tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp ngành công nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán thành phố hồ chí minh từ sự khác biệt theo quy mô

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.95 MB, 91 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

MỞ TP HỒ CHÍ MINH

BÙI TÁ DUY CƠNG

NG CỦA TÍN D Ơ M ẾN HIỆU QUẢ HO NG CỦA DOANH NGHIỆP NGÀNH CÔNG NGHIỆP NIÊM YẾT TRÊN SÀN GIAO DỊCH CHỨNG KHỐN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, TỪ SỰ KHÁC

BIỆT THEO QUY MÔ

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy mo

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

MỞ TP HỒ CHÍ MINH

NG CỦA TÍN D Ơ M ẾN HIỆU QUẢ HO NG CỦA DOANH NGHIỆP NGÀNH CÔNG NGHIỆP NIÊM YẾT TRÊN SÀN GIAO DỊCH CHỨNG KHỐN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, TỪ SỰ KHÁC

BIỆT THEO QUY MÔ

Chuyên ngành : Tài chính ngân hàng Mã số chuyên ngành : 8340201

LUẬ Ă SĨ Í Â

Người hướng dẫn khoa học

PGS. TS. LÊ PHAN THỊ DIỆU THẢO

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

KHOA ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC

GIẤY XÁC NHẬN

Tôi tên là: BÙI TÁ DUY CÔNG….……… Ngày sinh: 18/12/1992……… Nơi sinh: Quảng Ngãi……… Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng…… Mã học viên: 1983402011002 …… Tơi đồng ý cung cấp tồn văn thơng tin luận án/ luận văn tốt nghiệp hợp lệ về bản quyền cho Thư viện trường đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh. Thư viện trường đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh sẽ kết nối tồn văn thông tin luận án/ luận văn tốt nghiệp vào hệ thống thông tin khoa học của Sở Khoa học và Cơng nghệ Thành phố Hồ Chí Minh.

Bùi Tá Duy Công

Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moTac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy mo912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:56 PM7:27:56 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:56 PM7:27:56 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:56 PM7:27:56 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

L I CAM A

Tôi cam đoan rằng luận văn “Tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt

động của doanh nghiệp ngành công nghiệp niêm yết trên Sở giao dịch chứng khốn thành phố Hồ Chí Minh, từ sự khác biệt theo quy mơ” là bài nghiên cứu của chính tôi.

Ngoại trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi cam đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được công bố hoặc được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Khơng có sản phẩm/nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận văn này mà khơng được trích dẫn theo đúng quy định

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các trường đại học hoặc cơ sở đào tạo khác

Tp.HCM,ngày…..tháng….năm 2021

Bùi Tá Duy Công

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

L I CẢM Ơ

Trước tiên, tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả quý Thầy Cơ đã giảng dạy trong khóa học Cao học Tài chính Ngân hàng - Trường Đại học Mở thành phố Hồ Chí Minh, những người đã truyền đạt cho tơi những kiến thức hữu ích làm cơ sở giúp tơi có cái nhìn rộng bao qt hơn trong ngành học tài chính ngân hàng.

Đặc biệt, cho phép tôi được gửi lời cảm ơn chân thành và biết ơn nhất đến cô PGS. TS Lê Phan Thị Diệu Thảo, giảng viên hướng dẫn của tôi. Bằng tấm lòng tận tụy của người nhà giáo, cơ đã tận tình theo sát, đôn đốc, cũng như chỉ dẫn và góp ý sửa chữa những lỗi thiếu sót để giúp tơi hồn thiện đề tài nghiên cứu.

Sau cùng, tơi xin phép được gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè và người thân đã luôn động viên và tạo điều kiện tinh thần để tơi có thể tập trung nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này.

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

ABSTRACT

To examine the impacts of trade credit on firms performance during the period from 2014 to 2020, the thesis has used the financial statement data of 105 industrial enterprises listed on the Ho Chi Minh Stock Exchange. After data processing, the thesis has conducted the regression analysis by using the Random Effect Model. The dependent variable to be analysed has been return on assets, the key independent variables is the investment in accounts receivable and accounts payable and control variables include: firm size, growth sales, leverage and growth gross domestic product. In particular, based on the study of Martínez- Sola et al (2014), the thesis has used dummy variable to divide the sample data intro large-scale and small-scale enterprises while incorporating interaction into the model. Based on the outcome of the report, trade credit has a positive impact on the firm performance, especially there is a different in the level of impact between large-scale business and small-scale business. In addition, the research outcomes have been provided more evidence that except for the ratio of bank loans harmed the firm performance, other control variables have a positive impact on the firm performance such as firm size and revenue growth.

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

TÓM TẮT

Để xem xét tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trong giai đoạn từ 2014 đến 2020, đề tài nghiên cứu sử dụng dữ liệu báo cáo tài chính của 105 doanh nghiệp ngành công nghiệp niêm yết trên Sở giao dịch chứng khốn thành phố Hồ Chí Minh. Sau khi xử lý dữ liệu, luận văn tiến hành hồi quy bằng mơ hình Random Effect Model với biến phụ thuộc là hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp được đo lường bằng chỉ số tài chính tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản, biến phụ thuộc là tín dụng thương mại được đo lường bằng khoản phải thu và khoản phải trả cùng các biến kiểm soát khác như quy mô doanh nghiệp, chỉ số tăng trưởng doanh thu, tỷ lệ nợ vay và chỉ số tăng trưởng GDP. Đặc biệt, qua việc tìm hiểu nghiên cứu của Martínez-Sola và cộng sự (2014) với cùng chủ đề nghiên cứu, luận văn sử dụng biến giả để phân chia dữ liệu mẫu thành doanh nghiệp có quy mơ lớn và doanh nghiệp có quy mơ nhỏ, đồng thời kết hợp biến tương tác vào trong mơ hình. Kết quả nghiên cứu cho thấy, tín dụng thương mại có tác động cùng chiều đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt xuất hiện sự khác biệt về lợi thế giữa doanh nghiệp có quy mơ lớn và doanh nghiệp có quy mơ nhỏ trong việc cung cấp hoặc sử dụng tín dụng thương mại. Ngoài ra kết quả nghiên cứu cung cấp thêm bằng chứng cho thấy khi xuất hiện tín dụng thương mại, ngoại trừ tỷ lệ nợ vay ngân hàng tác động ngược chiều đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, các biến kiểm soát khác như quy mô doanh nghiệp, tốc độ tăng trưởng doanh thu đều có tác động cùng chiều đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

1.2 Mục tiêu nghiên cứu ... 4

1.3 Câu hỏi nghiên cứu ... 4

1.4 Đối tượng nghiên cứu ... 4

1.5 Phạm vi nghiên cứu ... 4

1.6 Phương pháp nghiên cứu ... 4

1.7 Ý nghĩa nghiên cứu ... 5

1.8 Kết cấu của luận văn ... 5

Ơ 2. Ê ỨU LÝ THUYẾT VÀ THỰC NGHIỆM ... 7

2.1 Khái niệm ... 7

2.1.1 Hiệu quả hoạt động doanh nghiệp ... 7

2.1.2 Tín dụng thương mại ... 9

2.2 Cơ Sở lý thuyết ... 12

2.2.1 Lý thuyết về tín dụng thương mại ... 12

2.2.2 Lý thuyết về tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động doanh nghiệp ... 15

2.3 Nghiên cứu thực nghiệm ... 17

2.3.1 Nghiên cứu của Kestens và cộng sự (2012) ... 17

2.3.2 Nghiên cứu của Martínez-Sola và cộng sự (2014) ... 19

2.3.3 Nghiên cứu của Abuhommous và Ala'a Adden A (2017) ... 20912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

2.3.4 Nghiên cứu của Hoang và cộng sự (2019) ... 20

Ơ 3. P Ơ P P Ê ỨU ... 23

3.1 Giả thuyết nghiên cứu ... 23

3.2 Mơ hình nghiên cứu ... 25

3.5.4 Một số kiểm định của mơ hình ... 31

Ơ 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ... 33

4.1 Thống kê mô tả biến ... 33

4.2 Phân tích tác động của khoản phải thu đến hiệu quả hoạt động doanh nghiệp ... 34

4.3 Phân tích tác động của khoản phải trả đến hiệu quả hoạt động doanh nghiệp ... 40

Ơ 5. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ... 45

5.1 Kết luận nghiên cứu ... 45

5.2 Khuyến nghị ... 46

5.3 Hạn chế của nghiên cứu ... 47

TÀI LIỆU THAM KHẢO ... 48

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

DANH M C BẢNG

Trang

Bảng 3.1 Bảng tổng hợp các biến trong mơ hình nghiên cứu ... 28

Bảng 4.1 Thống kê mô tả các biến định lượng ... 33

Bảng 4.2 Thống kê mơ tả biến định tính mơ hình 1 ... 34

Bảng 4.3 Ma trận tương quan giữa các biến mơ hình 1 ... 35

Bảng 4.4 Kết quả hồi quy Pooled OLS, FEM và REM mơ hình 1 ... 36

Bảng 4.5 Kết quả hồi bằng phương pháp GLS mơ hình 1 ... 38

Bảng 4.6 Ma trận tương quan giữa các biến mơ hình 2 ... 40

Bảng 4.7 Bảng 4.4 Kết quả hồi quy Pooled OLS, FEM và REM mơ hình 2 ... 41

Bảng 4.8 Kết quả hồi quy bằng phương pháp GLS mơ hình 2 ... 42 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

DANH M C PH L C

Trang

PH L C A. Tổng hợp kết quả từ phần mềm Stata 15 ... 52

Phụ lục 1: Thống kê mô tả các biến ... 52

Phụ lục 2: Ma trận tương quan giữa các biến mơ hình 1 ... 52

Phụ lục 3: Kiểm định đa cộng tuyến mơ hình 1 ... 53

Phụ lục 4: Kết quả hồi quy OLS mơ hình 1 ... 53

Phụ lục 5: Kết quả hồi quy FEM mơ hình 1 ... 54

Phụ lục 6: Kết quả hồi quy REM mơ hình 1 ... 55

Phụ lục 7: Kiểm định Hausman mơ hình 1 ... 56

Phụ lục 8: Kiểm định phương sai của sai số thay đổi mơ hình 1 ... 56

Phụ lục 9: Kiểm định tự tương quan chuỗi mơ hình 1 ... 57

Phụ lục 10: Kết quả hồi quy mơ hình sau khi xử lý khuyết tật mơ hình 1 ... 57

Phụ lục 11: Kiểm định đa cộng tuyến mơ hình 2 ... 58

Phục lục 12: Kết quả hồi quy mơ hình OLS mơ hình 2 ... 58

Phụ lục 13: Kết quả hồi quy mơ hình FEM mơ hình 2 ... 59

Phụ lục 14: Kết quả hồi quy mơ hình REM mơ hình 2 ... 60

Phụ lục 15: Kiểm định Hausman mô hình 2 ... 61

Phụ lục 16: Kiểm định phương sai của sai số thay đổi mơ hình 2 ... 61

Phục lục 17: Kiểm định tự tương quan chuỗi mơ hình 2 ... 62

Phụ lục 18: Kết quả hồi quy mơ hình sau khi xử lý khuyết tật mơ hình 2 ... 62

PH L C B. Danh sách các doanh nghiệp niêm yết ... 63

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

DANH M C TỪ VIẾT TẮT

HOSE Ho Chi Minh Stock Exchange Sở giao dịch chứng khốn thành phố Hồ Chí Minh

GICS Global Industry Classification

Standard Tiêu chuẩn phân ngành toàn cầu Pooled OLS Ordinary Least Square Bình phương nhỏ nhất gộp

FEM Fixed Effect Model Mơ hình hồi quy yếu tố cố định REM Fixed Effect Random Model Mơ hình hồi quy yếu tố ngẫu nhiên

GLS Generalized Lest Square Bình phương tối thiểu tổng quát ROA Return on Assets Tỷ số lợi nhuận trên tài sản 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

Ơ 1. GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU

Trong Chương đầu, luận văn đề cập đến nội dung bao gồm giới thiệu khái quát về lý do chọn đề tài, mục tiêu nghiên cứu và các câu hỏi đặt ra trong nghiên cứu. Kế tiếp, bài viết giới thiệu về đối tượng nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu sẽ được nói đến xuyên suốt các bước thực hiện đề tài. Cuối cùng, nội dung chương nêu lên ý nghĩa đóng góp của nghiên cứu và kết cấu của đề tài.

1.1 Lý do chọn đề tài

Theo dòng chảy lịch sử kinh tế và xã hội lồi người, tín dụng thương mại hình thành và phát triển như một lẻ tất yếu. Tín dụng thương mại là cầu nối quan trọng giữa người mua và người bán giúp q trình trao đổi hàng hóa một cách thuận lợi và nhanh chóng. Xét về góc độ tài chính doanh nghiệp, nhiều nghiên cứu cho thấy rằng tín dụng thương mại đem lại nguồn vốn với chi phí thấp hơn nhiều so với các cách tiếp cận nguồn vốn tài chính khác. Martínez-Sola và cộng sự (2014) cho rằng đối với các doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn vốn ngân hàng, tín dụng thương mại được xem là nguồn vốn quan trọng và cần thiết. Có thể nói, tín dụng thương mại là một cơng cụ thị trường cực kì quan trọng trong việc đưa ra quyết định thay thế việc tiếp cận nguồn vốn ngân hàng với quá nhiều pháp lý ràng buộc. Khi đó, việc lựa chọn tín dụng thương mại trở nên ngày càng hấp dẫn hơn trong mắt các doanh nghiệp (Guariglia và Mateut, 2006). Đồng quan điểm trên, Boyer và Gobert (2009) nhận định rằng tín dụng thương mại cịn là một nguồn tài chính quan trọng trong doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Mặc khác, khi nhắc đến tín dụng thương mại, các nhà nghiên cứu trước chỉ tập trung nghiên cứu 3 vấn đề chính như sau: (1) Các yếu tố tác động đến tín dụng thương mại, (2) Mối quan hệ giữa tín dụng thương mại và tín dụng ngân hàng. (3) Tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trong các giai đoạn biến động kinh tế. Các kết quả nghiên cứu cho thấy tín dụng thương mại nhìn chung đều tác động đến doanh nghiệp thơng qua các biến đo lường hiệu quả hoạt động doanh 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

nghiệp. Tuy vậy, việc nghiên cứu về tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp vẫn chưa được nhắc đến nhiều trong các nghiên cứu tại Việt Nam. Một số nghiên cứu trước đây liên quan đến tín dụng thương mại sẽ được nhắc đến Chương hai làm tiền đề cho các nghiên cứu sau này.

Một số lý do khác trong việc lựa chọn đề tài nghiên cứu các doanh nghiệp thuộc ngành công nghiệp niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh

(HOSE). Thứ nhất, các doanh nghiệp thuộc tiểu ngành cơng nghiệp nói riêng và lĩnh

vực công nghiệp của đất nước nói chung đã và đang đóng góp một phần không nhỏ vào tốc độ phát triển của Việt Nam trong những năm gần đây. Cụ thể, theo báo cáo số liệu thống kê thuộc Bộ Công Thương, GDP 06 tháng đầu năm 2021 ngành công nghiệp đạt 8,91% so với cùng kỳ năm trước. Mặc khác, với đường lối chủ trương công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, ngành cơng nghiệp vẫn đã và đang từng bước cải thiện và nâng cao chất lượng và sản lượng hàng hóa đóng góp trong sự phát triển của đất nước.

Thứ hai, bản chất đặc thù của các ngành công nghiệp là sử dụng nguyên vật liệu, tài

nguyên đầu vào để sản xuất ra hàng hóa, thành phẩm…Như vậy, tín dụng thương mại như một phần không thể thiếu và gắn kết chặt chẽ đối với các doanh nghiệp thuộc

ngành công nghiệp là điều không thể bàn cãi. Thứ ba, trong các nghiên cứu trước đây

sẽ được nhắc đến trong các chương tiếp theo, các nhà nghiên cứu đều đề cập đến yếu tố ngành như một biến quan trọng để phân nhóm các doanh nghiệp theo từng mục đích nghiên cứu khác nhau. Điển hình như Fisman và Love (2003) đã nghiên cứu tác động của tín dụng thương mại đến tốc độ tăng trưởng mỗi ngành của mỗi đất nước, qua đó nhận định rằng các ngành có mức độ phụ thuộc vào tín dụng thương mại (khoản phải trả) càng cao thì tốc độ tăng trưởng càng cao so với các tổ chức tài chính yếu hơn. Kế đến, nghiên cứu của Martínez-Sola và cộng sự (2014) cho rằng xét về phương diện cung cấp tín dụng (khoản phải thu), những doanh nghiệp có mức độ đầu tư tín dụng thương mại cao hơn trung bình ngành sẽ giúp gia tăng hơn lợi nhuận của doanh nghiệp. Nghiên cứu của Niskanen và Niskanen (2006) đã chỉ ra rằng, những doanh nghiệp kỳ vọng doanh thu tăng trong tương lại hoặc doanh nghiệp có doanh số bán hàng giảm 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

luôn sẵn sàng chấp nhận sử dụng chiến lược cung cấp tín dụng thương mại nhiều hơn (khoản phải thu) mức trung bình ngành để gia tăng doanh thu. Trên cơ sở lập luận trên, bài nghiên cứu nghiên cứu đi sâu tại một nhóm ngành cụ thể nhằm có được kết quả

nghiên cứu rõ rệt và cụ thể hơn trong một phân nhóm ngành riêng biệt. Thứ tư, theo

phân ngành chuẩn hóa quốc tế GICS số lượng doanh nghiệp thuộc ngành công nghiệp chiếm hơn 80% số lượng doanh nghiệp toàn ngành niêm yết trên HOSE, điều này đảm bảo được dữ liệu đầu vào trong nghiên cứu của tác giả phản ánh đúng phân ngành hoạt động của doanh nghiệp.

Cuối cùng, một trong những yếu tố quan trọng tác động đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp chính là quy mơ. Trong lý thuyết Lợi thế kinh tế quy mô (Economic of scale) cho thấy yếu tố quy mơ doanh nghiệp có tác động rất lớn trong việc có được những lợi thế về chi phí để sản xuất trở nên hiệu quả. Doanh nghiệp càng lớn, chi phí tiết kiệm được càng nhiều. Không những thế, trong một nghiên cứu của Kumar và cộng sự (1999) khi nghiên cứu các yếu tố tác động đến quy mô cũng chỉ ra rằng mức độ sử dụng địn bẩy tài chính, tín dụng thương mại hay lợi nhuận mà doanh nghiệp đạt được đều liên quan đến đối tượng này. Ngoài ra. yếu tố quy mô cũng được nhắc đến ở các nghiên cứu của Petersen và Rajan (1997), Kestens và cộng sự (2012) khi nghiên cứu đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Tóm lại, từ vai trị của dụng thương mại, những tín hiệu khả quan về tốc độ tăng trưởng ngành công nghiệp trong những năm gần đây và thông qua tra khảo cơ sở lý thuyết về tín dụng thương mại, tính phân loại trong yếu tố ngành, những ảnh hưởng từ quy mô của doanh nghiệp là những lý do quan trọng làm cơ Sở để lựa chọn đề tài nghiên cứu của tác giả. Thơng qua đó, nhằm làm rõ thêm bằng chứng thực nghiệm vai trò tín dụng đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam cụ thể là các doanh nghiệp thuộc

ngành công nghiệp, đề tài tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động

của các doanh nghiệp thuộc ngành công nghiệp niêm yết trên HOSE, từ sự khác biệt theo quy mô được tiến hành nghiên cứu là hết sức cần thiết.

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

1.2 Mục tiêu nghiên cứu

Thông qua lý do lựa chọn đề tài, mục tiêu nghiên cứu của luận văn tìm hiểu tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp niêm yết trên HOSE. Không những thế, bài viết đi sâu nghiên cứu đến tác động của yếu tố quy mơ lên mối quan hệ giữa tín dụng thương mại và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. 1.3 Câu hỏi nghiên cứu

Để đạt được mục tiêu nêu trên, cơng trình đã đặt ra các câu hỏi nghiên cứu như sau:  Có tồn tại tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của

các doanh nghiệp?

 Giữa doanh nghiệp có quy mơ lớn và doanh nghiệp có quy mơ nhỏ có sự khác biệt như thế nào về tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp?

1.4 Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu đo lường mức độ tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp thuộc ngành công nghiệp niêm yết trên HOSE. 1.5 Phạm vi nghiên cứu

Với tiêu chí phân ngành dựa vào chuẩn phân ngành toàn cầu GICS (Global Industry Classification Standard) luận văn nghiên cứu riêng biệt các doanh nghiệp thuộc ngành công nghiệp niêm yết trên HOSE. Đồng thời, dữ liệu nghiên cứu được lấy từ báo cáo tài chính của các doanh nghiệp giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2020.

1.6 Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích hồi quy thông qua 3 mơ hình: Pooled OLS, FEM (Fixed Effect Model), REM (Random Effect Model). Sau đó, tác giả sử dụng phương pháp kiểm định Hausman để lựa chọn ra mơ hình phù hợp với dữ liệu nghiên cứu. Kế đến, bằng cách sử dụng các phương pháp kiểm định sẽ đề cập trong Chương ba, bài nghiên cứu tìm ra và khắc phục các lỗi sai phạm trong mơ hình. 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Cuối cùng, tổng hợp các kết quả từ phần mềm Stata 15, bài nghiên cứu tìm ra mơ hình hồi quy chính xác nhất phù hợp với đề tài nghiên cứu.

1.7 Ý nghĩa nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cung cấp thêm bằng chứng thực nghiệm về tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, cụ thể có tác động cùng chiều giữa khoản phải thu và khoản phải trả đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Măc khác, trong hoạt động thực tiễn, bài nghiên cứu là cơ sở tham khảo giúp các nhà đầu tư đưa ra quyết định lựa chọn doanh nghiệp có sức khỏe tốt thơng qua việc đánh giá, phân tích tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

1.8 Kết cấu của luận văn

Bài luận văn được trình bày gồm có năm chương, bao gồm.  Chương một giới thiệu nghiên cứu

Trong Chương một, luận văn trình bày các nội dung gồm lý do lựa chọn đề tài, mục tiêu nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu, đối tượng nghiên, phạm vi nghiên cứu, ý nghĩa nghiên cứu và kết cấu của luận văn.

 Chương hai trình bày các nghiên cứu lý thuyết và thực nghiệm

Trong Chương hai đề cập các nội dung gồm khái niệm, cơ sở lý thuyết, nghiên cứu thực nghiệm.

 Chương ba trình bày phương pháp nghiên cứu

Trong Chương ba, bài nghiên cứu đưa ra các giả thuyết nghiên cứu, phương pháp đo lường khái niệm, phương pháp phân loại doanh nghiệp theo quy mơ. Sau đó, nội dung chương đề cập về dữ liệu nghiên cứu, các mơ hình nghiên cứu được đề xuất. Cuối cùng, Chương ba trình bày nội dung một số khuyết tật và phương pháp xử lý sai phạm trong mơ hình.

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

 Chương bốn đề cập kết quả nghiên cứu của mơ hình

Thơng qua phương pháp nghiên cứu đã đề cập trong chương trước, nội dung Chương bốn tiền hành các phương pháp thống kê mô tả các biến, phân tích ma trận tương quan, chạy hồi quy và khắc phục sai phạm trong cả hai mơ hình. Sau khi thực hiện trên phần mềm Stata 15, nghiên cứu trình bày kết quả về mức độ tác động của tín dụng thương mại mà cụ thể là khoản phải trả và khoản phải thu đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp ngành công nghiệp niêm yết tại HOSE giai đoạn 2014-2020.

 Chương năm trình bày kết luận và khuyến nghị

Thơng qua kết quả nghiên cứu trong Chương bốn, luận văn đưa ra các nhận định về tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả của doanh nghiệp. Từ những nhận định trên, bài nghiên cứu đưa ra những kiến nghị về giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp thông qua sự tác động của tín dụng thương mại, đăc biệt doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ.

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Ơ 2. NGHIÊN CỨU LÝ THUYẾT VÀ THỰC NGHIỆM

Trong Chương hai, bài viết trình bày khái niệm đối tượng nghiên cứu trong đề tài, cơ sở lý thuyết và các nghiên cứu trước đây. Nội dung cơ sở lý thuyết trong Chương hai được tổng hợp thơng qua q trình lược khảo lý thuyết của tác giả.

2.1 Khái niệm

Nhằm mục đích hiểu rõ bản chất của các đối tượng nghiên cứu và có cái nhìn tổng quan trong việc xác định đối tượng nghiên cứu, bài nghiên cứu trình bày khái niệm của các đối tượng nghiên cứu được phát biểu như sau.

2.1.1 Hiệu quả hoạt động doanh nghiệp

Từ những thập niên 50, hiệu quả hoạt động được định nghĩa như hiệu quả hoạt động của một đất nước, phản ánh về văn hóa, hệ thống xã hội song song với nguồn lực bị giới hạn. Theo đó, thứ tự đánh giá hiệu quả bao gồm năng suất, tính linh hoạt và sức ảnh hưởng từ hệ thống tổ chức (Georgopoulos và Tannenbaum, 1957).

Tiếp theo đó những năm 60 và 70, các tổ chức bắt đầu khám phá những khía cạnh mới để đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Khi đó, hiệu quả hoạt động doanh nghiệp được định nghĩa là khả năng của một tổ chức trong việc khai thác các điều kiện mơi trường của mình để sử dụng trong điều kiện nguồn tài nguyên hạn chế (Yuchtman và Seashore, 1967), (Hurle và cộng sự, 1968). Cùng thời điểm ấy, theo F. Harrison (1974) cho rằng hiệu quả hoạt động cịn được đánh giá thơng qua kết quả của sự nỗ lực. Ngoài ra, Warmington và cộng sự (1977) đã xem xét khái niệm về hiệu quả hoạt động của tổ chức một cách rõ ràng hơn cụ thể được tính tốn bằng tỷ lệ năng suất và mức độ hài lòng và động lực của các thành viên trong tổ chức, các chi phí và tình trạng bất ổn lao động đạt mức thấp hoặc không đáng kể. Bên cạnh đó, theo Katz và Kahn (1978) hiệu quả và hiệu suất của một tổ chức là tương đương và cả hai đều là yếu tố quan trọng của một doanh nghiệp trong việc tối đa hóa lợi nhuận.

Năm 1980, hiệu quả hoạt động của công ty được định nghĩa và đánh giá phụ thuộc vào khả năng tạo ra giá trị của khách hàng (Pearce và Porter, 1986). Mặc khác,

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

Cherrington (1994) còn xem xét kết quả hoạt động doanh nghiệp được đánh giá thông qua cách thức mà doanh nghiệp đó hoạt động để đạt được mục tiêu thành công. Trong suốt thập kỷ tiếp theo, Adam Jr (1994) đã xem xét hiệu quả hoạt động của một tổ chức phụ thuộc sâu sắc nhất và chất lượng hiệu suất làm việc của nhân viên. Ông tin tưởng rằng để hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp được nâng cao, nhân viên của một công ty cần thường xuyên tiếp xúc với kiến thức và có kỹ năng cập nhật thơng tin, từ đó sẽ giúp họ nâng cao trình độ và tăng chất lượng hoạt động của doanh nghiệp. Những năm sau đó, Bourguignon (1997) đã định nghĩa hiệu quả hoạt động giữa “hành động” và “hành vi”. Ngoài ra, J. S. Harrison và Freeman (1999) đã khẳng định hiệu quả hoạt động của một tổ chức với mức độ tiêu chuẩn đánh giá cao thông qua tiêu chuẩn đáp ứng các yêu cầu từ bên đối tác.

Mười năm đầu của thế kỷ 21, hiệu quả hoạt động doanh nghiệp được định nghĩa tập trung vào khả năng của họ trong việc khai thác hiệu quả các nguồn lực có sẵn để đạt thành tích cao trong mục tiêu đề ra của doanh nghiệp và xem xét mức độ liên quan của chúng đến người tiêu dùng (Peterson và cộng sự, 2003). Đáng kể đến là nghiên cứu của Lebans và Euske (2006) đưa ra các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp cụ thể như sau:

- Hiệu quả hoạt động là một tập hợp các chỉ số tài chính và phi tài chính về mức độ hoàn thành các mục tiêu và kết quả

- Hiệu quả hoạt động là chỉ số động địi hỏi sự phân tích và diễn giải

- Hiệu quả hoạt động được minh họa bằng các mơ hình nhân quả nhằm mơ tả kết quả trong tương lai chịu tác động như thế nào bởi các hoạt động ở thời điểm hiện tại

- Hiệu quả hoạt động có thể được hiểu khác nhau tùy thuộc vào mỗi người tham gia vào hoạt động đánh giá của công ty

- Để xác định khái niệm và hiệu quả hoạt động của doanh ngiệp, cần phải biết các đặc điểm cơ bản về trách nhiệm trong lĩnh vực đó.

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

- Để báo cáo mức độ hoạt động của doanh nghiệp cần phải có khả năng phân tích định lượng kết quả.

Từ các nghiên cứu trên, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp được hiểu là một

tập hợp các chỉ số tài chính và phi tài chính về mức độ hoàn thành các mục tiêu và kết quả như định nghĩa của Lebans và Euske (2006). Định nghĩa này làm tiền đề căn cứ đo

lượng hiệu quả hoạt động doanh nghiệp bằng chỉ số tài chính.

2.1.2 Tín dụng thương mại

Tín dụng được hiểu như một sự tin tưởng chấp nhận việc cung cấp nguồn lực và tiền bạc của đối tượng này cho đối tượng khác, đối tượng được nhận chưa thể hoàn trả liền (tạo nên một khoản nợ) và cam kết sẽ hoàn trả lại vào một ngày ấn định nào đó. Nói cách khác, tín dụng là phương thức giúp việc trao đổi bn bán được sn sẻ và hợp pháp. Có rất nhiều hình thức của tín dụng, tùy từng đối tượng, thời gian và mục đích sử dụng vốn để phân loại theo từng hình thái tín dụng như tín dụng ngắn hạn, tín dụng trung hạn, tín dụng vốn lưu động, tín dụng vốn cố định…Trong bài nghiên cứu này, tác giả tiếp cận tín dụng theo hình thức tín dụng thương mại của các doanh nghiệp thuộc ngành công nghiệp niêm yết trên HOSE.

Tại Việt Nam nói riêng và các nước trên thế giới nói chung, trong giai đoạn cơng nghiệp hóa hội nhập kinh tế hiện nay, để có được một nguồn vốn giá rẻ ln là một nhu cầu cấp thiết hàng đầu của mỗi doanh nghiệp. Tín dụng thương mại là một cơng cụ thị trường cực kì quan trọng trong việc đưa ra quyết định thay thế việc tiếp cận nguồn vốn ngân hàng với quá nhiều pháp lý ràng buộc. Lựa chọn tín dụng thương mại trở nên ngày càng hấp dẫn hơn trong mắt các doanh nghiệp (Guariglia và Mateut, 2006). Đồng quan điểm trên Boyer và Gobert (2009) nhận định rằng tín dụng thương mại cịn là một nguồn tài chính quan trọng trong doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Không những thế, theo Wilson và cộng sự (2002) cho rằng tín dụng thương mại là công cụ tiếp thị thị trường hiệu quả mà dựa vào đó doanh nghiệp có thể xây dựng được các mối quan hệ kinh doanh mà ở đó các đối tượng tham gia đều có lợi 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

ích...Tín dụng thương mại là hình thức tín dụng mà ở đó người bán (nhà cung cấp) đồng ý cho người mua trả chậm giá trị hang hóa đã mua trong một khoảng thời gian nhất định trong tương lai (Petersen và Rajan, 1997). Theo ngôn ngữ thuần Việt, tín dụng thương mại là hình thức mua/bán chịu (hay mua/bán trả chậm). Đây là một hình thức bn bán khá phổ biến ở Việt Nam nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ gia đình kinh doanh. Mặc khác, theo Nadiri (1969) cho rằng tín dụng thương mại được hiểu cụ thể hơn theo khía cạnh kế tốn biểu thị khoản phải thu từ người mua (Account Receivable – A/R) và khoản phải trả cho người bán (Account Payable – A/P) trên bảng cân đối kế toán tài sản của doanh nghiệp. Giải thích theo phương diện kế tốn, khi tài khoản này xuất hiện ở bên phần tài sản của bảng cân đối kế tốn khi đó được gọi là khoản phải thu và ngược lại khi tín dụng thương mại xuất hiện ở bên nguồn vốn được gọi là khoản phải trả. Tín dụng thương mại nâng cao hiệu quả hoạt động một phần nào đó cho cả người bán và người mua bằng cách giải quyết những bất ổn trong chu kỳ giao hàng và đơn giản hóa tiền mặt quản lý (Schwartz, 1974).

Như vậy, tín dụng thương mại là hình thức tín dụng mà ở đó người bán (nhà cung cấp) đồng ý cho người mua trả chậm giá trị hàng hóa đã mua trong một khoảng thời gian nhất định trong tương lai. Khái niệm này tương đồng với phát biểu về tín dụng thương mại trong nghiên cứu của Petersen và Rajan (1997).

 Khoản phải thu

Qua quá trình lược khảo lý thuyết của tác giả, định nghĩa cho khái niệm về khoản phải thu được nhắc đến với nhiều khía cạnh khác nhau. Theo từ điển Oxford University Press 2021 (OUP 2021), khoản phải thu được định nghĩa như một phần tài sản của công ty được trình bày trong bảng cân đối kế tốn nhằm mục đích ghi nhận các hóa đơn được gửi cho khách hàng đã đến hạn thanh toán nhưng chưa nhận được. Xét về phương diện tài chính doanh nghiệp, Nguyễn Minh Kiều (2016) cho rằng khoản phải thu là số tiền khách hàng nợ công ty do mua chịu hàng hóa và dịch vụ. Phần lớn các doanh nghiệp đều phát sinh khoản phải thu nhưng ở mức độ khác nhau tùy thuộc vào nhu cầu mở rộng đầu tư tín dụng thương mại hoặc từ phía khách hàng mức độ tăng 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

dần từ có thể kiểm sốt hoặc vượt mức khơng thể kiểm sốt. Quản lý khoản phải thu là một nghiệp vụ cần thiết ảnh hưởng đến lợi nhuận và chi phí trong q trình sản xuất và kinh doanh, việc đánh đổi giữa lợi nhuận và rủi ro xảy ra khi doanh nghiệp chấp nhận cung cấp tín dụng thương mại để giữ chân khách hàng nhằm mục đích tạo cơ hội bán hàng, mở rộng thị trường, maketing sản phẩm…Mặc khác, nếu bạn chịu hàng hóa q nhiều nguy cơ phát sinh nợ khó địi dẫn đến không thu hồi được nợ cũng gia tăng, vì vậy doanh nghiệp cần phải xem xét đánh giá tác động của tín dụng thương mại mà cụ thể là khoản phải thu tác động như thế nào đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Tóm lại, từ các định nghĩa cho khái niệm khoản phải thu trên, đề tài nghiên cứu

trình bày định nghĩa khoản phải thu của doanh nghiệp như sau khoản phải thu là những

khoản nợ của khách hàng đối với một doanh nghiệp đối với các dịch vụ đã mua hoặc sản phẩm có trên cơ Sở tín dụng mà doanh nghiệp đó chưa thu được.

 Khoản phải trả

Theo Robinson (2020), khoản phải trả (Account Payable) là số tiền mà một doanh nghiệp đã nợ nhà cung cấp của họ trong việc mua hàng hóa, dịch vụ nhưng vẫn chưa thanh tốn. Khi đó, xét theo phương diện kế toán, khoản phải trả là một bút toán kế toán thể hiện nghĩa vụ thanh toán nợ ngắn hạn của đơn vị đối với chủ nợ. Tài khoản này được thể hiện trên bảng cân đối kế tốn nhóm nợ ngắn hạn. Cụ thể, khoản phải trả hay còn được gọi là “nợ phải trả” được ghi chép vào tài khoản phải trả của doanh nghiệp nhận hàng hóa dịch vụ từ các nhà cung cấp. Tại Việt Nam, theo thông tư 200/2014/TT-BTC khoản phải trả cụ thể trong tín dụng thương mại được ghi nhận theo tài khoản 331 – Phải trả cho người bán phản ánh tình hình thanh tốn về các khoản nợ phải trả của công ty cho người bán vật tư, hàng hóa, người cung cấp dịch vụ TSCĐ, BĐSĐT, các khoản đầu tư tài chính theo hợp đồng kinh tế đã ký kết. Như vậy, với những khoản công nợ phải trả của doanh nghiệp cho việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ đã thực hiện và đã được bên người bán cung cấp hóa đơn hoặc bên mua đã đồng ý chính thức bằng nhiều hình thức khác nhau. Điều này nhấn mạnh rằng các khoản được phân loại phải trả nhà cung cấp bao gồm mọi ngành nghề, lĩnh vực hoạt động khi đã 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

được phát hành hóa đơn hoặc chấp nhận thanh tốn chính thức qua nhiều hình thức đều được ghi nhận là khoản phải trả của công ty.

Khoản phải trả (Account Payabale) giúp doanh nghiệp kiểm sốt và hạn chế rủi ro nguy cơ “rị rỉ” các khoản tiền từ việc thanh toán trùng lặp, nhiều lần hoặc sai sót, các khoản chiết khấu bị bỏ lỡ, sử dụng sai nguồn trả…Tài khoản phải trả là một trong những yếu tố quan trọng của doanh nghiệp khơng những tác động đến tín dụng thương mại mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt dộng của doanh nghiệp. Với vai trò quan trọng nêu trên, yếu tố phải trả sẽ được đưa vào mơ hình nghiên cứu của tác giả.

Như vậy, định nghĩa khoản phải trả được phát biểu như một phần những khoản

nợ của doanh nghiệp đối với nhà cung cấp dịch vụ hoặc sản phẩm đã mua hoặc sử dụng, nhưng vẫn chưa thanh toán.

2.2 Cơ Sở lý thuyết

2.2.1 Lý thuyết về tín dụng thương mại

Trong nhiều thập kỷ qua, chủ đề tín dụng thương mại ln có sức hấp dẫn đến nhiều nhà nghiên cứu, nhắc kể đến trong việc nghiên cứu về tín dụng thương mại bắt đầu từ mối liên hệ giữa tín dụng thương mại và tín dụng ngân hàng trong mơ hình kinh tế vĩ mơ bởi Meltzer (1960). Ơng chỉ ra rằng trong giai đoạn chính sách thắt chặt tiền tệ, các doanh nghiệp có năng lực thanh khoản cao có xu hướng mở rộng tín dụng thương mại cho những doanh nghiệp bị hạn chế tiếp cận các khoản vay ngân hàng, do đó giúp các doanh nghiệp này giảm thiểu được tình trạng hạn chế tín dụng. Tuy vậy, vẫn có những trường hợp, nhữngdoanh nghiệp nhỏ lại là đối tượng cung cấp tín dụng thương mại bất chấp những hậu quả khó khăn gây ra cho họ. Nhiều nghiên cứu sau đó về mối quan hệ giữa hai nguồn tài chính này nhằm xem xét tác động qua lại của chúng đến việc cho vay bất chấp các chính sách tiền tệ. Mặc khác, một giả thuyết về mối liên hệ giữa tín dụng ngân hàng và tín dụng thương mại cho rằng các doanh nghiệp có xu hướng sử dụng tín dụng thương mại có mức độ tăng dần khi tín dụng ngân hàng bị hạn chế. Điều này được lý giải từ việc đối với tín dụng thương mại, nhà cung cấp có thể 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

cho bán chịu khi các ngân hàng không thể đóng vai trị là trung gian tài chính, bởi từ lợi thế mà họ có được.

Theo Petersen và Rajan (1997) có ít nhất ba lý thuyết về tín dụng thương mại cụ thể gồm lý thuyết về lợi thế tài chính, phương tiện phân định giá và lý thuyết về chi phí giao dịch.

 Lý thuyết chi phí giao dịch (Transactions costs theories)

Emery (1984), Ferris (1981), Nadiri (1969) nhận định rằng tín dụng thương mại là phương pháp nhằm giảm chi phí quản lý tiền mặt của doanh nghiệp. Thơng qua tín dụng thương mại, việc giao hàng và thanh toán cho nhà cung cấp sẽ được chia ra làm hai phần riêng biệt, khách hàng khơng phải thanh tốn cho nhà cung cấp sau mỗi lần giao dịch mà có thể gom dồn nhiều để trả định kỳ hàng tháng hay hàng quý. Điều này giúp tổ chức tách lịch trình phân phối và chu kỳ thanh toán một cách riêng biệt. Một ý nghĩa khác của lý thuyết tín dụng thương mại xuất phát từ việc có một số hàng hóa được tiêu mạnh theo thời vụ trong năm. Để duy trì chu kỳ sản xuất ổn định, doanh nghiệp được khuyến khích dự trữ số lượng hàng tồn kho lớn. Điều này dẫn đến phát sinh hai chi phí gồm chi phí bãi hàng tồn kho và chi phí tài chính. Mặc khác, Y. W. Lee và Stowe (1993) đồng phát triển mơ hình liên quan giữa tỷ lệ giảm giá thanh toán sớm và chất lượng sản phẩm, cụ thể đối với các nhà sản xuất chất lượng thấp sẽ tăng tỷ lệ chiết khấu thanh toán sớm cao hơn để khiến người mua thanh toán sớm. Tóm lại, bằng cách lựa chọn có xem xét tín dụng thương mại, người cung cấp có thể kích thích khách hàng mua sớm và thường xuyên hơn. Tín dụng thương mại giúp việc quản lý tình trạng hàng tồn kho tốt hơn, không những tác động giảm sức ép về nhu cầu tài trợ vốn mà cịn giảm được chi phí giao dịch (Petersen và Rajan, 1997).

 Lý thuyết lợi thế tài chính (Financing adavantage theories of trade credit)

Lý thuyết về lợi thế tài chính chia ra làm ba chủ đề bao gồm lợi thế thu thập thông tin, lợi thế kiểm soát người mua và lợi thế tận dụng tài sản hiện có cụ thể.

Lợi thế thu thập thông tin (Advantage in information acquysition)

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

Lý thuyết này cho rằng người bán có tần suất ghé thăm cơ sở của người mua thường xuyên hơn so với các tổ chức tài chính (ngân hàng). Thơng qua số lượng hàng hóa và thời gian đặt hàng, người mua phản ánh được tình hình hoạt động kinh doanh của họ. Mặc khác, đối với những người mua hoạt động không hiệu quả hoặc khơng tận dụng các chiết khấu thanh tốn sớm của người bán cũng phần nào đó giúp người bán biết được mức độ uy tín của người mua. Mặc dù vậy, các tổ chức tài chính cũng có thế thu nhập được thông tin khách hàng với chất lượng tương tự nhưng so với nhà cung cấp sẽ phải bỏ ra chi phí thấp hơn và có được nhanh hơn từ trong chính quá trình kinh doanh bình thường với người mua. Theo Schwartz (1974), nhà cung cấp có lợi thế hơn các ngân hàng về việc thu thập thông tin nhằm nghiên cứu mức độ uy tín của khách hàng và khả năng giám sát, đơn đốc khách hàng hồn trả nợ tốt hơn thơng qua tín dụng

thương mại.

Lợi thế kiểm sốt người mua (Advantage in controlling the buyer)

Đối với các loại hàng hóa thiết yếu ít bị thay thế từ các nhà cung cấp và tỷ trọng giá trị cung cấp cho người mua nhỏ so với doanh thu người bán, nhà cung cấp có thể tác động ngược chiều như việc cắt nguồn cung cấp trong tương lai đối với người mua trong trường hợp bên vay trả nợ chậm. Ngược lại đối với các tổ chức tài chính, việc rút

tiền từ người vay có thể bị hạn chế bởi luật phá sản.

Lợi thế tận dụng tài sản hiện có (Advangtage in salvaging value from existing assets)

Khi người mua vỡ nợ, nhà cung cấp có thể thu giữ hàng hóa được cung cấp. Khi đó dựa vào mức độ bền của tài sản mà người bán có thể cung cấp mức tín dụng cho người mua (Mian và Smith Jr, 1992). Các tổ chức tín dụng vẫn có thể địi lại tài sản của mình để trả khoản vay của người vay. Tuy nhiên điểm khác biệt ở đây chính từ việc nhà cung cấp có mạng lưới bán lại tài sản rộng hơn các tổ chức tín dụng dẫn đến chi phí mua bán lại tài sản thấp hơn. Lợi thế của các doanh nghiệp so với ngân hàng sẽ thay đổi từng phần phụ thuộc vào loại hàng hóa được bán và mức độ khách hàng biến đổi chúng sang sản phẩm khác. Với hàng hóa ít biến đổi bởi người mua thì nhà cung 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

cấp (doanh nghiệp) có lợi thế tài chính hơn trong việc tìm kiếm một người mua thay thế.

 Phân biệt giá cả (Price discriminitation through trade credit)

Theo Brennan và cộng sự (1988b), Meltzer (1960), Mian và Smith Jr (1992) tín dụng thương mại là phương tiện thu hút những khách hàng có độ tin cậy tín dụng thấp, ngay cả khi nhà cung cấp hạn chế về mặt tài chính thì tín dụng thương mại vẫn có thể cung cấp được cho mọi đối tượng khách hàng như một cách phân biệt giá. Tín dụng thương mại giúp phân định các doanh nghiệp nghiệp mạnh hoặc yếu về tài chính thơng qua việc cung cấp giá cả hàng hóa. Hay nói cách khác đối với các khách hàng có nguồn tài chính mạnh mẽ sẽ thanh tốn nhanh chóng được hưởng chiết khấu nhiều hơn so với các khách hàng có khả năng trả nợ chậm.

Tóm lại cơ sở lý thuyết về tín dụng thương mại của Petersen và Rajan (1997) cho thấy được những lợi thế có được giữa người mua và người bán khi cung cấp hoặc sử dụng tín thương mại đều giúp doanh nghiệp giảm được chi phí, tăng sản lượng tiêu thụ để từ đó làm tăng hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

2.2.2 Lý thuyết về tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động doanh nghiệp

Để tìm hiểu tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả của doanh nghiệp, các tài liệu kinh tế đưa ra ba luận giải như sau.

Thứ nhất, tín dụng thương mại đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế

(Emery, 1987), đặc biệt trong những nền kinh tế đang phát triển, nơi mà các định chế tài chính ít phát triển và các doanh nghiệp tư nhân bị hạn chế tiếp cận các nguồn tài chính chính thống như các khoản vay từ ngân hàng (F Allen và cộng sự, 2005), (Ayyagari và cộng sự, 2010). Mặc khác, Emery (1987) cho rằng tín dụng thương mại giúp các doanh nghiệp xác định được nhu cầu thay đổi của khách hàng về một loại hàng hóa thơng qua việc sử dụng mơ hình định giá tại mức cao điểm, từ đó giúp quản lý tốt hơn hàng hóa tồn kho, giảm thiểu được chi phí lưu trữ và tăng hiệu quả hoạt động 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

của doanh nghiệp. Ngồi ra, ơng cịn chỉ ra rằng việc mở rộng tín dụng thương mại giúp người bán giảm được chi phí lưu trữ hàng tồn kho sang người mua từ đó giảm thiểu được chi phí hoạt động. Lý thuyết còn chỉ ra rằng việc giảm chi phí và tăng doanh thu giúp cả người mua và người bán gia tăng được lợi nhuận của mình thơng qua tín dụng thương mại.

Thứ hai, lập luận của Fisman (2001) cho rằng tín dụng thương mại của nhà cung

cấp có thể giảm bớt tình trạng thiếu hụt đầu vào của các cơng ty vào do đó hoạt động của họ sẽ trở nên suôn sẻ hơn và có hiệu quả.

Thứ ba, phát triển luận điểm của Smith (1987), Long và cộng sự (1993) cho

rằng, chất lượng sản phẩm có thể nâng cao thông qua việc cải tiến chất lượng đầu vào được điều chỉnh bởi tín dụng thương mại

Từ góc độ quản lý, tín dụng thương mại có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt

động của doanh nghiệp thông qua một số kênh. Một là, tín dụng thương mại quản lý

một phần quan trọng của chính sách vốn lưu động và chiến lượt doanh nghiệp (Sartoris và Hill, 1983). Do đó, việc mở rộng tín dụng thương mại về tài chính những khách hàng bị hạn chế có thể củng cố hoạt động của doanh nghiệp của họ so với cá đối thủ

cạnh tranh trong ngành. Hai là, từ quan điểm của chuỗi cung ứng tài chính, tín dụng

thương mại từ lâu đã được công nhận đóng một phần quan trọng trong ngành, qua đó các nhà cung cấp và người mua có thể cùng có lợi khi tăng cường sự hợp tác như vậy trong chuỗi cung ứng (Cachon và Fisher, 2000; Kulp, 2002).

Trong số các yếu tố tác động đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, tín dụng thương mại được chứng minh đóng một vai trị quan trọng cả hai mặt lý thuyết và thực nghiệm. Trước hết, tín dụng thương mại là một nguồn không thể thiếu đối với các doanh nghiệp, ngay cả khi điều kiện cạnh tranh hoàn hảo (Brennan và cộng sự (1988a). Tín dụng thương mại đề cập đến hợp đồng hợp tác của doanh nghiệp, trong đó nhà cung cấp cho phép khách hàng thanh toán vào một ngày dự kiến muộn hơn ràng buộc với một số điều kiện nhất định.

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

2.3 Nghiên cứu thực nghiệm

Nhắc lại trong phần nghiên cứu tín dụng thương mại, các nhà nghiên cứu xoay quanh ba nội dung chính: (1) Nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến tín dụng thương mại; (2) Nghiên cứu mối quan hệ giữa tín dụng thương mại và tín dụng ngân hàng; (3) Nghiên cứu về ảnh hưởng của tín dụng thương mại đến hiệu quả của hoạt động doanh nghiệp. Trong đó nghiên cứu các yếu tố tác động đến tính dụng thương mại được khẳng định về mặt thực nghiệm bao gồm: Quy mô doanh nghiệp, tuổi đời doanh nghiệp, dòng tiền và hiệu quả hoạt động, khả năng thanh toán và tài sản hữu hình (Martínez-Sola và cộng sự (2014). Về mối quan hệ tín dụng thương mại và tín dụng ngân hàng được thừa nhận có quan hệ hỗ trợ của tín dụng ngân hàng đối với khoản phải thu, nhưng có quan hệ thay đối với khoản phải trả. Đặc biệt là quan hệ thấy thế trong giai đoạn khủng hoảng đại diện (Love và Zaidi (2010). Cuối cùng, nghiên cứu về tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp được chọn lọc qua các nghiên cứu điển hình như sau.

2.3.1 Nghiên cứu của Kestens và cộng sự (2012)

Kestens và cộng sự (2012) nghiên cứu tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trong cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Bài báo chỉ ra rằng cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới có tác động ngược chiều đến các doanh nghiệp đã và đang sử dụng tín dụng thương mại. Giải thích cho vấn đề này, nhóm nghiên cứu đưa ra lập luận xảy ra sự tồn tại tương quan âm giữa khoản phải thu và hiệu quả hoạt động doanh nghiệp. Cụ thể dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ các doanh nghiệp phi tài chính tại Bỉ từ 2000 – 2009 dựa vào dữ liệu ngân hàng hàng quốc gia Bỉ. Nhóm nghiên cứu đưa ra hai giả thuyết H1 là các doanh nghiệp đã tăng khoản phải thu thương mại đạt lợi nhuận cao hơn trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 so với trước khủng hoảng. H2 cho rằng các doanh nghiệp tăng khoản phải trả người bán trong cuộc khủng hoảng đạt mức lợi nhuận cao hơn so với giai đoạn trước khủng hoảng. Để đo lường tác động khoản phải thu đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trong các

năm 2007, 2008 và 2009, bài nghiên cứu xây dựng ba biến giả gồm DTR2007,

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

DTR2008, DTR2009 nhận giá trị 1 nếu so với năm 2006, doanh nghiệp đó tăng tỷ lệ

khoản phải thu và ngược lại nhận giá trị 0. Tương tự ba, để đo lường khoản phải trả đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, tác giả xây dựng biến giả tiếp theo gồm

DTP2007, DTP2008 và DTP2009 nhận giá trị 1 nếu doanh nghiệp có tỷ lệ khoản phải

thu cao trong năm 2007, 2008 và 2009 so với năm 2006 và ngược lại. Ngồi ra, để tìm hiểu ảnh hưởng của khủng hoảng đến tín dụng thương mại lên hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, bài luận xây dựng ba biến giả năm gồm Year2007, Year 2008 và Year 2009. Như vậy, biến giả năm nhận giá trị 1 khi hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp t trong năm đó tăng so với năm 2006 và ngược lại. Biến phụ thuộc là là hiệu quả hoạt động của công ty i trong năm t, được đo bằng lợi nhuận trước tthuees chia cho

tài sản. Hai mơ hình hồi quy được xác định như sau:

và

Trong đó là X là véc tơ các biến kiểm soát bao gồm các biến như tính thanh khoản, hàng tồn kho, quy mơ doanh nghiệp. Tóm lại, thông qua kiểm định thực nghiệm Kestens và các cộng sự đã rút ra kết luận rằng cuộc khủng hoảng tác động tiêu cực đến lợi nhuận của doanh nghiệp, nhưng mức độ tác động tiêu cực sẽ thấp hơn đối với các doanh nghiệp nâng cao tín dụng thương mại. Hay nói cách khác, cuộc khủng hoảng 2008 tác động ngược chiều đến tín dụng thương mại của doanh nghiệp. Mặc khác, các doanh nghiệp dựa vào tín dụng thương mại thông qua các khỏa nợ ngắn hạn trước khủng hoảng vẫn chịu tác động ngược chiều và có yếu tố tăng dần. Kết quả cũng cho thấy rằng, trong cuộc khủng hoảng tài chính các cơng ty có cơ hội tiếp cận nhiều hơn 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

với tín dụng ngân hàng nhưng vẫn ở mức độ thấp hơn so với các năm trước khủng hoảng. Hơn thế nữa, nghiên cứu cho thấy tín dụng thương mại có tác động trung gian giữa cuộc hoảng tài chính đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

2.3.2 Nghiên cứu của Martínez-Sola và cộng sự (2014)

Nghiên cứu về tác động của tín dụng thương mại đến lợi nhuận của các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Tây Ban Nha lấy mẫu 11.337 doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Tây Ban Nha. Nghiên cứu đưa ra 2 giả thuyết chính. H1 là lợi nhuận của doanh nghiệp vừa và nhỏ tỷ lệ thuận với đầu tư tín dụng thương mại. H2 là lợi nhuận thu về từ tín dụng thương mại tỷ lệ thuận với tính thanh khoản của doanh nghiệp. H3 cho rằng lợi nhuận của doanh nghiệp tỷ lệ thuận với nhu cầu thay đổi của doanh nghiệp. Để kiểm tra các lý thuyết đưa ra, các nhà nghiên cứu đã phát triển mô hình mối liên hệ giữa lợi nhuận và tín dụng thương mại, kết hợp với tỷ lệ khoản phải thu và các biến giả đo lường quy mơ, tính thanh khoản, biến động bán hàng và thị phần cụ thể như sau:

Trong đó, biến phụ thuộc dùng để phân tích là lợi nhuận trên tài sản (ROA). Biến này được định nghĩa là tỷ lệ giữa lợi nhuận trước thuế trên tổng tài sản của doanh nghiệp (Michaelas và cộng sự, 1999), (Titman và Wessels, 1988) . Biến độc lập chính là khoản phải thu (REC) được tính tốn dựa vào tỷ lệ khoản phải thu trên tổng tài sản (Boissay và Gropp, 2007), (Deloof và cộng sự, 1999). Ngoài ra các biến kiểm soát được cộng thêm vào để giải thích cho lợi nhuận (Deloof và Marc, 2003) bao gồm : quy mô doanh nghiệp (Size), tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp (Growth), địn bẩy tài chính (Debt).

Thơng qua kết quả nghiên cứu cho thấy có một quan hệ cùng chiều giữa tín dụng thương mại và lợi nhuận của doanh nghiệp. Ngoài ra trong điều kiện khơng hạn chế tài chính, các doanh nghiệp quy mơ lớn và tính thanh khoản cao đạt lợi nhuận cao hơn bằng tín dụng thương mại so với các doanh nghiệp bị hạn chế tài chính. Tuy vậy, 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

nghiên cứu khơng tìm được bằng chứng cho thấy các doanh nghiệp có thị phần lớn hơn thì tác động tín dụng thương mại lớn hơn so với các công ty chiếm thị phần nhỏ.

2.3.3 Nghiên cứu của Abuhommous và Ala'a Adden A (2017)

Nhằm làm rõ hơn và củng cố thêm các bằng chứng thực nghiệm từ Sola và cộng sự (2014), (Abuhommous và Ala'a Adden A, 2017) tìm hiểu mối quan hệ giữa khoản phải thu và khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Với việc sử dụng dữ liệu bảng từ 144 doanh nghiệp niên yết trên Sở giao dịch chứng khoán Amman giai đoạn từ 1999 to 2015 với hơn 1,330 quan sát. Mơ hình được xác định như sau:

Trong đó, lợi nhuận của doanh nghiệp i tại thơi điểm t được đo lường bằng lợi nhuận trước thuế chia cho tổng tài sản; khoản phải thu được đo lường bằng tỷ lệ khoản phải thu trên tổng tài sản; tỷ lệ đòn bẩy của doanh nghiệp được tính bằng tổng nợ trên tổng tài sản; được đo lường bằng logarit tổng tài sản; là tốc độ tăng trưởng doanh thu được đo lường bằng chênh lệch doanh thu năm t và t-1 trên doanh thu năm t-1; là tốc độ tăng trưởng GDP được đo lường bằng chênh lệch GDP năm t và t-1 trên GDP năm t-1

Kết quả cho thấy rằng các công ty có thể tăng khả năng sinh lời bằng cách tăng đầu tư vào khoản phải thu, đồng thời các yếu tố về tính thanh khoản hay biến động doanh thu cũng có tác động đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

2.3.4 Nghiên cứu của Hoang và cộng sự (2019)

Nhóm tác giả Hoang và các cộng sự đã nghiên cứu ảnh hưởng tài chính của doanh nghiệp vừa và nhỏ lên mối quan hệ phi tuyến giữa tín dụng thương mại và lợi nhuận của doanh nghiệp. Dữ liệu nghiên cứu sử dụng dữ liệu bảng với mẫu là 1,504 các doanh nghiệp lớn và nhỏ phi tài chính từ 9 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ khu vực Đơng Á và Thái Bình Dương bao gồm Trung Quốc, Việt Nam, Malaysia, Thái Lan, 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

Nhật Bản, Hàng Quốc, Đài Loan, Singapore và Hồng Kông giai đoạn 2010 đến năm 2016.

Để kiểm tra giả thuyết tồn tại mối quan hệ phi tuyết giữa tín dụng thương mại và lợi nhuận doanh nghiệp, nhóm nghiên cứu xây dựng phương trình sau

Đối với khoản phải thu (TCR)

Đối với khoản phải trả trả (TCP)

Trong đó, là lợi nhuận của doanh nghiệp; được đo lường bằng tổng thu nhập hoạt động ( và thu nhập hoạt động ròng ( ). Và nhóm nghiên cứu chọn lợi nhuận doanh nghiệp thay vì tỷ lệ ROA để đánh giá doanh nghiệp thì tốt hơn (Deloof và Marc, 2003); (Baños-Caballero và cộng sự, 2012). Hai biến chính phụ thuộc là khoản phải thu (TCR) và khoản phải trả (TCP). Bình phương khoản phải thu ( ) và bình phương khoản phải trả ( ) được đưa vào hai phương trình để kiểm tra tính phi tuyến. Các biến kiếm sốt bao gồm: địn bẩy tài chính (LEV), tiền mặt (CASH), tính lể thanh khoản (LIQ), tài sản cố định (ATAN), tăng trưởng doanh thu (GROWTH), quy mô doanh nghiệp (SIZE), giá trị chênh lệch ngành (INDUST), và tổng sản phẩm nội địa GDP.

Các kết quả nghiên cứu cho thấy có một mối quan hệ hình dạng U ngược giữa khoản phải trả và khoản phải thu đến lợi nhuận của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh nghiệp có một mức tín dụng thương mại tối ưu cân bằng giữa lợi ích và chi phí tối đa hóa lợi nhuận. Ngoài ra, các cuộc điều tra sâu hơn chứng minh rằng lợi nhuận 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

của công ty sẽ giảm khi mức tín dụng thương mại của họ di chuyển khỏi mức tín dụng thương mại tối ưu. Tóm lại, nghiên cứu chỉ ra rằng tín dụng thương mại là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp vừa và nhỏ (có thể tác động tích hoặc ngược chiều), do đó các doanh nghiệp nên duy trì mức cung cấp tín dụng thương mại tương đồng với điểm tối ưu.

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

Ơ 3. P Ơ P P Ê ỨU

Trong Chương ba, bài nghiên cứu đề cập các nội dung gồm đại lượng đo lường các biến trong nghiên cứu, mơ hình nghiên cứu thực nghiệm, các phương pháp dùng để ước lượng mơ hình và cuối cùng là dữ liệu nghiên cứu.

3.1 Giả thuyết nghiên cứu

Thông qua các nghiên cứu trước được đề cập ở lý thuyết, phần lớn các nhà nghiên cứu nổi tiếng như Meltzer (1960), Schwartz (1974) và Ferris (1981) đều ủng hộ luận điểm khoản phải thu tác động cùng chiều đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Các nhà nghiên cứu khác như Mian và Smith Jr (1992) và Petersen và Rajan (1997) đều nhấn mạnh sức mạnh của thị trường, lợi thế về chi phí và phân biệt giá cả là chìa khóa giúp tín dụng thượng mại có thể thúc đẩy hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Ngoài ra các bằng chứng thực nghiệm được áp dụng tại các môi trường kinh tế khác nhau của Kestens và cộng sự (2012), Martínez-Sola và cộng sự (2014), H.-H. Lee và cộng sự (2018) đều ủng hộ những lập luận này. Ngoài ra, Schwartz (1974) đã nghiên cứu chuyên sâu về động cơ tài chính liên quan đến việc sử tín dụng thương mại cho rằng khi tín dụng ngày càng bị thắt chặt, các doanh nghiệp ổn định về tài chính sẽ ngày càng gia tăng việc cung cấp tín dụng thương mại hơn để duy trì mối quan hệ với khách hàng. Doanh nghiệp trong giai đoạn này như cầu nối trung gian tín dụng giúp khách hàng tiếp cận được thị trường vốn. Nghiên cứu chỉ ra rằng, các doanh nghiệp có quy mơ lớn có nguồn vốn sẵn có cao hơn và được biết đến nhiều hơn có khả năng tiếp cận thị trường vốn tốt hơn so với các doanh nghiệp có quy mơ nhỏ. Do vậy, nghiên cứu đưa ra giả thuyết đầu tiên như sau:

H1: Tồn tại tác động cùng chiều của khoản phải thu đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp

H2: Mức độ tác động của khoản phải thu đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp quy mô lớn cao hơn so với doanh nghiệp quy mô nhỏ

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

Mặc khác, đối với các doanh nghiệp có nhu cầu tiếp cận nguồn vốn thị trường, các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng những doanh nghiệp bị hạn chế về tài chính có xu hướng sử dụng tín dụng thương mại thông qua khoản phải trả cho các doanh nghiệp cung cấp hàng hóa (người bán) (Meltzer, 1960; Petersen và Rajan, 1997; Schwartz, 1974). Không những thế, Cunat (2007) nhận định rằng, việc chấp nhận tín dụng thương mại giúp các doanh nghiệp tránh được những cú sốc về tính thanh khoản tạm thời. Bên cạnh đó như đã đề cập tại cơ Sở lý thuyết, trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế thế giới, tín dụng thương mại hoạt động như một sự thay thế cho tín dụng ngân hàng (Love và Zaidi, 2010; Preve và cộng sự, 2005). Tuy vậy, một số ý kiến trái chiều về mối quan hệ giữa khoản phải trả và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp như Kestens và cộng sự (2012) cho rằng việc các doanh nghiệp chấp nhận tín dụng thương mại tác động ngược chiều đến hiệu quả hoạt động của doanh ngiệp. H.-H. Lee và cộng sự (2018) nhận định có mối quan hệ cùng chiều giữa hai biến này ngoại trừ khoản phải trả từ người bán bất thường. Mặc khác, Hoang và cộng sự (2019) kết luận rằng tồn tại mối quan hệ phi tuyến giữa khoản phải trả người bán và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Từ quan điểm bài nghiên cứu, lý do chính cho sự khác biệt này xuất phát từ lợi ích bất bình đẳng từ khoản phải trả và chi phí mà các doanh nghiệp phải trả cho người bán khi sử dụng tín dụng thương mại. Cụ thể, các doanh nghiệp có quy mô lớn về sức mạnh thị trường có thể được hưởng lợi tốt hơn từ việc sử dụng tín dụng thương mại (khoản phải trả) so với các doanh nghiệp có quy mơ nhỏ và ngược lại. Do đó, bài nghiên cứu kiểm tra về giả thuyết thứ hai như sau:

H3: Tồn tại tác động của khoản phải trả đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp

H4: Tác động của khoản phải thu đến hiệu quả hoạt động là cùng chiều doanh nghiệp quy mô lớn và ngược chiều doanh nghiệp quy mô nhỏ

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

Tín dụng thương mại

Quy mô

Hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp 3.2 Mơ hình nghiên cứu

Thơng qua lược khảo cơ sở lý thuyết và các bài nghiên cứu trước đây đề cập

trong Chương 2, mơ hình nghiên cứu lý thuyết được xây dựng theo hình vẽ sau:

Dựa trên nghiên cứu của Martínez-Sola và cộng sự (2014) và Kestens và cộng sự (2012), luận văn đề xuất hai mô hình nghiên cứu như sau.

Mơ hình đo lường tác động của khoản phải thu đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp

(1)

Mơ hình đo lường tác động của khoản phải trả đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

(2)

3.3 Phương pháp xác định biến

3.3.1 Biến phụ thuộc

 Hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp

Căn cứ theo khái niệm đo lượng được đề cập trong Chương hai, các bài nghiên cứu trước đây, đặc biệt là nghiên cứu của Martínez-Sola và cộng sự (2014) biến số hiệu 912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM912412067:27:54 PM7:27:54 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

quả hoạt động của doanh nghiệp biểu diễn bằng chỉ số ROA (Return on Assest) được đo lường bằng lợi nhuận trước thuế và lãi (EBIT) của doanh nghiệp trên tổng tài sản. Đây là biến đo lường thường thấy trong các bài nghiên cứu về mức độ hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

3.3.2 Biến độc lập

 Tín dụng thương mại

Theo nghiên cứu của Kestens và cộng sự (2012) vè tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế giới 2008, tín dụng thương mại được định nghĩa bằng việc đo lường khoản phải thu (TCR) và khoản phải trả (TCP). Trong đó, TCR thể hiện khoản phải thu của doanh nghiệp được đo bằng tỷ lệ giữa khoản phải thu người bán trên tổng tài sản. TCP thể hiện khoản phải trả của doanh nghiệp được đo bằng tỷ lệ giữa khoản phải trả người bán trên tổng tài sản.

3.3.3 Biến kiểm soát

Biến kiểm soát là các biến đặc trưng của doanh nghiệp có ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Các biến kiểm sốt trong mơ hình gồm có:

 LNSIZE - Quy mơ doanh nghiệp

Các doanh nghiệp quy mơ lớn có được nhiều lợi thế hơn các doanh nghiệp quy mô nhỏ bởi vì họ sản xuất sản phẩm được nhiều hơn. Theo Hall và cộng sự (1967), chính điều này giúp các doanh nghiệp lớn đạt được nhiều lợi ích từ thuyết kinh tế quy mơ. C.-Y. Lee và cộng sự (2009) đã tìm ra mối quan hệ cùng chiều giữa quy và mô và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Không những vậy, các doanh nghiệp có quy mơ lớn đạt được lợi nhuận cao hơn các doanh nghiệp quy mơ nhỏ Martínez-Sola và cộng sự (2014). Bài nghiên cứu kỳ vọng tồn tại mối quan hệ cùng chiều giữa quy mô và hiệu quả hoạt động doanh nghiệp. Biến LNSIZE được đo bằng Logarit của Tổng tài sản.

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

 GRSALE - Tốc độ tăng trưởng doanh thu

Thông thường các doanh nghiệp có tỷ lệ tốc độ tăng trưởng doanh thu cao ln kỳ vọng có nhiều cơ hội đầu tư trong tương lai. Do đó, đề tài nghiên cứu kỳ vọng tồn tại mối quan hệ tích cức giữa tốc độ tăng trưởng doanh thu và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Biến GRSALE đo lường tốc độ tăng trưởng doanh thu của doanh nghiệp trong năm quan sát so với năm trước đó.

 BKDEBT - Tỷ lệ nợ vay

Doanh nghiệp có địn bẩy tài chính càng cao thì mức độ rủi ro trong hoạt động tài chính càng cao, nhưng cơ hội gia tăng tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp càng cao. Do vậy, đề tài nghiên cứu khơng thể dự đồn dấu kỳ vọng giữa tỷ lệ nợ và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Biến BKDEBT đo lường bởi nợ ngân hàng ngắn hạn trên tổng tài sản.

 GRGDP - Tốc độ tăng trưởng GDP

Điều kiện kinh tế cũng là một nhân tố tác động đến hiệu quả của doanh nghiệp. Để đo lường các yếu tố cố định cụ thể là chu kỳ kinh tế, bài viết sử dụng biến tổng sản phẩm quốc nội trong mơ hình. Biến GRGDP đo lường tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm quan sát so với năm trước đó. Bài nghiên cứu kỳ vọng GDP tác động đến cùng chiều đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

3.3.4 Biến tương tác

Để nghiên cứu tác động quy mô đến mối quan hệ giữa tín dụng thương mại và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, bài nghiên cứu phân mẫu thành hai nhóm doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp vừa và nhỏ, sau đó tiến hành hồi quy cho từng nhóm tương ứng. Theo Martínez-Sola và cộng sự (2014) phương pháp phân nhóm quy mơ được thực hiện bằng cách lấy giá trị trung bình của biến quy mơ các doanh nghiệp (biến Size được tính bằng logarit [tổng tài sản], tạm gọi là A. Sau đó tác giả xét riêng các biến quy mô trung bình của các doanh nghiệp qua các năm nếu lớn hơn giá trị A biến DSIZE nhận giá trị 0. Ngược lại, các doanh nghiệp có giá trị biến size trung bình các năm nhỏ hơn giá trị A, biến DSIZE nhận giá trị 1.

91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:55 PM7:27:55 PM

91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM91Wednesday, June 12, 20247:27:57 PM7:27:57 PM

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

</div>

tác động của tín dụng thương mại đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp ngành công nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán thành phố hồ chí minh từ sự khác biệt theo quy mô

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

<b> </b>

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

<b>GIẤY XÁC NHẬN </b>

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

91Tac dong cua tin dung thuong mai den hieu qua hoat dong cua doanh nghiep nganh Cong nghiep niem yet tren san giao dich chung khoan Thanh pho Ho Chi Minh tu su khac biet theo quy moWednesday, June 12, 2024

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về