Giáo trình cơ khí: Điện Thân Xe doc

Giáo trình cơ khí
Điện Thân Xe









-1-
Điện Thân Xe
Điện Thân Xe
Các bộ phận của điện thân xe bao gồm các bộ
phận điện được gắn vào thân xe.
Thành phần cơ bản
(1/1)


Thành phần cơ bản
1. Dây điện

(1/1)


2. Công tắc và rơle

(1/1)
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-2-

3. Hệ thống chiếu sáng

(1/1)


4. Đồng hồ táplô và các đồng hồ đo

(1/1)


5. Gạt nước và rửa kính

(1/1)
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-3-

6. Điều hòa không khí
(1/1)
Dây Điện
Dây Điện
Dây điện được chia thành các nhóm sau để
nối giữa các bộ phận điện của xe ôtô với
nhau:

• Dây điện và cáp
• Các chi tiết nối
• Các chi tiết bảo vệ mạch

(1/1)
THAM KHẢO:
Mát thân xe
Trên xe ôtô, các cực âm của tất cả các thiết bị
điện và các âm của ắc quy được nối với các
tấm thép của thân xe nhằm tạo nên một mạch
điện. Chỗ nối của các cực âm vào thân xe
được gọi lá “Mát thân xe”. Mát thân xe làm
giảm số lượng dây điện cần sử dụng.
(1/1)

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-4-

Các chi tiết cách điện
Các chi tiết cách điện bọc hay phủ lấy dây điện
và cáp, hay gắn chắc chúng với các chi tiết
khác nhằm bảo vệ dây điện không bị hư hỏng
Dây Điện Và Cáp
Có 3 loại dây điện và cáp chính được sử dụng
trên xe ôtô. Người ta sử dụng các chi tiết bảo vệ
dây điện để bảo vệ dây điện:
Dây điện áp thấp
Loại dây điện này được sử dụng rộng rãi trên
xe ôtô, nó bao gồm lõi dây và bọc cách điện

Cáp bọc
Loại cáp này được thiết kế để bảo vệ nó khỏi
những nhiều điện bên ngòai, nó được sử dụng
ở những khu vực sau: Cáp ăng ten của rađiô,
đường tín hiệu đánh lửa, đường tín hiệu cảm
biến ôxy v.v
Dây cao áp
Loại loại dây cáp được sử dụng làm một bộ
phận của hệ thống đánh lửa của động cơ
xăng. Cáp này bao gồm một lõi dẫn điện có
bọc một lớp cao su cách điện dày để ngăn
không cho điện cao áp bị rò rỉ
(1/1)
Các Chi Tiết Nối
Để hỗ trợ việc nối các chi tiết, dây điện được tập
trung tại một số phần trên xe ôtô:
1. Hộp nối (J/B)
Hộp nối là một chi tiết mà ở đó các giắc nối của
mạch điện được nhóm lại với nhau.
Thông thường. nó bap gồm các chi tiết sau: bảng
mạch in, cầu chì, rơle, ngắt mạch và các thiết bị
khác.
2. Hộp rơle (R/B)
Mặc dù rất giống với hộp nối, hộp rơle không có
các bảng mạch in cũng như không có chức năng
trung tâm kết nối.
Hộp rơle hay hộp nối khoang động cơ
Rơle
Cầu chì và thanh cầu chì
(1/2)

3. Các giắc nối
Chức năng của các giắc nối, được sử dụng giữa
các dây điện hay giữa dây điện và bộ phận điện,
là tạo ra các kết nối điện.
Có 2 loại giắc nối: Dây điện với dây điện, dây
điện với các bộ phận.
Các giắc nối được chia thành giắc đực và giắc
cái, tùy theo hình dạng của các cực của chúng.
Giắc nối cũng có nhiều màu khác nhau.
4. Giắc nối dây
Chức năng của giắc đấu là nối các cực của cùng
một nhóm
5. Bulông nối mát
Các bulông nối mát được sử dụng cho việc nối
mát dây điện và các bộ phận điện với thân xe.
Không giống như các bulông thông thường, bề
mặt của các bulông này được sơn màu xanh lá
cấy để tránh ôxy hóa
(2/2)
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-5-


Các chi tiết bảo vệ mạch điện
Các chi tiết bảo vệ mạch điện bảo vệ mạch
khỏi dòng điện lớn chạy trong dây dẫn hay các
bộ phận điện/điện tử bị ngắn mạch.
Cầu chì

Cầu chì được lắp giữa cầu chì dòng cao và
thiết bị điện, Khi dòng điện vượt quá một
cường độ nhất định chạy qua mạch điện của
một thiết bị nào đó, cầu chì sẽ nóng chảy để
bảo vệ mạch điện.
Có hai loại cầu chì được sử dụng: Cầu chì dẹt
và cầu chì hộp.
Cầu chì dòng cao (thanh cầu chì)
Một cầu chì dòng cao được lắp trong đường
dây giữa nguồn điện và thiết bị điện, dòng điện
có cường độ lớn sẽ chạy qua cầu chì này. Nếu
dòng lớn chạy qua qua, gây nên dây điện bị
chập vào thân x, thanh cầu chì sẽ chảy ra để
bảo vệ dây điện.
Có hai loại thanh cầu chì được sử dụng: loại
hộp và loại thanh nối
(1/2)
THAM KHẢO:
Các loại cầu chì và thanh cầu chì
Cầu chì loại dẹt và thanh cầu chì loại hộp
được mã hóa bằng màu để phân biệt cường
độ.
(1/1)
Bộ ngắt mạch
Bộ ngắt mạch được sử dụng để bảo vệ mạch điện
với tải có cường độ dòng lớn mà không thể bảo vệ
bẳng cầu chì, như mạch cửa sổ điện, mạch sấy
kính, môtơ quạt gió v.v.
Khi dòng điện chạy qua vượt quá cường độ hoạt
động, một thanh lưỡng kim trong bộ ngắt mạch sẽ

tạo ra nhiệt và giãn nở để ngắt mạch điện.
Thậm chí nếu dòng điện thấp hơn cường độ hoạt
động, nếu dòng điện lặp lại trong một khoảng thời
gian ngắn hay dài, nhiệt độ của thanh lưỡng kim
tăng lên để ngắt mạch.
Không giống như cầu chì, bộ ngắt mạch điện có thể
sử dụng lại khi thanh lưỡng kim được khôi phục.
Bộ ngắt mạch điện có hai loại như trong hình vẽ
bên trái: loại phục hồi tự động, nó tự động phục hồi
và loại phục hồi không tự động, nó phải được phục
hồi lại bằng tay.
(2/2)
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-6-

Công Tắc Và Rơle
Mô Tả
Công tắc và rơle mở và đóng mạch điện nhằm
bật và tắt đèn, cũng như để vận hành các hệ
thống điều khiển.
Công tắc
Một số công tắc hoạt động bằng tay, trong khi
một số khác hoạt động tự động qua việc cảm
nhận áp suất, áp suất dầu hay nhiệt độ.
Rơle
Rơle cho phép bật và tắt một dòng điện nhỏ
cần cho dòng điện lớn hơn. Khi rơle được sử
dụng, mạch điện cần có dòng lớn có thể được
đơn giản hóa.

Ắc quy

(1/1)
THAM KHẢO:
Các loại công tắc và rơle
Công tắc vận hành trực tiếp bằng tay

(1/1)
Công tắc xoay

(1/1)
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-7-

Công tắc ấn

(1/1)
Công Tắc Và Rơle
Mô Tả
Công tắc bập bênh
(1/1)
Công tắc cần

(1/1)
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-8-

Công tắc vận hành bằng cách thay đổi

nhiệt độ hay cường độ dòng điện
Công tắc phát hiện nhiệt độ

(1/1)
Công tắc phát hiện dòng điện v.v.

(1/1)
Công Tắc Và Rơle
Mô Tả
Công tắc vận hành bằng sự thay đổi mức
dầu

(1/1)
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-9-

Rơle
Rơle điện từ

(1/1)
Rơle bật tắt loại bản lề

(1/1)
Hệ Thống Chiếu Sáng

Mô Tả
Hệ thống chiếu sáng được lắp đặt để lái xe an
toàn hơn.
(1/1)

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-10-

Đèn pha chiếu các tia sáng của nó về phía
trước nhằm đảm bảo tầm nhìn cho lái xe khi
lái xe vào ban đêm. Chúng có thể chuyển
sang chiếu xa (chế độ pha) (hướng lên trên)
và chiếu gần (chế độ cốt) (hướng xuống
dưới).
Chúng cũng thông báo cho các xe khác hay
người đi bộ về sự hiện diện của xe bạn.

Một số kiểu xe được trang bị với đèn chiếu
sáng ban ngày, đèn này luôn bật để báo cho
xe khác về sự hiện diện của xe bạn. Một bộ
phận rửa đèn pha sẽ làm sạch kính đèn pha
cũng có thể trang bị trên một số kiểu xe.

Có các loại đèn pha như sau:
Loại đèn kínở loại này, bóng đèn và kính đèn
được gắn liền và
Loại nửa kín ở loại này bóng đèn có thể thay
thế độc lập.



(1/1)
THAM KHẢO:

Đèn pha loại kín
Đây là loại mà bóng đèn, gương phản chiếu
và kính đèn được làm liền


(1/1)
Loại thông thường
Đây là loại mà bóng đèn có thể thay thế được.
2 loại bóng được sử dụng:
Bóng thường
Bóng halogen

(1/1)

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-11-

Hệ thống đèn pha cao áp HID
Đèn pha cao áp sử dụng ống phóng điện tử
làm nguồn sáng. So với loại bóng đèn
halogen thông thường, nó phát ra ánh sáng
trắng sáng hơn 2 đến 3 lần, đồng thời tiêu
thụ ít năng lượng.
Nó sử dụng điện áp cao khoảng 20,000 V để
phát ra ánh sáng. Phải thao tác với bóng đèn
cẩn thận khi thay thế, do phần kính có thể rất
nóng và phần điện cực có điện áp cao.

(1/1)

Đèn pha phản xạ đa hướng
Nó có đặc điểm là kính đèn trong suốt và có
gương phản chiếu với hình dạng phức tạp
(dạng kết hợp nhiều mặt parobol).
Đèn phản xạ đa hướng
Đèn pha thường

Gương phản xạ
Bóng đèn pha
Kính đèn

Đèn pha thấu kính
Đèn pha này sử dụng hiệu quả nguồn sáng
bằng cách chuyển đổi ánh sáng thành một
cụm nhỏ. Nó phát ra ánh sáng tốt cho dù có
kích thước nhỏ.
Nó bao gồm một gương phản xạ ô van và
một thấu kính lồi. Thấu kính lồi khúc xạ ánh
sáng phản xạn bởi gương phản xạ, nhằm
phát ra ánh sáng về phía trước.


(1/1)
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-12-

THAM KHẢO:
Thay thế đèn pha
Do bóng đèn haloden nóng hơn so với đèn

thường khi sử dụng, bóng đèn sẽ bị vỡ nếu
dầu hay mỡ dính vào bề mặt.
Hơn nữa, muối từ mồ hôi người có thể bám
vào thạch anh. Vì lý do đó, hãy cầm vào phần
đui đèn khi thay bóng đèn để tránh các vết
vân tay không chạm vào các thạch anh.
Đui đèn
Bề mặt bóng
(1/1)
Đèn chiếu sáng bên ngoài
1. Đèn hậu
Vào ban đêm hay trong đường hầm, đèn hậu
báo cho xe phía sau về sự hiện diện của xe
bạn.

(1/2)
2. Đèn phanh
Tín hiệu này phát sáng để thông báo cho xe
phía sau rằng bạn đang đạp phanh. Thông
thường, đèn phanh sử dụng chung vỏ với đèn
hậu và phát ra ánh sáng mạnh hơn.

(1/2)

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-13-

3. Đèn xinhan
Tín hiệu này phát sáng để báo cho các xe

khác trên đường rằng xe bạn sắp rẽ trái hay
phải hay hướng đi thay đổi.

(1/2)
4. Đèn báo nguy hiểm
Tín hiệu này phát sáng để báo cho các xe
khác trên đường rằng xe bạn phải dừng hay
đỗ lại khẩn cấp.

(1/2)
5. Đèn lùi
Tín hiệu này phát sáng khi lùi xe. Chúng cũng
sáng lên ban đêm.

(1/2)

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-14-

6. Đèn kích thước (đèn vị trí)
Vào ban đêm, đèn này báo cho xe khác trên
đường về vị trí và chiều rộng của xe bạn.

(1/2)
7. Đèn biển số
Đèn này làm cho biến số có thể nhình thấy
vào ban đêm.

(1/2)

8. Đèn sương mù trước và sau
Những đèn phụ này được sử dụng khi tầm
nhìn kém như trời mưa hay sương mù.

(1/2)

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-15-

THAM KHẢO:
Các loại bóng đén
Bóng đèn sợi đốt
Bóng đèn đui hình chêm
Bóng đèn hai đầu
LƯU Ý:
Cẩn thận khi thay bóng đèn do các phương
pháp là khác nhau. Hãy kiểm tra để không lắp
nhầm công suất.

(1/1)
Bóng đèn sợi đốt
Bóng đèn một đầu sợi đốt đơn
Dùng cho bóng đèn xinhan hay đèn lùi.
Bóng đèn một đầu sợi đốt kép
Dùng cho bóng đèn hậu hay phanh. Nó được
gắn 2 sợi đốt có công suất khác nhau.
Thay thế:
Ấn bóng đèn về phía đui để nhả khóa chốt đế
ra khỏi rãnh đui đèn, quay bóng và kéo nó ra.

Làm ngược lại để lắp bóng mới vào.

(1/1)
Bóng đèn đui hình chêm
Bóng đèn đui hình chêm sợi đốt đơn
Dùng cho bóng đèn xinhan hay đèn lùi v.v
Bóng đèn đui hình chêm sợi đốt kép
Dùng cho bóng đèn hậu hay phanh. Nó được
gắn 2 sợi đốt có công suất khác nhau.
Thay thế:
Chỉ cần kéo bóng ra bằng ngón tay và ấn bóng
mới vào.


(1/1)

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-16-

Bóng đèn hai đầu
Dùng làm bóng đèn trong xe và đèn cửa.
Thay thế:
Ấn để mở một trong hai cực của đui và kéo
bóng ra. Để lắp bóng mới vào, hãy đặt một
đầu của bóng đèn vào lỗ trên đui, rồi ấn đầu
kia vào lỗ còn lại.

(1/1)

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-16-


Bóng đèn hai đầu
Dùng làm bóng đèn trong xe và đèn cửa.
Thay thế:
Ấn để mở một trong hai cực của đui và kéo
bóng ra. Để lắp bóng mới vào, hãy đặt một
đầu của bóng đèn vào lỗ trên đui, rồi ấn đầu
kia vào lỗ còn lại.



(1/1)

Chiếu sáng bên trong
Đèn chiếu sáng bảng táplô
Chiếu sáng để làm cho các đồn hồ và đèn
báo nhìn rõ trong đêm. Chiếu sáng khi công
tắc độ sáng đèn pha được bật đến nấc 1.
Đèn trong xe
Thông thường, đèn này được đặt ở trung
tâm của trần xem hay bên tren gương chiếu
hậu bên trong.
Công tắc của đèn này có 3 chế độ:
"ON" Luôn sáng.

"OFF" Luôn tắt.
"DOOR" chiếu sáng khi cửa xe mở.
(2/2)

Mô Tả
Đồng hồ và đèn báo táplô bao gồm các đồng
hồ, đèn báo và đèn chỉ thị để cho biết những
thông tin cần cho lái xe đảm bảo an toàn.
(1/1)
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-17-


Đồng hồ và các đèn cảnh báo
Các đồng hồ sau, qua chuyển động của kim
chỉ, báo một số thông tin thay đổi thường
xuyên.
Đồng hồ báo tốc độ động cơ
Đồng hồ báo tốc độ xe
Đồng hồ nhiệt độ nước
Đồng hồ báo nhiên liệu (w/ đèn cảnh báo
mức nhiên liệu)
Ngoài ra, một số kiểu xe cũng được trang bị
đồng hồ đo.
Đồng hồ báo áp suất dầu
Vôn kế


Đồng hồ báo tốc độ động cơ

Báo số vòng quay của động cơ trong một
phút

Đồng hồ báo tốc độ xe
Báo tốc độ xe hiện tại: km/h hay dặm/h.
Cũng có loại đồng hồ quãng đường và
đồng hồ hành trình để báo quãng đường xe
đi được
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-18-

Đồng hồ nhiệt độ nước
Báo nhiệt độ của nước làm mát động cơ
Đồng hồ báo nhiên liệu (w/ đèn cảnh báo
mức nhiên liệu)
Báo lượng nhiên liệu còn lại
Đồng hồ báo áp suất dầu
Báo áp suất tuần hòan của dầu động cơ
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-19-

Vôn kế
Báo điện áp do máy phát phát ra
(1/1)

Đèn báo túi khí (Xe có túi khí)

Đèn báo mức nhiên liệu thấp

Đèn báo áp suất dầu thấp

Đèn báo bộ lọc nước (Xe diesel)

Đèn báo bugi sấy (Xe diesel)

Các Đèn Cảnh báo
Những đèn cảnh báo này sẽ sáng trong các
tình huống sau đây:
Để báo cho lái x rằng hệ thống có trục trặc
hau cần bổ sung thay thay thế.
Để đảm bảo lái xe an toàn.
Các bóng đèn đỏ hay da cam được sử dụng,
tùy theo độ khẩn cấp và ưu tiên của thông tin.
Đèn báo ABS (xe có ABS)
Đèn báo mức dầu phanh
Đèn báo hư hỏng
Đèn báo ắc quy phóng điện
Đèn báo thắt đai
Đèn báo cửa mở

(1/1)
Các Đèn Chỉ Thị
Những đèn này sáng lên để thông báo cho lái
xe rằng những thiết bị tương ứng đang hoạt
động, sau khi lái xe đã bận công tắc hay cần
điều khiển. Các bóng đèn màu xanh da trời,
xanh lá cây và da cam được sử dụng tùy theo
mục đích.

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-20-
Đèn xinhan và đèn báo khẩn cấp

Đèn chỉ thị vị trí cần số (Xe có hộp số tự
động)

Đèn chỉ thị chế độ pha

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-21-

Đèn chỉ thị tắt số truyền tăng

Các đèn khác
Gạt Nước và Rửa Kính


Môtơ gạt nước và thanh nối
Tay gạt và lưỡi gạt nước
trước
Bình chứa nước rửa kính Vòi phun nước trước
Tay gạt và lưỡi gạt sau Vòi phun nước sau
Môtơ gạt nước sau


Mô Tả

Gạt nước đảm bảo tầm nhìn cho lái xe bằng
cách gạt nước mưa hay bụi bẩn trên kính trước
hay kính hậu.
Bộ rửa kính phun nước rửa kính để loại bỏ bụi
bẩn hay dầu mà có thể gạt được bằng gạt nước.
Các chức năng của gạt nước
Chức năng tốc độ
Chuyển tốc độ gạt nước giữa HI và LO. Chức
năng gạt ngắt quãng
Vận hành gạt nướcc ngắt quãng với tốc độ LO.
Cũng có loại mà chu kỳ gạt có thể điều chỉnh
theo vài mức.
Chức năng gạt sương
Vận hành gạt nước một lần khi bật công tắc
Chức năng trở về tự động
Cho dù gạt nước đang ở vị trí nào khi hoạt động,
tắt công tắc gạt nướcc OFF sẽ trả nó về vị trí
không hoạt động.
Chức năng kết hợp với rửa kính
Tự động hoạt động gạt nước khi công tắc rửa
kính được bật ON trong vài giây.
(1/1)
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-22-


Công tắc gạt nước
Bật gạt nước ON và OFF và thay đổi tốc độ của nó
Gạt nước

Hệ thống gạt nước bao gồm một công tắc gạt
nước, môtơ gạt nước, thanh nối gạt nước, tay
gạt nước và lưỡi gạt nước.
Môtơ gạt nước
Một tơ mày cung cấp lực để vận hành gạt nước
Thanh nối gạt nước
Thay đổi chuyển động quay của môtơ gạt nước
thành chuyển động tịnh tiến và vận hành cả tay
gạt nước bên trái và phải cùng nhau
Tay gạt nước
Tạo lực ép không đổi để lưới gạt ép vào bề mặt
kính, ngòai việc truyền chuyển động đến lưới gạt
nước
Lưỡi gạt nước
Đây là bộ phận dùng để gạt kính chắn gió. Cao su
trong lưỡi gạt nước phải được thay thế định kỳ
(1/1)

Nước rửa kính
Một loại dung dịch để loại bỏ bụi bẩn ra khỏi kính chắn gió. Khi bề
mặt kính khô, dung dịch này giúp bảo vệ lưỡi gạt bằng cao su và bề
mặt kính khỏi bị hỏng. Trong mùa độngm hãy sử dụng dung dịch với
điểm hóa rắn thấp để tránh đóng băng
Rửa Kính
Hệ thống rửa kính bao gồm một bình chứa nước
rửa kính, môtơ rửa kính, ống dẫn, vòi phun và
nước rửa kính.
Bình chứa nước rửa kính
Chứa nước rửa kính
Môtơ rửa kính

Một môtơ loại gọn dùng để bơm nước rủa kính
và phun nó qua vòi phun. Thông thường, nó
được lắp bên dưới bình chứa nước rửa kính
Ống dẫn
Dẫn nước rửa kính từ bình chứa đến vòi phun
Vòi phun
Một vòi dùng để phun nước rửa kính. Nó bao
gồm van một chiều mà ngăn không cho nước
rửa kính khỏi chạy ngược trở lại bình chứa. Góc
phun của vòi có thể thay đổi

(1/1)
Điều Hòa Không Khí

Mô tả
Điều hòa không khí điều khiển nhiệt độ bên
trong xe ôtô. Nó đóng vai trò là bộ hút ẩm,
ngoài chức năng điều khiển nhiệt độ sưởi ấm
và làm mát.
Điều hòa không khí cũng giúp làm tan băng,
tuyết và sương đọng ở bên ngoài và bên trong
cửa sổ
(1/1)
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-23-

Hoạt Động
Sưởi ấm
Làm mát

Hút ẩm

Sưởi ấm
Dùng một két sưởi làm bộ trao đổi nhiệt để
sưởi ấm không khí. Nước làm mát được đun
nóng bằng động cơ sẽ đi vào két nưởi, nó sẽ
sưởi ấm không khí thổi ra từ quạt gió
Làm mát
Dùng một giàn lạnh làm bộ trao đổi nhiệt để
làm lạnh không khí. Khi điều hòa không khí bật
ON, máy nén sẽ ăn khớp và bơm ga điều hòa
vào giàn lạnh. Do ga điều hòa chạy qua giàn
lạnh, giàn lạnh hấp thụ nhiệt từ không khí xung
quanh và làm mát chúng
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -