Tải bản đầy đủ (.pdf) (42 trang)

báo cáo môn mạng và các giao thức trong iot đề tài thiết kế hệ thống smarthome

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.65 MB, 42 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b> ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘITRƯỜNG ĐIỆN-ĐIỆN TỬ</b>

<b>--- ---</b><sub>  </sub>

<b>BÁO CÁO MÔN</b>

<b>MẠNG VÀ CÁC GIAO THỨC TRONG IOTĐề tài:</b>

<b>THIẾT KẾ HỆ THỐNG SMARTHOME</b>

Giảng viên hướng dẫn: PGS. Nguyễn Quốc Cường

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>3.2.2. Vi điều khiển ESP32...15</b>

<b>3.2.3 Các giao thức truyền thơng và cloud...16</b>

<b>4.2.2 Lập trình chuyển dữ liệu từ broker lên Cloud...26</b>

<b>4.2.3 Lập trình giao diện và chức năng cho WEB điều khiển...28</b>

<b>4.2.4.Thiết kế layout phần cứng...30</b>

<b>V. Kết quả đạt được và hướng phát triển hệ thống...32</b>

<b>VI. Kết luận...33</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>Danh mục hình ảnh</b>

Hình 1: Mơ hình hệ thống Smarthome...12

Hình 2: Cảm biến nhiệt độ DS18B20...14

Hình 3: Cảm biến khí Gas: MQ-02...15

Hình 4: Vi điều khiển ESP32...16

Hình 5: Vị trí của MQTT trong mơ hình IoT...17

Hình 6: ThingSpeak Cloud...18

Hình 7: Sơ đồ khối kiến trúc hệ thống...19

Hình 8: Giao diện ThingSpeak...21

Hình 9: Sơ đồ đấu nối DS18B20...22

Hình 10: Bảng function set command...22

Hình 11: Thời gian chuyển đổi tối đa dựa theo độ phân giải khi cài đặt cho DS18B20...22

Hình 12: Lập trình ESP32 với DS18B20...23

Hình 13: Sơ đồ đấu nối quang trở...24

Hình 14: Lập trình Giao tiếp với quang trở...24

Hình 15: Sơ đồ đấu nối MQ-02...25

Hình 16: Lập trình Giao tiếp với MQ-02...25

Hình 17: Kết quả đạt được khi giao tiếp với cảm biến...26

Hình 18: Kết nối giữa vi điều khiển và ThinkSpeak...26

Hình 20: Dữ liệu được gateway đẩy lên ThingSpeak Cloud...27

Hình 21: Giao diện của ThinkSpeak...28

Hình 22: Giao diện web điều khiển...28

Hình 23: Người dùng có thể nhập ngưỡng nhiệt cần cảnh báo trên giao diện...29

Hình 24: Cảnh bảo được gửi qua Email...29

Hình 25: Giao diện cho biết gateway cịn hoạt động hay khơng...30

Hình 26: Hình ảnh mạch PCB 1...30

Hình 27: Hình ảnh mạch PCB 2...31

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>Lời nói đầu</b>

Trong vài thập kỷ qua, cuộc cách mạng công nghiệp thứ 4 đã nổi lên mạnh mẽ. Công nghiệp 4.0 tập trung vào công nghệ kỹ thuật số từ những thập kỷ gần đâyđến cập độ hoàn toàn mới, với sự trợ giúp của kết nối thông qua Internet of Things (IoT), quyền truy cập vào dữ liệu trong thời gian thực và giới thiệu các hệ thống mạng thực. Một sản phẩm của của công nghiệp 4.0 chính là smarthome. Cơng nghệngày càng phát triển, smarthome đã trở nên phổ biến và khơng cịn q xa lạ đối với nhiều người. Nghĩ đến Smarthome là nghĩ đến sự tiện lợi và thông minh. Không thể khơng phủ nhận tính năng và lợi ích mang lại của những căn Smarthomelà quá to lớn.

Trong môn học “Mạng và các giao thức trong IoT”, với mục tiêu để có một kiến thức thực tế hơn về mạng và các giao thức, về lập trình ứng dụng trên mạng, chúng em đã hoàn thành bài tập lớn " THIẾT KẾ HỆ THỐNG SMARTHOME" do thầy giao. Đề tài cịn khá nhiều thiếu xót do lượng kiến thức thực tế của nhóm em cịn hạn chế, mong thầy có thể đưa ra những ý kiến, đánh giá, đóng góp đề báo cáođề tài của nhóm chúng em được hoàn thiện hơn.

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>CHƯƠNG 1: TỔ CHỨC THỰC HIỆN1.1 Yêu cầu của dự án</b>

Thiết kế hệ thống smart home:Yêu

Thiết bị Device (vitrual hoặc physic): MQTT, CoAP (cảm biến ánh sáng, nhiệt độ cần low power)

<small>-</small>Điều khiển đèn<small>-</small>Đo nhiệt độ<small>-</small>Đo nồng độ khí gas

<small>-</small>Đo cường độ ánh sáng <sup>1</sup>Gateway (edge) (sử dụng HTTP để kết

nối tớicloud)

<small>-</small>HTTP gửi dữ liệu lên

<small>-</small>Sử dụng trình duyệt để điều khiển

1Sử dụng truyền thông Wifi kết nối

Devices vớiGateway

<small>-</small>Sử dụng MQTT

2Điều khiển local và điều khiển qua

Internet (khi khơng có Internet thiết bị trong mạng

vẫn có thể điều khiển local được)

<small>-</small>Dùng Device làm Access Point để điều khiển <sub>4</sub>Xây dựng các tính năng của hệ thống

<b>1.2 Mục tiêu</b>

Hệ thống smarthome có những tính năng sau:

<small>-</small>Cảnh báo khí GAS bằng cịi Speaker trên phần cứng và gửi gmail Cảnh báo bằngphần mềm.

<small>-</small>Hiển thị thông số nhiệt độ và độ sáng realtime trên Giao diện web được viết

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<small>-</small>Hiển thị thông số nhiệt độ trên Led 7 thanh

<small>-</small>Điều chỉnh đèn bếp bằng nút bấm trên phần cứng hoặc sử dụng chức năng tựđộng Auto/Manual trên phần mềm.

<small>-</small>Lưu trữ dữ liệu trên ThingSpeak Cloud

<small>-</small>Phát hiện khi GateWay và Device mất kết nối mạng bằng phần cứng và phầnmềm.

<small>-</small>Cài đặt SSID và Password Wifi cho Gateway và device bằng smartConfig<small>-</small>Điều khiển Local trên thiết bị và trên Http Server trên Gateway khi mất mạng

<b>1.3 Giới thiệu thành viên của dự án</b>

Họ và tên: Vũ Quang Bừng

MSSV: 20191699Phụ trách công việc:

+Lựa chọn cảm biến+Thiết kế kiến trúc hệ thống

+Lập trình giao diện và chức năng cho WEB điều khiển

+Lập trình MQTT, HTTP cho MCU+Thiết kế mạch PCB

Họ và tên: Dỗn Đình Tâm

MSSV: 20192065Phụ trách cơng việc:+Lựa chọn module điều khiển+Lập trình cho MCU+Test vừa sửa lỗi hệ thống

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

Họ và tên: Nguyễn Duy ĐạtMSSV: 20191736Phụ trách công việc

+Thiết kế bộ nguồn cho hệ thống+Thiết kế mạch PCB

+Thiết kế vỏ cho sản phẩm

<b>1.4. Kế hoạch thực hiện chung của dự án</b>

Nội dung Kết quả cần đạt Thời gian (tuần) Ghi chú -Tìm hiểu chung về

các yêu cầu đặt ra -Tìm các dự án liênquan

Làm rõ và hồn thiện bảng yêu cầu

-Tìm hiểu về các cảm biến, module xử lí và truyền thơng

-Các cơng nghệ truyền thơng khơngdây

-Mơ hình mạng

Chi tiết các tính năng, thơng số của các linh kiện

-Giao thức http - Hiểu rõ cấu hình T8-T10

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

-Cloud-Chức năng trên web

và khung bản tin - Cách giao tiếp giữa các khối trong device và với gateway -Chức năng giao diện web:1. Đăng nhập, đăngxuất

2. Nhận giá trị nhiệt độ, độ ẩm3. Xuất giá trị đo được ra bảng excel 4. Các ngưỡng nhiệt độ có thể cập nhật từ web-Demo web

- Mơ hình chung, sơ đồ kiến trúc- Tìm hiểu các sơ đồ mạch

-Hoàn thiện kế hoạch và các mơ hình hệ thống- Mạch ngun lí của các thiết bị và gateway

T10

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

Chọn và mua linh kiện cho device

Cảm biến nhiệt độ ds18b20 -module esp8266- module cc2530

T13- T14

Lập trình -Lập trình esp8266 và cc2530-Lập trình giao diệnvà chức năng cho web

- Lập trình truyền dữ liệu từ cảm biếnqua gateway lên server

T14 - T18

- Nguồn- Làm vỏ cho devices

- Vỏ chắc chắn-Tính tốn cơng suất truyền nhận

T18 - T20

Hồn thiện -Test tồn bộ hệ thống

-Hiệu chỉnh và đánh giá kết quả

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

tuần)-Tìm hiểu chung

về các yêu cầu đặt ra

-Tìm các dự án liên quan

Làm rõ và hồn thiện bảng u cầu

Các cơng nghệ truyền thơng khơng dây

Chi tiết các tính năng, thơng số của các linh kiện

khung bản tin -Tìm và chọn lọc những cloud có sẵn

Mơ hình chung, sơ

đồ kiến trúc <sup>Hồn thiện kế hoạch </sup>và các mơ hình hệ thống

T10Thiết kế mạch

Vẽ được mạch sơ bộ T11-T14Chọn và mua linh

kiện cho device <sup>Cảm biến nhiệt độ </sup>LM35-module esp8266- module cc2530

T20

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

Dỗn Đình Tâm

thực hiện (theo tuần)

Ghi chú-Tìm hiểu chung

về các yêu cầu đặt ra -Tìm các dự án liên quan

Làm rõ và hồn thiện

-Tìm hiểu về cáccảm biến, module xử lí và truyền thơng

Chi tiết các tính năng,thơng số của các linh kiện

-Giao thức http - Hiểu rõ cấu hình và khung bản tin - Cách giao tiếp giữa các khối trong device và với gateway

- Mô hình chung -Hồn thiện kế hoạch và các mơ hình hệ thống

- Mạch nguyên lí của các thiết bị và gateway

-Thiết kế mạch

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

Chọn và mua linh kiện cho device

Cảm biến nhiệt độ LM35

-module esp8266- module cc2530

T20

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

Nguyễn Duy Đạt

Nội dung Kết quả cần đạt Thời gian (tuần) Ghi chú -Tìm hiểu chung

về các yêu cầu đặt ra -Tìm các dự án liên quan

Làm rõ và hồn thiện bảng u cầu

-Mơ hình mạng Lựa chọn được mơ hình mạng sao

-Demo chức năng trên web

-Chức năng giao diện web:1. Đăng nhập, đăng xuất2. Nhận giá trị nhiệt độ, độ ẩm3. Xuất giá trị đo được ra bảng excel 4. Các ngưỡng nhiệt độ có thể cập nhật từ web-Demo web

- Mơ hình chung, sơ đồ kiến trúc

-Hồn thiện kế hoạch và các mơ hình hệ thống

T10

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

-Thiết kế mạch PCB

-Mạch PCB nhỏ gọn

-Chạy đúng chức năng

Chọn và mua linhkiện cho device

Cảm biến nhiệt độ LM35-module esp8266- module cc2530

T13- T14

Lập trình - Lập trình truyềndữ liệu từ cảm biến qua gateway lên server

T14 - T18

- Thiết kế vỏ cho devices

- Vỏ chắc chắc T18 - T20Hoàn thiện -Test toàn bộ hệ

thống -Hiệu chỉnh và đánh giá kết quả

T20

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<b>1.6. Tự đánh giá đóng góp của từng thành viên</b>

Người thực hiện Tỉ lệ Vấn đề đã giải quyết được

Phạm Thế Anh 33% Lập trình endnote, tìm hiểu, tính tốn thơng số và tổng hợp kiến thức phần cứng, làm powerpointNguyễn Duy Đạt 33% Tìm hiểu giao thức MQTT, giao thức HTTP, lập trình

server và cảnh báo ngưỡng

Bùi Văn Nguyên 33% Lập trình gateway, tìm hiểu phần mềm và cơng nghệ truyền thơng RF wifi, thuyết trình

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

<b>CHƯƠNG 2. TÌM HIỂU CHUNG VÀ LỰA CHỌN GIẢI PHÁP2.1. Tìm hiểu chung</b>

<b>2.1.1 Tìm hiểu về Smarthome và dự án liên quan</b>

- Nhà thông minh (tiếng Anh: home automation, domotics, smart home hoặcIntellihome) là kiểu nhà được lắp đặt các thiết bị điện, điện tử có thể được điềukhiển hoặc tự động hố hoặc bán tự động. Thay thế con người trong thực hiện mộthoặc một số thao tác quản lý, điều khiển. Hệ thống điện tử này giao tiếp với ngườidùng thông qua bảng điện tử đặt trong nhà, ứng dụng trên điện thoại di động, máytính bảng hoặc một giao diện web. (Theo Wikipedia).

- Trong một căn nhà thông minh hay Smarthome, mọi nơi sẽ được kiểm soátbằng các thiết bị điện tử. Chúng sẽ sử dụng các cách giao tiếp riêng đề hiểu nhaunhư: Bluetooth, Zigbee, Z-Wave, Wifi, Matter, KNX, … Và người điều khiển sẽ làbạn qua chính chiếc điện thoại hay giọng nói.

- Chức năng của SmartHome: Sử dụng cơng nghệ trong nhà, bạn có thể kiểmsốt và xem những gì đang diễn ra trong nhà của mình. Ngay cả khi bạn khơng ởđó sử dụng điện thoại thơng minh, máy tính bảng hoặc đơi khi là máy tính. Chẳnghạn, nếu bạn có con nhỏ ở nhà, bạn có thể biết được mọi hoạt động của chúng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

Ví dụ: Ứng dụng nhà thơng minh của LUMI Chiếu sáng thông minh của Lumi

Giải pháp chiếu sáng thông minh của Lumi cho phép điều khiển, bật/ tắt, hẹngiờ, cài đặt ngữ cảnh với hệ thống đèn điện trong nhà thơng minh qua Smartphonehoặc giọng nói. Hệ thống khơng u cầu lắp đặt bóng đèn thơng minh, giúp bạn tiếtkiệm chi phí lắp đặt và bảo dưỡng.

 Điều khiển từ xa qua smartphone

Không cần bật/ tắt trực tiếp tại cơng tắc, bạn có thể dễ dàng điều khiển hệthống đèn trong nhà từ bất kỳ đâu thông qua Smartphone:

<small>-</small>Từ trong phịng ngủ bật đèn ngồi sân, hành lang, sân thượng

<small>-</small>Khi đi cơng tác, du lịch nước ngồi vẫn có thể theo dõi, điều chỉnh đèn điện trongnhà

<small>-</small>Tích hợp vào hệ sinh thái Apple, điều khiển hệ thống đèn trong nhà qua iPhone,iPad, Apple Watch…

 Điều khiển bằng giọng nói

Dễ dàng bật/tắt đèn bằng giọng nói mà khơng cần phải mở ứng dụng LumiLife trên điện thoại. Hiện nay Lumi đã tích hợp thành cơng 3 trợ lý ảo Siri, GoogleAssistant và Alexa vào hệ sinh thái. Nếu muốn bật/ tắt đèn, bạn chỉ cần ra lệnh chocác trợ lý ảo:

“Hey Siri! Turn on living room light”“Ok Google! Turn on corridor light”“Alexa! Turn on kitchen light”

<b>2.2 Công nghệ truyền thông không dây Wifi</b>

- Wifi là viết tắt của Wireless Fidelity được hiểu là sử dụng sóng vơ tuyến để truyền tín hiệu. Loại sóng này có khả năng kết nối với mạng khác hay với máy tính bằng sóng vơ tuyến. Nó tương tự như sóng điện thoại, truyền hình, radio. Hầu như Các thiết bị điện tử như: máy tính, laptop, điện thoại di động, tablet…đều có thể truy cập wifi để truy cập mạng thỏa mãn nhu cầu của người dùng.

- WiFi (Wireless Fidelity) là tên do Wi-Fi Alliance đặt cho gói tiêu chuẩn IEEE 802.11. 802.11 xác định tiêu chuẩn cho mạng cục bộ không dây (WLAN). Các thông số kỹ thuật IEEE xác định một giao diện được sử dụng để gửi và nhận tín

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

hiệu giữa thiết bị không dây và điểm cuối Wi Fi. Nếu bạn muốn truy cập internet bằng Wi-Fi, bạn cũng cần kết nối với bộ định tuyến và modem. Chúng tôi cũng phải kết nối modem với một ISP của nhà cung cấp dịch vụ Internet truy cập Internet. Các giao thức được sử dụng rộng rãi trong dãi tần 2,4GHz là 802.11b, 802.11g, 802.11n và trong dãi tần 5GHz là 802.11a, 802.11n và gần đây là 802.11ac.

- Hiện nay, Việt Nam sử dụng tất cả các chuẩn WiFi kể trên cho từng lĩnh vực riêng biệt. Nhưng nhìn chung, chuẩn phổ biến nhất là 802.11n nhờ sự linh hoạt ở cả2 dải tần 2.4 GHz và 5 GHz.

- Mục tiêu của tiêu chuẩn 802.11 là phát triển một lớp giao tiếp cho kết nối cục bộ không dây cho các thiết bị cố định và di động.

Hình 1: Một vài thơng số của các chuẩn Wifi 802.11Tiêu chuẩn IEEE 802.11 bao gồm các chức năng đặc biệt sau:

+Nó cung cấp một kết nối khơng đồng bộ và có giới hạn thời gian.+Nó cũng hỗ trợ tính liên tục của dịch vụ ở nhiều khu vực thơng qua hệ

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

+Ngồi ra, cho phép nhiều mạng chồng chéo trong cùng một khu vực.+Cơ chế quản lý thiết bị đầu cuối "ẩn".

+Ngoài ra các tùy chọn để hỗ trợ các dịch vụ có thời hạn.+Điều khoản để xử lý quyền riêng tư và bảo mật truy cập.

<b> Cách hoạt động của Wi-Fi</b>

- WiFi hoạt động dựa trên bộ định tuyến (router hay bộ phát WiFi), router có tác dụng chuyển kết nối hữu tuyến sang tín hiệu vơ tuyến và gửi tín hiệu đi.Sau đó, adapter (bộ chuyển tín hiệu khơng dây) được cài đặt sẵn trên các thiết bị thông minh sẽ nhận tín hiệu này, giải mã và cho phép người dùng truy cập internet.

<b> Ưu nhược điểm của Wifi </b>

- Ưu điểm của kết nối Wifi là tính tiện dụng, và đơn giản gọn nhẹ so với kết nối trực tiếp bằng cable truyền thống qua cổng RJ45. Người sử dụng có thể truy cập ở bất cứ vị trí nào trong vùng bán kính phủ sóng mà tại đó Router Wifi làm trung tâm. Ưu điểm thứ hai của mạng sử dụng Wifi là dễ dàng sửa đổi và nâng cấp, ngườisử dụng có thể tăng băng thơng truy cập, tăng số lượng người sử dụng mà không cần nâng cấp thêm Router hay dây cắm như các kết nối bằng dây vật lý. Tính thuậntiện: người truy cập có thể duy trì kết nối kể cả khi đang di chuyển, một ví dụ cụ thể là các Router Wifi đặc lắp trên các xe khách đường dài. Bên cạnh đó, tính bảo mật của mạng Wifi tương đối cao.

<b> Nhược điểm của mạng Wifi: </b>

- Bên cạnh những ưu điểm, mạng Wifi cũng tồn tại nhiều nhược điểm chưa thể khắc phục như: phạm vi kết nối của mạng Wifi tới thiết bị có giới hạn, đi càng xa router kết nối càng yếu dần đi. Giải pháp cho vấn đề này là trang bị thêm các Repeater hoặc Access point. Tuy nhiên, gặp nhiều khó khăn do giá thành cao. Nhược điểm tiếp theo của mạng Wifi là về vấn đề băng thông, càng nhiều người kết nối vào mạng thì tốc độ truy cập giảm rõ rệt.

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

<b>2.3. Tìm hiểu về giao thức MQTT và HTTP2.3.1Giao thức MQTT:</b>

- MQTT (Message Queuing Telemetry Transport) là giao thức truyền thông điệp (message) theo mơ hình publish/subscribe (cung cấp / th bao), được sử dụng cho các thiết bị IoT với băng thông thấp, độ tin cậy cao và khả năng được sử dụng trong mạng lưới khơng ổn định. Nó dựa trên một Broker (tạm dịch là “Máy chủ môi giới”) “nhẹ” (khá ít xử lý) và được thiết kế có tính mở (tức là không đặc trưng cho ứng dụng cụ thể nào), đơn giản và dễ cài đặt.

- MQTT là lựa chọn lý tưởng trong các môi trường như:

+Những nơi mà giá mạng viễn thông đắt đỏ hoặc băng thông thấp hay thiếu tin cậy.

+Khi chạy trên thiết bị nhúng bị giới hạn về tài nguyên tốc độ và bộ nhớ.+Bởi vì giao thức này sử dụng băng thơng thấp trong mơi trường có độ trễcao nên nó là một giao thức lý tưởng cho các ứng dụng M2M (Machine toMachine).

+MQTT cũng là giao thức được sử dụng trong Facebook Messenger.<small>-</small>Vị trí của MQTT trong mơ hình IoT

+Một số ưu điểm nổi bật của MQTT như: băng thông thấp, độ tin cậy cao và có thể sử dụng ngay cả khi hệ thống mạng khơng ổn định, tốn rất ít byte cho việc kết nối với server và connection có thể giữ trạng thái open xuyên suốt, có thể kết nối nhiều thiết bị (MQTT client) thông qua một MQTT server (broker). Bởi vì giao thức này sử dụng băng thơng thấp trong mơi trường có độ trễ cao nên nó là một giao thức lý tưởng cho các ứng dụng IoT.

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

- Ưu điểm của MQTT

+Với những tính năng, đặc điểm nổi bật trên, MQTT mang lại nhiều lợi ích nhất là trong hệ thống SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition) khi truy cập dữ liệu IoT.

+Truyền thông tin hiệu quả hơn.+Tăng khả năng mở rộng.

+Giảm đáng kể tiêu thụ băng thông mạng.+Rất phù hợp cho điều khiển và do thám.+Tối đa hóa băng thơng có sẵn.+Chi phí thấp.

+Rất an tồn, bảo mật.

<b>2.3.2Giao thức HTTP</b>

<small>-</small>HTTP là từ viết tắt của Hyper Text Transfer Protocol nghĩa là Giao thức Truyền tải Siêu Văn Bản được sử dụng trong www. HTTP là 1 giao thức cho phép tìm nạp tài nguyên, chẳng hạn như HTML doc.

<small>-</small>Cấu trúc cơ bản của HTTP:

+Qua sơ đồ bên dưới, các bạn sẽ thấy được cấu trúc khá đơn giản của 1 ứng dụngweb và miêu tả cụ thể vị trí của HTTP là gì.

</div>

×