Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com DOE/NE-0088 Kiên Giang, ppt

DOE/NE-0088

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

Kiên Giang, 2009
hiepkhachquay d ch


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

1

L ch s năng lư ng h t nhân
M c dù chúng nh bé, nhưng các nguyên t có m t lư ng l
chúng l i v i nhau. Các ng v nh t nh c a m t s nguyên t có kh
s gi i phóng năng lư ng c a chúng dư i d ng nhi t. S phân tách này
h ch. Nhi t gi i phóng trong s phân h ch có th dùng
giúp phát
máy i n.

n năng lư ng gi
năng phân tách và
ư c g i là s phân
i n trong các nhà

Uranium 235 (U-235) là m t trong các ng v d dàng phân h ch. Trong khi phân
h ch, các nguyên t U-235 h p th các neutron ch m. S h p th này làm cho U-235 tr
nên không b n và phân tách thành hai nguyên t nh g i là các s n ph m phân h ch.
T ng kh i lư ng c a các s n ph m phân h ch nh hơn kh i lư ng c a U-235 ban
u. S suy gi m kh i lư ng x y ra vì m t ph n v t ch t ã chuy n hóa thành năng lư ng.
Năng lư ng ư c gi i phóng dư i d ng nhi t. Hai ho c ba neutron ư c gi i phóng kèm

theo v i nhi t. Các neutron này có th va ch m v i nh ng nguyên t khác, gây ra nhi u s
phân h ch hơn.

M t chu i phân h ch liên ti p ư c g i là ph n ng dây chuy n. N u
lư ng
uranium ư c mang l i v i nhau dư i nh ng i u ki n nh t nh, thì s x y ra m t ph n
ng dây chuy n liên t c. Hi n tư ng này g i là ph n ng dây chuy n t duy trì. M t ph n
ng dây chuy n t duy trì sinh ra lư ng nhi t r t l n, có th dùng giúp phát i n.
Nhà máy i n h t nhân phát i n theo ki u gi ng như các nhà máy i n hơi nư c
khác. Nư c ư c un nóng, và hơi nư c b c lên t nư c sôi làm quay tuabin và phát i n.
S khác bi t ch y u các lo i nhà máy i n hơi nư c là ngu n sinh nhi t. Trong nhà máy
i n h t nhân, nhi t phát ra t ph n ng dây chuy n t duy trì làm sôi nư c. Trong các nhà
máy khác, ngư i ta t than á, d u l a, ho c khí thiên nhiên
un sơi nư c.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

2

L i nói đ u
Khái ni m nguyên t ã t n t i trong nhi u th k . Nhưng ch g n ây, chúng ta
m i b t u hi u ư c s c m nh kh ng khi p ch a trong kh i lư ng nh xíu y.
Trong nh ng năm ngay trư c và trong Th chi n th hai, nghiên c u h t nhân ch
y u t p trung vào phát tri n các lo i vũ khí phịng th . Sau ó, các nhà khoa h c t p trung
vào các công d ng hịa bình c a cơng ngh h t nhân. M t công d ng quan tr ng c a năng
lư ng h t nhân là phát i n. Sau nhi u năm nghiên c u, các nhà khoa h c ã ng d ng
thành công công ngh h t nhân cho nhi u m c ích khoa h c, y khoa, và công nghi p
khác.
T p sách m ng này trình bày sơ lư c l ch s nh ng khám phá c a chúng ta v

nguyên t . Chúng ta b t u v i ý tư ng c a các nhà tri t h c Hi L p c
i. Sau ó, chúng
ta dõi theo hành trình n v i nh ng nhà khoa h c u tiên khám phá ra hi n tư ng phóng
x . Cu i cùng, chúng ta n v i công d ng hi n i c a nguyên t là m t ngu n năng
lư ng vô giá.
T p sách m ng này cũng trình bày m t biên niên s chi ti t c a l ch s i n h t
nhân và m t b ng thu t ng . Chúng tôi hi v ng b ng thu t ng s gi i thích ư c m t s
khái ni m có th m i m
iv im ts
c gi và vi c nghiên c u ph n biên niên s s
khuy n khích q c gi tìm hi u thêm các tài nguyên ư c li t kê trong danh sách tham
kh o. Như th , b n s có th t khám phá nh ng n l c c a nư c Mĩ nh m phát tri n và
làm ch th công ngh
y s c m nh này.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

3

Gi i thi u
B n tính con ngư i v n thích ki m nghi m, quan sát và mơ ư c. L ch s năng
lư ng h t nhân là câu chuy n gi c mơ nhi u th k ã tr thành hi n th c.
Các nhà tri t h c Hi L p c
i là nh ng ngư i u tiên phát tri n quan ni m r ng
toàn th v t ch t c u thành t nh ng h t khơng nhìn th y g i là nguyên t . T nguyên t
phát sinh t ti ng Hi L p, atomos, nghĩa là không th chia c t. Các nhà khoa h c vào th k
18 và 19 ã làm h i sinh khái ni m này d a trên nh ng thí nghi m c a h . Vào năm 1900,
các nhà khoa h c bi t r ng nguyên t ch a nh ng lư ng l n năng lư ng. Nhà v t lí ngư i
Anh Ernest Rutherford ư c g i là cha c a ngành khoa h c h t nhân vì s óng góp c a

ơng cho lí thuy t c u trúc nguyên t . Vào năm 1904, ông ã vi t:
N u ngư i ta có th i u khi n t c
phân rã c a các nguyên t phóng x , thì
ngư i ta có th thu ư c m t lư ng l n năng lư ng t m t lư ng nh v t ch t.
Albert Einstein ã phát tri n lí thuy t c a ông v m i quan h gi a năng lư ng và
kh i lư ng vào năm sau ó. Bi u th c toán h c y là E = mc2, hay “năng lư ng b ng kh i
lư ng nhân v i bình phương t c
ánh sáng”. M t g n 35 năm
ngư i ta ch ng minh
cho lí thuy t c a Einstein.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

4

Khám phá ra s phân h ch
Năm 1934, nhà v t lí Enrico Fermi ã ch
o các thí nghi m Rome ch ng t
r ng neutron có kh năng phân tách nhi u lo i nguyên t . Các k t qu khi n c Fermi cũng
l y làm ng c nhiên. Khi ông dùng neutron b n phá uranium, ông không ư c nh ng
nguyên t mà ông trông i. Các nguyên t này nh hơn nhi u so v i uranium.

Enrico Fermi, nhà v t lí ngư i Italy, ã lãnh o m t i khoa h c t o ra
ư c ph n ng h t nhân dây chuy n t duy trì u tiên.

Mùa thu năm 1938, các nhà v t lí ngư i
c Otto Hahn và Fritz Strassman ã b n
các neutron phát ra t m t ngu n ch a các nguyên t radium và beryllium vào uranium (s
nguyên t 92). H th t b t ng tìm th y các ngun t nh hơn, ví d như barium (s

nguyên t 56), trong ch t li u cịn l i.
Nh ng ngun t này có kh i lư ng nguyên t kho ng b ng phân n a c a uranium.
Trong nh ng thí nghi m trư c ó, ch t li u cịn l i ch hơi nh hơn uranium m t tí.
Hahn và Strassman ã liên h v i Lise Meitner Copehagen trư c khi ưa ra công
b khám phá c a h . Bà là m t ng nghi p ngư i Áo bu c ph i ch y tr n kh i ch
phát xít
c. Bà làm vi c v i Niels Bohr và ngư i cháu trai, Otto R. Fitsch. Meitner và
Fitsch nghĩ barium và các nguyên t nh kia trong ch t li u còn l i thu ư c t uranium
phân rã – hay phân h ch. Tuy nhiên, khi bà c ng s nguyên t c a các s n ph m phân
h ch, thì chúng khơng b ng kh i lư ng t ng c a uranium. Meitner ã s d ng lí thuy t c a
Einstein ch ng t r ng ph n kh i lư ng b m t ã bi n i thành năng lư ng. Phát ki n này
ã ch ng t s phân h ch t n t i và xác nh n lí thuy t c a Einstein.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

5

Ph n ng dây chuy n t duy trì đ u tiên
Năm 1939, Bohr n Mĩ. Ông chia s v i Einstein các khám phá Hahn-StrassmanMeitner. Bohr cũng g p Fermi t i m t h i ngh v v t lí lí thuy t th ơ Washington. H
ã th o lu n v kh năng h p d n c a m t ph n ng dây chuy n t duy trì. Trong m t quá
trình như v y, các nguyên t có th phân tách gi i phóng nh ng lư ng l n năng lư ng.
Các nhà khoa h c trên kh p th gi i b t u tin r ng m t ph n ng dây chuy n t
duy trì là có th . Nó s x y ra n u như
lư ng uranium ư c mang vào dư i nh ng i u
ki n thích h p. Lư ng uranium c n thi t
t o ra m t ph n ng dây chuy n t duy trì
ư c g i là kh i lư ng t i h n.
Fermi và ngư i ph tá c a ông, Leo Szilard, ã
xu t m t m u có th cho m t lò

ph n ng uranium dây chuy n vào năm 1941. Mơ hình c a h g m uranium t trong m t
n graphite t o thành m t khung ch t li u có th phân h ch ki u hình l p phương.

Leo Szilard

u năm 1942, m t nhóm nhà khoa h c do Fermi ng u ã t p trung t i trư ng
i h c Chicago
phát tri n các lí thuy t c a h . Tháng 11 năm 1942, m i th ã s n
sàng cho vi c b t u xây d ng lò ph n ng h t nhân u tiên trên th gi i, cái tr nên n i
ti ng là C t Chicago 1. Cái c t ư c d ng ng trên m nh sân hình qu bí bên dư i sân
v n ng c a trư ng i h c Chicago. Ngồi uranium và graphite, nó còn ch a các thanh
i u khi n b ng cadmium. Cadmium là m t nguyên t kim lo i h p th neutron. Khi có
m t các thanh cadmium trong c t, thì s có ít neutron làm phân h ch các nguyên t
uranium hơn. Vi c này làm ph n ng dây chuy n ch m l i. Khi các thanh b l y ra, thì s
có nhi u neutron s n sàng làm phân tách các nguyên t hơn. Ph n ng dây chuy n s tăng
t c.
Vào bu i sáng ngày 2 tháng 12 năm 1942, các nhà khoa h c ã s n sàng b t u
m t trình di n c a C t Chicago 1. Fermi ra l nh rút các thanh i u khi n ra m i l n m t
vài inch trong vài gi sau ó. Cu i cùng, lúc 3:25 chi u, gi Chicago, ph n ng h t nhân
tr thành t duy trì. Fermi và nhóm c a ơng ã chuy n hóa thành cơng lí thuy t khoa h c
thành th c t i công ngh . Th gi i ã bư c vào k nguyên h t nhân.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

6

S phát tri n năng lư ng h t nhân
cho các m c đích hịa bình
Lị ph n ng h t nhân u tiên ch m i là cái kh i u. a ph n nghiên c u nguyên

t lúc u t p trung vào vi c phát tri n m t lo i vũ khí hi u qu dùng trong Th chi n th
hai. Công vi c ư c th c hi n dư i cái tên m t danh là D án Manhattan.

Lise Meitner và Otto R. Frisch

Tuy nhiên, m t s nhà khoa h c l i nghiên c u vi c xây d ng các lò tái sinh, lò
ph n ng t o ra ch t li u có kh năng phân h ch trong ph n ng dây chuy n. Do ó, chúng
s t o ra nhi u ch t li u phân h ch là chúng s d ng vào.

Enrico Fermi ng u m t nhóm nhà khoa h c ang kh i ng ph n ng h t
nhân dây chuy n t duy trì u tiên. S ki n l ch s y, x y ra hôm 02/12/1942,
ư c tái hi n trong b c tranh này.

Sau chi n tranh, chính quy n Mĩ khuy n khích phát tri n năng lư ng h t nhân cho
các m c ích dân s hịa bình. Qu c h i Mĩ ã thành l p y ban Năng lư ng Nguyên t
(AEC) vào năm 1946. AEC ã y quy n xây d ng Lò Tái sinh Th c nghi m I t i m t a


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
i m Idaho. Lò ph n ng y phát i n l n
tháng 12 năm 1951.

7

u tiên t năng lư ng h t nhân vào ngày 20

M t m c tiêu chính trong nghiên c u h t nhân vào gi a th p niên 1950 là ch ng t
r ng năng lư ng h t nhân có th phát i n dùng cho m c ích thương m i. Nhà máy phát
i n thương m i
u tiên ch y b ng năng lư ng h t nhân

t t i Shippingport,
Pennsylvania. Nó t t i công su t thi t k tr n v n vào năm 1957. Các lò ph n ng nư c
nh ki u như Shippingport s d ng nư c bình thư ng
làm ngu i lõi lị ph n ng trong
ph n ng dây chuy n. Chúng là m u thi t k t t nh t khi y cho nhà máy i n h t nhân.
Ngành công nghi p bí m t ngày càng liên quan nhi u hơn n vi c phát tri n các lò
ph n ng nư c nh sau khi Shippingport i vào ho t ng. Các chương trình năng lư ng
h t nhân ã chuy n s t p trung sang vi c phát tri n các cơng ngh lị ph n ng khác.
Ngành công nghi p i n h t nhân Mĩ phát tri n nhanh chóng trong th p niên
1960. Các cơng ti th c d ng ã nhìn th y d ng s n xu t i n này th t kinh t , s ch v m t
môi trư ng, và an toàn. Tuy nhiên, vào th p niên 1970 và 1980, s tăng trư ng b ch m l i.
Nhu c u i n gi m i và các lo ng i v i n h t nhân ngày càng tăng, ví d như s an tồn
lị ph n ng, v n ch t th i, và nh ng xem xét môi trư ng khác.
Tuy nhiên, nư c Mĩ v n có s lư ng nhà máy i n h t nhân ang ho t ng nhi u
g p ơi so v i b t kì nư c nào trên th gi i vào năm 1991, chi m hơn m t ph n tư s
lư ng nhà máy ang ho t ng trên th gi i. Năng lư ng h t nhân cung c p g n 22% i n
năng s n xu t nư c Mĩ.

Lò ph n ng Tái sinh Th c nghi m I phát ra i n năng th p sáng 4 bóng
èn 200W vào hôm 20/12/1951. ây là d u m c kh i u c a n n công
nghi p i n h t nhân.

Cu i năm 1991, 31 qu c gia khác cũng có nhà máy i n h t nhân ang khai thác
thương m i ho c ang xây d ng. ó là m t s chuy n giao công ngh i n h t nhân r ng
kh p và n tư ng.
Trong th p niên 1990, nư c Mĩ ph i i m t trư c m t vài v n
năng lư ng
chính, và ã phát tri n m t vài m c tiêu chính cho năng lư ng h t nhân, ó là:
•

Duy trì s an tồn cao và các chu n thi t k ;

•

Gi m r i ro kinh t ;


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
•

Gi m r i ro i u ti t;

•

8

Thi t l p m t chương trình ch t th i h t nhân m c cao th t hi u qu .

M t vài trong s nh ng m c tiêu năng lư ng h t nhân này ã ưa vào Chính sách
Năng lư ng năm 1992, ư c kí thành lu t [nư c Mĩ] vào tháng 10 cùng năm.
Nư c Mĩ ang hành ng
t t i nh ng m c tiêu này theo nhi u phương th c
khác nhau. Ch ng h n, B Năng lư ng Mĩ gánh vác m t s m t s n l c chung v i ngành
công nghi p h t nhân
phát tri n th h ti p theo c a các nhà máy i n h t nhân. Nh ng
nhà máy ã và ang ư c thi t k ngày m t an toàn hơn và hi u qu hơn. ây cũng là m t
n l c nh m làm cho nhà máy i n h t nhân d xây d ng hơn b ng cách chu n hóa thi t k
và ơn gi n hóa các ịi h i b n quy n, mà không gi m b t các tiêu chu n an tồn.
Trong lĩnh v c qu n lí ch t th i, các kĩ sư ang phát tri n nh ng phương pháp m i
và nh ng a i m m i dùng c t tr ch t th i phóng x t o ra b i các nhà máy i n h t

nhân và nh ng quá trình h t nhân khác. M c tiêu c a h là gi ch t th i h t nhân cách xa
môi trư ng s ng và con ngư i trong nh ng kho ng th i gian r t lâu.
Các nhà khoa h c cũng ang nghiên c u năng lư ng nhi t h ch h t nhân. S nhi t
h ch x y ra khi các nguyên t liên k t l i – hay h p nh t – thay vì phân tách ra. Nhi t h ch
là năng lư ng ã c p ngu n cho m t tr i. Trên Trái t, nhiên li u nhi t h ch h a h n nh t
là deuterium, m t d ng hydrogen. Nó có trong nư c và d i dào. Nó cũng t o ra ch t th i
kém
phóng x hơn so v i s phân h ch. Tuy nhiên, các nhà khoa h c v n chưa th s n
xu t năng lư ng có ích t s nhi t h ch và v n ang trong ti n trình nghiên c u c a h .

Oak Ridge, Tennessee, các cơng nhân ang óng gói các
chúng ch y u dùng trong khoa h c, công nghi p, và y khoa.

ng v ,


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

9

Nghiên c u trong nh ng lĩnh v c h t nhân khác v n ti p t c trong th p niên 1990.
Cơng ngh h t nhân gi vai trị quan tr ng trong y khoa, công nghi p, khoa h c, và th c
ph m và nông nghi p, cũng như phát i n. Ví d , các bác sĩ s d ng các ng v phóng x
nh n d ng và nghiên c u các nguyên nhân gây b nh. H còn dùng chúng
tăng li u
pháp i u tr y khoa truy n th ng. Trong công nghi p, các ng v phóng x ư c dùng
o nh ng chi u dày vi mơ, dị tìm nh ng d thư ng trong v b c kim lo i, và ki m tra các
m i hàn. Các nhà kh o c s d ng kĩ thu t h t nhân
xác nh niên i các v t th i ti n
s m t cách chính xác và nh v các khi m khuy t các tư ng ài và nhà c a. B c x h t

nhân ư c dùng
b o qu n th c ph m. Nó gi ư c nhi u vitamin hơn so v i óng h p,
ơng l nh ho c s y khô.
Nghiên c u h t nhân cịn mang l i ích cho nhân lo i theo nhi u ki u. Nhưng ngày
nay, ngành công nghi p h t nhân ph i i m t trư c nh ng v n
l n, r t ph c t p. Làm
th nào chúng ta có th gi m t i thi u các r i ro? Tương lai s tùy thu c vào kĩ ngh tiên
ti n, nghiên c u khoa h c, và s tham gia c a m i công dân ã giác ng .


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

10

Biên niên các nghiên c u
và phát tri n năng lư ng h t nhân
Th p niên 1940
02/12/1942. Ph n ng h t nhân dây chuy n t duy trì
Chicago.

u tiên x y ra t i trư ng

16/07/1945.
c v Manhattan c a quân i Mĩ th qu bom nguyên t
Alamogordo, New Mexico, dư i tên g i m t D án Manhattan.

ih c

u tiên t i

06/08/1945. Qu bom nguyên t mang tên Th ng g y th xu ng Hiroshima, Nh t B n. Ba
ngày sau, m t qu bom n a, Gã béo, th xu ng Nagasaki, Nh t B n. Nư c Nh t u hàng
hôm 15/08, k t thúc Th chi n th hai.
01/08/1946. Chương trình hành ng Năng lư ng nguyên t 1946 [c a Mĩ] l p ra y ban
Năng lư ng nguyên t (AEC)
i u khi n s phát tri n năng lư ng h t nhân và kh o sát
nh ng ng d ng hòa bình c a năng lư ng h t nhân.
06/10/1947. AEC l n u tiên nghiên c u kh năng s d ng hịa bình c a năng lư ng
ngun t , ưa ra m t b n báo cáo vào năm sau ó.
01/03/1949. AEC cơng b ch n m t
ph n ng qu c gia.

a i m

Idaho xây d ng nhà máy th nghi m lò

Th p niên 1950
20/12/1951. Arco, Idaho, Lò ph n ng tái sinh th c nghi m 1 l n
năng t năng lư ng h t nhân, th p sáng b n bóng èn.
14/06/1952. Con tàu ng m h t nhân
Connecticut.
30/03/1953. Nautilus b t

u kh i

u tiên s n sinh i n

u tiên c a H i quân, Nautilus,

ng nh ng ơn v h t nhân

t t i Groton,

u tiên c a nó.

08/12/1953. T ng th ng Eisenhower c bài phát bi u “Nguyên t cho Hịa bình” trư c
Liên hi p qu c. Ơng kêu g i s h p tác qu c t m nh m hơn n a nh m phát tri n năng
lư ng ngun t vì m c ích hịa bình.
30/08/1954. T ng th ng Eisenhower kí Lu t Năng lư ng nguyên t năm 1954, l n b sung
quan tr ng u tiên c a Lu t Năng lư ng nguyên t ban u, cho phép chương trình năng
lư ng h t nhân dân s ti p c n g n hơn v i công ngh h t nhân.
10/01/1955. AEC cơng b Chương trình Lị ph n ng c p i n, theo ó AEC và ngành
cơng nghi p s h p tác trong vi c xây d ng và i u hành các lò ph n ng i n h t nhân
th c nghi m.
17/07/1955. Arco, Idaho, th t 1000 dân, tr thành th t
u tiên ư c c p i n b ng năng
lư ng h t nhân, lị ph n ng nư c sơi th c nghi m BORAX III.
08-20/08/1955. Geneva, Th y Sĩ, ch trì H i ngh qu c t l n th nh t c a Liên hi p qu c
v Công d ng hịa bình c a năng lư ng ngun t .
12/07/1957. T h p h t nhân dân s
u tiên c p i n b i Lị ph n ng thí nghi m Natri
Santa Susana, California. Nhà máy y c p i n cho n năm 1966.
02/09/1957. o lu t Price-Anderson m b o tài chính cho dân chúng và gi y phép AEC
cùng các nhà th u n u x y ra m t tai n n b t ng t i m t nhà máy i n h t nhân.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

11

01/10/1957. Liên hi p qu c thành l p Cơ quan Năng lư ng Nguyên t qu c t (IAEA)
Vienna, Áo, xúc ti n vi c s d ng hịa bình c a năng lư ng h t nhân và ch ng s truy n
bá vũ khí h t nhân trên kh p th gi i.

Tàu ng m nguyên t

u tiên, Nautitlus.

02/12/1957. Nhà máy i n h t nhân quy mô l n u tiên trên th gi i b t u ho t ng t i
Shippingport, Pennsylvania. Nhà máy t t i công su t tr n v n ba tu n sau ó và c p i n
cho khu v c Pittsburgh.
22/05/1958. B t u ch t o con tàu buôn ch y b ng năng lư ng h t nhân u tiên trên th
gi i, N.S. Savannah, Camden, New Jersey. Con tàu ư c h th y ngày 21/07/1959.
15/10/1959. Nhà máy i n h t nhân Dresden-1 Illinois, nhà máy i n h t nhân u tiên
nư c Mĩ xây d ng ngoài ngân sách nhà nư c, t t i ph n ng h t nhân t duy trì.
Th p niên 1960
19/08/1960. Nhà máy i n h t nhân th ba c a Mĩ, Nhà máy i n h t nhân Yankee Rowe,
t t i ph n ng h t nhân t duy trì.
u nh ng năm 1960. L n u tiên các nhà máy i n h t nhân c nh ư c s d ng
nh ng nơi xa xôi c p i n cho các tr m khí tư ng và h i ăng trong hàng h i.

N.S. Savannah

22/11/1961. H i quân Mĩ h th y con tàu l n nh t th gi i, U.S.S Enterprise. Nó là m t tàu
sân bay c p i n h t nhân có kh năng t c
lên t i 30 knot v i quãng ư ng lên t i
400.000 d m (740.800 km) mà không c n n p l i nhiên li u.
26/08/1964. T ng th ng Lyndon B. Johnson kí
o lu t Quy n tư h u Các ch t li u H t
nhân c bi t, cho phép ngành công nghi p i n h t nhân ư c s h u nhiên li u trong các

ơn v nhà máy c a mình. Sau ngày 30/06/1973, quy n tư h u nhiên li u uranium là b t
bu c.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

12

12/12/1963. Công ti i n và Bóng èn Trung Jersey cơng b ư c y nhi m nhà máy i n
h t nhân Oyster Creek, l n u tiên m t nhà máy h t nhân ư c xem là m t l a ch n mang
tính kinh t so v i m t nhà máy nhiên li u hóa th ch.
03/10/1964. Ba con tàu n i trên bi n c p i n b ng h t nhân, Enterprise, Long Beach, và
Bainbridge, hoàn thành “Cu c hành quân bi n”, m t hành trình vịng quanh th gi i.
03/04/1965. Lị ph n ng h t nhân u tiên trong không gian (SNAP-10A) ư c nư c Mĩ
phóng lên qu
o. SNAP là vi t t t c a Systems for Nuclear Auxiliary Power (H th ng
phát i n h t nhân b tr ).

M t pin nguyên t ã ho t ng liên t c trên m t trăng trong ba năm.
Nhà máy i n h t nhân n m t trăng l n u tiên vào hôm 19/11/1969,
khi các nhà du hành Apollo 12 tri n khai máy phát h t nhân SNAP-27
c a AEC trên b m t m t trăng.

Th p niên 1970
05/03/1970. Mĩ, Anh, Liên Xô và 45 qu c gia khác phê chu n Hi p ư c Khơng ph bi n
Vũ khí h t nhân.
1971. 22 nhà máy i n h t nhân thương m i ho t
2,4% i n năng c a nư c Mĩ lúc y.

ng trên kh p nư c Mĩ. Chúng s n ra

1973. Các cơng ti Mĩ ăng kí 41 nhà máy i n h t nhân, con s k l c trong m t năm.
1974. Nhà máy i n h t nhân 1000MW
Zion 1.

u tiên i vào ph c v - Commonwealh Edison’s

11/10/1974. o lu t Cơ c u l i Năng lư ng năm 1974 phân chia các ch c năng AEC gi a
hai cơ quan m i – Ban i u hành Nghiên c u và Phát tri n H t nhân (ERDA) th c hi n
ch c năng nghiên c u và phát tri n, và y ban i u ph i H t nhân (NRC) m ương vai
trò i u ph i i n h t nhân.


13

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

07/04/1977. T ng th ng Jimmy Carter công b nư c Mĩ s hỗn vơ th i h n các k ho ch
tái x lí nhiên li u h t nhân ã qua s d ng.
04/08/1977. T ng th ng Carter kí o lu t T ch c B Năng lư ng, chuy n các ch c năng
ERDA sang cơ quan m i – B Năng lư ng (DOE).
01/10/1977. DOE b t

u ho t

ng.

28/03/1979. Tai n n th m kh c nh t trong l ch s i n h t nhân thương m i c a nư c Mĩ
x y ra t i nhà máy i n h t nhân Three Mile Island g n Harristburgh, Pennsylvania. Tai
n n có nguyên do m t ch t l ng làm ngu i t lõi lò ph n ng do tr c tr c kĩ thu t và l i

con ngư i. Không ai b t n thương và khơng có s chi u x quá m c nào t v tai n n.
Cu i năm y, NRC ã ưa ra các quy nh an tồn lị ph n ng nghiêm kh c hơn và các
th t c thanh ki m tra ch t ch hơn nh m tăng cư ng s an tồn c a ho t ng c a lị ph n
ng.
1979. 72 lò ph n ng ư c c p phép, s n xu t 12% i n năng thương m i c a nư c Mĩ.
Th p niên 1980
26/03/1980. DOE kh i ng chương trình nghiên c u và phát tri n Three Mile Island
nh m phát tri n công ngh tháo r i và l y nhiên li u ra kh i lò ph n ng ã b phá h y.
Chương trình ti p t c trong 10 năm và ã mang l i nhi u ti n b quan tr ng trong vi c phát
tri n công ngh an toàn h t nhân m i.
01/10/1982. Sau 22 năm ph c v , nhà máy i n Shipingport ng ng ho t
d hoàn thành trong năm 1989.

ng. Vi c tháo

07/01/1983. Lu t chính sách ch t th i h t nhân (NWPA) ưa ra m t chương trình tìm m t
a i m chơn ch t th i h t nhân có
phóng x cao, trong ó có nhiên li u ã qua s d ng
t nhà máy i n h t nhân ra. o lu t cũng
ra m c phí i v i nh ng ngư i s h u và
nh ng ngư i t o ra ch t th i phóng x và nhiên li u ã qua s d ng, h ph i tr các chi phí
c a chương trình.
1983. i n h t nhân phát ra s n lư ng nhi u hơn i n khí.
1984. Nguyên t tr thành ngu n i n năng l n th hai, sau than á. 83 lò ph n ng i n
h t nhân cung c p kho ng 14% i n năng tiêu th
nư c Mĩ.
1985. Vi n i u ph i Năng lư ng H t nhân thành l p m t trư ng ào t o c p qu c gia
nh m ào t o nhân l c cho các nhà máy i n h t nhân.
1986. Nhà máy h t nhân Perry
vào ho t ng.

Ohio tr thành nhà máy i n h t nhân th 100 c a Mĩ i

26/04/1986. Sai l m trong i u khi n ã gây ra hai v n t i nhà máy i n h t nhân
Chernobyl s 4 Liên Xơ cũ. Lị ph n ng t trong m t tịa nhà ch a khơng tương x ng,
và nh ng lư ng l n b c x ã thốt ra ngồi. M t nhà máy có thi t k như v y s không
ư c c p phép Mĩ.
22/12/1987. Lu t Chính sách Ch t th i H t nhân (NWPA) ư c s a i. Thư ng vi n yêu
c u DOE ch nghiên c u ti m năng c a nh núi Yucca, Nevada, a i m dành
chơn
ch t th i h t nhân phóng x cao.
1988. Nhu c u i n năng

Mĩ cao hơn 50% so v i năm 1973.

1989. 109 nhà máy i n h t nhân cung c p 19% i n năng s d ng
i vào ph c v trong th p niên này.

nư c Mĩ; 46 nhà máy


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

14

18/04/1989. NRC xu t m t k ho ch ch ng nh n thi t k lò ph n ng, và gi y phép xây
d ng và ho t ng k t h p.
Th p niên 1990
03/1990. DOE công b m t sáng ki n chung nh m c i thi n tình hình an tồn ho t
c a các nhà máy i n h t nhân Liên Xô cũ.

ng

1990. 110 nhà máy i n h t nhân Mĩ l p k l c v lư ng i n phát ra, vư t qua t ng công
su t c a t t c các nhà máy ch y nhiên li u c ng l i
19/04/1990. Ki n nhiên li u b phá h y cu i cùng tháo d t nhà máy i n h t nhân Three
Mile Island ư c chuy n t i m t cơ s tr c thu c DOE Idaho
nghiên c u và c t tr
t m th i. Năm này cũng k t thúc chương trình nghiên c u và phát tri n Three Mile Island
kéo dài 10 năm c a DOE.

Nhà máy i n h t nhân t i Fort Calhoun, Nebraska

1991. 111 nhà máy i n h t nhân ho t ng Mĩ có t ng công su t lên t i 99.673 MW.
Chúng s n xu t g n 22% i n năng thương m i nư c Mĩ.
1992. 110 nhà máy i n h t nhân s n xu t g n 22% t ng i n năng c a nư c Mĩ.
26/02/1992. DOE kí th a thu n h p tác v i ngành công nghi p h t nhân
vi c phát tri n các thi t k chu n cho các lò ph n ng nư c nh tiên ti n.

ng tài tr cho

24/10/1992. o lu t Chính sách Năng lư ng 1992 ư c kí thành lu t. o lu t ã mang
l i m t s thay i quan tr ng trong ti n trình c p phép cho nhà máy i n h t nhân.
02/12/1992. L k ni m l n th 50 thí nghi m Fermi l ch s
gi i.

ư c truy n hình

n kh p th

30/03/1993. T p oàn thi t b h t nhân Mĩ, Advanced Reactor Cooperation (ARC) kí m t
h p ng v i T p oàn i n l c Westinghouse th c hi n nghiên c u kĩ thu t cho m t lò
ph n ng nư c áp l c tiên ti n, ã chu n hóa, cơng su t 600MW. Tài tr cho nhà máy th
h m i này là ARC, Westinghouse và DOE.
06/09/1993. T p oàn thi t b h t nhân Mĩ, ARC, kí m t h p ng v i Công ti i n l c
General Electric cùng chia s chi phí, các chi ti t kĩ thu t cho m t nhà máy i n h t nhân


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

15

tiên ti n, quy mô l n. Kĩ thu t ư c tài tr dư i m t chương trình h p tác gi a các công ti
thu c ARC, General Electric, và DOE.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

16

Thu t ng
cadmium. M t kim lo i m m, màu tr ng xanh. Các thanh i u khi n trong nh ng lò ph n
ng i n h t nhân u tiên ư c ch t o b ng cadmium, vì nó h p th neutron.
deuterium. M t

ng v c a hydrogen dùng trong s nhi t h ch.

d án Manhattan. Tên mã cho chương trình s n xu t bom nguyên t phát tri n trong Th
chi n th hai. Cái tên phát sinh t nơi i u hành d án, H t kĩ thu t Manhattan.
ng v . M t d ng c a m t nguyên t ch a m t s neutron khơng bình thư ng trong h t

nhân c a nó.
ng v phóng x . M t

ng v có kh năng phóng x c a m t nguyên t .

kh i lư ng t i h n. Lư ng uranium c n thi t
trì.

gây ra m t ph n ng dây chuy n t duy

lò ph n ng nư c nh (LWR). Ki u lò ph n ng i n h t nhân tiêu bi u. Nó s d ng
nư c bình thư ng (nư c nh ) t o ra hơi nư c. Hơi nư c làm quay tuabin và phát i n.
lò ph n ng tái sinh. M lò ph n ng h t nhân t o ra nhi u nhiên li u hơn nó s d ng. Nó
ư c thi t k sao cho m t trong các s n ph m phân h ch c a U-235 dùng trong s phân
h ch là plutonium-239 (Pu-239). Pu-239 cũng là m t ng v có kh năng phân h ch.
ngu n radium-beryllium. H n h p c a các nguyên t radium và beryllium. Radium là
m t kim lo i hi m, màu tr ng xáng, có kh năng phát quang, có ho t tính phóng x cao.
Beryllium là m t kim lo i nh , màu thép xám, nhi t nóng ch y cao, ch ng ăn mòn.
nguyên t . ơn v nh nh t c a m t nguyên t . Nó c u thành t electron, proton, và
neutron. Proton và neutron t o thành h t nhân nguyên t . Các electron thì quay xung quanh
h t nhân.
ph n ng dây chuy n. M t s phân h ch liên t c c a các nguyên t .
ph n ng dây chuy n t duy trì. M t chu i ph n ng di n ra liên ti p.
s n ph m phân h ch. Các h t nhân nh thu ư c t s phân h ch. T ng kh i lư ng c a
các s n ph m phân h ch nh hơn kh i lư ng c a tồn b ngun t ban u, vì ã có s
gi i phóng năng lư ng và neutron.
s nhi t h ch. Q trình trong ó các ngun t h p nh t l i, t o ra năng lư ng.
s phân h ch. Q trình trong ó h t nhân c a m t nguyên t phân tách và t o ra nhi t.
uranium. M t kim lo i n ng, màu tr ng b c, có tính phóng x .
uranium-235 (U-235). M t

h t nhân.

ng v c a uranium dùng làm nhiên li u trong nhà máy i n


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

17

Tài li u tham kh o
Cantelon, Philip, và Robert C. Williams.
Crisis Contained: The Department of Energy at Three Mile Island: A History.
Washington, D.C.: U.S. Department of Energy, 1980.
Cohen, Bernard L.
Before It’s Too Late, A Scientist’s Case for Nuclear Energy. New York: Plenum Press,
1983.
Edelson, Edward.
The Journalist's Guide to Nuclear Energy. Nuclear Energy Institute, 1994.
Glasstone, Samuel.
Sourcebook on Atomic Energy. Princeton: D. Van Nostrand Company, 3rd ed., 1979.
Groves, Leslie R.
Now It Can Be Told, The Story of the Manhattan Project. New York: Harper, 1975.
Hewlett, Richard, và Oscar Anderson.
The New World, 1939-1946. Pennsylvania: The Pennsylvania State University Press,
1990. Vol I.
Hewlett, Richard, và Francis Duncan.
Atomic Shield, 1947-1952. Pennsylvania: The Pennsylvania State University Press, 1990.
Vol. II.
Holl, Jack M., Roger M. Anders, Alice L. Buck, và Prentice D. Dean.
United States Civilian Nuclear Power Policy, 1954-1984 : A History. Washington,

D.C.: U.S. Department of Energy, 1985.
Kruschke, Earl Roger và Byron M. Jackson.
Nuclear Energy Policy: A Reference Handbook. Santa Barbara, Calif.: ABCCLIO,
1990.
Mazuzan, George, và J. Samuel Walker.
Controlling the Atom: The Beginnings of Nuclear Regulation, 1946-1962. University
of California Press, 1985.
Rhodes, Richard
The Making of the Atomic Bomb, Touchstone, 1988.
Rhodes, Richard
Nuclear Renewal: Common Sense about Energy, Viking, 1993.
Smyth, Henry D.
Atomic Energy for Military Purposes. Princeton: Princeton University Press, 1976.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -