốt hơn so với Keo tai tượng do thừa hưởng khả năng chống chịu của Keo lá tràm. Nghiên cứu chọn giống kháng bệnh tập trung chính cho Keo lá tràm nhằm xác định được các dịng hoặc gia đình có sinh trưởng nhanh đồng thời khả năng kháng hoặc chống chịu bệnh tốt để lai giống với Keo tai tượng

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

nhằm tạo ra giống lai có khả năng kháng hoặc chống chịu bệnh tốt hơn. Việc sàng lọc các dòng và gia đình có khả năng kháng hoặc chống chịu bệnh tốt nên được coi là một phần bắt buộc đối với bất kỳ chương trình chọn giống nào của Keo lá tràm và Keo lai bên cạnh các tính trạng khác như sinh trưởng, chất lượng thân cây và chất lượng gỗ (Harwood, 2016) [29].

1.2. Nghiên cứu về Keo lai tự nhiên tại Việt Nam

1.2.1. Lịch sử phát hiện và các đặc tính, đặc trưng

Ở Việt Nam, từ những năm 1990 Keo lai tự nhiên đã được phát hiện và chọn tạo trên cơ sở phát hiện các cây lai tự nhiên có sinh trưởng và chất lượng thân cây tốt nhất tại Ba Vì - Hà Nội, Tân Tạo - TP Hồ Chí Minh, Sơng Mây -Đồng Nai (Lê Đình Khả và cộng sự, 1993) [2]. Keo lai tự nhiên đã xuất hiện trong các rừng trồng Keo tai tượng được lấy giống từ các khu khảo nghiệm Keo tai tượng trồng cạnh Keo lá tràm tại Đông Nam Bộ và tại Ba Vì - Hà Nội. Vì thế chúng ta có thể biết các giống Keo lai được phát hiện đầu tiên có mẹ

của chúng là Keo tai tượng (Acacia mangium) và bố của chúng là Keo lá tràm (Acacia auriculiformis) (Lê Đình Khả và cộng sự, 2003) [9].

Theo nghiên cứu của Lê Đình Khả và cộng sự (2003) [9] thì Keo lai phát hiện ở vùng Ba Vì được lấy từ khảo nghiệm giống keo trồng năm 1982 tại Lâm trường Ba Vì. Cây mẹ là Keo tai tượng xuất xứ Daintree (thuộc bang Queensland của Australia), cây bố là Keo lá tràm, xuất xứ Darwin (thuộc bang Northerb Territory của Australia). Keo lai phát hiện ở vùng Đông NamBộ được lấy từ khu khảo nghiệm giống keo trồng 1984. Cây mẹ là Keo tai tượng xuất xứ Mossman (thuộc bang Queensland của Australia), cây bố là Keo lá tràm, chưa rõ xuất xứ hoặc thuộc xuất xứ Oenpelli (thuộc bang Northerb Territory của Australia).

Nghiên cứu nhân giống, khảo nghiệm giống trên một số vùng sinh thái như tại Hà Nội, Hịa Bình, Phú Thọ, Tuyên Quang... ở Bắc Bộ và Tân Tạo, Sông Mây, Trị An, Trảng Bom ở Đông Nam Bộ, đã chọn được các dịng Keo lai có năng suất cao gấp 2 - 3 lần các loài bố mẹ là Keo tai tượng và Keo lá

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

tràm. Đặc điểm chính của Keo lai tự nhiên về hình thái lá, quả là trung gian giữa hai loài bố mẹ, về sinh trưởng Keo lai không những có năng suất cao, chất lượng thân cây tốt, mà cịn có hiệu suất bột giấy lớn, lượng nốt sần ở rễ cũng cao hơn rất nhiều so với các loài keo bố mẹ, một số cá thể cây lai cịn có khả năng chịu hạn (Lê Đình Khả và cộng sự, 1995; Lê Đình Khả, 1999a, 1999b, 1999c) [3] [4] [5] [6].

Khi quan sát số lá chét ở lá kép đầu tiên, cũng như tổng số lá kép trước khi có lá giả và số lá trung gian của Keo lai, Keo tai tượng, Keo lá tràm đã cho thấy số lá chét đầu tiên của Keo tai tượng là 7,6 của Keo lá tràm là 5,8 thì của Keo lai là 8,1 - 8,5. Nói cách khác số lá chết của lá kép đầu tiên ở cây lai đã thể hiện ưu thế lai khá rõ rệt, trong lúc số lá kép trước lúc có lá giả ở cây lai lại thể hiện tính trung gian giữa hai loài bố mẹ. Số lá kép ở cây con của Keo lá tràm là 4,6 của Keo tai tượng là 6,0 thì của Keo lai là 5,3. Cây con của Keo tai tượng khơng thấy có lá trung gian chuyển tiếp, trong khi ở Keo lá tràm và Keo lai đều có lá chuyển tiếp (Lê Đình Khả và cộng sự, 2006) [10].

1.2.2. Nghiên cứu chọn tạo giống

Nghiên cứu cải thiện giống Keo lai ở nước ta đã được bắt đầu từ năm 1993 và được thực hiện liên tục trong suốt thời gian qua với những nghiên cứu quy mô bài bản và trên tất cả các lĩnh vực như chọn giống, lai giống, nghiên cứu nhân giống cũng như các nghiên cứu về tính chất gỗ và ứng dụng chỉ thị phân tử trong nghiên cứu.

Keo lai đã được phát hiện và khảo nghiệm đợt một trong các năm từ 1993 -1995. Từ năm 1996 Trung tâm Nghiên cứu giống cây rừng (nay là Viện nghiên cứu giống và Công nghệ sinh học Lâm nghiệp) đã phối hợp với các đơn vị khác tiếp tục tiến hành nghiên cứu về Keo lai. Các nghiên cứu này là chọn lọc thêm các cây Keo lai tự nhiên, xây dựng các khảo nghiệm dịng vơ tính, tiến hành đánh giá tiềm năng bột giấy của Keo lai, khả năng cải tạo đất của Keo lai, cũng như tiến hành khảo nghiệm các dòng Keo lai được chọn ở các vùng sinh thái khác nhau (Lê Đình Khả và cộng sự, 2003) [9].

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Năm 1993, Trung tâm Nghiên cứu giống cây rừng (nay là Viện nghiên cứu giống và Công nghệ sinh học Lâm nghiệp) đã tiến hành khảo nghiệm 20 dịng vơ tính Keo lai tự nhiên chọn lọc trong các rừng trồng Keo tai tượng tại Ba Vì - Hà Nội. Kết quả nghiên cứu cho thấy sau 5 năm trồng đã cho thấy có sự khác biệt rất lớn giữa các dịng vơ tính, 6 dòng Keo lai tốt nhất là BV5, BV10, BV16, BV32, BV29 và BV33 có thể tích thân cây từ 161 đến 204 dm

3

/cây, gấp 1,4 - 1,7 lần các dịng Keo lai có sinh trưởng kém nhất (115 - 120 dm

3

/cây) và gấp 1,6 - 4,0 lần các loài keo bố mẹ khi được trồng theo đám (Lê Đình Khả, 2001, 2003) [7] [9]. Đến năm 2000 thì 3 giống Keo lai là BV10, BV16, BV32 đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận là giống quốc gia theo quyết định số 132/QĐ-BNN-KHCN ngày 17 tháng 01 năm 2000. Dòng BV33 cũng đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận là giống quốc gia theo quyết định số 1998/QĐ-BNN-KHCN ngày 11 tháng 07 năm 2006.

Trung tâm Khoa học sản xuất lâm nghiệp Đông Nam Bộ (nay là Trung tâm Khoa học Lâm nghiệp Đông Nam Bộ) cũng đã chọn lọc và khảo nghiệm một số dòng Keo lai tự nhiên ở vùng Đông Nam Bộ. Kết quả là đã chọn được 4 dịng có triển vọng là TB3, TB5, TB6, TB12 (Lưu Bá Thịnh, 1999) [16]. Đến năm 2000 đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận là giống tiến bộ kỹ thuật theo quyết định số 3118/QĐ-BNN-KHCN ngày 09 tháng 08 năm 2000.

Năm 1999 Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng (nay là Viện nghiên cứu giống và Công nghệ sinh học Lâm nghiệp) đã phối hợp với Trung tâm Khoa học sản xuất lâm nghiệp Đông Nam Bộ (nay là Trung tâm khoa học Lâm nghiệp Đông Nam Bộ) xây dựng khảo nghiệm một số dòng Keo lai tự nhiên mới chọn lọc tại Ba Vì - Hà Nội, Yên Thành - Nghệ An, Bàu Bàng - Bình Dương. Kết quả đã chọn lọc được các dịng BV71, BV73, BV75, TB1, TB7, TB11 có sinh trưởng cũng như chất lượng thân cây tốt và các dịng này đã được Bộ Nơng nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận là giống tiến bộ kỹ thuật

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

theo quyết định số 1998/QĐ-BNN-KHCN ngày 11 tháng 07 năm 2006 (Lê Đình Khả và cộng sự, 2003; Hà Huy Thịnh và cộng sự, 2010) [9] [18].

Năm 2000, Trung tâm cây nguyên liệu giấy Phù Ninh cũng đã tiến hành nghiên cứu chọn lọc dịng vơ tính Keo lai tự nhiên. Kết quả đã chọn lọc và đã được công nhận 2 dịng Keo lai là KL2, KLTA3 có sinh trưởng nhanh là giống tiến bộ kỹ thuật (Lê Đình Khả, 2001) [7].

Đánh giá một số khảo nghiệm Keo lai ở tuổi 3, 4, 5 và tuổi 9 tại Ba Vì Hà Nội, Yên Thành - Nghệ An và Long Thành - Đồng Nai, kết quả cho thấy có sự sai khác rõ rệt về đường kính và chiều cao ở các khảo nghiệm. Tại Ba Vì - Hà Nội và Yên Thành - Nghệ An, có sự sai khác ở tuổi 4 và tuổi 9 giữa 22 dòng tham gia khảo nghiệm. Tại Long Thành - Đồng Nai khơng có sự sai khác ở tuổi 3, nhưng lại có sai khác ở tuổi 5 về đường kính giữa 12 dịng khảo nghiệm. Năng suất của các dòng Keo lai tại Long Thành - Đồng Nai ở tuổi 5 trung bình đạt 34 m

3

/ha/năm, cao nhất là dòng BV10 và thấp nhất là dòng BV75 với năng suất tương ứng 39 m

3

/ha/năm và 30 m

3

/ha/năm. Tương quan về đường kính của các dịng trên các cặp lập địa khác nhau dao động từ - 0,54 đến 0,33 và khơng có ý nghĩa, chứng tỏ mức độ tương tác kiểu gen - hoàn cảnh rất mạnh. Tuy nhiên, kết quả đánh giá này chỉ dựa trên một số lượng dịng vơ tính hạn chế giữa các địa điểm nên có thể chưa phản ánh chính xác mức độ tương tác kiểu gen - hoàn cảnh (Lê Đình Khả và cộng sự, 2012) [32]

-Khi tiến hành thực hiện đề tài “Khảo nghiệm và nhân giống cho một số giống Keo lai và Bạch đàn lai tự nhiên mới trên một số vùng sinh thái chính ở Việt Nam” giai đoạn 2009 - 2013, với cường độ chọn 1/6000 thì Lê Đình Khả và

cộng sự (2013) [11] đã chọn lọc được 3.000 cây lai đạt tiêu chuẩn, để xây dựng khảo nghiệm giống lai với đối chứng là Keo lai BV10 đã được công nhận là giống quốc gia. Khi khảo nghiệm được 2 - 3 năm tuổi lại tiếp tục chọn lọc lần 2 với tỷ lệ 1/65 - 1/70. Sau đó tiến hành dẫn giống để nhân giống bằng hom và khảo nghiệm các dòng này trên một số vùng sinh thái, kết quả đã chọn được 4 giống Keo lai K85, K79, K84, K80 vừa có sinh trưởng nhanh,

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

vừa có chỉ số chất lượng thân cây cao hơn so với các giống BV10, BV16, trên cơ sở đó đã được Bộ Nơng nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận là các giống quốc gia và tiến bộ kỹ thuật.

Khi đánh giá khảo nghiệm mở rộng các giống Keo lai đã được công nhận là giống quốc gia và giống tiến bộ kỹ thuật tại Quy Nhơn - Bình Định ở thời điểm 6,5 năm tuổi, kết quả cho thấy, các giống Keo lai là giống quốc gia như BV10, BV16, BV32 và BV33 vẫn thể hiện được sự ưu trội về sinh trưởng với năng suất đạt từ 30,4 - 33,7 m

3

/ha/năm. Hai giống được công nhận là giống tiến bộ kỹ thuật là 2 giống có năng suất cao nhất gồm BV73 (38,5 m

3

/ha/năm) và BV71 (34,6 m

3

/ha/năm) (Hà Huy Thịnh và cộng sự, 2015) [19]. Đến năm 2016 thì hai giống này đã được Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn công nhận là giống quốc gia theo quyết định số 3893/QĐ-BNN-TCLN ngày 20 tháng 09 năm 2016.

Thông qua đề tài “Nghiên cứu chọn, tạo giống có năng suất và chất lượng cao cho một số loài cây trồng rừng chủ yếu”, giai đoạn 2001 - 2005, và đề tài “Nghiên cứu cải thiện giống nhằm tăng năng suất, chất lượng cho một số loài cây trồng rừng chủ lực” giai đoạn 2006 – 2010, và giai đoạn 2011 - 2015. Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng (nay là Viện nghiên cứu giống và Công nghệ sinh học Lâm nghiệp) đã chọn lọc được 200 cây trội (100 cây trội Keo tai tượng và 100 cây trội Keo lá tràm) từ các vườn giống thế hệ 1 của Keo tai tượng và Keo lá tràm tại Chơn Thành - Bình Phước trồng năm 1996. Sau đó, tiến hành dẫn giống và nhân giống bằng hom cho 200 cây trội đã chọn để xây dựng 2 vườn giống vơ tính (CSO) Keo tai tượng và Keo lá tràm gần nhau tại Bàu Bàng - Bình Dương năm 2001 (2 cây/ô với 10 lần lặp). Sau khi thu hái nguồn hạt từ 2 vườn giống vơ tính Keo tai tượng và Keo lá tràm gần nhau tại Bàu Bàng - Bình Dương năm 2001, để gieo ươm xây dựng các khảo nghiệm hậu thế kết hợp làm vườn giống ở thế hệ kế tiếp, đã quan sát thấy sự xuất hiện của một số cây lai tự nhiên bao gồm cả Keo tai tượng làm

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

cây mẹ (Am x Aa) và Keo lá tràm làm cây mẹ (Aa x Am) (Hà Huy Thịnh và

cộng sự, 2006, 2010) [17] [18].

1.2.3. Nghiên cứu sâu bệnh hại

Kết quả nghiên cứu của Nguyễn Hoàng Nghĩa và cộng sự (2010) [14] cho thấy rằng, các loài keo gây trồng ở nước ta có một số bệnh cần quan tâm và chọn giống theo hướng chống chịu bệnh như phấn hồng, loét thân, rỗng ruột và thối rễ. Với bệnh hại keo, các nghiên cứu đã xác định được 15 loài sinh vật chính gây bệnh tại vùng Đông Bắc Bộ và Trung tâm, 17 lồi sinh vật chính gây bệnh tại miền Trung, 17 loài nấm gây hại cho các lồi keo trong đó có nấm gây bệnh loét thân và nấm gây bệnh phấn hồng ở Tây Nguyên, tại vùng Đông Nam Bộ, xác định được 22 lồi sinh vật chính gây bệnh, trong đó nấm gây bệnh phấn hồng là nấm gây bệnh khá nghiêm trọng cho keo lai và Keo tai tượng.

Các dòng Keo lai tự nhiên có mẹ là Keo lá tràm như AH7 và AH1 do Nguyễn Hoàng Nghĩa và cộng sự tuyển chọn và khảo nghiệm đã được công nhận giống tiến bộ kỹ thuật năm 2007 và 2010, các dòng này có sinh trưởng nhanh, đạt 30 – 34,9 m

3

/ha/năm ở Bình Dương, chỉ số bị bệnh trung bình bằng 0, hai dịng AH1, AH7 hiện đã được trồng ở một số tỉnh Nam Trung Bộ, Nam Bộ và đã được công nhận giống quốc gia năm 2015 (Nguyễn Hoàng Nghĩa, 2005, 2010, 2015) [13] [14] [15].

Nguyễn Hoàng Nghĩa và cộng sự (2015) [15] cũng đã xác định được 22 loại bệnh gây hại cây con trong vườn ươm tại vùng Đông Bắc Bộ và Trung tâm, 14 loại bệnh tại miền Trung và Tây Nguyên, 16 loại bệnh xuất hiện và gây hại cây con các loài keo tại vùng Đông Nam Bộ. Kết quả điều tra về bệnh hại các loài keo ở rừng trồng cũng xác định được 45 loài sinh vật gây bệnh hại tại vùng Đông Bắc Bộ và Trung tâm, 36 loài nấm gây hại tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên, 38 loài nấm gây hại cho các loài Keo tai tượng, Keo lá tràm và keo lai tại vùng Đông Nam Bộ. Tiến hành gây bệnh nhân tạo với nấm

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

bệnh gây thối rễ Phytophthora sp. và nấm bệnh gây chết héo Ceratocystis sp.,

đã xác định được các dòng keo lai AH7, 11B, BT3, AH7, H13BĐ có tính chống chịu tốt đối với bệnh thối rễ và chết héo. Thông qua các khảo nghiệm được thiết lập, đề tài đã công nhận được các dòng AH15, AH12, AH9 là giống tiến bộ kỹ thuật có năng suất từ 26,8 – 37,8 m

3

/ha/năm và có khả năng chống chịu bệnh.

1.3. Nhận định chung

Nghiên cứu về chọn giống Keo lai tự nhiên trong thời gian vừa qua đã đạt được nhiều thành công. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, nghiên cứu về chọn tạo giống Keo lai trong thời gian vừa qua cũng bộc lộ một số tồn tại như:

 Hiện nay có hơn 34 giống Keo lai tự nhiên được chọn tạo nhưng phát triển vào sản xuất chỉ được một số giống chính như BV10, BV16, BV32, BV33, BV71, BV73, BV75, AH1, AH7, TB1, TB6, TB11, mà diện tích trồng rừng lớn lên số lượng giống này vẫn còn hạn chế. Việc trồng rừng trên quy mô lớn với số lượng giống hạn chế sẽ làm cho nền tảng di truyền bị thu hẹp, rừng trồng dễ bị tác động bởi các ảnh hưởng bất lợi như sâu bệnh hại, gió bão, hạn hán. Do đó, yêu cầu cấp thiết hiện nay là phải tăng số lượng giống trong trồng rừng nhằm giảm thiểu các nguy cơ về sâu bệnh hại cũng như các ảnh

hưởng bất lợi khác của môi trường.

 Các dịng Keo lai tự nhiên được cơng nhận trong các năm trước chủ yếu được chọn lọc từ các rừng trồng Keo tai tượng hoặc Keo lá tràm bằng các nguồn giống chưa được cải thiện cao, với nền tảng di truyền tương đối hạn hẹp. Trong những năm gần đây, các chương trình nghiên cứu cải thiện giống cho Keo tai tượng và Keo lá tràm đã được tiến hành một cách đồng bộ và bài bản tạo ra các quần thể chọn giống mới có chất lượng và tính đa dạng di truyền cao. Trên các quần thể chọn giống này, nhiều cây lai có sinh trưởng nhanh, hình dạng thân đẹp đã được phát hiện, tuy nhiên chưa được tiến hành nghiên cứu một cách bài bản.

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Vì vậy, nghiên cứu chọn lọc giống Keo lai tự nhiên từ các quần thể chọn giống Keo tai tượng và Keo lá tràm đã được cải thiện và có tính đa dạng di truyền cao là việc làm cần thiết nhằm khai thác tối đa tiềm năng của giống lai.

CHƯƠNG 2:

MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Mục tiêu nghiên cứu

2.1.1. Mục tiêu tổng quát

Xác định được các đặc điểm biến dị của một số tính trạng sinh trưởng, chất lượng thân cây làm cơ sở cho việc chọn lọc một số dịng vơ tính Keo lai có sinh trưởng nhanh tại Đồng Nai.

2.2. Vật liệu nghiện cứu

Khóa luận kế thừa nguồn vật liệu nghiên cứu là khảo nghiệm dịng vơ tính Keo lai, và các giống tham gia xây dựng khảo nghiệm dịng vơ tính Keo lai tại ấp 5, Thanh Sơn, Định Quán, Đồng Nai thuộc đề tài cấp bộ năm 2017-

2021 “Nghiên cứu chọn tạo giống Keo lai và Keo lá tràm phục vụ trồng rừng gỗ lớn ở một số vùng sinh thái chính” do TS. Nguyễn Đức Kiên làm chủ nhiệm đề tài.

Khảo nghiệm dịng vơ tính Keo lai tại ấp 5, Thanh Sơn, Định Quán, Đồng Nai, gồm 40 cơng thức thí nghiệm, 4 lần lặp lại, 25 cây/cơng thức/lặp, gồm 38 dịng Keo lai tự nhiên mới chọn lọc và 2 giống đối chứng (BV16, BV73).

2.3. Nội dung nghiên cứu

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

Để đạt được các mục tiêu nghiên cứu đã đề ra, đề tài sẽ tiến hành triển khai thực hiện các nội dung nghiên cứu dưới đây:

- Nghiên cứu đặc điểm biến dị về các tính trạng sinh trưởng và chỉ tiêu chất lượng thân cây của các dịng vơ tính Keo lai

- Chọn lọc dịng vơ tính Keo lai có triển vọng cho trồng rừng sản xuất tại

Kế thừa và sử dụng hiện trường, số liệu khảo nghiệm các dịng vơ tính Keo lai tại ấp 5, xã Thanh Sơn, Định Quán, Đồng Nai giai đoạn 12 và 38 tháng tuổi của Viện Nghiên cứu Giống và Công nghệ sinh học Lâm nghiệp.

2.4.2. Phương pháp thu thập số liệu

Các chỉ tiêu sinh trưởng như đường kính ngang ngực (D

1.3

), chiều cao vút ngọn (Hvn), được đo đếm theo các phương pháp thông dụng trong điều tra rừng của (Vũ Tiến Hinh, Phạm Ngọc Giao 1997) [1] và (TCVN 8761-1:2017) [22] và đo toàn bộ số cây trong thí nghiệm, cụ thể theo bảng 2.1:

Bảng 2. 1. Các chỉ tiêu đánh giá sinh trưởng khảo nghiệm dịng vơ tính Keo lai

TT Chỉ tiêu Đơn vị

1. Tỷ lệ sống (P) %

Đếm số cây sống. Tính theo cơng thức:

P=

N

ht

: Số cây hiện tại (cây)

N

bđ

: số cây trồng ban đầu (cây)

2. Đường kính cm Đo đường kính thân cây ở độ cao 1,3 m bằng

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

ngang ngực (D

1.3

)

thước kẹp hoặc đo chu vi bằng thước dây có độ chính xác 0,1 cm.

Đo tất cả các cây trong khảo nghiệm.

3. Chiều cao vút ngọn (H

vn

) m

Đo chiều cao từ gốc tới đỉnh ngọn bằng thước đo cao có độ chính xác 0,5 m.

Đo tất cả các cây trong khảo nghiệm.

Các chỉ tiêu chất lượng thân cây được xác định bằng phương pháp cho điểm theo 5 cấp của (Lê Đình Khả & Dương Mộng Hùng, 2003) [8], (TCVN 8755:2017) [21], (TCVN 8761-1:2017) [22] và đo toàn bộ số cây trong thí nghiệm, cụ thể được tổng hợp theo bảng 2.2.

Bảng 2. 2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng thân cây của các dịng vơ tính Keo lai trong khảo nghiệm dịng vơ tính

TT Chỉ tiêu

Đơn vị tính

Trạng thái biểu hiện

Phương pháp xác định

1. Độ thẳng

thân

điểm

Cây rất cong (Thân cây có từ 3 đoạn

cong trở lên, phân thân dưới 1m: 1 điểm

Cây cong (thân cây có 2 đoạn cong): 2 điểm

Cây hơi cong, thân khơng trịn đều (có 1 đoạn cong): 3 điểm

Cây hơi cong, thân tròn đều, không xoắn vặn: 4 điểm

Cây rất thẳng, thân trịn đều khơng xoắn vặn: 5 điểm

Quan sát trên thân cây và cho điểm tất cả các

cây trong khảo nghiệm.

2. Độ nhỏ cành điểm

Cành rất lớn (đường kính gốc cành > 1/3 đường kính thân tại vị trí phân cành): 1 điểm

Quan sát trên thân cây và cho điểm tất cả các cây trong khảo nghiệm

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

Cành lớn (đường kính gốc cành =1/4 – 1/3 đường kính thân tại vị trí phân cành): 2 điểm

Cành trung bình (đường kính gốc cành =1/6 – 1/5 đường kính thân tại vị trí phân cành): 3 điểm

Cành nhỏ (đường kính gốc cành = 1/9 – 1/7 đường kính thân tại vị trí phân cành): 4 điểm

Cành rất nhỏ (đường kính gốc cành < 1/10 đường kính thân tại vị trí phân cành): 5 điểm

3. Sức

khỏe điểm

Cây rất kém phát triển: ngọn bị khơ, mất ngọn chính, tán lá rất thưa hay lá úa vàng: 1 điểm

Cây kém phát triển: ngọn chính cong queo, thiếu sức sống, tán lá thưa, lá xanh nhạt: 2 điểm

Cây phát triển trung bình: ngọn chính phát triển bình thường, tán lá vừa phải: 3 điểm

Cây phát triển khá: ngọn chính phát

triển khá, tán lá cân đối, lá xanh : 4 điểm

Cây rất phát triển: ngọn chính rất phát triển, cây khoẻ mạnh không sâu bệnh, có sức sống tán lá cân đối, lá xanh thẫm: 5 điểm

Quan sát trên thân cây và cho điểm tất cả các cây trong khảo nghiệm

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

Từ các phương pháp thu thập số liệu ta xây dựng biểu thu thập số liệu theo mẫu dưới đây:

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

Bảng 2. 3. Biểu thu số liệu khảo nghiệm dịng vơ tính

Biểu thu số Khảo nghiệm chứng minh dòng Keo lai

Địa điểm: Ấp 5, xã Thanh Sơn, Huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai Ngày trồng: 07/10/2018 Ngày đo: 12/2021 Người trồng: Tùng, Quân, Giang Người đo: Quân, Tùng

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

2.4.3. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu

- Thể tích thân cây đƣợc tính bằng cơng thức thơng dụng trong điều tra rừng (Vũ Tiến Hinh, Phạm Ngọc Giao, 1997) [1] (Lê Đình Khả và cộng sự, 2003) [9], (TCVN 8761-1:2017) [22].

f là hình số (giả định là 0,5).

- Số liệu đƣợc xử lý bằng các phần mềm thống kê thông dụng trong cải thiện giống bao gồm Dataplus (VSN International), Genstat 12.0 (VSN International).

- Mơ hình xử lý thống kê:

Y ma

(2.2) Trong đó:

Y là chỉ số quan sát.

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

là trung bình chung tồn thí nghiệm.

mlà ảnh hưởng của các nhân tố cố định (lặp và ơ thí nghiệm).

alà ảnh hưởng của các yếu tố ngẫu nhiên (dịng hoặc gia đình, hàng, cột).

ε là một đại lượng ngẫu nhiên có phân bố chuẩn N(0,σ

2

+ Phương sai: S

2

=

(2.5)

- Khoảng sai dị đảm bảo (Least Significant Difference) (Gilmour et al.,

2015) [27]

Lsd = Sed x t.

05

(k) (2.6) Trong đó:

Lsd là khoảng sai dị đảm bảo giữa các trung bình mẫu.

Sed (Standard error difference) là sai tiêu chuẩn của các trung bình mẫu. t.

05

(k) là giá trị t tra bảng ở mức xác suất có ý nghĩa 0,05 với bậc tự do k. - Chỉ tiêu chất lượng tổng hợp Icl (Lê Đình Khả và cộng sự, 2003) [9]:

(2.7)

Trong đó:

Icl là chỉ số chất lượng tổng hợp (điểm).

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

Dtt là độ thẳng thân cây (điểm). Dnc là độ nhỏ cành (điểm). Sk là sức khỏe (điểm).

- Đánh giá sâu bệnh hại dựa trên công thức (TBKT 01-113 : 2021/BNNPTNT) [23]

Phân cấp bệnh với 5 cấp như sau:

Cấp 0 Cấp 1 Cấp 2 Cấp 3 Cấp 4

Bảng 2. 4 Phương pháp phân cấp bệnh trên cây Keo

Cấp bệnh

Triệu chứng bệnh trên cây

0 Khơng có vết bệnh trên cành, thân, cây khỏe

1 Chiều dài vết bệnh < 10 cm, xì mủ, lá thưa, biểu hiện úa vàng

2 Chiều dài vết bệnh ≥ 10 đến < 20 cm, lá bắt đầu chuyển màu vàng

3 Chiều dài vết bệnh ≥ 20 đến < 30 cm, toàn bộ lá chuyển màu vàng

4 Chiều dài vết bệnh ≥ 30 cm, lá bị héo, khô, rụng, cây chết Trên cơ sở số liệu về cấp bệnh và các chỉ tiêu sinh trưởng, các chỉ tiêu tỷ lệ bị bệnh, chỉ số bệnh, hiệu quả phịng chống, thể tích thân cây và trữ lượng được tính theo các cơng thức sau:

Hình 2. 1. Phân cấp cây bị bệnh chết héo

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

Tỷ lệ cây bị hại (P%) được xác định theo cơng thức:

Trong đó:

n: là số cây bị hại;

N: là tổng số cây điều tra

Chỉ số bệnh trung bình (R) được xác định theo công thức:

Việc chọn lọc được các dịng vơ tính ưu trội trong các khảo dòng vơ tính ở Đơng Nai được tuân thủ theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8754:2017 Giống cây Lâm nghiệp - Giống mới được công nhận [20]. Các dịng vơ tính được chọn lọc phải có năng suất vượt tối thiểu 15% so với giống đối chứng đang được trồng phổ biến trong sản xuất; hoặc tương đương với giống cùng lồi đã được cơng nhận. Trường hợp chưa có giống đối chứng và giống đã được công nhận, năng suất phải vượt 15 % so với năng suất bình quân của khảo nghiệm hoặc năng suất bình quân của rừng trồng cùng loài trong cùng điều kiện gây trồng.

Trước hết tiến hành chọn lọc các dịng vơ tính có năng suất vượt 15% so với năng suất bình quân của khảo nghiệm, để chọn ra các dịng có năng suất cao nhất. Sau đó tiến hành chọn lọc các dịng vơ tính có năng suất tương

782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM782410064:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

đương hoặc vượt trội hơn so với giống đã được cơng nhận có năng suất tốt nhất tại khảo nghiệm.

Tiếp theo tiến hành rà soát các dịng vơ tính có năng suất lớn nhất theo các chỉ tiêu bổ sung liên quan (độ thẳng thân, độ nhỏ cành và sức khoẻ). Những dịng vơ tính được chọn là những dịng có các chỉ tiêu tương đương hoặc vượt so với giống được công nhận tốt nhất trong khảo nghiệm.

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

đến 107

0

22’. Phía Bắc giáp Vườn Quốc gia Cát Tiên (lấy đường 323 làm ranh giới); Phía Đơng và phía Nam tiếp giáp với các xã Phú Hòa, Phú Hiệp, Ngọc Định thuộc huyện Định Quán tỉnh Đồng Nai (lấy sơng Đồng Nai làm ranh giới); Phía Tây và Nam giáp Hồ thủy điện Trị An.

3.2. Khí hậu

Xã Thanh Sơn nằm trong vùng nhiệt đới có gió mùa, khí hậu ơn hịa, ít bão lụt và thiên tai, gồm 2 mùa mưa nắng. Trong đó mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 11, mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau. nhiệt độ bình quân hàng năm 28 - 29

o

C. Lượng mưa tương đối cao trung bình hàng năm khoảng 2400 mm, độ ẩm trung bình 82% (lượng mưa tập trung từ tháng 4 đến tháng 10).

Đồng Nai có địa hình vùng đồng bằng và bình nguyên với những núi sót rải rác, có xu hướng thấp dần theo hướng Bắc Nam, chủ yếu là địa hình đồng bằng, địa hình đồi lượn sóng, địa hình núi thấp, tương đối bằng phẳng, đất có độ dốc < 8

o

.

3.3. Đất đai

Tỉnh Đồng Nai có quỹ đất phong phú và phì nhiêu. Các loại đất phân bố chính tại Đồng Nai có thể chia thành 3 nhóm dựa theo nguồn gốc và chất lượng đất như sau:

+ Các loại đất hình thành trên đá bazan: Gồm đất đá bọt, đất đen, đất đỏ có độ phì nhiêu cao, chiếm 39,1% diện tích tự nhiên (229.416 ha). Phân bố ở phía Bắc và Đơng Bắc của tỉnh (kết cấu đất có độ cứng chịu nén tốt trên 2kg/cm

2

).

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

+ Các loại đất hình thành trên phù sa cổ và trên đá phiến sét: gồm đất xám, nâu xám, loang lổ chiếm 41,9% diện tích tự nhiên (246.380 ha). Phân bố ở phía Nam, Đơng Nam của tỉnh (huyện Vĩnh Cửu, Thống Nhất, Biên Hoà, Long Thành, Nhơn Trạch). Các loại đất này thường có độ phì nhiêu kém.

+ Các loại đất hình thành trên phù sa mới, gồm: đất phù sa, đất cát. Phân bố chủ yếu ven các sông như sông Đồng Nai, sông La Ngà.

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

CHƯƠNG 4:

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Trong tự nhiên biến dị là quá trình biến đổi mới mà cơ thể sinh vật thu được do tác động từ các yếu tố môi trường và do quá trình tái tổ hợp di truyền đem lại. Từ những đặc điểm sinh học trên mà ta có thể lợi dụng, tác động vào chúng để tạo ra các giống loài mới mang những đặc điểm tối ưu hơn giống bố mẹ, tổ tiên của chúng.

Nghiên cứu về đặc điểm biến dị là phần quan trọng nhất trong quá trình chọn giống. Biến dị là cơ sở cho việc lựa chọn xuất xứ, gia đình và cá thể. Tùy theo đặc điểm biến dị và phạm vi phân bố mà lồi có biến dị lớn hay nhỏ, nhiều hay ít. Phạm vi biến dị càng lớn thì có khả năng đa dạng di truyền cao dẫn tới nhiều biến dị có lợi có thể chọn lọc, do đó khả năng tăng thu di truyền nhận được càng cao. Chính vì vậy, nghiên cứu đặc điểm biến dị là khâu quan trọng nhất trong quá trình chọn giống, là cơ sở cho việc chọn lọc xuất xứ, gia đình hay cá thể.

Ngày nay, trồng rừng khơng cịn chỉ là phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, cải thiện hệ sinh thái rừng, môi trường đất, nước, khơng khí mà trồng rừng còn phải đáp ứng được những một số yếu tố cơ bản như chọn lọc những giống cây đa mục đích, đa chức năng, có chất lượng và khả năng chống chịu tốt trước các nhân tố môi trường (như đối với trồng rừng phòng hộ), chọn lọc các giống cây trồng có chu kỳ kinh doanh ngắn, đem lại năng suất và chất lượng cao, sức chống chịu tốt trước các yếu tố môi trường, sâu bệnh,…(đối với rừng sản xuất) và nguồn cung, cầu luôn được đảm bảo ổn định, cân bằng. Để đáp ứng mục tiêu đó các chương trình chọn giống cần tập trung nghiên cứu nhóm các tính trạng về năng suất như đường kính, chiều cao, thể tích và nhóm các tính trạng về chất lượng thân cây, chất lượng sản phẩm như độ thẳng thân, độ nhỏ cành, sức khỏe. Đây là những tính trạng dễ đo đếm và có vai trị quan trọng trong đánh giá năng suất và chất lượng rừng.

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

Rừng trồng từ dịng vơ tính đang được quan tâm và phát triển rộng trên phạm vi toàn thế giới, nên việc tìm hiểu về biến dị di truyền để chọn lọc dịng vơ tính, dự đốn tăng thu di truyền và đưa ra các chiến lược cải thiện giống từ việc sử dụng các dòng ưu việt là rất cần thiết. Tuy nhiên, thông tin về biến dị của các dịng vơ tính Keo lai cịn hạn chế ở cả Việt Nam và trên thế giới.

Để có cơ sở khoa học trong việc chọn lọc dịng vơ tính Keo lai, trong khn khổ có hạn của một khóa luận tốt nghiệp nên tôi chỉ tập trung đánh giá biến dị về sinh trưởng, chất lượng thân cây và chọn lọc dịng vơ tính có triển vọng trong khảo nghiệm dịng vơ tính Keo lai được trồng tại Định Quán-Đồng Nai.

4.1. Nghiên cứu đặc điểm biến dị về các tính trạng sinh trưởng và chỉ tiêu chất lượng thân cây của các dịng vơ tính Keo lai

4.1.1. Nghiên cứu đặc điểm biến dị về các tính trạng sinh trưởng của các dịng vơ tính Keo lai

Hình 4. 1. Khảo nghiệm dịng vơ tính Keo lai tại Định Quán - Đồng Nai ở giai đoạn 38 tháng tuổi.

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

Nghiên cứu đánh giá biến dị về sinh trưởng của các dịng vơ tính Keo lai trong khảo nghiệm dịng vơ tính tại Định Qn - Đồng Nai với 40 cơng thức thí nghiệm, trong đó có 38 dịng Keo lai tự nhiên mới chọn lọc và 2 giống đối chứng Keo lai (BV16, BV73) là các giống đã được công nhận và đang được trồng nhiều tại khu vực nghiên cứu.

Để đánh giá tỷ lệ sống của các dịng vơ tính Keo lai trong khảo nghiệm dịng vơ tính Keo lai tại Định Quán - Đồng Nai ở giai đoạn 12 – 38 tháng tuổi, đề tài nghiên cứu đã kế thừa và sử dụng hiện trường, số liệu của Viện nghiên cứu Giống và Công nghệ sinh học Lâm nghiệp. Kết quả được thể hiện tại Bảng 4.1.

Bảng 4. 1. Tỷ lệ sống của các dịng vơ tính Keo lai ở giai đoạn 12 và 38 tháng tuổi tại Định Quán - Đồng Nai (trồng 10/2018 - đo 10/2019 và

12/2021).

(%)

P sau 38 tháng tuổi (%)

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

XH Dòng P sau 12 tháng tuổi (%)

P sau 38 tháng tuổi (%)

78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM78Monday, June 10, 20244:45:40 PM4:45:40 PM

78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM78Monday, June 10, 20244:45:41 PM4:45:41 PM

78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM78Monday, June 10, 20244:45:42 PM4:45:42 PM

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

</div>

nghiên cứu chọn lọc một số dòng keo lai acacia mangium x acacia auricliformis có năng suất cao tại đồng nai

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

<i><b>NGHIÊN CỨU CHỌN LỌC MỘT SỐ DÒNG KEO LAI (ACACIA </b></i>

<i><b>MANGIUM x ACACIA AURICULIFORMIS) CÓ NĂNG SUẤT CAO </b></i>

<b>TẠI ĐỒNG NAI </b>

<b>Giảng viên/Cán bộ hướng dẫn: TS. Phạm Thế Anh </b>

Sinh viên thực hiện: <b>Trần Quý Vương </b>

<b>Hà Nội, 2022 </b>

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

<b>LỜI CAM ĐOAN </b>

Tơi cam đoan, đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai cơng bố trong bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào khác.

Nếu kết quả nghiên cứu của tôi trùng lặp với bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào đã cơng bố, tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm và tn thủ kết luận đánh giá luận văn của Hội đồng khoa học.

<i>Hà Nội, ngày 15 tháng 05 năm 2022 </i>

<b>Người cam đoan </b>

<b>Trần Quý Vương </b>

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

<b>LỜI CẢM ƠN </b>

Để hoàn thành Chương trình đào tạo đại học của Trường Đại học Lâm

<i><b>nghiệp, tơi thực hiện khóa luận “Nghiên cứu chọn lọc một số dòng Keo lai (Acacia mangium x Acacia auriculiformis) có năng suất cao tại Đồng Nai”. </b></i>

Đây là một quá trình cố gắng, phấn đấu không ngừng nghỉ của bản thân và được sự giúp đỡ tận tình, động viên khích lệ của thầy cô, bạn bè và người thân.

Xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu cùng tồn thể các thầy cơ giáo trường Đại học Lâm nghiệp, Khoa Lâm học và Bộ môn Điều tra quy hoạch rừng đã tạo điều kiện cho tơi hồn thành tốt cơng việc nghiên cứu khoa học của mình.

Xin chân thành cảm ơn tập thể cán bộ Viện nghiên cứu Giống và Công nghệ sinh học Lâm nghiệp, là đơn vị trực tiếp hỗ trợ kinh phí, nhân lực, vật liệu và hiện trường nghiên cứu.

Tôi xin chân thành tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Phạm Thế Anh, người Thầy đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn và truyền đạt những kiến thức q báu giúp tơi hồn thiện khóa luận này.

Xin bày tỏ lòng biết ơn đến TS Nguyễn Đức Kiên, chủ nhiệm đề tài cấp

Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè đã luôn bên cạnh, ủng hộ, động viên.

<i><b>Xin chân thành cảm ơn! </b></i>

<i>Hà Nội, ngày 15 tháng 05 năm 2022 </i>

<b>Sinh viên </b>

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ... 3

1.1. Nghiên cứu về Keo lai tự nhiên trên thế giới ... 3

<i>1.1.1. Lịch sử phát hiện và các đặc tính, đặc trưng ... 3 </i>

<i>1.1.2. Nghiên cứu chọn tạo giống ... 5 </i>

<i>1.1.3. Nghiên cứu sâu bệnh hại ... 6 </i>

1.2. Nghiên cứu về Keo lai tự nhiên tại Việt Nam ... 7

<i>1.2.1. Lịch sử phát hiện và các đặc tính, đặc trưng ... 7 </i>

<i>1.2.2. Nghiên cứu chọn tạo giống ... 8 </i>

<i>1.2.3. Nghiên cứu sâu bệnh hại ... 12 </i>

2.2. Vật liệu nghiện cứu ... 14

2.3. Nội dung nghiên cứu ... 14

<b>Trần Quý Vương </b>

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

2.4. Phương pháp nghiên cứu ... 15

<i>2.4.1. Phương pháp kế thừa ... 15 </i>

<i>2.4.2. Phương pháp thu thập số liệu ... 15 </i>

<i>2.4.3. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu ... 20 </i>

CHƯƠNG 3: ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN CỦA KHU VỰC NGHIÊN CỨU ... 25

3.1. Vị trí địa lý ... 25

3.2. Khí hậu ... 25

3.3. Đất đai ... 25

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ... 27

4.1. Nghiên cứu đặc điểm biến dị về các tính trạng sinh trưởng và chỉ tiêu chất lượng thân cây của các dịng vơ tính Keo lai ... 28

<i>4.1.1. Nghiên cứu đặc điểm biến dị về các tính trạng sinh trưởng của các dịng vơ tính Keo lai ... 28 </i>

<i>4.1.2. Nghiên cứu đặc điểm biến dị về các tính trạng chỉ tiêu chất lượng thân cây của các dịng vơ tính Keo lai ... 36 </i>

<i>4.1.3. Đánh giá tình hình sâu bệnh hại tác động đến các dịng vơ tính Keo lai trong khảo nghiệm ... 38 </i>

4.2. <i>Chọn lọc dịng vơ tính Keo lai có triển vọng cho trồng rừng sản xuất tại </i>Đồng Nai ... 42

<i>4.2.1. Chọn lọc dòng vơ tính Keo lai có triển vọng ... 42 </i>

<i>4.2.2. Đề xuất một số biện pháp cải thiện chất lượng giống vơ tính Keo lai45 </i>CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ ... 46

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

11 Lsd Khoảng sai dị đảm bảo giữa các trung bình mẫu

27 vi Chị số cấp bị hại thứ i 28 V Thể tích thân cây

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

<b>DANH MỤC CÁC BẢNG </b>

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

<b>DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ BIỂU ĐỒ </b>

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

<b>ĐẶT VẤN ĐỀ </b>

Keo lai (Acacia hybrid) là giống lai tự nhiên giữa Keo tai tượng

<i>(Acacia mangium) và Keo lá tràm (Acacia auriculiformis) được phát hiện từ </i>

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

là tăng tính đa dạng di truyền cần phải có những dịng Keo lai mới để áp dụng

<i><b>vào sản xuất. Vì vậy đề tài “Nghiên cứu chọn lọc một số dòng Keo lai (Acacia mangium x Acacia auriculiformis) có năng suất cao tại Đồng Nai” </b></i>

đƣợc thực hiện là cần thiết và có ý nghĩa.

78Nghien Cuu Chon Loc Mot So Dong Keo Lai Acacia Mangium X Acacia Auricliformis Co Nang Suat Cao Tai Dong NaiMonday, June 10, 2024

<b>CHƯƠNG 1: </b>

<b>TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU </b>

<b>1.1. Nghiên cứu về Keo lai tự nhiên trên thế giới </b>

<i><b>1.1.1. Lịch sử phát hiện và các đặc tính, đặc trưng </b></i>

Keo lai là tên gọi tắt để chỉ giống lai tự nhiên giữa Keo tai tượng